De paus als kleine sfeermaker
Steeds meer twijfel
in onze krijgsmacht
W'
Trouw
kerkelijk functionaris (m/v)
VAN DA AC
Chr. geref. beraad
over kerklied
VOORBUGAN(
UIT DE KERKBLADEN
Repressieve
tolerantie
in de kerk
SPECIALE REIZEN naar
ISRAEL en EGYPTE
Relsstlchtlng „THACIR"voor de fijnproevers!
BESTELBON
Ter verttennlng en pelling
van tie aiteldssltuatle
J O ötr 1 LI#4—
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
Het eerste wat Ik altijd vraag, wanneer de
mensen met hun zorgen en problemen bij
me komen, is of ze thuis wel een kleine
sfeermaker hebben. Meestal antwoorden ze
bedremmeld! van niet en dan weet ik wel,
hoe laat het is: daar hebben we weer zo
iemand, die meent het zonder kleine
sfeermaker te kunnen stellen.
O. ik kan er niet genoeg op aandringen om
een kleine sfeermaker in huis te halen. Doe
het vóór 't te laat ls, voordat de sfeer
verpest is! Een grote hoeft heus niet. die is
misschien leuk voor later, een kleine
sfeermaker is reeds ruim voldoende om de
donkere wolken, die zich boVen ons hoofd
samenpakken, op de vlucht te jagen en de
zon weer te doen doorbreken in ons leven.
Waar kun je kleine sfeermakers krijgen?
Dit is een heel verstandige vraag en als
iemand hem mij stelt, leg ik mijn hand op
zijn schouder en voer ik hem naar mijn
bureau, waar de catalogus van Wehkamps
postorderbedrijf opengeslagen ligt bij
pagina 475.
Kijk maar es!, spreek ik bemoedigend er
weldra verheldert het gelaat van mijn
bedrukte gast, want op de 475ste bladzij
staan niet minder dan tien kleine
sfeermakers in kleur afgebeeld. Dat het
inderdaad kleine sfeermakers zijn, lijdt
geen twijfel, het wordt er in grote, rode
letters bij vermeld.
De ander pakt zenuwachtig het boekwerk
op, doch ik maan hem tot kalmte. We gaan
ze rustig één voor één langs en dan kiezen
we op ons gemak een fijne, passende kleine
sfeermaker uit, regel ik en zo gebeurt 't ook.
Wat hebben we hier eerst?
Een Zeldzaam Mooie Tafellamp.
Ik lees de beschrijving voor: Verspreidt een
sfeervol licht en is ook overdag het bekijken
zeker waard.
Alsjeblieft, daar heb Je dag en nacht wat
aan!, stel ik met voldoening vast.
Mijn geestdrift deelt zich echter niet aan
mijn bezoeker mee. Hij wijst sip naar de
prijs en mompelt dat hij 't nogal duur vindt.
Ja, wat wil je? Voor niks gaat de zon op! Het
is eruit voordat ik er erg in heb, maar zoiets
stemt me bitter. De mensen geven grif geld
uit voor allerlei prullaria en als ze dan 229
gulden moeten neertellen voor een kleine
ereplaatsje voor vindt! Met een hoogte
van plusminus dertig centimeter,
sfeermaker die ook overdag aardig oogt
wat Je waarlijk niet van alles en iedereen
kunt beweren trekken ze een zuur
gezicht.
Ik zal daarom de volgende kleine
sfeermaker maar overslaan. Dit is een
Vorstelijke Kroonlamp van 749 gulden en
eerlijk gezegd, vind ik dit zelf ook een
grensgeval, 't Is bijna een grote sfeermaker
en bovendien is deze Vorstelijke
Kroonlamp mij te veel afhankelijk van
klimatologische omstandigheden. Overdag
zorgt het zonlicht voor een betoverend
effect, staat er. Jawel, maar hoe zit dat als
het regent?
Hierna volgen een Stijlvolle Kandelaar en
een Mooie Vaas die, als ik goed begrijp, ook
zonder kaars of bloemen het bekijken zeker
waard zijn, en dan kom ik waar ik wezen wil
met de tobber die ik over de vloer heb.
Nadrukkelijk draag ik voor hetgeen in
Wehkamps catalogus wordt aangekondigd:
Borstbeeld van Johannes Paulus II. 'n
Meesterstuk in bijzonder gaaf keramiek!
Een perfect gelijkend beeld waar u
ongetwijfeld zonder veel moeite een
Nou. als dat geen ideale kleine sfeermaker
is! Ik kijk mijn gast aan, en jawel hoor.
moet J'em zien stralen! Over de prijs hoor
je hem niet zeuren, hoewel de paus als
kleine sfeermaker 98 gulden moet
opbrengen. Of ik de paus voor hem
bestellen kan? Dat kan.
De ander vliegt de deur uit om in zijn
woning een ereplaatsje te zoeken, dat hij
ongetwijfeld zonder veel moeite zal vinden.
En de paus vliegt het postorderbedrijf uit
Jaja, hij wordt niet voor niets een vliegende
paus bijgenaamd.
Maar, werpt een lezer tegen, aan deze kleine
sfeermaker van plusminus dertig
centimeter hebben protestanten toch niets?
Ik acht dit een kortzichtige opmerking.
Denk eens in: je bent een kind der
reformatie en de sfeer is zoek. Welnu, dan
hoef Je maar even naar de paus als kleine
.sfeermaker op z'n ereplaatsje te kijken of
het schiet dankbaar door j e heen, dat je
presbyteriaal geregeerd wordt en de sfeer is
prima. Ik ervoer dit zelf al, toen ik alleen
nog maar het plaatje van de paus als kleine
sfeermaker in de catalogus zag, dus kun je
nagaan!
door Aldert Schipper
Onder de geestelijke verzorgers in leger, luchtmacht en marine is meer dan de helft van
mening dat kernwapens niet aanvaardbaar zijn. De overigen twijfelen en slechts enkelen
staan volledig achter het gebruik van kernwapens. Dat is de mening van ds J. W. Jongbloed
(50) en humanistisch raadsman W. H. Heij (38).
Jongbloed en Heij behoren tot de
werkgroep geestelijke verzorging-vre
desvraagstukken, die dit jaar de pu
bliciteit zocht met een discussiestuk,
waarin de totale oorlogsvoering, in
clusief het gebruik van kernwapens,
als dreigmiddel van de hand werd
gewezen.
De groep geestelijke verzorgers wil
zelfs dat Nederland op den duur het
bevel over het leger overdraagt aan
de Verenigde Naties en om dat moge-,
lijk te maken het grondwetsartikel
wijzigt dat zegt dat de krijgsmacht er
is voor de verdediging van de belan
gen van de staat. Naar hun mening
moet in de grondwet gezegd worden
dat het leger er is ter bescherming
▼an de vrede onder de volken. Zolang
het niet zover is willen deze geestelijk
verzorgers dat ons land, net als Zwe
len, een steeds groter VN-bataljon er
op na houdt. Ik spreek met Jong
bloed en Heij omdat er de laatste tijd
steeds vaker tekenen zijn van twijfel
ove.- de ethische aanvaardbaardheid
van n.assa-vemietigingswapenen. De
twee bfc.-estigen dat. Dienstplichti
gen met gemoedsbezwaren tegen
kernwapens blijven in het leger en
doen geen beroep op de wettige mo
gelijkheden om de dienst te verlaten.
Niet meetbaar
Zij wijzen erop dat er nu zelfs een
groep beroepsmilitairen is georgani
seerd, die tegen kernwapens is en die
in het leger de discussie op gang wil
brengen De groep wil zich nu nog
echter niet in de openbaarheid
wagen.
De ongerustheid is in het leger nog
zeker niet algemeen, vertellen de
twee geestelijk verzorgers. Hoe groot
zij in haar totaliteit is laat zich trou
wens ook niet gemakkelijk vaststel
len, omdat het voor de gemiddelde
militair lastig is daar in het openbaar
voor uit te komen. „Er is veel lef voor
nodig, om je als militair tegen kern
wapens uit te spreken", zegt Heij. Hij
denkt dat veel militairen de kemwa-
penproblematiek daarom verdringen
uit hun bewustzijn, „maar hiermee is
wel de inzetbaarheid van de krijgs
macht in het geding", merkt hij op.
Ds Jongbloed is luchtmacht-predi
kant in Arnhem en hij legt uit dat een
vlieger graag wil vliegen met zijn
vliegtuig, maar zich zelden realiseert
dat hij eigenlijk in een wapen zit met
een reusachtige vernietigingskracht.
Toch is de tolerantie in het leger voor
atoompacifisten veel groter gewor
den dan voorheen het geval was. Hij
vertelt dat het officiersblad Carré eni
ge tijd geleden zelfs een oproep deed
aan de geestelijk verzorgers om hun
mening te geven over de ethiek van
de kernwapens.
Hoe groot de tolerantie tegenwoordig
is, blijkt uit het feit dat eigenlijk
nooit vijandig gereageerd wordt op
een aalmoezenier, raadsman of predi
kant, die blijk geeft tegen de kernwa
pens te zijn. Mogelijk gaat de gemid
delde militair ervan uit dat de kern
wapens nooit gebruikt Allien worden
en dat de discussie daarom acade
misch is.
Volgens de twee geestelijk verzorgers
niet zo realistisch. Ds. Jongbloed ver
klaart dat er een beweging is naar
steeds kleiner en bruikbaarder kern
wapens. De kernoorlog wordt door de
ontwikkeling van de wapens steeds
meer mogelijk en de heer Heij meent
te weten dat er berichten circuleren
dat er bij de genie al zoiets als neutro-
nenmijnen in voon-aad zijn. En als er
kleine kernwapens gebruikt worden,
zullen de grotere volgen. Nu zit Carter
officieel nog aan de knoppen. Maar
uit uitlatingen van oud-minister Kis
singer maakt Heij op dat de bevoegd
heid om kernwapens te gebruiken
spoedig dichter bij de slagleverende
troepen komt te liggen. Daardoor zou
volgens Kissinger „een krankzinnige
kolonel" op eigen houtje de wapens
kunnen inzetten.
Film
Raadsman Heij denkt dat de kennis
over het effect van kernwapens onder
militairen niet zo groot is. Hij vertelt
dat hij eens een oorlogsfilm draalde,
die realistisch de gevolgen van een
kernoorlog uitbeeldde. Een officier
die eerst vond dat de film niet ge
toond mocht worden, kwam later
naar de raadsman toe om te zeggen:' Weig£r6!l
„Dat wist ik niet." Jongbloed merkt
op dat de militairen meestal uitste
kend bekend zijn met de ballistische
gegevens van raketten maar hun ken
nis houdt meestal op voordat de ra
ket de grond raakt.
De twee is het opgevallen dat de
discussie binnen de krijgsmacht
vooral ook op gang gebracht is door
de onrust daarbuiten, met name bij
het Interkerkelijk Vredesberaad,
over de kernwapens. Zij hebben wei
nig kritiek op het IKV. Een plaatselij
ke kern wil militairen nogal eens aan
spreken alsof zij alleen verantwoor
delijk zijn voor de wapens waarmee
we ons verdedigen. Jongbloed: „Dat
is natuurlijk onzin. De militair ls net
zo verantwoordelijk als elke andere
staatsburger, niet meer en niet min
der." Hij heeft vraagtekens bij de
monstraties tegen militaire objecten,
zoals de vliegbasis Soesterberg, maar
raadsman Heij deelt mee dat hij wel
eens met zo'n demonstratie heeft
meegelopen. Beiden vinden wel dat
de staf van het IKV in besloten bij
eenkomsten met militairen duidelijk
blijk geeft in te zien dat de militairen
niet hun tegenstanders zijn.
De groep geestelijk veizorgers, die
ernstige bedenkingen tegen bepaalde
wapens hebben, is niet van plan op te
roepen tot dienstweigeren. Het is vol
gens de wet verboden, maar Jong
bloed en Heij zijn er over eens dat de
andersdenkenden niet van het leger
geïsoleerd moeten worden. Ze vinden
daarom dat de luchtmachtkapitein
Stelling, die in het openbaar „nee"
gezegd heeft tegen kernwapens niet
ontslagen mag worden. Ze achten dat
een verarming van de krijgsmacht
Zij wijzen op de moderne inzicht
n, die willen dat de individuele krijgs
man persoonlijk goed gemotiveerd
behoort te zijn. Dat kan niet als hij
geïsoleerd wordt van de maatschap
pelijke dJscussie.
Bovendien menen Jongbloed en Heij
dat Stelling volkomen gelijk heeft.
„Zelfs generaals vinden dat het kern
wapen onbruikbaar is", zegt Jong
bloed glimlachend. „In Neurenberg
bij de processen tegen de oorlogsmis
dadigers uit de Tweede Wereldoorlog
was de kernvraag of deze mensen ook
een persoonlijke verantwoordelijk
heid hadden. Die vraag is toen met ja
beantwoord. Eenzelfde vraag naar
onze verantwoordelijkheid doet zich
nu weer voor." „Deze mensen zoals
Stelling en Van Wingerden (die wei
gerde op wacht te staan bij kernkop-,
pen) zijn het zuurdesem in onze
krijgsmacht", stelt de humanistisch
raadsman vast.
AMERSFOORT De generale syno
de van de christelijke gereformeerde
kerken heeft de bespreking van het
kerklied verdaagd naar de tweede
zittingsweek, die 30 september be
gint. De discussie, die nu in de synode
gehouden werd, resulteerde in twaalf
voorstellen en amendementen die'
verwezen zijn naar de commissie
(rapporteur ds. A. W. Drechsler) voor
nader beraad.
ADVERTENTIE
PROF. DR. J. DOUMA
GEWAPENDE VREDE
Oe auteur bespreekt de Bijbelse gege
vens over oorlog en vrede Hoe is de
verhouding tussen de Bergrede en Ro
meinen 13?
Kunnen we van rechtvaardige oorlogen
spreken? Welke taak heeft de kerk in
haar gebed, prediking en bezinning als
zij het over de bewapeningswedloop
heeft7
H. J. NEUMAN IN TROUW: Mij dunkt
dat voortaan niemand nog serieus kan
deelnemen aan een gedachtenwisse-
ling over de ethische dimensie van
deze problematiek, als hij geen kennis
heeft genomen van het boekje van Prof.
Douma.
Omvang 118 pag. 16,90
uitgeverij Ton Bolland
Prinsengracht 493, Amsterdam
Tel. 020-221921
EEN ANDER SPOOR
En ik werd in rijke overvloed de
genade van onze Heer deelachtig
daarmee het geloof en de liefde d
Christus Jezus zijn (1 Timotheua
vers 12-17).
Het valt mij op dat een aantal
stromingen en richtingen binnen
christelijke kerk bij vrijwel alle
gelegenheden altijd menen te ma
spreken over het bloed van Jezus
over de vergeving der zonden. Nu
het een bekend verschijnsel dat>
datgene verzwakt waar je te veel
spreekt. Het slijt uit. Het begrip
ervan dringt niet meer door en wc
„een staande uitdrukking", zondi
beweging. Merkwaardig is, dath«
Nieuwe Testament zelf er heel
spaarzaam mee is. Het bloed vai
Jezus komt in de evangelieën vriji
alleen ter sprake in de
avondmaalswoorden. En ook Pas
is zuinig met dit spreken. Hier bij
voorbeeld krijgt het begrip genaik
meteen een andere relatie. Voor
Paulus is er die achtergrond wel»
Jezus, de gekruisigde en opgesUui
maar hij brengt genade hier mete
in verband met geloof en liefde. D
hij, nota bene hij, de vervolger en
dies meer zij, geloof en liefde krijg
Dat geloof en liefde in zijn ongelov
en liefdeloos leven zijn
binnengedrongen dat kan niet audi
dan die grote genade van Jezus l
Christus zijn. Als dót geen genade)
meer is? Wat wij dogmatisch naar
.voren meenden te moeten halen»
hier op de achtergrond. Dit is de
hartzaak: mensen veranderen. Hfli
Schijnbaar onmogelijke gebeurt
Iemand die alleen maar aan zich»
dacht en aan wat hij meende te
moeten doorzetten, wordt op een
ander spoor gezet. Het spoor van
dienst, geloof en liefde. Het spi
Jezus.
<an
oor»
BOEDAPEST/WENEN, (ANP) „Als
vooraanstaand werk uit de Hongaar
se en de wereldliteratuur" is de bijbel
sinds 1 september verplichte leerstof
op de lagere scholen in Hongarije.
Het Hongaarse persburead in Wenen
wijst erop dat in het hoger beroepson
derwijs en op gymnasia de griekse en
oosterse literatuur reeds langer op
het rooster staan. „Bij een diepgaan
de studie van de wereldliteratuur is
de uitleg van de bijbel, die nog veel
vuldig geciteerd wordt, onmisbaar",
aldus het Hongaarse persbureau.
Beroepingswerk
NED. HEKV. KERK
Bedankt: voor Gorinchem G. S.lj
te Soest; voor Giessendam-Nedf
dinxveld P Molenaar te Gro<
mers.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Westerhaar en ted
wold H. A. Speelman, kand. til
stelveen.
Aangenomen: naar Halle B. AaA
kand. aldaar; naar Emmerco»
cuüm E. P. Klarenbeek, kand. aid
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Scherpenzeel L. V
laar te Elspeet.
Bedankt: voor Boskoop C. Hari»
Dordrecht.
NED. GEREF. KERKEN
Intrede: op 14 sept. te Langerakl
Louwerse uit Hengelo.
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Oagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel -f)20-913456
tele* 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbank
Rekenmgnr 2300 12574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uilsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Poètbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand f 16.98
Per kwartaal 50,95
Per half iaar 101,90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t'm vrijdag Op
zondag van 18-20 uur telef 020-
913456
Opgave mini-advertenties lel
020-936868 ol schiilleli|k aan
Mini-Adv aldeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend schrif
telijk aan onze Amsterdamse
adressen
ADVERTENTIES
In Kerk en Wereld, het blad van de
vrijzinnige hervormden, schrijft dr.
W. H. Stenfert Kroese:
Ik hoor hoe mensen praten over de
plaats van vrijzinnigen in de kerk.
„Zo'n aardige dominee," zeggen ze
dan, „je merkt eigenlijk helemaal
niet dat hij vrijzinnig is." Dat wordt
dan nog als een compliment bedoeld
ook. Of: „In onze gemeente is de
verhouding zo goed, dat niemand
meer weet of de ander vrijzinnig of
rechtzinnig is." Je mag bezig zijn,
zolang er maar niets beweegt, niets
verandert. Zodra dat gebeurt, mag je
niet meer verder Ongelukkigerwijs
leeft het sprookje voort dat Gemeen
te-opbouw dat nu precies heeft be
doeld. Op vele plaatsen leidt dat tot
een verhouding, die de meeste vrijzin
nigen wel zullen herkennen. Men is
zeer tolerant. Maar het is een toleran
tie van een bepaalde soort. In de
jaren zestig heeft Marcuse deze tole
rantie beschreven als de repressieve
tolerantie. Dat klinkt erg ingewik
keld maar is het niet. Als je er een
maal oog voor gekregen hebt, herken
je het maar al te vaak. Het is de
tolerantie, die alles maar laat begaan,
zolang er maar niets gebeurt. Je mag'
schrijven wat je wilt. als ik het maar
niet hoef te lezen; je mag zeggen wat
je wilt, als ik het maar niet hoef te
horen. Het is de verdraagzaamheid
die de andere doodzwijgt. Echte
tolerantie is iets anders. Het is intens
bezig zijn met de ander in het besef
dat we het met elkaar moeten rooien.
We kunnen niemand missen. Natuur
lijk kent iedereen het gevoel van
moedeloosheid als je de argumenten
voor de zoveelste maal hoort, als je
merkt dat niemand de ander heeft
overtuigd. Maar dat mag alleen maar
reden zijn om met nog meer energie
en fantasie met elkaar bezig te zijn.
Het was Juist het punt van Gemeen
te-opbouw dat je elkaar In een hotel
kunt voorbijlopen zonder te groeten;
maar dat je dat in een gezin niet kan
doen. Je zou willen dat we over elkaar
leerden praten in de trant van: „Wat
geweldig dat die man zo door en door
„Zo'n aardige dominee, je merkt eigenlijk helemaal niet dat hij vrijzinnig is."
het wel het geval is je als belangrijke
gebeurtenissen bij blijven.
vrijzinnig is. Als hij erbij is worden de
gesprekken opeens interessant." Of:
„Wat ben ik blij dat we nu een bonder fVvn com icm+ic»c
in onze kerkeraad hebben. We heb- yUHöequeilueb
ben een heleboel van hem geleerd." De publikatie van de raad van kerken
Je zou dat willen, omdat de keren dat „Over arbeid en inkomen", waarin
ADVERTENTIES
tijdens de herfst-, kerst- en psssvskantlesl
NIEUW: onze drie-weekse kombinatiereis naar
EGYPTE - ISRAEL en JORDANIË.
(Vertrékdata in 1981: 21 april; 21 juli; 3 november)
ALS VANOUDS: onze geheel verzorgde rondreizen naar EGYPTE-ISRAËL-
TURKIJE-GRIEKENL AND-ROME
Europalaan 14, 3844 AV HARDERWIJK. Telefoon: 03410-21989.
THACIR
HERVORMDE GEMEENTE HAARLEM
vraagt een part-time
voor het Jeugdwerk (3 dagdelen).
Hij /zij zal in overleg met de jeugdwerkcommissie tot taak hebben:
Opzetten en begeleiden van trainings- en toerustingscursussen
voor de leiding van de jeugdgroepen
Hulp bieden bij het doordenken en begeleiden van de jongerensa-
menkomsten (16 jaar e'n ouder).
Onze gedachten gaan uit naar een vormingswerker met adequate
theologische scholing.
Sollicitaties binnen 14 dagen te richten aan G. J. Jeronimus, Stuver-
straat 2, 2013 AP Haarlem, tot wie u zich tevens kunt wenden voor
nadere inlichtingen (tel. 023-322518).
onder meer gepleit wordt voor een
herverdeling van de arbeid door een
vijfurige werkdag met sociale dienstr
plicht en een basisinkomen voor
ledereen, geeft dr. C. Bezemer in het
Hervormd Weekblad het volgende
commentaar in de pen:
Heeft men ook de consequenties van
dit alles overzien of willen overzien?
Of heeft men deze maatregelen geop
perd alleen maar met de bedoeling
hoe daarop gereageerd zou worden?
Nog afgezien van de voorgestelde ar
beidsplicht voor iedereen en de onbe
taalde huishoudelijke arbeid door ge
huwde mannen, acht ik een van de
grootste, zo niet het grootste bezwaar
tegen deze voorstellen, dat stel dat
dit verwerkelijkt zou (kunnen) wor
den dit een directe aantasting be
tekent van de meest fundamentale en
bijbelse amenlevingsvormen: het
huwelijk en gezin. Ook daaraan
wordt in het boekje geen enkele aan
dacht besteed. Afgezien van het feit,
dat gehuwden de vrijheid hebben om
beiden te (blijven) werken, wanneer
zij menen dat te moeten doen, moe
ten we toch niet voorbijgaan aan de
„problemen", die daaraan in allerlei
gevallen verbonden zijn. Wat moet
dat worden in een samenleving, waar
in het voorgestelde systeem van ver
deling van de arbeid werkelijkheid
zou zijn? Welke spanningen zal dat
meebrengen in de huwelijken? In wel
ke mate zal het huwelijk nog meer
gedevalueerd worden dan nu reeds
het geval is? Wat moet er terecht
komen van de opvoeding van de kin
deren? Dreigt het gezinsleven niet
meer en meer ondermijnd te worden
door een dergelijk systeem? Ik stel
deze vragen niet omdat ik het ant
woord niet weet. Ik weet dat ant
woord wel. De gevolgen voor huwelijk
en gezin zullen alleen maar funest
zijn!
Preek
Ds L. H. Kwast in de (gereformeerde)
Friese Kerkbode:
Gezaghebbende mensen zeggen dat
moderne luisteraars met vijfentwin
tig tot dertig minuten uitgeluisterd
zijn. Dat ligt er maar aan. Onlangs
zat ik ergens buiten Friesland naar
een collega te luisteren en ik was na
tien minuten ai uitgeluisterd. Dat de
preek slecht was, was één ding, maar
de voordracht was ook nog saai. Maar
ik kan voor de vuist weg predikanten
en hoogleraren noemen die erin sla
gen om drie kwartier achtereen mo
derne luisteraars te boeien. De vraag
is wèt ze over het voetlicht hebben te
brengen en hóe ze dat doen. Als een
predikant erin slaagt zijn luisteraars
de indruk te geven dat ze zélf in de
preek voorkomen en dat wil zeggen
dat het om hün zaak en hün situatie
gaat zal voor hun gevoel de preek
helemaal niet lang duren. Na afloop
van de dienst hoor je hen zeggen: „Hij
had van mij nog wel even door mogen
gaan". Wie zich bij het onderwerp van
de preek betrokken weet, kan heel
veel hebben. Omgekeerd duurt elke
preek lang die de toehoorders met
geen mogelijkheid naar hun eigen
leven toe kunnen halen.
boekennieuv
Dr. L. da B
Pro». Or. A. H. B
(redactie)
KERK EN VREDE In oudheid
202 blz.. 1 27SO
Studies door Historici van de Vnje Urwers»
Amsterdam biieengebracht ter getegenhed
het eerste eeuwteest (1080-1980). Aan i
bundel werkten mee: Or J. Davdse drs t
Kramer, Dr C. O. van Leeuwen, Drs. N. La!
en Drs. J J van Moolenbroek Een aM
boek!
Pro». Dr. A. J. Raak er
OP DE BRES VOOR VREDE EN GERECHT*»
312 blz., I 16,50
Coëxistentie en dialoog els voorwaard*.
boek dat geen oppervlakkigheid toelaat,
dat kan helpen bij het nadenken over de tri
van oorlog, vrede en gerechtigheid
Dra. J. Fiber
PREKEN VOOR DE VREDE
32 blz.. 10.50
Indringende preken dié op klemmende
Pref. Dr. J. Verkuyl, Ds. N. A. Sehumsn
en Ore. A. Schipper*
MEEGENOMEN VOOR DE VREDE
108 blz.. 15,25
Nadere verantwoording van het Geretom
Vredesberaad Vanuit hel bifbels getuï
zoeken d«rauteurs naar de wil van God in I
lijd van nucleaire bewapening
Verkrijgbaar in de boekhandel
U^jjKOK KAMPE
Voor de zojuist verschenen gespreksnota
van de Raad voor de zaken van Overheid en Samenleving van de
Nederlandse Hervormde Kerk.
Adres:
Postcode/Woonplaats:
Rechtstreeks te zenden aan Uitgeverij Boekencentrum B.V,
Postbus 84176, 2508 AD 's-Gravenhage, of vla boekhandel:
voor de toezending van ex. ter verkenning en peiling van de
arbeidssituatie 10,90.
Voordeelprljs voor leden van het C.N.V. 8,75 1,30 verzend*
kosten.
Aktlenummer 164-026 Geldig tot 31 december 1980.
