1
Amerika wordt wakker na
sen mateloze autodroom
n
KJ
R
d
ner Radio- en televisieprogramma's
=tjÖAG 9 SEPTEMBER 1980
VARIA
TROUW/KWARTET
17
Kirysler herrijst uit zijn as
•nrpJiBp' JMT.' 'ft'y."
ven puzzelen
4
KW
Jg
door James A. Michener
HET WEER
Weerrapporten
Zomer 1980 (2)
ASTERIX EN HET IJZEREN SCHILD
perlka en de auto.
(n verkeersbeeld
ui deinende voertul-
>n, lang. log en vaak
mp. Niet harder dan
nüjl of 90 kilometer
ér uur op de high-
ays, maar toch on-
utlg. Er doet zich
m dodelijk autoon-
•luk voor op de hoek
in Fifth Avenue en
Ind Street in New
ork. Maar één op de
iven Amerikanen
elt van de auto.
Jj ]e nog nooit in de Ver-
Igde Staten bent geweest
i je loopt er als voetganger
ider de Indruk te komen
ii de gebouwen, dan Is het
«ede Indrukwekkende
ch wel dat voortsuizen
in die sleeën met hun
«deelzones voor en ach-
r, Het behoort bij „de
merlkaanse droom". Die
u wreed verstoord is, om
it auto's steeds minder
poelen wegen teneinde zul-
flmet energie te zijn.
zes- of achtcilinder was
geen luxe meer, maar al
halve eeuw lang ge-
J. Omdat zo'n motor
ls, en voldoende vermo-
T! alevertvoordeautomati-
t transmissie, die het rij-
in rustiger maakt, plus
nr de onontbeerlijke alr-
P pdltlonlng: zeker deze zo-
met z'n dodelijke hitte-
Iven.
n Jsar al ln 1960 bekritiseer
de president-directeur
het kleinste Ameri-
autoconcern, de Ia-
minlster van Bouwza-
n George Romney, de
si (nzlneslurpende dlnosau-
«en".
lb na de oliecrisis van
toen Nederland en
ikerlka belde geboycot
Hden door de Arabieren
i de benzineprijzen om-
in of schoten, hebben de
uerlkanen hun levensstijl
direct veranderd. Wij
chten ln 1974 meer 2 CV's,
meer „subcompacte" au-
's als de AMC Pacer, Ford
Pin to en Chevrolet Vega.
Maar ln 1975 keerden ze te
rug tot hun slagschepen-
van-de-straat en die over
heersen nog immer het
straatbeeld. Ze werden zelfs
nog minder zuinig, door al
lerlei voorzieningen om tot
schonere uitlaatgassen te
komen.
Vorig Jaar volgde de Iraanse
crisis met nieuwe olieprijs
stijgingen en door een
verkeerde planning, die ook
nog verband hield met de
wens loodvrije benzine te
produceren files voor de
maar al te vaak uitverkoch
te tankstations. De Ameri
kaanse consumenten gin
gen nog meer dan ze al de
den over op Import-auto's,
vooral Japanse. Volkswa
gen of America had intus
sen zelf z'n fabriek voor de
Golf of Rabbit.
De economische recessie
deed nadien de autoverko
pen teruglopen en de drie
reuzeconcerns van Detroit
raakten achter elkaar in de
rode cijfers: Chrysler eerst,
daarna Ford en nu zelfs Ge
neral Motors.
De Amerikaanse consumen
ten begonnen voor een
groot deel de Europese
praktische auto door de
Japanners tegen nog con-
currerender prijzen lang na
gebootst en zelfs wel kwali
tatief verbeterd te waar
deren. De Amerikaanse au
to-Industrie stond voor het
blok. Er ls een wetgeving,
die geleidelijk leidt naar een
gemiddeld verbruik van één
liter op 11,2 kilometer ln
1985. Maar de consument
maakt nu nog meer haast
nodig.
Chrysler
De kleinste van de „Grote
Drie", Chrysler, kreeg het
financieel zozeer te kwaad
dat de overheid moest bij
springen. Werkgelegenheid
voor honderdduizenden
stond op het spel: ln de
staal- en rubberindustrie,
die leveren met zoveel ande
re fabrikanten, maar ook bij
de dealers, van wie er intus
sen al zo'n zevenhonderd
failliet zijn (bij Chrysler: de
andere meegeteld 1.500).
In Detroit telt Chrysler al
leen ln zijn eigen kantoren
en fabrieken al 75.000 werk
nemers. Dat wil zeggen: er
leven evenveel gezinnen
van, of één op de vijf van de
bevolking ln deze stad. Dan
vergeten we even de foren
sen, maar ook OM en Ford
hebben in en om Detroit
veel fabrieken, waardoor de
staat Michigan één op elke
vier Amerikaanse auto's fa
briceert.
De overheidssteun kon ge
fundeerd worden op één po
sitief gegeven: de Chrysler
Corporation was bezig een
nieuwe auto te ontwikkelen.
Een model naar Europees
concept: vlerciUndermotor,
voorwielaandrijving en zo
doende zuinig met veel bin
nenruimte. Het uiterlijk,
hoewel volgens windtunnel-
proeven zo aërodynamisch
mogelijk gemaakt, blijft
strak Amerikaans. De wa
gen, zomaar K-car ge
noemd, zal zelfs meer dan
Chrysler ln het verleden
deed geëxporteerd worden.
„We beginnen met Neder
land wat Europa betreft,"
verklaarde de nieuwe ex
portchef Richard E. Duach,
die nog maar een half jaar
geleden werkte voor Volks
wagen of Amerika.
Chrysler staat nu onder lei
ding van Fords vroegere
tweede man, de „vader" van
het ln de jaren zestig zo po
pulaire model Mustang, Lee
A. Iacocca. HIJ onderkende
bij Ford de trend naar klei
nere, energlebewust ge
bouwde auto's, maar kreeg
er zijn kans niet. Sinds vorig
Jaar geven de consumenten
hem gelijk. De Amerikanen
wilden er eigener beweging
lange tijd niet aan en de
regering ln Washington be
gon daarom de autofabri
kanten strenge voorschrif
ten Inzake de zuinigheid
van hun prod uk tie voor te
schrijven. De Industrie, al
overstelpt met voorschrif
ten, was er toen niet blij
mee.
Maar nu worden de fabri
kanten, die het snelst aan
de nieuwe vormen voldoen,
beloofd door de consumen
ten. Chrysler maakt ln Ame
rika gemiddeld de zuinigste
auto's sinds de K-car er ls.
Ford zal ondanks de nieuwe
Escort volgend Jaar als
GM ook zo'n kleine auto uit
brengt geheel achterop
lopen. Chrysler heeft Im
mers naast de K-car al de
eerste Amerikaanse kleine
voorwielaandrijver ln de
Dodge Omni of Plymouth
Horizon, afgeleid van de
Talbot Horizon: vroeger van
Chrysler, nu van Peugeot
Met de K-car, die Dodge
Aries gaat heten wanneer ln
februari de verkoop in Ne
derland start, bouwt Chrys
ler zijn programma verder
om. In 1985 zal het concern
alleen voorwielaandrijvers
maken, zegt mr. Dauch.
Enthousiasme
Wat bij de mensen van
Chrysler, die nu over „the
new Chrysler Corporation"
spreken, het meest treft, is
hun enthousiasme. De staat
heeft het concern over het
dode punt geholpen, maar
nu willen ze het zélf weer
gezond maken. Ze klagen
niet over de ommekeer van
de weelderige wijze van
transport naar een kritische
consumentenvoorkeur.
Dat er niet meer met dollars
gestrooid wordt, doch dat
de automobilist uitgekiend
koopt vraagt om meer kwa
liteit en hogere technologie.
Voor het eerst ln twintig
jaar heeft Chrysler z'n mo
toren opnieuw ontworpen.
De herbouw en de K-car
kostten alles bijeen vier mil
jard gulden. Maar de vak-
Samenwerking en overleg
zijn nodig om méér dan de
werkgelegenheid te redden,
maakt Dauch duidelijk. Het
enthousiasme steeds weer
iets beters te kunnen ma
ken bezielt deze Amerikaan,
zoals het zovele jaren zovele
Amerikanen met zoveel suc
ces heeft bezield.
Zeker, de autofabrikanten
hebben met hun slagsche
pen dit doel voorbijge
streefd. Ondanks de snel
heidslimiet en kreukelzones
verschilt het aantal ver
keersdoden verhoudingsge
wijs weinig met Europa, zij
het dat de Amerikanen wel
anderhalf keer zoveel auto's
bezitten. Tienduizend do
den per jaar alleen al door
alcohol in het verkeer.
Maar ook hier ls ln de jaren
zeventig wel het aantal au
to's en niet de verkeerson
veiligheid toegenomen. Nu
moet nog het energiever
bruik in de hand gehouden
worden. En wie Je er ook
spreekt, vindt dat dit kan.
Amerika ls en blijft een land
met machtig veel mogelijk
heden.
De Dodge Aries
)d foAVAAN IN AFGHANISTAN
64
(rkende: „Ja het is een wreed
Het bestaan van de karez herin
ons er aan hoe wreed het was.
zelfs vandaag kan ik u ln Afgha
ni n nog dingen tonen, die u zou-
doen rillen."
elde hem mede: „Ik heb er enke
tien.'
te?"
Ihasnl werd een vrouw gestenigd
dood was.-In Kandahar ver-
l\ dde een jongen uit de bergen
4 nd terwille van een danser. Ze
sn met een roestige bajonet zijn
1 af." „U bent dus al ingewijd,"
te Nazroellah op. Zijn Innerlijke
ij olng werd verraden door snelle
5i en en een nerveus bewegen van
aard. „Ik dwing mij af en toe om
karez af te dalen, zodat lk herin-
word aan het menselijk lijden,
Ie proberen uit te roeien. Wan-
ik geweten had, dat u de execu-
ad gezien, zou lk u niet gedwon-
ebben in de karez te gaan, maar
n van mening, dat lk niet praten
x met ferangl, die niet op een of
wijze een Afghaanse ervaring
daan hebben."
2
3
4
r~
8
9
u
a
■l2
14
5
>8
19
h
22
23
24
irfrs
27
28
)o
31
33
u
35
36
)T"
40
41
toi'-*
4)
44
46
4b
48
„Ik heb er thans drie. We kunnen dus
praten met elkaar."
Hij stemde toe: „Dat geloof lk ook. Ik
zou graag twee dingen willen zeggen.
Toen lk twintig was ging lk naar
Duitsland. Ik was opgeleid door lera
ren, wier voornaamste taak het was
mij te doordringen van de verdorven
heid van Afghanistan en de eeuwige
glorie van Europa. Ik geloofde niet
beter te kunnen doen dan beweringen
te aanvaarden. Maar toen lk ln Göt-
tingen kwam, ontdekte lk, dat de
ware barbaren niet de primitieven
zijn, die in Ghasnl vrouwen stenigen,
maar de Duitsers. Ik was van 1938 tot
1941 hun gast en getuige van de ver
schrikkelijke degeneratie van een be
schaving, die tot een bonte parodie
was verwrongen. Geloof me Miller, ik
leerde ln Duitsland meer dan u het ln
Afghanistan zult doen. Van Duits
land trok ik naar Philadelphia, waar
de halve bevolking me voor een neger
hield. Wat lk ln Duitsland niet op
stak, dat stak ik op bij de Amerika
nen. Waarom denkt u dat ik die baard
draag? Voor ik hem groeien liet, on
derwierp ik me aan een experiment,
dat zes weken duurde. Ik besloot een
neger te zijn. Ik woonde ln hotels voor
negers, at in negerrestaurants, las ne
gerdagbladen en maakte afspraakjes
met negermeisjes. Een neger in uw
land zijn, betekende een lelijk, een
heel lelijk leven. Misschien niet zo erg
als een jood zijn in Duitsland, maar
het was heel wat erger dan een Af
ghaan ln Ghasnl zijn! Om Philadel
phia te bewijzen dat ik geen jood was
liet lk mijn baard staan en droeg een
tulband, wat ik in Afghanistan nooit
had gedaan."
„Mijn regering betaalde niet tever
geefs voor mijn opleiding, want na
zes jaar Göttlngen en Philadelphia
1966 A J. G Strengholt N.V. Amsterdam
hongerde lk er naar om weer thuis
aan het werk te kunnen gaan. Miller,
we kunnen hier evengoed een ge
meenschap bouwen als de Duitsers
en Amerikanen het gedaan hebben."
Ik keek ln het rond: een kale woes
tijn, een modderige rivier, een verla
ten stad. Ik had eerbied voor de ge
weldige taak, die hij zich op de schou
ders genomen had.
Hij vervolgde: „Het tweede ding, dat
ik wenste te zeggen ls dit: als Jongen
wilde lk uit Afghanistan wegvluchten
en als man deed lk alles om er terug
te komen en ik vind het elke dag
prettig hier te zijn. Op achtentwintig
jarige leeftijd kan ik aan het hoofd
staan van een project, dat een revolu
tie betekenen zal voor dit deel van
Azië. Op een cocktailparty in Phila
delphia bood een man mij het boeien
de baantje aan om hem behulpzaam
te zijn bij het verkopen van schoenen.
HIJ zei: „U bent geestdriftig. De vrou
wen zullen zich door uw baard aange
trokken voelen." Miller, ik ben hier in
de woestijn, omdat ik ln de woestijn
wil zijn. Ik wil in de aarde wroeten,
zoals de karezmannen in hun aarde
gewroet hebben dieptot ln de
ingewandenen als het dak boven
me instort, nou dan stort het maar
ln!"
Even was er weer een gespannen stil
te. Toen lachte hij en zei: „We kunnen
nu beter teruggaan!"
Gedurende de volgende dagen sprak
Nazroellah met graagte over allerlei
kanten van het Afghaanse leven,
maar met mijn pogingen om over zijn
vrouw te beginnen, had ik geen resul
taat. Ellen was niet te Qala Bist. Daar
was ik van overtuigd. Nazroellah gaf
mij volop de gelegenheid om te kun
nen vaststellen wat voor soort man
hij was.
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 m.). 6.02 (S) AVRO:
Muziek en verkeersinformatie. (6.30, 7.D3,
7.30, 8.03 en 8.30 AVRO's Radiojournaal).
9.03 Tekst en uitleg. 9.08 (S) Concertant.
10.02 De Zandbakshow. 10.10 (S+M) Ar
beidsvitaminen. 11 02 Venus met pistool,
hoorspelserie. 11.33 (S) Rondom twaalf.
12.30 (S) Mon vieux, ma vieille. 13.03
AVRO's Radiojournaal. 13.20 (S) De
AVRO diligence 13 55 Beursplein 5. 14.02
(S) 'n Middagje AVRO. 16.02 Hersengym
nastiek. 16.30 Dertien speciaal. 17.02 (S)
Gas terug. 18.11 AVRO's Radiojournaal.
18.25 Toppers van toen. 19.02 (S) Klassieke
orgelmuziek. 19.20 (S) Lichte grammofoon-
muziek. 20.03 (S) Operettefragmenten.
20.30 (S) Folk live. 21.02 (S) Vierkleur. 22.02
AVRO's Sportpanorama. NOS: 23.02-24.00
(S) Met het oog op morgen. VARA: 00.02
(S) Elpeetuin. 1.02 (S) Groot licht. 5.02 (S)
Truck.
HILVERSUM II (402 m.>. KRO: 7 00
Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Het
levende woord. 7.30 Nieuws. 7.36 Echo
(8.00 Nieuws.) 8.30 Nieuws. 8.36 Frank
Pourcel, amusementsmuziek. 8 50 Postbus
900. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw 9 10
Waterstanden. 9.15 Scheepspraat. 9.20 De
letter M. 10.30 Ouder worden we allemaal.
11.00 Schoolradio. 11.30 Ratel. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 12.16 Uitzen
ding voor de landbouw. KRO: 12.26 Mede
delingen voor land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. 12.36 Echo. 13.00 Nieuws. 13.11
Goal. 13.30 Schoolradio. NOS: 14.30 Pro
gramma over de Antillen. KRO: 15.15 Boe
kenwijsheid. 15.30 Geen verboden toe
gang. 16.30 Het praatprogramma. 17.24
Mededelingen. 17.30 Nieuws. 17.36 Echo.
18.10 Verkenning. HUM. VERBOND: 18.20
Na vijven en zessen. P.P.: 18.50 Uitzending
van D'66. KRO: 19.00 Kerk in meervoud.
20.00 (S) Klassiek concert. 21.15 Spektakel.
22.20 Overweging. 22 30 Nieuws. 22.40 (S)
Zin in muziek. 23.30 (S) Muziek op het spel.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III (444 m.). VARA: Van
7.00-18 00 Actualiteiten via Dingen van de
dag 7.02 (S) Gesodemeurders 8 30 (S) Hol
land ze zeggen 10.03 (S) Typisch Jan
sen 11.30(S) VARA's zoekplaatje. 13.30 (S)
Spits beeld. 15.30 (S) Popkrant. 16.30 (S)
Beton. NOS: 18.03 (S) De Avondspils met
de Nationale Hitparade. VARA: 19.02 (S)
Popdonder 21.02 (S) Nashville. 22.02 (S)
and all that jazz. 23.02 (S) Elpee tuin. (-
24.00)
HILVERSUM IV (FM-Kanalen). TROS:
7.00 Nieuws 7.02 (S) Capriccio 9.00
Nieuws. 9 02 (S) Er staat een orgel in Dalf-
sen. 9.30 (S) Van heinde en verre. 10.00 (S)
Opus tien tot twaalf. 12 00 Nieuws. 12.02 (S)
Het grote concours. 13.00 (S) De meest
verkochte klassieke tien. 13 30 (S) Koren
Korpsen. 14.00 Nieuws. 14.02 (S) De hoge
"C". 14.30 (S) Guitariteiten 15.00-17.00 (S>
Belcantorium.
TV vandaag
NEDERLAND I
10.00 NOS/NOT: en 11.00 Schooltelevisie
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
slechthorenden
14.30 NOS/NOT: Schooltelevisie
18.00 NOS: Nieuw
slechthorerx
18.49 Poli en Pili
18.55 Journaal
18.59 EO: Ome Arie op safari
19.10 EO-Zomerkrant
19.30 Het kleine huis. tv-sene
20.20 Ronduit
21.00 Hoe gebruik ik mijn Bijbel?
21.25 EO-Aktief
21.37 NOS: Journaal
21.55 Oen Haag Vandaag
22.10 Dubbelportret
23.05 NOS: Journaal
NEDCRLANOn
13.00 NOS: Nieuws voordovenen
18.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.55 Journaal
19.59 KRO: De Muppet-show
19.25 De vertalen eilanden, tv-serie
20.00 NOS: Journaal
20.27 KRO: Shoestring, tv-serie
21.25 Brandpunt
22.00 Drie hoog achter, tv-serie
22.25 Het China van Deng Xiao-Ping,
documentaire
23.15 NOS: Journaal.
DUITSLAND I 10.00 Journaal en actuali
teiten. 10.25 Showprogramma. 11.10 Film
reportage. 11 55 Informatief programma.
12.20 Actueel magazine. 12.50 Persover
zicht. 13.00-13.10 Journaal 16.10 Journaal.
16.15 Documentaire. 17.00 Kinderpro
gramma 17.25 Kindershow. 17.50-18.00
Journaal. (Regionaal programma: NDR:
9.30-10.00 Kleuterprogramma. 18.00 Re
portage. 18.30 Actualiteiten. 18.45 Kleuter-
serie. 18.55 Reportage. 19.25 Regionaal ma
gazine. 19.59 Programmaoverzicht. WDR:
8.10 t/m 11.55 Schooltelevisie. (9.30 Kleuter-
programma). 18 00 Eichholz und Söhne, tv-
serie. 18.30 Licht programma. 18 40 La
chen auf Rezept, tv-serie. 19.15 Actualitei
ten. 19.45 Licht programma.) 20.00 Jour
naal. Aansl.: Verkiezingen. 20.15 Filmkwts.
21.00 Actuele reportages. 21.45 Detectiv
Rockford: Anruf genügt, tv-serie. 22.30 Ac
tualiteiten 23.00 Ein Spion nach Mass, tv.-
spel. 0.10-0.15 Journaal.
DUITSLAND II 16.30 Programma voor
ouderen. 17.00 Journaal. 17.10 Natuurfilm-
serie. 17.40 Gevarieerd magazine. 18.20 Te
kenfilmserie 19.00 Journaal. 19.30 Gedra
matiseerde documentaire. 21.00 Actualitei
ten. 21.20 Reportage. 22.00 Fahr zur Hólle,
Liebling (Farewell, my lovely), speelfilm.
Aansl.: Filmtips. 23.40 Journaal.
D'LAN'D NDR 7 55-8 05 Medisch magazi
ne. 8 05 tim 13.05 en 16.30 t/m 17.30 School
televisie. 18.00 Kleuterprogramma. 18.30
Poppenspel. 19.15 Filmreportage. 20.00
Journaal. 20.15 Informatieve serie. 21.00
Reportage. 21.45-23.05 Phase IV (Phase
four), speelfilm.
D'LAN'D WDR 8 00 Gymnastiek. 8.10 t/m
11.55 Schooltelevisie (9 30 Kleuterpro
gramma). 17.00 t/m 17.15 Schooltelevisie.
17.30 Informatieve serie. 18.00 Kleuterpro
gramma. 18.30 Cursus Wiskunde. 19.00
Spelprogramma. 19.45 Journpl 3. 20.00
Journaal. 20.15 Informatief programma.
21 00 Gesprek. 21.45 Informatief magazine.
22 30 Documentaire serie. 23.25 journaal.
BELGIE NEDERLANDS NET I 18.00 Kin
derserie. 18.05 Jeugdserie. 18.35 Open
School. 19.05 Gastprogramma. 19.35 Mede
delingen en Morgen. 19.45 Nieuws. 20.10
Showprogramma. 21.00 Documentaire.
21.50 Quiz. 22 30-22.45 Nieuws.
NET II 20.10 Dierenprogramma. 20.35-
22.30 Moulin Rouge. s[>eelfilm.
EU bontaal. 1. hoepel, 4. eekhoorn
7. moerasvogel, 8. noorse go-
110 rund, 12. koemestvocht, 14.
,i "aam, 16. deel van het gebit, 18.
j fli figuur, 20. Anno Mundi (afk.),
«harde huid, 23. vierhandig dier,
wemvogel, 27. droogoven, 29. be-
Üg, 30. achten, 32. voorzetsel, 34.
Wd, 36. hoffeest. 38. wild zwijn,
oikpunt, 42. schelk. element, 43.
Öfde, 45. opening. 47. vogelver-
<8. bloedhuis.
>caal. l rondhout, 2. aanloop, 3.
'K. 4 water in Friesland. 5. oude
ntronk. 6. stok, 7. evenredig deel,
weetal, 11. niet gespannen, 13.
fa aan de Rode Zee, 15. meester,
water in N.Br., 19. boerderij, 22.
24. koraaleiland, 26. soort
■s. 28. nauwe, 29. oorlogsgod, 31.
praak. 33. deel, 35. godin van de
'dracht, 37. wier. 39. heidemeer-
41 familielid, 44 district (afk.), 46.
tuig
Oplossing vorige puzzel
L 2 ent, 3. meter, 4. senator, 5.
6. antagonisme. 7. tegen-
18. perikel, 9. sesam. 10 oma, 11.
door Peter van Lakerveld
In de vorige aflevering stelden we
vast dat de zomer van 1980, behalve
somber en koud, erg nat was geweest
en in dat opzicht slechter uitviel dan
de drie voorafgaande zomers, want
toen kwam er een gewone of zelfs te
kleine portie regen naar beneden.
Nu de zon en de temperatuur. Op het
gebied van de zonneschijn waren ju
ni. juli en augustus 1980 een sombere
voortzetting van dezelfde periode in
1977, 1978 en 1979. In De BUt scheen
de zon 443 uur in de zin dat de zon ook
werkelijk zichtbaar was. Want „schij
nen" is natuurlijk een betrekkelijk
begrip. In Midden-Nederland stond
de zon tussen 1 Juni en 31 augustus
meer dan 1400 uur boven de horizon
maar slechts 443 uur werden de stra
len niet door wolken tegengehouden
of gemiddeld vier uur en 49 minuten
per dag.
Dat is zelfs volgens de statistieken te
weinig. Afgaande op waarnemingen
gedurende dertig jaar heeft De Bilt in
de drie zomermaanden „recht" op 607
uur zonneschijn, een aantal overigens
dat ook ln 1977 (432 uur), 1978 (503) en
1979 (481 uur) op geen stukken na
gehaald werd. De kuststreek was zon
niger dan De Bilt. Dat is echter ieder
jaar het geval, zodat ook daar de
hoeveelheid zon beneden het gemid
delde bleef.
De temperatuur in juni, juli en augus
tus kwam gerekend over waarne
mingen gedurende het gehele etmaal
in De Bilt uit op 15,7 graden tegen
16,4 graden normaal. Net als met de
zon was die uitkomst een voortzet
ting van de drie' voorafgaande zomers
toen in 1977 15,9 in 1978 15,1 en in
1979 15,5 graden werd geregistreerd.
Een tekort van 0,7 graden, zoals De
Bilt deze zomer noteerde, lijkt niet
veel. Als één dag 0,7 graden to kort
komt, is die ook nauwelijks te koud.
Een week ook nog niet. Des te langer
een periode echter is, des te zwaarder
een vaste afwijking telt. Of om het
anders te zeggen: een zomer die ge
middeld drie graden te warm of te
koud was. is in Nederland in geen 250
jaar voorgekomen. Wel zijn er een
enkele keer etmalen geweest die ne
gen graden boven de normale waarde
scoorden, in de mooie zomers van
1975 en 1976 bijvoorbeeld.
Een interessant cijfer is altijd de ge
middelde maximum-temperatuur.
Die geeft namelijk beter dan het et
maalgemiddelde van de temperatuur
een aanwijzing over de kwaliteit van
de zomer Een goed voorbeeld geeft
de maand augustus 1980. Van de drie
zomermaanden was die de warmste;
de etmaal tempera tuur van 16,8 gra
den kwam nog Juist op het augustus-
gemiddelde over tientallen jaren. De
maximumtemperatuur bleef evenwel
met 21,2 graden 0,6 graden bij de
statistiek ten achter, terwijl de mini
mumtemperatuur aan de hoge kant
was. Dat wijst op veel bewolking en
inderdaad kwam De Bilt in augustus
veertig uur zon tekort.
De gemiddelde maximumtempera
tuur geeft daarom in één klap een
indruk van zowel warmte als zonne
schijn. Een zomer kan zelfs een iets te
lage etmaal temperatuur hebben
De BUt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vllasingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
BerUJn
Frankfort
Oen*ye
Helsinki
Insbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
maar door veel zon toch nog op een
hogere dan normale maximumtem
peratuur uitkomen, wat in 1949 ge
beurde.
De dagmaxima over Juni. juli en au
gustus 1980 waren behoorlijk te laag
20,1 graden tegen 21,5 graden volgens
het boekje. Het kan nog slechter, zie
1979 met 19,9 en 1978 met 19,8 graden.
In 1977 was het met 20,2 ook aan de
magere kant.
Rectificatie: de zomerregenval in De
Bilt was 310 millimeter tegen 223 (en
niet 22) millimeter normaal.
HOOGWATER 10 sept. Vliaaiagc* J.21-15.M. Ha-
ringVIirlsluiicn 3.33-16.00. Rotterdam 5 21-17.50.
Scheveningrn 4.18-16.46. IJmuidm 5.04-11.23,
Dm IteUter 9.26-21SZ. Haarliogm 1131-23-53,
DcUsijl 1.30-13.39.