'U heeft de prijs
betaaldvoormeer
dan het gewone'
Kerkelijke delegaties uit
Java en Ghana in ons land
Geen gesleutel aan
de leer in Rome
70 Jaar vrijzinnige
zondagsscholen
Niet zelfde als hervormde synode
Berkhof tot doopsgezinden:
Trouw
Meer docenten
voor bijbelschool
Evangelicals
stichten
ambassade
in Jeruzalem
VAN DA A
VOORBIJGANG
CRM-geld v€
restauratie
van kerken
DINSDAG 30 SEPTEMBER 1980
KERK
TROUW/KWARTET
van een onzer verslaggevers
UTRECHT „U heeft de
prijs betaald voor meer dan
het gewone. Blijf uw gewe
tensfunctie uitoefenen. De
andere Nederlandse kerken
willen graag deze weg met u
gaan." Dat zei prof. dr. H.
Berkhof, voorzitter van de
raad van kerken, tot de
doopsgezinden die in Utrecht
450 jaar doperdom in Neder
land herdachten.
Berkhof, die namens de andere ker
ken de doopsgezinden bij deze vie
ring kwam feliciteren, zei dat hij dat
deed met beschaming en dankbaar
heid. „Ik schaam mij namens min
stens drie kerken," zei Berkhof. „De
r.k. kerk heeft u vreselijk vervolgd in
de 16e eeuw. Maar ook de hervorm
den en de gereformeerden hebben
met u geen raad geweten. Enkele
eeuwen hebben wij u als tweede
rangsburgers behandeld. Pas na eeu
wen hebben wij de kerkhistorische en
geestelijke noodzaak ingezien van uw
kerktype: een nieuwe kerk in een
nieuwe wereld."
De voorzitter van de raad van kerken
noemde drie punten, waarin de
doopsgezinden hun tijd ver vooruit
.zijn geweest: het beginsel van alge
meen priesterschap en mondigheid
als antecipatie op een wereld van
democratie en mondigheid; de na
druk op een kerk los van de staat als
antecipatie op de secularisatie; het
antimilitarisme als antecipatie op
een weerloos profetisch staan tegen
over de tirannische machten, zoals
,die nu goed openbaar komen.
De andere kerken zijn die weg nog
maar pas begonnen. Herhaal uw inzet
Na het drama met het authentieke
portret van Menno, dat helemaal
niet Menno Simons voorstelde,
maakte Arend Hendriks in 1947 roet
behulp van historisch en psycholo
gisch onderzoek deze reconstructie
van hoe Menno eruit moet hebben
gezien.
en wees ons, andere kerken, ermee
dienstbaar, aldus Berkhof.
Sober
Het was een simpele, sobere, toch
blijde herdenking in de even sober als
deftige doopsgezinde kerk van
Utrecht. Het gaat de doopsgezinden
niet zo voor de wind. Vooral het le
denverlies is al jarenlang zorgwek
kend.
Ds. H. Wethmar uit Rotterdam, be
gon de bijeenkomst met een korte
preek, waarin hij wees op de discipe
len in het scheepje op het meer (Jo
hannes 6). Al waren de stormen nog
zo sterk, zij hielden het uitzicht op de
Heer. Zij konden Hem niet in hun
schip opnemen, over Hem beschik
ken. Hij gaat zijn eigen weg. Hij al
leen is onze teerkost en levensbron,
onze uitdaging en vergeving, onze
hoeksteen en ons fundament. Wij
moeten niet onszelf, maar Hem vol
strekt serieus nemen, aldus ds.
Wethmar
Broeder S. Vooistra, voorganger te
Eindhoven, bood de congresbundel
uit mei „De gemeente als vertolking
van de nieuwe tijd" aan en wees daar
bij op het gevaar, dat men zich als
kerk dood kan herdenken door alleen
maar op het roemruchte verleden te
kijken. Maar we kunnen ons ook le
vend herdenken. Wachten wij gehyp
notiseerd door het verleden ons einde
af? Of durven wij de confrontatie aan
met Gods bevrijdend handelen in de
ze tijd? vroeg hij
Jubileumboek
Drs. S. Groenveld overhandigde
daarop het eerste exemplaar van het
grote jubileumboek „Wederdopers,
menisten, doopsgezinden in Nede-
land, 1530-1980" aan prof. Berkhof.
Veertien mensen hebben aan dit boek
gewerkt onder redactie van Groen
veld, drs. J. P. Jacobszoon en dr. S. L.
Verheus. Groenveld zei, dat de vraag
naar het „doopsgezind eigene" heel
moeilijk te beantwoorden is. Het is
nooit een welbewust stelsel geweest,
maar een aantal kenmerken en eige
naardigheden (volwassendoop, weer
loosheid e.d.) die door de eeuwen
heen telkens wisselende accenten
hebben gekregen, al naar gelang van
de omstandigheden.
Mevrouw J. A. van Ingen Schenau, de
voorzitter van de algemene doopsge
zinde sociëteit benadrukte in haar
slotwoord nog eens, dat het avontuur
van het zoeken hoe ware gemeente
van Christus te zijn het belangrijkste
De directeur van het Catharijneconvent, dr D. Bouvy (links) bekijkt de expositie, samen met de man
die haar samengesteld heeft, conservator drs R. Zijp.
agendapunt van de doopsgezinde
broederschap is.
Na deze herdenking volgde niet ver
van de doopsgezinde kerk in het Ca
tharijneconvent de opening van een
tentoonstelling „Wederdopers, me
nisten, doopsgezinden". Die drie na
men slaan op drie tijdvakken, waarin
achtereenvolgens deze namen het
meest gebruikt werden.
Vooral de wederdopers (dus de 16e
eeuw) krijgen ruime aandacht op de
expositie. Je krijgt een realistische
indruk van de vreselijke vervolging
van de „slachtschaepkens Christi"
als je staat bij een originele pijnbank
uit die tijd en bij het eveneens be
waard gebleven beulszwaard van Zie-
rikzee. Het originele vonnisboek van
het gerecht van Zierikzee ligt erbij,
opengeslagen bij het vonnis van de
wederdoper Dierick Andriesz, uitge
sproken 22 oktober 1569. Eigenaardi
ge bijzonderheid: in de kantlijn
maakte de klerk die het vonnis in
schreef, een tekening van de straf,
onthoofding en expositie van de stof
felijke resten op een rad.
De menisten (17e en 18e eeuw) wor
den niet zozeer theologisch of dogma
tisch bekeken, als wel maatschappe
lijk. Hun economische en weten
schappelijke prestaties krijgen de
aandacht en hun sociale zorg. Ook de
doopsgezinde beginselen van wereld-
mijding en weerloosheid en de onver
mijdelijke compromissen met het ge
weten, die nodig waren als je wat
meer tot de gezeten burgerij ging
horen.
Dat conflict tussen principe en prak
tijk wekte nogal eens de spot van
andersdenkenden. Het toneelstuk
van Thomas Asselijn „Jan Claesz of
de gewaande dienstmaagd" uit 1682,
waarin niet al te fijnzinnig de draak
met de menisten gestoken werd, is
lange tijd laaiend populair geweest.
Het weerloosheidsideaal verdwijnt in
de 19e eeuw helemaal, maar komt
weer terug na de eerste wereldoorlog.
De laatste jaren is er nieuwe discussie
over de doopsgezinde broederschap
als vredesgemeente.
Doopsgezinden kenden vroeger ooi.
speciale kledingvoorschriften. Siera
den, knopen hoge hakken, lang haar
en kleurige kleding waren verboden.
Een eigen klederdracht was daarvan
het gevolg. Een van de gemeenten,
waar de kledingvoorschriften nog het
langst gegolden hebben, was Aals
meer. Pas in 1861 werden ze afge
schaft. De tentoonstelling laat ook
deze (Aalsmeerse) dracht zien
Vergissing
Een hoofdstuk apart is de fantasie,
waarmee men door de eeuwen heen
de 16e eeuwse voorman van de doper-
sen Menno Simons uitgebeeld heeft.
Rond 1850 werd eindelijk een authen
tiek portret van Menno ontdekt,
waarnaar talloze reproducties ge
maakt zijn. Totdat zeventig jaar la
ger bewezen werd, dat de geportret
teerde heer helemaal Menno Simons
niet was, maar uitgerekend een van
diens grootste tegenstanders, Viglius
van Aytta, voorzitter van de bloed
raad van Filips II.
Zo zong het volk in de 17e eeuw over
de doopsgezinden:
Fijne stoffen zonder koorden
Valsche schijn en schoone woorden
Eygen baat en stille twist
Luy en lekker. da[s menist.
Dat het toch nog wel iets meer is
geweest, die 450 jaar, toont deze aller
aardigste expositie, die duurt tot 30
november en dagelijks (behalve
maandag) van 10 tot 5 uur in het
Catharijneconvent, Nieuwe Gracht
63, Utrecht te bezichtigen is
Van onze kerkredactie
AMSTERDAM Op Schip
hol is gisteren een delegatie
van de Javaanse christelijke
kerken aangekomen. De zes
leden, geleid door dr. Sutarno,
rector van de christelijke uni
versiteit Satya Wacana in Sa-
latiga, hopen hier ongeveer
een maand te bliiven. Zij zijn
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordta Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidae Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel 020-5629444
tele* 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbank
Rekemngnr 23 00 12 574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel. 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westbiaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLANO
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen:
Per maand 16.98
Per kwartaal 50,95
Per half jaar 101,90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
TeielomsChe abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vri|dag Op
zondag van 18-20 uur telel 020-
5622797
Opgaye mmi-advertenties iel.
020-5626262 of schnfteli|k aan
Mini-Adv afdeling, postbus 433.
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schriftelijk aan onze Amsterdam
se adressen.
gast van de gereformeerde
Kerken.
Op uitnodiging van de Nederlandse
hervormde kerk arriveerde vorige
week een delegatie van de presbyteri
aanse kerk in Ghana in ons land. Hun
doel is ook een algemene oriëntatie in
het kerkelijk leven hier.
Tot 9 oktober verblijven de vier Gha-
nezen in gastgezinnen in de hervorm
de classes Assen en Dokkum. Daarna
gaan zij voor een evaluatie naar het
Zendingshuis in Oegstgeest. Bij hun
officiële begroeting in het gebouw
van de generale dlakonale raad in
Utrecht vroeg de praeses van de her
vormde synode, ds. C. B Roos uit
Amsterdam, de Ghanezen om hun
eerlijke kritiek.
„Wij hebben grote moeite de mensen
met het evangelie te bereiken. Zen
ding is geen eenrichtingsverkeer
meer. Christenen over de gehele we
reld hebben elkaar nodig. De steun
van de ander die van verweg komt.
kan heelmakend en genezend werken
in de eigen vaak moeilijke en pijnlij
ke situatie." aldus ds. Roos.
In antwoord hierop zei de leider van
de Ghanese delegatie, ds. Ebenezer
Tettey, dat in Ghana de indruk be
staat dat alle Europeanen christenen
zijn. Dit heeft tot gevolg dat Ghane
zen, die christen worden, vaak Euro
pese gewoonten aannemen. Dat kan
leiden tot grote innerlijke conflicten.
Een bezoek aan Europa kan daarom
beter inzicht geven in het wezen van
het christen zijn.
De Javaanse delegatie komt praten
in de gereformeerde kerken met zen
ding en werelddiakonaat, met de ge
nerale synode die volgende week in
Lunteren bijeenkomt, maar ook met
een aantal gemeente. Daarbij krijgen
zowel de grote stad als het platteland
de aandacht. Omdat in de gedachten-
wisseling onder meer de samenwer
king hervormd-gereformeerd aan de
orde zal komen, zullen de Indonesiërs
een aantal samen-op-weg-gemeenten
bezoeken. Ook zullen zij met het ver
blijf van allerlei etnische minderhe
den in ons land worden geconfron
teerd.
Voor het eerst zal volgende week in
de synodezaal in Lunteren een ver-
taalcabine worden gebruikt, van
waaruit de Javaanse delegatie het
verloop van de vergadering in de ei
gen taal zal kunnen volgen.
DOORN (ANP) Vierenveertig cur
sisten van de Brandpunt-bijbelscho-
len kregen in Doorn hun diploma van
de opleiding, die de Stichting Evan
gelische Bijbelschool te Doorn één
zaterdag per maand gedurende vier
jaar op 24 plaatsen verspreid over het
gehele land geeft. De uitreiking ge
beurde op een open dag van de stich
ting. Tevens werden er 27 nieuwe
leerlingen van de drie jaar durende
dagopleiding ingeschreven.
Voorzitter J. Kits wees in zijn ope
ningswoord op de noodzaak van een
geestelijke opwekking. Iedereen
moet zich echter realiseren dat die
opwekking bij hem zélf moet be
ginnen.
Directeur Jb. Klein Haneveld meen
de in veel kerken en kringen een grote
afval te moeten signaleren. Men wil
meedoen met de ontwikkeling van
deze tijd.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een groep
evangelische christenen
opent vandaag een voorlopi
ge „ambassade" in de Israë
lische hoofdstad Jeruzalem,
als blijk van steun aan het
besluit van de regering Be
gin om Jeruzalem uit te roe
pen tot eeuwige en ongedeel
de hoofdstad van Jeruzalem.
Aan de opening van de am
bassade gaat een demonstra
tieve tocht vooraf van Tel
Aviv naar Jeruzalem, waar
van de deelnemers zullen de
fileren voor de burgemeester
van de hoofdstad, Teddy
Koliek.
Merv Watson, een Canadese
baptist, verklaarde gisteren
desgevraagd dat het comité
dat achter de stichting van
de ambassade zit voorname
lijk bestaat uit evangalicals
van verschillende richtin
gen. Voorlopig gaat het om
een proef van een jaar, waar
bij de ambassade onder meer
voorlichting zal geven aan
christenen die Jeruzalem be
zoeken en -graag wat meer
over de historie en de bijbel
se betekenis van de hoofd
stad willen weten. Overi
gens zouden orthodox-joodse
groeperingen van plan zijn
een tegendemonstratie te
houden tegen de christelijke
mars, die ook in vroegere ja
ren gehouden is.
ROME De bisschoppensy
node over de taken van het
gezin in de wereld van van-,
daag is haar werkzaamheden
gisteren echt begonnen. Na
opnieuw enige inleidende
speeches was het woord dan
eindelijk aan de bisschoppen.
Deze eerste week mag ieder een zegje
doen: in het Latijn, van te voren
inleveren bij het secretariaat. Deze
methode is misschien noodzakelijk
vanwege het aantal (tweehonderd),
maar haalt alle levendigheid uit de
discussie. Niemand reageert op een
eerdere spreker, iedereen leest zijn
eigen beschouwinkje voor. Men heeft
acht minuten, na vijf minuten komt
er een waarschuwing: nog drie, twee,
één en dan onverbiddelijk boem, weg
geluid.
Terwijl in de eerste fase de pauselijke
toespraken, de curiedocumenten en
het betoog van kardinaal Ratzinger
goed bij elkaar pasten, spreken de
bisschoppen nu ieder vanuit een ei
gen invalshoek. De Amerikaanse bis
schoppen Bernardin van Cincinnati
en Quinn van San Francisco legden
ieder op eigen wijze de nadruk op
trouw aan de leer, maar ook de nood
zaak deze opnieuw te onderbouwen.
Ook uit andere delen van de wereld
wordt duidelijk gemaakt dat nie
mand wil sleutelen aan de leer of het
recht, maar en dan komen verschil
lende invullingen het zou wat posi
tiever moeten wat warmer, wat min
der juridisch, wat meer theologisch,
meer pastoraal, meer uitgaande van
de „hele mens". Het lijkt er nu op dat
in termen van openheid of vernieu
wing daar de grenzen zijn tot waar
men durft gaan.
Andere sprekers zagen vooral de
noodzaak om de leer krachtig te
handhaven, en verwachtten heil van
extra cursussen voor verloofden om
hen vooraf met de eisen van de kerk
vertrouwd te maken. Een confronta
tie tussen deze visies blijft voorals
nog achterwege of verborgen.
Prof. dr. J. Douma, schrijver van het
boekje „Gewapende vrede", uitgave
Bolland, Amsterdam, schrijft ons:
In het stuk „Prof. Douma laat ons in
de kou staan", opgenomen in Trouw
van donderdag 25 september J.I.,
maakt ds. J. W. Jongbloed enkele
opmerkingen die bij mij tegenspraak
oproepen.
1. Ds. Jongbloed schrijft dat ik dezelf
de uitspraak doe als de generale sy
node van de Nederlandse Hervormde
Kerk in 1962 (wel bezit, geen gebruik
van kernwapens). In Gewapende Vre
de heb ik echter Juist duidelijk willen
maken dat ik het standpunt van ge
noemde synode niet kan innemen.
Deze synode nam met haar radikaal
neen tegen elk gebruik van het kern
wapen afstand van het afschrikkings
systeem. terwijl ik wil blijven spreken
over de buitengewoon effectieve drei
ging die er van het kernwapen uit
gaat, Mijn negende stelling luidt:
„Het bezit van kernwapens heeft
geen afschrikwekkend effect zonder
de bereidheid ze in noodsituaties ook
te gebruiken, of precieser geformu
leerd zonder de indruk van deze
bereidheid bij de tegenstander(s) te
vestigen" (pag. 56).
2. Volgens ds. Jongbloed realiseren
onze soldaten „zich tenvolle, dat elke
toekomstige oorlog totaal van aard
zal zijn. Alle wapens die men bezit,
zowel de conventionele als de nucle
aire. zullen gebruikt worden". Ik ver
moed niet dat ds. Jongbloed namens
alle militairen spreekt, maar alleen
voor zichzelf en anderen die slechts
de uiterste mogelijkheid ook de enige
achten. Ik heb daarover in mijn boek
je nogal het een en ander gezegd
(66vv, 81v) en had graag gezien dat ds.
Jongbloed dóórop kritiek geleverd
had.
3. Inderdaad heb ik niet naar het
humanitaire oorlogsrecht verwezen.
Het is al weer enige tijd geleden dat
ik het boekje schreef en de jongste
discussies, die Juist ook over dit on
derwerp gaan. kon ik niet meer ver
werken. Of dat mij nu als ethicus zo
aan te rekenen valt als ds. Jongbloed
het hier doet. meen ik met vrijmoe
digheid te mogen betwijfelen. Ik gaf
geen juridische verhandeling, maar
wilde (vanuit de Heilige Schrift be
ginnend) mijn oordeel geven over mo
rele aspecten aan de zaak. Waarbij ik
ook de opmerking niet achterwege
liet dat onder gunstiger Dolitieke om
standigheden de nucleaire wapens al RpHpvaart
lang op de lijst van verboden wapens AJCUC aai L
zouden hebben gestaan. Waarom wel
het gaswapen en niet een waterstof
bom, of wat voor nucleair wapen dan
ook? (53).
jd Maar ik vind dat ds. Jong
bloed wel heel gauw klaar is met deze
gecompliceerde kwestie wanneer al
leen al op grond van het feit dat ik
niet over het humanitair oorlogsrecht
schrijf, mijn boekje niet kan dienen
als handreiking voor het pastoraat
onder militairen!
4. Ik schreef trouwens het boekje
helemaal niet onder het aspect van
„handreiking voor het pastoraat on
der militairen". Ik had een zeer ge
mengd publiek voor ogen toen ik het
schreef. Het lijkt mij wèl toe dat
pastoraat onder militairen over de
onderhavige kwestie niet kan spre
ken zonder dat daarbij ook de Schrift
opengaat. En wellicht dat ik daarover
toch nog iets geschreven heb dat ook
militairen kan dienen. Ik heb tenmin
ste intussen wel gemerkt dat het ge
voelen van ds. Jongbloed over mijn
boekje onder legerpredikanten niet
algemeen gedeeld wordt.
Zondag hielden de aanwezige Euro
pese bisschoppen een bedevaart naar
het graf van Benedictus. De Britse
kardinaal Hume, zelf een Benedic
tijn, wees bij deze gelegenheid op de
betekenis van geestelijk leiderschap
l BISSCHOPPENSYNODE g
IN ROME
door Pieter van der Ven
zoals Benedictus dat in zijn tijd ge
stalte had gegeven. Volgens Benedic
tus diende men niemand ondraaglij
ke lasten op de rug te binden. En
waarachtig leiderschap bestond uit
eerst zorgvuldig te luisteren naar de
betrokkene alvorens tot hem te spre
ken. Aldus kardinaal Hume. Ook in
een dergelijke uiting valt een voor
zichtig kritische toon te beluisteren
tegenover de harde lijn.
Kernbewapening
Vanuit de Amerikaanse afdeling van
„Pax Christi" (een rooms IKV) wor
den de verzamelde bisschoppen er op
gewezen dat het gezin meer dan wat
ook wordt bedreigd door de kernbe
wapening. Volgens deze vredesbewe
ging zouden de gezinnen in de wereld
er zeer mee gebaat zijn als de rooms-
katholieken zich zouden terugtrek
ken uit alle activiteiten die iets te
maken hebben met de produktie of
het bezit van kernwapens. Maar voor
lopig ziet het er niet naar uit dat de
synode zich zal verbreden tot dit on
derwerp.
Tot nu toe hebben de uitgenodigde
leken nog niet het woord gevoerd.
Dat wordt in deze verkenningsronde
ook niet verwacht. Het is en blijft een
synode van bisschoppen. Zij willen
een beleid formuleren over hoe zij
moeten omgaan met de pastorale
problemen rondom huwelijk en gezin.
De rol van de aanwezige „deskundi
ge" leken is van meet af aan zeer
bescheiden. Bovendien is de indruk
dat de aanwezige echtparen meer ter
bevestiging zijn uitgekozen dan ter
ondergraving. Van die kant wordt ei
genlijk geen schokkende inbreng ver
wacht.
MEPPEL (ANP) De Nederlandse vereniging van vrijzinnige zondags
scholen heeft in Meppel haar 70-jarig bestaan gevierd. Voorzitter
mevrouw M. Spijker-van der Laan uit Renkum wees er in haar openings
woord op dat niet alleen de verhalen uit de bijbel maar ook vrije
verhalen de geloofswaarden van trouw, rechtvaardigheid, liefde, hoop
en verwachting kunnen doorgeven aan de kinderen als zij spreken
vanuit de ervaringswereld van die kinderen Geloven is een bepaalde
manier van omgaan met elkaar en met de wereld om je heen naar de
bedoeling van God.
Bij de vereniging voor vrijzinnige zondagsscholen zijn 235 zondagsscho
len aangesloten, die samen bijna achtduizend kinderen bereiken.
èk
DE ARP IS WEG
Het doet je toch even wat als je
leest van de opheffing van de A
Revolutionaire Partij. Als kind
er vertrouwd mee geraakt. Als j
heb je meegedaan omdat je vad
de kiesvereniging zat en omdat I1
antirevolutionaire beginselen o ei
jongelingsvereniging een ondei
van na de pauze waren. Ik herin
me nog zo'n onderwerp, het luid
ongeveer: Is het streven naar
lotsverbetering voor een christe
geoorloofd? Het kan ook een be nc
anders geweest zijn. De vraag a
al demonstreert de afstand tot g!
vandaag. Hoewel? In die tijd ho 2
je er bijna automatisch bij Je eJ|
vouwde verkiezingsfolders en d P':
die trouw in de bus bij de mensi 2
de buurt. Omdat mijn ouders 2
blijkbaar van mening waren da!ea
nachts diende te slapen, heb iklee
nooit met het avontuurlijke kal eI
meegedaan. Wel weer fietsten vs
mee met de optocht door *7
Amsterdam. Voorop een bord w
lijst 3 en Colijn werden aanbevj 21
Het gezelligheidsmoment speel ct
daarin aanvankelijk sterk mee
gebeurde wat. Later werd het
grimmiger toen de NSB-ers de s
opkwamen. We richtten de Arja df
(AntiRevolutionaire JongerenA
op en vergaderden driftig. Hetnr
1933 een alternatief tegenover n in
name extreem rechtse groeperii
M'n eerste twijfel aan de juiste I
ontstond door de leus: zet libera
naast Colijn. En we hadden juis
geleerd dat de liberalen fout zat
Toen is de oorlog gekomen met
onduidelijkheden. Na de oorlog jj
de twijfel sterker. De starre hou j
in het conflict met de Indonesis e)
nationalisten gezag is gezag
rebel is rebel deed een onbeh
groeien. De vragen stapelden ziie
Er ontstond een verwijdering d( 'ir
vraag of christelijke politiek op
manier bedreven moest worden
nu is de ARP weg. En we schijni
blij mee te moeten zijn. als je de ai
voormannen van nu hoort
P
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Meeden J. Leenm
Wedde (part-time; te Stolwijk
Mouthaan te Nunspeet; te Rjd;
dam-Zuid H.J. Oudhof te Den
te Zeist J. Folkertsma te Huizfbl
Aangenomen: naar Vroomshoo;
Swets te Musselkanaal, die bed
voor St. Nicolaasga-Tjerkgaast
Staphorst J.J. Winkel te N x
roord-Noordscheschut. d
Bedankt: voor Voorschoten&d"
Boogert te Almelo.
Afscheid op 28-9 van Noordhor
Tukker, thans full-time aan de_
gelische hogeschool te Amerslt^
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Noordbergum-Ee
A.J. van der Schaft, kan3
Drachten;
Aangenomen: naar Rijsoord1C
Mooy te Gouda
Afscheid op 28-9 van Raamsdo
Doornbos, ben. tot schipperspi
Rotterdam.
GEREF. KERKEN (VRIJG)
Beroepbaar: R. Heida, Dolte£'
Zwolle.
Afscheid op 28-9 van Gron i
Zuid: C. Stam wegens emeritai
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Den Helder, Devfcri
Den Haag-C en Lutten: H. va j]
Heuvel kand. te Veenendai cl
Utrecht N.J. Oosterbroek te tc
does.
Bedankt: voor Elburg M.C. Tav
Sliedrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Emmeloord
Schreuder te Goes, die bedankt
Gouda en voor Rotterdam-W.
Bedankt: voor Hoogvliet en vod
delburg-Centrum: D. Hakkenbi
Lisse.
David Hartman
Professor David Hartman "tl
Joodse filosofie aan de Hebre
universiteit te Jeruzalem en kr
Nederland bekendheid door ei
dringend persoonlijk gesprek
Coos Schoneved, dat in Wendii
juni 1979 werd gepubliceerd,
tot 9 oktober komt Hartman
megen, Amsterdam en Leide
toegankelijke) gastcolleges
Een openbare avond is
maandgavond 6 oktober in de
manhuispoort te Amsterdam;
man spreekt (in het Engeis
vreugde en verantwoorden
modern Joods denken na de
caust.
DEN HAAG (ANP) Met.de
ratie van de Hervormde laat
sche kerk in Woerden, de hervi
neo-classisistische Jozefkerk
sen en de voormalige Latijnse
in Leiden kan worden begonna
ministerie van CRM heeft nu
voor subsidie beschikbaar gesl
Voor de restauratie in Woer
9.250.000 gulden subsidiabel g
Over twee en een half jaar mo
algehele herstelwerk klaar zi
driebeukige kerk heeft een ko
gang. de toren is ouder en sta
1400 of daaromtrent. Het org
snijwerk is van 1768. Koorhek
stoel en doophek zijn van o
1680. Kap en muren van
moeten worden hersteld
