'Schilderkunstig realisme'
onwerkelijke werkelijkheid
Jazz in Limburg
leeft weer op
Documentaire over Strauss
Vraagtekens bij het gedrag
van vrouwen en mannen
Opheffing van orkest
bedreigt ook koren
Dievenbal
uitstekend
kijkspel
Expositie in Leiden
Publiek vindt weg naar festival
Nieuwe Komedie speelt De Strop
Donderdag op VARA-tv
En dan nog
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
4
door G. Kruis
LEIDEN Eeuwen geleden
was er een vrouw, die geen
geld had om tulpen te kopen;
ze gaf Jan Brueghel d. J. de
opdracht ze voor haar te schil
deren Daar moest ik aan
denken, lopend langs de schil
derijen, aquarellen en grafiek
op de tentoonstelling „Schil
derkunstig realisme" die tot 6
oktober in het Stedelijk Mu
seum „De Lakenhal" te Lei
den gehouden wordt. Van Jan
Brueghel werd zonder meer
verwacht dat hij die tulpen zó
zou schilderen, dat ze „nét-
echt" zouden lijken.
Bij deze expositie tekenen de samen
stellers aan dat bij het door hen be
doelde „schilderkunstig realisme"
meestal wordt uitgegaan van een
stuk werkelijkheid of onwerkelijk- MvStefle
heid, dat heel individueel gevoeld.
ervaren en beleefd wordt. Daarom
pakken ze. historisch gezien, de
draad niet op bij de 16e en 17e eeu-
wers, maar de z.g. „magische realis
ten" uit de jaren dertig, Ket, Koch,
Hynckes, Willink.
gevolg, dat de een nooit tegen de
ander kan zeggen dat hij ongelijk
heeft Zoals zo dikwijls schiet ook
hier de taal tekort. Woorden gaan in
de loop van de tijd dat ze gebruikt
worden, meermalen andere begrip
pen dekken dan ze letterlijk aandui
den. Realisme is volgens Van Dale
„die uitbeeldingswijze waarbij het
uitgebeelde een hoog gehalte objec
tief herkenbare werkelijkheid'bevat".
Van Eyck was dus een realist, de 17e
en 18e eeuwers, de romantici, de sym
bolisten, de impressionisten en de
expressionisten, allemaal hielden ze
zich nadrukkelijk met de dagelijk
se werkelijkheid bezig. Al die stro
mingen zijn benoemd en daar houden
we ons aan. 't Is een hulpmiddel om
de zaken uit elkaar te houden, de
tijden te Scheiden. Zo heeft het
„schilderkunstig realisme" dat op de
ze expositie gepresenteerd wordt,
over het algemeen eigenlijk maar
weinig te doen met de bekende,
vertrouwde, zichtbare werkelijk
heid, zoals die door velen (nog) erva
ren wordt.
Er is, vooral in de beeldende kunst, de
laatste tijd wat afgesold met dat be
grip realisme; nouveau-realisme, «u-
per-realisme, sur-realisme, hyperrea-
lisme, meta-realisme, foto-realisme,
relativerend realismeRealisme
betekent in de kunst het weerge
ven van de werkelijkheid. En die
wordt door de een het werd hierbo
ven al aangegeven heel anders er
varen dan door de ander. Met als
De meesten van de hier vertegen
woordigde kunstenaars hebben het
niet zo op „de" werkelijkheid. Ze ver
trouwen hun ogen niet, juist omdat ze
geconfronteerd worden met het mys
terie van die werkelijkheid. Ze ver
dwalen in de wereld van het onmede
deelbare en doen daarvan medede
ling (Pat Andrea, een der exposan
ten: „Je moet goed opletten wat er uit
je potlood tevoorschijn komt. Dat is
niet altijd wat je verwacht.") Realis
me, „een bestendige traditie", 't gaat
gewoon door, wat er zich ook omheen
afspeelt. Kunstenaars, en waarachtig
geen stok-oude, die nog steeds niet
genoeg hebben van de traditionele
(schilders-)materialen en methoden.
Mensen die soms nog weken, zelfs
maanden met intense aandacht bezig
zijn aan één enkel schilderijtje. Die.
om maar eens wat te noemen, een
huis nog steen voor steen, gras spriet
je voor sprietje en een huid porie voor
porie schilderen. Vandaar waar
schijnlijk ook die term „realistisch".
Communicatie
Deze kunstenaars voeren die reali-
teits-uitbeelding soms lot het uiter
ste op en daardoor komen ze juist tot
irreële, spook- of sprookjesachtige en
meermalen ook tot heel bizarre effec
ten. Ik heb ze daarom wel eens wat
doet een aanduiding meer of minder
ertoe? „spectaculaire" en „sensa
tionele" realisten genoemd. Willink
kwam even aan de orde, als een soort
uitgangspunt. Nu hoef je diens schil
derijen helemaal niet mooi te vinden,
je kunt bezwaar hebben tegen de
peuterige manier van werken, tegen
de kleur, tegen de onderwerpen, maar
als Willink zijn angsten en voorgevoe
lens in zijn schilderijen blootlegde,
kon geen beschouwer zich aan het
onheilspellende van zijn boodschap
onttrekken.
Kunst is in ieder geval een vorm van
communicatie. Als kunstenaar kun je
een ander deelgenoot maken van de
schoonheid, die je hebt ervaren, van
een vrouw, een landschap of gewone
dagelijksse dingen. Kunst, bééldende
kunst in dit geval, kan ólk een middel
zijn om wat niet in woorden is uit te
drukken, omdat het te diep in je leeft,
door gebruik van vormen en kleuren
aan de ander over te geven.
Zo spiegelt Co Westerik, de nestor
van dit gezelschap, de kijker met een
eenvoudige middelen een fascinerend
mensbeeld voor. Uit zijn werk komt
één ding steeds weer naar voren: dat
hij, op zoek naar de zin van de dingen,
vooral op de absurditeit ervan stuit
te. Dat bemerk je ook in de werken
van de anderen op de tentoonstelling.
Let maar eens op de afgrijselijke tra
giek van Herman Gordijn's ogen
schijnlijk karikaturale oudere vrou
wen, afschrikwekkende schepsels,
makabere symbolen van tnenselijke
vergankelijkheid en verval, 'n Niets
ontziende, onbarmhartige benade
ring. die wonderlijk genoeg, een weg
opent naar mededogen.
Fer Hakkaarts schilderijen zijn illu
straties van een grillige gedachten-
gang, signalementen van het leven:
„Ik schilder alles wat me interesseert,
de wonderlijkste dingen gebeuren
toch gewoon om je heen." De wonder
lijkste dingen gewoon: vandaar tra
vestieten in een openbaar toilet, drie
dames la Gordijn) op een dakter
ras, of een oud paar, voor een open
raam, bezig vliegen te vangen en in
een potje te stoppen.
Walter Nobbe ziet het (mannelijk) li
chaam als een stilleven en zichzelf als
een stillevenschilder, 't Zijn ook por
tretten, die jongen op bed, of die 'n
beetje te mooie straatwerker, maar
impressies van eens opgedane in
drukken, prachtig van kleur (doet
aan fresco's denken) en heel speels
van licht.
door Pieter Terpstra
Fer Hakkaart: Vliegenvangers, olieverf op doek, 1976.
Top
Jan Beutener kiest als het ware voor
de beschouwer welk deel van zijn
schilderijen hij mag zien. 'n Paar op
getrokken knieën bij voorbeeld voor
een windscherm, of een mannenpor-
tret, maar dan vanaf de achterkant
geschilderd. Komt humoristisch
over, maar zo is het, als je leest wat'ie
er zelf van zegt, niet bedoeld. In ieder
geval fijn geschilderd.
'k Heb het altijd moeilijk gehad met
het werk van Ary van Geest. Zijn
stijl, die me erg maniëristisch en ge
zocht voorkwam, irriteerde me bo
venmatig, maar ik kon toch nooit
onder de zeggingskracht van wat hij
maakte, uit. Maar het doek „Sam
my", met dat kleine bruine figuurtje
tegen dat hele grote, wonderlijk-blau
we vlak, behoort naar mijn gevoel
tot een van de toppen van deze
tentoonstelling, die dan verder nog
de bekende gevangenissen van Siet
Zuyderland en enkele grote aquarel
len (met potlood).van Pat Andrea, die
let ook op zijn eerder aangehaalde
uitspraak een enigszins surrealisti
sche sfeer ademen.
Schilderkunstig realisme, werkelijk
heid, er is op de hele wereld geen
schilderij te vinden, waarop de wer
kelijkheid is afgebeeld, 't is altijd
maar een deel, een stukje, dat de
kunstenaar zich heeft toegeëigend, 'n
persoonlijke interpretatie van een
werkelijkheidsbelevenis. Een 17e eeu-
wer (bij voorbeeld) of die schilders
van vandaag, achter de ezel, trach
tend iets uit te beelden van die hen
omringende wereld. Of dat nou een
stilleventje werd met een paar drui
ven in een kommetje, of juist geen
stilleven, zoals die door wanhopige
mensen afgetrapte gevangenisdeuren
van Zuyderland, of het nu een oude
vrouw is, wanhopig bezig zichzelf op
te maken, of een paar knieën tegen
een windscherm, in alle gevallen is
het een wijzen op iets dat ze zagen,
bewonderden of triest of vreemd ge
noeg vonden om er de aandacht op te
vestigen.
De tentoonstelling „Schilderkunstig
realisme", die tot 6 oktober te zien is
in het Stedelijk Museum „De Laken
hal" te Leiden, werd samengesteld
door het ministerie van CRM, Bu
reau Beeldende Kunst buitenland,
Amsterdam en zal na de periode in
Leiden door het buitenland gaan rei
zen. Maandag t/m zaterdag van 10-17
uur. zondag van 13-17 uur.
JORWERD De zevenentwintig»
reeks opvoeringen van een Fri<
openluchtspel, in de grote notaristul
te Jorwerd breekt niet met de traditi
dat er een vrolijk stuk waarvoor er
dankbaar publiek kan worden ve
wacht, wordt gespeeld. Maar ditmarf
grijpt men met „Bal de Voleurs" va.
Jean Anouilh (in de Friese vertalin
van Geart Jonkman „Dounsende dii
fen" getiteld) toch weer wat hoge
dan de voorgaande jaren toen he
steeds meer in goedkope kluchte
werd gezocht.
Dat stelt weer wat hogere eisen aa.
de spelers. An die eisen kan men
Jorwerd grotendeels, maar niet hele
maal voldoen. In de bezetting zij.-
enkele zwakke plekken die het temp
zo nu en dan sterk vertragen. Maa
daar staat tegenover dat de regisseu
Romke Toering de ruimte waar ova
hij in de tuin beschikt ook in dl
theaterstuk goed weet te benutten.
Hij weet precies wat een kijkspe.
vraagt. Men kan zelfs een heel geze
schap in een auto naar het dievenba
zien rijden en dat levert een van d
meest spektaculaire scènes op. In he
beeld van het levendige Vichy,
badplaats waar velen genezing voor
hun kwaaltjes zoeken, past ook ee
muziektent en in plaats van de ew
klarinetspeler die Anouilh voor oge
heeft gestaan, heeft men in Jorwen
niet minder dan zes muzikanten late
aanrukken.
Jaap Oosterwijk heeft de muziek, di
uitermate goed bij alle onderdele
van het stuk past, gecomponeerd. Zo
wel deze muziek als de uitvoerin
ervan zijn volkomen geïntegreerd i
het verhaal over de dieven die hu
slag proberen te slaan en het er al
gasten van Lord Edgar en Lady Hui
goed van nemen.
Over het geheel genomen is de pn
sentatie een felicitatie waard. De:
week kan men zich daar op 5 en
september nog van overtuigen.
door Fits Lagerwerff
MAASTRICHT Tot voor
kort was er in het Limburgse,
wat jazz betreft, bar weinig te
beleven. Het Hammerveld-
festival behoorde definitief
tot het verleden. In de uitge
sproken bohème hoofdstad
Maastricht hield men het
veelal op oubollige dixie-land
en voor de sporadische mo
derne jazzconcerten bestond
ondermeer de regel dat deze
voor 23 uur moesten worden
beëindigd.
Maar ziet, na vele jaren drammen,
door de plaatselijke Amerikaan Char
les Green en andere liefhebbers, ver
scheen in de Maastrichtse gemeente
nota een opmerking dat er toch wat
meer aan jazz gedaan kon worden, en
dat bleef niet zonder gevolgen. In drie
maanden tijd werd een twee-daags
internationaal festival uit de grond
gestampt, werd een overheidssubsi
die toegekend en kreeg tenslotte een
fulltime jazzclub Momus op het Vrijt
hof zijn fraaie inrichting en opening,
door het kwartet van de Amerikaanse
^saxofonist Pony Poindexler.
Dat de liefhebber van geïmproviseer
de muziek hier niet langer op een
houtje hoefde te bijten mag blijken
uit de wijze waarop Maastricht is
omgeturnd. Zelfs de clerus deed een
duit in het zakje en stelde de prachti
ge Dominicaner kérk, compleet met
natuurlijke echo ter beschikking voor
eigentijdse, versterkte klanken.
De Stichting Jazz 8ociëteit Maas
tricht kan tevreden zijn. Vooral de
vele club- en kroegconcerten sloegen
aan bij het groot publiek, dat ook op
zondag nauwelijks genoeg van dit
leven in de brouwerij kon krijgen. Als
dat zo doorgaat is Maastricht zijn a- M6Iign6IO
cultureel imago al snel kwijt Binnen
kort vindt een „grensverleggend" cul
tureel festival plaats, een manifesta
tie waarvoor inmiddels ook al een
alternatief festival in de maak is.
geïmproviseerde muziek. Van het
Keshavan Maslak kwartet, waarin pi
anist Niko Bunink Loek Dikker ver
vangt. Deze bezettingsverandering
blijkt de muzikale structuur van de
groep te hebben veranderd. Bunink
moet als harmonisch verfijnd bop-
specialist nog wiennen aan de sponta
ne, razend snel uitgevoerde saxofoon
fratsen van Maslak en houdt zich
wijselijk wat op de vlakte. Toch ging
er van zijn pianospel iets verfrissends
uit.
Het meest opvallende aspect van dit
jazzfestival was de veelzijdigheid. Er
was dixie, swing, bibop, er was mo
derne jazz en zowaar eigentijdse
Het begeleiden was waar nodig
perfect en in de soli werd het harmo
nisch en melodisch avontuur meer
dan ooit gezocht. Het pathos, vroeger
Dikkers handelsmerk en valkuil, is
uit de groep weggevloeid en dat
werkt zowel op Maslak als op de rest
alleen maar positief.
De slecht afgestelde geluidsinstalla
tie in de kerk leek zangeres Peggy
Larson daarna noodlottig te worden,
ik kan me tenminste niet voorstellen
dat iemand zomaar gevoelige, zuivere
momenten met hoorbare uitglijders
en een matige timing afwisselt. Het
concert van het kwartet van de Ame
rikaanse organist Lou Bennett met
Charles Green trompet, Lou Black-
horn trombone en Billy Brooks
drums vooraf aangekondigd als hèt
festivalhoogtepunt, viel voorname
lijk op door een niet te doorbreken
meligheid. Ik had eigenlijk een trio
met een vet scheurende tenorsaxofo
nist verwacht. Nu was het aan Green,
met veel techniek en weinig ideeën,
en Lou Blackburn, om door de orgel-
brij te komen. Hetgeen zelfs in Afri
kaanse soepjurken niet lukte. Ben
nett lijkt de funk in de jazzclubs van
Parijs en Barcelona volledig verloren
te hebben en sleept de eens bewie
rookte drummer Brooks in zijn kiel
zog mee. Dat wordt dus niks, morgen
in het BIM-Huis.
Van de vele amateurorkesten die hier
optraden verdienen de Limburgse
jazzband een vermelding door de am
bitieuze manier waarop Ellingtons
werk werd afgestoft, en de Big-Band
Amsterdam die een aardig soort brui-
loften-en-partijen-jazz ten beste gaf.
Deze geslaagde dagen krijgen zeker
een vervolg en het is te hopen dat in
een ruimere tijdmarge ook andere
dan bevriende orkesten naar Maas
tricht kunnen worden genodigd.
door André Rutten
'door J. den Boef
HILVERSUM Een docu
mentaire over de Beierse poli
ticus Franz Josef Strauss, die
op 5 oktober als kandidaat
van de Westduitse christen
democraten tot bondskanse
lier gekozen wil worden, valt
negatief uit als alle feiten ge
woon op een rijtje worden
gezet.
Heel negatie! wordt het beeld van
Speciaal vandaag
De Sullivans laatste afle
vering, waarin de oorlog nog
steeds centraal staat. Tom en
Bert gaan zich melden bij het
leger.
Ned. 2/20.27
In Brandpunt, KRO's actu
aliteitenrubriek, een reporta
ge over de visumplicht voor
Surinamers. Ook aandacht
▼oor de situatie in Polen.
Ned. 2/21.15
Leven op aarde laatste af
levering van Life on earth. On
derwerp het laatste zoogdier:
de mens. David Attenborough
speurt naar de bron van onze
beschaving op de Afrikaanse
vlakten, in de grotschilderin
gen in Frankrijk en het Biami-
volk van Papoea Nieuw-Gui-
nea
Ned. 2/21.50
Muziek op het spel in
living room music van John
Cage wordt de omgeving
muren en meubels op zijn
waarde afgetast. Illustratie
bij de stelling dat alle gelui
den muzikaal bruikbaar zijn
HUv. 2/23.30
deze fel omstreden figuur, als bij de
keus van montage en toelichting een
subjectieve benadering wordt ge
volgd. Dit laatste is het geval met de
documentaire film „Der Kandidat",
die de VARA donderdagavond zal
uitzenden tussen 22.10 en 23.55 uur op
Nederland 1.
Het is een omvangrijke documentai
re, waarin vier vaklieden onder wie
de regisseurs Volker Schlöndorff en
Alexander Kluge op indringende
wijze Strauss in zijn ware gedaante
willen tonen, met name aan het jonge
kiezersvolk. Zij maken er daarbij
geen geheim van dat zij tot de felle
tegenstanders van de Beierse premier
behoren.
Schlöndorff die overigens ook zeer
gereserveerd tegenover de SPD (soci
aal-democratische partij) van kanse
lier Helmut Schmidt staat ver
klaarde onlangs in een Interview dat
alle teamleden uitgaan van de ver
wachting dat Strauss een nederlaag
zal lijden. Niettemin zagen zij het als
hun plicht om deze bijdrage te le
veren.
De Westduitsers, voor wie de docu
mentaire film bestemd is, hebben tot-
dusver Weinig belangstelling voor de
inhoud er van getoond, hoewel deze
in verschillende bioscopen te zien is.
Een tegenvaller voor het team is bo
vendien dat de Westduitse televisie
niets voor uitzending van de docu
mentaire voelt omdat zij in een ver
kiezingsjaar onpartijdig moet
blijven.
Mogelijk heeft bij deze beslissing ook
een rol gespeeld dat de CSU van
Strauss ais „tegenprestatie" een zeer
partijdige film over Kanselier
Schmidt beschikbaar wilde stellen.
Overigens hebben de omroepen ook
geweigerd om documentair filmmate
riaal over Strauss ter beschikking te
stellen. De documentaire is dan ook
verre van volledig.
Geen ondertiteling
Alleen tv-kijkers in het noordwesten
van de Bondsrepubliek kunnen de
Stxauss-füm zien als zij donderdag-
Een Mao-achtig beeld uit de documentaire: de kandidaat zwemt.
avond afstemmen op Nederland 1. Zij
moeten het dan doen met het voor
treffelijk ingesproken commentaar
door VARA-man Hans Emmering.
Want het oorspronkelijke in het
Duits geleverde commentaar krijgt
men niet te horen.
Bij de VARA bleken overwegende
bezwaren tegen ondertiteling te be
staan. Toch is het de vraag of een
Nederlands publiek voldoende heeft
aan het Nederlandse commentaar in
een documentaire film van bijna twee
uur lang, waarin heel wat Duits (uit
redevoeringen en dergelijke) onver
taald blijft en veel van het uithou
dingsvermogen van de kijker wordt
gevraagd.
De instelling van de teamleden tegen
over Strauss blijkt al in het begin van
de documentaire, dat zich afspeelt in
1938, in hotel Dreesen in Bad Godes-
berg bij Bonn. Daar kreeg Adolf Hit
ler het vertrouwen van de naïeve Brit
se premier Neville Chamberlain en
werd de basis gelegd voor de ver
schrikkingen van de Tweede Wereld
oorlog.
Voor de makers van de documentaire
is de stap van Hitier naar Strauss een
verrassend kleine, eerlijk gezegd te
klein om geloofwaardig te zijn, welke
gevaren men ook mag zien in het
politieke verschijnsel Strauss. Ook in
het vervolg van de film wordt wat te
gemakkelijk met sommige feiten om
gesprongen.
Verklaarbare vrees
Neemt men echter kennis van de uit
spraken die Strauss in de loop der
Jaren heeft gedaan en de schandalen,
waarbij hij betrokken is geweest, dan
valt de vrees die bij velen voor
Strauss leeft, wel degelijk te verkla
ren ook zonder aanvechtbare ver
gelijkingen met het verleden. Want er
blijft in de documentaire nog zoveel
materiaal over, dat het de moeite
loont om er kennis van te nemen.
Het filmwerk is niet zo indrukwek
kend als de makers gesuggereerd
hebben. De documentaire voegt niets
toe aan het toch al negatieve beeld
van Strauss, dat nog niet op de één of
andere manier vertoond was. Het is
een collage geworden, waarin gepro
beerd is. de dingen op een rijtje te
zetten. Dat dit laatste niet altijd ge
lukt is, wordt toegeschreven aan het
feit, dat men het werk van vier men
sen er in moest verwerken.
DEN HAAG Het stuk dat
de Nieuwe Komedie nu onder
de titel „De Strop" speelt is
gemaakt door twee Engelse
schrijfsters, Susan Todd en
Ann Mitchel op basis van ge
sprekken die zij met vrouwen
en mannen gevoerd hebben:
hoe leven jullie met elkaar,
wat verwachten jullie van el
kaar, wat gaat er fout.
Hun stuk, dat zij zelf „Kiss and Kill"
noemden, ls de weergave, niet van die
gesprekken, maar van een kleine
reeks gewone, vrij alledaagse, maar
helder doorgelichte conflicten, bot
singen, irritaties in de verhoudingen
tussen een man en een vrouw, die met
gekus begonnen zijn maar blijkbaar
gemakkelijk bij agressie uitkomen.
Hoe bevrijd Je je daar. dan van?
Geen getheoretiseer dus, maar frag
menten tekenend gekozen frag
menten uit het gewone doen en
laten van vier vrouwen en drie man
nen. Loes (Edda Barends) is er de min
of meer centrale figuur in. Ze heeft,
met haar kleine zoontje, afstand ge
nomen van haar man, die haar ag-
gressief per telefoon blijft vervolgen,
en woont samen met haar vriendin
Gerda (Kika .Groszkopf), die aan de
ene kant als praatpaal fungeert
ook nog voor een andere vriendin
maar ook haar eigen relaties heeft,
met twee mannen. De ene, Peter (Ed
gar Danz) kent zij via haar werk aan
een krant, waar zij journalist is en hij
technisch opmaker. Bovendien zijn
zij beiden actief in het vakbonds
werk. Hij verknoeit de vriendschap
pelijke relatie door er een vaste ver
houding van te willen maken. Zijn
vriend Frank (Adriaan Adriaansen)
wordt ook haar vriend, maar die is
minder-eisend. Zij heeft nog een an
ders geaarde vriendin (ik ben sexy),
die ook door Edda Barends gespeeld
wordt, en Kika Groszkopf speelt ook
een paar keer even de vrouw van
Peter. Dat werkt in het begin wat
verwarrend, maar je went er aan.
Het maakt ook duidelijk, dat de
schrijfsters er op uit zijn geweest ver
schillende mogelijkheden in de hou
ding van een man tegenover een
vrouw, en van een vrouw tegenover
Kika Groszkopf en Adriaan Adriaansen in De Strop bij de Nienwi
Komedie
rato Pu S#
een man, in hun spel te betrekken, en
ook nog zo, dat bij elk van die houdin
gen in de praktijk een vraagteken
wordt gezet: iedereen in het stuk is
zich op den duur aan het herzien, aan
het zoeken hoe dan.
Omdat dit voor de schrijfsters hoofd
zaak was is ook in de voorstelling
onder regie van Heieen van Meurs
alles wat daar de aandacht van af zou
kunnen leiden vermeden. Een uiterst
eenvoudig decor met in elke scène
slechts een tekenend detail. Maar ook
een heel sobere manier van spelen: de
climaxen zijn weliswaar de emotione
le reacties, en die worden ook duide
lijk herkenbaar gespeeld, maar me
een zekere afstandelijkheid, zodat j<
ze met enige geamuseerdheid door
ziet. Zo werkt het niet van het begii
af aan: je moet er even in thuis raken
de verschillende figuren wat bete.
leren kennen. Het is daardoor geen
voorstelling, waarvan Je denkt: wa
wordt die prachtig gespeeld. Wel eei
voorstelling, waarvoor je gaandewei
sympathie krijgt, omdat de spelen
niet de instelling hebben van: Kijl
mij eens. Wel van: kijk nou eens wa
er in die vrouw, in die man aan d<
gang is. Dat laten zij met goed per
soonlijk begrip en grote oprechtheii
zien.
Ensemble met 37 musici op straat
De jaarlijkse prijs van het Strip
schap, dat zichzelf omschrijft als het
Nederlands centrum voor belangstel
lenden In strips, zal worden toege
kend aan Jan Kruis voor „Jan, Jans
en de Kinderen". Een onafhankelijke
commissie, bestaande uit Cor Nij-
meijer, Jaap Vegter, Martin Lode-
wijk, Arie de Koff en Peter Terink,
vermeldt in haar rapport onder meer
dat de combinate van de vaardige
tekenpen en de uitstekende dialogen
van Kruis doet aanspreken, temeer
daar hij met zijn strip herkenbare
situaties oproept. Tevens, aldus
- i'
Van onze kunstredactie
DEN HAAG Met de woorden „een
afschuwelijke beslissing" typeert drs.
I. Gunther, lid van het college van
gedeputeerden van de provincie
Zuid-Holland, de weigering van mi
nister Gardeniers (CRM) om de helft
van de personeelslasten van het Ge
westelijk Orkest van Zuid-Holland te
subsidiëren. Daarmee heeft het en
semble, dat sinds zijn oprichting in
1968 vaak op de rand van de afgrond
heeft gebalanceerd, nu definitief de
doodsteek gekregen.
De leden van het orkest, gaan zich
samen met de leden van de koren die
ook door het besluit van de minister
zijn getroffen, beraden op het voeren
van acties.
wordt gesteld, geldt dat Kruis nu al'
jarenlang kans ziet hetzelfde, hoge
niveau te handhaven.
De dichter Willem Bijsterbosch uit
Den Haag krijgt een aanmoedigings
prijs van duizend gulden, hem toege
kend door het Haagse literaire tijd
schrift Ramp. Het is de eerste keer
dat de prijs wordt uitgeloofd. Het ligt
in de bedoeling dat de prijs volgend
jaar ook voor proza zal worden be
stemd.
De bijdrage die het rijk met de perso
neelslasten op zich zou gaan nemen,
bedraagt vier ton. Met dat bedrag
kan het orkest, dat in de afgelopen
jaren !zijn bestaansrecht heeft bewe
zen, in stand kunnen worden gehou
den. Nu kunnen de 37 musici hun heil
.elders zoeken, tenzij de Tweede Ka
mer zou besluiten de minister op an
dere gedachten te brengen. Alleen
deze maand kunnen de salarissen nog
worden uitbetaald.
De oprichting van het Gewestelijl
Orkest van Zuid-Holland is destijds
gestimuleerd door de provincie. D«
lasten zouden worden verdeeld over
de provincie (55 procent) en de ge
meenten. Op enkele uitzondering n>
hebben die gemeenten nooit volledii
aan hun verplichtingen voldaan. Ix
de loop van de tijd werd het orkest te
het orkestenbestel opgenomen
kreeg toen mede de taak om scho<
concerten te geven. Via de provi
verleende het rijk een subsidie val
675 duizend gulden.
De provincie deelde vorig jaar
het rijk mee, dat ze niet kon blijv
doorgaan om het subsidieb
voor haar rekening te nemen. Voor J
september moest daarin een besli
sing worden genomen. Die besli
is nu gevallen en betekent volge;
orkestvoorzitter E. van Veen „een r
gelrechte schande".
Met het Gewestelijk Orkest dreii
ook veel koren ten onder te gs
Voor het nieuwe seizoen zijn conf
ten met 50 koren afgesloten. Voor
begeleiding van grote koorwerke
kunnen het (Haagse) Residentie-O
kest en het Rotterdams Philharmi
nisch Orkest geen alternatief bieden