Nog een greep in griffels
a
1
li
Het nieuwe spoorboekje
II A
12
Bal j akin
kampioen
C B, Bm
hS m M <e
i e m e
i a m a e
m o a
B o 8 o
Ontspannen
Kasparow
w
I E#
A
i 1
m 1 m
1
1 Af
r1
WL
!•- A A
Hl
r9* m. cb
E*
All
i B
W'
A
BBB
ë'E
A Ei a
5§
'~T-' A «vjr
jflfRDAG 13 SEPTEMBER 1980
IVARLAi
TROUW/KWARTET
23
,fkenkinderboekenkinderboekenkinderboekenkinderboekenkinderboekenkindf.rbokkev
vsqekenkind
8janetje, door Thea Dubbe-
laar, en De Rommelkist van
grootvader, door Elfie Don
nelly. kregen beiden een zil
veren griffel. Ze komen
overeen in de zin dat ze heel
dicht naar kinderen toege
schreven zijn, zonder effect
bejag naar volwassenen.
Die deze verhalen zouden
moeten lezen om te zien hoe
zeer ziekte en dood nog al
tijd als taboe buiten het le
ven van jonge kinderen wor
den gehouden. Michael Ni-
detzky doet in De Rommel
kist zijn eigen verhaal, dag
dromend in zijn kamer,
waar zijn moeder zonder
kloppen binnenkomt met
de stofzuiger", terwijl hij
toch ook niet zonder meer
héér slaapkamer binnen
valt". Met zijn vader kan hij
beter overweg, met zijn
grootvader het best. Ze wo
nen allemaal in grootvaders
huis, waar de verhouding
met Michaels moeder (en
wat geprikkeld is.
(Maar zouden werkelijk véél
vrouwen zich zó druk ma
ken om „al het stof in al die
boeken" en de dingen die
opa verzamelt „een uitdra
gerij" noemen? Of is dit
beeld toch weer een hard
nekkig cliché?) Het gaat om
de relatie tussen het jonge
kind en zijn grootvader, die
elkaar lijken en elkaar
geheel aanvoelen. Michael
mag in de rommelkist de
vele op veilingen gekochte
spulletjes bekijken, als dui
kerklokken. horloges, bril
len, verrekijkers; hij maakt
koffie voor opa en luistert
gefascineerd naar de verha
len over diens leven, de oor
log, zijn gestorven zonen. In
het uurtje dat zijn vader el
ke dag voor Michael neemt
vertelt hij het kind dat opa
kanker heeft en zal sterven.
Doet dat pijn, vraagt het
kind, en het „nog niet" is
angstaanjagender dan het
hele bericht. Dwars door
spelen met vriendjes (die
het ook te horen krijgen),
door het luisteren naar pop
muziek en jarig zijn heen is
in dit hele boek op de ach
tergrond de innige genegen
heid en zorg die de jongen
zijn grootvader toedraagt;
het verwerken ook van wat
er zal gebeuren. De moeder
wil niet dat de zo belaste
woorden worden uitgespro
ken" terwijl zij voor de tele
visie allemaal lijken wil
zien", zegt het zusje; de va
der zegt „aan wie moet hij
het anders vragen dan aan
ons? (namelijk of opa dood
gaat). In het zomerhuisje in
Spanje krijgt opa zijn eerste
pijn-aanval, wat de moeder
doet reageren met „hij had
nooit mee moeten gaan".
Haar schoonvader reageert
daar fel op; hij trekt zich
terug in een vissershut om
met rust gelaten te worden,
en met Michael bespreekt
hij de dingen van leven en
dood. Als ze samen de be
grafenis van een vriend
meemaken winden ze zich
ook samen op over de
schijnheiligheid van het
rouwbedrijf: teraardebe
stelling in plaats van begra
ven, heengegaan inplaats
van gestorven; verscheiden,
ontslapen, de Heer heeft
hem tot zich genomen, zijn
laatste uur is geslagen, ter
wijl iemand doodgewoon
gestorven is, dood. punt,
uit. Als opa zelf tenslotte is
gestorven en Michaels moe
der dat in kies gekozen
woorden meedeelt is hij het
die roept dat opa dat niet
wilde: dat er zulke domme
dingen gezegd worden. Dat
hij dood is, en dus gestor
ven. Maar voor het kind is
het verdriet mateloos diep;
als de lijkwasser geweest is
en de dokter de overlijdens
akte heeft geschreven kijkt
hij door het raam, waar de
kist in de auto wordt ge
schoven en zegt zachtjes:
„dag opa", zodat niemand
hem kan horen. Niet vaak
wordt in een boek over ook
gewoon kinderleven van al
le dag zo gewoon, en met
respect voor een kind, kun
je wel zeggen, over alle din
gen gesproken, de grote
woorden niet geschuwd.
Het kind wordt voor vol
aangezien. De oorspronke
lijke titel duidt de innigheid
van de relatie beter aan dan
de vertaling: „Servus opa,
sagte ich leise." Anne Otten
heeft het uitstekend ver
taald; Bab 811 jée maakte de
tekeningen.
Over het eerder besproken
Sjanetje: zij woont, omdat
vader op zee is en moeder
ziek, bij mevrouw Bloem die
afwassen, opruimen en
speelgoed oprapen belang
rijker vindt dan het dagdro
men dat een kind wil, en
ook moet, maar nooit mag
van grote mensen. Ook al is
het over ingrijpende zaken;
over wat moeder scheelt; en
over Sjanetjes broer die
„wat apart" is. Dit hoort het
kind de grote mensen zeg
gen: overspannen en
geen wonder want ze staat
overal alleen voor als zee
mansvrouw ik vind dat zo'n
man niet meer naar zee zou
moeten gaan als hij een
maal getrouwd is en dan
vooral nog als je met zo'n
achterlijk kind zit, dat is
goed om stapelgek van te
worden." En zo door.
Of kinderen doof of hun ver
stand kwijt zijn! Sjanetje
heeft een lieve broer, die wel
niet kan lezen en schrijven,
maar die heel vrolijk is en
goed kan praten. Drie
maanden bij de tante lijken
drie jaren voor een kind dat
niks mag; zelfs bij het foto
album op de zolder wórdt ze
nog weggejaagd; van lawaai
en een kaatsende bal heb
ben grote mensen last en
kinderen hoef je blijkbaar
nooit met rust te laten.
Geen wonder dat het kind
wegloopt, al wordt ze door
een gevonden vriendin via
haar moeder teruggebracht.
Mevrouw Bloem is niet
slecht, maar ze heeft een
voudig geen aandacht bui
ten haar truttig bestaan.
Wél anders dan haar zuster
die met een doos witte mui
zen en fleurig gekleed op
bezoek komt: als een heel
nieuwe toon in het orkest.
Je ziet Sjanetje op ontdek
kingstocht in haar bestaan,
in conflicten als op een par
tijtje Erik „achterlijk"
wordt genoemd (per onge
luk) terwijl hij alleen maar
bijzonder is. net zoals ie
mand met rood haar dat is.
Spook tussen Spoken is het
kinderboekenweek-boekje
dat bij aankoop van kinder
boeken drie gulden kost.
Dat is geen geld voor dit
schitterend geproduceerde
boek dat Willem Wilmink en
Alfons van Heusden maak
ten: de felgekleurde en ge
heimzinnige tekeningen op
elke bladzij dragen krachtig
bij aan de onbegrijpelijke
en ongrijpbare toestanden
die er ontstaan als twee kin
deren, op vakantie over de
grens met hun ouders, hun
spiegelbeeld verliezen na in
een hotel dat „De betove-
door Gertie Evenhuis
ring van 24 uur" heet, te
hebben overnacht. Beto
verd natuurlijk, het hotel
ook, dat er later niet eens
(meer) blijkt te staan. En de
tweede dag wordt een en
ander er niet duidelijker op
als een agent hen bekeurt
wegens het hebben van een
zijspiegel maar tevens
scheldt dat er in die spiegel
een man naar hem staat te
loeren. Als de kinderen
Klaas en Jopie terug praten
worden ze opgepakt en in
een cel gestopt, „brutale
buitenlanders". Dat blijkt
wel op een misverstand te
berusten, maar de auto zijn
ze mooi kwijt, op weg naar
een stadje vol middeleeuw
se toestanden; bijna had de
geheime politie dat com
mentaar gehoord en hen
weer opgepakt. In dat land
heeft de koning de spiegels
verboden, daar die vroeger
de mensen betoverden en
daarna tot spoken maak
ten. Eén van de spiegels is
stuk, de tweede hangt in de
herberg, de derde is zoek.
Als er een raadsel opgelost
is wordt de betovering ver
broken. Wilmink en Van
Heusden stichten grote ver
warring door alle mogelijk
heden van spiegels en spo
ken vol fantasie en hier en
daar barse commentaren
overhoop te halen. Het is
Klaas die tenslotte de op
lossing van het raadsel
vindt, een slim ventje, die
Klaas, want zelfs voor een
volwassen lezer valt het nog
niet mee de toestanden en
tijden, spiegel-effecten en
geheimen uit elkaar te hou
den. Er staat aan het eind
een mooi lied waarin Willem
Wilmink één en ander (bij
voorbeeld dat betoveringen
wel verbroken kunnen wor
den maar dat je dan ook
niet terug kunt naar plaat
sen of tijden waar Je het fijn
dacht te hebben), onder me
lancholieke woorden
brengt. Aan het eind van
het verhaal zijn we weer in
Nederland, te zien aan een
bord aan een bosrand>Ver-
boden Toegang.
De Rommelkist van groot
vader, door Elfie Donnelly,
Ploegsma 19,90.
Sjanetje, door The Dubbe-
laar, Ploegsma, 19,90.
Spoken tussen spoken, door
Willem Wilmink en Alfons
van Heusden, uitg. CPNB,
bij aankoop van kinderboe
ken 3.
Horizontaal. 1. beschaafd. 11. azijn.
12. sierplant, 13. watering, 14. bede
vaartplaats, 17. schrobnet, 18. meis
jesnaam, 19. aanstellerig, 21. scheik.-
element, 22. verlegen. 23. kledings
tuk, 25. wandversiering, 26. zangstem.
28. lof, 30. rond tuinhuisje, 31. schaal
dier, 32. geest van de rijstcultuur, 33.
vorm, 35. ogenblik, 37. loot, 39. boom,
41. maanstand, 43. schaaldier. 46.
voertuig, 47. nieuw, 49. overmatig
zoet, 50. plaats in Gelderland. 51. ho
ningbij, 53. palmboom. 54. inrichting.
Verticaal. 1. gezamenlijk verteer. 2.
lusthof. 3. compagnie (afk.). 4. pers.
voornaamw., 5. hetzelfde. 6. konings
titel in Peru. 7. en anderen (afk.), 8.
ieder, 9. bloem, 10. hinderen. 14. klap.
15. onbegroeid, 16. soort bijl, 19. heke
ling, 20. apparaat. 22. inhoudsmaat,
24. ketting. 25. godin van de dage
raad, 26. bergweide. 27. doortocht-
geld, 29. opstootje, 34. Jongensnaam.
36. begaafdheid, 38. mak, 39. hals
doek, 40. zuidvrucht. 42. zoutziederij.
44. bergtop in Zwitserland, 45. oor
logsgod, 46. plaats aan de Rode Zee.
48. familielid, 50. roem. 52. afnemend
getij, 53. Anno Mundi (afk.).
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. parade, 5. manier, 10. Ida, 12
dra, 13. lans. 15. alm. 17. teen, 18. ster.
20. riem, 22. os, 23. eg. 25. er, 26. de. 27.
ploeteren, 31. Po. 32. el. 34. reparatie.
41. as, 42. v.a., 43. re. 44. Ee, 45. leng.
47. lama, 49. eker, 51. aga, 53. eden, 55.
een, 58. All, 59. lastig, 60. kermis.
Vert. 1. piloot. 2. Ada, 3. rans. 4. do. 6.
as, 7. idem, 8. ere, 9. ransel, 11. al, 14.
stel. 15. ar, 16. Mr„ 17. tere. 19. ego, 21.
Ier, 24. Ot. 27. por, 28. era. 29. eva, 30.
nee, 33. kaneel, 35. ever, 36. Pan. 37.
Ral. 38. tra, 39 ieme, 40. kennis. 45.
lens, 46. ga, 47. la, 48. Adam, 50. kea,
52. ge, 54 EU. 56. U, 57. te.
Oplossing tot en met woensdag a s.
per briefkaart sturen naar: dagblad
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amster
dam. Links boven vermelden: week
endpuzzel.
De boekenbonnen gaan naar T. v. d.
Vliet, L. Mauritssingel 69 in Woer
den; W. Grootveld. Diependaalse-
laan 337 in Hilversum en M. van
Beveren, Alb. Thijmlaan 38 in Har
derwijk.
Niet Piekeren Maar Puzzelen
Oplossing van opgave 644 van de ladderwedstrijd
De rondreis voor tante Nel door
Nederland per trein op één dag.
zodanig, dat alle hoofdsteden wor
den aangedaan, is mogelijk vanuit
elk der provinciehoofdsteden.
De 11 gevraagde oplossingen kun
nen via één route worden weerge
geven, nameUjk Groningen-Leeu-
warden-ZwoUe-Utrecht- Amster
dam-Haarlem-Den Haag-Middel
burg-Den Bosch-Maastricht-Arn-
hem-ZwoUe-Assen-Groningen.
waarbij de keten kan worden
doorbroken bij het gewenste start
station.
ZwoUe wordt 2x aangedaan; hier
bij behoeft slechts éénmaal een
kaart te worden gepost.
niet werd gevraagd was vanuit
Groningen om 5.04 uur naar Leeu
warden-Zwolle-Arnhem-Maas
tricht (via Nijmegen en Roer-
mond)-Den Bosch-Middelburg-
Den Haag- Haarlem-Amsterdam-
Utrecht-Zwolle-Assen-Groningen.
Aankomst 22.13 uur als alle aan
sluitingen kloppen.
Het tweede deel van de opgave gaf
20 namen in een diagram van
10x10 en 25 namen in 120 vakjes
zoals in de figuren is aangegeven.
Deze keer kunnen we 9 nieuwe
deelnemers welkom heten op de
ladder. Het commentaar was zeer
gevarieerd.
bathia
a l a o s a
MB l B s
bestbe
blbebn
BORNE B
EaaaMB
D I DAM
UBBBED
MAARN
RKEL
OBE
OBU
GBR
BBB
L ST
Taoa
T I EL
EBSB
NUTH
GOESBBORNE
I BBOBABUBL
LBBESTBBUS
ZBBSBHORST
ECHTBBBLBB
B BOBWBGOOR
WYLREBRBBB
EBTaZWOLLE
HEEZEBUBBD
LBNBPBWIJHE
BATHBGROUW
EB I aaoaaaE
EDEBBOS S BE
KBLEURBNBR
BABBTBBEST
ELSTBBEBB
BMBEBARKEL
HE I NOBIJBC B
B LBBBBEBHB
GOE S BBNUTH
ETTENBLBBO RNEBBBOBBB VBBWBGROUW
LB I BUBEDEB YBCBEBOBAB ERMELOBLBY
SOESTBUBSB EBHEEZEBTB LBBHBOSSBH
TBLBHORSTB NBTBKBSCHI PHOLBRBTBE
De kortste route hoewel deze De heer W. Eijgenbrood (177) te
Petten schrijft: „Vertrek je naar
de Oostenrijkse Alpen voor enkele
weken, gewapend met woorden
boeken, puzzelboeken, getallen
reeksen enz. De famüie belooft de
nieuwe NPMP op te sturen. De
verwachte brief komt en dan kom
je tot de verbijsterende ontdek
king, dat je een spoorboekje had
moeten meenemen!"
„Deze puzzel was het kopen van
een spoorboekje waard" is de
waardering van P Bandstra (216)
te Hoofddorp, en de heer W. Bur
ger (196) te Boskoop „vindt, dat
NS wel iets over mag hebben voor
deze vorm van promoten".
Ir. R. Dijksterhuis (192) te Amers
foort rijmt:
„Daar kwam 't dus van dat op een
dag
't Spoorboekje was uitverkocht:
Omdat elkeen met tante Nel
De hoofdsteden bezocht,"
Een inzender, die vergat zijn naam
te vermelden, schrijft: „Erg leuke
puzzel. Ons spoorboekje ligt reeds
uit elkaar".
„Om een spoorboekje goed te kun
nen lezen en gebruiken, moet je
puzzelaar zijn" constateert E. ten
Hoeve f37) te Montfoort. Drs. P.
Noordzij (200) te Abcoude besluit
zijn inzending met: „en daarna
sliep tante Nel vele dagen uit!" en
mevrouw P. G. Okma-Rutgers
(139) te Amsterdam uit haar voor
nemen: „Ik ga met mijn volgende
vrij-reizendag het vast eens pro
beren."
J. W. Oosting (227) te Noordwijk-
Binnen ontdekte, dat Corrie het
oude spoorboekje gebruikte, om
dat het station Voorschoten-Was-
senaar in het nieuwe spoorboekje
Voorschoten heet. Inderdaad
werd de opgave ontworpen, voor
dat het huidige spoorboekje be
stond. Het gebruik van een oud
spoorboekje heeft daarom niet
meegespeeld bij het toekennen
van de punten op de ladder.
De waardering van deze opgave
was gemiddeld 7,50. verkregen als
volgt. 3 (1.2%). 4 (1,4%), 5 (5.1%). 6
(11,4%), 7 (28,6%), 8 (31,2%). 9
(13,0%), 10 (8.1%).
De top van de ladder daalde weer
naar 243. Als prijswinnaars kun
nen we begroeten:
Joh. A. Harmsen, Dorpsstraat 46B
te Diepenveen (le keer), Drs. W.
Klein Kranen berg. Krophoiler-
straat 5 te Son file keer!), Me
vrouw W. Metz-Scheepstra, Krim-
kade 63 te Voorschoten (4e keer),
Drs. G. J. Kottier. Kerkdijk 149.
Westbroek (10e keer!).
Opgave nr 5 (Verschillend en'toch
gelijk) uit het puzzelboekje Aller
hande blijkt meer oplossingen te
hebben dan was ged8. Daarom
wordt gevraagd voor getallen van
5 cijfers getallen van 4 cijfers
niet meer dan 10 oplossingen in te
zenden. Evenzo 5x3, 4x4, 4x3.
3x3,4x2. Voor 3x2 en 2x2 worden
alle oplossingen ingew8.
s
Dat de twee jonge Russische spe
lers in het jongste jeugd-wk de
meest dominante rollen voor zich
zouden opeisen, heeft waarschijn
lijk niemand verbaasd. Wel zullen
velen met mij meer tegenstand
van onze eigen vertegenwoordi
ging hebben verwacht. Van hen
kwam alleen de jonge Amster
dammer Eran Binenbaum voor
een voldoende in aanmerking. De
door Bronstring getrainde Hans
Vermin, die in de halve finales van
het kampioenschap van Neder
land nog zo goed voor de dag
kwam. boekte duidelijk mindere
resultaten. De grootste verrassing
van dit toernooi was ongetwijfeld
de Braziliaanse vertegenwoordi
ger Ribeiro. Na de verrassende
kwalificatie van Lelio Marcos voor
de finale van het senioren-wk in
Mali, heeft ook deze talentvolle
Ribeiro laten zien, dat Brazilië als
damland in de lift zit
Dat van de twee Russen uiteinde
lijk de Moskovlet Bal j akin met de
titel naar huis zou mogen reizen,
zal bijna niemand na diens onge
lukkige optreden in de interland
Nederland-Rusland hebben ver
wacht. Haast niemand twijfelde
eraan, of de in dezelfde interland
ijzersterk debuterende Dybman
zou er met deze vacante titel van
door gaan. of het zou zijn ex-
landgenoot Veltman moeten zijn,
waarop men zijn hoop zou hebben
gevestigd. Deze stelde echter te
leur. Wil Veltman in het wk in Mali
tot betere prestaties komen, zal er
beslist wat moeten gebeuren.
Vandaag in deze kolom twee par
tijen van de winnaar met een sum
mier commentaar.
Wit: Verschueren
Zwart: Baljakin
1. 32-28 16-21 2. 37-32 21-28 3. 41-37
19-23 4. 28x19 14 x 23 5. 33-28 9-14
6. 28 x 19 14 x 23 7. 39-33 10-14 8. 34-
30 13-19. Het witte spel is wel erg
passief. Vooral tegen een Rus is
dat uit den boze.
9. 30-25 8-13 10. 44-39 2-8 11.40-34 4-
9 12. 45-40 17-22 13. 49-44. Wil on
danks het open veld van zwart op
16 toch proberen het spel in klas
sieke banen te leiden.
13.11-17 14. 33-28. Hier geeft 47-
41 gevolgd door actiever 32-28x28
enz. ook al lastig tegenspel. Welis
waar ziet het volgende er niet
slecht uit voor wit: 14. 47-41 6-11
15. 32-28 23 x 32 16.37 x 28 26 x 37 17.
41 x32 18-23 18. 36-31 12-18 19.50-45
8-12 20. 34-29 23 x 34 21. 40 x 29 20-24
22 29 x 20 15 x 24 23. 31-26 en door
26-21 is de stand nog wel te hou
den. Natuurlijk geen 23. 32-27 we
gens 14-20 18x29 12x32 29x40
Maar wanneer zwart na 17. 41x32
rustiger voortzet met 17. 11-16
staat wit toch beduidend lastiger
Verschueren wil echter vanaf zijn
eerste zet een „rustig" klassiek
spelletje, maar dat is ook een kolf
je naar zwarts hand.
14. 22 x 33 15. 39 x 28 20-24 16.
31-27 6-11 17. 44-39 5-10 18. 34-30
15-20! 19. 39-33 10-15 20. 43-39 1-6
21. 50-45. Wit heeft door de voort
durende dreiging in het centrum
moeilijk spel.
21. 17-22 22. 28x17 11x31 23.
36 x 27 7-11 24. 33-28 12-17 25. 37-31
(gedwongen wegens 25. 46-41 17-22
en na 41-36 kan 23-29-34 enz.).
26 x 37. 26. 42 x 31 18-22 27. 27 x 29
24 x 22 28. 46-41 8-12 29. 31-26 19-23
30. 41-37 14-19 31. 25x34 9x20 32.
30-25 20-24 33. 40-34 12-18 34. 34-30
3-9 35. 47-41 9-14 36. 41-36 11-16. In
een tiental zetten is de witte posi
tie nu duidelijk zichtbaar inferieur
geworden ten opzichte van die van
zwart.
37. 36-31 16-21 38. 45-40 6-11 39. 48-
43 23-29 40. 39-34 18-23 41. 43-39 11-
16 42. 39-33 13-18 43. 32-28 23x41
44. 34x12 17 x 8 45.26 x 28 41-46 46.
38-32 19-23 en zwart won.
Wit: Baljakin
Zwart: Binenbaum
1. 32-28 19-23 2. 28 x 19 14 x 23 3. 37-
32 10-14 4. 41-37 14-19 5. 46-11 5-10
6. 32-28 23 x 32 7.37 x 28 10-14 8.38-
32 (meestal speelt men hier 41-37)
16-21 9. 31-26 18-22 10. 41-37 11-16
11. 43-38 6-11 12. 28-23 (de Sprin
ger-doorstoot) 19 x 28 13. 32 x 23 13-
18 14. 48-43 18 x 29 15. 34 x 23 9-13
16. 40-34 4-9 17. 45-40 13-18 18.35-30
18 x 29 19. 34 x 23 9-13 20. 40-34 20-
25 21. 30-24 12-18 22. 23x12 7x18
23. 44-40 8-12 24. 50-44 14-20 25. 34-
29 13-19. Op andere zetten van
zwart kan wit goed 33-28 x 28 spe
len. waarna zwart een erg lastige
positie overhoudt. Toch staat
zwart ook na de tekstzet alles be
halve gemakkelijk.
26.24x13 18 x 9 27. 29-23 2-8 28.40-
34 8-13 29. 34-30 25 x 34 30.39 x 30 9-
14 31. 33-29 1-6. Nu kan onze
landgenoot zich toch nog groten
deels uit de nesten werken.
32. 44-39 22-27! 33. 38-32 27x38 34.
43x32 (zou 42x33! hier niet ster
ker zijn geweest?) 20-25 35. 39-34
12-18 36. 23x12 17 x 8 37. 26x17
11x22 38. 42-38 14-20 39. 38-33 20-
24 40. 30x19 13 x 24 41. 29 x 20
15x24 42. 37-31 6-11 43. 32-28 11-17
44. 31-27 2x31 45. 36 x 27 8-12 46.
34-29 12-18 47. 29 x 20 25 x 14 48. 49-
44 14-19 49. 44-39 18-23 50. 28-22
17 x 28 51. 33 x 22 3-8 52. 22-17 23-28
53. 27-21 16x27 54. 17-11 28-32 55.
11-6 27-31 en hier besloten de twee
combattanten tot een puntende-
ling.
B,
w
DIAGRAM I
Tenslotte vandaag een schitte
rend miniatuurtje van grootmees
ter Boris Sjkitkin. want als er één
problemist de grootmeestertitel
verdient dan komt hij als auteur
van een reeks prachtige composi
ties daarvoor wel het meest in
aanmerking. Wit wint heel subtiel
door 1. 12-8 37 x 48 2. 16-11 6 x 17 3.
47-41 36x47 4. 8-3 47x20 5. 3x42!
48 x 19 6.15 x 4 met als motief 22-28
7. 4-15 28-32 8. 15-42 14-19 9. 42-15
19-23 10. 15-20 uit.
i
I I d
m
li
O S 0
DIAGRAM II
In de rubriek van 30 augustus is in
een van de diagrammen van de
oploswedstrijd een lelijke fout ge
slopen. In de eerste opgave ont-
brak de witte schijf op 49. Wij
herplaatsen daarom dit diagram
nog eens. en dan nu hopelijk goed
(zie diagram 2).
De afgelopen veertien dagen is de
schaakgemeenschap twee wereld
kampioenen rijker geworden: Yuri
Kasparow en The Chess Challen
ger. Kasparow werd in Dortmund
met grote overmacht jeugdwe
reldkampioen, terwijl zijn elektro
nische collega in Londen de titel
veroverde bij het wereldkampi
oenschap voor micro-schaakcom
puters.
Dat de 17-jarige Rus onbedreigd
zegevierde was nauwelijks een
verrassing. Eigenlijk had men in
het westen verwacht dat dit jonge
schaakkanon niet eens zou deel
nemen. Wat heeft een onvervalste
grootmeester met een Elo van
over de 2600 daar te zoeken? Veel
valt er voor Kasparow in zo'n
jeugdwereldkampioenschap niet
te leren. Maar Kasparow heeft het
kennelijk toch aardig genoeg ge
vonden om de titel even op te
halen. Volgens ooggetuigen was
de jonge Rus in Dortmund zich
zeer bewust van zijn overmacht.
Hij speelde ontspannen en was na
afloop van de jartijen bereid om
met iedereen een praatje te ma
ken. Als het echt nodig was ge
weest, had hij een score van hon
derd procent kunnen halen. HU
stond echter vier remises af, waar
mee hij uitkwam op 10% uit 14,
nog altijd anderhalve punt meer
dan zijn naaste belager het 15-
jarige Engelse talent Niquel
Short.
Kasparows stijl is die van een ech
te wereldkampioen. Zijn partijen
verlopen volgens een vast stra
mien: een positioneel verantwoor
de opzet, een betere stelling en de
bekroning in een aanval, die met
heel eenvoudige middelen lijkt te
worden gevoerd. Tegen de Zweed
Akesson ging het als volgt:
Wit: Kasparow; Zwart: Akesson
1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 e7-«6 3.
Pgl-n b7-b6 4. a2-a3 Lc8-b7 5.
Pbl-c3 d7-d5 6. c4xd5 Pf6xd5 7. e2-
e3 Lf8-e7 8. Lfl-b5t c7-c6 9. Lb5-d3
Pd5xc3 10. b2xc3 Pb8-d7 11. e3-e4
c6-e5 12. 0-0 c5xd4 13. c3xd4 0-0 14.
Ddl-e2 Ta8-*8 15. Lcl-b2 (Fase
één is voltooid. Wit heeft een druk-
stelling. Het is moeilijk voor zwart
een adequaat plan te vinden.) 15.
Dd8-c7 16. De2-e3 (Om 16
Df4 te verhinderen.) 16. Pd7-f6
17. Pf3-e5! (Hier staat het paard
onaantastbaar.) 17. b6-b5 18.
f2-f4 Dc7-b6 19. Kgl-hl b5-b4 20.
a3xb4 Le7xb4 21. Tal-bl (Verhin
dert de egaliserende zet 21.
Lc3) 21.a7-a5 22. De3-e2 Db6-a7
23. f4-f5 Da7-a8? (Een betere kans
was 23.Lc3) 24. d4-d5! e6xd5 25.
Pe5-g4 (Met als pointe: 25.
Pe4x 26. Le4x de4x 27. Pf6t! met
een onweerstaanbare aanval.) 25.
Pf6xg4 26. De2xg4 f7-f6
8 v.'' W
27. Lb2xf6! (Een stukoffer, waar
mee een opvallende pionnenop-
mars wordt ingeleid.) 27.
Tf8xf6. e4-e5 Tf6-h6 «Beter, maar
ook niet voldoende was 28..Tf8)
29. f5-f6 Tc8-c7 30. e5-«6 Da8-d8 31.
e6-e7 Tc7xe7 (Wat anders?) 32.
f6xe7 Dd8xe7 33. Tbl-cl De7-d8
(Er dreigde 34. Tc8t) 34. Dg4-f5
Dd8-b8 35. Df5-f7+ K*8-h8 36. Tel-
c7 en zwart gaf het op, omdat hij
op zijn minst een stuk verliest.
Was de overwinning van Kaspa
row nauwelijks een verrassing,
een regelrechte sensatie was het
dat de titel bij de micro-compu
ters naar de Chess Challenger
ging. Het afgelopen jaar hadden
de Sargon-computers de markt
beheerst, maar de programmeurs
van Fidelty-electronics hadden
kennelijk niet stil gezeten. Hun
Challenger was in Londen voor
zien van een programma, dat ove
rigens nog niet in de winkels te
koop is. De nieuwe uitvoering ver
sloeg de vier aanwezige versies
van de Sargon één voor één. zeer
tot verbijstering van het team van
de Sargon-verkoopleiders. In een
Zwitsers toernooi behaalde de
Challenger vijf uit vijf. Het ergste
was zijn zege op Modular Game
System, ook al een versie van de
Wit: Modular Game System,
Zwart: Chess Challenger
1. c2-c4 e7-e5 2. Pbl-c3 Pb8-c6 3.
Pgl-f3 Pg8-f6 4. d2-d4 e5xd4 5.
Pf3xd4 Lf8-b4 6. Lcl-f4 (De
theorie zegt: 6. Lg5i 6Lb4xc3
7. b2xc3 6-0 8. Pd4xc6 b7xc6 9.
Ddl-d4 d7-d6 10. o4-c5 (Heeft zo n
hekel aan dubbelpionnen, dat hij
vergeet te ontwikkelen.) 10.
Pf6-d5 11. c5xd6 Pd5xf4 12.
Dd4xf4 r7xd6 13. 0-0-0?? (Het ar
me schaap is zich werkelijk van
niets bewust.) 13. Dd8-a5 14.
Df4-b4 Da5xa2 15. Tdlxd6 a7-a5
16. Db4-d4 (Enige tegenstand was
nog te bieden met 16. Db2) 16.
Ta8-b8 17. Dd4-d3 Tb8-b2
De Challenger heeft dit alles op
vallend efficiënt gespeeld en niets
kan hem nu nog van het mat weer
houden. Met wit zou een mens hier
hebben opgegeven, maar de com
puter probeerde nog: 18. Dd3xh7*
Kg8xh7 19. Td6-h6 Kh7xh6 20. h2-
h3 (Nóg beter kon hij niet vinden
20. Da2-al mat.
