Indische Nederlanders:
volk zonder vaderland?
Tekening van een lezer
ïouw
die leeuw zou er uit moeten
Commentaar
Plannen voor thuishaven in Brazilië of Mexico
ruzalem (1)
eruzalem (2)
Verheid komt textiel te hulp
'e weinig hulp in Het Dorp
Nederlander in
België verdronken
gevangenis
Lot uit loterij
lange linda
daG 15 AUGUSTUS 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
zal Nederland blij zijn als de
li leheidsraad der Verenigde Na-
landen die nog een ambassa-
Jeruzalem hebben, oproep!
naar Tel Aviv te verplaatsen,
jurlijk zijn we niet van plan te
hten voor „Arabische chanta-
maar wat weegt zwaarder: de
vesting van een handvol Neder-
diplomaten of gehoorzaam-
aan uitspraken van een van de
5 jjge lichamen die misschien nog
a iaat zijn enige ordening in een
alische wereld te scheppen? Zo
iiisloos mogelijk zal dus de Ne-
ndse ambassadeur met zijn
vernuizen als de Veiligheids-
heeft gesproken.
pland heeft zich. zonder daar
bewust voor te hebben geko-
in deze moeilijke positie gema-
óvreerd. Al voor de stichting
de staat Israël was er een Ne-
jnds kantoor in Jeruzalem dat
Nederlandse belangen behartig-
niet alleen in Palestina, maar
in Jordanië. In de loop der
n is dat gewoon de Nederlandse
tassade in Israël geworden. Pas
meer dan dertig jaar later,
ngen de Arabische landen die
een economische en diploma-
e breuk dreigen ons na te den-
of wc achteraf wel zo gelukkig
eten zijn met die destijds haast
omatische ontwikkeling.
dilemma voor Nederland is
jt nu een pleidooi om ons voor-
i maar zonder schaamte neer te
n bij elke volgende eis van de
tobe wereld? Het is onwaar-
nfijk dat verwijdering van een
jir ambassades uit Jeruzalem het
t doel is van deze landen,
(jfdiplomatieke breuk met Israël
11 een logiscn volgend verlangen
52 Een boycot op wapenleveran-
I,op olieleveringen, op sport- en
iirele contacten, op alle handel.
Ij zijn evenzovele stapjes vooruit
kweg naar een „regeling" van het
Iden-Oosten-probleem. Als er
I Israël meer is, is er ook geen
n-Israël meer.
lard zullen wij hier nimmer
r pleiten. Wat de zaak-Jeruza-
i ons echter zeer hardhandig
jrt.isdat de kracht van een klein
groot en hoe het besluit ook uitvalt,
het zal altijd verkeerd zijn. Inwilli
ging van het Arabische verzoek
of ultimatum zal voor veel Ne
derlanders en zeker ook voor Israël
een nieuw bewijs zijn van Neder
lands koerswijziging sinds de olie
crisis van 1973. Maar een afwijzing
ervan brengt ons niet alleen diplo
matieke problemen, maar mogelijk
ook economische. Is het redelijk te
verwachten dat de kwestie Jeruza-,
lem waarover zich inmiddels zoveel
Arabische staatshoofden in per
tinente bewoordingen hebben uit
gelaten, met net zo'n sisser zal
aflopen als de affaire tussen Saoedi-
Arabië en Nederland over de uit
zending van de film „De dood van
een prinses?"
Als dat het geval zou zijn, zou de
Arabische wereld een onvoorstel
baar gezichtsverlies lijden. Als het
niet het geval is, en Nederland
wordt met de enkele Latijns-Ameri
kaanse landen die hun vertegen
woordiging misschien ook in Jeru
zalem houden, inderdaad diploma
tiek en economisch geboycot, dan
zal het gezichtsverlies aan onze zij
de worden geleden. Want welke
regering van welke kleur ook zal in
deze zaak stand houden als ons
land als énige in de wereld op
misschien enkele republiekjes in
Zuid-Amerika na daarvoor moet
bloeden? Geen, die voorspelling
durven wij wel aan.
land niet schuilt in eigenzinnigheid,
maar in beïnvloeding van de direc
te, natuurlijke omgeving.
Nederland staat nu alleen in de
Europese Gemeenschap. Het ziet er
zelfs naar uit dat het via de Veilig
heidsraad formeel de Verenigde
Staten tegenover zich zal vinden.
Nederland is een dwerg in de we
reld, maar kan meer zijn dan een
lastig kind in kleinere gezelschap
pen als de Europese Gemeenschap
of de NAVO. Dèér kunnen en
moeten wij met de Europese en
Atlantische partners een gemeen
schappelijk beleid uitstippelen dat
er op gericht is vrede in het Mid
den-Oosten te bewerkstelligen
waarbij Israël binnen veilige en er
kende grenzen tot in lengte van
dagen kan leven.
Kalm een miljoen Indische Neder
landers wonen er in Nederland. In
elk dorp, woonwijk, is er wel een
Indisch gesin. In het maatschappe
lijk leven is de assimilatie, om dit
woord te gebruiken, geruisloos ver
lopen.
(ANP) Het personeel
de gehandicaptengemeenschap
Hit Dorp" bij Arnhem is nauwelijks
liut voldoende hulp te geven aan
invalide dorpsbewoners. Het ver-
p en ziekteverzuim onder vooral
honderden dogela's' (dorpsge-
ojchapsleidsters) is erg groot,
daardoor voortdurend een te-
t aan dogela's, die bovendien on-
1 oende voorbereid zijn op de vra-
en problemen van de gehandi-
iten. Meer scholing en training van
dogela's is daarom noodzakelijk,
staat in het Jaarverslag van Het
ruim vierhonderd invalide dorps-
HAAG (ANP) Het ministerie
economische zaken heeft donder
en nieuwe subsidieregeling be
ll gemaakt voor de katoen-, ray-
en linnenindustrie (krl-industrie)
voor de wolindustrie. De regeling
dt voor de jaren 1980 tot en met
2. Ii) die periode kunnen subsidies
rden verstrekt voor investeringen
voor afzetbevorderende maatre
et de krl-industrie is 25,6 miljoen
Hui voelen lij xleh hier wel thuis?
Beschouwen si) Nederland als hun
nienwe vaderland of hunkeren si)
naar het land van herkomst of naar
een ander land, waar het klimaat
wat (unsticer is en waar de mensen
misschien niet so hard si)n?
Een aantal Indische Nederlanders
ondersocht de mogelijkheden rich te
vestigen in Mexico en Brazilië. Is er
veel weerklank voor deze ideeën?
Vinden de Indische Nederlanders in
Nederland dit een haalbare kaart of
blijft het een droom?
Tekening van Ronald Frijling in het boek
Kinderen van ons eigen volk, verschenen naar
aanleiding van de stroom repatrianten in
1956.
door Rudl Römer
15 augustus 1945. Voor tien
duizenden Indische Nederlan
ders is deze bevrijdingsdag te
laat gekomen. Omgekomen
van ontbering in de gevan
genkampen, of maanden er
na, doordat medicijnen of ver
sterkende middelen niet op
konden tornen tegen een uit
geteerd moegestreden li
chaam.
Voor degenen die het overleefd had
den betekende een confrontatie met
een uiteengereten gezin, vernielde
woningen, kortom alles was niet meer
zoals vóór de Japanse bezetting.
Een deel van de Indische Nederlan
ders werd naar Nederland „gerepatri
eerd". ofschoon velen dit land nog
nooit hadden gezien. Een andere
groep vertrok naar Amerika, waar
men zich vooral in California ves
tigde.
Nu is er daar een hechte welvarende
gemeenschap Indische Nederlanders,
die met reünies en barbecues de band
met elkaar, en misschien met Neder
land of het vroegere Indië, nog levend
willen houden.
Contractpensions
De meesten zijn In Nederland te
rechtgekomen. In 1956 zijn er nog
tienduizend bijgekomen, die door po
litieke omstandigheden ln het nieuwe
Indonesië niet meer gewenst waren.
Via zogenaamde contractpensions
werden de Indische gezinnen overal
ln het land „gedistribueerd". Hoewel
opvang en begeleiding niet altijd van DiaSDOra
een leien dakje gingen, verliep de
opneming ln de Nederlandse gemeen
schap vrijwel feilloos.
Mexico of Brazilië?
ging in Nederland hadden gedwon
gen. Maar de ouderen koesteren nog
een droom, een onbestemd verlangen
naar een eigen land, een eigen ge
meenschap
Zelfs in bet kleinse dorpje waren er
Indische Nederlanders, er was nage
noeg geen taalbarrière. De jongeren
weten ook weinig meer van de woeli
ge periode die hun ouders tot vesti-
Deze droom, dit ideaal, willen O. M.
Linkenhoff, leraar ln Amsterdam, en
P. Emmen ambtenaar in Noordwijk,
gestalte geven. Veel Indische mensen
missen iets, dat iets is het behoren tot
een eigen (leef)gemeenschap. Dit ge
mis probeert men te compenseren
door reünies, gezellige avonden, mis
schien pasar malems, maar dit is het
niet helemaal.
Ons streven is. zo zeggen beide initia
tiefnemers, de Indische Nederlanders
het besef bij te brengen dat zij één
volk zijn. Een volk dat nimmer de
gelegenheid heeft gehad als zodanig
te fungeren en het is bovendien een
volk zonder land.
Het is niet de bedoeling een land op
te eisen, zegt Linkenhoff. Wij willen
een stichting in het leven roepen, de
stichting Thuishaven Indische Ne
derlanders, die de mogelijkheden
moet onderzoeken een eigen thuisha-
bewoners zorgden vorig jaar niette
min voor een bezettingsgraad van
ruim 94 procent in Het Dorp. Het
Dorpsbestuur vindt dit hoog, temeer
daar de verzorgingsdagen waarop een
dorpsbewoner elders verblijft (bij
voorbeeld ln een ziekenhuis) niet wor
den meegeteld. De Dorpsbewoners
verbleven vorig Jaar gemiddeld ieder
één week ln een andere instelling van
gezondheidszorg.
De stichting „Exploitatie Het Dorp"
noteerde in 1979 een exploitatiete
kort van ruim drie ton. Het Jaar daar
voor was het tekort nog negen ton. De
totale „omzet" van de stichting be
draagt circa 25 miljoen gulden.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859. 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
H£T AAMHALEN VAM D£ BUIKRIEM
JAN MODAAL EN DE G>£T £R CaESlTueE R.OE N
gulden beschikbaar, voor de wolin
dustrie 4,4 miljoen. De bedoeling van
minister Van Aardenne is om de be
drijven te helpen „een aantrekkelijk
produktiepakket te bieden, dat zowel
op nieuwe als op traditionele mark
ten perspectieven biedt". De regeling
is toegespitst op een aantal concrete
mogelijkheden, zoals bij voorbeeld
aanpassing van bedrijfsgebouwen,
aanstelling van een exportfunctiona
ris en deelname aan tentoonstellin
gen en beuizen.
ven te vinden, op poten te zetten. Dus
een dorp, een stad, een stuk grond
waar wij echt thuis zijn. in een land
waar wij welkom zijn. Met een gunsti
ger klimaat dan in Nederland.
Eenheid
De stichting Thuishaven beoogt ook
eenheid onder de ruim twee miljoen
Indische Nederlanders waar ook ter
wereld en hen te motiveren voor het
tot stand brengen van een nieuw "ho
me" in Brazilië of Mexico. Dit wordt
een gigantisch karwei.
Daarom probeert de stichting door
lezingen, vestigen van kantoren, het
uitgeven van een periodiek, wat meer
bekendheid te geven van haar doel
stellingen.
Linkenhoff, vroeger directeur van een
mavo op de Nederlandse Antillen,
weet dat er aangepakt moet worden.
Zo'n gemeenschap kan alleen gedij
en, als organisatorisch alles tot in de
puntjes klopt.
BIJ voorbeeld op het gebied van de
gezondheid mag er een niet worden
geëxperimenteerd. Er moet een arts
worden aangetrokken. De financiële
kant van de zaak mag ook niet wor
den verwaarloosd
Brazilië
Hij noemt als voorbeeld de bloeiende
gemeenschap van Japanners in Bra
zilië. Daarom heeft hij zijn hoop ge
vestigd op idealisten, die iets willen
opbouwen, geen avonturiers dus,
maar een gedisciplineerde, straf geor
ganiseerde emigratie. Er moet niet
alleen voor ouderen, maar ook voor
jongeren werkgelegenheid zijn
In Mexico zullen Indische Nederlan
ders, die er zich eventueel vestigen,
niet Eirmlastig zijn (pensioenen bij
voorbeeld). In zijn Antilliaanse tijd
heeft Linkenhoff het gebied verkend.
Veel hangt ook af van de steun die de
stichting Thuishaven krijgt van de
Indische gemeenschap in Nederland.
Reacties zijn welkom, zegt Linken
hoff. Het secretariaat is gevestigd in
Noordwijk. telefoon 01719-14767
Onrecht
M. J. F. George te Harmeien, oud
adjudant van de luchtmacht en actief
in het verenigingsleven, heeft met
zijn Federatie Thuisfront eveneens
een samenbundeling van Indische
Nederlanders over de gehele wereld
op het oog.
Hij signaleert ook het vele onrecht
dat de Indische Nederlander wordt
aangedaan, vaak uit onbegrip. In dit
verband noemt hij de zaak De Celles,
de Indische Nederlander, die het land
uit moest, terwijl er hier wel vele
illegalen worden getolereerd.
Met een bewonderenswaardige werk
lust heeft George zich voor de tot
standkoming van zijn Thuisfront in
gezet. Onvermoeibaar poogt hij de
vele instellingen te benaderen, boort
hij nieuwe bronnen aan om zijn idea
len te verwezenlijken. Hij stuit niet
altijd op begrip, maar dit deert hem
niet.
Thuisfront
Zijn Thuisfront wil zich daarom niet
beperken tot Brazilië of Mexico
Want overal vaar Indische Nederlan
ders wonen, moet een thuisfront kun
nen worden gevormd. Want de Indi
sche Nederlanders zijn een volk, ver
bonden aan het historisch verleden
In de beginperiode wil George zich
beperken tot registreren, documente
ren. plannen coördineren. Binnen af
zienbare tijd moet dan een opbouw
en evenwichtige ontwikkeling moge
lijk zijn.
Hij is ervan overtuigd dat de Indische
Nederlander, wat werklust, intellect
en doorzettingsvermogen betreft, op
een behoorlijk niveau staat en dat
een samenbundeling van alle krach
ten. zonder op kleine controversen te
letten, de doorslag kan geven tot het
slagen van alle plannen. George (tel.
03483-2278) staat open voor sugges
ties en adviezen.
ANTWERPEN (ANP) In het Ver-
blngsdok aan de Oostkaai in het Bel
gische Merksem (bij Antwerpen) is
woensdagavond de 32-jarige Neder
landse schipper H. Coopmans uit
Rotterdam verdronken. De man ver
loor bij het teren van zijn schip, de
Eureka, zijn evenwicht en viel in het
dokwater.
De leeuw in het Nederlandse wa
pen zou vervangen moeten wor
den door Iets minder strijdlus
tigs. Een duif bij voorbeeld, maar
in elk geval een symbool dat ge
tuigt van meer vredelievendheid.
Dat heeft Ton van der Leun,
rechtstreeks CDA-lld uit Odljk,
voorgesteld aan zijn partij. Het
CDA zou er zo gauw mogelijk
werk van moeten maken in zijn
programma, schrijft Van der
Leun die behalve in de voor de
hand liggende duif ook wel iets
ziet in een bever of een plant als
nationaal symbool. In zijn brief
aan het CDA wijst hij er op, dat
tien Jaar geleden prof. dr. V.
Westhoff al dezelfde, zij het wat
minder serieus bedoelde sugges
tie deed in het boek Wilde Plan
ten Daarin schreef hij: „In een
gestileerde bloelaar van biestar-
wegras zouden we -daarom mis
schien een zachtmoedig alterna
tief kunnen vinden voor de leeuw
die met zijn tegenwoordig toch
enigszins verdachte bundel pij
len ln de voorpoot op ons Neder
landse vaandel prijkt" Er zijn
voldoende alternatieven, schrijft
Van der Leun. „Hopelijk is dit
een begin en verliezen later alle
nationale wapens hun adelaars,
beren en leeuwen."
Wat dat laatste zinnetje betreft:
er zijn nogal wat leeuwen ln dit
land. Niet alleen op het nationale
wapen, maar ook in de meeste
provinciewapens en in ontelbare
gemeentewapens. Al ln 1950
schreef de Vuga-glds (de opvolger
van „De gemeentegids"): „Neder
land spant de kroon in de leeu
wenwapens." Wie de gemeente
wapens bekijkt moet wel tot de
slotsom komen dat Nederland
een vreselijk strijdlustig land is.
Niet alleen zie Je leeuwen ln de
wapens van grote steden als Am
sterdam, Rotterdam en Den
Haag. maar ook in die van kleinte
jes als Amby, Amstenrade, Am-
me rz oden, Adorp en Melick en
Herkenbosch; Aarle-Rtxtel heeft
er zelfs vier in zijn wapen. Ter
Aar heeft een vos. Baarland een
beer, en de afschuwelijkste al
dan niet vuurspuwende monsters
of gevaarlijke roofvogels vind Je
terug in de wapens van bij voor
beeld Berg en Terblijt, Beesel,
Grljspkerk. Bunschoten, Bres-
kens, Beuningen, Heemstede.
Dordrecht, Heiloo, Vlaardlngen.
Dordrecht en Monnlckendam
Kloosterburen doet het met een
slang met een lange tong. maar
dat kan ook een adder zijn.
Het kan ook vreedzamer, zoals
Van der Leun bedoelt. Sinds Jaar
en dag herbergt het wapen van
Broek ln Waterland een eend dat
van Drelschor schaapjes, van
Bunnlk een haan, van Appinge-
dam en Arkel een zwaan, en ver
der vind je allerhande andere
aardige dieren: eekhoorns, dui
ven, vlinders, ooievaars, dolfij
nen en nog veel meer.
Zijn eenmaal de Nederlandse
leeuwen, roofvogels en draken
verdwenen, dan kunneh we aan
de rest van de wereld beginnen,
want roofdieren blijken reuze ge
liefd, al zou je dat niet direct
zeggen aan het tempo waarin
men ze probeert uit te roeien. Het
zijn vooral weer steeds leeuwen,
die je in de wapens tegenkomt: in
België, Noorwegen, Finland, Sin
gapore. Iran, Sri Lanka. Ehüopië,
Sierra Leon'e, Senegal, Kenia, In
dia, Irak, Canada en Birme bij
voorbeeld. Het wapen van Dene
marken barst van de leeuwen,
Engeland heeft er wel zeven, en
Spttnje vier met een woedend kij
kende roofvogel bovenop. Roof
vogels houden onder meer de
V.8., Jordanië. Soedan, West-
Dultsland en Syrië er ln htm wa
pens opna en ook de gevleugelde
dieren van Oostenrijk (met een
kroontje) Polen. Liechtenstein en
IJsland lijken er sterk op. Indo
nesië heeft zijn legendarische ga-
roedavogel, Saoedl-Arabië doet
het met een palmboom en twee
kromzwaarden en Mexico met
een arend die een slang in z'n nek
bijt
Er zijn gelukkig genoeg landen
die het wat prettiger aanpakken:
een giervogel, een soort lama, een
zeehond, een paard, een kangoe
roe en struisvogel, een zevenar-
mige kandelaar, een muziekin
strument en ananassen vind je
achtereenvolgens in de wapens
van Guatemala, Bolivia en Peru,
de Falkland-ellanden, Venezuela,
Australië, Israël, Ierland en Ja
maica, en ze zijn er nog heel wat
meer, bij wie je niets krijgshaf
tigs terugvindt; zelfs die sikkel en
hamer zijn in feite doodgewone
gebruiksvoorwerpen- Met zoveel
vreedzame symbolen is er nog
hoop voor de wereld. Als ten min
ste die meneer Van der Leun ge
lijk heeft met zijn veronderstel
ling: dat die symbolen iets met
echte vredelievendheid te maken
hebben.
Zo gauw een aap een glitterpak
je draagt kun je er van overtuigd
xijn datle ergens voor publiek
moet optreden. Deze doet dit
dus ook, in de Amerikaanse
staat Florida, waar hij zijn kan
sten op de schaatsplank ver
toont. De chimp is er zo handig
in dat hij met de plank zelfs
horden kan lopen en tussen de
horden in steeds weer keurig op
zijn voertuigje terecht komt.
Het huis zag er prachtig uit. Het
was helemaal zilver geverfd, en
niemand in de Australische stad
Tottenham wilde aanvankelijk
geloven wat zich daar binnen ja
renlang heeft afgespeeld. Daar
woont een Joegoslavische immi
grant met vrouw en acht kinde
ren van twee tot eenentwintig
jaar. De kinderen werden er door
hun ouders gevangen gehouden,
kregen maar één maaltijd, per
dag en wisten zelfs niet hoe iets
simpels als een telefoon er uit
ziet. Het huis was beveiligd met
een vijf meter hoog ijzeren hek.
er waren alarmsystemen en zoek
lichten. De oudste kinderen zijn
wel tien jaar zo gevangen gehou
den en werden alleen at en toe in
de tuin gelucht. De buren hielden
hun mond, totdat een maand ge
leden een zestienjarige dochter
zo door haar vader geslagen was,
dat ze uit woede met grote moei
te een buurman wist te bereiken
en via hem ontsnapte. Drie ande
re kinderen moesten met vader
mee om het zusje te zoeken, maar
onderweg zagen ook zij kans uit
de auto te vluchten en naar de
politie te gaan. De volgende dag
verschaften dertig politieman
nen en een arts zich toegang tot
de „gevangenis" en bevrijdden
de overige vier kinderen. De va
der die eind deze maand voor de
rechter geleid zal worden, heeft
alleen gezegd dat zijn geloof deze
aanpak eiste. Hij vertelde lid te
zijn van een weinig /bekende
(Amerikaanselsekte.
Degene die in de Japanse staats
loterij het enig echte lot uit de
loterij getrokken heeft, is de Ja
panse istaat zelf. Bij de afsluiting
van het belastingjaar is gebleken
dat er behalve de pure winst op
de verkochte loten nog heel wat
meer aan de strijkstok is blijven
hangen. Bijna vijftien procent
van de winnaars tot een jaar gele
den heeft z'n winst gewoon nooit
geïnd. Winnaars krijgen daar een
jaar de tijd voor. maar nu blijkt
dat meer dan 75 miljoen gulden
eenvoudig nooit is opgehaald. De
grootste niet-geïnde winsten vie
len op een lot dat goed was voor
een kleine tweehonderdduizend
gulden en eentje van negentig
duizend gulden.
Wie wel eens naar t.v.-advocaat
JCaz" kijkt, kent ook zijn televi
sie-vriendin. journaliste Katie
McKenna. Ze heet in 't echt Lin
da Carlson en heeft, weet Televi-
zier, nogal last van haar lengte.
Lipda is bijna 1.80 meter en
vreest dat ze wegens haar pos
tuur niet gauw voor een hoofdrol
in aanmerking komt omdat, zegt
ze. de meeste acteurs nou een
maal graag een stukje boven hun
tegenspeelster uitkomen. Met
„Kaz" heeft ze overigens geen
moeite, want die is groter dan
Linda, zij het dan maar krap vijf
centimeter. Maar met een be
roemdheid als Paul Newman ziet
ze het nog niet zitten, want het
zal wel lang duren voor die ter
wille van lange Linda op een kist
je wil staan
