Vrouw beslist in
voorstel abortus
Uitgifte
101/2% pandbrieven
Beëindiging
10% pandbrieven
FGH hypotheekbank
ABN betrokken bij leningen aan Chili
Meer spuitbussen
verkocht in 1979
100%
Nepbom zorgt uren
voor groot ongemak
Nieuwe auto moet Ford
uit problemen helpen
Mogelijke sluiting van
drie Avebe-vestigingen
Havenarbeiders niet
eens met CAO aanbod
tijËZJUé
Geen verplichte wachttijd
Stadhuis Maastricht ontruimd
Onderwijsbond
wil acties tegen
plannen Pais
Minister achter uitstel ombouw
Leden achter opstelling bonden
Comité: geld voor Pinochet
Advocaat bekijkt
behandeling kleuter
door ziekenhuis
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1980
BINNENLAND FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
S 15/H 17
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De fracties van PvdA en D'66 mikken op de steun van de WD voor hün
gisteren ingediende initiatief-wetsvoorstel inzake abortus. „Wij hebben een haalbaar ontwerp
willen maken, geen modelregeling," aldus het PvdA-kamerlid Roethof, die het voorstel samen
met zijn D'66-collega mevrouw Wessel opstelde.
De WD liet in een verklaring weten
het initiatiefvoorstel vooralsnog niet
te kunnen steunen, omdat zij zich
gebonden acht aan het regeerak-
toord De liberale regeringsfractie
onthield zich van een inhoudelijke
reactie op het voorstel. Ze zei daar
thans geen behoefte aan te hebben.
De initiatiefnemers hadden deze re
actie bij voorbaat verwacht Zij wil
len. om de WD niet in moeilijkheden
te brengen en hun eigen voorstel niet
om zeep te helpen, bewerkstelligen
dat hun ontwerp later wordt behan
deld dan het wetsontwerp van de
ministers Ginjaar en De Ruiter.
Roethof en Wessel gaan er van uit,
dat de Kamer dit ontwerp zal verwer
pen. Zij verwachten, dat het voor een
deel van het CDA onaanvaardbaar
zal zijn. zodat een meerderheid zal
ontbreken. „Dit zal des te meer gel
den. als de WD-wens wordt ingewil
ligd om de eerste verantwoordelijk
heid van de vrouw bij de beslissing
over abortus duidelijk tot uitdruk
king te brengen," aldus Wessel.
ben genomen, omdat dit de spoedige
totstandkoming van een verantwoor
de abortusregeling kan compliceren."
Roethoven Wessel zelden, dat de in
diening van het initiatief niet bete
kent dat hun fracties pogingen ach
terwege zullen laten om het wetsont
werp van het kabinet in eigen rich
ting om te buigen. „Wij zullen zeker
met wijzigingsvoorstellen komen."
Delegaties van PvdA, D'66 en WD
hebben dit voorjaar vergeefs gepro
beerd overeenstemming te bereiken
over gezamenlijk in te dienen wijzi
gingsvoorstellen. PvdA en D'66 haak
ten af, nadat hen was gebleken dat de
WD niet de politieke garantie kon
geven deze voorstellen „tot het eind
toe" te blijven steunen.
Volgens Roethof werd na het misluk
ken van deze poging de indiening van
een alternatief voor het ontwerp van
het kabinet onvermijdelijk. „Het uit
blijven daarvan zou een bewijs van
politieke armoe zijn geweest."
Niet gelijktijdig
Aansluiting
gelijk
Kami
Volgens Roethof hebben PvdA en
ook zo lang met de indiening van
een initiatief gewacht om een gelijk
tijdige behandeling met het kabinets-
ontwerp te vermijden. „De stemmin
gen zouden in dat geval onder een
'genlijke politieke druk komen,
omdat de WD is gebonden aan het
regeerakkoord."
De bewuste paragraaf in het regeer
akkoord voorziet weliswaar in de mo-
jkheid van een initiatief uit de
ler, maar pas als het kabinet niet
|2ou slagen met een eigen ontwerp te
in of indien zo'n ontwerp zou
•uvelen. De WD zou in feite over
spel plegen als zij met de oppositie-
>artijen in zee zou gaan, terwijl het
cablnetsontwerp nog op tafel ligt.
Dit klonk ook door in de verklaring
van de WD-fractie, waarin wordt ge
zegd dat de liberalen hangende de
behandeling van het wetsontwerp
van het kabinet aan het initiatief
voorstel geen steun kunnen geven.
Overigens liet de WD weten „met
i gemengde gevoelens" van de indie
ning van het Initiatief kennis te heb-
Nadat de explosieven opruimingsdienst ontdekte dat de bom
een nepbom was, kon het „gevaarlijke pakje" in een plastic zak
door de politie worden afgevoerd.
MAASTRICHT (ANP) Vijf uur lang heeft een nepbom,
geplaatst in de hal van het stadhuis, gistermiddag van
half een tot na half zes, groot ongemak veroorzaakt in
Maastricht. Het stadhuis moest worden ontruimd en uit
veiligheidsoverwegingen werd de markt voor alle verkeer
afgesloten.
De explosieven opruimingsdienst
uit Culemborg werd meteen ge
waarschuwd na de vondst van een
pakje met de aanduiding „bom".
Bij het demonteren bleek dat het
een nepbom was. Een kartonnen
doos bevatte wat blik en enkele
draadjes en was verder opgevuld
met papier. Vanwege de inhoud
leek het aanvankelijk op een ech
te bom toen de leden van de explo
sieven opruimingsdienst een rönt
genfoto van het pakje hadden ge
maakt. Reden om zo voorzichtig
mogelijk het pakje open te
makQn.
Een ambulance-auto stond nabij
het stadhuis, waar ook brandweer
wagens en politie-auto's stonden
opgesteld Het college van B en W
dat in het stadhuis wilde vergade
ren week uit naar het stadskan
toor en de gemeenteraad die om
vijf uur in vergadering bijeen
kwam ging door in de Maastricht
se concertzaal het Staargebouw.
Het verkeer in de binnenstad on
dervond veel hinder.
wendt. Dat wil niet zeggen, dat we
tegen overleg tussen arts en vrouw
zijn. Integendeel, dikwijls zal de
vrouw die zo'n beslissing neemt be
hoefte hebben daarover te praten,
haar mening te toetsen aan die van
de arts. Dat is echter heel wat anders
dan een verplichte bedenktijd."
Het initiatief-voorstel Roethof-Wes-
sel is de achtste poging tot een wette
lijke abortusregeling te komen. De
eerste poging dateert van tien jaar
geleden en werd ondernomen door
dezelfde Roethof en zijn partijgenoot
Lamberts. In hun toelichting consta
teren de indieners dat Nederland met
België en Ierland tot de laatste drie
EO-landen behoort die er niet in sla
gen de abortus wettelijk te regelen.
De landelijke stuurgroep van de
Roole Vrouwen in de PvdA heeft gis
teren instemmend gereageerd op het
nieuwe initiatief, evenals het actieco
mité „Wij vrouwen eisen".
Ons commentaar staat op pag. 5.
Roethof en Wessel hebben in hun
voorstel, terwille van de haalbaar
heid, aansluiting gezocht bij het vroe
gere initiatief van PvdA en WD, dat
in de Tweede Kamer met ruime meer
derheid werd aangenomen, maar eind
1976 in de Eerste Kamer (door toe
doen van de WD) sneuvelde.
Verder is getracht aansluiting te vin
den bij de bestaande abortusprak
tijk, wordt het beslissingsrecht van
de vrouw bij abortus duidelijk vast
gelegd en strafvervolging van be
voegde artsen uitgesloten. Mevrouw
Wessel sprak van een „eigentijds"
wetsontwerp. „Wij sluiten aan bij de
ontwikkelingen in de maatschappij.
Wij erkennen dat burgers een eigen
beslissingsrecht hebben We nemen
geen genoegen met een wetsontwerp,
dat de mens niet in staat acht zelf te
beslissen en de vrouw beschouwt als
een ziek en ongelukkig schepsel, niet
in staat tot eigen beslissingen."
Anders dan in het kabinetsvoorstel
bevat het initiatief-ontwerp geen ver
plichte wachttijd. „Wij gaan er van
uit, dat de vrouw haar beslissing al
heeft genomen, als ze zich tot een arts
DEN HAAG(ANP) Het hoofdbe
stuur van de protestants-christelijke
onderwijsvakorganisatie PCO heeft
gisteravond besloten in actie te ko
men tegen de bezuinigingsplannen
voor het onderwijs van minister Pais.
De organisatie (30.000 leden in alle
geledingen van het onderwijs) wil tus
sen 15 september en 3 oktober de
leden raadplegen op dertig demon
stratieve bijeenkomsten. Klapstuk
wordt een massale onderwijsmanifes-
tatie in werktijd, voorafgaande aan
de algemene beschouwingen over de
rijksbegroting in de Tweede Kamer.
Tenslotte wil de PCO de partners in
de nationale federatie van onderwijs
vakorganisaties voorstellen samen
het overleg met het ministerie op te
Antwoord op VW Golf en Opel Kadett
Van onze automedewerker
AMSTERDAM Voor het eerst
hebben de Amerikaanse en Euro
pese fabrieken van Ford samen
een automobiel ontwikkeld. Het is
een nieuwe Ford Escort met voor
wielaandrijving een novum
voor de fabriek in Amerika en
een even originele als aërodynami
sche vorm. Maar vooral de nieuw
ontwikkelde motpr draagt bij tot
meer zuinigheid, die volgens Ford
tien tot twintig procent gunstiger
uitkomt dan bij de oude Escort.
Twee miljard gulden ls in deze
„wereldauto" alleen al in Europa
geïnvesteerd. Een gloednieuw
complex in Zuid-Wales zal jaar
lijks een half miljoen motoren
gaan maken voor de Britse en
Duitse Ford-fabrieken; in Ameri
ka moet het te produceren aantal
het half miljoen overtreffen. De
Amerikaanse Ford Motor Compa
ny verkeert overigens in ernstige
financiële moeilijkheden en het
succes van het nieuwe model moet
die problemen overwinnen.
In feite komt de kleine, zuinige
auto daarvoor twee jaar te laat.
De beslissing er zo lang mee te
wachten werd na de oliecrisis ge
nomen door de inmiddels afgetre
den eerste man Henry Ford (II)
ondanks dat de toen tweede man
Lee Iacocca die thans Cnrysler
leidt ervoor pleitte het model in
1978 te introduceren.
Hard nodig
Maar ook in Europa, met name
voor de Duitse Ford, blijkt de
komst van de jongste Escort hard
nodig. Het model is het antwoord
op de VW Golf en Opel Kadett,
maar dan qua uiterlijk iets karak
teristieker dan de laatste, zeker
niet minder ruim dan beide en
motorisch sterker. Dat geldt met
name de stille 1,3-litermotor van
51 kW vermogen. Verder worden
een 1,1 liter en 1,6 liter leverbaar.
Het zijn geperfectioneerde benzi
nemotoren met een speciale zui-
gervorm en andere kiepstanden.
Van een eigen diesel is bij Ford
nog geen sprake.
De Escort is 3,21 meter lang, heeft
een achterklep en neerklapbare
achterbank, naar keus twee of vier
portieren en verklikkerlichtjes,
die waarschuwen als men onzui
nig met het gaspedaal omgaat. De
prijs komt op 14.995 gulden voor
de basisversie met 1,1-litermotor.
Van onze redactie economie
DEN HAAG/VEENDAM Volgens minister Tuijnman van
verkeer en waterstaat gaat AVEBE de zetmeelproduktie
beëindigen in de vestigingen te Nieuwe Pekela, Nieuw-Am-
sterdam eri Stadskanaal. Een woordvoerder van het aardap-
pelmeelconcern zegt echter dat nog niet zeker is welke vesti
gingen dicht gaan. Wel erkende hij dat er problemen zijn met
de genoemde produktie-eenheden.
Nleuw-Amsterdam in zuid-oost Dren
te loost vuil op de Overijsselse Vecht,
in Stadskanaal loopt nog een hoger
beroep over het verstrekken van een
vergunning krachtens de hinderwet
en in Nieuwe Pekela moet een nood-
leiding voor vuilafvoer naar de Eema
verlengd worden. AVEBE heeft overi
gens al geruime tijd plannen om de
produktie te concentreren op minder
vestigingen dan de huidige tien.
Minister Tuijnman maakte zijn op
merking over sluiting van de drie
vestigingen in een notitie aan de vas
te commissie voor landbouw in de
Tweede Kamer. Daaruit blijkt dat de
bewindsman akkoord gaat met het
voornemen van AVEBE om de op-
bouwoperaties ten behoeve van de
afvalzuivering twee jaar op te schor
ten. Tuijnmans voornaamste drijf
veer is de „alarmerende" financiële
situatie bij AVEBE. De veronderstel
ling dat de kosten van de ombouwo
peratie wordt goedgemaakt door de
opbrengsten van nieuwe uit het afval
te winnen prod uk ten. gaan niet meer
op.
AVEBE, zo schrijft Tuijnman, staat
er financieel slecht voor door de zeer
hoge rentelasten, de hoge energiekos
ten. door de integratie met voormali
ge KSH-bedrijven en tenslotte door
de zeer matige opbrengstprijzen.
De minister noemt een herbezinning
op de situatie van AVEBE en de U
.volgen gedragslijn „onontkoom
baar". Daarom wordt een adempauze
van een twee jaar geschapen.
Tuijnman is als minister van verkee
en waterstaat bij het in agrarisch*
sfeer werkende AVEBE betrokke:
omdat de vervuiling van buitenwatt
ren als Eems en Döllard onder zij:
verantwoordelijkheid valt.
ROTTERDAM (ANP) Het merendeel van de havenarbt
ders vindt het CAO aanbod van de werkgevers onvoldoenc
Dit is gebleken na de eerste serie ledenvergaderingen van c
Vervoersbonden FNV in Rotterdam en Amsterdam.
schorten totdat Pais de voorstellen
intrekt De PCO brengt een kwart
van de aangesloten leden in bij de
overkoepelende FNO. De PCO legt er
de nadruk op, dat niet alleen arbeids
voorwaardenoverleg zou moeten wor
den stopgezet, maar ook onderwijs
kundig overleg. Dit laatste zou de
eerste keer zijn.
De plannen van Pais om ook in het
onderwijs te bezuinigen behelzen glo
baal het volgende: als het niveau van
het onderwijs en de werkgelegenheid
behouden moeten blijven moeten de
bezuinigingen worden gevonden ind e
salarissen van het onderwijzend per
soneel. Hiertegen is veel verzet ge
rezen.
De onderhandelingen over de nieuwe
haven CAO werden twee weken gele
den afgebroken nadat de vervoers
bonden het laatste bod van de werk
gevers hadden afgewezen. De leden
blijken het nu dus met de opstelling
van de bonden eens te zijn. Volgens
de bonden werd niet of nauwelijks
tegemoet gekomen aan eisen op het
punt van vuil en onaangenaam werk,
de verlaging van de leeftijd voor ver
vroegd uittreden, arbeidstijdverkor
ting en herstructurering van de
lonen.
Uitgevers
De dienstenbonden FNV hebben gis
teren het overleg met de organisaties
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De Algeme
ne Bank Nederland is als lid
van het in Londen gevestigde
consortium Euro-Latinameri-
can Bank Limited (Eula-
bank), waarin zij een belang
van vijf procent heeft, en het
in Parijs gevestigde consorti
um Banque de la Société Fi-
nanciére Européenne (SFE),
de afgelopen drie jaar
medeverantwoordelijk is ge
weest voor in totaal twaalf
leningen aan de Chileense
overheid. Die leningen verte
genwoordigden met elkaar
een bedrag van meer dan één
miljard dollar.
Dit staat in de publikatie „De ABN
en Chili", uitgegeven door het Chili
Komitee Nederland, de Onderzoeks
groep MOL en het Transnational In
stitute. De brochure handelt over „de
steun, die een Nederlandse bank
sinds 1977 aan Pinochet verleent".
Particuliere banken, aldus de brochu
re, zijn In enkele jaren tijd de belang
rijkste financier van het bewind van
generaal Pinochet geworden. Volgens
de centrale bank van Chili was vorig
jaar bijna 90 procent van het totaal
aan buitenlandse leningen afkomstig
van particuliere banken.
De publikatie noemt leningen aan de
Chileense overheid één van de meest
directe vormen van steunverlening
aan het bewind in Chili „Voor zover
bekend, is de ABN de enige bank in
Nederland die zich hieraan schuldig
maakt Vanuit het oogmerk winst te
maken is het voor de ABN waar
schijnlijk aantrekkelijk om daarmee
door te gaan. Maatschappelijk en -
ethisch is deze onpersteuning van de
dictatuur in Chili volstrekt verwerpe
lijk," aldus de brochure
Daarin is ook opgenomen een brief
van de raad van bestuur van de ABN,
gedateerd 28 juli 1980, waarin wordt
verklaard, dat de ABN sedert 11 sep
tember 1973 niet is opgetreden als
participant in publieke leningen aan
de Chileense overheid, noch aan Chi
leense staatsinstellingen. Voorts zegt
de raad van bestuur, dat de ABN niet
heeft geparticipeerd in zogenaamde
consortiale kredieten aan Chili.
van uitgevers en boeken en tijdsch
ten over nieuwe CAO's opgeschc
Onder deze CAO's vallen rond neg
duizend werknemers. Het overleg L
vast op het punt van de werktijd\
korting.
In de tuinbouw daarentegen z
werkgevers en vakbonden een pri:
pe akkoord overeengekomen v
een nieuwe CAO. Dankzij herstel
de prijscompensatie en enkele ex
loonsverhogingen is al met al ha
having van de koopkracht in 1
voor de 22.000 werknemers in de ti
bouw redelijk gewaarborgd, al
een woordvoerder van de voedii
bond FNV.
Het ontwerp-akkoord voorziet in
CAO die loopt van maart 1980
maart 1981 en herstel van de p:
compensatie per 1 januari 1981. D
bovenop komt nog eens met tei
werkende kracht tot maart 1980
loonsverhoging van anderhalf
twee procent die voortvloeit uit
herstructurering van de lonen Ir.
tuinbouw.
Burgemeesters J. N. Stuifberg
burgemeester van Stede Broec, is
1 oktober benoemd tot burgemee:
van Heerhugowaard. De heer St
bergen is 51 jaar oud, rooms-kai
liek en lid van het CDA. Hij volgt
A. F. Molleman op, die per 1 sept
ber met pensioen is gegaan.
Met ingang van 16 september is m
A. N. Patijn benoemd tot burgem
ter van Doesburg als opvolger var
naar Rheden vertrokken mr. H
van Walsum. De heer Patijn is 41
oud, hervormd en lid van de Pv
Hij is nu burgemeester van D<
waard.
ADVERTENTIE
wHWHhv
De Friesch-Groningsche Hypotheekbank N V. te Amsterdam
geeft m.i.v. 3 september 1980 voorbeurs wederom tot nadere aankondiging uit
10/2% pandbrieven 1980 per 1983/1987 tegen een koers van
Effectief rendement 10.50 Jaarcoupon per 1 februari.
Prospectus van uitgifte op aanvraag verkrijgbaar bij onze
kantoren, de banken en de commissionairs in effecten.
De uitgifte van de 10% pandbrieven 1979 per 1982/1986
is voorbeurs beëindigd.
Amsterdam Herengracht433(020-2212721 Arnhem Ziioendaaiseweg 59(065-427346)
Eindhoven. Ten Hagestraat li (040-44 68551 Enschede M H Tromplaan 12 (053-31 24 451
Oen Haag Lange Viiverberg 9 (070-6059Ö0I Groningen Ubbo Emmiossmgei 751050-1831831
Rotterdam Westbiaak67 1010-11 5550) Utrecht Gddenkwartier431030-3103 441
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG —De daling in de ver
koop van spuitbussen in Nederland is
Van onze correspondent
EINDHOVEN Advocaat C. Din ge-
mans uit Breda heeft het Diacones-
senhuis in Eindhoven opheldering ge
vraagd over de behandeling van een
driejarige kleuter die nu al twee
maanden in coma ligt Het kind
moest in het ziekenhuis worden opge
nomen, nadat de huisarts een ontste
king aan het strottehoofd had gecon
stateerd. Door zuurstofgebrek ge
raakte het kind in coma. Volgens de
ouders had dat voorkomen kunnen
worden. De ouders zeggen dat hun
zoontje te laat op de beademingsap
paratuur is aangesloten.
Op verzoek van de ouders onderzoekt
de advocaat Dingemans nu of er in
het Diaconessenhuis fouten zijn ge
maakt en/of het ziekenhuis daarvoor
aansprakelijk kan worden gesteld.
De advocaat heeft inmiddels ook con
tact opgenomen met de inspecteur
van de Volksgezondheid in Noord-
Brabant. Geneesheer directeur P. de
Haan van het Diaconnessenhuis
heeft zijn volledige medewerking toe
gezegd als de inspecteur een onder
zoek noodzakelijk acht
vorig jaar tot staan gekomen.
gens het jaarverslag van de Nee
landse aerosolvereniging (NAV)
den 47,5 miljoen spuitbussen i
kocht, anderhalf miljoen meer dar
1978, maar nog altijd vijf milje
minder dan in 1977. Dat het met
bedrijfstak nog redelijk gaat. is vo
al aan de export te danken: de tot
produktie in Nederland steeg van J
naar 159 miljoen spuitbussen. M;
die stijging had ten dele een incidt
teel karakter, aldus het verslag.
Volgens een ruwe schatting van r
R. M. van der Meulen, vice-vooizitt
van de NAV, bevat 20 tot 25 proce
van de in Nederland verkochte spu
bussen het omstreden drijf gas free
Sinds april vorig jaar zit daar er
verplicht waarschuwingsetiket o
met de mededeling dat het gas c
ozonlaag in de stratosfeer kan aa
tasten. Volgens het onderzoek van t.
vereniging werkt dat niet. Het is w
tot het publiek doorgedrongen d.
„er iets met spuitbussen aan de har.
is" en dat werd de afgelopen jare
dan ook duchtig gemerkt In de on
zetcijfers. Maar naar dat waarscht
weingsetiket wordt niet gekeken.
Minister Ginjaar van mllleuhygiër
wil dat de industrie de toepassing va
freon in spuitbussen halveert ten oi
zlchte van het peiJ van 1976. Volger
een voorlopige richtlijn van de Eun
pese gemeenschap moet deze toepa
sing met tenminste dertig procer
worden gereduceerd. Van der Meule
is benauwd voor de exportpositie b
verdergaande beperkingen. Sommig
landen eisen freon in spuitbusse
vanwege de brandveiligheid <h<
meest gebruikte vervangende drij
gas is het brandbare LPG). „En a!
wij dat niet mogen leveren, bestelle
ze het wel ergens anders."
