rijs krantenpapier
en procent omhoog
ors verlies van Estel
Beëindiging
9%% pandbrieven
10% pandbrieven
FGH hypotheekbank
Vruchtbaarheidsexplosie
zorgt voor mosselramp
Melkproduktie
groeit nauwelijks
100%
Europese Gemeenschap
netto exporteur graan
idement dagbladen onder druk
nig groei in Rotterdamse haven
ing produktie en verkoop verwacht
Geen EG-overschotten tot lente 1981
Hypotheekrente per 19 aug.
Chemie vreest
staatsinvloed
op produktie
verhoogt rente
Prijzen dit jaar verdubbeld
ERDAG 21 AUGUSTUS I960
FINANCIËN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P 9 RHS 1
onze redactie economie
rERDAM Van Gelder Papier heeft met nagenoeg alle leden van de Nederlandse
ladpers (NDP) overeenstemming bereikt over een verhoging van de prijs voor kranten-
t met tien procent. De prijsstijging wordt in twee fasen uitgevoerd: de eerste gaat in op 1
mber aanstaande (8 procent), de tweede op 1 januari volgend jaar (2 procent). Hoogwaar-
jlijk zullen de kranten als gevolg daarvan in september duurder worden.
■eptember komen de 47 leden
Nederlandse Dagbladpers (al-
erlandse kranten behalve De
id) bijeen om te beslissen of
iverhoging moet worden door-
id in de abonnementsprijzen,
1 in de advertentiekosten. Al-
Secretaris K. J. van der Zan-
de Nederlandse Dagbladpers
onwaarschijnlijk te vinden,
Ixantenbedrijven van het mi-
van economische zaken toe-
ng krijgen de prijsstijgingen
I door te berekenen. De kran-
Ijven zullen er daarom zonder
ering in rendement op achter-
1 Vooral een negental verlies-
dagbladen zullen onder de
|png ernstig te lijden hebben.
>lend
el van de prijsstijging, dat niet
iorden doorberekend, moet
gerealiseerd uit een groei van
ertentievolume, of uit een stij-
an het aantal abonnementen,
velende feit doet zich echter
lat advertentievolumes niet
tijgen, evenmin als het abon-
enbestand. Uit de halfjaarbe-
van Elsevier/NDU en Audet
eze week al dat de geringere
advertentie-opbrengst de winst heeft
aangetast.
De landelijke kranten liepen vorig
jaar in oplage met 0,8 procent terug,
en de NDP acht het uitgesloten, dat
dit in 1980 verandert. Op 1 januari
van dit jaar werd de abonnements
prijs al verhoogd met 7,5 procent
mede door de invoering van 4 procent
BTW en dat was voor veel lezers al
een aanleidihg om de krant dan maar
op te zeggen. Nieuwe prijsstijgingen
voorspellen wat dat betreft weinig
goeds.
Het advertentievolume steeg vorig
jaar nog met gemiddeld 2,1 procent,
maar dat stak al magertjes af vergele
ken bij de 9,2 procent stijging in 1978.
Uit NDP-cijfers van het eerste half
jaar 1980, blijkt dat het advertentie
volume is gedaald met gemiddeld 2,1
procent.
Ontheffing
Het gegeven dat de 47 bij de NDP
aangesloten dagbladbedrijven zich
akkoord hebben verklaard met de
door Van Gelder voorgestelde prijs
stijging wekt weinig verbazing. De
kranten hebben namelijk geen keus;
d onzer verslaggevers
EtDAM Het afgelopen halfjaar is de overslag van conventioneel
d in de Rotterdamse haven opnieuw fors teruggelopen en wel met tien
in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. De totale overslag
in de eerste helft van dit jaar zes miljoen ton. Daarvan bestond 3,4
ton uit aanvoer en 2,6 miljoen ton uit afvoer. De klap is volgens het
tlijke havenbedrijf vooral gevallen in de afvoer.
relag' van alle stukgoederen bedroeg het afgelopen halfjaar 18,3
ton, evenveel als in het eerste halfjaar van 1979. De aanvoer steeg hier
procent; de afvoer daarentegen liep met vier procent terug. In totaal
de eerste zes maanden in de Rotterdamse haven 146,1 miljoen ton
i overgeslagen; één procent meer dan in dezelfde periode van 1979.
slag van ruwe clie daalde met zes procent.
ook de buitenlandse papierfabrikan
ten hebben, vrijwel gelijktijdig met
Van Gelder, een prijsstijging aange
kondigd. Nederland importeert voor
al uit Scandinavische landen en Ca
nada.
Van het ministerie van economische
zaken heeft Van Gelder toestemming
gekregen voor de drastische prijsstij
ging. Op bepaalde gronden kunnen
bedrijven bij het ministerie onthef
fing aanvragen voor de toegestane
maximumverhoging, die ver onder de
tien procent ligt. Een voorlichter van
het ministerie van economische za
ken licht toe dat ontheffing wordt
verleend als vaststaat dat een bedrijf
de prijsstijging broodnodig heeft.
Dat dit bij van Gelder het geval is, is
boven alle twijfel verheven. Het be
drijf zit al jaren in de Bordeaux-rode
cijfers. Van Gelder levert de NDP-
leden jaarlijks ongeveer 120 duizend
ton papier. De NDP-leden hebben af
nameverplichtingen.
Een woordvoerder van het ministerie
van financiën benadrukt dat niet
wordt overwogen, het BTW-tarief
voor kranten in januari weer tot nul
te reduceren, zoals om de zoveel tijd
wel weer eens wordt voorgesteld door
kamerleden van CDA en PvdA, en
D'66.
wor
we voor bedrijven in moeilijkheden
de belastingtarieven gingen verla
gen." De zegsman acht de maatregel
bovendien onmogelijk uit te voeren,
in verband met bindende EG-afspra-
ken op dit punt. „Als het kranten
slecht gaat worden ze gesubsidieerd
door middel van rechtstreekse bijdra
gen via het Bedrijfsfonds voor de
Pers."
„De lezer moet er maar eens aan
wennen, dat hij voor een krant be
taalt, wat een krant kost," vindt men
bij financiën.
nze redactie economie
SGEN Ondanks een
van de omzet in ver-
ng met de overeenkom-
periode van het afgelo-
aar. heeft Estel (Hoog-
Hoesch) in het tweede
aal een fors verlies ge-
De personeelsbezetting van het con
cern daalde in het tweede kwartaal
met 762 man. Hiermee rekening ge
houden verminderde de personeels
bezetting sinds eind 1979 met in to
taal 1.369 man.
De investeringen beliepen in de eer
ste helft van het jaar 309 miljoen
gulden, tegen 221 miljoen gulden in
de eerste zes maanden van vorig jaar
en 654 miljoen gulden ln het gehele
boekjaar 1979.
Door de verdere teruggang in het
tweede kwartaal (het eerste kwartaal
toonde ook al een flink verlies), is het
verlies in de eerste helft van 1980,
vergeleken met dat van 1979, als
volgt ontstaan;
islechtering is. aldus het tus-
bericht, uitsluitend toe te
t aan de staaldivisie. De ove-
isies staalverwerking, han-
taninium en de deelnemin-
ren een verbetering van de
sten te zien.
rekening worden gehouden
n daling van de produktie en
de tweede helft van dit Jaar.
izaken hiervan worden ge-
de reeds in het tweede kwar-
itstane vermindering van de
de verslechterde situatie in de
en de toenemende teruggang
conjunctuur.
aalconcem heeft inmiddels
gelen genomen, om de pro-
en de kosten aan te passen
(aan de conjunctuur te wijten)
htering van de verkopen en
ten.
tweede kwartaal steeg de om-
3.481,5 (3.329,4) miljoen gul-
het bedrijfsresultaat daal-
39,9 (98,6) miljoen gulden. De
baten uit deelnemingen eh het
"saldo baten en lasten waren
st voldoende, om de fors hoge-
telast 121,2 miljoen tegen
Biljoen) op te vangen. Zodoen-
est het tweede kwartaal wor-
jesloten met een verlies voor
ngen van 61,4 miljoen gulden,
bet tweede kwartaal van vorig
>g een winstje te zien gaf van
Bjoen gulden.
Januari/juni januari/Juni
1980 1979
resultatenoversicht (x min)
omzet7.013.- 6.180,7
afschrijvingen328,6 320,7
overige kosten—6.588,6 5.747,4
bedrijfsresultaat95,8 112,6
baten deelnemingen 18,4 17,4
interest (saldo 232,4 186,2
buitengewone baten en
lasten (saldo) 3,2 1,-
resultaat voor belasting 115,- 55,2
produktie (x 1.000 t.)
ruwijzer n-im -4.459 4.348
ruwstaal5.494 5.496
walserijprodukten 4.562 4.671
Veel Nederlands krantenpapier komt van Van Gelder. Toch wordt
ook een aanzienlijk deel geïmporteerd alt Canada en Scandinavië.
Van onze redactie economie
DEN HAAG De melkproduktie, die ln Nederland Jarenlang sterk steeg en
daardoor bijdroeg tot de EO-boterbergen en melkplassen, neemt weinig meer
in omvang toe. Voorzitter drs. H. Schelhaas van het Produktschap voor zuivel
vertelde in een bestuursvergadering van het schap dat de melkaanvoer dit
jaar die van 1979 waarschijnlijk met slechts één procent zal overschrijden.
Naam
bank
Rente vast
gedurende
(ln jaren)
Afslultprov.
(procenten)
Rentepercentages
met zonder
gemeentegarantie
Opg.
bank
werke
lijk
Opg.
bank
werke
lijk
Annafteltenhypothe
ABN
ken
1 Jaar
5 Jaar
1.5
1.5
10.5
10.5
11.12
11.12
10.5
10.75
11.12
11.4
Amrobank
variabel
5 jaar
1.5
1.5
10.75
10.5
11.24
10.97
11.0
10.75
11.51
11.24
Bouwfonds
2 jaar
5 Jaar
30 jaar
1.5
1.5
1.5
10.5
11.32
10.5
11.32
Centrumbank
5 jaar
1
10.5
10.91
10.5
10.91
NMB
1 jaar
3 jaar
5 jaar
1
1
1
10.5
10.5
10.3
11.16
11.16
10.93
10.5
10.5
10.75
11.18
11.16
11.43
Postgiro/RPS
5 jaar
1
10.3
10.93
10.3
10.93
Rabobank
(adviesrente)
variabel
1.25
10.5
11.2
10.5
11.2
Rabo Hyp.bank
5 jaar
1.5
10.8
11.56
10.8
11.56.
Spaarbank R'dam
1 jaar
3/5 jaar
2
10.5
10.91
10.5
10.91
Westland/Utrecht
standaard
5/10 jaar
2
10.6
11.63
10.8
11.86
Levenhypotheken
Centraal Beheer
10 jaar
10.0
10.38
10.0
10.38-
Ennla
10 jaar
-
10.0
10.38
10.0
10.38
NVL
5/10 jaar
-
10.0
10.38
10.0
10.38
Evenals vorige week moeten wij melden dat geen bank een wijziging
heeft aangebracht in de rentepercentages voor hypotheken. Voor lenin
gen met gemeente-garantie en een vijf Jaar vaste rentevoet is het meest
gangbare rentepercentage nu 10,5 procent.' BIJ enkele financiers kan
men goedkoper terecht.
(Publikatle samengesteld door „Vereniging Eigen Huis" te Amersfoort.)
In het eerste halfjaar was de groei in
de aanvoer ook niet meer dan een
procent nadat zij in 1979 de twee
procent niet te boven was gegaan. De
jaren met sterk stijgende melkaan
voer lijken voorbij te zijn, zei Schel
haas, die echter wel zo eerlijk was om
op te merken dat de weersomstandig
heden in 1979 en 1980 tegenzaten. Die
belemmerden de ruwvoedervoorzie-
ning en daarmee de melkafgifte per
koe.
De Nederlandse produktiegroei in het
eerste halfjaar bleef achter bij het
gemiddelde voor de hele EG. Alleen
Denemarken, traditioneel Neder
lands concurrent in de zulvelexport,
bleef met een produktie-inkrimping
van drie procent nog verder achter.
Ondanks die verdere uitbreidingen in
de meeste EG-landen zijn de zulvel-
overschotten ln de EG momenteel
gering. Dat komt in de eerste plaats
door de toegenomen export, die de
EG-kas overigens nogal wat gekost
heeft aan het bijpassen van de lage
opbrengstprijzen. Een tweede reden
voor het verdwijnen van de over
schotten is de grotere consumptie
binnen de EG. De melkpoederbergen
en melkplassen zullen, verwacht
Schelhaas zeker tot "het voorjaar van
1981 klein blijven. De voorzitter van
het produktschap noemde dat een
stap vooruit.
LONDEN (Reuter) De Europese Gemeenschap lijkt in de
nabije toekomst een (netto) exporteur van graan te worden.
Pat zal weliswaar een verlichting betekenen voor het nijpend
tekort aan voedsel |n de wereld, maar mogelijk ook olie op het
vuur van de politieke meningsverschillen over de subsidiëring
van de Europese landbouw.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De chemische indus
trie in Nederland dreigt in een moei
lijk parket te komen wanneer de
overheid een vergaande invloed
krijgt bij produktie van nieuwe che
mische stoffen. De Vereniging van de
Nederlandse chemische industrie AmoriVQQncP nQFllf
(VNCI) meent dat de industrie dan ln UUtaiiötJ LklIliV
haar produktie-mogelljkheden zal
worden achtergesteld bij haar con
currenten in de EG-landen, omdat de
Europese regels minder ver gaan.
De Tweede Kamer heeft om een wet
telijke regeling voer de produktie en
de toelaatbaarheid van nieuwe che
mische stoffen gevraagd en minister
Ginjaar (volksgezondheid en milieu
hygiëne) lijkt aan de eis van een ver
gaande invloed tegemoet te willen
komen, aldus de VNCI. De VNCI
waarschuwt dat snel uitwijkmoge
lijkheden zijn gevonden, wanneer een
onderneming moeilijkheden onder
vindt bij de produktie van een nieuwe
stof doordat veel gegevens van die
nieuwe stof eerst aan de openbaar
heid prijs moeten worden gegeven.
De onderneming zal dan liever naar
het buitenland uitwijken, waardoor
Nederland kan afzakken naar de rol
van een tweederangs-Industrieland.
Chase Manhattan Bank heeft dins
dag haar „prime rate", het rentetarief
in de V8 voor de meest kredietwaar
dige klanten, verhoogd van 11 tot
11.25 procent. Volgens een verklaring
is tot de verhoging besloten wegens
de stijging van de rentetarieven op de
markt de laatste tijd. Naar verwach
ting zullen andere banken volgen.
Uit gegevens van het Engelse graan-
bureau Home Grown Cereals Autho
rity (HGCA) blijkt, dat in het eind juli
afgesloten landbouwjaar de import
van tarwe, mals en gerst in de Euro
pese Gemeenschap met 5.3 miljoen
ton is verminderd tot 13.6 miljoen
ton. Gelijktijdig heeft de EG de ex
port van tarwe, tarwemeel en gerst
zien toenemen met 4.6 miljoen ton tot
16.4 miljoen ton.
Hieruit wordt door deskundigen de
conclusie getrokken, dat zelfs slecht
weer en een tegenvallende opbrengst
(dit seizoen wordt overigens een re-
cordproduktie verwacht) niet kunnen
voorkomen, dat de Europese Ge
meenschap een netto-graanexpor-
teur zal worden.
Subsidies
De sleutel tot de groei van de EG-
graanoogst zijn de forse prijssubsi-
dies die boeren ertoe heeft gebracht
hun graanareaal behoorlijk te vergro
ten. Er zijn echter al lidstaten, die
hebben aangedrongen op verlaging
van de landbouwuitgaven omdat die
zwaar op de gemeenschappelijke be
groting drukken. De groei van de
graanexport zal voor die criticasters
reden te meer zijn hun kritiek te
verscherpen.
De regering-Thatcher heeft het mees
te verzet tegen het EG-landbouwbe-
leid ontketend. Maar ook de West-
duitse minister van financiën. Hans
Matthoefer, zei eerder deze week het
onaanvaardbaar te vinden, dat ze
ventig procent van de gemeenschaps-
kas is bestemd voor de agrarische
sector.
De HGCA, opgericht door het Britse
ministerie van landbouw, ontleende
haar gegevens aan de vergunningen
die de EG voor de export en import
van graan verleent. De vermindering
van de import het afgelopen land
bouwjaar is voornamelijk het gevolg
van een verkleining van de import
van mals met 4.3 miljoen ton. Frank
rijk nam zeventig procent van de EG-
export van graan en graanprodukten
voor zijn rekening, met voor tarwe en
tarwemeel het grootste aandeel in de
groei van de export.
ADVERTENTIE
ienlijk
ipgemerkt, is de verslechtering
resultaten helemaal te wijten
divisie staal, die het tweede
«1 weer met een aanzienlijk
afsloot. De voortgaande stij-
*an de produktiekosten, die
ontstond door de versnelde
ing van de grondstoffenprij-
on niet in de verkoopprijzen
e walserijprodukten worden
frekend. Een van de oorzaken
n K zo klaagt de directie, dat
rktregelingen van de Europese
issie „door het ontbreken van
leid om dit beleid te begelei-
teeds meer gaan wankelen.
over deze ongunstige ontwik-
stond een verbetering ten op-
van het vorige kwartaal van de
ten bij de andere divisies.
"isie staalverwerking behaalde
een duidelijk positief resul-
idanks de omzetdaling door de
Pende vraag van de automo-
ustrie en de bouwnijverheid,
üvisie handel was het resultaat
"is hoger dan in het vorige
si. niettegenstaande lagere re-
bij de handel in de Bondsre-
Een belangrijk gunstiger re-
toonde de aluminlumsector.
°8ere baten uit deelnemingen
uitkomst van de divisie diver-
Positief.
De Friesch-Groningsche Hypotheekbank N.V. te Amsterdam
deelt mee dat m.i.v. 20 augustus 1980 voorbeurs de uitgifte van de
9/;% pandbrieven 1979 per 1982/1986 is beëindigd.
De 10% pandbrieven 1979 per 1982/1986 blijven tot nadere aankondiging
verkrijgbaar tegen een koers van
Effectief rendement 10% Jaarcoupon per 1 augustus.
Prospectus van uitgifte op aanvraag verkrijgbaar bij onze
kantoren, de banken en de commissionairs in effecten
Amsterdam. Herengracht 433 (020-221272) Arnhem. Ziioendaatseweg 591085-42 73*81
Eindhoven Ten Hagestraalli (040-44 68 551 Enschede M.H Tromp laan 12 (053-31 24451
Oen Haag. Lange Vgverberg9 (070-605900) Groningen Uböo Emmiussmgel 75 (050-183183)
Rotterdam. Westb(aak67 (010-115550) Utrecht. Gitdenkwartier43(030-310344)
door Barend Mensen
BERGEN OP ZOOM Heelt de vruchtbaarheidsexplosie van de mosselen vorig jaar de
oesterkwekers tot wanhoop gebracht, nu stelt zij de handel in de kinderen van het geslacht der
Mytllus edulis zeil voor problemen. De enorme zaadval die zich vorig jaar voltrok verstikte
niet alleen de oestercultures in de Oosterschelde maar richtte ook op de mosselbanken grote
schade aan. Het gevolg is dat er op het ogenblik weinig consumptiemosselen worden
aangevoerd en dat de prijzen tweemaal zo hoog liggen als ln 1979.
De mosselen legden vorig jaar de
basis voor een kolossale nakome
lingschap ln de vorm van larfjes die
als .mosselzaad" naar de bodem
zweefden om daar schelpen te vor
men en zich als mossel te ontwikke
len. De larfjes die op de oesterperce
len „vielen" hechtten zich aan de
schelpen van de zich daarop bevin
dende dieren vast. De afzetting was
zó massaal dat het overgrote deel van
de ln cultuur zijnde oesters verloren
ging. De ln geen honderd jaar zo
groot geweest zijnde zaadval stelde
de kwekers voor een catastrofe die
vorige rampen (zoals die ln de strenge
winter van 1962-63) evenaarde. De
mini-mosselen na vijf, zes weken zo
groot als koffiebonen overwoeker
den ook veel van hun oudere soortge
noten die dientengevolge hun schel
pen niet meer konden openen en
stierven. De schade die de kwekers
daar vorig jaar al door leden ls vol
gens het kantoor voor mosselzaken ln
Bergen op Zoom moeilijk te becijfe
ren. Dit Jaar houdt de mosselhandel
het hart vast omdat de gevolgen van
de ongekende zaadval doorwerken.
Verbetering
De onlangs begonnen aanvoer voor
spelt niet veel goeds. Men houdt het
echter voor mogelijk dat de omstan
digheden voor de groei van de mosse
len zo goed zullen blijven dat er over
enkele maanden een verbetering zal
Intreden. De prijs van de nu aange
voerde partijen loopt tot 200 gulden
en ln enkele gevallen nog een paar
tientjes hoger per mosselton. Een
mosselton ls 100 kg Dit betekent dat
de consument voor ëën kg ongeveer 4
gulden moet betalen. Sinds de aan
voer begon werd er gemiddeld 17.000
mosselton per week verhandeld. Dat
had, om goed te kunnen werken,
30.000 mosselton moeten zijn. Direct
gedupeerden zijn de kGokbedrijven
die nog niet met de inleg kunnen
beginnen omdat de prijzen veel te
hoog zijn om nu al ln te kopen.
Ook voor de voor deze bedrijfstak zo
belangrijke export kan de geringe
aanvoer en de omgekeerd evenredige
prijsvorming nare gevolgen hebben.
Voor de uitvoer ls de mosselhandel
voornamelijk op België en Frankrijk
aangewezen, afnemers van gemid
deld 5 ét 6000 en 4 ét 5000 mosselton
per week. De uitvoer naar Frankrijk
begint overigens pas goed in sep
tember.
De handel hoopt nu maar dat de
aanvoer over een paar maanden aan
trekt doordat nu nog te kleine mosse
len dan het normale formaat hebben
bereikt. Wat dit betreft is een te lage
temperatuur van het water lang een
tegenwerkende factor geweest. Nu
zijn de omstandigheden veel beter
vooral omdat warmer water de moss-
len meer voedsel biedt.
Over de oesters is nog weinig te voor
spellen. De kwekers prijzen zich al
gelukkig dat er dit Jaar geen mossel-
zaadval op hun opnieuw ingezaaide
percelen is geweest. De oester geeft in
augustus zaad, de groei begint daar
na. In oktober en november wordt
met het vissen begonnen.
