'Kabinet maakt matigen onmogelijk'
ouw
Leo Ester: 'Hiermee kan ik niet bij leden aankomen'
gewoon werk, ongewone taal
Commentaar
zwanezang (1)
i zwanezang (2)
elfstedentocht geen koning
raketmuis
Pak de tram
|nsd^
;DAG 17 SEPTEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
nhuÉendste toelichting op
Ie en miljoenennota is on-
feld afkomstig van premier
zelf Wanhopig zoekend
oplossing voor al ..het
boze", het ..al te dwaze,
stgerekend een semi-OPEC-
het onze zo in de versukke-
geraakt." bedacht hij dat het
ekeerd zou kunnen worden.
er iedereen genoegen zou
nemen met zijn inkomensni-
an pakweg 1975.
lerdaad. van Van Agts ge-
nspinsels kan de charme van
ivoud niet worden ontzegd,
wat lijkt er eenvoudiger dan
Varen we toen soms zoveel
iger of ongelukkiger dan nu?
u het daarom bij gevolg zo n
zijn wanneer we met z'n allen
an nu. na al die jaren ook
een stapje terug doen'
lige juiste van de redenering
i een stapje terug inderdaad
akelijk is; waarschijnlijk zelfs
en flinkere dan het kabinet
i Maar voor het overige zijn
lachtenspinsels net zo onzin-
ils van een gescheiden echt-
t verlangen weer net zo geluk-
zijn als op de trouwdag. Een
eer kan best zinnig zijn.
het kan en mag nooit resulte-
rugblik op drie jaar kabinets-
maakt duidelijk dat het ant-
op de zich thans aandienen-
iblemen geen andere kon zijn
en zwanezang. Kern van het
tm is en was (want drie jaar
n lagen, ook blijkens de toen
^de regeringsverklaring de
:n er niet wezenlijk anders
dat de collectieve- en indivi-
aanspraken te groot waren,
abmet meende toen het tij te
[-! keren door met name de
lieve aanspraken te verminde-
x moest bezuinigd worden op
rcrheidsuitgaven. zodat er
e vrij zou komen voor het
fsleven
as of men het er nu mee
aas of niet een oplossing,
ook toen al in deze kolom
otere individuele matiging
«pleit, juist om de collectieve
zoveel mogelijk veilig te stel-
Deze sector immers staat borg
het op peil houden van ons
I van sociale zekerheid, het
jn, de kwaliteit van de verzor-
taat Bovendien staat deze
garant voor een flink deel
werkgelegenheid (onderwijs,
vernieuwing e.d.)
naar stelde het kabinet inko-
ook toen op prijs,
een echt beleid werd daarop
,'baseerd. Een meerjarige
n voor de inkomens was im-
realistisch noch gewenst". In
zin was het een keuze voor
l van de minste weerstand,
een beroep doen op mati-
icreidheid vergt nu eenmaal
niijk méér energie en overtui-
racht dan het voeren van een
van aanpassing.
cr voldoening moeten we
vaststellen dat de oplossing
:t kabinet ontoereikend is
st Het bleek niet mogelijk de
lieve sector terug te dringen.
iu ingediende begroting laat
»eer een groei van deze sector
tn bijgevolg heeft het kabinet
arren moede besloten de
lensmatiging centraal te stel-
aarmee het bankroet van Be-
aangevend
ren in een miskenning, een vlucht
ook uit de werkelijkheid van van
daag.
Het is daarom triest te moeten
vaststellen dat de gisteren gepresen
teerde troonrede en miljoenennota
in belangrijke mate door deze mis
kenning worden gedragen. Ener
zijds heeft de ministersploeg zich
op voorbeeldige wijze beijverd om
den volke kond te doen van de
economische malaise die zich on
verbiddelijker dan ooit aan het vol
trekken is.
De fantasie van het kabinet om aan
al deze problemen het hoofd te
bieden, reikt echter niet verder dan
het ene armzalige woordje ..terug".
De collectieve- en individuele aan
spraken op de achteraf bitter tegen
gevallen economische groei zijn te
groot geweest en bijgevolg is een
stapje terug de enige oplossing.
Hoe juist deze conclusie ook moge
zijn. het is zonder meer een zwakte
bod van het kabinet, dat het die
weg terug op geen enkele manier
van een toekomstperspectief heeft
voorzien. Daarmee is het een zwa
nezang geworden van een kabinet,
dat nog even de herinnering aan de
dagen van weleer heeft willen opha
len., maar dat overigens hardnekkig
weigert een marsroute voor de toe
komst aan te geven.
De boodschap van troonrede en miljoe
nennota pakt in het bijzonder hard uit
voor de industriële werknemers. De be
drijfswinsten lopen bijna terug tot nul
en vooral zij zullen daarvan in klimmen
de mate de wrange vruchten plukken in
de vorm van inkrimping en sluitingen
van bedrijven. Het kabinet wil met inko
mensmatiging de zaak enigermate recht-
breien. Hoe geloofwaardig is deze aan
pak voor de industriële werknemers?
We hebben deze vraag voorgelegd aan
Leo Ester, voorzitter van de industrie
bond CNV. Een bond die constructief
overleg hoog in het vaandel voert. Een
bond ook, die best bereid is tot inko
mensmatiging. Ester voelt zich echter
door het kabinet met de rug tegen de
muur geplaatst. We willen wel matigen,
maar het wordt ons onmogelijk gemaakt.
zegt hij. Minister Albeda (sociale zaken),
een geestverwant van Ester (ARP) en
eens een gewaardeerd bestuurder van
het CNV, is hem bar tegengevallen. Een
bericht van de frontlinie van het mati-
gingsbeleid.
Een gretige opsomming van het
naderend onheil is echter ontoerei
kend om het vragen van inkomens-
offers te rechtvaardigen. Voor niks
gaat de zon op en in zekere zin
dankt onze parlementaire democra
tie aan deze wetenschap zijn ont
staan. Engelse edellieden waren be
reid offers te brengen aan de koning
in ruil voor rechten en vrijheden en
langzaam maar zeker ontstond
hieruit het parlement als instituut.
Zo is het op zijn minst billijk voor
offers een perspectief voor de toe
komst te verlangen, bij voorbeeld
dat deze offers een bijdrage zullen
leveren aan de oplossing van het
werkloosheidsprobleem: de garan
tie ook dat iedereen offers moet
brengen in overeenstemming met
zijn draagkracht. Dat perspectief is
er niet en daarmee is de oproep van
het kabinet, naar te vrezen valt, een
slag in de lucht.
Het „terug" van het kabinet is in
laatste instantie een hardnekkig be
leden geloof, dat uiteindelijk „de
vrije krachten in de samenleving"
het herstel wel zullen bieden, alsof
niet juist „die vrije krachten'' ver
antwoordelijk zijn voor de proble
men waarin wij vandaag verkeren.
Anders gezegd; het kabinet betoogt
dat ons bestel geen fundamentele
verandering behoeft.
Het positieve van de huidige malai
se is, dat zij de samenleving in volle
omvang met de neus op de feiten
drukt. Het ijzer is als het ware heet
om gesmeed te worden. Het is ech
ter een illusie te menen dat de kar
met een eenvoudig stapje terug
weer in het spoor kan worden ge
bracht. Waar het kabinet verzuimd
heeft het spoor aan te geven, staan
het parlement en de sociale part
ners voor de opgave een weg aan te
wijzen. Met dit doorschuiven van
de verantwoordelijkheid is het
paard echter wel achter de wagen
terecht gekomen. En met een zwa
nezang in de oren is het dubbel zo
moeilijk er de gang weer in te
krijgen.
Inderdaad, een triest perspectief
door Willem Breedveld
en Johan van Workum
UTRECHT „Ik was beurte
lings erg teleurgesteld en zeer
boos, toen ik de begrotings
stukken zat te lezen. Als je
nou zó goed weet hoe 't moet,
waarom dóé je het dan niet.
Albeda houdt in de begroting
best een goed verhaal over de
crisis in de veizorgingsmaat-
schappij. Maar we hebben
geen filosoof nodig, maar een
minister."
Leo Ester is in een geladen stemming.
Hij maakt er geen geheim van dat
ook hij matiging van inkomens nood
zakelijk vindt. „Er moet wat gebeu
ren. Ook de mensen in het land zien
dat best. Je moet wel onnozel zijn om
dat niet te zien. Maar dan moet het
kabinet initiatieven nemen, zodat
een maatschappelijk draagvlak kan
ontstaan. Het meest teleurstellende
is dat nu niemand een perspectief
wordt geboden. Dit beleid inspireert
niet om samen iets op te zetten."
„Het kabinet zegt: we zijn nog niet in
staat een meerjarenbeleid voor de
jaren tachtig op te zetten. Maar waar
om zitten ze er dan? Wat hebben ze
dan de afgelopen drie jaar zitten
doen. uit hun neus eten soms? Neem
het arbeidsaanbod in de jaren tach
tig. (Het Centraal Planbureau voor
spelt jaarlijks ruim 50.000 nieuwe
werkzoekenden, vooral jongeren en
gehuwde vrouwen.) Iedereen kan
toch statistieken lezen, Van Agt toch
ook. Het kabinet heeft de afgelopen
jaren verzuimd de discussie te ope
nen over de echte problemen van de
jaren tachtig. Neem het arbeidsaan
bod van vrouwen. Die worden nu ge
straft doordat de gezinszorg wordt
beperkt. Wat deed men aan stimule
ring van deeltijdarbeid?"
„Albeda weet precies hoe je goed
inkomensbeleid moet voeren. Met zo
veel mogelijk behoud van koop
kracht voor de laagste inkomens, en
matiging daarboven. Maar wat zien
we als resultaat? De teruggang in
1981 is volledig tegengesteld aan alle
verhalen dat ook de hogere inkomens
zouden matigen. Ik word daar ver
drietig van Dat zo'n goed verhaal
(van Albeda) voert tot zo'n slecht
resultaat."
Door de pomp
„Blijkens de teksten in de stukken
wil een deel van het kabinet best
anders, maar gaan ze voor de rest van
het kabinet door de pomp. Als de
WD erin geslaagd is het CDA eron
der te krijgen (Ester spreekt nog
steeds over de lastenverdeling, zon
der zwaarste offers op sterke schou
ders) dan heeft het CDA het slecht
gedaan. Het is kennelijk slecht ker
sen eten met de WD."
„Met kunst- en vliegwerk heeft het
kabinet een begroting gemaakt die
niet af is. Omdat men het vanwege de
WD niet eens kon worden over de
gewenste inkomensverdeling, is dat
punt maar doorgeschoven naar de
sociale partners (vakbeweging, werk
gevers). Wij mogen er nu voor zorgen
dat de loonstijging wordt ingeperkt
van acht tot zes procent en dat de
gewenste verdeling van de offers wél
tot stand komt."
„Maar wij zijn daartoe niet in staat, al
zouden we het willen. Aftopping van
prijscompensatie voor hogere inko
mens? De werkgevers en de Unie (Es
ter doelt op de bond van hoger perso
neel in de industrie. Unie BLHP) hou
den dat tegen. En van de FNV hoeft
het ook niet meer. Mijn bond was de
enige die vorig jaar nog de aftopping
in het wensenpakket voor de cao's
had. Het staat dus nu al vast dat die
betere verdeling van offers er niet (via
het loonoverleg) zal uitkomen. Dat
beroep, dat het kabinet op ons doet
op dit punt, is zinloos. Het is eigenlijk
een onfatsoenlijke vraag aan ons. Ze
(het kabinet) hadden dat zelf moeten
doen"
Onverschilligheid
dan leidt dat al tot meer dan acht
procent loonstijging landelijk in
1981".
„Misschien heeft het kabinet intern
al besloten opnieuw een loonmaatre
gel te treffen als de loonstijging over
de acht procent dreigt te gaan. Als
dat waar is, staat het nu al voor mij
vast dat die loonmaatregel er zal ko
men. Nou, dan zullen wij (de vakbe
weging) het straks wel weer gedaan
hebben. De troonrede zegt aan het
slot wat over onverschilligheid. Ik
vind die onverschilligheid meer lig
gen aan de kant van het kabinet dan
aan onze kant."
„Het gaat ook niet alleen maar om
loonmatiging. Dat verhaal van het
kabinet, dat die twee procent minder
loonstijging op den duur 25.000 ar
beidsplaatsen scheelt, dat is een
verouderde rekenmethodiek. Dat
geldt in een tijd van economische
groei. Heeft Albeda op de persconfe
rentie gezegd dat in elk geval méér
loonstijging wél ztil leiden tot meer
werkloosheid? Nou, allemaal theorie
uit het ongerijmde, koffledikkljkerij.
Onze loonkosten blijven nu al een
tijdje achter bij het .relevante buiten
land' zoals Ter Hart (voorzitter me
taalwerkgevers) dat zo mooi noemt.
Maar de afbraak van werkgelegen
heid in onze industrie gaat door."
„Het gaat ook om kwaliteit van het
management, inventiviteit in de on
dernemingen, aanboren van nieuwe
afzetmarkten. Door alleen over loon
matiging te praten, verhul je dat het
om méér gaat. O, ik accepteer best
dat enige vermindering van koop
kracht geboden is. en ook dat je niet
langer bepaalde groepen (de lage in
komens) helemaal daarvan kunt uit
sluiten omdat je dan de inkomensver
houdingen verstoort. En ook vanwe
ge de koppelingen." (Zestig procent
van de rijksuitgaven salarissen,
sociale uitkeringen is gekoppeld
aan de gemiddelde cao-loonstijging.)
„De loonstijging beperken tot zes Onze ledefl
procent in plaats van acht? Dat kun
nen wij alleen als we de lage en moda
le lonen nog harder aanpakken dan in
het kabinetsbeleid nu al, en dat wei
geren we Het kabinet schiet tekort in
het aanpakken van de hogere inko
mens. Wij staan daardoor met de rug
tegen de muur. Als nu de haven-cao
zou worden afgesloten overeenkom
stig het aanbod van de werkgevers.
Tekeningen, bi) voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
DERDE DINSDAG VAN SEPTEMBER I960
„De bereidheid tot matigen is vorig
jaar al door onze leden bij een enquê
te duidelijk uitgesproken. Maar ze
stellen twee voorwaarden. Het moet
duidelijk zichtbaar zijn dat iederéén
matigt, en de mensen willen een rede
lijke garantie dat de gelden gericht
worden besteed, voor hen constateer
baar Maar neem dan de aftopping."
Leo Ester
(Vorig jaar legde het kabinet bij wet
aftopping van prijscompensatie voor
hogere inkomens op.) „Wij vroegen de
werkgevers de opbrengst te stoppen
in het fonds voor vervroegde uittre
ding van oudere werknemers, of een
fonds voor steun aan bedrijven te
maken. Zij weigerden. Zij denken ge
woon: binnen is binnen."
„Ik merk het op onze ledenvergade
ringen. De mensen willen best mati
gen, en ook correcties in de sociale
verzekering. Passende arbeid, scher
per optreden als te lichtvaardig
wordt omgesprongen met uitkerin
gen voor WW of WAO, meer verplich
te scholing allemaal best bespreek
baar. Maar laat de mensen er dan iets
voor terugzien."
'Armoedig'
(OM)BUtGeN OP BARSTEN
„Laat de mensen meepraten in hun
bedrijfstak. Maar bedrijfstakoverleg
kan alleen als de regering daarvoor
de wettelijke kaders schept. Ik stuit
nu op de botte weigering van werkge
vers om ons inzage te geven in hun
gegevens. Maar intussen vragen ze
ons wel medewerking om de concur
rentiekracht van de bedrijven te ver
beteren en het verzuim tegen te gaan.
Waaom zouden werknemers niet mee
kunnen praten over investeringsbe
leid? Is het dan soms zo goed gegaan
nu de ondernemers het alléén konden
uitmaken? Er is een geweldig potenti
eel aan geestelijke vermogens bij de
mensen op de werkvloer. Vraag hun
mening, maak daar gebruik van. Het
is zeer armoedig wat het kabinet in de
stukken zegt over meer medezeggen
schap van werknemers. Er wordt geld
in bedrijven gestoken, vaak op zeer
vage wijze. Zo van: geef de onderne
mers nu maar veel uit de WIR-pot
(subsidies investeringen) dan komt
het wel goed. Ja, dank je de drommel.
De sprookjes van Andersen zijn
voorbij."
Niet geloofwaardig
„Dit beleid is niet geloofwaardig Ik
heb passages gelezen in de stukken
dat je denkt: ze geloven zélf niet in
wat ze schrijven. Als er nou een stel
mensen zat (in het kabinet) die je
inspiréren Dan was de bereidheid
om er samen tegenaan te gaan er
best Maar met dit verhaal (Ester
wijst naar de begrotingsstukken voor
hem) kan ik niet uit de voeten, dat
kan ik niet verkopen bij mijn achter
ban. Als je nou grotere offers vraagt,
dan is het toch te meer geoorloofd dat
de mensen meer inspraak vragen, dat
ze zien wat ermee gebeurt? En dat de
offers billijk worden verdeeld? Het
oordeel over dit beleid is eigenlijk al
gegeven met het inkomensplaatje"
izonder zwaarste lasten op sterkste
schouders).
Nieuwe heffing
Nu het kabinet het heeft laten afwe
ten heeft Ester in arren moede met
zijn medebestuurders van de In
dustriebond CNV zelf een ideetje ont
wikkeld. Hij wil er echter nog niet
veel over zeggen. Hij lijkt bang dat
hij ermee op zijn bek gaat Het kabi
net heeft duizenden ambtenaren tot
zijn beschikking. Ester slechts een
handvol medewerkers. Hij wil „een
zichtbare heffing, van hoog tot laag.
met een zichtbare bestemming" Een
soort solidariteitsheffing op alle lo
nen. afhankelijk van de hoogte van
het loon. Die heffing gaat in een fonds
dat wordt gebruikt voor werkgelegen
heid. zoals scholing, stimulering van
innovatie in de industrie, steun aan
bedrijven die tijdelijk moeilijk zitten.
Vakbonden zouden samen met werk-'
gevers en overheid over het fonds
moeten beslissen.
Na ruim een uur valt er voor het eerst
een moment van stilte in het vraagge
sprek. Hij kijkt ons aan, leeggepraat,
beetje moedeloos.
„Ik ben inderdaag bang dat er op
deze manier niets van de matiging
terecht komt. Albeda vindt een herl
herleving nodig van de collectieve
bereidheid van de jaren vijftig om
problemen aan te pakken. Akkoord.
Maar dan moet het eigen beleid van
het kabinet uitnodigen tot medewer
king, inspireren. Het moet eerst ge
loofwaardig overkomen."
Beschamend
Volgend jaar zijn de Kamerverkiezin
gen „Geen enkel kabinet zou ontko
men aan impopulaire zaken. Ook een
ander kabinet zou de zaken slechts
marginaal anders kunnen aanpak
ken. Maar het gaat erom dat je een
collectief verantwoordelijkheidsbe
sef opwekt Neem de kritiek van de
Raad van State op het inkomens
plaatje en dat een groter beroep op
matiging had moeten worden ge
daan. Eigenlijk voor het kabinet een
beschamend verhaal. Zo iets als een
accountant die weigert de financiële
jaarstukken van een onderneming
goed te keuren."
.Deze hele begroting is een uitermate
teleurstellende zaak. Het is niet ver
antwoord dat dit beleid nog een jaar
wordt gecontinueerd. Dit moet op
belangrijke terreinen omgebogen* Ei
genlijk vindt niemand het goed maar
zegt iedereen: laat maar. bij gebrek
aan beter Dit is heel slecht wat er nu
gebeurt. De kwaliteit van de politiek
staat op dit moment in ons land op
een laag niveau."
„Deze speciale problematiek is
van zo'n complexe aard, dat niet
in alle gevallen tot uitbesteden
kan worden besloten zonder
vooraf de nodige informatie te
hebben verkregen."
Waar zou dat op slaan? Op een
veelomvattende hulpactie voor
vluchtelingen? De opzet van een
nieuwe woonwijk? De bouw van
een super-olietanker? De inrich
ting van een volautomatische fa
briek voor verpakking van eiwit
rijke brokjes voor kleine huis
dieren?
Zulke gewichtige taal kun je te
genwoordig inderdaad verwach
ten als het om zaken gaat als
hierboven omschreven hoewel
je je afvraagt waarom het eigen
lijk zo moet, waarom het niet een
beetje gewoon kan, in klare, dui
delijke woorden die onze taal óók
kent Maar „deze speciale proble
matiek" slaat niet eens op een
van dergelijke grote ondernemin
gen Het gaat simpelweg over het
schoonhouden van ziekenhuizen,
verpleeginrichtingen en andere
instellingen voor gezondheids
zorg. Het schoonmaken van gan
gen. w.c.'s en kantoren en zo dus.
Die eerste zin. en nog veel meer in
dezelfde trant, stond gisteren in
de krant, in een als advertentie
gepresenteerde open brief van de
Ziekenhuis Diensten Groep aan
de economische directies en
hoofden civiele dienst van zulke
gezondheids-instellingen. In die
brief, waarin voortgeborduurd
wordt op de eerder aan de gea
dresseerden gezonden bundel
„Uitbesteden, ja of nee" blijkt uit
maar twee woorden dat het om
schoonmaken gaat: hygiënisch
onderhoud. „Hoewel bij het hy
giënisch schoonmaakonderhoud
continuïteit en kwaliteit centraal
staan, gaat het kosten-element
een steeds belangrijker rol spe
len. Eveneens belangrijk zijn de
in de bundel omschreven rand
voorwaarden. welke liggen op so
ciaal, organisatorisch of vaktech
nisch gebied, waarop b.v. de on
dernemingsraad en de verpleging
invloed kunnen hebben. Mogelijk
kunnen wij u met onze ervaring
op deze terreinen van dienst zijn
bij het evalueren van de kriteria,
die van invloed zijn op de besluit
vorming om wel of niet tot uitbe
steding over te gaan Geïnteres
seerde economische directies en
hoofden civiele dienst kunnen
een brochure aanvragen over de
„filosofie en de werkwijze" van
de dienstengroep
Ook die filosofie heeft dus direct
te maken met het schoonmaken
van we's en dergelijke. Ongewo
ne woorden voor gewoon werk.
Niet dat dat werk op zichzelf min
der belangrijk zou zijn dan wat u
en wij voor onze boterham doen.
Integendeel. Met aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid
kunnen we vaststellen dat de sa
menleving sneller onleefbaar
wordt als de schoonmaker zou
ontbreken dan wanneer u of wij
het laten afweten. Het gaat dus
niet om.het onderwerp van de
brief. En zelfs niet om de „specia
le problematiek" daar omheen.
Het zal allemaal best belangrijk
genoeg zijn om er zoveel woorden
aan te besteden. Maar wel jam
mer is het dat onze taal zoveel
moeilijke woorden kent. Zonder
die zou iedereen gedwongen zijn
gewoon te praten. Hoewel, ook
deze gedachte zal wel niet meer
dan een vrome wens zijn. Want
als er geen moeilijke woorden wa
ren. zouden ze ongetwijfeld heel
gauw worden uitgevonden
Zes jaar en een dikke vierduizend
gulden heeft Arthur Harrington uit
Darlington in Engeland gespendeerd
aan de bouw van zijn privé-raket. In
die tijd heeft hij ook zijn muis Ana-
tole opgevoed tot ruimtemuis, want
hij heeft serieuze plannen om de
muis mét raket de lucht in te schie
ten. Ondanks protesten van dieren
beschermers schijnt hij zijn lieve
lingsmuis toch aan zijn hobby te
willen opofferen.
Dat je de elfstedentocht niet per
sé op de schaats hoeft te doen om
toch binnen een bepaaide tijd
langs alle elf Friese steden te
komen, daar waren ze in Fries
land al lang achter. De fiets is al
diverse malen tussen de elf ste
den gesignaleerd, en per auto en
brommer ging het ook. Dezer da
gen kun je acht bemande paar
den langs de Friese dreven zien
draven, aangevoerd door mane
gehouder Arnold de Winter uit
Ruigahuizen. De eerste bereden
elfstedentocht dus. die vandaag
uitgereden moet zijn. Omdat er
nergens heren met stempeltjes
langs de weg staan, halen de rui
ters schrijft de Leeuwarder
Courant hun bewijsstukken op
de gemeentehuizen. Mag de toch
achteraf geslaagd genoemd wor
den, dan wil de manegehouder
volgend jaar meer deelnemers
meenemen, want een elfsteden
tocht met z'n achten stelt natuur
lijk niet zoveel voor.
Mocht iemand om een nog ander
elfsteden-idee verlegen zitten: je
kunt de tocht ook op de autoped
doen. op de driewieler, de
schaatsplank. rolschaatsen, per
skelter of de ouderwetse vliegen
de hollander. op stelten, krui
pend of gewoon lopend. Heel ge
zond en genoeg mogelijkheden
om het hele jaar door elfsteden
tochten te houden
De jonge monarchisten die zich
van 17 tot 24 september in de
Peruaanse hoofdstad Lima ver
zamelen, zullen het zonder ko
ning Boudewijn en koningin Fa-
biola moeten doen. Ze hadden
het Belgische koningspaar uitge
nodigd. maar dat heeft de invita
tie afgeslagen. In de boodschap
van het Belgische hof aan de or
ganisatoren van het monarchisti
sche kamp staat zonder nadere
opgaaf van redenen alleen dat
het de koning en koningin onmo
gelijk is aanwezig te zijn Of de
jonge aanhangers van het ko
ningschap die uit zeven Euro
pese landen afkomstig zijn an
dere vorsten of vorstinnen uitge
nodigd hebben, is niet bekend
Alle gemeente- en provinciebe
sturen hebben een brief gekregen
van minister Tuijnman. met een
verzoek. En omdat een verzoek
van een minister niet zomaar ge
negeerd kan worden, zullen we er
allemaal wel gauw iets van mer
ken De minister vraagt om
steeds in het briefhoofd of waar
ook op het briefpapier er bij te
zetten, met welke tram- of buslij
nen gemeente- en provinciehui
zen bereikbaar zijn Datzelfde
zou ook moeten gebeuren als een
overheidsinstantie een uitnodi
ging voor een of ander evene
ment verstuurt, zodat iedereen
die er naar toe wil. weet hoe hij/
zij er kan komen zonder een hoop
extra voor taxi's uit te hoeven
geven. Sportverenigingen, VVV-
kantoren en andere instellingen
die veel publiek ontvangen, heb
ben hetzelfde verzoek gekregen.
De bedoeling is het gebruik van
het openbaar vervoer te stimule
ren, zodat ook mensen die ge
woon zijn voor elk ritje in de auto
te stappen, er makkelijker toe
gebracht worden met tram of bus
te gaan. Zo'n vermelding bete
kent dus service aan het publiek
èn klandizie voor het openbaar
vervoer. Twee vliegen in één
klap
Niemand hoeft zich overigens te
generen als zijn briefpapier (nog)
niets over bereikbaarheid per
openbaar vervoer vermeldt Een
enkele doet het al. maar zelfs de
ministeries houden hun bereik
baarheid tot nu toe geheim, al
thans op hun briefpapier Behal
ve dat van minister Tuijnman
natuurlijk. Maar dat hoort als
verkeersregelaar dan ook het
goede voorbeeld te geven.
