Export aardgas levert meer op
'oolse leider
seft niet toe
Actie in KVP tegen
dissidenten verzandt
Albeda stapt uit Israël Comité
Coupje
Kiesuwkado
f[ Meubelfabriek
Sr Oisterwijk
deze krant
Christoffel
Reizen stopt
tNicuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Zonnige perioden
HET WEER
Van Agt denkt aan zeker anderhalf miljard na prijsverhoging
-
De Kleine Krant
toonaangevend in eiken
uggeplaag
Minister ongelukkig met advertentie over 'Jeruzalem'
Trouw
Niet van gisteren
BezorgTkraw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtniging: TrOUW
rouw
H 38STE JAARGANG NR 11021 DINSDAG 19 AUGUSTUS 1980
Zonnige perioden en vrijwel overal droog. Middagtemperatuur omstreeks 20
graden Tot matig toenemende noordwestenwind.
Morgen en overmorgen: Zonnige perioden, later kans op regen. Middagtem-
peraturen ongeveer 20 graden.
Morgen zon op: 06.29 onder: 20.52.
Maan op: 16.28 onder: 00.46.
Advertenties voor deze zaterdagse rubriek moeten uiterlijk donderdag
(ie post) in ons bezit zijn. Inlichtingen tel.: 020-913456 tst. 794
LOSSE NUMMERS 65 CENT
■"■JftGINA 2:
rmoede moet een geloofspunt worden
ÏGINA 3:
eeland wil brug-tunnel Westerschelde
(GINA 4:
rieks theaterverleden herleeft in museum
GINA 5:
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG/HILVERSUM Nederland kan volgend jaar
anderhalf twee miljard gulden extra verdienen aan de
export van aardgas. Dit verwacht premier Van Agt, nu top
diplomaat mr D. Spierenburg er in geslaagd is een prijsverho-
1 ging te bereiken lij Ruhrgaz A.G., een van de belangrijkste
afnemers van ons gas in Europa. De extra aardgas-baten
vergemakkelijken de opgave, die het kabinet Van Agt deze
week wil afronden: het opstellen v^n de rijksbegroting voor
volgend jaar.
Van Agt wil zich houden aan de belof- .Agt zei gisteravond in AVRO's Tele-
te. dat de extra opbrengsten gebruikt vizier Magazine: „Het laatste wat we
worden ten gunste van het vader- moeten doen is de fout begaan om
landse bedrijfsleven („verbetering' het geld in de collectieve sector (over-
van de industriële structuur"). Van heid, uitkeringen) te steken".
De meevaller voor het kabinet komt
niet als een donderslag bij heldere
hemel. Al voor de ministerploeg op
vakantie ging had mr. Spierenburg,
die de onderhandelingen over de ex
portprijzen voert, aan minister Van
der Stee (financiën) rapport uitge
bracht over de verwachting. Gisteren
maakte het ministerie van economi
sche zaken bekend, dat regerings
commissaris Spierenburg het eerste
tastbare succes geboekt heeft in zijn
pogingen om het buitenland meer te
laten betalen voor Nederlands aard
gas. Het gaat om een prijsverhoging,
waartoe Ruhrgaz A.G. de grootste
afnemer in WestrDuitsland zich
bereid heeft verklaard.
De extra opbrengsteh van tenminste
anderhalf miljard in '81, waarop Van
Agt doelde, liggen in het verschiet als
Spierenburg met alle andere afne
mers „een zelfde overeenkomst" kan
afsluiten Het ministerie wüde giste- Optimisme
ren met kwijt, welk bedrag het eerste r
succes van Spierenburgs rijks schat
kist oplevert. Gezegd werd, dat de
Duitsers „in voldoende mate" aan de
Nederlandse verlangens tegemoet ge
komen zijn.
van olie. Maar een prijsverhoging van
olie werkt pas na enige tijd en lang
niet volledig in de gasprijs door.
De export-prijs zal „in kortere tijd en
in grotere mate" worden aangepast
aan de stijging van de prijzen van
aardolie. In alle veertien contracten,
tussen de Nederlandse Gasunie en de
afnemers over de grens is sprake van
een koppeling van de prijs aan die
In regeringskring valt optimisme te
besluisteren over de verdere activitei
ten van Spierenburg. Ruhrgas is met
een jaarlijkse afname van zes miljard
kubieke meter aardgas „niet de min
ste onder de afnemers". In totaal be
draagt de export van het gas jaarlijks
een kleine vijftig miljard kubieke
meter.
Nederlands aardgas gaat, behalve
naar West-Duitsland, naar Italië,
Frankrijk en België.
n jaar geleden kwam het tot ongeregeldheden bij de stemming over
ruilverkaveling
jubilerend Tubbergen in zorgen
([ASINA 7:
De rechten van de Surinaamse vrouw
GINA 12:
GINA SPORT:
Hannelore Ausputzershow
GINA ECONOMIE:
eveel pilsjes bevat een vat?
2HAU (AP, Reuter, AFP) De Poolse partijleider
Gierek wil geen politieke concessies doen aan de
B, maar is wel bereid loonsverhogingen in te voeren en
Jliomie te hervormen. Dit verklaarde Gierek gisteravond
1 radio en televisie, nadat hij eerder op de dag zijn reis
fest-Duitsland had uitgesteld.
Deze Brit is een van de eerste slachtoffers van de staking van Franse vissers, die duizenden
Britse vakantiegangers dwingt hun vakantie in Frankrijk te verlengen. Hij was aan boord van
een veerboot die de blokkade probeerde te doorbreken. De vissers bekogelden de passagiers met
flessen. Ook vier andere passagiers van de boot raakten gewond.» Meer nieuws op pagina 7.
Gierek gaf gisteravond toe
jering fouten heeft gemaakt,
tïei dat stakingen geen uitweg
|en slechts de moeilijkheden
De stakingen breidden
n uit tot andere delen van
en tal van bedrijven in het
van Gdansk sloten zich aan
istakingen. In dit gebied staak-
isteren tegen de middag 88 be-
n. Dit betekent volgens de sta-
Jeiders dat bijna vijftig procent
alle arbeiders in het gebied in
d-Polen niet op het werk is ver-
nen. Er werken ongeveer 700.000
iders.
stakingen werden gemeld in
rondom Szczecin (het vroe-
Stettin). Volgens het dissiden-
omité voor sociale zelfverdedi-
hebben de arbeiders daar giste-
een volledige staking afgekon-
Zij stellen dezelfde politieke en
lomische eisen als hun collega's
dansk.
andere dissidentenorganisatie,
weging voor de verdediging van
sen- en burgerrechten meldde
ook in Zuid-Polen in Silezië sta-
scomités zijn gevormd. Een on-
reking van het werk in deze
k zou het gehele industriële net-
van Polen met zijn 35 miljoen
nemers in gevaar brengen.
ijleider Gierek waarschuwde gis-
önd de stakers dat het „onze
it is te constateren dat geen en-
activiteit die een aanslag bete-
op de politieke orde in Polen
did kan worden". In dit funda
ble probleem is er geen compro-
mogelijk. De loonsverhogingen
aan sommige groepen sedert het
van de zomer zijn verleend zul
len volgens Gierek over het geheel
der sectoren van de economie worden
uitgebreid. De bedragen die beschik
baar zijn voor de salarissen zullen
met enkele miljarden zloties worden
vergroot (een zloty is ongeveer zes
cent).
Gierek maakte de vorming van een
staatscommissie voor de prijscontro
le bekend en sprak over een „even
wichtige centralisatie" en pleitte voor
versterking van het gezag op het ni
veau van de voivodies (departemen
ten). Een ontwikkelingsplan voor het
gebied van Gdansk, Glydnia en So
pot aan de kust zou volgens de Poolse
artijleider versneld worden uitge
voerd.
De Poolse arbeidsonrust heeft tot
dusverre nog geen reactie uitgelokt
van de Sowjet-Unie. Washington
heeft aangekondigd dat de proble
men in Polen een zaak zijn voor het
Poolse volk en de Poolse autoriteiten
en dat de VS zich niet met het pro
bleem zullen bemoeien.
Een beschouwing staat op pag. 9
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het einde van
Christoffel Reizen, een van de
grootste reisorganisaties in Ne
derland, lijkt het garantiefonds
van de Algemene Nederlandse
Vereniging van Reisbureaus in
één klap van al zijn geld te bero
ven. Het is zelfs de vraag of het
fonds zijn verplichtingen zal kun
nen nakomen, zonder daarvoor
extra maatregelen te treffen.
Geschat wordt dat het fonds 14.000
mensen die de komende weken met
Christoffel op vakantie zouden gaan,
schadeloos zal moeten stellen en dat
daarbij de vijf miljoen die het fonds
bezit royaal zal worden overschreden.
Tot het beëindigen van de activitei
ten van Christoffel is gisteren beslo
ten, nadat de belangrijkste financier,
Slavenburg's Bank, had laten weten
de geldkraan te sluiten wegens on
aanvaardbaar grote verliezen van de
organisatie. De 130 werknemers is al
ontslag aangezegd.
Volgens het garantiefonds worden de
Christoffel-reizen tot 28 augustus
normaal uitgevoerd. Vakantiegan
gers die voor latere reizen hebben
geboekt, kunnen een andere reis krij
gen, uit te voeren door Holland Inter
national, Arke of de ANWB. Er wordt
zoveel mogelijk geprobeerd eenzelfde
bestemrhing aan te bieden. Kan dit
niet, dan mag een andere bestem
ming worden aangeboden.
De vakantieganger hoeft van dat
aanbod geen gebruik te maken, in
welk geval het al betaalde gedeelte
van de reissom wordt teruggestort.
De mensen die nu op reis zijn kunnen
hun vakantie gewoon afmaken.
Meer nieuws op pag. 11
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De actie bin
nen de KVP om het „dissiden
tisme" in het CDA af te straf
fen, loopt op niets uit. De
overgrote meerderheid van de
CDA-fractie voelt er niet voor
eventuele minderheden in de
fractie reglementair te breide
len en ook binnen de partijge
ledingen vindt de actie weinig
weerklank.
ADVERTENTIE
De actie binnen de KVP is ontstaan
na afloop van het Tweede Kamerde
bat over een eventuele olieboycot te
gen Zuid-Afrika. Zes CDA-Kamerle-
den keerden zich bij deze gelegenheid
tegen het kabinet. Het CDA-Kamer-
lid Van den Broek stelde daarom voor
het fractiereglement te wijzigen, zo
dat de minderheid geen kans meer
zou krijgen zich te manifesteren.
Tegelijkertijd is in het KVP-bestuur
onder leiding van secretaris Van der
Top een procedure in gang gezet om
na te gaan of het enige KVP-Kamer-
lid, Dijkman, die zich bij de minder
heid had aangesloten, wellicht voor
royement in aanmerking komt dan
wel alsnog teruggezet zou moeten
worden op de kandidatenlijst.
Het dagelijks bestuur van de KVP
heeft gisteravond besloten Dijkman
uit te nodigen voor een gesprek, vol
gende week maandag. Dijkman had
geweigerd schriftelijk zijn stemge
drag te verdedigen. jn het
bestuur is ook nog overwogen de vijf
anderen aan te pakken. Binnen de
huidige federatieve structuur van het
CDA bleek dat echter niet mogelijk.
Het CDA-bestuur heeft inmiddels bij
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister W.
Albeda (sociale zaken) zal zijn
lidmaatschap van het Israël
Comité Nederland opzeggen.
Zijn beslissing komt na een
felle aanval van het comité op
het mogelijke regeringsbe
sluit de Nederlandse ambas
sade in Jeruzalem te ver
huizen.
Het comité heeft in „Trouw" een ad
vertentie gezet waarin onder meer
staat: „Elk toegeven aan de dreigen
de eis Jeruzalem te verlaten is een
vage, slappe, misselijk-makende be
ginselloze lafhartigheid". Onder deze
tekst staat het Comité van aanbeve
ling van het Israël Comité Nederland,
waarbij de naam van prof. dr W. Albe
da, de huidige minister van sociale
zaken.
lidmaatschap had opgezegd, maar
dat heeft hij toen vergeten".
Minister Albeda toonde zich gisteren Beraad
via zijn woordvoerder zeer ongeluk
kig over deze tekst. „Hij kan zich als
minister in dit kabinet natuurlijk niet
op deze manier ovfer een mogelijke
regeringsbeslissing uitlaten. De uit
spraak is geheel ten onrechte en bui
ten zijn medeweten gedaan", aldus
de woordvoerder van de minister.
Volgens hem is dr Albeda al zo'n jaar
of zes lid van het comité van aanbeve
ling, maar was hij dit helemaal verge
ten. „De minister heeft het ook niet
gemeld toen hij toetrad tot het kabi
net Van Agt. Had hij het wel gedaan
dan zou de wenselijkheid van dit lid
maatschap met de premier bespro
ken zijn. Minister Albeda vindt het
formeel juister als hij indertijd zijn
Het kabinet zal zich vandaag over de
kwestie-Jeruzalem beraden. Aange
nomen wordt dat een beslissing uit
blijft zolang de Veiligheidsraad vah
de Verenigde Naties nog geen uit
spraak heeft gedaan. Nederland zou
zich graag achter zo'n VN-uitspraak
scharen om zonder gezichtsverlies de
Arabieren tevreden te stellen. Een
Europees-Arabisch compromis hier
voor was rond, maar weird op het
laatste moment door de Palestijnse
Bevrijdingsbeweging PLO onaan
vaardbaar genoemd.
Het is onduidelijk wanneer de Veilig
heidsraad zich nu zal uitspreken over
Jeruzalem. De Arabische landen heb
ben Nederland tot uiterlijk 7 septem-
Van Agt schrapt
in rede passage
over kernenergie
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Premier Van
Agt heeft de passages over
kernenergie in zijn Amerikaan
se rede niet uitgesproken. Blij
kens de tekst van de rede, die
tevoren in Den Haag was ver
spreid, zou de premier vóór toe
passing van kernenergie plei
ten. „De tekst was te lang",
luidt het officiële argument
voor de schrappingen.
In CDA-kring werd gezegd dat
er „natuurlijk niet zomaar wat
zinnen doorgestreept zijn".
Kort voor het vertrek van Van
Agt naar Amerika (waar hij een
ere-doctoraat in ontvangst
nam) verscheen het ontwerp-
verkiezingsprogram van het
CDA, waarin uitbreiding van
kernenergie voorlopig van de
hand wordt gewezen.
Van Agt werd vergezeld door
aet CDA-Kamerüd Van Hou-
welingen, die zeer terughou
dend staat tegenover het ge
bruik van kernenergie.
BALTIMORE (UPI) Na vijf ja^r
experimenten met dieren heeft een
Amerikaanse medische onderzoeker
vergunning aangevraagd voor de eer
ste beproeving bij mensen van een
nieuw geneesmiddel tegen bilharzia.
Dr. Ernest Bueding van de John Hop
kins universiteit verwacht veel van
het nieuwe preparaat. Het zou bij
eenmalig gebruik al doeltreffend zijn
tegen de kleine parasitaire wormpjes
die de ziekte veroorzaken. Het ziet er
naar uit dat er geen schadelijke bij
werkingen zijn.
En het zou bovendien redelijk betaal
baar zijn: ongeveer twee gulden per
dosis.
monde van vice-voorzitter Sietze Fa-
ber laten weten zich van een dergelij
ke actie te distantiëren. Het ARP-
bestuur legt morgen een verklaring
af, waarin het krachtig afstand neemt
van de actie. Ook binnen de CDA-
Tweede Kamerfractie was er weinig
animo de regels te wijzigen. Vooruit
lopend op het fractieberaad volgende
week over deze kwestie wilden veel
leden nu al kwijt niet mee te zullen
gaan met deze „aanslag op de pluri
formiteit" en „uiting van onverdraag
zaamheid".
Van der Broek zal vermoedelijk al
leen de steun krijgen van enkele
KVP-Kamerleden. Bijval van de
CHU is niet te verwachten omdat
juist deze partij, volgens enkele frac
tieleden, de verdraagzaamheid hoog
in het vaandel schrijft.
ARP-voorzitter Hans de Boer spreekt
van een „ontketende koude oorlog
mentaliteit." In een vraaggesprek je
op pagina drie van deze krant zegt hij
ronduit, dat men aldus bezig is „de
bijl aan de wortel te leggen van het
CDA".
Ons commentaar staat op pag. 5
„Het Libische volk wordt volledig in beslag genomen
door de wil om vooruit te komen, en heeft dus geen tijd
om met elkaar te vechten." Aldus het Libische persbu
reau. Daar viel dus iets te verbergen, dat voelen wij
haarscherp aan. Mislukt coupje.
Boetseerset (A)
BoetseeikJei met verf in 3 kleuren en
penseeltje. Wordt zonder oven
ovenhard.
Schroevedraaierset (B)
Grote, kleine en kruiskopschroeve-
draaier in één. Handgreepje met
omslagmechaniek, voor extra gemak.
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
met'fraai diermotief Als onder
legger o f voor de sier.
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blankhouten hang-
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren.
ber de tijd gegeven om voor de ver
huizing te beslissen, onder dreiging
van verbreking van diplomatieke en
handelsrelaties. Dit ultimatum is za
terdag door de regering van Irak nog
eens per nota aan de Nederlandse
regering overhandigd.
Het opperrabbinaat voor Nederland
heeft gisteren per telegram een be
roep op het kabinet gedaan niet te
wijken voor deze druk. Het wijst erop
dat Jeruzalem al duizend jaar vóór
het ontstaan van de Islam, de hoofd
stad van Israël was. Premier Van Agt
zei gisteren, gevraagd over de solida
riteit met Israël: „Israël zal moeten
weten dat dit land zelf in belangrijke
mate heeft bijgedragen aan de wijzi
ging van de internationale situatie
door Oost-Jeruzalem in te lijven".
Meer nieuws op pag. 7
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad mei een over
tuiging. Uil erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
-Giro:.
Postcode en" plaats:
_Tel.:_
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van 7.50
Kado naar keuze: DA. DB. DC. DD. (aankruisen a.u.b.)
IBon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
I Voor bezorginformatie 020-913456.
it