Export aardgas levert meer op 'oolse leider seft niet toe Actie in KVP tegen dissidenten verzandt Albeda stapt uit Israël Comité Coupje Kiesuwkado f[ Meubelfabriek Sr Oisterwijk deze krant Christoffel Reizen stopt tNicuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant Trouw Zonnige perioden HET WEER Van Agt denkt aan zeker anderhalf miljard na prijsverhoging - De Kleine Krant toonaangevend in eiken uggeplaag Minister ongelukkig met advertentie over 'Jeruzalem' Trouw Niet van gisteren BezorgTkraw een nieuwe abonnee Lees een krant met overtniging: TrOUW rouw H 38STE JAARGANG NR 11021 DINSDAG 19 AUGUSTUS 1980 Zonnige perioden en vrijwel overal droog. Middagtemperatuur omstreeks 20 graden Tot matig toenemende noordwestenwind. Morgen en overmorgen: Zonnige perioden, later kans op regen. Middagtem- peraturen ongeveer 20 graden. Morgen zon op: 06.29 onder: 20.52. Maan op: 16.28 onder: 00.46. Advertenties voor deze zaterdagse rubriek moeten uiterlijk donderdag (ie post) in ons bezit zijn. Inlichtingen tel.: 020-913456 tst. 794 LOSSE NUMMERS 65 CENT ■"■JftGINA 2: rmoede moet een geloofspunt worden ÏGINA 3: eeland wil brug-tunnel Westerschelde (GINA 4: rieks theaterverleden herleeft in museum GINA 5: Van onze parlementsredactie DEN HAAG/HILVERSUM Nederland kan volgend jaar anderhalf twee miljard gulden extra verdienen aan de export van aardgas. Dit verwacht premier Van Agt, nu top diplomaat mr D. Spierenburg er in geslaagd is een prijsverho- 1 ging te bereiken lij Ruhrgaz A.G., een van de belangrijkste afnemers van ons gas in Europa. De extra aardgas-baten vergemakkelijken de opgave, die het kabinet Van Agt deze week wil afronden: het opstellen v^n de rijksbegroting voor volgend jaar. Van Agt wil zich houden aan de belof- .Agt zei gisteravond in AVRO's Tele- te. dat de extra opbrengsten gebruikt vizier Magazine: „Het laatste wat we worden ten gunste van het vader- moeten doen is de fout begaan om landse bedrijfsleven („verbetering' het geld in de collectieve sector (over- van de industriële structuur"). Van heid, uitkeringen) te steken". De meevaller voor het kabinet komt niet als een donderslag bij heldere hemel. Al voor de ministerploeg op vakantie ging had mr. Spierenburg, die de onderhandelingen over de ex portprijzen voert, aan minister Van der Stee (financiën) rapport uitge bracht over de verwachting. Gisteren maakte het ministerie van economi sche zaken bekend, dat regerings commissaris Spierenburg het eerste tastbare succes geboekt heeft in zijn pogingen om het buitenland meer te laten betalen voor Nederlands aard gas. Het gaat om een prijsverhoging, waartoe Ruhrgaz A.G. de grootste afnemer in WestrDuitsland zich bereid heeft verklaard. De extra opbrengsteh van tenminste anderhalf miljard in '81, waarop Van Agt doelde, liggen in het verschiet als Spierenburg met alle andere afne mers „een zelfde overeenkomst" kan afsluiten Het ministerie wüde giste- Optimisme ren met kwijt, welk bedrag het eerste r succes van Spierenburgs rijks schat kist oplevert. Gezegd werd, dat de Duitsers „in voldoende mate" aan de Nederlandse verlangens tegemoet ge komen zijn. van olie. Maar een prijsverhoging van olie werkt pas na enige tijd en lang niet volledig in de gasprijs door. De export-prijs zal „in kortere tijd en in grotere mate" worden aangepast aan de stijging van de prijzen van aardolie. In alle veertien contracten, tussen de Nederlandse Gasunie en de afnemers over de grens is sprake van een koppeling van de prijs aan die In regeringskring valt optimisme te besluisteren over de verdere activitei ten van Spierenburg. Ruhrgas is met een jaarlijkse afname van zes miljard kubieke meter aardgas „niet de min ste onder de afnemers". In totaal be draagt de export van het gas jaarlijks een kleine vijftig miljard kubieke meter. Nederlands aardgas gaat, behalve naar West-Duitsland, naar Italië, Frankrijk en België. n jaar geleden kwam het tot ongeregeldheden bij de stemming over ruilverkaveling jubilerend Tubbergen in zorgen ([ASINA 7: De rechten van de Surinaamse vrouw GINA 12: GINA SPORT: Hannelore Ausputzershow GINA ECONOMIE: eveel pilsjes bevat een vat? 2HAU (AP, Reuter, AFP) De Poolse partijleider Gierek wil geen politieke concessies doen aan de B, maar is wel bereid loonsverhogingen in te voeren en Jliomie te hervormen. Dit verklaarde Gierek gisteravond 1 radio en televisie, nadat hij eerder op de dag zijn reis fest-Duitsland had uitgesteld. Deze Brit is een van de eerste slachtoffers van de staking van Franse vissers, die duizenden Britse vakantiegangers dwingt hun vakantie in Frankrijk te verlengen. Hij was aan boord van een veerboot die de blokkade probeerde te doorbreken. De vissers bekogelden de passagiers met flessen. Ook vier andere passagiers van de boot raakten gewond.» Meer nieuws op pagina 7. Gierek gaf gisteravond toe jering fouten heeft gemaakt, tïei dat stakingen geen uitweg |en slechts de moeilijkheden De stakingen breidden n uit tot andere delen van en tal van bedrijven in het van Gdansk sloten zich aan istakingen. In dit gebied staak- isteren tegen de middag 88 be- n. Dit betekent volgens de sta- Jeiders dat bijna vijftig procent alle arbeiders in het gebied in d-Polen niet op het werk is ver- nen. Er werken ongeveer 700.000 iders. stakingen werden gemeld in rondom Szczecin (het vroe- Stettin). Volgens het dissiden- omité voor sociale zelfverdedi- hebben de arbeiders daar giste- een volledige staking afgekon- Zij stellen dezelfde politieke en lomische eisen als hun collega's dansk. andere dissidentenorganisatie, weging voor de verdediging van sen- en burgerrechten meldde ook in Zuid-Polen in Silezië sta- scomités zijn gevormd. Een on- reking van het werk in deze k zou het gehele industriële net- van Polen met zijn 35 miljoen nemers in gevaar brengen. ijleider Gierek waarschuwde gis- önd de stakers dat het „onze it is te constateren dat geen en- activiteit die een aanslag bete- op de politieke orde in Polen did kan worden". In dit funda ble probleem is er geen compro- mogelijk. De loonsverhogingen aan sommige groepen sedert het van de zomer zijn verleend zul len volgens Gierek over het geheel der sectoren van de economie worden uitgebreid. De bedragen die beschik baar zijn voor de salarissen zullen met enkele miljarden zloties worden vergroot (een zloty is ongeveer zes cent). Gierek maakte de vorming van een staatscommissie voor de prijscontro le bekend en sprak over een „even wichtige centralisatie" en pleitte voor versterking van het gezag op het ni veau van de voivodies (departemen ten). Een ontwikkelingsplan voor het gebied van Gdansk, Glydnia en So pot aan de kust zou volgens de Poolse artijleider versneld worden uitge voerd. De Poolse arbeidsonrust heeft tot dusverre nog geen reactie uitgelokt van de Sowjet-Unie. Washington heeft aangekondigd dat de proble men in Polen een zaak zijn voor het Poolse volk en de Poolse autoriteiten en dat de VS zich niet met het pro bleem zullen bemoeien. Een beschouwing staat op pag. 9 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Het einde van Christoffel Reizen, een van de grootste reisorganisaties in Ne derland, lijkt het garantiefonds van de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisbureaus in één klap van al zijn geld te bero ven. Het is zelfs de vraag of het fonds zijn verplichtingen zal kun nen nakomen, zonder daarvoor extra maatregelen te treffen. Geschat wordt dat het fonds 14.000 mensen die de komende weken met Christoffel op vakantie zouden gaan, schadeloos zal moeten stellen en dat daarbij de vijf miljoen die het fonds bezit royaal zal worden overschreden. Tot het beëindigen van de activitei ten van Christoffel is gisteren beslo ten, nadat de belangrijkste financier, Slavenburg's Bank, had laten weten de geldkraan te sluiten wegens on aanvaardbaar grote verliezen van de organisatie. De 130 werknemers is al ontslag aangezegd. Volgens het garantiefonds worden de Christoffel-reizen tot 28 augustus normaal uitgevoerd. Vakantiegan gers die voor latere reizen hebben geboekt, kunnen een andere reis krij gen, uit te voeren door Holland Inter national, Arke of de ANWB. Er wordt zoveel mogelijk geprobeerd eenzelfde bestemrhing aan te bieden. Kan dit niet, dan mag een andere bestem ming worden aangeboden. De vakantieganger hoeft van dat aanbod geen gebruik te maken, in welk geval het al betaalde gedeelte van de reissom wordt teruggestort. De mensen die nu op reis zijn kunnen hun vakantie gewoon afmaken. Meer nieuws op pag. 11 Van onze parlementsredactie DEN HAAG De actie bin nen de KVP om het „dissiden tisme" in het CDA af te straf fen, loopt op niets uit. De overgrote meerderheid van de CDA-fractie voelt er niet voor eventuele minderheden in de fractie reglementair te breide len en ook binnen de partijge ledingen vindt de actie weinig weerklank. ADVERTENTIE De actie binnen de KVP is ontstaan na afloop van het Tweede Kamerde bat over een eventuele olieboycot te gen Zuid-Afrika. Zes CDA-Kamerle- den keerden zich bij deze gelegenheid tegen het kabinet. Het CDA-Kamer- lid Van den Broek stelde daarom voor het fractiereglement te wijzigen, zo dat de minderheid geen kans meer zou krijgen zich te manifesteren. Tegelijkertijd is in het KVP-bestuur onder leiding van secretaris Van der Top een procedure in gang gezet om na te gaan of het enige KVP-Kamer- lid, Dijkman, die zich bij de minder heid had aangesloten, wellicht voor royement in aanmerking komt dan wel alsnog teruggezet zou moeten worden op de kandidatenlijst. Het dagelijks bestuur van de KVP heeft gisteravond besloten Dijkman uit te nodigen voor een gesprek, vol gende week maandag. Dijkman had geweigerd schriftelijk zijn stemge drag te verdedigen. jn het bestuur is ook nog overwogen de vijf anderen aan te pakken. Binnen de huidige federatieve structuur van het CDA bleek dat echter niet mogelijk. Het CDA-bestuur heeft inmiddels bij Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister W. Albeda (sociale zaken) zal zijn lidmaatschap van het Israël Comité Nederland opzeggen. Zijn beslissing komt na een felle aanval van het comité op het mogelijke regeringsbe sluit de Nederlandse ambas sade in Jeruzalem te ver huizen. Het comité heeft in „Trouw" een ad vertentie gezet waarin onder meer staat: „Elk toegeven aan de dreigen de eis Jeruzalem te verlaten is een vage, slappe, misselijk-makende be ginselloze lafhartigheid". Onder deze tekst staat het Comité van aanbeve ling van het Israël Comité Nederland, waarbij de naam van prof. dr W. Albe da, de huidige minister van sociale zaken. lidmaatschap had opgezegd, maar dat heeft hij toen vergeten". Minister Albeda toonde zich gisteren Beraad via zijn woordvoerder zeer ongeluk kig over deze tekst. „Hij kan zich als minister in dit kabinet natuurlijk niet op deze manier ovfer een mogelijke regeringsbeslissing uitlaten. De uit spraak is geheel ten onrechte en bui ten zijn medeweten gedaan", aldus de woordvoerder van de minister. Volgens hem is dr Albeda al zo'n jaar of zes lid van het comité van aanbeve ling, maar was hij dit helemaal verge ten. „De minister heeft het ook niet gemeld toen hij toetrad tot het kabi net Van Agt. Had hij het wel gedaan dan zou de wenselijkheid van dit lid maatschap met de premier bespro ken zijn. Minister Albeda vindt het formeel juister als hij indertijd zijn Het kabinet zal zich vandaag over de kwestie-Jeruzalem beraden. Aange nomen wordt dat een beslissing uit blijft zolang de Veiligheidsraad vah de Verenigde Naties nog geen uit spraak heeft gedaan. Nederland zou zich graag achter zo'n VN-uitspraak scharen om zonder gezichtsverlies de Arabieren tevreden te stellen. Een Europees-Arabisch compromis hier voor was rond, maar weird op het laatste moment door de Palestijnse Bevrijdingsbeweging PLO onaan vaardbaar genoemd. Het is onduidelijk wanneer de Veilig heidsraad zich nu zal uitspreken over Jeruzalem. De Arabische landen heb ben Nederland tot uiterlijk 7 septem- Van Agt schrapt in rede passage over kernenergie Van onze parlementsredactie DEN HAAG Premier Van Agt heeft de passages over kernenergie in zijn Amerikaan se rede niet uitgesproken. Blij kens de tekst van de rede, die tevoren in Den Haag was ver spreid, zou de premier vóór toe passing van kernenergie plei ten. „De tekst was te lang", luidt het officiële argument voor de schrappingen. In CDA-kring werd gezegd dat er „natuurlijk niet zomaar wat zinnen doorgestreept zijn". Kort voor het vertrek van Van Agt naar Amerika (waar hij een ere-doctoraat in ontvangst nam) verscheen het ontwerp- verkiezingsprogram van het CDA, waarin uitbreiding van kernenergie voorlopig van de hand wordt gewezen. Van Agt werd vergezeld door aet CDA-Kamerüd Van Hou- welingen, die zeer terughou dend staat tegenover het ge bruik van kernenergie. BALTIMORE (UPI) Na vijf ja^r experimenten met dieren heeft een Amerikaanse medische onderzoeker vergunning aangevraagd voor de eer ste beproeving bij mensen van een nieuw geneesmiddel tegen bilharzia. Dr. Ernest Bueding van de John Hop kins universiteit verwacht veel van het nieuwe preparaat. Het zou bij eenmalig gebruik al doeltreffend zijn tegen de kleine parasitaire wormpjes die de ziekte veroorzaken. Het ziet er naar uit dat er geen schadelijke bij werkingen zijn. En het zou bovendien redelijk betaal baar zijn: ongeveer twee gulden per dosis. monde van vice-voorzitter Sietze Fa- ber laten weten zich van een dergelij ke actie te distantiëren. Het ARP- bestuur legt morgen een verklaring af, waarin het krachtig afstand neemt van de actie. Ook binnen de CDA- Tweede Kamerfractie was er weinig animo de regels te wijzigen. Vooruit lopend op het fractieberaad volgende week over deze kwestie wilden veel leden nu al kwijt niet mee te zullen gaan met deze „aanslag op de pluri formiteit" en „uiting van onverdraag zaamheid". Van der Broek zal vermoedelijk al leen de steun krijgen van enkele KVP-Kamerleden. Bijval van de CHU is niet te verwachten omdat juist deze partij, volgens enkele frac tieleden, de verdraagzaamheid hoog in het vaandel schrijft. ARP-voorzitter Hans de Boer spreekt van een „ontketende koude oorlog mentaliteit." In een vraaggesprek je op pagina drie van deze krant zegt hij ronduit, dat men aldus bezig is „de bijl aan de wortel te leggen van het CDA". Ons commentaar staat op pag. 5 „Het Libische volk wordt volledig in beslag genomen door de wil om vooruit te komen, en heeft dus geen tijd om met elkaar te vechten." Aldus het Libische persbu reau. Daar viel dus iets te verbergen, dat voelen wij haarscherp aan. Mislukt coupje. Boetseerset (A) BoetseeikJei met verf in 3 kleuren en penseeltje. Wordt zonder oven ovenhard. Schroevedraaierset (B) Grote, kleine en kruiskopschroeve- draaier in één. Handgreepje met omslagmechaniek, voor extra gemak. Authentiek Slavisch kleedje (C) met'fraai diermotief Als onder legger o f voor de sier. 4 Houten eierdopjes (D) op sierlijk blankhouten hang- plankje plus een zandlopertje als garantie voor zacht gekookte eieren. ber de tijd gegeven om voor de ver huizing te beslissen, onder dreiging van verbreking van diplomatieke en handelsrelaties. Dit ultimatum is za terdag door de regering van Irak nog eens per nota aan de Nederlandse regering overhandigd. Het opperrabbinaat voor Nederland heeft gisteren per telegram een be roep op het kabinet gedaan niet te wijken voor deze druk. Het wijst erop dat Jeruzalem al duizend jaar vóór het ontstaan van de Islam, de hoofd stad van Israël was. Premier Van Agt zei gisteren, gevraagd over de solida riteit met Israël: „Israël zal moeten weten dat dit land zelf in belangrijke mate heeft bijgedragen aan de wijzi ging van de internationale situatie door Oost-Jeruzalem in te lijven". Meer nieuws op pag. 7 Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad mei een over tuiging. Uil erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar keuze. Naam nieuwe abonnee: Adres nieuwe abonnee: Postcode en plaats: Uw naam: Uw adres: -Giro:. Postcode en" plaats: _Tel.:_ Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode een welkomstkorting van 7.50 Kado naar keuze: DA. DB. DC. DD. (aankruisen a.u.b.) IBon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw. Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam. Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven). I Voor bezorginformatie 020-913456. it

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 1