Uitdagende aanpak van
Shakespeares tragedie
11%
Jazzfestival ondermaats
Vader
zaliger,p
te privé)
Een vrouw in opstand
tegen haar bestaan
Z\]
Beunhazerij Midnight Runners
Pandbrief 1980per1982/88
Publiekstheater speelt Antionius en Cleopatra
Phaedra van Hugo Claus in première
En dan nog
Eisen aan
publiek en
orkest
buitensporig
£feWestland Utrecht Hypotheekbank
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
WAA
door André Rutten
AMSTERDAM De voorstelling die Hans Crolset met het Publiekstheater gemaakt heett
van Shakespeares An toni us en Cleopatra" is in eerste Instantie verbazingwekkend door de
vormgeving. De toneelruimte is een grote luxe kool van edelmetaal, weer omsloten door lange
loshangende glanzend-zilveren gordijnen. Op de voorgrond is er een luxe zwembad, met een
brede ruit aan de voorkant naar de zaal toe. Op de rand staat een gekreukeld coca-cola-bllkje.
Shakespeare haalde 2ijn stof uit de-
Romeinse geschiedschrijver Plutar-
chus. De tragedie speelt in de periode
tussen Julius Caesar en keizer Augus
tus in. De laatste is hier, als adoptief
zoon van Julius Caesar nog Octavius
Caesar geheten, pas in opkomst. Hij
speelt zijn rol in de ondergang van
Marcus Antonius, die met hem en
Lepidus het over Rome heersende
driemanschap vormt. In die onder
gang speelt Cleopatra, heerseres over
het van Rome afhankelijke Egypte,
een hoofdrol. Antonius' onstuimige
late liefde voor haar met de daaruit
voorkomende orgieën doet hem in
beslissende ogenblikken falen als de
grote staatsman en veldheer die hij
was.
Shakespeare is, mag men aannemen,
vooral geïnteresseerd geweest in de
botsingen tussen de drie karakters en
de historische gevolgen ervan. Hoe de
ruimtes, waarin zij elkaar ontmoet
ten, er ült zagen, was ook voor hem
van minder belang. Dat er bij Cleopa
tra thuis luxe en overdaad geheerst
hebben mag men aannemen, ook dat
het in Rome wat stijler was. De fanta
sierijke kostuums van Joep Mutsaers
maken dat duidelijk, binnen het to
neelbeeld van Frank Raven, dat door
wisselende belichtingen duidelijk
van sfeer en stijl kan veranderen. Je
ziet dus ruimtes, die niet aan Rome of
Egypte herinneren, eerder iets futu
ristisch hebben, iets buitenissigs dat
de figuren tekent, maar ook beperkt,
wat een goed effect is, maar soms ook
in de weg zit. Als je bij voorbeeld gaat
zoeken naar de betekenis van de sym
boliek die je er ook in vermoedt. Je
wordt voortdurend verrast, maar ook
voor vraagtekens geplaatst.
Wat erg goed werkt is. dat de grote
karakters Eric Schneider als Anto
nius, Annet Nieuwenhuyzen als Cleo
patra, Wim van der Grijn als Octavi
us Caesar, die zich alledrie zeer over
tuigend raak gekarakteriseerd, mani
festeren voortdurend worden gere
lativeerd door de manier waarop de
kleinere figuren daar nuchter-com-
mentariërend op reageren: Hans Bos
winkel als Antonius' vriend en aan
voerder Enobarbus, Frans Vorstman
in een drietal rollen: Lepidus, de der
de triumvir, Mardion, eunuch en die
naar van Cleopatra en ook nog een
figuur, die bij Shakespeare als clown
wordt aangeduid, hier een goochelaar
in rok, die de gifslang naar Cleopatra
brengt.
Krachttoer
Een extra krachttoer is er verricht
door de dramaturgie, die het stuk zo
bewerkte, dat het door vijftien spe
lers gedaan kon worden, alhoewel
Shakespeare 35 rollen noemt. Som
mige ervan zijn geschrapt, andere sa
mengevoegd, een aantal spelers na
men er twee of drie voor hun reke
ning.
Alles bij elkaar een gedurfde, grondig
aangepakte onderneming, met enke
le overrompelende regievondsten
bij voorbeeld een zeeslag in het
zwembad met reeksen houten boot
jes aan vaandels tokken met soms
verrassend, een andere keer wat ver
warrend door elkaar gesneden scè
nes, met grootse spelmomenten en
met matte. Niet helemaal geslaagd,
waarschijnlijk omdat het evenwicht
door uitdagende uiterlijkheden soms
ten koste van veelal superieur spel
(minder naar het einde toe) verstoord
wordt.
Annet Nieuwenhuyzen als Cleopatra, Peter ten Holt als een van
haar dienaren, in Antionius en Cleopatra bij het Publiekstheater
Foto Kon van Bennekora
door André Rutten
BRUSSEL Vrijdagavond ging In het Palels voor Schone
Kunsten ln Brussel onder regie van Ton Lutz een nieuw stuk
van Hugo Claus in première: „Phaedra" naar de gelijknamige
tragedie van Seneca. Op wiens „Thyestes" Claus zich al eerder
geïnspireerd heeft, en wiens „Oedipus" hij ook nog eens ter
hand wil nemen.
Dezelfde mythologische stof was al
verwerkt in de tragedie van Euripi
des. die hij „Hippolytos" noemde, en
na Seneca door Jean Racine in „Phè-
dre", gebaseerd op Euripides en Se
neca samen. Het zou te ver voeren in
'te gaan op verschillen en overeen
komsten tussen de verschillende ver
sies. Phaedra is verliefd geworden op
haar stiefzoon Hippolytos. Zij weet
dat dit niet mag en niet kan, maar is
niet bij machte zichzelf te beheersen.
Zij bekent hem haar liefde. Hij wijst
die emotioneel af. omdat hij en dat
is de visie van Seneca, die Claus volgt
niet alleen het leven van de voorou
ders wil lelden, die jagend in de na
tuur gelukkig waren, maar vooral ook.
omdat hij de vrouwen haat als ver-
oorzaaksters van alle ellende. HIJ
staat op het punt haar met zijn
zwaard te doden, maar bedenkt zich
en laat het wapen, dat hij door zijn
kwade voornemen ontwijd acht, vol
afkeer bij haar achter. Dat brengt
Phaedra's voedster op de gedachte
het gebeurde in een omgekeerde ver
sie aan Phaedra's man Theseus te
vertellen: Hippolytos heeft haar be
laagd.
Hevig geschokt roept Theseus de
wraak der goden over zijn zoon af, en
hij wordt onmiddellijk verhoord: een
monster uit zee vermorzelt de zoon.
Kort
Zo'n korte samenvatting doet geen
der stukken recht, ook dat van Claus
niet. HIJ benadrukt min of meer drie
elementen: de eenzaamheid van
Phaedra haar man Is altijd weg, nu
weer naar de onderwereld, met een
vriend mee, die er zijn geliefde uit
terug wil halen, en waarvan iedereen
aanneemt, dat zij er niet levend van
terug zullen komen. Haar daaruit
voortkomende verveling: als je de he
le dag hard moest werken zou die
liefde Je niet overvallen hebben, laat
Claus de voedster zeggen. En de felle
vrouwenhaat van Hippolytos, die
noch bij Euripides, noch bij Racine
voorkomen.
Speciaal vandaag
De Rock 'n' roll-wolf - muzi
kaal sprookje gedanst en ge
zongen door zeshonderd zan
gers en dansers van het Mos
kous circus, het Bolsjoi-ballet
en de theaters van Moskou en
Leningrad met als sterren
Ludmila Goertchenko, Mi-
chail Boyarski en Popv
Ned.1/18.59
Scruples een nieuwe serie
naar de Amerikaanse bestsel
ler Scruples. Hoofdfiguur is
Billy Ikehorn, die huwt met de
veertig jaar oudere Ellis Ike
horn.
Ned-2/20.27
Twee voor twaalf in het
nieuwe seizoen weer terug van
weggeweest.
Ned. 2/21.55
Achter het nieuws-discussie
onder leiding van W. L.
Brugmsa ondervragen Duitse
en Franse televisiejournalis-
ten de Engelsman Roy Jenkins
die tot 1 januari nog voorzitter
is van de Europese Commissie
is en daarna za! terugkeren in
de Engelse politiek.
Ned. 1/22.35
TROS-Actua besteedt onder
andere aandacht aan de oorlog
tussen Irak en Iran en aan de
nieuwe problemen in het Bre
dase hartcentrum De Klok-
kenberg
Ned. 2/22.00
Claus roert ook aan, dat Theseus zijn
eerste vrouw, de moeder van Hippoly
tos, gedood heeft omdat zij iets ge
daan had, wat hem niet aanstond.
Verder reduceert hij de rol van de
goden (de godinnen van de Jacht en
van de liefde, die bij Euripides in de
handeling ingrijpen) tot een mini
mum, afgezien van het monster uit
zee. Hij is vooral geïnteresseerd in de
zuiver menselijke gegevens die in de
tragedie verwerkt zijn, en waarvoor
hij, de structuur van Seneca's drama
volgend, een eigen dichterlijke taal
ontwerpt, waarin zijn visie beeldend
theater kan worden.
Taal
Met behulp van die taal waar Ton
Lutz in zijn regie alle ruimte voor
schept geeft Hilde Uytterlinden
die zich voor deze rol even vrij ge
maakt heeft van de Internationale
Nieuwe Scene haar Phaedra een
dwingende kracht, een gedreven
vuur, dat zich uiteindelijk zelf uit
blust, een vrouw door haar natuur in
opstand gebracht tegen haar be
staan. Naast haar Ton Lutz als de
zelfbewuste, maar kortzichtige man,
die doortastend zijn onschuldige
zoon vernietigt. Die zoon zelf, een nog
speelse jongen eigenlijk van Karei
Vingerhoets. En een uitstekende
voedster van Blanka Heirman. In een
voortreffelijk abstract decor van
Paul van den Berg.
De voorstelling opende de Europalla
1980, het Belgische najaarsfestival.
Zij had ook het Belgisch Cultureel
Centrum in Amsterdam zullen geven,
maar die opening is vertraagd.
Een vertegenwoordiger van een in
Londen gevestigde platen maat
schappij heeft de dood be
kend gemaakt van John „Bonzo"
Bonham, drummer van de vermaarde
Engelse hardrockgroep Led Zeppelin.
Bonham behoorde tot de oprichters
van de formatie in 1968. Led Zeppelin
moest onlangs een optreden ln de
Duitse stad Neurenberg laten verval
len wegens wat werd omschreven als
„lichamelijke uitputting" van
Bonham.
Six Turkish Folk Poems van Theo
Loevendie, met de sopraan Dorothy
Dorow en de Vierde Symfonie van
Matthijs Vermeulen hebben op de
Warschauer Herfst, een jaarlijks fes
tival voor eigentijdse muziek, ent
housiaste reacties uitgelokt. Aanvan
kelijk wilde de organisatie het werk
van Vermeulen niet in het program
ma opnemen omdat deze uit 1941/42
daterende Symfonie uit de avant-gar-
distische toon van het festival zou
vallen. Het publiek was het daar blij
kens het aanhoudende applaus niet
mee eens. Dit jaar lag bij de War
schauer Herst de nadruk op Neder
land. Ook werd er werk uitgevoerd
van Otto Ketting, Peter Jan Wage-
mans en Guus Janssen.
Hilde Uytterlinden als Phaedra, Karei Vingerhoets als Hippolytos in de nieuwe tragedie van Hugo
ClaUS Foto Omer Herremaa
door Frits Lagerwerff
ROTTERDAM Na afloop
van het driedaagse improvi
satiefestival Dissonanten '80
moet helaas worden gecon
stateerd dat over de Maasste-
delijke jazzsituatie een impo
sante grauwsluier hangt. De
vermaarde club B 14 krijgt
wél subsidie maar geen lokaal
van de plaatselijke overheid
en ziet aldus geen kans con
certen te organiseren, en de
internationaal befaamde
Sunship Jazz Bunker, reeds
maanden gekenmerkt door
een falend beleid, lijkt sinds
kort op een honk voor vogels
van zeer uiteenlopende plui
mage.
Uit mondelinge overlevering en lite-
ratuur, kan worden geconcludeerd
dat Rotterdam een lange, illustere
jazztraditie heeft. Na de oorlog was
het concerleven om voor de hand
liggends redenen minder bruisend
maar vanaf het eind van de jaren
vijftig was Rotterdam na Den Haag
en Amsterdam een jazz centrum van
belang. Een scheiding der muzikale
geesten leidde er enkele jaren gele
den toe dat de diverse jazzstijlen in
aparte clubs werde ondergebracht.
Dixie en swing ln de Harbour Jazz
Club, B14 had alles van blues, swing
tot avant-garde en de Sunship Bun
ker was een pleisterplaats voor
workshopbezoekers en eigentijdse
improvisatoren.
Die verdeling lijkt nu, wat B 14 en
Sunship betreft, naargeestige conse
quenties te hebben. De gemoedelijke
concurrentie tussen belde kampen
verdeelde het jazzpublek, dat overi
gens de ver afgelegen Sunship Bun
ker alleen voor concerten van belang
en workshops bezocht.
De in de Bunker gehouden manifes
tatie Dissonanten '80 wijst uit dat de
jazz-adviescommissie van de Rotter
damse Kunststichting hard aan het
werk kan. Als dat niet gebeurd heeft
Rotterdam geen Jazzclub van beteke
nis meer. De meest voor de hand
liggende oplossing is de Inrichting
van een club naar BIM-huismodel.
Dat kan ln de Bunker of beter nog in
het stadscentrum.
Toen de belangstelling van de plaat
selijke musici en liefhebbers terug
liep, is de leiding van de Bunker over
genomen door amateurmusici die,
met de gedachte dat Rotterdam im
mers punkstad nummer 1 is, een link
legden naar „gestoorde" afdelingen
van de popmuziek als punk en new
wave. Nu is er op een dergelijke con
frontatie niets tegen, mits er meer
dan een bleekzuchtig muzikaal resul
taat uit komt. Dat was nu niet het
geval.
Waar tot voor kort Archie Shepp en
het Art Ensemble of Chicago schitter
den, klonk thans het brute en onge
controleerd versterkte geweld dat
maar al te lang stijlkenmerk van de
minvermogende muzikant is geweest.
In Engeland hebben fusies tussen
pop en jazz wel eens tot aardige mu
ziek geleld, omdat daar het accent op
originaliteit, spontaniteit en tech
nisch kunnen ligt. Dat was vrijdag
avond hoorbaar aan het optreden van
sopraan-saxofonist Lol Coxhlll die
borg stond vobr solistische hoogte
punten. Met hem was de koek echter
op.
Over de zaterdag kan ik helaas ook al
kort zijn. Gitarist Richard Colman en
de performance-kunstenaar Martien
Groeneveld verveelden het geringe
gehoor met zeer vergezochte fratsen
over het contrast tussen platteland
en grote stad.
door Dirkje Houtman
Bter
iris'
door Jac. Kort
AMSTERDAM Er is eigen
lijk veel moed voor nodig, wil
een orkest voor zijn publiek
verschijnen met een van de
grote symfonieën van Anton
Bruckner. Met name de Acht
ste, die het Amsterdams Phil-
harmonisch Orkest onder lei
ding van Anton Kersjes vrij
dag- en zaterdagavond in het
Concertgebouw uitvoerde, is
een werk dat buitensporige
eisen stelt zowel aan het pu
bliek als aan het orkest.
Voor het publiek ie het een geweldige
opgave Bruckner gedurende bijna
anderhalf uur in zijn even breedvoeri
ge als monumentale beschouwingen
te volgen! Niet minder zwaar is het
voor-het met acht hoorns, vier trom
bones en drie harpen uitgebreide or
kest om deze buitengewoon moeilijke
partituur op bevredigende wijze te
realiseren en daarmede de toehoor
ders van het begin tot het einde te
boeien.
Het zou overdreven zijn te zeggen,
dat orkest en dirigent, die voor het
eerst gewaagd hebben, dit imposante
werk uit te voeren, daarin in alle
opzichten ten volle zijn geslaagd. Er
waren momenten, waarop de span
ning verslapte, er waren ogenblikken
waarop de strijkersklank te kort
schoot aan warmte en intensiteit, of
waarop de blazers niet voldoende nu
ancering aanbrachten in hun spel.
Maar er werden anderzijds door Kers
jes en zijn mensen zoveel uitstekende
dingen gedaan, dat men slechts wen
sen kan, dat het Amsterdams Phil-
harmonisch Orkest deze prachtige
symfonie op het repertoire zal hou
den om zo de uitvoering te vervol
maken.
Voor de pauze kon het publiek ken
nismaken met Theodora Geraerts, de
19-jarige violiste, die vorig jaar maart
de eerste prijs gewonnen heeft van
het Oscar Back Concours. Zij speelde
thans het vioolconcert in D grote
terts/K.V. 218) van Wolfgang Ama-
deus Mozart, waarbij zij blijk gaf van
een briljante techniek, maar bovenal
van een aanstekelijke muzikale be
gaafdheid, waardoor haar voordracht
werd gesierd. Anton Kersjes bege
leidde haar met zijn in kleine bezet
ting spelende orkest op zeer attente
wijze.
:or
AMSTELVEEN Als og
kind zijn ouders verlies esc
het nog niet van ze af. eef
had ik hem nog zo graa api
zegd", is vaak een verdri
constatering achteraf.
Een gevoel van spijt over uitgt P"1
vragen en ontboezemingen slijt
moeizaam. Toneelschrijvers h
het voordeel dat ze hun verledt iaa;
nieuw kunnen laten herleven. 1e
denkbeeldige omgeving kunn J
uitgestelde gesprekken alsnog!
om zo zichzelf te ontdoen va e":
beladen verleden.
n e
Dat betoogde tenminste de A
kaanse toneelschrijver Hugh
nard met zijn stuk „Vader Za 1
dat in de regie van Karl Guttm e
het Culturele Centrum ln Amst<
in première ging. En je kunt Je
gen of Guttman's keuze voor
wel zo gelukkig is. Een overv
waarschijnlijk de invulling
hoofdrol geweest, die door Gi
mus (als de vader) met een a
lijk mededogen wordt uitge
Maar als geheel is het stuk
dan een privé-terugblik
schrijver, waaraan nauwelijks
mene waarden zijn te verbind!
het voor een buitenstaander
nend, intrigerend of vern
maken.
i aai -
ütge 7
c niel I
van f
Ljks
.nde 1
'AI
)0
ah
tb
De schrijver heeft zichzelf in ziji
moeten opnemen. Zowel in een
re versie (gespeeld door Sjoert
sier) als in de oudere (Cor van
omdat hij naar zijn verleden
blikt. Na de begrafenis van zijnL
wil hij de zaken zo snel mo ,et
regelen om geen tijd meer aa: ch
'verleden te verspillen. Maar zij
der laat hem niet met rust,
meedoen en diens hebbelijkhed
gewoonten stuwen herinneringe
hoog die opnieuw tot leven koi
De schrijver reageert op de gebi
nissen, speelt mee, voert gesprt bei
met zijn jongere Ik en zijn vadei 'tJ
heeft hij zijn idealen van eertijc m
gegeven en is een wat bedaagd81
guur geworden die zich nog s
kan ergeren aan de toegeef!"
wat naïeve levenswijze van 2
der. Een man die weinig no<
om het leven genoeglijk door ij
men. Vastgekluisterd in een
kaans provinciestadje verdienl
als tuinman tevreden de kost. 1
kribbige echtgenoot, die hem o
dere redenen dan liefde trouwd
zijn humeur niet bederven.
Als geheel lijkt de voorstellii
fotoalbum waarin bijzondei
van een gezin zijn vastgelegd,
incidenten kwamen nauwelijk a
Daar was vader zaliger de mai er
naar. Of het moest een driftu !n
sting zijn omdat zijn vrouw, be 0C
en wel, de man wilde bezoeken ac
ze ooit mee had willen trouwen n
prachtig spelmoment van Guuj
mus, die de tegennatuurlijke w
uitbarsting in een wijfelend ki
achtige motoriek uitwerkt. Maa ij
kon de matige zeggingskracht h'
deze voorstelling als geheel niet k'
maken. 81
In de Grote Boordbibliotheek va u
Boer Maritiem waren reeds drie jj
over motoren verschenen, te v
Techniek aan boord, Motoren
jachten en Buitenboordmotor en j
drive. Met Motorinbouw is de uit re
nu compleet. Tekeningen en I
begeleiden de tekst niet alleen
amateurbouwers maar ook boott
ters die zelf storingen willen opsp n
en verhelpen zullen waardevolle j,
tenschap uit dit werk putten.
Kasper van Zuilekom „Mo»
bouw", Uitg. De Boer Marlt
Haarlem. Prijs 26,50.
door Stan Rijven
AMSTERDAM Een kenmerk van popmuziek is de aanwezigheid van het herhalingsmotief,
de revival. Hedentendage herleeft bij voorbeeld de blanke blues met formaties als The Blues
Band, Lew Lewis Reformer en The Fabulous Thunderbirds. Voor de reggae, en de voorloper
hiervan de ska, gelden soortgelijke voorbeelden.
Begin dit jaar brak de ska-boom in
volle hevigheid los met groepen als
The Specials. Madness en The Beat.
Daarin viel vooral de combinatie met
rockelementen op. En het feit dat er
van een trend sprake was. De zalen in
het kleine circuit puilden uit voor het
nieuwe en sensationele.
ADVERTENTIE
M Pandbrief, looptijd maximaal 8 jaar. Huidig
rentepercentage 11%; huidige afgifteprijs f 1.000,-
opgelopen rente vanaf 15 maart 1980 (effectief ren-
W dement ca. 10,96%).Jaarlijkse rente-uitkering f 110,-.
Aan toonder. Tussentijds verhandelbaar op de effektenbeurs.
Verkrijgbaar bij de kantoren van WestLmd/Utrecht Hypotheekbank,
of bij uw bank of commissionair in effekten.
Hoofdkantoor: Amsterdam, Sarphatistraat 1,020-26 31 31
Vrijdagavond viel een soortgelijke at
mosfeer te bespeuren. Lange rijen
wachtenden voor u, want Dexy's Mid
night Runners kwamen naar Paradi-
so. Deze Engelse formatie gaat terug
naar het Atlantic- en Stax-Volt-tijd-
i.perk waarop onder anderen Aretha
Franklin en Otis Redding hun stem
pel drukten. De soul van deze muziek
lag in de volvette blaaspartijen en de
doorleefde zang.
Andèrhalf decennium later wordt dit
genre weer in de belangstelling ge
bracht door grote formaties zoals Q-
Tips en Dexy's Midnight Runners. De
eersten proberen het originele geluid
natuurgetrouw te doen herleven. Een
poging die slechts ten dele slaagt en
dat is dan vooral te danken aan de
negroïde stem van Paul Young.
DMR betrekt daarnaast elementen
uit de new wave en de ska. Aan hun
debuut-lp Searching for the Young
Soul-Rebels valt nog wel enig plezier
te beleven. Een concert van dit octet
is echter een verre van aangename
belevenis. Ten eerste komt dat door
de uiterst arrogante presentatie. Zan
ger/gitarist Kevin Rowland valt door
de mand als een onsympathiek po
seur, die pedant en quasi agressief de
aandacht voor zich tracht op te eisen.
Ten tweede wordt het oor danig op de
proef gesteld. Hard en dichtgeslibt
klinkt het totaalgeluid waarin weinig
fantasie is terug te vinden. Geïnspi
reerde solo's van de blazerssectie zijn
dun gezaaid, de feeling voor het genre
Is niet soulful maar zielloos. Er wordt
geen spanning opgebouwd, zelfs al
wordt dat gesuggereerd zoals in I'm
just Looking. Het prachtige Respect
van Aretha Franklin krijgt een slordi
ge uitvoering zonder respect.
Kevin Rowland (links) van Dexy's Midnight Runners.
Nepsoul
Enthousiasme voor deze nepsoul
bleek er genoeg te zijn, maar dat
maakt men gemakkelijk los wanneer'
er 35 minuten later de brul aan wordt
gegeven. Een uur ln de rij staan en
dan een half uur muziek, dat neemt
een bezoeker niet.
De overzichtstentoonstelling van
werken van Pablo Picasso die tot en
met morgen te zien is ln het Museum
voor moderne kunst in New York,
heeft tot nog toe ruim een miljoen
bezoekers getrokken. De expositie is
daarmee bijna even goed bezocht als
die van de Egyptische larao Toetank-
amon die in 1978 ruim 1,25 miljoen
bezoekers trok. Een deel van de be
langstelling kan worden toegeschre
ven aan het feit dat het voor het
laatst is dat de Amerikanen in
New Yorkse museum Picasso's 0
nica kunnen zien. Zoals bekend I
de overleden Spaanse kunsten»
een laatste wil gesteld dat dit
naar zijn geboorteland moet w«
overgebracht als daar de vrt
weer hersteld is.
De Guernica
binnenkort naar Spanje, maar
beslissing waar het doek terecW
komen, is nog niet genomen.
