Noodtoestand Suriname
Nederland volgt
Veiligheidsraad
Situatie
Kiesuwkado
!DA-Kamerlid haalt
lit naar dissidenten
deze krant
tNieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Kans op bui
HET WEER
Chin A Sen vervangt Ferrier als president
De Geus
ister van
efensie
uikriem moet
«gehaald
Actie vakantie
in eigen land
lijkt mislukt
Wellicht onderzoek zoon Carter
eun motie-Den Uyl onaanvaardbaar'
Ambassade in Jeruzalem
Controle
alcohol
in EG
gelijk
Trouw
Meegenomen
Bezorglhraw ecu meowe abonnee
Lees een krant met oratmgmg: TfOUW
rouw
H S 38STE JAARGANG NR 110*18 - VRIJDAG 15 AUGUSTUS
Zonnige perioden, maar later op de dag mogeii|k een regen- of onweersbui
Middagtemperatuur van 23 graden aan zee tot 27 graden in het zuidoosten
van het land Matige oostenwind
Morgen en overmorgen: eerst kans op een regen- of onweersbui, later meer
zon. Middagtemperatuur ongeveer 22 graden
Zon op: 06.22 onder: 21.01
Maanop: 12.15 onder:23.25
WEST-DUITSLAND OM 2.00. ITALIË 900 LIRES. LUXEMBURG FRS 14
LOSSE NUMMERS 65 CENT
PAGINA 2:
Compliment voor
jeref. synode
IAGINA 3:
Giethoorn nog
één sprookje
PAGINA 4:
rijdschrift Taaidoos
gaat er hard tegenaan
PAGINA 5:
Thuishaven gezocht
voor Indische
lederlanders
PAGINA 7:
Iran zoekt
ministers
PAGINA 8:
Katholiek onderwijs
koerst naar CNV
PAGINA 9:
Winst Philips
gehalveerd
PAGINA PODIUM
Twee werelden
in één school
PAGINA 15:
Nieuwe films
PAGINA 17:
Toerisme, strips, feuilleton, puzzel,
radio- en tv-programma's, weerover-
zicht.
parlementsredactie
ff HAAG „Over de kemwapen-
jenusering heb ik precies hetzelf-
dandpunt als minister Scholten
tnsie). daar schijnt geen licht tus-
Dat zei drs. P. B. R. de Geus (51
gisteren desgevraagd, nadat be-
Iwas geworden dat het kabinet
zal voordragen voor de opvol
van mr. W. Scholten op defensie.
Scholten zal zijn departement
D 25 augustus verlaten nadat de
otingsbesprekingen in het kabi-
zijn afgerond. Hij wordt vice-
ötter van de Raad van State.
t. De Geus is evenals mr. Scholten
iCHU-huize. Na een carrière bij de
is hij sinds 1977 directeur-
J economie en financiën op
departement van defensie. De
is door CDA-fractieleider Lub-
voorgedragen omdat hij zich ge-
zijn huidige functie voor de res-
periode van dit kabinet (in
1981 zijn de verkiezingen), niet
hoeft in te werken en de andere
iten (de CHU-politici Van
irst dr K. de Vries en prof.
Hulst) wel.
[Geus wilde gisteravond in een
'e reactie niet meedelen of hij in
Drs. P. B. R. de Geus
december vorig jaar liever gezien had
dat Nederland direct akkoord was
gegaan met produktle en plaatsing
van de nieuwe atoomraketten. „Mijn
opvattingen in december zijn niet
van belang, het gaat erom dat ik mij
nu conformeer, en van harte, aan
uitstel van de beslissing tot 1981 en
ondertussen het accent leg op de be
sprekingen over wapenbeheersing. Ik
wil overigens wel zeggen dat ik poli
tieke eensgezindheid in de NAVO, en
het tonen daarvan naar buiten, van
even groot gewicht vindt als de wa
pens op zichzelf."
Van onze buitenlandre
dactie
AMSTERDAM/PARAMARI
BO President Ferrier van
Suriname is afgetreden. Hij is
opgevolgd door premier Chin
A Sen. De regering heeft in
het land de noodtoestand af
gekondigd en een avondklok
ingesteld. Het parlement is af
getreden.
Regeringskringen hebben In Param*,
ribo tegenover het Surinaams
nieuwsagentschap SNA bevestigd
dat de voormalige premier Arron
opnieuw in verzekerde bewaring is
gesteld.
Het is niet duidelijk of president Fer
rier uit eigener beweging is afgetre
den, ofdat hij gedwongen werd op te
stappen. Volgens de schaarse berich
ten uit Suriname zou de bevelhebber
van het Surinaamse leger en voorma
lig lid van de Nationale Militaire
Raad, Desl Bouterse, de president
hebben verzocht af te treden. Dit
verzoek heeft de president ingewil
ligd, aldus majoor Bouterse gister
nacht in een toespraak tot het Suri
naamse volk.
Het aftreden van de president lijkt
echter niet de directe aanleiding tot
het afkondigen van de noodtoestand.
In zijn toespraak sprak Bouterse van
„openlijke sabotage". Het gevaar zou
onder meer komen van ultra linkse
elementen, die contacten zouden
hebben met het buitenland, dat hun
steun moest verlenen in „een wanho
pige poging" om een tegencoup te
plegen, aldus Bouterse.
Dit lijkt de geruchten te bevestigen
dat voormalige leden van de Nationa
le Militaire Raad van plan zouden
zijn een tegencoup te plegen. Twee
weken geleden traden drie voorstan
ders van de harde lijn binnen deze
raad af, nadat het militair kader het
vertrouwen in hun had opgezegd. Er
waren sterke aanwijzingen dat dit
drietal, Abrahams, Joeman en Sital
een extreem-linkse koers opwilden.
Volgens de geruchten zouden zij zich
hierbij laten leiden door Cubanen.
Alle telefoon- en telexverkeer met
Suriname was gisteravond nog ver
broken. Het vliegveld Zanderij is ge
sloten en de KLM heeft de vluchten
op Suriname voor onbepaalde tijd
uitgesteld. Reizigers, die vlak voor de
sluiting van het Surinaamse vlieg
veld waren vertrokken, vertelden gis
termiddag op Schiphol dat er in of
om de Memre Boekoekazerne gescho
ten is. Ook zouden Sital. Abrahams
en Joeman zijn gearresteerd, maar
dit werd door andere reizigers tegen
gesproken.
Meer nieuws op pag. 4.
i beschouwing is een voorschotje
de discussie die de CDA-fractie
lende week over dit onderwerp zal
ren. Onder meer omdat nogal wat
fractieleden met een katerach-
Sevoel zijn teruggekeerd van het
es en men zich afvraagt: hoe nu
der?
is van den Broek laat er in ieder
al geen misverstand over bestaan,
zegt hij: „Het is niet anders en
Op Schiphol kwamen gisteren Sergio en Karin aan, zoon en dochter van de nieuwe president van
Suriname, Chin A Sen. Sergio is hier met vakantie en zijn zuster gaat in Nijmegen medicijnen
studeren.
gengehouden. Chin A Sen prees aan
het einde van zijn toespraak de schei
dende president Ferrier als een man
die altijd voor zijn land klaar stond.
„Ook in de moeilijkste momenten en
dagen van 25 februari en daarna, toen
hij de volledige duisternis de weg
wees. waarlangs Suriname moest
gaan om niet geheel af te dwalen,"
aldus de nieuwe president.
turiers zouden van „deze weinig op
wekkende situatie" gebruik maken
door Suriname een stelsel op te leg
gen „dat een radicaal einde zal ma
ken aan alle aspiraties van ons vrij
heidslievend volk".
Majoor Bouterse hekelde het in vrij
heid stellen door de Justitie van de
verdachten van de tegencoup. die
aan Fred Ormskerk het leven kostte.
Ook zou de Raad van Advies al twee
maanden lang de instelling van een
bijzonder rechtscollege hebben te-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het ziet er
naar uit, dat er weinig terecht
komt van de voorspelling van
het Nationaal Bureau voor
Toerisme, dat er dit jaar
200.000 Nederlanders meer in
eigen land zouden blijven dan
vorig jaar.
Het slechte weer aan het begin
van de vakanties blijkt die
prognose geheel op losse
schroeven te hebben gezet. In
de eerste vijf weken van het
zomerseizoen werd zelfs een
forse teruggang geboekt, met
name op de campings, die tien
procent minder bezoekers no
teerden.
Weliswaar is de laatste weken
weer een opleving te bespeu
ren (volgens schatting tien tot
vijftien procent), maar of deze
de prognoses nog op de been
zullen houden, lijkt twijfel
achtig. In ieder geval zet het
Nationaal Bureau voor Toeris
me nu een vraagteken achter
die 200.000.
Afgaande op de tot nu toe be
kende cijfers moet worden ge
rekend op een mislukking van
de campagne voor vakantie in
eigen land. Dat het grote gat
van vijf miljard gulden op de
reisbalans wordt verkleind
(het doel van de campagne)
wordt dan ook onwaarschijn
lijk geacht.
Meer nieuws in de rubriek
toerisme op pag. 17
Pagina 7: militairen willen verder
zonder Ferrier
WASHINGTON (ANP) - Er dreigt
een onderzoek naar de gedragingen
van president Jimmy Carters zoon
Jeff. De republikeinse senator Robert
Dole eiste gisteren opheldering over
de zakelijke relaties van deze 27-jari-
ge firmant van een adviesbureau.
Jeff Carter zou een contract van twee
jaar met de regering in Manila geslo
ten hebben waarvan de waarde in de
tonnen loopt. De firma heeft ook ge
werkt voor de Wereldbank.
Carters broer BUly, die onlangs in
opspraak kwam. is gisteren gehoord
door een commissie van onderzoek.
Einde
i onze parlementsredactie
N' HAAG De zes CDA-Kamerleden, die vlak voor het
merreces voor een motie van wantrouwen tegen het kabi-
■Van Agt hebben gestemd, zijn buiten hun boekje gegaan,
i zes kandidaten hebben met hun jongste optreden een
sel getrokken, waarbij het onderling vertrouwen zwaar, zo
t onherstelbaar is beschadigd." Het CDA-Kamerlid Hans
iden Broek zegt dit in een artikel op onze Podium-pagina
1 vandaag.
Die reizigers brachten ook bandopna
men mee van de toespraken die leger
bevelhebber Bouterse en premier
nu dus president Chin A Sen voor
radio en televisie hebben gehouden.
Beiden wezen erop dat de regering er
nu niet in slaagde de eerder dit jaar
gepubliceerde doelstellingen te ver
wezenlijken. Chin A Sen sprak over
tegenwerking bij de bestrijding van
corruptie en de zuivering van het
ambtenarenapparaat en zei dat de
economie stagneerde. Politieke avon-
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Nederland zal zich naar verwachting niet
onttrekken aan een uitspraak van de Veiligheidsraad van de
VN om de Nederlandse ambassade uit Jeruzalem te verhuizen.
Op de vraag wat Nederland zou doen indien de veiligheids
raad het komende weekend zonder tegenstemmen zo'n resolu
tie aanneemt zei de woordvoerder van buitenlandse zaken:
het is mij niet bekend dat Nederland ooit een resolutie van de
Veiligheidsraad niet heeft opgevolgd."
Van onze
parlements edactie
DEN HAAG In de
toekomst zal bij contro
le op alcoholgebruik in
het verkeer in de negen
EO-staten met dezelfde
maat worden gemeten.
Premier Van Agt maak
te gisteren na afloop
van de ministerraad be
kend dat het kabinet
akkoord is gegaan met
voorstellen van minis
ter Van Aardenne van
economische zaken in
die richting. Het gaat er
om dat Nederland zich
gaat houden aan twee
richtlijnen van de ge
meenschap. waardoor
in elk land dezelfde al
coholmeters. areome
ters voor alcohol en al
coholtabellen worden
gebruikt.
Als de wet in elk land
wordt aangepast aan
deze richtlijnen, krijgen
alle meters een EG-keu-
ring. Een ander gevolg
van het akkoord gaan
met deze richtlijnen is,
dat in de gehele ge
meenschap eenzelfde
omschrijving van wat
nu precies wordt ver
staan onder alcoholge
halte en mengsels van
water en alcohol. Op dit
ogenblik bestaan daar
tussen nog aanzienlijke
verschillen.
Ook premier Van Agt wees er gisteren
op dat een uitspraak van de Veilig
heidsraad mits zonder veto's aange
nomen, een mandatoir (dwingend
lidstaten) karakter kan
niets minder dan een onaanvaard
baar partij-politiek dictaat van de
(fractie-)minderheid aan de eigen
(fractie-)meerderheid over een vitale
beslissing als het al dan niet heenzen
den van het kabinet."
Hij vindt het optreden van de zes ook
onsportief: „Een voetballer mag rus
tig eens een bal aan een tegenstander
kwijtraken. Echter het met behulp
van de tegenstander opzettelijk in
eigen doel werken van de bal zal bij
zijn ploeggenoten weinig begrip oog
sten. hoewel de spelregels niets uit
drukkelijks daarover bevatten."
Politiek wapen
Kern van de zaak is volgens Van den
Broek, „dat geen fractie van welke
politieke richting ook kan aanvaar
den dat een kleine minderheid met
voorbijgaan van de meerderheid be
slist over het gebruik van het zwaar
ste politieke wapen waarover het par
lement beschikt, namelijk het heen
zenden van het kabinet."
„Waarom accepteert men wel sinds
jaar en dag dat indiening van een
willekeurige motie niet plaatsvindt,
dan met instemming van de fractie-
meerderheid maar kan een minder
heid wel zelfstandig beslissen over
het voortbestaan van het kabinet", zo
vraagt Van den Broek zich ten slotte
af. Aanvulling van het fractieregle
ment terzake lijkt hem op zijn plaats:
..Het wordt thans waarlijk kiezen of
delen: niet voor of tegen het kabinet,
maar primair voor of tegen de eigen
(CDA-)fractie."
De beschouwing van Van den-
je dat elke ochtend doen?- Broek staat op pag. is.
De stichting „Herdenking 15 augustus 1945" heeft een krans gelegd
bij het monument voor de gevallenen in de hal van de Tweede
Kamer. Dit ter nagedachtenis van het feit, dat 35 jaar geleden de
oorlog in Zuid-Oost-Azië werd beëindigd. Links ir. G. S. Vrijburg,
voorzitter van de stichting en naast hem vice-voorzitter J. D.
Backer.
voor alle
hebben
Van Agt benadrukte dat het kabinet
zich opnieuw over de kwestie-Jeruza-
lem moet buigen omdat de interna
tionale situatie sinds de vorige kabi
netsuitspraak veranderd is. Op 17 juli
zei minister Van der Klaauw nog dat
er geen enkele aanleiding voor het
verhuizen is van de ambassade. In
middels he^ft het Israëlische parle
ment de wet tot annexatie van het
bezette Oost-Jeruzalem aangenomen
en is er nu sprake van een VN-resolu-
tie. „Zo'n VN-uitspraak is een uiter
mate belangrijk gegeven," aldus de
premier.
Druk
Hij wilde de Arabische druk m.b.t.
diplomatieke en handelsbetrekkin
gen met Nederland indien de ambas
sade in Jeruzalem wordt gehand
haafd, niet als „chantage" bestempe
len. „Ik wil geen enkele stempel druk
ken op de handelwijze van de Arabie
ren. Maar als je zou vinden dat die
handelwijze niet oirbaar is. dan ben
je nog niet van het probleem af, je
moet rekening houden met de
feiten."
Minister Van der Klaauw (buiten
landse zaken), die voor het kabinets
beraad volgende week over de kwes
tie Jeruzalem van vakantie terug
keert, zal op 20 augustus hierover ook
overleg voeren met de vaste Tweede
Kamercommissie van buitenlandse
zaken.
Oud-minister van buitenlandse za
ken Van der Stoel (PvdA) heeft giste
ren in een brief in de Volkskrant
geschreven dat Nederland niet zo
maar voor de Arabische druk moet
wijken. Hij meent dat Nederland vol
doende duidelijk moet kunnen ma
ken dat de vestiging van de ambassa
de, daterend van ver voor de stichting
van de staat Israël, geen erkenning
inhoudt van de annexatie van bezet
Jeruzalem door Israël.
Maar ook Van der Stoel wijst erop dat
dit standpunt niet onder alle omstan
digheden gehandhaafd kan worden.
„Als bijvoorbeeld in de Veiligheids
raad een resolutie zou worden aange
nomen die oproept tot verplaatsing
van de ambassade, zou Nederland
daaraan gevolg moeten geven." aldus
mr. Van der Stoel.
Ons commentaar staat op pag. 5
„De Iraanse premier Rajai is op zoek naar ministers. Zij
moeten op z'n minst islamitisch en revolutionair zijn.
terwijl daarnaast kennis van zaken is meegenomen."
Beeld van een situatie. Wat in Iran gebeurt is ook hier
belangrijk. Zonder omwegen samengevat.
Boetseerset <A>
Boeiseerklei mei verf in 3 kleuren en
penseeltje Wordt zonder oven
ovenhard
Schroevedraaierset (B)
Grote, kleine en kniiskopschroeve-
draaier in een Handgreepje met
.omslagmechamek. voor extra gemak.
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
met fraai diermonef Als onder
legger of voor de sier
4 Houten eierdopjes (Dl
op sierlijk blankhouten hang -
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad niet een over
tuiging. Uil erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze
Naam nieuwe abonnee.
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats
Uw naam:
Uw adres:
-Giro-.
Postcode en plaats:
_Tel.:
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoning van 7.50
Kado naar keuze. DA. DB. DD. (aankruisen a.u.b.l
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven»
Voor bezorginformatie 020-913456
t
