Kiezen van juiste sneeuwoord
voor meesten het moeilijkst
h
Wat kost vervoer
van ski-uitrusting?
§§£1
Skiën op
kunststof
ISDAG 23 SEPTEMBER 1980
TROUW/KWARTET
loor Frits Penson
tljwel iedereen die voor
et eerst „op winter-
port" gaat vindt het kie-
■n van een vakantie
een bijzonder
noeilijke zaak. Mis
ken is het geruststel-
tnd dat niet alleen de
erstejaars met het
raagstuk „Waarheen"
orstelen; voor velen,
Ie er al ettelijke winters
p hebben zitten, is het
>ven goed een telkens te-
igkerend probleem dat,
il lijkt het tegenstrijdig,
wordt vergroot door
prospectussen, tol
as en vakantiegidsen
le, als het seizoen in
leht komt, kwistig wor-
en uitgedeeld door
juroperators en relsbu-
eaus.
chitterend materiaal, ulter-
late geschikt om het voor-ple-
ler aan te wakkeren, maar het
oen van de juiste plaats
ordt er niet gemakkelijker
s jor. Bij de beschrijvingen van
t oorden tuimelen de superla-
n even immers over elkaar. Het
emelt van de dorado's en ski-
te iradijzen, overvloed aan
eeuw en zon wordt als van-
li Ifsprekendheid gegaran-
m eerd Fraaie, op het gunstig-
te moment genomen foto's on-
6j rsteunen al die uitspraken.
alse voorlichting? In sporadl-
i jie gevallen wellicht ja, want
zijn plaatsjes die zich in fol-
ers het predikaat wintersport-
aanmeten terwijl ze niet
aan de minimum eisen
Die zal je echter niet
itreffen ln de boeken van de
Ide re lsf abrikan ten, de
die zij aanbevelen zijn
goed, de hotels, ap-
•menten of wat voor on-
;ns dan ook voldoen
voor stuk aan hoog gestel
normen waarop geregeld en
zelden anoniem contröle
It uitgeoefend. Op de ke-
r beschouwd zijn er dus geen
oblemen, ook niet voor hen
ie van toeten noch blazen we-
n, de touroperators en hun
lnkels. de reisbureaus, weten
antwoorden op alle vragen.
Self doen
fen ls echter niet verplicht
D'n reizen organiserende In
tentie in de arm te nemen,
Igenhandlg de zaken regelen
an even goed al is het wat
mslachtiger. Via de ln ons
nd gevestigde nationale ver
sera bureaus kan men heel
Dat de wintersport ook in
Nederland toenemend po
pulair is geworden, blijkt
■it het ferme aantal kunst
skibanen, dat de laatste
tien Jaren uit de grond is
geschoten.
Kenners bevelen een cnr-
i op so'n baan aan omdat
oen er altijd een paar skl-
Icaaen in de echte sneeuw
nee bespaart en bovendien
niet gelijk haast uitgeteld
die eerste dsgen op de
plaats van bestemming si
vroeg en gekneasd bet bed
soeken.
Voor hen, die al wat voor
oefening wensen hier een
lijst van de banen:
Skiclub II Primo in Bergen,
skischool Sigi Moser in
Branssum, skipiste De
Meerberg in Hoofddorp,
skiclub Wolfskamer in Hui
len, skicentrum Bergsicht
in Maarn, skischool Zoete
lief in Soesterberg, skiclub
Cb bergen ln Ubbergen,
SBSN-Duinreü ln Wasse
naar, NRV-Holliday-Duin-
rell in Wassenaar, 't Kuier-
padtien in Wemperbrug en
de sckischool Tirol in Oss.
Van dese banen bieden de
volgende ook langlaufmo-
felijkheden: Bergen (800
beter), Maarn (800 meter),
Soesterberg (1200 meter),
Wassenaar (SBSN 800 me
ter en NRV 1200 meter) en
Wesuperbrug (120 meter).
De centra mikken niet al
leen op de beginnelingen,
baar xien ook een markt in
wintersporters van het
tweede jaar, die bang zijn
vergeten te zijn wat ze het
vorige jaar moeizaam heb
ben geleerd. Zo heeft de
Bergense skischool dit Jaar
voor die laatste groep een
•Poedcursus van vier uur
Korganiseerd: om snel
even verstijfde spieren soe
pel te msken.
wat te weten komen. Op aan-
vraag verschaffen zij, meestal
gratis, alle gewenste Informatie
ln de vorm van folders en prijs
couranten van de plaats of de
streek die men dan dus al wel
heeft moeten kiezen.
Voor reserveringen zal men zelf
moeten zorgen, ln het alge
meen dient men daarvoor
rechtstreeks contact op te ne
men met het gekozen hotel, ap
partement of pension. In som
mige dorpen, dus beslist niet
overal, kan men het plaatselij
ke WV-kantoor opdracht tot
reserveren geven, niet zelden
wordt dan een borgsom ver
langd.
Door het uitschakelen van alle
tussenpersonen zal het vakan
tiebudget wellicht Iets gunsti
ger uitvallen maar en dat
geldt met name voor de eerste
jaars of het geringe voordeel
de moeite, soms zelfs het risico
waard ls, valt sterk te betwij
felen.
Tenzij men van vrienden of
goede relaties een geheld stek
je krijgt getipt, ls het vow de
gemoedsrust beter de eerste
stappen ln de sneeuw te zetten
aan het handje van iemand die
op dat terrein zijn sporen heeft
verdiend en de wens om alles
zelf te organiseren te verschui
ven naar het moment dat men
over voldoende ervaring be
schikt.
Dit is geen bangmakerij maar
gewoon een welgemeend ad
vies om te voorkomen dat de
eerste kennismaking met de
sneeuw niet wordt vergald door
onaangename bijkomstig
heden.
Vuistregels
Op de vraag hoe een winter
sportoord moet woeden geko
zen en welk land de voorkeur
verdient is natuurlijk geen uni
verseel antwoord te geven, te
veel persoonlijke factoren spe
len Immers een rol. Wel zijn er
wat vuistregels en het lijkt nut
tig enkele eruit te lichten.
In elke folder wordt sneeuwze
kerheid gegarandeerd van min
stens december tot einde fe
bruari. Daaronder wordt echter
verstaan, dat in die periode al
tijd ergens in of nabij het dorp
kan worden geskied. Onder
normale winterse omstandig
heden op alle pistes, maar als
het lage druk gebied het enige
tijd laat afweten moet de
sneeuw soms hoog of ver weg
worden gezocht. Over de extra
kosten die daarmee zijn ge
moeid rept men zelden of nooit
Het is een bekend feit dat
sneeuwzekerheid stijgt naar
mate men hoger komt. In feite
doet de dorpehoogte betrekke
lijk weinig ter zake. Waar men
wel op moet letten is dat het
skigebied hoog genoeg ligt
In kwakkelwlnters ls 1000 me
ter al kritisch. Voor de Scandi
navische landen gelden andere
maatstaven, daar ls 's winters
altijd volop sneeuw en meestal
ook nog van uitzonderlijke goe
de kwaliteit.
Weinig keus
„Wanneer op wintersport" is
een even groot vraagstuk als
„Waarheen" en ook weer sterk
afhankelijk van persoonlijke
wensen of verplichtingen. Zo is
er voor ouders met schoolgaan
de kinderen nauwelijks keuze,
zij zijn aangewezen op de Kestr
en Crocus vakantie, met alle
nadelige en onaangename ge
volgen van dien.
Vooral tussen Kerst en Nieuw
jaar puilen de wintersport
plaatsen uit hun voegen, hotels
en pensions zijn tot aan de ha-
nebalken gevuld en vaak zijn
er onbehoorlijk lange wachttij
den aan de liften. De vraag is
aanzienlijk groter dan het aan
bod met als logische conse
quentie: hogere prijzen.
Het is trouwens niet eens ge
makkelijk voor die periode on
derdak te krijgen; meldt men
zich zeer vroeg, bijvoorbeeld al
in augustus, dan krijgt men
steevast als antwoord het ver
zoek in oktober te herhalen om
dan te horen dat ze eerst de
reserveringen van de ouwe, ge
trouwe gasten willen afwach
ten. De meeste kans een kamer
te bemachtigen heeft men on
geveer een week of vier voor
Kerstmis al kost dat wel eens
enkele uren telefoneren.
Seizoenen
Even na Nieuwjaar (het ko
mende seizoen ls dat 4 of 5
januari) valt de luwte in. dan is
het een paar weken rustig, min
stens tot het einde van de
maand. Een bijzonder prettige
tijd, het aantal zonne-uren
wordt bijna dagelijks groter,
doorgaans zeer goede sneeuw,
geen filevorming aan de liften
en, ook niet onbelangrijk, de
tarieven zijn dan weer gekel
derd.
Zodra februari goed op gang is
gekomen begint weer het hoog
seizoen dat, afhankelijk van de
hoogte van de plaats, tot einde
maart of nog langer duurt Dat
is dan de beste tijd voor de
mooi-weer-skiër en dat kost na
tuurlijk Iets meer.
Wie in het voorjaar, ongeveer
vanaf de laatste week maart,
de ski's wil mderblnden doet
er goed aan zo hoog mogelijk te
gaan zitten, de Invloed van de
zon ls dan immers al zo groot
dat de sneeuw ln lagere regio
nen, zeg maar onder 2000 me
ter, nogal eens vlug papperig
kan worden.
Diverse plaatsen maken de
laatste jaren veel propaganda
voor de zogenoemde Ski Fit
cursussen die ln de eerste drie
weken van december worden
gegeven, als introductie van
het nieuwe seizoen. Erg leuk
maar wel meer afgestemd op
sporttevelingen.
Langlauf
De win tervak antielanden, die
blijkens de statistieken de
voorkeur van de Nederlanders
genieten zijn, en in deze volgor
de, Oostenrijk, Italië, Zwitser
land en Frankrijk. Door de
enorme vlucht die het langlau
fen de laatste Jaren heeft geno
men, is Scandinavië behoorlijk
in de rij gekomen, speciaal
Noorwegen.
Aan de zelfkant van onze be
langstelling liggen Tsjecho-
Slowakije, Roemenië en Bulga
rije terwijl Joegoslavië, on
danks dat het leuke skl-moge-
Ujkheden béedt, slechts weinig
Nederlanders trekt
Onlangs hebben Amerika en
Canada zich in ons land aange
diend. Skiën ln die landen is
fascinerend maar niet voor le
dereen weggelegd, het kost
nogal wat, bovendien moet
men over de nodige technische
vaardigheid beschikken.
Oostenrijk no. 1
Meer dan de helft van het aan
tal sneeuwvakantiegangers
zweert bij Oostenrijk, ofschoon
het allang geen goedkoopte-ei-
land meer is, de oorspronkelij
ke reden waarom we Tirol, Vor-
arlberg en Salzburgerland zo
massaal onze klandizie gun
den. Het prijsverschil met
Zwitserland en Frankrijk, die
De wintertoerist, die ook
nog gaat sporten, heeft
doorgaans nogal wat las
tige bagage bij zich, die
niet in de koffers is te
bergen. Voor de automo
bilist levert dat geen gro
te problemen: latten en
stokken gaan mee op het
dak (maar bindt ze wel
stevig vast, want elk jaar
opnieuw veroorzaken
losgeschoten ski's onge
lukken). Wie een busreis
maakt hoeft zich eveh-
min veel zorgen te ma
ken. Ze gaan gewoon in
het bagageruim en er
hoeft niet extra voor
worden betaald.
Maar hoe zit het met de andere
vervoermiddelen? BIJ het door
bladeren van de reisgidsen,
blijken de touroperators daar
over weinig informatie te ge
ven. Dit onder het motto, dat
de meeste wintersporters dat
toch wel weten. Maar omdat er
elk jaar weer toeristen zijn, die
zich voor het eerst aan de win
tersport wagen, hier beknopt
een overzicht.
Wie boekt voor een zoge
noemde reisbureautrein (Ho
telplan en Berglandexpres)
kan de skl-uitnistlng gratis la
ten vervoeren. De treinsteward
geeft aanwijzingen, waar ze
centraal moeten worden ge
plaatst. In de zgn. regeltrelnen
(die volgens dienstregeling rij
den zoals de nieuwe dagtrein
Amsterdam-Innsbruck) wordt
als men een plaats ln een
slaapwagen heeft geboekt
evenmin iets berekend. Maar
wie per ligwagen reist (couchet
tes) moet vijf gulden per paar
ski's betalen aan de bediende,
die ze dan in bewaring neemt.
Bij de luchtvaartmaatschap
pijen worden verschillende re
gels gehanteerd.
Bij Martinair kost het vervoer
van ski's en stokken per paar
vijf gulden (retour) Schoenen
worden normaal als bagage
meegenomen én meegewogen.
Dat betekent, dat wanneer
men boven het maximum toe
gestane gewicht komt per
kilogram vijf gulden extra
moet worden betaald
Transavia is wat toeschietelij
ker en berekent, zolang er
ruimte is, niets extra.
Bij de KLM gaat men ervan
uit, dat passagiers op de lijn
dienst (ongeacht of ze zelf hun
ticket hebben gekocht dan wel,
dat ze via een touroperator een
IT-reis reis plus verblijf
hebben geboekt) over één kam
worden geschoren.
Zolang men onder het toege
stane gewicht blijft, is er niets
aan de hand. Maar wie daarbo
ven komt. wordt voor een paar
ski's, stokken en schoenen
twee kilogram overbagage be
rekend. Daarvoor betaalt men
per kilo één procent van het
eerste klasse tarief enkele reis
naar de betrokken bestem
ming. Wordt het een charter
vlucht, dan zegt de KLM: de
touroperator heeft voor deze
vlucht betaald en hij maakt
dus de dienst uit. In de praktijk
betekent dit. dat de ski's vrij
wel altijd gratis mee kunnen.
vroeger beduidend duurder wa
ren, bestaat nauwelijks meer.
Wie het tijdens zijn vakantie
niet zonder landgenoten kan
stellen, kiest derhalve voor
Oostenrijk, miskleunen ls uit
gesloten, we hebben er tal van
koloniën, ze staan keurig ge
rangschikt in elke gids van een
goed reisbureau.
Oostenrijk mag dan wel onbe
twist lijsttrekker zijn, maar op
het puur sportieve vlak moet
het op diverse onderdelen voor
rang verlenen aan de andere
drie. Samengevat kan immers
worden gesteld dat de skigebie
den van Frankrijk, Zwitserland
en Italië tot grotere hoogten
reiken, vaak ook uitgestrekter
zijn.
De Zwitserse wintersportoor
den liggen vrijwel allemaal bo
ven 1000 meter, pistes tot bo
ven 2500 meter zijn normaal.
De Franse skistations, die be
trekkelijk nieuwe, vaak lelijke
nederzettingen hoog ln de ber
gen, doen daarvoor niet onder.
Prijzig
Wegen
In die vergelijking komt Oos
tenrijk er maar amper aan te
pas en, omdat sneeuwzeker
heid en kwaliteit toenemen
naarmate men hoger komt. zul
len Zwitserland, Frankrijk en
ettelijke regio's in de Noordita-
liaanse bergen, zeker van vol
bloed skiërs, de voorkeur krij
gen. Ook hier geldt echter:
niets voor niets, alles wordt ln
de prijs verwerkt, hoe hoger
men gaat des te dieper zal men
ln de privé schatkist moeten
graven.
Hetgeen overigens niet bete
kent, dat lager gelegen oorden
dan ook per definitie goedko
per moeten zijn. Tarieven zijn
gerelateerd aan attractiviteit
en reputatie en die kunnen
even goed op een ander dan het
zuiver sportieve vlak liggen.
Een vakantie, bijvoorbeeld, in
het majestueuze skigebied van
Lech am Arlberg kost nage
noeg hetzelfde als in het luis
terrijke Seefeld dat minder
ruim ls gesorteerd in Alpini-
skiën maar op het stuk van
langlauf en dorpsvertier Lech
met straatlengten klopt.
Het risico een kat in de zak te
vinden, is het grootst in de ge
bieden of plaatsen waar ver
dacht lage prijzen worden ge
hanteerd. Die super voordelige
aanbiedingen komen vaak uit
oorden met uiterst bescheiden
voorzieningen, niet zelden zijn
ze ook nog moeilijk bereikbaar.
Er mag echter niet worden ge
generaliseerd want er zijn
evenzeer dorpjes waar het op
zijn weinig Investering vergen
de Jan-boerefluitjes gaat.
Meestal valt daar voor de afda
lingsskiër bitter weinig te ha
len maar daaraan heeft de wan
delaar of langlaufer geen bood
schap. Voor hen kan het er ide
aal zijn en voor een krats. De
nationale verkeersbureaus we
ten die verborgen schatten wel
te liggen en willen bet geheim
graag doorspelen.
V oorbereiding
Wie een actieve vakantie in de
besneeuwde bergen beoogt,
dient zich goed voor te berei
den en vroegtijdig te beginnen
met het op peil brengen van
zijn conditie. Dat kan op aller
lei manieren maar het meeste
effect sorteren skigymnastiek,
mits onder deskundige leiding,
en lessen of trainen op de zoge
heten kunststofbanen waarvan
er in ons land al heel wat zijn.
Informatie daarover verstrekt
de Nederlandse Ski Vereniging,
Prins Mauritslaan 37, Den
Haag. telefoon 070-544000.
Skiën is een fascinerende
sport, vrijwel iedereen die er
kennis mee maakt, wordt er
door gegrepen en tekent vaak
een contract voor het leven.
Het kost echter ook een flinke
hap geld, daarom is het voor de
meesten beter te beginnen met
materiaal te huren. Waar dat
moet gebeuren, hier of op de
plaats van bestemming meot
ieder voor zich uitmaken. Me
nigeen gunt de Nederlandse
sporthandelaar de klandizie,
hij is immers minstens even
goed als zijn buitenlandse col
lega. De kwaliteit van de ski's
is hier vaak zelfs beter, het pas
sen en afstellen van de bindin
gen een uiterst belangrijke
zaak is in Nederland zelden
een haastkarwei terwijl dat in
de wintersportoorden, zeker op
de zogeheten wisseldagen,
maar al te dikwijls wel het ge
val is.
Cursussen
Op de plaats van bestemming
aangekomen, is het verstandig
enkele zaken zo snel mogelijk
te regelen. Skiërs, die cursus
sen willen volgen, melden zich
bij de plaatselijke skischool die
overal gemakkelijk te vinden
is. en schrijven in voor de les
sen die 's maandags beginnen.
Geroutineerde afdalers halen
dan meteen hun lift^abonne-
ment, ze hoeven dan een paar
Adressen
Adressen nationale ver-
Oostenrijks Toeristen ver
keersbureau, Singel 464,
1017 AW Amsterdam, 02O-
255933
Nationaal Italiaans Ver
keersbureau, Stadhou
derskade 103, 1073 AW
020-733264
Nationaal Zwitsers Ver
keersbureau, Konings
plein 11, 1071 BB Amster
dam, 020-222033.
Nationaal Joegoslavisch
Verkeersbureau, Vijsel-
straat 4, 1017 HK Amster
dam, 020-220483.
Fins Nationaal Verkeers
bureau, Kleine Gart-
m a os plantsoen 21, 1017
RP Amsterdam, 020-
719876.
Zweeds Nationaal Ver
keersbureau, Laan Copes
van Cattenburch 131, 2506
CN Den Haag, 070-638919.
Noors Nationaal Ver
keersbureau, Leidse-
straat 74, 1017 PD 020-
222545.
Nationaal Frans Ver
keersbureau, Prinsen
gracht 670, 1017 KX Am
sterdam, 020-247534.
Duits Nationaal Ver
keersbureau, Spui 24,1012
XA Amsterdam 020-
241293.
dagen later niet in een lange rij
te gaan staan. Het komt steeds
meer voor dat geografisch
dicht bij elkaar gelegen dorpen
zich ln een „club" verenigingen
en o.a een skiliftenpas uitge
ven die ln het hele rayon geldig
ls.
Alvorens tot aanschaf ervan
over te gaan. is het verstandig
even te controleren of die oor
den ook over de weg zo dichtbij
liggen als op de kaart lijkt Is
dat niet het geval dan verliest
het gemeenschappelijke abon
nement veel van zijn waarde,
zeker als men niet over eigen
vervoer beschikt.
k
Vele wegen lelden naar de ber
gen en ze worden 's winters
allemaal berijdbaar gehouden,
al kan het natuurlijk voorko
men dat door plotselinge
sneeuwval de .schoonmaak
dienst" het niet meer kan bij
benen, hetgeen, ofschoon zel
den, wel eens kan voorkomen
op secundaire wegen.
Gewoon afwachten, is dan het
consigne, desnoods zijn de
ploegen dag en nacht ln touw.
Sneeuwkettingen behoren ei
genlijk tot de standaarduitrus
ting en ze kunnen beter in Ne
derland worden gehuurd of ge
kocht dan onderweg dan hoef
Je, als de nood aan de man
komt niet mee te doen aan de
vaak tevergeefse kettingjacht.
In alle win tersportlanden is, op
bepaalde trajecten rijden met
kettingen verplicht. Dat is dan
ter plaatse met borden duide
lijk aangegeven; overtreders
kunnen rekenen op een fikse
boete en worden soms ook wel
gecommandeerd rechtsom
keert te maken.
Auto
Overbodig te zeggen dat de au
to, enkele weken voor het ver
trek, een grondige beurt dient
te krijgen met speciale aan
dacht voor banden, remmen,
bougies en contactpuntjes. Het
koelwater moet zoveel anti
vries bevatten dat het een tem
peratuur van -30 kan door
staan, dat geldt ook voor het
water van de ruitesproeier. Een
reserveflacon antivries meene
men is verstandig, evenals slot-
ontdooler die, om voor de hand
liggende reden, niet in de auto
mag worden achtergelaten.
Het is raadzaam aan de inven
taris toe te voegen, een droge
doek (een rol hulshoudpapler ls
ook prima) voor het schoonma
ken van lampen en ruiten, een
matje of oude deken om bij het
monteren van de kettingen
niet ln de natte prut te hoeven
liggen, een paar tuinhand-
schoenen want bij grote koude
vriezen de vingers aan de ket
tingen vast, een schopje voor
het verwijderen van overtollige
sneeuw en tenslotte een zak
lantaarn om te kunnen zien
waarmee men bezig is. Wat niet
in de wagen kan gaat op het
dak en let erop dat alles heel
goed is 'estgesjord. Het aantal
ongevallen, veroorzaakt door
afwaaiend materiaal is zo ver
ontrustend groot geworden dat
met name de Autobahn-politie,
zeer streng controleert.
lUi-V
\Ul
-k-
4= Jl