Een handvol fantasie Weekendpuzzel 5 1 Paard en poëzie Romanisjin wint Niet piekeren maar puzzelen 645e opgave voor de ladderwedstrijd E R E A W L E E r L K C J 1 A D G S A Drie opgaven pre m LJ3 n B f E k 1 fcJKJMU8. .110 1 a a a I I I i I. i i I 5 a i+ SA»#N AA A A a B A A 2 Si *j q E II flfll ér i •f A A A Ai sa a sa 1 s OEPIE LEEST DE KRAKT. DAT VINDTHU INTERESSANT. DAGELIJKS HET NIEUWS EN DE ACHTERGROND INFORMATIE j erdag 30 augustus 1980 - inderboekenkindekinderboekenkinderboekenkinderboekenkinderboekenkinderboeke^ IVARIAS TROUW/KWARTET 21 ekenkinder i Fantasie In woord én teken, want aan deze handvol boekjes zie je hoezeer de Illustratie-kunst in opmars is in de wereld van het kin derboek. Nieuwe tekenin gen van Felix Hoffman be geleiden het oude stapelver haal, zodat je op elke pagi na van het smalle langwer pige boekje één regel meer aantreft, (vanaf hond die jongen niet wil bijten, stok die hond niet wil slaan, vuur dat stok niet wil verbran den), maar Intussen ln de tekeningen het hele verhaal ziet afrollen. Knuffel ls een veel groter prentenboek, waarin kleuri ge platen het in duidelijke letter gedrukte verhaal ver tellen van Knuffel, de oude versleten speelgoedhond die van Bas was en overal met hem mee ging, ln kar, aan een touw, in een deken tje. Bas had hem liever dan alle zeven teddyberen van zijn zusje. Maar op de dag dat moeders geld ophalen voor de schoolkennis om spullen aan te schaffen ver dwijnt KnuffeL Uitstekend is weergegeven, ln woord en beeld, hoezeer iedereen zich beijvert het beest te vinden, zonder wie niet geslapen kan worden. Ook de gruwe lijke ontdekking van Bas dat het onmisbare beest in een kraam vol tweedehands speelgoed staat tijdens de kermis, en vijftig cent kost, inplaats van de dertig die hij bezit (één van de zielig ste dingen aan kinderen vind ik dat zij nooit geld hebben en wij wel) zodat het' kan gebeuren dat een vreemd kind er met zijn speelhond vandoor gaat. Het is het zusje van Bas, die van de teddyberen, die haar Juist gewonnen reuze-beer inruilt voor Knuffel, en dat is het hele verhaal. Maar helder en irmlg van toon en geheel inleefbaar van emo tie, met prachtige tekenin gen, van Shirley Hughes zelf of van Colourc raftsmen Ltd? Zn elk geval won de auteur er een Zilveren Grif fel mee. De poppenspeler SJoerd Kuyper heeft één van zijn gespeelde verhalen opge schreven. De Boommanne tjes ls het eerste van wat een serie moet worden. Een eenvoudig gegeven van een bos met daarin mol, die uit de grond kruipt, gekleed ln roodgeel; haan, die de dag aankondigt en twee eige naardige boombewoners. Dlbbes en Bobbelle, die met de opschepperige kikker Roel een wedstrijd hardlo pen aangaan. Dat Bobbelle alleen maar hard kan lopen wanneer het erom gaat zijn bed te bereiken is een gege ven dat grote hilariteit bij kinderen op zal wekken, ze ker als het gespeeld wordt. Het boekje is ln eigen be heer uitgegeven en verkrijg baar op het hieronder ver melde adres. Robbert Rit meester maakte er spitse en geestige tekeningen bij. Kosmos komt met drie kin derboeken ln nieuwe uitvoe ring: stevig gebonden, in handzaam formaat: De kleine wereldreis van Bas en Joke is van Beatrijs Nolet, voor Jongere kinde ren, met ragfijne tekenin gen van Annemle Helmans. Een pas verhuisd Jongetje, dat zijn moeder kwijt is ge raakt bij het boodschappen doen, begint met een meisje dat op een stoep zat een klein wereldreisje in eigen land. nadat een mevrouw „met glasgrljze ogen" aller lei voorspellingen heeft ge daan. Zij vertelt in een soort geheimtaal wat Bas alle maal zal beleven, hij be grijpt het pas later. Om een dak boven het hoofd te heb ben treedt het tweetal in schoonmaakdienst bij een ouderwetse ze urmevrouw, die vroeger heks was maar nu alles alleen moet doen, zonder toverstok, en die hen met zuurkool beloont. Re den te over tot weglopen naar het bos, maar daar Jat een oud-eeerover die strui krover geworden Is Jokes tas met appels. Als hij hem na veel getier en acrobati sche toeren terug geeft wordt hij door een passe rend circusdirecteur in dienst genomen. Bas en Jo ke, die niets kunnen wat niet andere kinderen óók beheersen worden niet aan genomen en zoeken hun heil weer in het bos. Een goe daardige draak helpt hen overnachten. Maar een we reldreis is pas af als je na een hele tijd reizen weer aankomt op de plek waar je begon. En eindelijk vinden de twee hun vader en twee moeders, die in een ballon naar hen op zoek waren. Ei genlijk vormen de hoofd stukjes zes verhaaltjes, voor elke avond één. Els Pelgrom wekt met haar titel Drie Japies grote ver wachtingen, als Je Zwaant jes ontmoeting in de trein leest met drie vuurrood uit gedoste kereltjes in het ba gagerek: zijn ze er, of zijn ze er niet? Ze bestaan niet en ook wel, op ogenblikken dat het kind, dat naar Gronin gen gaat om te logeren tij dens ziekte van haar moe der, eenzaam ls of dingen met zichzelf moet beredene ren. Maar een grote functie hebben de ventjes verder niet. Het verhaal handelt re alistisch genoeg over het kind Zwaantje en haar ob servaties van de mensen met wie ze te maken krijgt Dat zijn de tandarts-oom en de tante waar ze logeert, in een groot saai huls (waar de fantasiefiguurtjes dus af en toe te hulp geroepen wor den); de twee mensen zijn truttig en saai en dom, Surl- namers vinden ze raar en onbetrouwbaar, en behalve dineren en tv-Mjken weten ze niet veel te beleven. Het is jammer dat zulke karak ters altijd zo stereotiep wor den uitgewerkt, waar men toch weet dat elke mens minstens één keer toch wel eens iets zegt of doet dat tegen zijn karakter in gaat Zwaantje van haar kant sluit natuurlijk vriendschap met het Surinaamse gezin, dat haar verwarmt met zijn lakonieke en gastvrije ma nier van leven. Hoewel ze tijdens het C A-bezoek met tante door Surinaamse Ricardo geamuseerd wordt met o.a. het Jatten van een shirt, wat wel verkeerd is, vindt Ricardo maar toch niet zó erg, want zijn han den vervelen zich zo, en die mensen zien toch niks. Er ger wordt het als Ricardo later gepakt wordt voor een overval die hij niet heeft ge pleegd. Het is Zwaantje die door Gertie Evenhuis met een ingewikkelde brief aan de justitie bewijst dat Ricardo op de bewuste dag met zijn gezin naar een tele visiefilm zat te kijken, ze was er zelf bij. Tenslotte keert Zwaantje naar huls te rug als haar moeder weer beter ls. Voor rond en boven de tien. The TJong Khing vertelt het op zijn geheel eigen manier in tekeningen. Interessanter dan de titel zijn de verhalen ln Dikke Ikke en de rest door Jan Voorhoeve. Het ls namelijk de spin Anansl, die hoofd persoon is in dit boek. Anansl ln Suriname, Nanzi op de Antillen, in Ghana Anansè. HIJ hoort bij de taal, het dansen, het zingen van de vroegere slaven; hij is meegekomen uit Afrika naar Suriname, Antillen en Amerika en Westindisch ge worden. Overal leven de verhalen over de spin, die wel gering van afmeting ls, maar veel mensen en dieren te slim af ls.. HIJ overleeft altijd en met dat thema hielden de voormalige sla ven zich overeind tegen ar moede, ziekte, treurigheid en kolonialisme, zoals de auteur in zijn wel erg lange voorwoord zegt. De verhalen die volgen zijn goed verteld; de onderwer pen liegen er niet om, dood, wraak en sluwheid, en meestal Anansl in de glans rol, op een manier die aan Reinsert de Vos doet den ken. Hij is Pa Tijger te slim af en de walvis, die hij laat touwtrekken op het strand. Anderen tuinen er ln door zijn streken, deftige heren houdt hij voor de gek, en de duivel bedulvelt hij. En als hij tenslotte veroordeeld wordt om in een zak zee te kiezen is het niet Anansi, maar de koning, die daar op lugubere wijze belandt. In een register worden meer bundels met Anansl-verha- len vermeld. Jongetje wil peertjes schudden, door Felix Hoff man, ui tg. Ploegsma, ƒ13,90 Knuffel, door Shirley Hug hes, uitg. Henff, 12,90 De Boommannetjes, door SJoerd Kuyper, uitg. St. Bobbelle, Wagnerlaan 25, Akersloot De kleine wereldreis van Bas en Joke, uitg. Koemos, 1*^0 Drie Japies, door Els Pel grom, idem, 19,50 Dikke Ikke en de rest, door Jan Voorhoeve, idem, 16,- Deze rubriek zal voortaan (met de bekende frequentie: om de veertien dagen) in zaterdagse edities verschij nen, red. Horizontaal 1. rond tuinhuisje, 4. ver trouwelijk, 7. top ln de Bemer Alpen, 9. slag, 10. bloedhuis, 12. vrucht, 13. soort hert, 14. oevergewas, 15. dun plaatje, 18. duivenhok, 20. wijnglas, 23. hoeveelheid, 25. bewaarder van een kerk, 20. een plezierritje maken, 27. edel. 29. lus, 31. plaaggeest, 32. gevolg, 37. lof, 39. platvis, 40. kleveri ge stof, 41. toespraak, 42. palmboom, 43. soort schaatsen, 44. verborgen, 45. goedertierenheid Verticaal. 1. insekt, 2. bontjas, 3. eet gerei, 4. turks keizerlijk decreet, 5. welige was, 0. opgewekt, 8. kosteloos, 9. gebogen, 11. gordel, 10. wijnmaat, 17. vorderen, 18. schuivende ijsheu- vel, 19. inhoudsmaat, 21. gebergte in Rusland, 22. slot. 23. boom, 24. mu zieknoot, 28. vaandel, 29. soort duif, 30. wild zwijn, 33. lusthof, 34. aandeel, 35. vertegenwoordiger, 30. staaf, 38. honingdrank, 40. twijg. Oplossing tot en met woensdag a.s. per briefkaart sturen naar: Dagblad Trouw/Kwartet, postbus 859, Am sterdam. Links boven vermelden: weekend posse I Oplossing vorige puzzel Hor. 1. familiariteit. 11. ikat, 12. orde, 13. tak, 14. piste, 17. tel, 18. LL. 19. restant, 21. me, 22. lak, 23. tra, 25. aap. 20. als, 28. alm, 30. slaper, 31. lawaai, 32. pro, 33. aga, 35. aal, 37. Sri, 39. Inn, 41. te, 43. torment, 40. Ta, 47. alt, 49. noest. 50. dal. 51. Asia, 53. kali, 54. fantasmagorie. Vert. 1. fitls, 2. akal, 3. mak, 4. it, 5. iris, 0. rata, 7. To, 8. ert, 9. idem, 10. telen, 14. pek, 15. stal, 10. ent, 19. rapport, 20. trawant, 22. laars, 24. alaan, 25. alp, 20. ara, 27. sla, 29. mal, 34. game, 30. staaf, 38. ion, 39. int, 40. malle, 42. Elsa, 44. roes, 45. Esla, 40. tall, 48. tin, 50. dar, 52. at, 53. k.o. De boekenbonnen gaan naar: W. Kokmeijer, Rijnlaan 193 bis in Utrecht; H. Hooger, Houtkampstraat 14 ln Westendorp; J. Huixinga, Bak kersstraat 2 in Zoutkamp. V- Figuur 1: Het poëtische paarden kader Wij hebben dit Jaar het paard nog al eens van stal gehaald, hetgeen overigens beter ls dan oude koelen uit de sloot. Ook vandaag speelt het schaak bord-)paard weer zijn roL Nu ln een literaire opgave, ontwor pen door de heer J.J. Kolk uit Malden. In figuur 1 dient ln leder der open staande vakjes een letter te wor den ingevuld. Wanneer men daar na, beginnen ln het vakje, waarin een cirkel ls geplaatst, alle letters per „paardesprong" leest (dus zo wel de 18 gegeven letters als de 32 i i ingevulde letters), vindt men ach tereenvolgens de naam van een Nederlandse schrijver/dichter, zijn peeudonlem als dichter en de titel van een gedichtenbundel, die onder dat pseudoniem verscheen FIGUUR I Een volledige goede oplossing wordt beloond met tien punten, die bestemd zijn voor de doorlo pende ladderwedstrijd, waaraan iedereen (dus ook u), op elk ge wenst moment (dus ook nu), kan deelnemen. De behaalde punten worden op uw persoonlijke kaart Het paard wederom nu literair ten tonele genoteerd en na Iedere Inzending vermeerdert uw puntenaantaL Tot het moment waarop geen der andere deelnemers meer punten heeft dan u, ln welk geval u de ladderprljs ontvangt en weer op nieuw kunt beginnen. Oplossingen dienen uiterlijk op 27 september 1980 te zijn ontvangen door de heer H. den Boer, Eiken laan 112, 2091 EG /S-Gravenzan- de. Op briefkaart of enveloppe s.v.p. vermelden: NIET PIEKE REN MAAR PUZZELEN en in uw schrijven volledige naam en adres, gaarne ln blokletters. WUt u bij uw inzending ook een waarderingscijfer voor het werk van de heer Kolk vermelden (10 als hoogste, 1 als laagste waarde ring). Gaarne zien wij uw opmerkingen, kritiek, lof enz. tegemoet. Wan neer u antwoord wilt hebben, sluit u dan een postzegel van 00 cent in. Het lijkt mij aardig ons weer eens wat te verdiepen ln het comblna- tleve aspect van het dammen. We doen dat aan de hand van een oplocwedstrijd, die drie combina ties omvat die op het partijspel zijn afgestemd. Wie mee wil doen, kan zijn goede oplossingen naar mijn adres sturen: Frank Drost, Hertog van Saxenlaan 2, 8801 E8 Franeker. Ik wil over de herkomst van Iedere positie iets zeggen, maar weiger u ook maar op een of andere manier te helpen. De eerste opgave heb lk ontleend aan een oud exemplaar van het damspel waarin Roozen- burg toendertijd de rubriek PAR TIJANALYSE verzorgde. Roozen- burg had deze partijstand van de heer Leocaria uit Curacao ontvan gen en vond de ontleding schltte- slist niet alledaags ls, zult u er niet al te veel moeilijkheden bij onder vinden, wanneer u dit probleem op het bord oplost. Voor wie deae opgaven wil beschouwen als een test van eigen kunnen en ze van het blad af op wil lossen, ls deze eerste zeker een goede graadmeter voor het toetsen van eigen voor stellingsvermogen. De tweede opgave komt ook uit het verleden. Het betreft hier een combinatie voor zwartd), die werd aangegeven door Deslauriers, de Canadese oud-wereldkampioen tijdens een gezamenlijke analyse met Baba Sy en Roozenburg. Deze opgave demonstreert nog eens ten overvloede de fenomenale combi natievaardigheid van de veelvou dig wereldkampioen. Tenslotte een weer wat minder moeilijk probleem van een Cu baan. Emlllo Chimenez laat met deze laatste opgave zien, dat er al ln 1967 op een heel behoorlijk ni veau werd gedamd op Cuba. Voor de FMJD, die het laatste Jaar weer volop aan de weg timmert en er zelfs al ln is geslaagd Afrika voor het dammen open te leggen, blijkt na de ook als zo geslaagde Axneri- kaanse zone ln Suriname, waar aan door Suriname, Brazilië, de Verenigde Staten, Canada en Ha ïti werd deelgenomen, nog wel m mm 'm Wb ,;<m. Wt.O wt e m P H O -4 sy. m m m m m'm m/m. 'm meer ontwikkelingswerk ln het b.v. Nicaragua wordt gedamd, dan verschiet te liggen. Immers, als er kunnen er nog heel wat landen ln 1967 al zo werd gespeeld op aan het huidige ledenbestand wor- Cuba en we ook nog weten dat in den toegevoegd. En dat zal de macht van de Werelddambond al leen maar toenemen. En nu dan muur aan de alag en hopelijk met veel succes. Wit voert de winnende combinatie uit, met uitzondering van nr. 2, want daar ls het zwart die wint. Een ding wil ik nog kwijt, want lk weet dat lk vooral met het laatste probleem vele betere Nederlandse problemlsten tegen het hoofd kan stoten. De denk daarbij aan de kreupele be gins tand en de aller minst fraaie slotstand. Toch vind lk. dat men dit mij moet vergeven, aangezien lk de laatste opgave vooral heb gekozen omdat het hier een werkstuk van een problemist uit een niet bij de FMJD aangeslo ten land betreft Genade alstu blieft! Kort geleden heeft de Russische grootmeester Oleg Romanisjin in het Poolse plaatsje Polonica Zdroj met groot gemakt een toernooit je gewonnen, dat door de gastheren enigszins overdreven het predi kaat 'internationaal' kreeg. Naast spelers uit de Oostbloklanden en een Cubaan deed namelijk maar één westerling mee: onze landge noot Hans Böhm. Erg veel van de stakingsonlusten schijnt tot het toernooi niet te zijn doorgedron gen. want ook communistische landen vermengen sport en poli tiek pas. als het him gunstig uit komt. De winnaar Romanisjin was een klasse sterker dan de rest. Al en kele ronden voor het einde was hij zeker van de zege en vanaf dat moment heeft hij nog wat remise geschoven. Binnen het schaakwe reldje in de Sowjet-Unie is Roma nisjin een wat afwijkende figuur, en het wekt daarom ook geen ver bazing dat deze talentvolle speler genoegen moest nemen met een tweederangs Pools toernooi, ter wijl hij in een sterke krachtmeting in het Westen ongetwijfeld meer op zijn plaats zou ztjn. Russische grootmeesters beschouwen het meestal als een straf, zo'n onder onsje tussen broedervolkeren. Er zijn geen harde westerse valuta te verdienen, er is geen eer te beha len en meestal kom je ook nog eens terecht in een provinciestad je, waar het leven na acht uur 's avonds lijkt uitgestorven. Romanisjin is een wat dromerige, dichterlijke persoonlijkheid. Hij is een groot talent met zeer originele ideeën. Het schaakspel lijkt hem aangewaaid en evenals zijn grote voorbeeld David Bronstein. heeft hij een hekel aan lange theoreti sche varianten. Een bestaan, dat zich slechts tot het schaken be perkt, kan hij zich niet voorstellen en dat is waarschijnlijk dan ook de reden dat hij nooit een echte wereldkampioenskandidaat zal worden. Wit: Böhm. Zwart: Romanisjin 1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-e4 e7-e6 3. Pbl-c3 LfS-M 4. Ddl-c2 (Een vari ant die door het werk van Hans Ree bij Nederlanders weer popu lair is.) 4.C7-C5 5. d4xc5 6. a2- *3 Lb4xe5 7. Pgl-fS d7-d5 8. c4xd5 e6xd5 9. Lel f5 Le8~e6 19. e2-eS h7- b6 11. Lgf-h4 PbM 12. Tal-dl Lc5-e7 13. Lfl-«2 T»S-e8 14. 04 (Wit lijkt beter te staan, maar de volgende zet lost alle mogelijkhe den op.) 14. Pf6*4! 15. Pc3xe4 Le7xh4 16. Pf3xh4 Dd8xh4 17. Pe4-c54! (Misschien de bron van alle moeilijkheden, maar na 17. Pc3 kan zwart heel goed 17. d4 spelen17. Pc6-e5 18. De2-a4 (De enige manier om van de on aangename penning verlost te worden.) Db4xs4 19. Pe5xa4 Te8- c2 20. Tfl-el Tf8-b8 (Met de van zelfsprekende dreiging 21. b5) 21. f2-f4 b7-b5 22. Le2xb5 Tb8xb5 23. f4xe5 Tb5-b3 24. Tdl-cl? m m m m m sie diagram I Een betere kans lijkt 24. e4, hoe wel zwart dan over het sterke ant woord 24. Ld7! beschikt. 24. TbSxe.V 25. TelxeZ TeSxalt Kg 1-fl Telxe5 27. Te2-d2 (Na deze passieve zet is wit kansloos. Zowel 27. Tc7, als 27. b4 lijken meer in aanmerking te komen om nog in troebel water te vissen). 27.KgS- f8 28. Pa4-e5 Kf8-e7 Td2-d4 Ke7- d6 30. PeS-bJ Te5-*4 31. Td4x«4 d5xe4 32. Pb3-d4 Le«-d7 S3. Kf2-e3 Kdt-c5 34. gS-gS n-f5 en wit gaf het maar op. want tegen de op mars g5-f4 is weinig eer meer te behalen. Een erg eenvoudige overwinning op Böhm, die duidelijk niet zijn beste dag had. Romanisjin ls een tactische speler, die in moeilijke stellingen vaak op zijn best is. Tegen Barczay mislukte de ope ning enigszins, maar door een aar dig zetje wist hij nog bijna de partij te winnen. Zie diagram II Zwart staat gedrukt, maar Roma nisjin vindt nog wat. 22.Pd7-e5! 23. b4-b5 (Niet 23. bc5x dc5x met damewinst.) 23. Td8-a8 24. Tel- bl Tf8-b8 25. Lg2-h3 g7-g6 26. Tal- *3 De7-«7 27. Ta3-f3 *6xb5 28. Tbl- xbS Ta8-a6 29. Tf3-a3 Tb8-a8 30. Kgl-g2 h7-h5 31. Ta3-a2 Kg8-g7 32. f2-f3 (Begint zichzelf te verzwak ken, nu zijn aanval ls doodgelo pen.) 32. De7-c7 33. Ta2-d2 Ta6xa5 34. Dd5xd6 De7xd6 35. Td2xd« Ta5-a2t 36. Kg2-gl Ta2- alt 37. Lh3-fl Ta8*3 SS. TbSxcS Ta3xf3 39. Td«-d2 Tf3xflt 40. Kgl-fl Tfl-glt 41. Kg2-h3 f7-f8 42. TcS-«7t Kg7-b6 43. T«7xb7 Tal-el 44. Td2-f2 Tg 1-fl 45. Tftxfl Tclxfl 46. Kh5-g2 Tfl-el 47. Tb7- f7 Tclxo4 48. Tf7xf6 Te4xe4 49. Tf«-e6 Kht-gS 50. Kg2-f3 Te4-«1 51. Kf3-ft Kg5-f5 52. Te6xg6! (Zo houdt wit nog Juist remise.) 52. Tel-hl 53. T|4f8 Thlxh2t 54. Kf2-f3 e5-e4t 55. Kf3-e3 Th2-g2 56. TgS-fSt Kf5-g4 57. TfS-gSt Kg4-h3 58. TgS-hS Tg2xg3t 59. Ke3xe4 h5- ta4 60. Ke4-f4 TgS-aS 61. Th8-h7 TaJ-att 62. Kf4-f3 Kh3-h2 63. Kf3- f2 h4-h3 64. Th7-f7 remise

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 21