I
IIR&PLANT
Augustus: Sprmkhanenmaand
Wsekendpuzzel
1
I
a
1
a
A
a
i mm
SB H
a 2
A11a el
d
a
13
a
a
a
is
A
is
a
as
ii
a
a
H
a
A
I1#
a
83
ËSi.
8
■JB
H
1
8
iy
H
•J
iH
a
HP 9
8
in
m
0
a a
a
pn
B
Hi
iP
U up
p
G o "m
p
Q S
lü
p
p
n
B
Fascinerende patregel
M
Samoflova staat
haar mannetje
m
m
m m
m
mAmKm
m
m
w w
'm
m
WW
m
m
m
m w.
u m
B
'CX
M
B
W, 'të
a u a
B
23 AUGUSTUS 1980
TROUW/KWARTET 19
■VARIA!
door henk van halm
is de maand van de
iikhanen. In Juli zag Je overal
ien het gras de kortgevleugel-
arven, die nu allemaal volwas
zijn geworden. Op drukkend
me dagen, als de mensen loom
en de vogels zwijgen, weer-
jct de lucht van het sjirpen op.
plekken die ervoor in aanmer-
5 komen: zondoorstoofde dijk
ingen, droge graslanden en
[evelden. Het klinkt scherp uit
en het slaperig makende zoe-
van al die vliegende insekten
zich juist bij zomerse hitte op
best voelen.
de langer wordende augustus-
mden. zwoel en vochtiger dan
lagen, hoor Je een ander geluid
dat van de sprinkhanen van
veld: het hoge eentonige zin
van de grote groene sabel-
nkhanen. die bij voorkeur sjir-
in de toppen van struiken en
en het gebladerte van bomen,
boog is dat geluid dat ik het op
paar decimeter van het sjlr-
de dier met mijn bandrecorder
kon registreren. Het klonk
verdovend in de oortelefoon,
ir de band draaiend hoorde ik
alles schreeuwende kinde-
passerende vliegtuigen, het
e dreunen van een fabriek in
verte, auto's en startende
miners, maar geen sabel-
nkhaan.
dier zat vrijwel elke avond te
jen in mijn tuin, toen ik de
ame wilde maken, in de
Idsluier naast het open slaap-
erraam. Wij hadden geen last
het doordringende geluid,
het riep zoete herinneringen
aan Zweedse zomernachten,
uwens, daar is het typisch
zoals je ook bij Zweedse
is kimt horen. Dat het dat nu
is rondom Amsterdam, is pas
de laatste dertig jaar. In mijn
igd hoorde ik het er nooit en ik
nog heel precies dat ik de
ste sabelsprinkhanen ving in
Amsterdamse Bos. Zojuist
ik zeven sjirpende mannetjes
;ld langs een weg in Buitenvel-
t in Amsterdam-Zuid in een
begroeiing van teunisbloe-
n, bramen, lage wilgjes en koe
ksbloemen over een paar hon-
d meter.
Het paardegezicht van de grote
groene sabelsprinkhaan. Zijn
„oor" zit in zijn scheenbeen, net
onder de knie, en is links op de
foto te zien als een donker spleet
je in de rechtervoorpoot.
De sprinkhaan in de bruidsluier
zorgde wel voor een incident bij de
buren. Na twee nachten verhuisde
hij naar de goudenregen vlak voor
hun slaapkamerraam en het ge
viel dat het Juist toen ontstellend
warm was. Eerst werd met een ruk
het raam gesloten, even later weer
geopend onder gedempt commen
taar. De volgende dag liet het in-
sekt zich nog een paar keer horen
en de hele familie is op zoek ge
weest naar die „vervelende vogel"
die haar uit de slaap had ge
houden.
Ook de goudenregen is maar een
paar dagen lang zijn domicilie ge
weest. Hij heeft daarna nog bijna
twee maanden, tot 19 oktober, zit
ten zingen in de lijsterbes achter
in de tuin. Hij, zeg ik. omdat het
de mannetjes zijn die sjirpen. Dat
geldt evenzeer voor de veld- als
Vrouwtje van de grote groene sa
belsprinkhaan, zittend op een
teunisbloemstengel. Let op de sa-
belvormige legboor aan haar ach
terlijf.
voor de sabelsprinkhanen. Met
het geluld lokken ze de vrouwtjes
aan. Er zijn veldsprinkhaansoor-
ten die uiterlijk, zelfs bij heel
nauwkeurig onderzoek, niet van
elkaar zijn te onderscheiden. Er is
maar één verschil: de lokroep.
Daardoor komt het dan de
vrouwtjes zich niet vergissen en
per ongeluk een verkeerd manne
tje benaderen. Zo blijven beide
soorten gescheiden, ook al zijn ze
zeer nauw aan elkaar verwant.
Hun oren.
Sprinkhanen moeten dus wel goed
kunnen horen. Maar als je naar
oren zoekt op de plek waar we die
bij hogere dieren verwachten, kun
Je lang zoeken. Bij de sabelsprink
hanen is het gehoororgaan geloka
liseerd in de voorpoten, in een
spleetje in de scheen, vlak onder
de knie. Om het te zien te krijgen
heb je voor zo'n groot dier, wel een
decimeter lang, niet eens een loep
nodig. Wel moet Je het insekt dan
eerst pakken, wat niet meevalt,
want ook hun gezichtsvermogen is
uitstekend. Al gaan ze niet direct
op de vleugels, handig draaien ze
zich weg achter de boomstam of
de tak waar ze op zitten. Het doet
denken aan het trucje dat ook
spechten vertonen. En om er een
te vangen, zul Je hem eerst moeten
ontdekken. Dat lijkt makkelijk bij
zo'n lawaaimaker, maar zijn groe
ne kleur maakt hem moeilijk te
vinden tussen planteloof. Als het
lukt, pak hem dan bij de vleugels,
vlak achter het borststuk. Anders
heb Je goede kans op een beet, die
van een sabelsprinkhaan flink kan
aankomen. Niet voor niets heeft
een bepaalde soort wrattenbijter!
Met hun harde kaken eten ze niet
alleen plantaardig voedsel, maar
ook dieren. In gevangenschap
eten de vrouwtjes de mannetjes
na de paring op, omdat die dan
niet tijdig een goed heenkomen
kunnen vinden.
Zelf kijken
De oren van een veldsprinkhaan
zitten op een andere plek: in de
eerste ring van het achterlijf. Het
ziet er inderdaad een beetje uit als
een echt oor: het is een half-cirkel
vormig vlies over een uitholling
met een opstaand randje er om
heen dat wat doet denken aan een
oorschelp. Veldsprinkhanen zijn
veel kleiner dan de meeste sabel-
sprinkhanen en om het trommel
vlies te zien heb Je dus wel een
behoorlijk vergrootglas nodig. Er
zijn nog veel meer verschillen: sa
belsprinkhanen danken hun naam
aan de sabelvormlge legboor aan
de achterlijfspunt van de vrouw
tjes, waarmee ze hun eitjes diep in.
de grond leggen. Zo'n boor hebben
veldsprinkhanen niet, evenmin als
zulke draaddunne sprieten. De he
le kop ziet er eigenlijk ook anders
uit. Die van de grote groene sabel
sprinkhaan doet me altijd denken
aan een lang paardegezicht. Ge
luid voortbrengen doen ze ook op
een verschillende manier. Hoe, dat
vertel ik nu eens niet. Ga dat eens
zelfs bekijken, heel, heel stil slui
pend naar zo'n zanger, wat best
moeilijk is.
En als sprinkhanen u daardoor
zijn gaan boeien, zodat je er meer
over wilt weten, dan is er een heel
aardig boek over „Sprinkhanen,
krekels en andere rechtvleugeli-
gen" met 108 kleurenfoto's van
allerlei Europese sprinkhanen, ge
maakt door de Zweed Ake Sand-
hall, en een heel informatieve
tekst van sprinkhanenspeclalist
KJell Ander. Je ontdekt dan ook
dat een kortvleugelige sprinkhaan
niet altijd een larve hoeft te zijn.
Ake Sandhall en KJell Ander:
Sprinkhanen, krekels en andere
rcchtvleugeligen. Uitg. Elmar,
Rijswijk. Gebonden 94 blz.
16,90.
Horizontaal. 1. vertrouwelijkheid, 11.
handweefwerk, 12. regel, 13. deel van
een boom, 14. wielerbaan, 17 ogen
blik, 18. in loco (afk.), 19. overschot,
21. pers. voornaam». 22. vernis, 23.
baan voor balspel, 25. vierhandig
dier, 26. wanneer, 28. bergweide, 30.
slaperdijk, 31. geraas. 32. voor. 33.
turks bevelhebber, 35. vis, 37. geest
van de rijstcultuur, 39. zijtak Donau,
41. voorzetsel, 43. kwelling, 46. schelk.
element, 47. zangstem, 49. vlijtig, 50.
vallei, 51. Myth, figuur, 53. rivier
(lndn.), 54. schijngeestenoproeplng.
Verticaal. 1. zomervogeltje, 2. foefje
(indn.), 3. tam, 4. item (afk.), 5. bloem,
6. evenredig deel, 7. meisjesnaam, 8.
peulvrucht, 9. hetzelfde, 10. kweken,
14. kleverige stof, 15. dierenverblijf,
16. loot, 19. verslag, 20. medestander,
22. schoeisel, 24. voortdurend, 25.
berg, 26. papegaal, 27. groente, 29.
vorm, 34. tennisterm, 36. stang, 38.
electrlsch geladen atoom, 39. inten
dant (afk.), 40. kolfhamer, 42. meisjes
naam. 44. lichte bedwelming, 45. ri
vier in Spanje, 46. touw, 48. metaal
soort, 50 bij, 52. atmosfeer (afk.), 53.
sport term.
Oplossing tot en met woensdag a.s.
per briefkaart sturen naar: Dagblad
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amster
dam. Links boven vermelden: week
endpuzzel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. geniaal, 7. pompoen, 13. even,
14. melis, 16. Erie, 17. t.s., 20. kat, 21.
gr., 22. N.O., 23. ararat, 26. parade, 28.
gelag, 30. baron, 31. k.o., 33. compag
non, 35. me, 36. tra, 38. Na, 39. te, 40.
man, 41. dal, 42. retro, 43. ren, 44. mes,
45. Ni. 46. Mo, 48. eek. 50. ar, 51.
mandoline, 55. na, 56. ladde, 57. smelt,
59. kerrie, 62. erelid. 64. A.M., 65. ir, 66
bes. 68. ag, 69. de. 70. noen. 72. teder,
74 idee, 76. Tegelen, 77. troetel.
Vert. 1. geraakt, 2. ever. 3. ne, 4.
intrek, 5. a.m., 6. lek, 7. pit, 8. os, 9.
perron, 10. or, 11. eind, 12. negeren. 15.
lam, 19. salon, 21 garoe, 24. Ag, 25.
tamarinde. 26. pantomime, 27. An, 29.
O.P., 30. order, 34. astro, 35 manen,
37. aas, 40. mee, 44. markant, 45. na
dir, 47. onera, 49. kandeel, 51. marine,
52. de, 53. L.S., 54. elegie. 56. Ir, 68. t l,
60. emoe, 61. eed, 63. idee, 66. ben, 67.
set. 71. eg, 72. te, 73. Rr, 75 dt.
'De boekenbonnen gaan naar: A. W.
Slingerland, Leeuwerikspad 44. Ter-
Aar; W. Koelmn, Schrijnwerkersgaar-
de 104, Den Haag; J. Kramer, Laan
van Vollenhove 17Ö5, Zeist.
Voor de verzamelaars van het on
derwerp „Olympische Spelen" is
er ten aanzien van de door de Ver.
Staten van Noord-Amerika uitge
geven zegels, die het vorig jaar
zijn verschenen voor de XXHe Zo
merspelen, wel enige sensatie. In
verband met de Amerikaanse boy
cot was de directeur-generaal der
posterijen wel verplicht die zegels
ontijdig uit de verkoop te nemen.
Dat geschiedde op 11 maart van
dit jaar. Uiteraard liep de prijs van
de bij de handel aanwezige zegels
toen aardig op voor de verzame
laars die ze nog niet gekocht had
den of nog een voorraadje extra
wilden kopen. De directeur-gene
raal dreigde toen al, als die prijs
opdrijving zou voortduren, de ze
gels weer in de verkoop te zullen
nemen. Op 4 augustus Jl. is dit dan
ook prompt gebeurd, zij het onder
het motto, dat, nu de spelen op 3
augustus waren besloten, de ze
gels toch geen propaganda meer
konden maken voor de spelen; te
vens beoogde de postdienst met
deze maatregel een huldebetoon
voor de Amerikaan Jesse Owens,
de supersportman, die in 1936 tij
dens de Xle spelen in Berlijn vier
gouden plakken behaalde en 31
maart jL is overleden; bovendien
was het een sympathiebetuiging
aan alle Amerikanen, die de afge
lopen jaren hadden getraind en
onverwacht moesten thuisblijven.
De verzamelaars kunnen de zegels
en postwaardestukken nu weer te
gen nominale waarde alleen bij
de filatelistische dienst te Was
hington op de kop tikken!
Dinsdag 26 augustus verschijnen
in ons land drie zegels, die de
belangrijke functie van het goede
renvervoer in Nederland onder-'
strepen; de zegel van 50 c toont
vrachtauto's bij een overslagbe
drijf; die van 60 c is gewijd aan
railtransport en laat een twee-as-
sige silowagen (type Uces) zien; de
zegel van 80 c geldt het vervoer te
water en wel per binnenvaart-
schip. Te zamen vervoeren zij per
Jaar 450 miljoen ton goederen,
waarvan bijna een derde voor het
buitenland is bestemd.
Op 4 augustus vierde de Britse
koningin-moeder Elizabeth haar
80e verjaardag. Behalve in Groot-
Brittannië verschenen voor deze
gelegenheid in 13 van de Commen-
wealthlanden herdenkingszegels
met het portret van deze in haar
land zeer populaire vrouw. In Au
stralië kwamen deze maand vier
zegels, elk 22 c uit met als onder
werp: verenigingen voor welzijns
zorg; de zegels tonen activiteiten
van de Vlncentlusverenlging, die
in 1875 werd opgericht, van het
Leger des Hells sinds 1890, van de
rijdende voedselvoorziening voor
zieken en bejaarden, opgericht in
1970, en van een in 1975 in het
leven geroepen trimbeweging on
der de naam „doe mee".
De maandelijkse uitgiften van
West-Duitsland en van West-Ber-
lljn zijn 14 augustus uitgekomen.
Van de Bondsrepubliek drie ze
gels: de 200e geboortedag van de
medicus dr Friedrich Johann
Haass (1780-1853), de 150e geboor
tedag van de schrijfster Marie von
Ebner-Eschenbachs (1830-1956) en
de honderste geboortedag van de
dichter Johann Kinau (1880-1916),
die zijn werken onder het pseudo
niem Gorch Fock publiceerde.
WestrBerlijn kwam met twee bij
zondere zegels aan de markt: een
zegel van 60 pf wegens de hon
derdste geboortedag van de ope
rette-componist Robert Stolz
(1880-1975), waarop zijn portret en
de eerste maten van een mars „De
meisjes van Berlijn"; de tweede
zegel betreft Friedrich Wilhelm
von Steuben (1730-1794), een Prui
sische officier, die in de Ameri
kaanse vrijheidsoorlog aan de zij
de der Amerikanen streed.
Naar aanleiding van mijn bericht
in de rubriek van 26 juli over een
Westduitse postzegel „250 Jaar
Bijbelspreuken voor elke dag"
maakt een lezer er mij vriendelijk
op attent dat ook in Nederland
„Dagteksten" elk Jaar door de
Evangelische Broedergemeen
schap te Zeist wordt uitgegeven.
Olympic» 1990 Oocathlon
Samen met het geheimzinnige en
passant slaan, behoort het pat tot
de meest fascinerende regel van
het schaakspel. Welk een bevredi
gend gevoel geeft het toch om
remise door pat te bereiken, als
men geconfronteerd is met een
geweldige overmacht. Zelfs be
roofd van alle manschappen is er
door het pat nog hoop op ontsnap
ping. In studies wordt het patthe
ma dan ook regelmatig gebruikt,
want de ontknoping tot pat gaat
niet zelden gepaard met sensatio
nele taferelen. Zeer verrassend is
bijvoorbeeld de constructie van
Slmchowitsch.
diagram I
Wit heeft een grote materiële voor
sprong, maar toch is hij er beroerd
aan toe, omdat niet alleen promo
tie dreigt, maar ook nog eens een
zet als 1. b2. Wits eerste zet is
derhalve gedwongen: 1. Ta4-c4 b3-
b2 2. Tc4xc2 b2x»lD. (Plotseling
zijn de rollen omgedraaid. Zwart
heeft niet alleen een dame tegen
een toren, maar ook nog eens een
paard meer. Zijn koning is echter
bedreigd). 3. f2-f3t! (Pas drie zet
ten later wordt duidelijk waarom
hier 3. f4 verliest.) 3Kh2-gl 4.
Kh4-h3 Pd5xe3 (De enige manier
om het mat op g2 te verhinderen).
5. Tc2-h2! (Een zeer opmerkelijke
stelling. Geen enkel stuk van
zwart kan zetten. Pe3 moet het
mat verhinderen, op 5Dc3 of 5.
Dd4x volgt 6. Pe2t, terwijl Pbl
ook aan zijn plaats is gekluisterd
vanwege 6. Thlt en damewinst.) 5.
f6-f5 6. f3-f4 (Had wit op de
derde zet f3 gespeeld, dan zou hij
nu de dame moeten laten ont
snappen.) 6d6-d5 7. a2-a3 (Wit
moet de dame nu wel een veld
geven, maar plotseling volgt dan
een patcombinatie.) 7. Dalxa3
8. Th2-g2tü Pe3xg2 pat. Deze stu
die kreeg overigens in 1935 niet
eens een prijs. Het bleef bij een
eervolle vermelding, volgens de
problemist Herbstmann, omdat
Pbl niet economisch in het geheel
meewerkt. Veel enthousiaster was
hij over een studie van Nasimo-
wltsch uit hetzelfde Jaar.
zie diagram n
1. Ph5-f4t (Omzeilt een valstrik: 1.
h8dt Lf3xt 2. Kd4 alD en wint.) 1.
Kh3-g3 2. Pf4-e2t (Nog altijd
ging 1. h8D niet.) 2.Kg3xf3 (Dit
slaan is gedwongen: 2. Kf2 3.
h8D Lf3tX 4. Kd4 alD 5. Pc3) 3.
Pe2-c3! (Steeds hetzelfde thema:
3. h8D Ke2x: 4. Kd4 alD) 3.a2-
alD 4. h7-h8D Dalxc3tü (Een
schitterende zet: 4. dc3x faalt op 4.
Ke3 mat. terwijl 4. Dh3t Kf4t!
5. Dg2x Dd5 leidt tot mat.) 5.
Dh8xc3t Kf3-e2 6. De3-f3tü (Dit
tegenoffer is noodzakelijk: 6. Kd4
e5 mat. De pointe is dat het veld
F;
diagram 1
c3 wordt vrij gemaakt.) 6.
Lg2xf3t 7. Kd5-d4 Ke2xd2 (Weer
dreigt mat. Ook tot remise leidt: 7.
d5 8. Kc3 d6 9. d4 Ke3 10. La7
Ke4 11. Lb8! e5 12. Ld6x ed4xt 13.
Kd2). 8. Lb8xd6 e7xd6 pat! Een
bijna ongelooflijke opeenstape-
diagram II
diagram III
ling van briljante zetten. Een
ogenschijnlijk eenvoudige studie,
die echter een zeer omvangrijk
bouwwerk blijkt te zijn, is die van
A. H. Branton in 1966 in The New
Statesman gepubliceerd,
diagram UI
1. Pb2-d3t (Niet: 1. Pa4t Kb4 2.
Lf4x Pd5) 1. Kc5-d4 (Sterker
dan: 1.Kc4 2. Lf4x Pg4 3. Lel.)
2. Lh2xf4 (Opnieuw gedwongen,
want 2. Pel wordt afgestraft door
2f3t 3. Kei Ld5 4. Lgl Ke4 5.
Kd2 Pg4 6. Kei a2.) 2.La8-f3t 3.
Ke2-d2 (Verliezend is: 3. Kf3x
Kd3x 4. Ld6 a2 5. Le5 Pdl 6. Lal
Kc2 7. Ke2 Pb2 8. Kd3 Kbl) 3.
Pe3-c4t 4. Kd2-c2 Lf3-dlt! (De an
dere mogelijkheid 4. Le4 is
minder goed: 5. Kb3 Ld3x 6. Lel,
terwijl 4.a2 5. Le5t Pe5x 6. Pel
alPt anders 6. Pb3t 7. Kb2
Pc4t 8. Kalx Kc3 9. Pa2t Kb3 10.
Pelt Kc2 11. Pa2 Pd2 12. Pb4t
Kb3 13. Pc6 Ka3 14. Pd4 Le4 15.
Pc2t Kb3 16. Pd4t Kc3 17. Pb5t
ook niet meer dan remise ople
vert.) 5. Kc2-bl! (Natuurlijk kon er
niet geslagen worden: 5. Kdlx? a2
6. Pel alD) 5Kd4xd3 6. Lf4-cl
(Om met 7. Ka2 de a-pion op te
halen.) 6. Kd3-c3 (Helaas hielp
ook 6.Lb3 niet wegens 7. La3x!
Pa3x 8. Ka2 en wit wint zijn stuk
terug.) 7. Lclxa3! (Toch!) 7.
Pc4xa3 8. Kbl-cl en als zwart zijn
loper niet wil verliezen, zal hij al
tijd de witte koning pat moeten
zetten!
Vorige week heb ik in deze kolom
nog eens uitgebreid aandacht be
steed aan de tweekamp Sochnen-
ko-Altsjoel en vandaag wil ik al
vast ingaan op het komende titel-
toemooi, dat door de dames zal
worden verspeeld in het Zuidhol
landse De Lier. Voor ons land zul
len kampioene Petra Polman en
Mleke Heitmeier de eer verde
digen.
Zij zullen het heel moeilijk krijgen
met vooral de Russische vertegen
woordiging, die bestaat uit Soch-
nenko, Altsjoel en Ljoeba Sjaus.
Men ziet, dat de veelvoudige we
reldkampioene Mikhailowskaja er
niet meer bij is. Dat mag toch wel
als een verrassing worden gezien
en is ook tekenend voor de grote
concurrentiestrijd in de Sowjet-
unie onder de dames. Verder zul
len we in De Lier de Frangaises
Bourat en Bonnefoy, de Brazili
aanse Ribeiro en de Israëlische
Samoflova tegenkomen, terwijl
België zal worden vertegenwoor
digd door de dames Verheyen en
Hupez. Van dit elftal zijn Sjaus,
van wie ik niet weet of zij de vrouw
of zuster van grootmeester Jakow
Sjaus is of dat er helemaal geen
familieband tussen deze twee be
staat, Ribeiro en Samoflova in ons
land praktisch onbekend.
Israël kent nog geen dameskampi
oenschap. Samoflova deed daar
om mee in het kampioenschap
voor heren, maar dat verhinderde
haar niet ons te laten zien waartoe
zij in staat is.
Wit: Mej. E. Samoflova
Zwart: K. Kantoroviz
1. 32-28 17-21 2. 37-32 21-26 3. 34-29
26x37 4. 42x31 19-23 5. 28x19 14x34
6. 39x30 20-25 7. 44-39 25x34 8.
40x29. Het is na deze ongebruike
lijke en ruilrijke opening duide
lijk, dat wit de rol van aanvaller
op zich neemt Kantoroviz lijkt
wel wat ontzag te hebben voor zijn
tegenstandster.
810-14 9. 35-30 11-17 10. 50-44
6-11 11. 30-25 17-21 12. 32-28 21-26
(zwart helpt wit wel bij het ont
wikkelen.) 13. 44-40 26x37 14.
41x32 16-21 15. 46-41 11-17 16.41-37
5-10. Een zet die na bijvoorbeeld
17. 28-23 al erg zwak blijkt te zijn,
omdat zwart bijna wel verplicht
wordt tot het nivellerende 13-19.
17. 40-34 (wit laat de rustige op
bouw prevaleren). 21-26 18. 49-44
17-21 19. 44-40 12-17 20.37-31 26x37
21.32x41. Hoewel je wits laatste
actie niet zou hebben verwacht, is-
het een goed plan, want schijf 26
was toch wel een lastpost bij even-
Diagram I
tuele aanvallende acties van wit.
21.18-22 22. 38-32 14-19 23.43-38
10-14 24. 41-37 7-12 25. 34-30. Zwart
komt nu toch wel onder een flinke
druk te staan en hij begint dan
ook wat zenuwachtig te worden
Diagram II
gezien de volgende foutzet.
25. 13-18 (zie diagram I).
26. 37-31! Het zal duidelijk zijn.
dat 21-27 enz. verhinderd is door
38-32, 33x24, maar ook 21-26 kan
niet door 32-27 26x37,29-24! 22x31,
24x11 37-41, 36x27 41-46, 38-32 en
de zwarte dam wordt altijd met
schijfwinst afgevangen. Nu zwart
zelf niet handelend mag optreden
met zijn korte vleugel begint de
een om twee met 31-27 erg verve
lend te worden. Toch vindt zwart
nog een zet die het einde wat uit
stelt
26.4-10. Om op 31-27 met 19-23
te vervolgen en zonder angst voor
de dam na 29-23 die twee schijven
kost.
27. 29-24 Ook 30-24 19x30, 25x34
wint, doordat na 21-27 de dam met
38-32 enz. volgt en l.p.v. 21-27 ver
liest ook 21-26 door 32-27, 27-21 en
38-32! Maar de tekstzet is nog
beter.
27.19-23 28. 28x19 14x23 29. 31-
27 22x31 30. 36x16 10-14 31. 24-19
(wint zelfs een tweede schijf) 23-29
32. 19x10 15x4 33. 33x24 en zwart
gaf zich gewonnen.
Ten slotte een buitengewoon ver
rassende wending, die ik nog niet
eerder ben tegengekomen, zie dia
gram 2. Deze positie deed zich
voor in een partij tussen twee in
ons land onbekende Russische
meesters, waarbij zwart dacht een
winnende doorbraak te forceren
door 1. 23-29 2. 34x14 16-21 3.
30x8 21x41. Dit xit wel goed,
dacht zwart zo, maar wat vindt u
van wits antwoord? 4. 42-37!
41x32 5. 33-28! 32x23 6. 14-9! Schit
terend! Op slaan net schijf 2 of 4
verliest zwart een schijf en op
slaan met schijf 3 haalt wit altijd
dam.
Vandaag is er een grote dammani-
festatie op de Dam in Amsterdam.
Vele grootheden uit de Nederland
se damwereld geven acte de pré-
sence. Als u in de buurt bent is een
bezoekje aan de Dam beslist de
moeite waard.
