'Werkwijze van kabinet
verslechtert het klimaat'
Stakingen in Polen bijna voorbij
Talen
Kfcsuwkado
i
CDA bang voor harde uitspraak CDU
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Droog en zonnig
HET WEER
Melkoorlog ,n deze ^nt
lijkt al
begonnen
Na CNV ook FNV niet naar minister Pais
Succes bij
nieuwe studie
gegarandeerd
K0V wil Van Agt
Congres Europese christen-democraten in Keulen
Dissidenten vrijgelaten
k- Oisterwijk
toonaangevend in eiken
Trouw
Uw moers taal
Bezoiglroow een meowe abonnee
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
Trouw
38STE JAARGANG NR 11033 - DINSDAG 2 SEPTEMBER 198C
Droog en zonnig met in de eerste morgenuren nog enkete mistbanken
Middagtemperatuur rond eenentwintig graden. Matige zuidenwind.
Morgen en overmorgen: Wisselend bewotki en een kleine kans op regen.
Middagtemperatuur ongeveer twintig graden
Morgen zon op: 06.53 maan op: 00 48
onder 20 20 onder 16.55
LOSSE NUMMERS 65 CENT
Van onze redactie economie
DEN HAAG Nadat het ministerie
van economische zaken had besloten,
de minimumprijs voor volle melk niet
te handhaven, is gisteren al een begin
gemaakt met een melkoorlog.
Tot gisteren toe mochten winkels een
liter gepasteuriseerde melk niet on
der de 1,04 verkopen. Gistermiddag
kondigden diverse grootwinkelbe
drijven aan, de prijs voor deze melk
drastisch te verlagen. Hier en daar
zakte deze zelfs tot onder de tachtig
cent.
Het Koninklijk Nederlands Ondeme-
mersverbond heeft gisteren in een
telegram aan de betrokken bewinds
lieden op het ministerie van economi
sche zaken gevraagd, hun besluit
„onmiddellijk terug te draaien", en
alsnog de minimumprijs voor melk te
verlengen. Het ondememersverbond
heeft zich ook tot de Tweede Kamer
gewend, aangezien het ernstige gevol
gen vreest voor de levensmiddelen
handel, die toch al in een moeilijke
positie verkeert.
Op lange termijn, zo meept het
KNOV, zal een melkprijzenoorlog
ook nare gevolgen voor de consument
hebben, omdat het tot ernstige ver
storingen in het distributiepatroon
zal leiden. De organisatie vreest zelfs
dat veel melkzaken en andere levens
middelenzaken hun deuren zullen
moeten sluiten.
Meer nieuws op pag. 16
PAGINA 2:
Indonesië: oude tradities inpassen
in het christen-zijn
PAGINA 3:
'Acht uur slaap niet noodzakelijk'
PAGINA 5:
Zand naar Amelandse strand dragen
PAGINA 7:
Israël wacht op minister van defensié
PAGINA 9:
PAGINA SPORT:
Parlements rubriek
Ausputzer Show
PAGINA SERVICE:
Verkeersrubriek, strips, feuilleton, puza
tv- programma's
si, weeroverzicht, radio- en
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM/UTRECHT'— FNV en CNV verwijten het kabinet dat het door zijn werkwijze
het sociaal-economisch klimaat steeds verder verslechtert. Met name het CNV wijst er op dat
de regering een zo groot mogelijk maatschappelijk draagvlak nodig heeft om bezuinigingen
aanvaardbaar te maken. „Door de huidige werkwijze en presentatie wekt het kabinet de
indruk dat alleen de onderwijzers, Jongeren en uitkeringstrekkers de bezulnlglngslast moeten
dragen en op die manier kan men de benodigde brede maatschappelijke steun wel vergeten,
aldus het CNV In een gisteren uitgegeven verklaring.
Belde vakcentrales zullen vandaas
niet bij minister Pais verschijnen
voor een bespreking over de onder
wijsbegroting van volgend Jaar. De
minister heeft zonder overleg met de
bonden aangekondigd dat het onder
wijspersoneel zo'n 600 miljoen moet
bezuinigen. Voor FNV en CNV is dit
voornemen reden het overleg met de
minister te kappen.
Plannen
Van onze onderwijs redact ie
MAASTRICHT De honderd
studenten, die gisteren aan de
rijksuniversiteit van Limburg
zijn begonnen aan de nieuwe
studie richting sociale gezond-
heidkunde, hebben een dikke
kans, dat ze over zes jaar zul
len slagen voor hun doctoraal
examen. De studenten hebben
namelijk een onderwijscon
tract aangeboden gekregen,
waarin succes in principe
wordt gegarandeerd.
De grondgedachte achter een
dergelijke onderwijscontract
is dat studenten door hun
vooropleiding gekwalificeerd
zijn voor een universitaire stu
die. Als zij zich aan de basisaf
spraken houden en gevoel heb
ben voor de studie, zal de fa
culteit er zorg voor dragen dat
zij af studeren. Uitgangspunt
is dat onderwijs geen horden-
loop is, waarbij de weten
schappelijke medewerkers de
horden plaatsen voor de stu
denten, maar een gezamenlij
ke expeditie naar een gedeelte
lijke onbekende bestemming.
De nieuwe studierichting kent
drie specialisaties: verple
gingswetenschap, beleid en
beheer van de gezondheids
voorzieningen en gezondheids
voorlichting en opvoeding.
Meer nieuws over de ope
ning van het academisch jaar
op pag. 9.
Een aantal voorstellen die nu op tafel
liggen zijn echter niet alleen pijnlijk,
maar kunnen een onevenwichtige
last leggen op sommige groeperingen,
aldus het CNV. Een dergelijke In
greep ls strijdig met de gelijke behan
deling van werkenden en van sociale
uitkeringstrekkers.
ln dienst moet nemen. Maar daa
staat tegenover dat de FNV funda
mentele bezwaren heeft tegen de aan
tasting van de positie van de be Jaar
den, de WAO'ers, werklozen, gehuw
de vrouwen en de werkende jongeren
WAO'ers
Volgens de regeringsplannen zuil er
WAO'ers straks alleen een uitkering
krijgen zoo zover ze arbeidsonge
schikt zijn. Voor het overigen krijger
zij een lagere werkloosheidsuitke
ring.
Vervolg op pag. 3, kol. 1
De FNV liet gisteren weten dat zowel
de plannen van minister Pais als het
voornemen van minister Albeda en
staatssecretaris De Graaf om 820 mil- Ook FNV-voorzltter Wlm Kok waar-
Joen te bezuinigen in de sociale sector schuwde gisteravond voor de onver- nipf mopr oio nrgcf
bU de federatie bijzonder slecht zijn mljdelijke consequenties van de weg- aiö gaai
gevallen. vallende economische groei voor
werknemers en sociale uitkerings
trekkers.
Niet alleen inhoudelijk heeft de FNV
grote kritiek op de plannen, het ls de
vakcentrale pal voor Prinsjesdag zijn
gepresenteerd. Met het CNV ls de
federatie van mening dat de regering
had moeten wachten tot Prinsjesdag.
De plannen die nu bij stukjes en
beetjes op tafel komen hadden dan ln
samenhang met andere beleidsvoor
nemens kunnenworden beoordeeld.
Onevenwichtig
Het CNV wil het pakket bezuinigings
maatregelen pas na Prinsjesdag be
oordelen, maar deze vakcentrale
heeft al eerder erkend dat terwille
van de werkgelegenheid en de hand
having van de collectieve voorzienin
gen pijnlijk beslissingen nodig kun
nen zijn.
Kind verdrinkt terwijl
moeder gewonde helpt
HOOOEVEEN (ANP) - Het twee) arl-
ge jongetje C. E. Oost ls gistermiddag'
ln een vijver verdronken terwijl zijn
moeder bezig was eerste hulp te verle
nen aan een buurman die gewond
was bij een motorongeluk. Het kind
glipte de deur uit en raakte al spelen
de ln de dicht bij de ouderlijke wo
ning gelegen vijver. De moeder vond
het zelf.
In Keulen is gisteren het congres van de Europese christen-democraten geopend. Op de foto (v.l.n.r.) de
Belgische premier Martens, zijn landgenoot en voorzitter van de Europese Volkspartij Tindemans, de
Westduitse CDU-voorzitter Kohl, premier van Agt en de Luxemburgse premier Werner.
door Theo Koelé
KEULEN Het CDA pro
beert te voorkomen, dat de
Westduitse zusterpartijen
CDU/CSU een tweedaags con
gres van Europese christen
democraten laten uitmonden
ln een soort „eigen" verkie
zingsbijeenkomst. De Neder
landse delegatie op het con
gres in Keulen is bang voor
krachtige uitspraken over
vrede en veiligheid. Zulke uit
spraken zouden CDU/CSU in
hun verkiezingsstrijd welkom
zijn, maar het CDA aller
minst.
Het zag er gisteravond echter naar uit
dat het Nederlandse verzet tegen een
ontwerpresolutie van de Europese
Volkspartij (EVP) weinig of geen re
sultaat zal opleveren. Het liefst zou
het CDA zien dat de EVP, de bunde
ling van christendemocratische par
tijen in Europa, geen enkele uit
spraak zou doen over het vraagstuk
van vrede en veiligheid. Het CDA
hield de partners voor dat de EVP op
11 november dit jaar speciaal een
bijeenkomst aan dit vraagstuk wijdt.
Die datum ligt echter ruimschoots na'
het tijdstip van de Westduitse parle
mentsverkiezingen, „te laat voor de
Westduitsers", aldus een lid van de
Nederlandse delegatie.
De Belgische oud-premier Tinde
mans, voorzitter van de Europese
Volkspartij, voelde niets voor het Ne
derlandse voorstel, evenmin als de
andere Europese partijen. Daarop
presenteerde het CDA alles achter
gesloten deuren een korte tekst, bij
wijze van compromis. In tegenstel
ling tot de ontwerptekst, wordt daar
in gesproken over het terugdringen
WARSCHAU (Reuter, AP, AFP) De Poolse havenarbeiders
langs de Oostzeekust zijn gisteren na het zondag met de
regering bereikte akkoord, weer aan het werk gegaan. In
Silezië duurden de stakingsacties gisteren nog voort, maar
ook daar werd aan het eind van de avond een voorlopig
akkoord bereikt. Het Poolse regime heeft de in de afgelopen
tijd gevangen genomen dissidenten vrijgelaten.
Maar het was gisteren nog niet overal
rustig. In de zuidwestelijke provincie
8ilezië, waar mijnwerkers in staking
gingen uit solidariteit met de haven
werkers, duurden de acties gisteren
nog voort. De arbeiders eisten hier
van de regering, behalve politieke
hervormingen, ook betere veilig
heidsmaatregelen ln de mijnen. De
afgelopen tijd zijn er herhaaldelijk
ongelukken in de mijnen gebeurd.
Gisteren kwamen nog acht mijnwer
kers om het leven bij een ongeluk in
Katowice, waar niet gestaakt werd.
Vertegenwoordigers van de regering
bereikten gisteravond laat een voor
lopig akkoord met de stakende mijn
werkers. De verwachting is dat ook
hier de situatie binnen enkele dagen
weer normaal zal zijn.
Op de Leninwerf in Gdansk gingen de
arbeiders gisterochtend om zes uur
weer gewoon aan het werk. Behalve
de reguliere arbeiders mocht nie
mand het terrein meer op. Onder de
genen die niet terugkeerden naar het
terrein van de werf was Lech Walesa,
de 36-jarige electricién die zich de
afgelopen weken ontwikkelde tot de
leider van de stakers. „Ik ga mijn tijd
volledig besteden aan het opzetten
van een vrije vakbond", zo verklaar
de hij gisteren tijdens een inderhaast
belegde perconferentie. De plaaselij-
ke autoriteiten hebben hem inmid
dels een gebouw ter beschikking ge
steld.
Jacek Kuron, de leider van dit comi
té, die ook door de politie was vastge
zet, noemde na zijn vrijlating het
bereikte akkoord een begin op weg
naar fundamentele veranderingen in
de Poolse samenleving. Hij voorspel
de dat het akkoord lang stand zal
houden,omdat de regering bereid is
gebleken tot een gesprek met de
maatschappij.
niet, dan volgt een nieuwe stakings
golf en kunnen de gevolgen rampza
lig zijn, zo verklaarde hij. Hij kon niet
zeggen of de Sowjet-Unie het ak
koord zal aanvaarden. Wel zei hij dat
partijlèider Gierek van de gebeurte
nissen in 1970 (toen acties op gewel
ddadige wijze de kop werden inge
drukt) had geleerd, dat conflicten op
een politieke manier moeten worden
opgelost.
Vrijlating
De Poolse regering liet een aantal
dissidenten vrij, die zich solidair heb
ben betoond met de stakingsacties.
Het ging om 28 leden van het Comité
voor Sociale Zelfverdediging (KOR).
De Poolse regering loste ook een an
dere belofte aan de stakers in door de 0 tt
volledige akkoorden van Gdansk en SOW jet-Unie
Stettin in de staatsmedia te publice
ren. Onafhankelijke vakbonden mo
gen voortaan bestaan naast de offi
ciële door de staat gedomineerde
vakbonden.
Een lid van het Poolse centrale comi
té, Rakowski, waarschuwde dat de
naleving van de overeenkomst van
het grootste belang ls. Gebeurt dat
ADVERTENTIE
Tot gisteravond was het nog onduide
lijk hoe de Sowjet-Unie zal reageren
op de gebeurtenissen in Polen. De
Russische televisie meldde de hervat
ting van het werk, maar gewaagde
nog steeds van anti-socialistische ele
menten onder de stakers. De televisie
onderschreef de manier waarop de
Poolse partij de zaken had aange
pakt, maar onthield zich van enig
commentaar op de inhoud van de
concessies die de Poolse autoriteiten
hebben gedaan.
De Amerikaanse president Carter zei
met genoegen en bewondering te heb
ben kennis genomen van de ontwik
kelingen ln Polen. Hij wenste het
Poolse volk „vrede, welvaart en vrij
heid" toe.
Meer nieuws over Polen op pag 7
SER
Het kabinet wil liefst binnen enkele
weken een uitspraak van de Sociaal
Economische Raad om de bezuinigin
gen nog voor 1 Januari 1981 ln te
kunnen voeren. Kok wees erop dat
het kabinet de vakbeweging in een
onmogelijke positie brengt door van
haar te vergen op zo'n korte termijn
over een zo ingrijpende zaak advies
uit te brengen. Hoewel de FNV de
bezuinigingsplannen ln de sociale
sector over het algemeen negatief be
oordeelt, zijn er volgens Kok ook on
derdelen die voor de federatie wel
bespreekbaar zijn. Zo heeft de vakbe
weging zelf al Jaren gepleit voor een
ontslagverbod voor gedeeltelijk ar
beidsongeschikte werknemers. Door
de werkgevers te dwingen om in het
eigen bedrijf naar passend werk voor
minder-valide werknemers om te
zien, zal de toeloop naar de WAO
verminderen.
Hetzelfde effect kan worden bereikt
door de verplichting dat elke onder
neming meer gehandicapten (vijf pro
cent van het totale personeelbestand)
DEN HAAG (ANP) Het bestuui
van de Katholieke Onderwijs Vakor
ganisatie (XOV), de grootste onder
wijsvakorganisatie van ons land,
heeft besloten de uitnodiging aan mi
nister-president Van Agt om als gast
op de algemene vergadering in de
cember van dit Jaar aanwezig te zijn,
weer in te trekken. Dit naar aanlei
ding van uitspraken van Van Agt op
zijn wekelijkse persconferentie vori
ge week, waarmee hij instemming
betuigde met bezuinigingen op de
salarissen van onderwijsgevenden.
Minister Pais heeft tot deze bezuini
gingen besloten in het kader van een
bezuinigingsplan voor zijn departe
ment. Van Agt heeft kortingen op
salarissen in het onderwijs onder
steund met de opmerking dat onder
wijs betaalbaar moet blijven, en dat
onderwijsgevenden iets over moeten
hebben voor de werkgelegenheid ln
het onderwijs.
De minister-president miskent hier
mee dat reeds op grote schaal ontsla
gen in het onderwijs zijn gevallen als
gevolg van de terugloop van het leer
lingenaantal, terwijl anderzijds
maatschappelijke eisen aan het on
derwijs alleen maar zijn toegenomen,
aldus de KOV.
ADVERTENTIE
van (kern)wapens. De tekst, die uit de
koker van het politieke bureau van
de EVP komt, laat echter Juist ruimte
open voor versterking van de „Euro
pese verdediging", in mankracht en
wapens.
Vandaag zal blijken of de Neder
landse verlangens enigermate door
de Europese geestverwanten worden
gehonoreerd.
Poolse staking
in CDA-kring vielen gisteren al wel
opgeluchte geluiden te horen over
een gematigde uitspraak, die de Eu
ropese Volkspartij deed over de situa
tie in Polen. Men was even bang ge
weest voor reacties in de trant van
„dit ia nog maar het begin", of Juist
het bejubbelen van de behaalde re
sultaten. De EVP zei gisteren met
instemming dat het Poolse volk de
„eigen aangelegenheden" ook zelf
heeft kunnen regelen.
De tweede dag van het congres van
Europese christen-democraten in
Keulen zal, hoe dan ook, toch sterk in
het teken van de komende Westduit
se verkiezingen komen te staan. De
hoofdmoot van het programma is een
toespraak van de kandidaat-bonds
kanselier Franz-Josef Strauss. Pro ml-
nente christen-democraten zeiden
gisteren, dat het EVP-congres een
echte Europese aangelegenheid
moest worden, maar ze droegen daar
zelf maar ten dele toe bij. Zo zei CDU-
voorzltter Helmuth Kohl dat „dit
voor ons geen verkiezingsbijeen
komst is", maar hij liet niet na kritiek
te uiten op de zittende bondskanse
lier, de sociaaldemocraat Schmidt
.Ook EVP-vooirltter Tindemans be
streed de Indruk, dat het congres
speciaal met het oog op de zeer nabije
verkiezingen in West-Duitsland be
legd la. Twee eerdere congressen wer
den gehouden in Brussel, waar het
hoofdkwartier van de Europese Volk
spartij is gevestigd. In de Nederland
se delegatie werd erkend, dat de bij
eenkomst CDU en CSU wel degelijk
van pas komt, temeer als er krachtige
uitspraken gedaan worden.
Ook de aanwezlgheloAran niet minder
dan drie Europese minister-presiden
ten, onder wie Van Agt, moest het
derde congres van de EVP luister
bijzetten. Van Agt vroeg zijn gehoor
vooral aandacht voor het lot, dat veel
Europese Jongeren beschoren is bij
de immer stijgende Jeugdwerkloos
heid
Het parlementaire bedrijf ia weer op gang, en derhalve
ook onze dinsdagse rubriek over de kleine en grote
randverschijnselen. Waarin het IJslands van minister
Pais hoger wordt geschat dan het Engels van zijn collega
De Koning. Sans prejudice.
Boetseerset (A)
Boetseerklei mei verf in 3 kleuren en
penseeltje Wordt zonder oven
ovenhard.
Schroevedraaierset (B)
Grote, kleine en kruiskopschroeve-
draaier in één. Handgreepje met
omslagmechaniek, voor extra gemak.
Authentiek Slavisch
kleedje (C>
met fraai diermotief Als onder
legger of voorde sier.
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blankhouten hang-
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren
Maak iemand abonnee op Trouw. het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:1
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
-Giro:
Postcode en plaats
-TCI:-
Voor hei kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van 7.50
Kado-naar keuze: DA. DB. DC. OD. (aankruisen a.u.b.»
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven!
Voor bezorginformatie 020-913456.
