ontruiming kraakpand
olen staken verder
ndanks dreigement
Pardon
Kïesuwkado
i
te kunst iX te keur Rellen in hoofdstad na
In deze krant
Meubelfabriek
sSr Oisterwijk
Omstreden benoeming in Muntendam doorgezet Maak iemand abonnee op Tromt, het ochtendblad meteen o\er-
Trouw
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Zonnige perioden
Oost en West
oefenen in
Duitslanden
Houding justitie aanleiding bezetting De Vogelstruys
Ds. Vergunst naar Amerika:
wij hebben een eigen levensstijl
Premies koophuizen verhoogd
Erasmusprijs uitgereikt
'Vrije vakbonden in gevaar'
toonaangevend in eiken
Vliegtarieven
Zwitserland en
Spanje omlaag
Trouw
Tamelijk netjes
'Suriname krijgt
geen parlement'
D'66'er wordt burgemeester
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
H 38STE JAARGANG NR 11039 - DINSDAG 9 SEPTEMBER 1980
rouw
Zonnige perioden en nog een Kleine kans op een bui. Middagtemperatuur
omstreeks 18 graden. Matige tot vrij krachtige westenwind, windkracht 4 5
Morgen en overmorgen. Eerst vrij zonnig, later mogelijk regen Middagtem-
peraturen 18 graden
Zon op: 07 04 onder 20 04
Maan op 07 55 onder 20.48
LOSSE NUMMERS 65 CENT
HAMBURG (Reuter. AFP, AP) In
Oost- en West-Duitsland worden te
gelijkertijd grootscheepse militaire
oefeningen gehouden. Het Warschau
pact oefent onder het motto „Wapen-
jroederschap' 80" met 40.000 man in
aet hart van de DDR en de NAVO
met 48.000 man in Hessen onder de
todenaam ..Autumn forge". Boven-
^jdien beginnen in Beleren op 15 sep
tember nog eens 40.000 Amerikaanse
militairen aan de oefening ..Certain
Rampart" en in Nedersaksen 80.000
Britten en Amerikanen aan „speer
punt" De oefeningen werden giste
ren aan westzijde Ingeluid door de
Westduitse minister van defensie
Hans Apel en NAVO-secretaris-gene-
raal Luns. In Oost-Berlijn kwamen de
ministers van defensie van de Oost
bloklanden bijeen. Gisteravond na
men zij deel aan de officiële opening
no de manoeuvres door de Oostduit-
x partijleider Erich Honecker. De
ijttVO-oefeningen duren van septem
ber tot november en hebben West-
Duitsland als centrum. Ze strekken
Cch uit van de Noordkaap tot Tur-
H r N VO laat op zijn oefeningen
- namemers van het Warschau-Pact
toe De Oostbloklanden willen echter
buitenlandse waarnemers toe-
Honecker noemde de oefening een
garantie voor de vrede". Het socia-
isme is volgens hem zo machtig ge-
oorden dat het voorkomen van een
wereldoorlog en het verwezenlijken
ran een duurzame vrede tot de „reële
nogelijkheden" zijn gaan behoren.
JHonecker sprak met geen woord over
de gelijktijdig begonnen NAVO-oefe-
nlngen.
Met de komst van de R in de maand
barst de cultuur na haar zomerslaapje
weer in alle hevigheid los. Om de lezer
een voorproefje te geven, heeft de
kunstredactie een bijlage
samengesteld met bijdragen over
toneel, muziek, literatuur en beeldende
kunst.
DEN HELDER (ANP) Het ziet er
naar uit, dat de Griekse marine op
zeer korte termijn wellicht nog
deze week een order zal plaatsen
voor de bouw in ons land (bij de
scheepswerf De Schelde in Vlissin-
gen) van een standaard-fregat van
het type Kortenaar.
Eerder werd bekend, dat van Portu
gese zijde grote belangstelling be
staat voor een in ons land nieuw te
bouwen fregat, eveneens van het Kor-
tmar-type.
PAGINA 2:
PAGINA 3:
PAGINA 4:
PAGINA 5:*
Actievoerders kregen in VN geen kans
PAGINA 7:
Schmidt en Strauss samen op conferentie
PAGINA 13:
Crematieresten kunnen waarde hebben
Warschau (afp, ap, Reuter) Duizenden Poolse arbeiders staakten gisteren verder,
Indanks dreigende waarschuwingen van de regering. De Poolse radio waarschuwde gisteren
ipnieuw dat het doorgaan van de stakingen de bereikte akkoorden over vrije vakbonden in
jevaar kan brengen.
nieuwe partijleider Stanislaw Ka-
la (die geen premier is, zoals wij
•ren per abuis schreven) maakte
tren een ronde langs de werven in
lansk, het centrum van de stakin
gen in de afgelopen weken. Doel van
de tour was hoofdzakelijk zich voor te
stellen aan de arbeiders, die daar na
de succesvolle afloop van de stakin
gen weer aan het werk waren gegaan.
Over de gezondheidstoestand van de
afgezette partijleider Gierek, die
hartklachten zou hebben, is niets be
kend gemaakt. Radio Warschau
jnaakte melding van voortdurende
stakingen in de plaatsen Kamienna
Oora, Olzko, Elk en Tamow. De dissi
dentenbeweging KOR voegde daar
nog aan toe dat sinds donderdag het
*ek volledig stil ligt in een van de
grootste vliegtuigfabrieken van het
land in de stad Mielec.
Volgens de woordvoerder van KOR
legden de ongeveer 18.000 werkne
mers van de vliegtuigfavriek WSK
het werk neer. nadat daar een beslo
ten vergadering van chefs en partij
functionarissen was gehouden. Daar
ook de districtleider van de partij.
Elon Kotarba, verklaard hebbend dat
er in Mielec geen plaats was voor
vakbonden die niet onder toezicht
zouden staan van de communistische
partij.
De stakers hebben 45 eisen gesteld,
waaronder de 21 punten waarover
eerder in Gdansk overeenstemming
is bereikt. Voorts verlangen de sta
kers in Mielec het ontslag van drie
partijfunctionarissen, onder wie Ko
tarba, invoering van godsdienston
derwijs op staatsscholen, het uitzen
den van missen en godsdienstlessen
via de radio en de stroomlijning van
de leiding van de vliegtuigfabriek,
waarbij de huidige zeventig leiding
gevende functionarissen en hun
plaatsvervangers door drie directeu
ren zouden moeten worden ver
vangen.
De stakers in Mielec waren ook ver
ontwaardigd over een plan van de
plaatselijke partijleiders om alle ar
beiders een verklaring te laten teke
nen, waarin gevraagd werd om hand
having van de bestaande vakbonden
onder controle van de partij.
Volgens de KOR zijn aan de Jagelli-
an-Universiteit in Warschau inmid
dels onafhankelijke vakbonden opge
richt voor docenten en wetenschap
pelijke medewerkers. Wie die bonden
betaalt en hoeveel aanhangers ze
hebben op deze en andere universitei
ten was nog niet duidelijk.
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De ontrui
ming van het zondagavond
gekraakte pand De Vogel
struys aan de Amsterdamse
Herengracht heeft gister
avond tot felle botsingen ge
leid tussen leden van de Mo
biele Eenheid en met stenen
gooiende mensen. Bij de ont
ruiming zelf werden vier men
sen aangehouden, tijdens de
daarop volgende rellen nog
eens twee. In totaal raakten
ten minste veertien mensen
gewond; acht aan politiezijde,
zes onder de burgers.
De kraakactie van zondagavond, de
derde in totaal, was bedoeld Als pro
test teeen het ODtreden van politie en
justitie bij de ontruiming van De
Vogelstruys op 3 juli. Die vond plaats
op last van de officier van justitie op
gTond van het feit dat de krakers zich
aan huisvredebreuk schuldig zouden
hebben gemaakt. Die ontruiming liep
toen uit op een veldslag, waarbij tien
tallen gewonden vielen.
Vijf krakers, die toen werden gearres
teerd op verdenking van huisvrede
breuk en openlijke geweldpleging
moesten gisteren voor de politierech
ter verschijnen. Het proces vormde
de directe aanleiding voor de jongste
kraakactie. De rechtzaak werd gister
morgen door politierechter
doorverwezen naar de meer
voudige kamer. Hij achtte het onver
antwoordelijk dat slechts één rechter
een definitief oordeel zou moeten vel
len. aangezien er bij mr Slagter twij
fels waren gerezen over de rechtma
tigheid van de ontruiming.
Twee agenten, die als getuigen waren
opgeroepen, verklaarden tijdens de
zitting namelijk nadrukkelijk dat het
pand De Vogelstruys een onbewoon
de indruk maakte toen het gekraakt
werd. Justitie had juist bevel gegeven
tot ontruiming, omdat vast was ko
men te staan dat het pand wel dege
lijk werd bewoond of in gebruik was
van de toenmalige eigenaar, de heer
Böschen. Dat is altijd door de krakers
bestreden.
Huisvredebreuk
Ook de ontruiming van gisteren
moest volgens de Amsterdamse
hoofdofficier van justitie mr Mes-
schaert worden uitgevoerd omdat
..onomstotelijk was komen vast te
staan dat de krakers zich hadden
schuldig gemaakt aan huisvrede
breuk" Zij hadden namelijk zondag
avond bij hun kraakactie het Engelse
echtpaar Cutts uit het pand gezet,
dat daar al een paar weken zou
wonen.
Inmiddels is gebleken dat de heer
Cutts in het bezit is van een voorlopig
koopcontract en daarmee econo
misch eigenaar van De Vogelstruys
is Hij heeft na zijn uitzetting bij de
politie een klacht tegen de krakers
ingediend wegens mishandeling en
diefstal. Dat laatste zal de vier kra
kers die gisteren werden gearresteerd
ook ten laste worden gelegd, zodat ze
Ruim vijftienduizend
werklozen in onderwijs
DEN HAAG (ANP) Eind april ston-
den er 15.055 werkloze onderwijsge
venden geregistreerd. Het ministerie
van onderwijs en wetenschappen
heeft dit berekend aan de hand van
gegevens van het ministerie van soci
ale zaken.
De meeste werkloze onderwijsgeven
den waren geteld in het kleuteronder
wijs: 3.024, van wie 21 mannen. Het
buitengewoon lager onderwijs lever
de 94 werkloze onderwijzers. Bij het
algemeen voortgezet onderwijs wa
ren 2.945 werkloze leraren geboekt:
107 bij het mavo, de overigen bij
Havo en VWO.
Omstreeks acht uur gisteravond voerde de Mobiele Eenheid charges uit op de hoek Rokin-Dara.
foto: Erwin Verheijewn
in verzekerde bewaring kunnen wor
den gesteld, aldus gisteravond offi
cier van justitie, mr J. Wolffs.
Dak
De ontruimingsactie van gisteren
werd binnen een kwartier uitgevoerd'
door dertig rechercheurs in burger en
veertig manschappen van de Mobiele
Eenheid,die het pand via het dak
binnenkwamen. De meeste krakers
waren toen al naar buiten gevlucht.
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL Vliegen naar Spanje
en Zwitserland wordt met ingang van
1 november op bepaalde vluchten
twintig tot veertig procent goedko
per. KLM. de Spaanse luchtvaart
maatschappij Iberia en de Zwitserse
Swissair hebben hierover een ak
koord bereikt.
Het gaat in alle gevallen om nieuwe
individuele excursietarieven, waar
aan beperkende voorwaarden zijn
verbonden. Enkele daarvan zijn, dat
de minimumverblijfsduur een week
en de maximale drie maanden is voor
Spanje. Verder moeten heen- en
terugreis gelijktijdig worden geboekt
en de reissom meteen betaald Veran
deringen in het reisschema zijn niet
mogelijk.
Een retour Amsterdam-Barcelona
wordt aangeboden voor 597 gulden
(was 753 gulden), een retour Malaga
voor 646 gulden (was 1061 gulden),
een retour Palma de Mallorca voor
524 gulden (was 829 gulden)
Een retour Amsterdam-Bazel gaat
321 gulden kosten (was 443 gulden),
een retour Amsterdam-Genève daalt
van 503 gulden naar 387 gulden en
een retour Zürich van 443 gulden
naar 340 gulden. Voor deze laatste
vluchten geldt geen minimumver
blijfsduur. Wel moet een nacht van
zaterdag op zondag in het verblijf zijn
opgenomen.
Eén van hen viel bij de actie uit een
raam op de tweede verdieping.maar
raakte slechts licht gewond.
Direct nadat de politie het pand in
bezit had genomen probeerde een
aantal mensen tevergeefs via de ach
terzijde weer binnen te komen. Hier
bij werden ook de eerste stenen ge
gooid en traangasgranaten afge
schoten.
Vervolg op pagina 3
ADVERTENTIE
STAAT DER NEDERLANDEN
105 LENING 19SO
PER 1SS6/1S9CJ
inschrijving volgens het tendersysteem op
10 september a.s. van 9 tot 15 uur via
banken en commissionairs
Minister Albeda spreekt keurig Frans en Engels en kan
met Duits redelijk uit de voeten. Op zich geen nieuws,
maar wij suggereerden vorige week anderszins. Aange
zien de minister in het Nederlands een attente woord
voerder heeft, kunnen wij dit nu rechtzetten.
den HAAG (ANP) Het Surinaam-
parlement zal nooit meer functio
neren. In plaats hiervan komt een
volksassemblee die de regering moet
Kaan „begeleiden". Dit werd gisteren
bekend gemaakt door de Surinaamse
vjce-premier André Haakmat: „Het
begrip 'assemblee' heeft geen speci
fieke inhoud. De Surinaamse rege
ring zal aan dit begrip nader inhoud
Keven." Hoe dat gaat gebeuren kon
be bewindsman nog niet zeggen. „We
Kaan duidelijk in de richting van een
aangepast parlementair-democrtisch
stelsel, meer afgestemd op de wen
sen, aspiraties en nationale doelstel
lingen van het Surinaamse volk." In
be regeringsverklaring van 1 mei,
werd nog gesproken van het plan om
nieuwe parlementsverkiezingen om
streeks oktober 1982 te laten plaats
vinden. Een verklaring, die de huidi-
Ke president Chin A. Sen ook na de
tweede staatsgreep van 13 augustus
voor de televisie herhaalde.
•Meer nieuws op pag. 7.
Boelseerse! (A)
Boetseerklei mei verf in 3 kleuren en
penseeltje Wordt zonder men
menhard
Schroevedraaierset (B)
Grote, kleine en kruiskopschroeve-
draaier in één Handgreepje met
omslagmechaniek. voor extra gemak.
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
met fraai diermotief.Als onder
legger of voor de sier
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blankhouten hang-
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren.
Van een onzer verslaggevers
MUNTENDAM Minister
Wiegel heeft de omstreden be
noeming van een D'66-burge-
meester in Muntendam door
gezet. Deze roodste gemeente
van Nederland wilde een
PvdA-burgemeester en de ge
meenteraad van het Oost-
Groningse Muntendam wees
de verwachte benoeming van
drs H. H. Apotheker al bij,
voorbaat af. Het gemeentebe
stuur volhardt ook nu in het
besluit om de nieuwe burge
meester niet officieel te in
stalleren. Bovendien krijgt hij
niet de beschikking over een
ambtswoning. De raad heeft
inmiddels besloten deze af te
stoten.
Zoals reeds eerder bericht, is er behal
ve in Muntendam oolcin de landelijke
politiek aandacht aan deze omstre
den benoeming besteed. De PvdA
heeft verklaard dat onvoldoende re
kening is gehouden met de overheer
sende politieke kleur in Muntendam.
Profielschets
Jan Terlouw. fractievoorzitter van
D'66 in de Tweede Kamer liet onmid
dellijk weten dat zijn partij achter de
Apotheker staat, en dat Muntendam
zich heeft te schikken in de benoe
ming. „Onze partij heeft zich altijd
sterk gemaakt voor de gekozen bur
gemeester. Nu de democratisch geko
zen volksvertegenwoordiging dat niet
wil, zullen burgemeestersbenoemin
gen moeten worden aanvaard," heeft
Terlouw laten weten.
Wethouder H. J. Nieboer vindt dat
nog eens duidelijk is geworden dat de
benoemingsprocedure met burge
meesters op de helling moet. Vooraf
heeft de gemeenteraad een profiel
schets mogen geven over de wensen
met betrekking tot de nieuwe burge
meester. Dat blijkt allemaal niets
voor te stellen, vindt de wethouder.
De heer Apotheker, die als socioloog
verbonden is aan de Vereniging Ne
derlandse Gemeenten en in Den
Haag woont, wordt de eerste D'66-
burgemeester van de provincie Gro
ningen. Hij heeft verklaard de benoe
ming te zullen aanvaarden, ook al
had hij begrip voor de Muntendamse
reactie. Apotheker (30) is lid van de
hervormde kerk, getrouwd, en in 1950
geboren in Loppersum.
Wethouder Nieboer liet ons gister
avond weten dat de beide PvdA-wet-
houders en de drie fractievoorzitters
in de raad zich nog nader zullen bera
den. De benoeming gaat op 1 oktober
in. Niet alleen krijgt Apotheker dan
geen officiële installatie en zal hij zelf
voor een woning moeten zorgen,
maar ook zal hij, als hij voordien op
kennismakingsbezoek komt, zich zelf
moeten redden. „Wij hebben dan ons
eigen werk te doen." aldus de heer
Nieboer. Verder zegt hij dat de ont
wikkelingen moeten worden afge
wacht. „We zullen ons gezamenlijk
beraden op onze houding. Ik denk dat
het een zakelijke houding zal worden
Voor ons staat de bestuurbaarheid
van de gemeente voorop. Welke rol de
heer Apotheker daarin kan spelen,
zullen we moeten afwachten. Dat zal
moeten groeien. Op dit moment is er
in ieder geval geen vertrouwen." al
dus de heer Nieboer.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:.
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres
_Giro:
Postcode en plaats:
.Tel:
Voor hei kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoning van 7.50
Kadonaar keuze DA. DB DD (aankruisen a.u.b.l
IBon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
I Voor bezorginformatie 020-913456.