ngrijpen Sowjet-Unie
Polen niet verwacht
Russen in staat defensie
van VS uit te schakelen
iger Suriname leidt aanpak corruptie
Strijd bij vliegveld
van Kaboel gemeld
Vliegtuig in brand: 300 slachtoffers
|AVO en Pentagon spreken berichten tegen
Amerikaanse minister Brown:
)AG 21 AUGUSTUS 1960
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
.RIBO (ANP) Het
leger onder lei
van majoor Desi Bouter-
e«at het onderzoek naar
n lijke corruptie tijdens
i gering van Henck Arron
en hand nemen. Een
ie rechtbank zal over
ilen dagen met de berech-
van verdachten be-
?'aat hier hoofdzakelijk om ex-
die na de staatsgreep van 25
li ook al waren opgepakt door
jtairen. Zij werden toen overge-
k aan de bestaande jusititlële
n eiten en in de loop van de tijd
Te rechter van instructie weer
Ije voeten gesteld, bij gebrek
"Iwijs. Na het aanvullende coup-
In de afgelopen tien jaar zijn ongeveer 180.000 Surinamers naar Nederland
vertrokken. Dit blijkt uit de in juli gehouden volksteUing in Suriname,
waarbij in totaal 347.000 inwoners werden geteld. Onder hen bevinden zich
30.000 buitenlanders. Uitgaande van de resultaten van een teUing tien jaar
geleden en rekening houdend met een bevolkingsaanwas van 2,6 procent per
jaar, komen de tellers tot de conclusie dat 180.000 mensen het land hebben
verlaten, vermoedelijk vrijwel allemaal richting Nederland.
je van 13 augustus, waarbij president
Ferrier zijn functie verloor, werden zij
weer door het leger opgepakt.
Hoofdverdachte is
oud-premier Ar-
greep van
-prei
ron, die vlak voor de ingi
augustus weer op vrije voeten was
gesteld, nadat hij weken lang achter
slot en grendel in de Memre Boekoe-
kazeme had zitten zwoegen op een
verantwoording van de overheidsgel
den. Volgens majoor Bouterse heeft
Arron van de vierhonderd miljoen
gulden meeropbrengsten uit de
bauxiet die waren bestemd voor
sociale voorzieningen slechts de
besteding van tweehonderd miljoen
kunnen waarmaken. Volgens ingewij
den is echter een groot deel van de
rest opgegaan aan de inflatie.
Majoor Bouterse Ujkt de corruptie
vooral te zoeken in kringen die te
maken hadden met de besteding van
(Nederlandse) ontwikkelingsgelden.
Zo zijn verder in hechtenis genomen
Frank Essed, voormalig voorzitter
van de ontwikkelingscommissie
Cons, en Michael Cambridge, de voor
malige minister van opbouw. Een van
Surinames machtigste mannen ach
ter de schermen ten tijde van Arron,
het Cons-lid Ewald Karamat All, wist
begin augustus het land te ontvluch
ten met zijn gezin.
Nu de richtlijnen van het speciale
tribunaal nog niet bekend zijn,
maakt de rechter haast om lopende
zaken af te handelen. Voor corruptie
staat nu nog een maximum straf van
twee jaar. De dinsdag voorgeleide
Tjon TJin Joe (directeur van een
bouwbedrijf). Getrouw (ex-directeur
van openbare werken) en Tjon A Ten
(ex-directeur havenbeheer) kregen
wegens verduistering van 91.000 gul
den een gevangenisstraf van twaalf
maanden, waarvan drie voorwaarde
lijk, opgelegd.
Om te bewijzen dat de Rode Khmer-groepen in Cambodja nog niet zijn verslagen, verschenen in
bet noordwesten van het land de vroegere Cambodjaanse president Khieu Samp-han (links) en
zijn minister van buitenlandse zaken leng Sary. Het Rode Khmer-bewind van premier Pol Pot
werd begin vorig jaar door Vietnamese troepen de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh
uitgejaagd en vervangen door het bewind van de Hanoi-getrouwe Heng Samrin. Het regime Pol
Pot moordde in zijn vierjarig bestaan een groot deel van het Cambodjaanse volk uit en gisteren
gaf Khieu toe dat er „ernstige fouten" waren gemaakt. Pol Pot zelf leeft op de achtergrond
omdat zijn naam alleen al nationaal en internationaal gruwelijke herinneringen oproept en de
Rode Khmers juist nu om internationale steun verlegen zitten.
J KOU, WARSCHAU (AP, Reuter, AFP) De Poolse arbeidsonrust is nog geen rede voor
wjet-Unie om een inval in dit land te doen. Berichten over Russische troepenbewegingen
og Polen worden zowel door NAVO-kringen als het Amerikaanse Pentagon tegenge-
en.
opschudding was gisteren ont-
sa een bericht van een Poolse
*1 mateur uit Szczecin (het vroe-
tettin) die meldde dat Russi-
oepen de Poolse grens waren
stoken. Bij de boodschap, die
al werd herhaald, werd het in-
onale .O.S-signaal gegeven,
richt werd in West-Berlijn ont-
Direct na de melding haastte
K)lse persbureau In terp re ss,
ad namens de „hoogste be-
autoriteiten in Warschau",
11 et bericht tegen te spreken.
1 aat hier om een leugen". Ook
0 se correspondenten in de noor-
streek rondom Gdansk zagen
1 anleiding in het bericht om
1 ust te worden. NAVO-kringen
rl reageerden eveneens scep-
nerikaanse ministerie van de-
had „geen enkele ongewone
ibeweging geregistreerd". Vol
et Pentagon heeft de Sowjet-
twee gemotoriseerde divisies
Ier 12.000 man in Polen. Het is
erg onwaarschijnlijk dat de
■Unie nieuwe troepen naar Po
en sturen, zo werd in Washing-
egedeeld.
a-kenners in Moskou achten
ogenblik en militaire inter-
van de Sowjet-Unie in Polen
rschijnlijk. Zij vinden het veel
ilijker dat de Sowjet-Unie
nische hulp zal verlenen om
te helpen de economie te stabi-
en op korte termijn verlich-
brengen in de voedseltekor-
m diplomaat in Moskou: „De
at de Sowjets het kruit droog-
n en de Polen harde valuta
geven. Het gruwelijkste beeld
t Russen zou zijn dat arbeiders
eer onder controle kunnen wor-
houden. Ze zullen alles doen
ets te vermijden."
«rijpen door de Sowjet-Unie
niet uitgesloten geacht op het
moment dat het bewind van Gierek steeds de steun en het vertrouwen
wordt bedreigd. Het feit dat de Russi- van de Sowjet-Unie heeft
sche pers gisteren aandacht aan de
toestand in Polen besteedde, zou vol- De stakingen hebben zich gisteren
gens de Kremlin-kenners kunnen be- uitgebreid. In Scztecin zouden meer
tekenen dat de Poolse leider nog dan 30.000 arbeiders het werk hebben
KABOEL (AFP, Reuter, AP) Bij het vüegveld van Kaboel
zijn maandag voor het eerst op klaarlichte dag gevechten
geleverd. Dit verklaarde een westelijke diplomaat in het
Pakistaanse Islamabad. De nacht ervoor waren al hevige
schotenwisselingen gehoord en werden gedurende twee uur
lichtkogels afgeschoten.
neergelegd en 21 bedrijven het werk
hebben gestopt.Er reden geen
trams en bussen meer in deze stad.
De Poolse regering wist gisteren te
voorkomen dat de stakingsgolf over
sloeg naar een grote staalfabriek bij
Krakow.
'Kapitalistisch'
0RIA (AP.AFP) Een ex-
rechtse organisatie met de
,Wit Kommando" heeft de ver-
ordelijkheid genomen voor een
nslag vorige week vrijdag in
ia. Een aanslag was gepleegd
kantoren van een hoogleraar
universiteit van Pretoria die
voor meer politieke macht
iet-blanken.
Maandagmiddag deden gepantserde
hefschroefvliegtuigen een aanval op
een heuvel, nog geen twee kilometer
van het vliegveld. Een Afghaanse arts
vertelde een westerse zaakgelastigde
dat tijdens de gevechten 32 Sowjet-
militairen en 20 Afghaanse verzets
strijders om het leven kwamen.
De Afghaanse regering gaf dinsdag
een verklaring uit, waarin stond dat
de „buitenlandse inmenging in de
binnenlandse aangelegendheden van
Afghanistan zich uitbreidt". De ver
klaring, die wereldkundig werd ge
maakt door het Russische persbu
reau Tass, zei dat „bandieten" nieu
we en ook chemische wapens gebrui
ken. Deze wapens zouden uit China,
Iran en Egypte afkomstig zijn. De
buurlanden van Afghanistan worden
verantwoordelijk gesteld, evenals de
Verenigde Staten, vanwaar de chemi
sche wapens afkomstig zouden zijn.
Op 25 maart zouden in de plaats
Herat chemische granaten in beslag
zijn genomen en in juni werden in
Kaboel 250 schoolkinderen door ze
nuwgas aangetast, zo meldde de Af
ghaanse regering.
De leider van het officiële Afghaanse
leger, majoor-generaal Gul Aqa,
schat liet aantal opstandelingen in
Afghanistan op 30.000. Het leger zou
de laatste twee maanden 2000 op-,
standelingen hebben gedood, aldus
Aqa. Hij ontkende berichten uit het
Westen dat het Afghaanse leger gede
moraliseerd is en dat er veel militai
ren zouden zijn overgelopen naar de
opstandelingen.
Volgens het Britse dagblad „Daily
•Telegraph" is de stad Herat op het
ogenblik verlaten en zijn er op het
ogenblik alleen nog een handje vol
Russische functionarissen in de stad
over. De meeste bewoners zouden
zich in Iran bevinden, waar ze met
open armen worden ontvangen.
De Roemeense premier Ceausescu
heeft in een boodschap aan de Af
ghaanse premier K arm al gevraagd
om een „politieke regeling" van de
problemen van Afghanistan. De Roe
meense president deed dit in een for
mele boodschap ter gelegenheid van
de Afghaanse „onafhankelijkheids
dag" op dinsdag.
De regering wil nog steeds niet onder
handelen met het overkoepelende
stakingscomité MKS. Deze organisa
tie verbiedt afzonderlijke onderhan
delingen van stakende arbeiders. Vol
gens het MKS bedient ce regering
zich van een „kapitalistische poli
tiek" om de stakingen te breken. Vol
gens radio Gdansk heeft \4ce-premier
Pyka met 17 staldngsconités onder
handeld. De radio meldde dat men
het eens was geworden orer de eisen.
Enkele problemen werden nog door
verwezen naar de centrsle overheid
ter bestudering.
De stakingsleiders spreken deze be
richten tegen en zeggen dat de rege
ring alleen maar probeert verdeeld
heid onder de arbeiders te zaaien. De
officiële Poolse vak boaden hebben
nu ook zelfkritiek uitgeoefend. Het
presidium deelt de verentrusting van
de arbeiders en is zich van de ernst
van de situatie bewust Volgens het
presidium is het de plicht van alle
vakbondsinstanties de belangen van
de arbeiders te verdedigen. De sta
kers hebben vooral kritiek op deze
bonden en pleiten vooi vrije bonden.
De Poolse politie heeft gisteren veer-,
tien leden van de KOR, de organisa
tie van de dissidentea, gearresteerd.
Ook leider Lacek Kuron was daarbij.
Voor de eerste maal sedert zeven jaar
heeft Moskou de uizendingen van
The Voice of America gestoord. Dit
wordt in verband gerien met de toe
stand in Polen.
WASHINGTON (AP, UPI,
AFP) De Sowjet-Unie is
momenteel in staat of staat
op het punt het vermogen te
krijgen de eerste vernieti
gende klap uit te delen door
de op het grondgebied van de
Verenigde Staten gestatio
neerde intercontinentale ra
ketten uit te schakelen. Daar
om is het van belang dat de
stationering van de verplaats
bare MX-raket doorgaat. Dit
zegt de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Ha
rold Brown.
Brown wijst erop dat de Sowjet-Unie
in de toekomst in staat zal zijn door
de technologische ontwikkelingen
ook de overlevingskansen van de rest
van het strategische wapenarsenaal
van de Verenigde Staten te bedrei
gen. De Russen zullen, aldus de mi
nister, mettertijd ook in staat zijn de
verspreid opgestelde bommenwer
pers en de Amerikaanse onderzeeërs
te treffen.
De grote vrees die in de discussie over
de installatie van kernwapens ln de
Verenigde Staten telkens weer wordt
geuit, betreft de mogelijkheid van
een eerste, zo doeltreffende aanval
BOSTON (Renter) Ronald Reagan, de Republikeinse kandidaat voor
het Amerikaanse presidentschap, is van mening dat de verwarrende
militaire politiek van Carter de Russen heeft aangezet tot de inval in
Afghanistan.
Reagan hield voor de nationale vergadering van het Amerikaanse
legioen een krachtig pleidooi voor verhoging van de defensie-uitga
ven. Hij zei te hopen dat de regering Carter niet in de verleiding zoo
komen om voor de verkiezingen van 4 november „roekeloze handelin-
A gen" te verrichten om de militaire kracht van de Verenigde Staten te
tonen. Volgens Reagan heeft Carter zo vaak „gedraald" over defensie
dat bondgenoten én tegenstanders niet meer weten waar se aan toe zijn
en de laatsten daardoor in de verleiding kwamen Afghanistan binnen
te vallen. President Carter zal vandaag het Legioen toespreken.
BAHREIN (Reuter, AP) Alle drie
honderd inzittenden van een vlieg
tuig uit Saoedi-Arabië zijn gisteren
op het vliegveld van Riad verbrand.
Het toestel was een Lockheed-Tri-
star, dat van Karachi in Pakistan op
weg was naar Jeddah in Saoedi-Ara
bië. Na een tussenlanding in Riad
brak er brand uit in de cabine. De
piloot slaagde er in het toestel weer
aan de grond te zetten op het vlieg
veld van Riad. Het bleek echter niet
meer mogelijk de drie deuren te ope
nen en alle inzittenden kwamen in de
vlammen om.
en helikopters,
uitgerust voor dc bestrijding van
brand, probeerdei tevergeefs het
vuur te blussen. Cok van buiten ble
ken de deuren niet meer te openen.
Over de ooizaak Tan de brand is nog
niets bekend. Vofeens sommige oog
getuigen zou een ?an de motoren vlak
na het opstijgen al vuur hebben ge
spuwd. Saoedlsene technici en Ame
rikaanse deskuxdigen van de Lock-
heedfabriek stelen een onderzoek in.
De meeste pasjagiera waren mensen
uit Pakistan, lie na de vastentijd
terugkeerden raar him werk in Saoe
di-Arabië. Aanvankelijk hadden de
luchtvaartautoriteiten bekend ge
maakt dat zich 265 passagiers en be
manningsleden bevonden in het toe
stel. Later bleek echter aan de hand
van de passagierslijsten dat dit er
driehonderd waren.
Het ongeluk is op twee na de grootste
ramp in de geschiedenis van de lucht
vaart In 1974 stortte een DC-10 nabij
Parijs neer, waarbij 346 mensen om
het leven kwamen. De grootste vlieg
ramp was de botsing tussen twee
Boeing's-747 op Tenerife, waarbij 582
mensen het leven verloren.
van de Russen, dat de Amerikanen
niet meer in staat zullen zijn een klap
terug te geven. In de Sowjet-Unie
leeft overigens een gelijksoortige
vrees ten aanzien van de Amerikaan
se wapens. Brown geeft wel toe dat
zeker de kans op uitschakeling van
de in onderzeeërs gestationeerde
kernraketten voorlopig nog wel ge
ring blijft.
Brown benadrukte dat de statione
ring van de verplaatsbare MX, waar
toe door president Carter is besloten,
van groot belang ls. In totaal zullen er
tweehonderd van deze raketten wor
den aangemaakt die voortdurend
verhuisd worden tussen 4600 verscho
len lanceerinrichtingen. Het wordt
voor de Russen dan erg moeilijk die
raketten uit te schakelen.
In de Verenigde Staten leeft nog
steeds grote aarzeling met betrek
king tot de vervanging van de B-52
bommenwerper. De Amerikaanse Se
naat heeft minister Brown gevraagd
om tegen februari verslag uit te bren
gen over de studie voor een nieuwe
bommenwerper. Drie Jaar geleden be
sloot president Carter de prod uk tie
van de B-l bommenwerper niet door
te laten gaan. De Amerikaanse mili
taire deskundigen denken nu aan
drie mogelijkheden voor de vervan
ging van de vliegende forten, zoals de
B-52's wel omschreven worden:
een vernieuwde versie van de nog
op de tekentafels liggende B-l. Die
zou dan wel wat goedkoper moeten
worden dan de aanvankelijk honderd
miljoen dollar per stuk;
het verbeteren van de bij de NAVO
in gebruik zijnde F-lll, met name
wat betreft het vllegbereik (nu 6500
kilometer);
de ontwikkeling van een geheel
nieuw vliegtuig.
Minister Brown schijnt niet zoveel te
voelen voor de aanmaak van de B-l.
Hij zou daartoe alleen willen over
gaan, ais mocht blijken dat de B-52
niet geschikt gemaakt kan worden
voor de lancering van kruisraketten.
De voorstanders van een gewijzigde
versie van de B-l behaalden onlangs
een overwinning in het Amerikaanse
Congres, toen het Huls van Afgevaar
digden eind mei een krediet uittrok
van 600 miljoen gulden voor het ont
wikkelen van een herziene B-l.
Staking bij Times'
LONDEN (AFP) - De journa
listen van het Britse dagblad
The Times hebben gisteren be
sloten te gaan staken. De sta
king zou vrijdag moeten in
gaan. De directie van het blad
had een salarisverhoging van
21 procent verworpen. Het be
sluit om te staken moest giste
ren nog worden voorgelegd aan
de Britse Joumalistenbond
(NUJ). Van de journalisten van
het blad stemden 83 voor een
staking en 21 tegen.
In november 1978 besloot de
directie de uitgave van The Ti
mes op te schorten. Pas in no
vember vorig Jaar werd een ak
koord bereikt en kon het blad
weer verschijnen.
toen ben ik boodschappen gaan doen in Abidjan", zegt Charles
ardt lachend. Hij is door zijn werkgever, de Stichting Nederlandse
ilUgers (SNV) in Den Haag, enkele maanden uitgeleend aan land-
coöperaties in het Gao-district, in het oosten van het straatarme
aanse land Mali.
met tekort, ls een ander Idee, maar ook dat
stuit op verzet van de regering die, zegt
Charles Gerhardt. „doodsbenauwd blijft
dat de stadsbevolking meer zou moeten
betalen". Ondertussen bloeit wel de smok
kel naar de buurlanden vanwege de betere
prijs.
Verleden
an is de hoofdstad van het buurland
kust. waar Gerhardt op zoek ging naar
al. Mali heeft op het ogenblik een
daaraan, hoewel het ooit een grote
schuur was. In Abidjan kocht hij met
nlljoen gulden Nedèrlands geld 1Ö00
ijst die in grote vrachtwagens naar
werd vervoerd.
dinkt eenvoudig, maat in de praktijk
het neer op een rit van een aantal
I. aanvankelijk over slechte wegen,
dwars door het zand waar een struik,
ptsblok of een verlaten Volkswagenbus
fee herkenningspunten zijn. De verde
ren het voedsel verloopt via de coöpe-
waarin kieine veehouders en akker
tere in Oost-Mali samenwerken.
tantie
ities zijn opgezet met steun van
.Action Sahel, waarin voor Nederland
deelneemt, en dat in Mali wordt
irdigd door oud-staatss ec re ta-
!l van "Huiten. „Distributie via de
geeft tenminste zekerheid dat
tl daar terechtkomt, waar het
zijn", aldus Gerhardt. Te vaak ver-
in ontwikkelingslanden voedselhulp
tegen woekerprijzen op de zwarte markt. De
Nederlandse regering heeft meegewerkt
omdat de coöperaties een concreet distribu
tienet vormen."
Vorig jaar bestonden al dan niet terechte
twijfels over wat er uiteindelijk met door
Nederland betaald voedsel in Mali was ge
beurd.
Het is triest dat de coöperaties, die eigenlijk
zichzelf zouden moeten kunnen bedruipen,
afhankelijk blijven van buitenlandse voed
selhulp. Op papier zou heel Mali zelfvoorzie
nend kunnen zijn in voedsel. De vallei van
de Niger biedt daartoe genoeg mogelijkhe
den. Toch wordt het tekort steeds groter.
Gerhardt noemt daarvoor enkele oorzaken:
een slecht „management", het feit dat Mali
vrijwel bankroet is, waardoor er geen geld is
om wat dan ook aan te pakken, en vooral
het prijsbeleid van de regering.
Geen animo
De boeren hebben weinig animo te zaaien
en te oogsten, omdat ze slechts weinig geld
voor hun produkten krijgen. (Een kleine
prijsverhoging die was afgekondigd, werd
Charles Gerhardt (staande links) ziet toe op de verdeling van de voedselhulp.
meteen weer teniet gedaan door een stij
ging van de kunstmestprijs)
De voedselprijzen worden coor de regering
van bovenaf vastgesteld *p een zo laag
mogelijk niveau. De regering moet de stads
bevolking, met name de ambtenaren, te
vriend houden en dat gebeurt onder meer
door ervoor te zorgen dat .let voedsel ln de
stad goedkoop ls. Het ambtelijk apparaat ls
in veel ontwikkelingslanden oppermachtig.
Als een regering dat tegen zich in het har
nas jaagt, kan zij meteen haar biezen wel
pakken. „De prijspolitiek in Mali is een
belangrijke oorzaak van de voedseltekorten
in dat land", aldus Gerhardt. De droogte en
recente stormen, waardoor dijkjes langs de
Niger werden verwoest, spelen ook een rol,
maar zijn niet doorslaggevend. „Het ls een
politiek probleem."
Via de coöperaties werd een kilo rijst ver
kocht voor iets meer dan een gulden. Men
sen moeten betalen voor de rijst, om te
voorkomen dat ze ln een gemakzuchtige
zekerheid achterover leunen ln de weten
schap dat er in geval van honger wel weer
buitenlandse voedselhulp komt. In sommi
ge Sahellanden (Boven-Volta ls daarvan
een schoolvoorbeeld) is daardoor iedere
prikkel voor de boer om zelf nog iets van
zijn schrale grond te halen, verdwenen.
„Door een wat hogere prijs te berekenen
dan de officiële regeringsprijs hebben we
die gemakzucht tenminste voorkomen", al
dus Gerhardt.
Toch blijft hij ondanks alles met deze vorm
van hulpverlening ln zijn maag zitten. „Als
je streeft naar een ontwikkeling op eigen
kracht in de derde wereld, in landen als
Mali. dan klopt er Iets niet met dat werk wat
ik doe. Het moet gebeuren, omdat Je beseft
dat mensen te eten moeten hebben, maar
het blijft liefdadigheid".
Gerhardt is in Mali nu opgevolgd door ie
mand anders die toezicht moet houden op
de verdeling van de rest van het voedsel vla
de coöperaties, en die „moet proberen buf
fervoorraden op coöperatieniveau aan te
leggen, om de eerste klappen op te vangen"
Uitbreiding van de graanhandel binnen Ma
li van gebieden met overschot naar streken
Het koloniale verleden is een andere oor
zaak van het achterblijven van de voedsel
opbrengsten ln veel Afrikaanse landen,
zoals MalL Duizenden vlerkante kilometers
zijn opgeofferd aan de verbouw van cacao,
koffie, ananas, katoen, suikerriet voor uit
voer, in plaats van voedsel voor eigen ver
bruik. Zo exporteert Mali maar ook Niger
en Senegal veel aardnoten.
„Voedzame sojabonen", aldus Gerhardt,
„vinden we eerder in de hamburgers van
Wimpy of ln een reform-eethuisJe in Neder
land dan in de Afrikaanse kookpotten. Een
van de grootste afnemers ls echter de wes
terse veestapel. Op het hoogtepunt van de
Saheldroogte voerden de meest getroffen
Sahellanden (waaronder Mali) twee tot vijf
keer zoveel eiwit uit als ze in de vorm van
granen invoerden".
,De scheefgetrokken verhouding
voedsel- en handelsgewassen bestaat nog
steeds. BIJ ontwikkelingshulp wordt niet
zelden vooral rekening gehouden met het
rendement van projecten. En een koffie
plantage levert zichtbare winst op, het hel
pen van kleine boeren niet, of pas op den
duur.
„Het is niet gemakkelijk het voedselpro
bleem ln Afrika op te lossen", verzucht
Gerhardt Niemand zal dat ook beweren.
