Medische kosten niet te
beheersen via tarieven
WAAROM KOOPT UU
NOG GEEN ABONNEMENTEN
MET30%K0RTING?M
'Met pistool op borst geen loonoffer'
WAAROM KOOPT UM
NOG GW* ENKELTJES MTT
50% KORTING? H
j 'remies koopwoningen opnieuw omhoog
Prof. dr. B. M. S. van Praag over specialisten
Compromis in de maak
voor ontwikkelingshulp
Burgemeester van
Den Haag tegen
provinciale politie
Weinig donors
ondanks zeer
veel sympathie
Speciale zitting Verenigde Naties
Voorzitter Jan van den Bosch van Algemene Bond Onderwijzend Personeel
taatssecretaris:
ijstandtrekkers
ir niet op achteruit
Vogelstruys
Hoger loon voor
bemanning Isher
JINSDAG 9 SEPTEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
ran een onzer verslaggevers
EIDEN Ingrijpen in de
sneven van medische specia-
iten kan uit een oogpunt
jan inkomensbeleid belang-
jk zijn, maar het helpt ver-
t sssend weinig om de kosten
jfan de gezondheidszorg te he
in. Dat weet prof. dr. B.
I S. van Praag al nog vóór-
b at het Wereldcongres over
economie van de gezond-
Idszorg vandaag in Leiden
rdt geopend.
)t beslissingen van de specialist over
ae een patiënt onderzocht en behan-
tld zal worden, zijn economisch veel
elangrijker dan zijn rol als ontvan-
tr van honorarium „hoewel dat ook
itlkiet niks ls"), aldus Van Praag, dlrec-
a^eur van het Centrum voor onderzoek
l! an onze parlementsredactie
EN HAAG De premies voor het kopen van een huis zullen
,1 inieuw worden verhoogd. De duizend gulden die kopers van
i,duurdere premiekoopwoningen in mei in het vooruitzicht
nferden gesteld zullen met ingang van 15 september worden
■rdubbeld tot tweeduizend gulden.
al is een van de nieuwe maatregelen
staatssecretaris Brokx gisteren
de Tweede Kamer heeft bekend
maakt ter stimulering van de wo
rn. Voorts zullen er premlekoop-
onlngen aan het programma wor-
m toegevoegd, en komt er extra
ild beschikbaar voor de bouw van
ooneenheden voor kleine huishou-
totaal is daarvoor een bedrag van
J.fceehonderd miljoen gulden ultge-
okken door het kabinet. In mei,
len Brokx zijn eerste pakket van
laatregelen ter stimulering van de
onlngbouw afkondigde, werd hon-
erd miljoen gulden uitgetrokken.
van de economie van de publieke
sector, dat het congres aan de univer
siteit van Lelden organiseert.
Zo'n internationale conferentie er
zijn 250 deelnemers uit negentien lan
den ls erg nuttig omdat de Neder
landse problemen op dit terrein niet
uniek zijn, zegt Van Praag. In alle
rijke landen legt de gezondheidszorg
beslag op negen tien procent van
het nationale inkomen en vertoont
nog steeds de neiging om door te
groeien.
Invloed
Het is op zijn minst leerzaam om te
zien hoe het andere landen vergaat
met andere organisatievormen En
geland waar in principe ledereen in
het ziekenfonds zit en de artsen In
loondienst zijn, Zwitserland dat ge
heel particulier verzekerd ls. Frank
rijk dat een ziekenfondsverzekering
heeft maar met een eigen bijdrage in
de orde van 10 tot 25 procent.
De invloed van Invoering van een
eigen risico („hier net uit de politieke
taboe-sfeer geraakt) kan dus in het
buitenland al bezichtigd worden. Dr.
J. van der Gaag van de wetenschap
pelijke programmacommissie van
het congres, is ln economische zin
niet optimistisch over de invloed van
een eigen risico. Het remt de eerste
bezoeken aan de huisarts, maar nau
welijks het terugkomen en de door
verwijzing naar de specialist. De alge
mene indruk is dat de besparing in de
eerste lijn wegvalt tegen meer specia
listische behandeling, en volgens
sommige onderzoeken zouden de to
tale kosten zelfs stijgen.
Van der Gaag, die sinds enige tijd aan
de universiteit van Wisconsin in Ame
rika werkt, verwacht van eenvoudige
afremmende maatregelen in het alge
meen nauwelijks effect. Voorzover
het is nagegaan vooral in de Vere
nigde Staten blijkt de groei van het
medische systeem altijd via zijwegen
door te gaan. Als Je het aantal zieken
huisbedden beperkt, zie je de investe
ring per bed toenemen. Als Je de
tarieven in de tang neemt, loopt het
aantal verrichtingen op. Alleen een
beleid dat alle factoren tegelijk be
strijkt, kan succes boeken, maar „dat
is een geweldig probleem"
Je moet er in feite voor zorgen dat de
arts geen belang heeft bij „omzet"
maar bij goede patiëntenzorg. Van
der Gaag wijst op de Amerikaanse
verzekeringsvorm waarin, voor een
vast bedrag per persoon, de medici
zich verplichten om de mensen zo
gezond mogelijk te houden en te ma
ken. Die „gezondhelds-onderhouds-
organisatles" schijnen ongeveer twin
tig procent goedkoper te werken dan
het traditionele verrichtingen-sys
teem. „En dat is erg veel."
Koningin Beatrix opende gisteren officieel het nieuwe Haagse
hoofdbureau van politie. Haar gelukwens werd uitgezonden
via de radio-installaties van alle surveillerende politieauto's.
Links burgemeester Schols van Den Haag.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Burgemeester Schols
van Den Haag is er fel op tegen de
gemeentepolitie onder te brengen in
grotere provinciale korpsen, zoals
wordt voorgesteld in het ontwerp
voor een nieuwe politiewet
De Haagse burgemeester uitte zijn
kritiek op het wetsontwerp in een
toespraak die hij hield ter gelegen
heid van de opening van het nieuwe
hoofdbureau van politie, door konin
gin Beatrix.
Schols zei te menen dat het grootste
deel van de politietaken in de lokale
sfeer ligt, dat het Haagse politiekorps
juist aan het proberen is zich open
tegenover de burgerij op te stellen en
dat een provinciaal korps te weinig
binding heeft met de gemeente om
dat proces naar behoren af te werken.
Een politiekorps als het Haagse, met
2400 man. heeft volgens de burge
meester geen schaalvergroting nodig.
Hij noemde het een slechte zaak wan
neer er alleen uit overwegingen van
efficiëntie en specialisatie zou wor
den overgegaan tot provinciale korp
sen „Mijn fundamentele bezwaar is
dat het vraagstuk van de politiereor
ganisatie. in de vele jaren dat hieraan
gedokterd wordt, vaak benaderd is
als een overwegend technocratisch
probleem."
jaar voor vijftienduizend van deze
premie-woningen bouwvergunningen
te kunnen afgeven, terwijl 7500 op het
programma stonden. Dat programma
wordt daarom verhoogd.
Staatssecretaris Brokx
Positief
Eveneens positief kunnen de ontwik
kelingen in de bouw van wooneenhe
den voor kleine huishoudens worden
beoordeeld (waaronder jongeren). Dit
aantal eenheden zal worden ver
hoogd met duizend tot dertiendui
zend, terwijl er eveneens extra geld
ter beschikking komt om wat te dure
plannen te laten passeren.
Voor de overige sectoren van de wo
ningbouw zijn de cijfers van het mi
nisterie duidelijk somberder: de be
langstelling voor de duurdere premie
koopwoningen blijft ondanks de pre
mie van duizend gulden extra achter
bij de verwachtingen. Vandaar dat
die premie wordt verdubbeld. De
nieuwe maatregelen doen Brokx ver
wachten, dat het programma van
17.500 kan worden gehaald en zelfs
nog kan worden opgevoerd tot 19.000
woningen.
De tienduizend huurwoningen die
door beleggers moeten worden ge
bouwd lijken er op geen stukken na
te komen. Het ministerie heeft nog
slechts 2700 plannen van een vergun
ning voorzien. Toch schrijft Brokx
dat „de hoop op een kentering in deze
ontwikkeling niet uit de lucht is ge
grepen." Hij baseerde dat op geluiden
uit de beleggerswereld.
Veel belangstelling is er voor het om
zetten van koopwoningen in huurwo
ningen. Beleggers hebben daartoe al
6500 verzoeken ingediend, die op kor
te termijn zullen worden gehono
reerd. De 44.000 huurwoningen die
door corporaties moeten worden ge
bouwd, lijken er te komen, ai schrijft
Brokx. dat nog wel inspanning van
alle betrokkenen nodig is, om dat
aantal te halen.
LEIDEN (ANP) Zesennegen
tig procent van de Nederlandse
bevolking staat positief tegen
over het na de dood afstaan
van organen en weefsels voor
transplantatiedoeleinden,
maar slechts zes procent (onge
veer 700.000 mensen) voegt de
daad bij het woord en heeft
zich als donor opgegeven.
Dat blijkt uit een enquête die
onlangs ls gehouden in op
dracht van de werkgroep do
norwerving van de stichting
Euro transplant in Leiden, die
bemiddelt bij orgaantrans
plantaties, hoofdzakelijk van
nieren. De stichting wijt het
niet daadwerkelijk opgeven als
donor aan het feit. dat veel
mensen de gedachte aan de
dood verdringen.
Van een onzer verslaggevers
NEW YORK Op de speciale zitting van de Verenigde Naties
in New York was gisteravond een compromis in de maak over
de ontwikkelingshulp. Een aantal westerse landen wilde zich
tot nu toe niet vastleggen op 0,7 procent van het bruto
nationaal produkt) aan steun voor de derde wereld. In het
voorgestelde compromis staat nu dat de westerselanden „hun
uiterste best zullen doen" de 0,7 procent in 1985 te halen en ln
ieder geval niet later dan in 1990. Harde toezeggingen worden
dus niet gedaan; het blijft bij het uitspreken van goede
voornemens.
Naar het zich laat aanzien zijn de
meest behoudende landen op het ter
rein van ontwikkelingssamenwerking
(de Verenigde Staten. Groot Brittan-
nië, West-Duitsland, Japan) daartoe
wel bereid. Wat betreft een verdere
verhoging van de ontwikkelingssteun
Ie nieuwe aanvullende maatregelen
H lorden door Brokx bekend gemaakt
een brief over de situatie in de
öefionlngbouw per 1 september. Die
taiatle geeft ook na de maatregelen
arfran mei „aanleiding tot grote zorg",
mprfjft Brokx. Op basis van het aan-
afgegeven bouwvergunningen tot
met augustus blijkt dat van het
rspronkelijk programma van
,000 woningen er met moeite
000 kunnen worden gehaald.
essimistisch
ach meent de staatssecretaris dat
eerder genomen maatregelen „in
langrijke mate aan de verwachtin-
hebben voldaan". Volkshulsves-
igsspecialisten van de grote partij-
in de Tweede Kamer zijn op basis
i^kn de cijfers uit de brief duidelijk
i ttimistischer in hun oordeel en me-
jj en dat de maatregelen van mei maar
dele effect hebben gesorteerd
vdA-Kamerlld Van Dam noemt de
euwe maatregelen evenals de vori-
„gerommel in de marge". „Denkt
staatssecretaris nu heus dat de
ensen vanwege die duizend gulden
[tra ineens huizen gaan kopen, dat
bben ze in mei ook niet gedaan. De
tkomsten zijn slechter dan we
ichten."
fD-Kamerlid De Beer: „Wij zijn
idelijk sceptischer. De knelpunten
mei zijn onverkort van kracht."
'A-Kamerlid Van Dijk noemt zijn
wdeel over de brief van Brokx in
tste instantie „mild. Hij is matig
Wimistisch op sommige punten. Op
Jdere punten blijft een vraagteken
Dat laatste geldt onder meer
sector van de duurdere premiewo-
ngen, die minder goed loopt",
e malaise in de bouw wordt veroor-
aakt door gebrek aan belangstelling
oor koopwoningen en de geringe be-
üdheid van beleggers in de woning
bouw te investeren. Brokx heeft dit
oorjaar zowel de rendementen van
ileggers in de woningbouw met een
alf procent verhoogd, als extra pre-
fes >eloofd aan kopers van wonin-
en. Daarnaast werd in het program
's het aantal te bouwen koopwonin-
verlaagd, ten gunste van het aan-
Ji huurwoningen,
de brief van Brokx blijkt dat
Udaten voor de goedkoopste
te premiewoningen gunstig heb-
gereageerd op de premie van
luizend gulden belastingvrij, die
ovenop de normale premie werd ge-
even. Het ministerie verwacht dit
ADVERTENTIE
Anders gezegd; waarom heeft u nog geen NS-Kortingkaart?
Kost u f 375,- per jaar. Eventueel mag u ook f31.25
per maand betalen. Voor dat bedrag krijgt uw hele gezin*
liefst 5096 korting op enkeltjes, 40% korting op
retourtjes en vanaf I oktober 30% op
abonnementen.
Komt bij dat iedereen z'n eigen kaart krijgt.
Meer informatie? Op ieder NS-station ligt 'n folder klaar.
Voor omschrijving gezin zie folder.
door Hanneke Wijgh
AMSTERDAM „Je zult ons niet horen zeggen, dat we nimmer over een
loonoffer willen praten. Ik kan me situaties voorstellen, waarin de bereidheid
om loon in te leveren voor werk wel degelijk aanwezig is. Maar nu. met het
pistool op de borst en zonder een algemeen Inkomensbeleid, is de discussie
over een loonoffer uitgesloten. Pais heeft altijd geweigerd over het arbeids
plaatsenplan van de NFO te praten, waarin een salarisoffer onder bepaalde
voorwaarde best bespreekbaar was."
en g
IWul
en onze parlementsredactie
EN HAAG Bijstandstrekkers zijn
f vorig jaar 106 gulden ofwel 0,7
tocent ln koopkracht op vooruit ge-
tan- Dit heeft staatssecretaris
Jaaijeveld-Wouters van CRM ge-
Jtwoord op Kamervragen naar a an
ting van een aflevering van KR O's
landpunt, waarin werd beweerd dat
groep er vorig jaar ongeveer
wpguiden op achteruit is gegaan.
te bewindsvrouwe ontkent dat er in
ler jaar 325 miljoen op bijstandsuit-
er'ngen is bespaard. Integendeel.
J°°r het optrekken van de uitkering
aar het minimumloon is er in totaal
J3 miljoen gulden meer uitgegeven,
aldus Kraaijeveld-Wouters.
Voorzitter Jan van den Bosch
van de Algemene Bond van
Onderwijzend Personeel
(ABOP) is erg voorzichtig, zo
dra het woord .Joonoffer"
valt. Hij is namelijk faliekant
tegen het voorstel van minis
ter Pais, die 250 miljoen wil
bezuinigen op de salarissen
van het onderwijzend perso
neel. Chris van Beek veld, be-
leidsadviseur van de 'ABOP,
valt hem bij. „Als we zeker
konden zijn, dat een discussie
over een salarisoffer een posi
tief effect zou hebben op de
werkgelegenheid verandert de
zaak. Maar die zekerheid heb
ben we nu niet."
Van den Bosch stelt dat ge
meenschapsvoorzieningen als
het onderwijs door de ge
meenschap moeten worden
gefinancierd. „Het is nog
maar de vraag of er onvol
doende geld voor onderwijs is.
Dit kabinet geeft geen priori
teit aan onderwijs. Het is geen
kwestie van Pais alleen. Wij
zeggen dan ook niet dat Pais
had moeten aftreden."
Gegoochel
Chris van Beek veld: „Het
gaat niet om één persoon. Het
gaat om het hele kabinetsbe
leid. Dat deugt niet. Het is
hetzelfde kabinet dat de soci
ale minima uitkleedt, dat wei
gert een goed werkgelegen
heidsbeleid te voeren en dat
aanstuurt op een sociaal-eco
nomisch failliet Het heeft
geen zin om Pais weg te stu
ren en de rest te laten zitten."
Beiden zijn ronduit verbolgen
over de keuze, die Pais aan de
leerkrachten voorlegt: salaris
of werkgelegenheid. Van
Beekveld betoogt dat de vijf
duizend arbeidsplaatsen, die
per 1 augustus zijn verloren,
niet kunnen worden gered
door dit loonoffer. „Het gaat
om pakweg vierduizend ar
beidsplaatsen extra, die op de
tocht komen te staan. Die
zouden bezet kunnen blijven
ais de leerkrachten 250 mil
joen willen inleveren Pais
wekt echter de suggestie, dat
hij de vijfduizend van augus
tus wil redden. We vinden dat
een valse voorstelling van za
ken. Het is een gegoochel met
cijfers."
De ABOP voelt niets voor dit
loonoffer. Zowel Van den
Bosch als Van Beekveld vin
den dat het onderwijzend per
soneel al genoeg heeft ingele
verd. Jan van den Bosch: „Wij
zijn al dubbel gepakt. Leer
krachten doen mee aan de al
gemene matiging en worden
als ambtenaar nog eens extra
gekort. Als we nu als leer
kracht nog meer moeten inle
veren, worden we driedubbel
gepakt."
Melkkoetje
Chris van Beekveld: „Pais
denkt dat het onderwijzend
Beleidsadviseur van de
Algemene Bond van On
derwijzend Personeel,
Chris van Beekveld.
personeel een melkkoetje is,
maar het koetje staat wel bij
na droog." Hij heeft berekend
dat een 25-jarige kleuterleid
ster nu al per jaar duizend
gulden bruto Inboet op haar
salaris, een onderwijzer van
die leeftijd zelfs meer dan dui
zend gulden, een tweede
graadsleraar twaalfhonderd
gulden en een eerste graadsle
raar veertienhonderd gulden
De bedragen, die dezelfde
leerkrachten betalen als ze
Voorzitter van de Alge
mene Bond van Onderwij
zend Personeel, Jan van
den Bosch.
vijfenveertig zijn variëren van
achttienhonderd tot vijfen
dertighonderd gulden
Van Beekveld: „Dat zijn de
bedragen, die de leerkrachten
nü reeds inleveren. Als de 250
miljoen er bovenop komen,
betekent dat nog eens dui
zend gulden per man extra
Dat is echt te gek."
Staking
De ABOP beraadt zich even
als de andere bonden over ac
ties. Aanstaande vrijdag
komt de bondsraad bijeen.
Zeker is al dat voor de algeme
ne beschouwingen er een gro
te demonstratieve bijeen
komst wordt gehouden. Sta
kingen acht voorzitter Van
den Bosch evenmin uitgeslo
ten. Maar hij denkt niet dat
het gehele onderwijs plat
gaat. „We zien meer in speer
puntenacties, kleine prikac-
ties verspreid over de regio's
In Engeland is dat beleid heel
effectief geweest
Als onderwijsvakbond heeft
de ABOP bovendien eer. alter
natief economisch plan ont
wikkeld. In de komende alge
mene vergadering staat het
plan ter discussie. Als de le
den het hebben aangenomen,
zal het plan naar buiten wor
den gebracht Jan van den
Bosch: „We hadden geen zin
in welles/nietes spelletjes als
het over het financieringsbe
leid gaat. Het is beter om met
een eigen plan te komen, dan
telkens te horen dat iets fi
nancieel niet mogelijk is. Nu
kunnen we aantonen dat met
een ander economisch beleid
in Nederland wel arbeids
plaatsen kunnen worden ge
schapen
ADVERTENTIE
Anders gezegd; waarom heeft u nog geen NS-Kortingkaart-"
Kost u f 375,- per jaar. Eventueel mag u ook f 31,25
per maand betalen. Voor dat bedrag krijgt uw hele gezin*
liefst 50% korting op enkeltjes, 40% korting op
retourtjes en vanaf I oktober 30% op
abonnementen.
Komt bij dat iedereen z'n eigen kaart krijgt
Meer informatie? Op ieder NS-station ligt 'n folder klaar
Voor omschrijving gezin zie folder.
tot 1% wordt in het voorgestelde
compromis alleen gezegd dat dit
streefcijfer „zo spoedig mogelijk"
moet zijn bereikt
Wat betreft het andere hete hangijzer
op de speciale zitting de voorberei
ding van een marathon over ontwik
kelingssamenwerking volgend jaar
worden nog steeds pogingen in het
werk gesteld overeenstemming te be
reiken. Ondanks de moeizame gang
van zaken tot nu toe, heeft de minis
ter De Koning „het vertrouwen" dat
er zoveel schot in de zaak komt dat
hij vanavond terug kan keren naar
Nederland. Een initiatief van Neder
land en andere gelijkgezinde landen,
de Scandinavische landen en Canada
onder meer. wordt niet overwogen
zolang nog over een op papier staand
compromis voor de ontwikkelings
marathon wordt gepraat. Mocht dit
compromis echter stranden, dan sluit
minister De Koning niet uit dat de
gelijkgezinde landen alsnog met een
eigen initiatief komen.
Knelpunt bij het overleg blijft welke
rol bij de ontwikkelingsonderhande
lingen volgend jaar moet worden toe
bedeeld aan de Verenigde Naties,
waar de derde wereld sterk staat, en
aan gespecialiseerde organen als het
IMF. het internationale geldfonds.
dat op het westen geënt is.
Meer nieuws op pagina 5.
Vervolg van pagina 1
Aan weerszijden van het pand ont
stonden felle schermutselingen tus
sen de politie en de krakers met hun
.sympathisanten. De inmiddels ver
sterkte ME verspreidde de stenen
gooiers en het toekijkende publiek
binnen een uur in de richting van de
Dam met gebruik van grote hoeveel
heden traangas. Ook werd een water-
werper ingezet
Op het Rokin werd een aantal bouw
keten omgegooid en in brand gesto
ken. terwijl elders barricades werden
opgeworpen met behulp van stenen,
verkeersborden en ander materiaal
Een groep van ongeveer honderd
mensen richtte in en om de Dam, met
name bij De Bijenkorf, Het Konink
lijk Paleis en het stadhuis waar rui
ten werden ingegooid een flinke rava
ge aan. Later deden zich nog enkele
moeilijkeden voor op de Prins Hen
drikkade nabij de onlangs ontruimde
luxe-flats
In de daarop volgende uren ontspon
zich een kat- en muisspel tussen de
politie en de betogers, die zich op
nieuw ln de richtig van De Vogel
struys begaven. Op diverse plaatsen
binnen de grachtengordel werden tot
laat in de avond charges uitgevoerd
door de Mobiele Eenheid Het zag er
bij het sluiten van deze editie naar uit
dat de ernstigste ongeregeldheden
achter de rug waren
ROTTERDAM De internationale
vervoersfederatle ITF heeft ln Rot
terdam een akkoord bereikt met de
eigenaars van het Panamese vracht
schip Isher over een loonsverhoging
van driehonderd procent voor de be
manning Met de overeenkomst komt
een eind aan een staking die de 28
opvarenden ruim drie weken hebben
gehouden
De bemanning krijgt voortaan vol
gens de ITF-norm ongeveer 1300;
gulden per maand betaald
