'Middenschool hangt in de lucht'
roningen kan nu
vuil lozen
Personalia
Trouw
geen chauffeur zonder diploma
Commentaar
ntruiming (I)
jtruiming (II)
Dr Huib van den Doel, scheidend directeur Christelijk Pedagogisch Studiecentrum:
'Inwerken nieuwe
minister kost
enorm veel tijd'
3 meter elvis
peukje
duivenrecord
ÜNSOAG 20 AUGUSTUS 19B0
BINNENLAND
R H S TROUW/KWARTET
5
ningnood en krakersprobleem
i geen stap dichterbij een oplos-
Igekomen, maar toch kan Am-
jam sinds gisteren een beetje
ner adem halen. De ontruiming
het gekraakte pand aan de
n$ Hendrikkade zit er op. De
ïhtproef is geklaard en nu na
xjp zijn er eigenlijk alleen maar
inaars aan te wijzen.
I de winnaars behoort zonder
fel.de Amsterdamse burgemees-
Hij heeft woord gehouden. De
ligheid waarmee hij aankondig-
dat ditmaal het bevel van de
iter zou worden gerespecteerd is
grootspraak gebleken. Win-
r mogen zich ook de politiemen-
noemen die hebben bewezen
zij in staat zijn uiterst lastige
Iven op redelijk doelmatige
t aan te pakken. Het verwijt
ide autoriteiten en de politie er
demonstratie van macht van
ben gemaakt is niet terecht. Dat
ns gezorgd voor een voldoende
lal manschappen voor alle
Itualiteiten is een kwestie van
beleid. De inzet van een waar
tr tegenover een betrekkelijk
n groepje bezetters is alleen
ar te prijzen als een geslaagde
ai ing de echte geweldpleging tij-
is de ontruiming te beperken.
is zeer aannemelijk dat de we-
11 schap, te staan tegenover een
rmacht aan politie de doorslag
I gegeven bij het besluit van de
ters het pand zonder verzet te
iten.
di
mee zijn we dan bij een derde
i i winnaars. Het heeft er de
J lopen tijd sterk op geleken dat
nv ien de krakersbeweging de rede-
d
sv| bovenstaande moet niet de in-
1J; ontstaan dat het gisteren een
to t feestdag was in Amsterdam.
,re ontruiming waarbij zoveel po-
wordt ingezet, wekt natuurlijk
,n( itic. De verantwoordelijken
e i n toch eens moeten uitleggen
m om daarvoor een tijdstip
st worden gekozen dat zo dicht
ieflijk bij het spitsuur lag. De
e el over het uur en de omvang
afzettingen wordt nog groter
voorgeschiedenis in aanmer-
irdt genomen. Alle redelijk-
He burgemeester Polak giste-
zijn verklaringen legde, wist
uit dat we het hele gedoe
lelijk te wijten hebben aan
•ningbeleid waar noch de
lie eenheid noch de krakers
verantwoordelijk zijn.
e
S
lijke krachten het onderspit hadden
gedolven. Vooral de ontaarding
van „De Grote Keyser" tot een
vrijplaats waar de wetten en in
stincten van het oerwoud lijken te
heersen heeft de krakers in diskre
diet gebracht.
De bezetting van het flatgebouw
aan de Prins Hendrikkade dreigde
eenzelfde kant op te gaan. Naar het
publiek toe lag het zelfs nog moei
lijker, omdat de getroffen partij nu
niet alleen een kennelijk graag in
opspraak gerakende grote onderne
ming was, maar ook een aantal hele
gewone particuliere huiseigenaren
telde. De Prins Hendrikkade was
daarom ook voor de krakersbewe
ging een krachtproef.
De vraag was of er bij de krakers
nog voldoende redelijkheid aanwe
zig was om in te zien dat een harde
confrontatie met de politie geen zin
had en alleen maar zou leiden tot
meer weerzin bij de publieke
opinie. Die redelijkheid heeft nu
gezegevierd en dat is winst.
Dat opent de mogelijkheid naar
andere verhoudingen tussen kra
kers en gemeente. Het leek er op dat
die twee groepen alleen nog maar in
termen van oorlog en vijandighe
den over elkaar konden spreken.
Dat de krakers het pand niet ge
woon hebben verlaten maar er een
spelletje van hebben gemaakt,
wordt hen graag vergeven. Het ge
tuigt van een zekere rijkdom aan
ideeën die ons heel wat liever is dan
het grimmige gezicht dat ons de
afgelopen weken zo vaak werd ge
toond door krakers of wat zich
daarvoor uitgeeft.
Of de groepen die gisteren probeer
den een herhaling van de dertigste
april te organiseren door voortdu
rend de confrontatie met de politie
te zoeken hun diepere drijfveren,
ook ontlenen aan dat falend wo-
ningbeleid, wagen we^ betwijfe
len. In elk geval mag onvrede met
het overheidsbeleid nooit een recht
vaardiging zijn voor agentje pes
ten, het uitlokken van vechtpartijen
en pogingen tot doodslag. Buiten
gewoon jammer zou zijn als het
effect dat kan uitgaan van het posi
tieve gevaar van de krakers van de
Prins Hendrikkade geheel teloor
zou gaan in de.openlijke geweldple
ging elders in de stad. Ook met
straatschenderij komen woning
nood en krakersproblemen geen
stap dichter bij een oplossing.
jaar stelde de provincie deze
_rpijp tot groot ongenoegen van
ost-Groningers buiten werking,
p vuil stroomde toen weer in de
n. Oorzaak was een conflict
!t rijk over de kosten. Door de
grijke kwijtschelding is het ge-
j dat de provincie de smeerpijp
tuw afsluit bezworen.
ijk komt de tegemoetkoming
!t rijk niet ten goede aan de
eie maar aan het aardappel-
concern AVEBE. Deze fabriek
door ernstige financiële moeilijk-
n de miljoenen niet opbrengen
een vergunning om op de smeer-
door Hanneke WIJgh
HOEVELAKEN „De expe
rimenten met de midden
school zijn zinvol, maar de
gedachte dat Je op grond van
de resultaten straks kunt be
slissen ol de middenschool al
of niet moet worden inge
voerd in Nederland, ls volks
verlakkerij. Met de experi
menten zijn leerlingen ge
moeid. Leerlingen kun Je niet
als een reageerbuis gebrui
ken, dat is in strijd met de
ethiek. Experimenten met
leerlingen moeten dus altijd
slagen, anders mag je er niet
aan beginnen. Dat de experi
menten met de middenschool
nu volkomen in de lucht han
gen, valt te betreuren."
Dr. Huib van den Doel, tot 1 augustus
algemeen directeur van het Christe
lijk Pedagogisch Studiecentrum CPS
in Hoevelaken, ls duidelijk ontevre
den over de huidige bewindsman op
onderwijs, minister dr. Aflron Pais.
„Zijn onderwijsbeleid Is Inhoudelijk
een failliete zaak. Een volgend kabi
net heeft heel wat puin te ruimen. De
leerlingen en de ouders zijn de dupe
van dit falend beleid."
Toch schuift hij niet alle schuld ln de
schoenen van minister Pais. „De vori
ge minister, Van Kemenade, heeft het
praatje de wereld ingeholpen, dat je
op grond van experimenten kunt be
slissen over de Invoering van de mid
denschool. Hij wist best dat dit niet
kon. Vanuit de gedragswetenschap
pen ls bekend, dat experimenten niet
terug te draalen zijn. Tegelijk met
een experiment start Je een proces, en
dat is niet te stoppen als de resulta
ten Je niet bevallen. Van Kemenade
werd echter politiek tot dit praatje
gedwongen. Anders had hij de experi
menten nooit door de Kamer gekre
gen. De fout ls dat zijn opvolger,
minister Pais, echt dacht dat Je expe
rimenten kunt beoordelen op basis
van de resultaten."
Het CPS ging destijds akkoord met
de experimenten met de midden
school. Van den Doel: „Wij wisten,
net als Van Kemenade, dat het niet
ging om experimenten, maar om pro
jecten, die vooruit liepen op de alge
hele invoering van .de middenschool.
Op grond van die verwachting heeft
het CPS ingestemd, omdat wij meen
den dat een bepaald soort midden
school een beter antwoord geeft op de
Dr. Huib van den Doel, van CPS naar Nationale Ziekenhuisraad
problemen. Dat geloven we trouwens
nog steeds. Het CPS ls echter bedro
gen uitgekomen door het aftreden
van Van Kemenade. Pais is te goeder
trouw begonnen aan de evaluatie van
de experimenten. Het CPS heeft toen
direct aan de bel getrokken. Binnen
de fracties van het CDA en de WD
ziet men nu ook wel ln, dat Je niet op
basis van experimenten een onder
wijsbeleid kunt maken. In het ver
volg zal er eerst voor een nieuw sys
teem gekozen moeten worden, voor
dat Je dit systeem geleidelijk gaat
Invoeren door middel van projecten."
Samenraapsel
Van den Doel ls weinig optimistisch
over de toekomst van de midden
school. „Het enige dat we nog kunnen
doen, is de middenschool wettelijk
erkennen als variant op het traditio
nele onderwijs. De gedachte dat de
middenschool de enige school wordt
voor twaalf- tot zestienjarigen, kun
nen we vergeten. Zeker nu het ont
wikkelingsplan voor het voortgezet
onderwijs zo slecht ls geredigeerd.
Het ontwikkelingsplan had de experi
menten met de middenschool moeten
opnemen binnen het totaal beleid.
Pais heeft het ontwikkelingsplan
naar zich toe getrokken en aan de
inhoud van het plan zitten sleutelen.
Het plan is een samenraapsel gewor
den van tegengestelde gevoelens. Dit
kabinet komt er niet meer uit, dat is
zeker. Een nieuw ontwikkelingsplan
voor het voortgezet onderwijs zal
door een sterke man geschreven en
verdedigd moeten worden."
„Nee, nee," zegt hij lachend. „Ik wil
geen minister worden. Ik praat dus
niet voor mezelf. Van Kemenade te
rug als minister? Ik weet niet of dat
verstandig is. Het lijkt me beter dat
de onderwljsportefeullle naar het
CDA gaat Na een socialist en een
liberaal moet een CDA'er, als man
van het kleurrijke midden, met een
positief beleid komen, dat links en
rechts bindt. Het CDA heeft zulke
mensen in huis."
Van den Doel neemt deze week don
derdag afscheid als algemeen direc
teur van het CPS. Hij heeft tien jaar..
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
s DNINGEN Het rijk heeft de provincie Groningen een
ild van vele miljoenen guldens kwijt gescholden. De
tacie hoeft in vergelijking met vroeger nog maar een
Jntje te betalen voor lozing van vuil vla de Oostgronlngse
«pijp in Eems.
pijp te mogen lozen. Die smeerpijp is
eigendom van de provincie. Gronin
gen fungeert echter alleen als tussen
schakel.
De provincie moet op haar beurt vol
gens de wet betalen voor lozing op de
Eems. Dit bedrag dient gedekt te zijn
door de lozingsgelden van de aange
sloten fabrieken. Aangezien AVEBE
daartoe niet ln staat bleek draaide de
provincie zelf voor de kosten op. De
minister betaalde wel een deel maar
weigerde nog meer te doen. Daarop
besloot Groningen de smeerpijp af te
sluiten.
aan de top gestaan. Van dichtbij
heeft hij de groei en de verandering
van het CPS meegemaakt en gesti
muleerd. „In 1970 was het CPS een
testbureau en een cursussenbureau.
Dat is niet meer zo. Samen met de
twee andere centra, het Katholiek
Pedagogisch Studiecentrum en het
Algemeen Pedagogisch Studiecen
trum, oefent het CPS thans invloed
uit op het nationale onderwijsbeleid.
Wij leveren gedrieën een constructie
ve bijdrage aan de Nederlandse on
derwijspolitiek."
Speelse manier
Voorbeelden wil hij graag noemen.
Van den Doel: „Het CPS heeft er
mede voor gezorgd dat straks bij de
integratie van het kleuter- en het
basisonderwijs de kleuterleidster niet
voor het karretje van de onderwijzer
wordt gespannen. Het gevaar zat er
in, dat het prestatiegerichte leren van
de lagere school door zou dringen in
de kleuterschool. Dat moet Juist an
dersom. De speelse manier van wer
ken van de kleuterschool zal gemeen
goed moeten worden ln de hogere
klassen van de basisschool. Die fun
damentele gedachte ls nu binnen het
gehele christelijke onderwijs geac
cepteerd."
Als tweede voorbeeld noemt hij de
uitstel van selectie voor leerlingen tot
aan het vijftiende Jaar. „Kinderen
zijn tot die leeftijd nog erg verander
lijk. Een te vroege keuze voor ver
volgonderwijs heeft kwalijke neven
effecten. Kinderen, die voor het gym
nasium en het altheneum worden ge
selecteerd, hebben ten onrechte het
gevoel, dat zij beter zijn dan de ande
re leerlingen. ZIJ leren daardoor niet
samenwerken met anders begaafde
leerlingen. Terwijl het vermogen om
samen te werken in de maatschappij
van de toekomst belangrijker is dan
een hoog ontwikkelde Intelligentie."
Duidelijk trots ls Van den Doel op het
initiatief voor de driejarige VHBO-
scholen (voorbereidend hoger be
roepsonderwijs), dat door het CPS is
genomen. „Het stelt leerlingen met
een LBO-dlploma in staat om door te
stromen naar het hoger beroepson
derwijs. Er zijn nu zeventien van der
gelijke scholen ln Nederland., die met
een officieel diploma worden er
kend."
Tegenslagen
het CPS had lk een managements-
functle op landelijk niveau. Die krijg
ik nu weer. Of Je nu Invloed moet
uitoefenen op landelijke processen
op het gebied van het onderwijs of de
gezondheidszorg, dat maakt niet veel
uit. De overstap van de Universiteit
van Amsterdam naar het CPS was
destijds vele malen groter. Ik was
docent Nederlandse letterkunde, dat
gaf wel esthetische bevrediging, maar
geen maatschappelijk niet relevant.
Ik kon geen levensvervulling putten
uit de vraag wat Gerard van het Reve
voelde op 21 januari 1940, hoe zeer in
Van het Reve ook waardeer. Ik vond
het een belachelijke inspanning in
verhouding met het produkt. Die op
stelling heeft niets te maken met
mijn gereformeerde achtergrond,
maar lk wilde Iets doen, wat maat
schappelijk zoden aan de dijk zette.
Dat kon lk bij het CPS. Daar heb lk
dingen kunnen doen, waar een aantal
mensen beter door zijn geworden. Ik
heb bij het CPS de vrede kunnen
bewaren tussen bestuur en staf. Ik
heb er veranderingen op gang ge
bracht en samen met anderen er voor
gezorgd, dat het Instituut iets voor
stelt. Ik heb tegenslagen gekend,
maar ook tijden met grote voor
spoed."
Die tegenslagen wil hij best opnoe
men. Van den Doel: „Je verliest
enorm veel tijd door het Inwerken
van een nieuwe minister en staatsse
cretaris. Elke minister heeft een ver
borgen of openbare agenda. Hij wil
iets, dat geld kost, maar hij heeft
tegelijkertijd een instituut als het
CPS nodig voor zijn plannen. Het
duurt twee tot drie jaar voor een
minister dat begrijpt. Om het eens
onvriendelijk te zeggen: een bewinds
man moet eerst twee Jaar tegen de
muur lopen, voordat hij naar onze
Inbreng wil luisteren. Dat is een hard
en slopend proces, waarin erg veel
energie gaat zitten."
„Bij de Nationale Ziekenhuisraad is
men voor het bepalen van het beleid
niet afhankelijk van een bewinds
man, omdat men door de afzonderlij
ke Instellingen wordt gefinancierd.
Het zou goed zijn als de landelijke
pedagogische centra ook een dergelij
ke structuur kregen. Of een bewinds-
man moet acht tot twaalf jaar blijven
zitten uit het oogpunt van conti
nuïteit. Dan heb je niet keer op keer
te maken met. een bewindsman, die
op de pedagogische centra wil bezui
nigen en ze tegelijk voor zijn karretje
wil spannen."
Kip en ei
"KOM MANNEN, IK GELOOF DAT WE WEER KUNNEN HELPEN.,,
Van den Doel wordt directeur van de
Nationale Ziekenhuisraad. Hij stapt
uit het onderwijs. Is de overgang niet
groot? ..Nee." zet Van den Doel. „Bij
In de tien Jaar bij het CPS heeft hij
talrijke bewindslieden zien komen en
gaan. Huib van den Doel: „Met Van
Veen hadden we een goede relatie,
hoewel hij niets van onderwijs afwist,
maar het heeft niet lang mogen du
ren. Van Kemenade wilde in het be
gin niet naar het veld luisteren. Dat
was één grote ellende. Maar na
tweeënhalf Jaar ls hij goed bijge
draaid. Daarna heeft hij een verant
woord beleid gevoerd, waar het CPS
achter kon staan. De huidige minister
Pais wist niets van het onderwijs toen
hij begon. HIJ was weliswaar profes
sor geweest aan de universiteit, maar
een kip, die een ei legt hoeft nog geen
verstand te hebben van de inhoud
van het ei. Pais ls intelligent en heeft
zeker kwaliteiten, maar hij heeft nog
nauwelijks beleid gevoerd. HIJ is op
stukken na niet zo ver als Van Keme
nade. Dat was echt een groot minis
ter, die duidelijk wist wat onderwij
sprocessen inhielden. Hij had er ver
stand van. Deze opmerking houdt
geen keuze ln tussen links en rechts,
maar is een keuze voor een bepaalde
kwaliteit."
Overleden Mr F. A. Jas, oud-procu
reur-generaal en oud-president van
het hof van justitie ln de Nederlandse
Antillen, ls op 89-jarige leeftijd in zijn
huis ln Rijswijk overleden. Hij was
officier ln de orde van Oranje-Nassau
en ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw. In 1950 ging hij met
pensioen. Tot 1978 is hij verder werk
zaam geweest als juridisch adviseur
bij diverse banken en investerings
maatschappijen.
III!
I (0
I
Ri ai
Jammer toch, schreven we kort
geleden in deze hoek, dat er wèl
een cursus gegeven wordt voor
mensen die op een verantwoorde
manier ontploffingen willen (of
moeten) veroorzaken, en niet
voor al die anderen die over het
water, de weg of de rails levensge
vaarlijke stoffen moeten ver
voeren.
Zo hadden we het van het Veilig
heidsinstituut gehoord, maar nu
tikt de EVO (Algemene verladers
en eigen vervoer organisatie) ons
gevoelig op de vingers: zo'n oplei
ding bestaat al jóren. Al een klei
ne tien jaar geleden zijn diezelfde
EVO en de Vereniging van de
Nederlandse Chemische Indus
trie (kortweg VNCI) begonnen
met het geven van een vakcursus
„vervoer gevaarlijke goederen
over de weg". Sinds in 1973 de
eerste examens zijn afgenomen,
zijn er al heel wat getuigschriften
aan geslaagden uitgereikt, welge
teld zo'n drieduizend.
Het is een algemene opleiding,
waarin de chauffeur in vieren
twintig lessen bijvoorbeeld leert
wat de belangrijkste eigenschap
pen van de gevaarlijke stoffen
zijn, wat de gevarenkaarten en
gevaaretiketten betekenen, hoe
je de (vloei-)stoffen veilig kunt
laden en lossen en met welke
voorschriften je allemaal reke
ning moet houden. Na die alge
mene opleiding kan de geslaagde
desgewenst nog een vervolgcur
sus over bepaalde stoffen volgen;
nu er steeds meer met LPG
(vloeibaar gas) gewekrt wordt, is
er een speciale cursus-LPG, om
maar iets te noemen. Er zijn ver
der nog een paar zeer gespeciali
seerde opleidingen, waaraan veel
schei- en natuurkunde te pas
komt; die zijn meer bestemd voor
leidinggevend personeel in de
vervoersbedrijven.
De Spoorwegen doen niet mee
met welke cursus dan ook. Per
trein worden wel veel gevaarlijke
stoffen vervoerd, maar NS werkt
met een volautomatisch bewa
kingssysteem; een computer
houdt nauwlettend ln de gaten
waar de trein zich bevindt en
weet wat er in zit. Niet dat je zo
ongelukken voorkomt, maar het
is tenminste iets.
Aan de algemene cursus doen
ook mensen mee die de stoffen
moeten laden en lossen of in de
magazijnen werken waar ze lig
gen opgeslagen. Die drieduizend
getuigschriften zijn dus niet alle
maal door chauffeurs van tank
auto's gehaald, en omdat er wel
vijfduizend van die tankauto's op
de weg zijn, moeten er een paar
duizend ongediplomeerd met ge
vaarlijke stoffen rondrijden. Dat
wil nog niet zeggen dat al die
chauffeurs ongeïnteresseerd zijn
in hun eigen en andermans veilig
heid. De cursus is niet goedkoop
(inclusief examenkosten onge
veer 450.-) en zodoende zijn er
mogelijk bedrijven die dat te
duur vinden voor hun personeel.
Maar dat zal niet lang meer zo
kunnen doorgaan. Over een paar
jaar mag er fceen chauffeur meer
zonder diploma achter het stuur
van een tankwagen. Tot nu toe is
de cursus altijd vrijwillig ge
weest, maar waarschijnlijk al ln
1983 wordt het bezit van het ge
tuigschrift verplicht. De EVO
houdt daar nu alvast rekening
mee.
s fokus
Drie jaar na de sterfdag van El-
vis Presley is in zijn vroegere
woonplaats Memphis een stand
beeld van de zanger onthuld,
compleet met gitaar. Een enor
me menigte, toch al naar Memp
his gekomen om Elvis' sterfdag
te herdenken, woonde de onthul
ling van het bijna drie meter
hoge beeld bfj.
Wie niet uitsluitend en alleen om
de kale schedel van Telly („Ko-
Jak") Savallas of om zelf wat te
winnen op 1 oktober aan het
zogenoemde t.v.-fruitspel gaat
meedoen, zal wel willen weten
waar de zeven miljoen die het
spel moet opbrengen, precies
voor bestemd zijn. Gisterochtend
stond daar al iets over in de
krant: het geld gaat naar het
fonds van de Stichting Fokus Ne
derland. Die stichting bouwt hui
zen voor zwaar lichamelijk ge
handicapten, gewoon in een
woonblok, tussen niet-gehandi-
capte medebewoners. Bij-de wo
ningen zo stond het gisteren al
in de krant komt een hulpcen
trum, van waaruit hulp kan wor
den geboden bij het wassen, het
aan- en uitkleden en het eten.
Maar dat ls niet bepaald nieuw;
ln feite gebeurt datzelfde in ver
pleegtehuizen en in een instelling
als Het Dorp. Doordat het perso
neel alleen op bepaalde tijden
beschikbaar is om bij bepaalde
handelingen te helpen, kun je in
die gevallen niet spreken van
zelfstandig wonen, zelfs al woon
je ln een apart huis. En dat is nu
het grote verschil met een Fokus-
woning: wie daar in woont, is wèl
zelfstandig. Het hulpcentrum is
24 uur per dag bemand en de
Fokusbewoners kunnen de men
sen van het hulpcentrum op elk
gewenst moment van de dag of
de nacht te hulp roepen. Dat be
tekent dat Je ln zo'n huls niet
hoeft op te staan als het de hel
pers het beste uitkomt en even
min hoeft te blijven liggen tot er
iemand beschikbaar ls om je uit
bed te helpen. En zo gaat dat met
alle werkjes die op een gewone
dag voorkomen. Een Fokus-be-
woner kan zijn of haar dag inde
len zoals hij wil, wat ln de gebrui
kelijke centra eenvoudig onmo
gelijk ls. Bovendien zijn je buren
niet gehandicapt, een ander be
langrijk verschil. Wie dus aan het
spel gaat meedoen om het doel,
weet hoe zijn geld besteed wordt
Natuurlijk heeft Rodolfo Cassi-
notti, eigenaar van een fabriek ln
elektriciteitsartikelen in Legna-
no, dichtbij Milaan, ook te kam
pen met inflatie en de hoge lonen.
Maar zijn grootste probeleem ls
dat zijn bedrijf te dicht bij de
spoorbaan staat. Onlangs brak er
brand uit ln het gebouw, doordat
een treinpassagier achteloos een
brandende peuk uit het trein
raampje gooide. En was dat nou
maar eens, maar nooit meer,
maar nee. Het ls al de derde keer
dit jaar dat er brand in de fabriek
is ontstaan doordat iemand een
sigarettepeuk uit het raam van
een passende trein gooide. Welis
waar zijn Cassinotti's prpdukten
onbrandbaar, maar de schade
aan het gebouw loopt intussen zo
in de papieren, dat verhuizen zo
langzamerhand goedkoper wordt
dan almaar branden blussen en
de schade herstellen.
Een duivendeskundige is van me
ning dat de vogel onmogelijk zo'n,
prestatie kan hebben geleverd,
maar een feit is dat de duif van
een inwoner van de Zuidafri-
kaanse stad Pretoria bijna vijf
duizend kilometer heeft over
brugd; als het klopt heeft het dier
alle bestaande records met stuk
ken geslagen. De baas van de
duif stuurde het geringde dier
vorig Jaar naar een collega-dui
venmelker ln Portugal. In januari
verliet de duif zijn Portugese hok
en nu is hij weer terug op zijn
oude stekkie, in Pretoria dus.
Voor zover bekend, vliegt een
duif niet over woestijnen en dat
is een reden te meer voor de al
genoemde duivenkenner om vol
te houden dat de vogel een lift
moet hebben gekregen c.q. geno
men van een schip dat naar het
zuiden voer, en bijvoorbeeld van
uit Durban het laatste stuk heeft
gevlogen. Hoe het dier er dan
acht maanden over gedaan kan
hebben is daar nog niet mee ver
klaard, maar misschien is het
schip erg omgevaren.