kleine krant Van der Schaar- Rest van de wereld: 0-1 Trouw de Nieuwe school staking dreigt IGNIS Koelkasten&diepvrtezers V Leraren minder salaris Helpen kan op veel manieren Logeren 31 e™\ doeV Af -X 'Snelle' werkwijze van hartchirurg stuitte bij De Klokkenberg op verzet Man doodgestoken in Eindhoven Man neergeschoten voor 5.000 gulden Akkoord hij The Times - DINSDAG 2 SEPTEMBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET P 8 - RHS 1| - 2 september 1980 De Kleine Krant Medewerkenden: Piet Hagen Johanneke Leestemaker Manneke Wijgh Gilles Stoop Brieven en reacties naar Trouw, postbus 859 1000 AW. Amsterdam Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De bonden van onderwijzers eu leraren zijn vreselijk boos op minister Pais. Deze heeft gezegd dat alle docenten maar wat minder moeten verdienen om hem uit zijn geldzorgen te helpen. Willen de leerkrachten dat niet, dan is er volgens de minister maar één oplossing: grotere klassen en ontslag voor duizenden docenten. De bonden zullen zich fel ver- Je minder verdienen. Het ls te zetten tegen dit plan. Als de gek om alleen de leerkrach- regering geld tekort komt, ten aan een extra offer te moeten èlle mensen een beet- vragen. Willen de bonden dan liever grotere klassen? Natuurlijk niet Maar goed onderwijs ls Iets waarvoor we ln dit land met z'n allen moeten zorgen, zeggen ze. Je laat toch ook niet de brandweermannen hun eigen brandweerauto be talen? Als Pais zijn plannen doorzet. zullen de bonden misschien nieuwe stakingen uitroepen. En dan niet voor één dag, maar voor langere tijd. Dat betekent dan een extra va kantie voor de leerlingen. Die zullen Pais wel dankbaar zijn voor deze nieuwe vorm van vakantlespreldlng. Kinderen van Kamerleden op Sri Lanka: «V' Zeven kinderen van Kamerle den hebben ln augustus een bezoek gebracht aan Sri Lan ka. De Ikontelevisie was ook op Sri Lanka en zendt mor genavond, in het Paard van Troje een verslag uit van de reis. Dlck-Jan Rempt en Pe tra Worrell, twee van de zeven wereldreizigers, vertelden aan de kleine krant al Iets van hun belevenissen op Sri Lanka: „We hebben op de eer ste dag een krottenwijk be zocht, later hebben we een vrij-handelszone bezichtigd, waar bedrijven (ook Neder landse) od voordelige voor- waarden "industrie kunnen opzetten. Drie dagen lang zijn we ln het noorden van Sri Lanka geweest, daar hebben we het Vavunlya-project be keken." Dlck-Jan: „In zo'n arm land als Sri Lanka moet met hulp van andere landen ontwikke ling op gang gebracht wor den. Ik weet niet wat de beste manier van hulpgeven ls. Elk project heeft zijn goede en slechte kanten." Petra: We hebben gezien hoe de mensen met een klein beetje geld zelf putten kun nen bouwen of de riolering ln een wijk kunnen aanleggen. Dat vind lk goede ontwikke ling. Met weinig middelen van organisaties als de Novib of Unicef kunnen de mensen zelf de ontwikkeling in gang zetten." Dlck-Jan: „Ik vind de klein schalige projecten ook erg goed maar lk snap niet waar om multinationals (bedrijven die in verschillende landen vestigingen hebben) zo'n vies woord ls. We zijn bij een Ne derlandse ondernemer ge weest, die een textielbedrijf op Sri Lanka heeft. Zo'n be drijf geeft werkgelegenheid en de mensen kunnen tegelij kertijd leren hoe ze een indus trie kunnen opzetten." Petra: „Ik vind dat geen goe de ontwikkeling. De grond stoffen en Ideeën voor de In dustrie komen uit het buiten land en worden weer geëxpor teerd. De arbeiders blijven met lege handen achter. En als de voorwaarden voor bui tenlandse bedrijven minder gunstig worden, verhuizen ze naar eenandere vrlj-handels- zone. Het gaat ze alleen om de winst, ze gebruiken de plaatselijke bevolking daar- Dlt ls een stukje gesprek, zoals er tijdens de reis op Sri Lanka talloze zijn gevoerd. De kinderen van de Kamerle den hebben er veel geleerd, hard gewerkt (Dlck-Jan was er vijf kilo afgevallen) en later met hun ouders over hun er varingen gesproken. De reis naar Sri Lanka werd mede georganiseerd door Unicef, die de hele maand september allerlei activitei ten op touw heeft gezet om kinderen meer over de derde wereld te laten weten en geld ln te zamelen voor hulppro jecten. Je kunt het verslag van de Sri Lankareis woensdagavond op de televisie zien: Paard van Troje, Nederland 2, 1 mi nuut voor zeven. Vanaf 1 september zijn de mensen met een Surinaams paspoort verplicht een visum te halen, voordat ze Neder land binnen mogen. Visum, dat betekent letterlijk „ge zien". Voor 1 september mochten alle Surlnamers „ongezien" ons land in en uit. Omdat Suriname oók na de .onafhankelijkheid een beetje bij Nederland hoorde, kregen de inwoners allerlei voor rechten. Nu lijkt er een eind te komen aan deze bevoorrechting. 25 november gaan er nleu' regelingen gelden en de mei More munnle Zeminister of ze Nezzerlens was setterdee on te telle- vizjlon. In hls best Inglisj hl aaskt ze Joenaitet Nees- jions to gif more munnle to ze pouer countries. Het was eigenlijk een heel goed voorstel van minister De Koning. Alle rijke lan den moeten één procent van hun uitgaven aan de arme landen geven, zehhij. En in tien jaar moeten we alle schulden van de arme landen wegwerken. De uitspraak van het En gels was dan wel niet vlek keloos, maar de vertegen woordigers van andere lan den zullen het best begre pen hebben. Ze hebben bo vendien koptelefoons op, waardoor ze de toespraak vertaald krijgen in het Frans, het Chinees (en mis schien het Engels). Trouwens, kan minister De Koning het helpen dat ze vroeger op school zulk slecht Engels kregen? sen die voor die tijd nog naar -1 am v Nederland wilden komenA - worden nu geplaagd door de visumplicht. De laatste passagiers zonder visum, die vorige week met een grote Jumbo van Para maribo naar Schiphol vlogen, werden al met argusogen be keken. De Surlnamers met een Nederlands pi mochten zo door de doua post heen. Die met een Si naams paspoort kregen veel moeilijker. Lucle, een negenjarig meisje werd door haar familie in Pa- I ramaribo op het vliegtuig ge- zet. De tante, die geld naar Suriname had gestuurd om Lucie te laten overvliegen, stond op Schiphol te wach- I ten. Maar geen Lucie. In de 1 zelfde Jumbo zaten nog drie I ✓-v kinderen die zonder vader of 1 \J moeder naar Nederland vlo- j gen. Deze kinderen, moesten op Schiphol eerst vertellen wat ze kwamen doen in Ne derland. De tante van Lucle wist de Juiste achternaam van Lucie niet: heet ze nu naar haar I eerste vader, haar tweede va- i der of naar haar moeder? Na veel gesoebat mocht de tante door de douane heen om haar nichtje te zoeken en zij ver klaarde plechtig aan de doua- ne dat Lucie kwam logeren ln 1 Holland. i qou frorn) >ilaod P aaTnf /',oe no' det B \W (rvJ ~l „Maar," zei de tante later, „We hebben al een kamertje J in het huis voor Lucle vrij y gemaakt en haar al opgege- A, ven op een goede school." De'7' moeder van Lucle heeft nog I vier kinderen en ze ls te arm om alle kinderen genoeg te I C_) eten te geven en naar school I te laten gaan. „Daarom halen we Lucie naar Nederland. ZIJ heeft geen toekomst ln Suri- name. WIJ hebben het hier zo goed, we kunnen best delen met een kind." VN, UNCTAD. IMF. UNESCO, WHO. UNI CEF, FAO, zo kunnen we nog wel even door gaan. Achter deze afkortingen schui len grote organisaties, die beslissingen nemen waar de hele wereld mee te maken krijgt. Laten we beginnen bij de VN. De Verenigde Naties werd ln 1945 opgericht om te helpen met het oplossen van proble men. BIJ de VN zijn haast alle landen aangesloten. De landendelegatles zitten in de Algemene Vergadering, de belang rijkste club van de VN. Al die andere afkortingen zijn ook clubs van de VN, maar dan op een speciaal gebied. In de vijfendertig Jaar dat de VN bestaat, zijn er steeds meer afkortingen bij gekomen. De VN lijkt soms het meest op een praatclub. Op vergaderingen worden ellenlange toe spraken gehouden waar haast niemand naar luistert. En elk land komt elke keer weer aan bod om een toespraak te hou den. Een andere keer lijkt de VN het meest op een papierwinkel. De ambtena ren van de VN (ruim 30.000) maken me tersdikke rapporten over wat ledereen heeft gezegd en welke oplossingen er zijn voorgesteld. Nu wordt er in New York een VN-conferen- tle gehouden over ontwikkelingssamen werking. Alle afkortingen, die bovenaan dit artikeltje staan, zijn ln New York aan wezig, de UNCTAD bijvoorbeeld, dat ls de VN-organisatie voor handel en ontwikke ling. De UNCTAD wil graag dat de arme landen minder afhankelijk worden van de hulp en houding van de rijke landen, door zélf veel handel te drijven. De VN-confe- renties over ontwikkelingssamenwerking 2 september 1980 hebben tot nu toe de problemen van rijk en arm nog niet opgelost, zij zijn alleen maar groter geworden, lijkt wel. Twintig jaar geleden was de hele VN het er over eens de oplossing was: hulp aan arme landen. Elk rijk land moest een procent van het nationale Inkomen aan een arm land geven, dan waren de problemen zo uit de wereld geholpen. Tien jaar later klonk er een ander geluld op de VN-bijeen- komsten: Handel, geen hulp! Alleen als de arme landen onder gunstige voorwaarden handel zouden kunnen drijven, waren de problemen op te lossen. Ondertussen, weer tien Jaflr later, blijken allerlei derde wereldlanden bankroet te zijn. Ze hebben zulke grote schulden dat ze niet eens de rente aan het IMF (de wereldbank) kun nen betalen. Nu willen de arme landen in New York bereiken dat ze meer grip krijgen op de geldhuishouding van de wereld. Ze willen meer te zeggen krijgen ln het IMF. De rijke landen zien wel in dat er van een kale kip geen veren valt te plukken. Maar de schuld kwijt schelden, dat willen ze ook weer niet. Er verschijnt vast een dik rapport over bij de VN. door Bram Pols DEN HAAG Bij schrijven van 22 maart jl. zijn de bouwplannen van De Klokkenberg ten behoeve van de hartchirurgie door ondergetekende goedgekeurd. Naar mag worden verwacht zal het centrum aan het eind van het jaar de eerste patiënten kunnen ontvangen. Dat schreef staatssecretaris Mevrouw Veder- Smit ruim een Jaar geleden aan de vaste commissie voor volksgezondheid in de Twee de Kamer. De kliniek had toen al voor zoveel problemen gezorgd, dat met de regelmaat van eb en vloed in de dabladen kon worden nagetrokken hoe het met het opzetten van het hospitaal verliep. In februari van dit Jaar begon de ellende •opnieuw. Er waren wrijvingen tussen dr. Van der Schaar, de hartchirurg, die sterk betrok ken was geweest bij de opzet van de kliniek, en de medische staf van het aan De Klokken berg verbonden ziekenhuis St. Ignatius. En ook het afgelopen half jaar kon men de conflicten van de medici op de voet volgen. In februari trad „Nederlands beste hartchi rurg", zoals ingewijden zeggen, naar buiten óp een wel buitengewoon heftige manier: „Als je meer wilt dan anderen val Je uit de middelmaat. Dat mag niet ln Nederland. Hard werken, prestaties leveren, dat is onfat soenlijk. Uitstekende dingen doen ook. Dat moet onmiddellijk worden genivelleerd. Je bent anders veel te bedreigend voor anderen. Wat gebeurt er dus als Je niet te stoppen bent? Men ontmantelt gewoon de dingen om je heen, zodat je van zelf moet stoppen." Met dit soort geruchtmakende uitspraken trad een man naar buiten om wie eerder een hartkliniek werd gebouwd. Voor zijn collega's was het een klap in het gezicht, die verder werken met Van der Schaar onmogelijk maakte. Tempo Gedreven door zijn Amerikaanse leermees ter, dokter Denton Cooley, was hij van plan om zo'n duizend open-hartoperaties per Jaar te gaan uitvoeren in De Klokkenberg. Maar een open-hartoperatie is Iets anders dan het plakken van een band: er zijn meer mensen nodig voor zo'n ingreep. Vooral de collega's van Van der Schaar begonnen dus te klagen over het tempo, waarmee Van der Schaar aan de slag wilde gaan. Hij ontpopte zich spoedig tot eenling, die hier in Nederland de Ameri kaanse methode „naar binnen wilde wringen". De tussenkomst van de Maastrichtste hoog leraar Greep had succes in het begin van dit jaar. De partijen kwamen overeen dat het niet te pas kwam op zo'n manier de publici teit te zoeken. Van dér Schaar legde zich neer bij het voorstel van professor Greep om in geval van onenigheid niet meer de kolommen van welk blad dan ook te zoeken, maar zulks in het team te berde te brengen. Zwijgplicht heet dat bij voetballers. Het heeft slechts een paar maanden geduurd. De werkbaarheid, zoals dat heet, bleek nu echter defnitief verdwenen. Resultaat van Greeps bemiddeling, besprekingen op het departement van volksgezondheid, tussen al le groepen die betrokken waren bij de artsen- ruzie, was dat dokter Van der Schaar zijn biezen pakte. In die biezen bevonden zich overigens twee volle jaarsala rissen. Van der Schaar verklaarde tegen over het ANP: „Ik kreeg alle verantwoorde lijkheid van een leider, maar ik mocht me niet als zodanig opstellen. Professor Greep zegt nu, dat ik als leider niet goed heb ge werkt, maar ik ben helemaal geen leider geweest en ik heb ook nooit de kans gekregen om leiderschap ln het beleid te ontplooien. Ik ken geen hartteam zonder leider. Er moet een man zijn die uiteindelijk de beslissingen neemt. Ik zeg niet, dat ik dat zonodig moet zijn, maar iemand moet het zijn." Door de moeilijkheden ln het team nam de lust tot werken ook bij Van der Schaar af: „Ik existeerde ais chirurg minimaal. Ik ging van de operatiekamer naar mijn kamer en kwam er niet meer uit. Verder deed ik niets. Ik mocht ook geen afscheidsgesprekken met patiënten hebben. Ik mocht geen ontslag brieven voor patiënten meer schrijven, dat mochten alleen de cardiologen. Ik had een afdeling onderwijs georganiseerd, maar dat mocht ook niet, het was mijn taak niet, dat hoorde ook bij de cardiologie. Hartfilms, die lk van cardiologen elders in het land kreeg toegestuurd mocht ik niet meer aan de car diologen van het St Ignatius ziekenhuis laten zien en aan de hand daarvan de patiënt bespreken. Daar zaten ze dan wazig bij te kijken en later hoorde ik dan dat dat niet te pas kwam. Dat was de taak van de cardio loog. De samenwerkingsovereenkomst in de ze machtsstrijd gebruikten ze om hun in vloed over het geheel in de hand te houden." Bemiddelaar Greep stelt, dat de capaciteit van De Klokkenberg is berekend op maxi maal 450 operaties per Jaar. Nu Van der Schaar ls vertrókken, wil hij nog drie tot vier hartchirurgen aantrekken om dit te verwe zenlijken. Van der Schaar daarover: „Collega Bedderman en ik hadden samen met een paar assistenten op onze slofjes duizend harfc- operaties per Jaar kunnen doen. We deden er tijdens de topdagen de prettigste tijd trouwens drie per dag en waren om half drie klaar. De operatiezusters gingen dan in het zonnetje zitten. Het is vopr de handvaar- dieheid zaak veel operaties te doen. Nu moe ten er meer cmrurgen komen, die twee, drie operaties in de week doen. Daarmee krijgen ze de nodige ervaring nooit." Dr. P. van der Schaar. Het is ongekend welk een omvang de heisa heeft aangenomen rondom het doen en laten van een hartchirurg in een provinciestad. Een van de redenen daarvoor is wellicht dat de overheid er gigantische sommen geld voor over heeft om een kliniek als De Klokkenberg te laten draaien. Van der Schaar daarover: „Ik kan niet meer becijferen wat een operatie in De Klokkenberg nu kost. De banken heb ben twintig miljoen gulden willen Investeren in de kliniek, uitgaand van een operatiecapa citeit van duizend per jaar." Tijdens de topdagen van Van der Schaar kostte een operatie 23.000 gulden. In aridere Nederlandse ziekenhuizen, waar dergelijke ingrepen plaatsvinden ligt dat bedrag tussen de dertigduizend en zestigduizend gulden. Nu het ook in De Klokkenberg die kant uitgaat, is het de vraag of de exploitatie nog sluitend te krijgen is. Daar komen nog enkele supervi- soren bij, die bemiddelaar Greep voorlopig nog een half jaar wil aanhouden. Dat kost honderd gulden per uur per man. De nieuwe manager drukt op de begroting voor 1700 gulden per dag, BTW en onkosten niet mee gerekend. Verder zijn er nu nog gastchlrur- gen, die met hun team overkomen en even eens betaald wensen te worden. Hoe men de problemen ook wendt of keert: steeds weer blijkt men de werkwijze, die Van der Schaar wilde introduceren in Nederland niet te lusten. Een goedkopere werkwijze, maar volgens de hartchirurg zelf, ook een die is gericht op het sneller helpen van de pa tiënt: „Je moet een patiënt niet eindeloos aan het lijntje houden. Zo'n man of vrouw zit te wachten op een veroordeling. Kan er wel of niet worden geopereerd. Ik heb mensen mee gemaakt, die maanden bij de telefoon heb ben zitten wachten, omdat er gebeld kon worden dat ze aah de beurt waren. We moe ten in Nederland in ieder geval van die wacht lijsten af." nci tempo, waarmee Van der Schaar patiën ten wilde helpen stuit bij de Nederlandse medische wereld op weerstand. Dat komt niet in de laatste plaats doordat ook zieken huispersoneel met een CAO werkt, hetgeen beperkingen inhoudt als het om werktijden gaat. Daarnaast mag men er gerust van uit gaan dat de ambities van deze hartchirurg niet altijd met verblijd gezicht zijn gadeges lagen door minder ambitieuze collega's. Die zelfde collega's spreken van een „karakter structuur, die een goede samenwerking in de weg staat" Dat mag een fors verwijt zijn aan Van der Schaar, maar evengoed aan henzelf. Deze buitengewoon hoog gespecialiseerde collega's, die naar men mag veronderstellen ook zeer intelligent zijn, hebben laten blijken niet in staat te zijn met zo'n karakter om te gaan: dat is Jammer, want nimmer is komen vast te staan dat de methode, die Van der Schaar voorstond niet de moeite waard zou zijn. Dr. F. Ac. M. Mol, directeur-geneesheer van het St. Ignatiusziekenhuis in Breda: „Ja, als ik Van der Schaar zo hoor, dan moeten we wel de onredelijkheid zelve zijn. Maar een logisch denkend mens kan op zijn vingers wel natel len dat er iets mis is. Alle, werkelijke Alle partijen waren het er op een gegeven moment over eens dat het zo niet langer kon. Je kunt leider van een team zijn, maar dat houdt niet ln dat Jij dan enkel vertelt wat er dient te gebeuren. Leiderschap houdt ook in dat Je naar mensen kunt luisteren, dat je smeedt als dat nodig is. Het ls duidelijk dat Van der Schaar daarin volkomen faalde." „Wie in Nederland heeft zo'n kans gehad. Voor een tweede keer. In Eindhoven ls het in het begin van de Jaren zeventig ook al mis gegaan met Van der Schaar. En in die weten schap is het toch duidelijk dat we zo'n man niet zouden aantrekken als we er niet alle maal het beste van wilden maken. We zijn met goede hoop begonnen. In februari werd de verhouding hard verstoord, doordat hij meende onenigheden met collega's te moeten uitvechten in krante-kolommen. Nou dat is niet bepaald onze stijl. We hebben Greep erbij gehaald en de zaak is bijgelegd. We hebben afgesproken dat we niet meer zo te werk zouden gaan. Iedereen heeft toen ge zegd, dit is verleden tijd. Maar ln de loop der tijd heeft opnieuw alles en iedereen zich tegen hem gekeerd. Er was er niet één meer die achter hem stond. Zouden die het dan allemaal bij het verkeerde eind hebben ge had? Nee, dat geloof ik niet. De periode Van der Schaar ls voorbij. Colle ga's uit Utrecht en Rotterdam nemen de zaak nu waar op voorbeeldige wijze. Er vinden ongeveer zeven operaties per week plaats. Dat is meer dan Van der Schaar de afgelopen tijd heeft kunnen doen door alle twijfels en onrust We hopen dat de kliniek nu weer een beetje gaat draalen." Het half Jaartje „Van der Schaar tegen de rest van de wereld" lijkt nu defnitief in het voordeel van de rest van de wereld te zijn beslecht Of dat terecht is zal de eenvoudige sterveling nooit kunnen vaststellen. Hij ver mag dat eenvoudig niet te beoordelen. De vaste Kamercommissie voor volksgezond heid heeft het deze week over de hartchirur gie in Nederland gehad. Men wil een gesprek met staatssecreatris Veder-Smit. „Niet zozeer over de situatie ln De Klokkenberg, zoals die de laatste weken is geweest Nee, over de hartchirurgie in het algemeen." De Klokken berg komt daar zijdelings bij te pas. Daarmee lijkt het hoofdstuk Van der Schaar in de Nederlandse hartchirurgie inderdaad ge sloten. Een koelkast of diepvriezer koopt u niet zomaar even op goed geluk. U wilt een puur funktioneel stuk techniek in de keuken. Een veilige bergplaats voor uw dagelijkse levensmid delen en uw diepvriesvoorraad. Bekijk 'n Ignis koelkast of diepvriezer eens. Tot in de finesses berekend op een lang en intensief gebruik. Typisch Ignis. De Keuken Kluizen. Van onze correspondent EINDHOVEN De veertigjarige J Loots uit Eindhoven ls gistermorgei doodgestoken in zijn woning aan dl Schans. De vermoedelijke dader, dl zestienjarige M. v. R. uit Eindhoven ls aangehouden. De Jongen had eei verhouding met het slachtoffer. De politie heeft ook de 63-Jarige va der van de jongen opgepakt en de 27 jarige J. W., die met het slachtoffa samenwoonde. Het drietal had in eei café besloten J. L. een afstraffing (4 geven omdat hij regelmatig overhoof lag met de zestienjarige Jongen. In de woning van het slachtoffer ont stond een vechtpartij. Daarbij zou dl Jongen het slachtoffer twee keer mei een mes ln de borst hebben gestoken en daarna hebben getrapt. AMSTERDAM Twee onbekend mannen hebben gistermorgen voü de openbare leeszaal aan de Prinsen gracht ln Amsterdam een 55-jarigi man neergeschoten en beroofd val een tas met 5.000 gulden. Het slacht offer wilde om half zeven 's morgefl de bibliotheek binnengaan om dl schoonmakers ln het gebouw hui loon te betalen. Op de stoep probeei den de twee overvallers hem de ta met geld uit handen te rukken, wal echter niet lukte. Zij vuurden daaro] twee schoten af die de man in hè linker borstbeen troffen. Hij ls met ernstige verwondingen 11 een ziekenhuis opgenomen. Met hè geld ginden de overvallers er daarai op de flets vandoor. van Ignis. Safe als een kluis. LONDEN (AFP) De Stads een wee» stakende journalisten van Engeland oudste dagblad The Times, gaai weer aan het werk. Gisterochtend gingen de stakers ak koord met een voorstel van de direc tie tot een loonsverhoging van 2 percent, verspreid over achttiel maanden. De krant kan vandaag ge woon verschijnen. Sinds vorige wee) zaterdag was dat niet gebeurd. Brommer tegen trekker STEENWIJK (ANP) De negentleo jarige J. Houwer uit Steenwijk is dooi een verkeersongeval omgekomen. Hl reed met zijn bromfiets tegen eei landbouwtrekker.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 10