CDA wil extra huurverhoging
Vrienden
Kïesuwkado
Nieuw beraad over ambassade
i
Program valt Van Agt af
errier dreigt met vertrek
Kabinet denkt aan premiestijging
Trouw
net Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Zon
HET WEER
'f» artsbisschop van
11 anterbury doet
^teroep op Khomeini
Verkiezingsprogramma: koopkracht inleveren voor huizen en werk
eden vorige kabinet Suriname opgepakt
ieuwe arts-
latiënt-verhouding
DUKMAN B.V.
piano's
Trouw
Fantastisch
Arabische druk noopt kabinet tot besluit over standplaats Jeruzalem
Bezorg Iroow een meowe abonnee
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
38STE JAARGANG NR 11017 - DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1980
rouw
Droog en klam weer. Vooral in de middagperioden zon. Middagtemperatuur
rond vierentwintig graden. Zwakke tot matige zuiden wind, kracht twee tot
drie.
Morgen en overmorgen: enkele regen- of onweersbuien. Eerst warm. later
afkoeling.
Zon op: 06.21 onder: 21.03
Maan op: 11.09 onder: 23.03
bedden
centrum
Haarlemmerstr.202 Leiden
Tel: 131846
•matrassen «dekenssledikanten e.d.»
WEST-DUITSLAND DM 2 00 ITALIË 900 LIRES LUXEMBURG BFRS 14
LOSSE NUMMERS 65 CENT
INDEN. TEHERAN (Reuter. AP) -
aartsbisschop van Canterbury,
^rt Kuncie, heeft een persoonlij-
boodschap gestuurd aan ayatollah
lomeini. waarin er bij hem op
rdt aangedrongen om de Britse
ielinge Jean Waddell, die in Isfa-
wordt gevangen gehouden, vrij te
n. De aartsbisschop sprak ook
verontrusting uit over de veilig-
d van dr. Coleman en zijn vrouw
door de Iraanse autoriteiten zijn
^rresteerd.
)eze berichten zijn tekenen van de
eile verslechtering in de betrekkin-
tussen Iran en het Verenigd Ko-
jjcrijk sedert enkele tientallen
lanse studenten in Londen worden
ïtgehouden na een demonstratie
de Amerikaanse ambassade in
Britse hoofdstad. Inmiddels heb-
n 31 Iraanse studenten, die in af-
ichting van een definitieve berech-
ig nog worden vastgehouden, giste-
iweer hun eten laten staan. Op die
anier hopen zij de Britse autoritei-
b verder onder druk te zetten.
Iraanse revolutionaire rechters
ji in Teheran bijeen om zich te
raden over een totale overneming
in het juridische systeem in hun
ad, dat sedert de val van de sjah
reds verder in verval is geraakt. Wel
de revolutionaire rechters ge-
isgd eventuele doodvonnissen ter
.nnis van de leiding in Teheran te
rengen.
Een beschouwing staat op pag 7
PAGINA 13:
PAGINA 2:
Zestig jaar 'Licht
in het oosten'
PAGINA 3:
Wet bedreigde
diersoorten
in de knel
PAGINA 4:
Boeiende roman uit Smokkelfiets in
Zuid-Afrika
PAGINA 5:
Oud-militairen
tegen zenuwgas
PAGINA 9:
Uit de weekbladen
PAGINA SPORT:
Ruitertop: liever
geld dan Spelen
PAGINA SERVICE:
Belastinamuseum K,nderbo®kenlstr4P8-hu||Won'
uoiaounyi.iuocuiii puzzel, radio- en tv-programmas.
weeroverzlcht
Van onze sociaal-economische re
dactie
DEN HAAG Het staat nagenoeg
vast dat komend jaar de sociale pre
mies aanzienlijk hoger zullen wor
den dan nu. De „economische" mi
nisters in het kabinet zijn het erover
eens dat langs deze weg de mensen in
1981 een koopkrachtoffer moet wor
den gevraagd. Door de hogere pre
mies hoeft het rijk minder te storten
in de fondsen voor de sociale uitke
ringen.
Vandaag vergadert het voltallige ka
binet over de rijksbegroting 1981. De
meest betrokken ministers hebben
de afgelopen dagen hierover al over
legd. De premieverhoging moet wor
den aangevuld met een belastingver
laging, omdat anders de hoge inko
mens netto minder premiestijging
betalen dan middeninkomens. Dat
komt doordat de brutopremie mag
worden afgetrokken van de belastin
gen. De suggestie om betzij de hele
premie, hetzij de premieverhoging
niet langer aftrekbaar te maken,
lijkt echter niet veel kans te maken
bij het kabinet. Er wordt naar een
andere oplossing gezocht om de ex
tra permielast toch goed te verdelen.
Van VVD-zijde worden nog wel be
zwaren opgevoerd tegen de premie
stijging. Gevreesd wordt dat die las
tenverzwaring zonder nieuwe loon
maatregel zal worden afgewenteld.
De direct betrokken ministers vin
den nu echter dat dit offer toch ge-,
vraagd moet worden. Wat de lonen'
betreft is er kans op een verplichte
aftopping van de vakantietoeslag.
Gebruikelijk is thans een toeslag
van 7,5 (minimumloon) of acht pro
cent. Door daaraan een verplicht
maximum te stellen, ontstaat een
zelfde situatie als met de prijscom
pensatie. Die is ook al eens verplicht
..afgetopt" voor hogere inkomens.
Minister Albeda van sociale zaken
was tot voor kort sterk tegen aftop
ping van vakantietoeslag, maar ver
zet zich naar verluidt nu niet meer zo
sterk hiertegen.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De komende jaren moeten de huren jaarlijks met vijf procent extra worden
verhoogd bovenop de normale huurverhogingen van ongeveer zes procent. Dit staat in het
ontwerp verkiezingsprogram van het CDA. Meer werk en goede woningen staan daarin
voorop. De prijs die daarvoor moet worden betaald is inleveren van koopkracht, het meest
voor hogere inkomens, maar ook voor mensen met de laagste lonen en sociale uitkeringen.
Het ontwerpprogram heet
„Om een zinvol bestaan". In
februari zal een congres van
het CDA het program moeten
vaststellen. Er wordt vastge
houden aan het doel werk te
verschaffen aan iedereen die
wil en kan werken. Voorts
moeten woningbouw en
stadsvernieuwing nieuwe im
pulsen krijgen. Vervolgens
moet de hulp aan arme lan
den worden waargemaakt, en
verder moet het stelsel van
sociale zekerheid „fundamen
teel behouden" blijven.
Deze vier zaken gaan vóór handha
ving van de koopkracht, aldus de
programman-.akers van het CDA. Er
van uitgaande dat de economische
groei selectief kan worden aange
zwengeld tot 2,5 procent per jaar,
voorziet het CDA-program toch dat
de koopkracht voor de laagste inko
mens zowel uitkeringen als lonen
jaarlijks rond driekwart procent
zakt. Op modaal niveau zou 1,5 tot
twee procent koopkracht per jaar in
geleverd moeten worden, en bij de
hogere inkomens drie tot 3,5 procent.
gende regels om ervoor te zorgen dat
de extra opbrengst van de huren ook
ten goede komt aan woningbouw in
Nederland. Wel moet „krachtig be
vorderd" worden dat pensioenfond
sen en dergelijke meer doen aan
huurwonlngbouw in Nederland. Niet
alleen de huren moeten extra ver
hoogd, ook de bezitters van een eigen
woning moeten daarvoor meer belas
ting betalen via verhoging van het
zogeheten huurwaardeforfait. Het
CDA-program zegt echter niet hoe
veel die verhoging moet worden. De
aftrek van hypotheekrente voor de
belastingen moet afgeschaft voor zo
ver de hypotheek groter is dan
400.000 gulden
Het salarisbeleid voor ambtenaren ên
„trendvolgers" (gezondheidszorg, ge
subsidieerde sector) moet niet meer
passief de CAO-lonen volgen maar
moet een voorbeeld zijn voor de CAO-
lonen. Als de CAO-lonen dat voor
beeld niet volgen, moet toch de mati
ging voor ambtenaren en trendvol
gers worden gehandhaafd. Daarnaast
moet hun totale pakket arbeidsvoor1
waarden worden vergeleken met dat
in het bedrijfsleven, waarna gunstige
afwijkingen worden teruggedrongen.
Het CDA-program noemt onder meer
een maximum pensioen voor ambte
naren en hogere pensioenpremies
voor de hogere ambtenaren.
Vervolg op pag. kol. 6
Pag. 3: CD A-commissie niet
eens over kernwapens
Den üyl en Lubbers: Program
ma's PvdA en CDA lijken op
elkaar
Pag. 5: Ons commentaar
^erikaanse president Jimmy Carter ia gisteren met zijn vice-president Walter Mondale aangeko- Wonen
New York waar hij de afgelopen nacht officieel is uitverkoren tot de kandidaat van de
atische partij voor de komende verkiezingen. Bij de aankomst in zijn hotel werd de president
iet door enthousiaste aanhangers die „Wij willen Jimmy" Meer nieuws op pag. 7
een onzer verslaggevers
KSTERDAM President Ferrier van Suriname heeft gedreigd met aftreden. Hij wil dat Je modale inkomens vijftien procent,
k regering van premier Chin A Sen het hem mogelijk maakt op 1 september de begrotings- ™CtoiedertienImachttlenbr&ent
ken aan het parlement voor te leggen. De regering is van oordeel dat de president aeraen en acnra p
nee het kabinetsbeleid doorkruist, dat erop gericht is het parlement pas zijn normale Het CDA-program bevat geen dwin-
bctie te laten hernemen, als de bestuurlijke hervormingen achter de rug zijn.
De extra huurverhogingen worden
nodig geacht om meer geld in de.
bouw te pompen. Ook de huurharmo-
nisatie (extra huurstijging voor oude
re woningen die nog net zo goed zijn
als nieuwere) moet worden versneld.
Als we goed willen wonen en stads
vernieuwing een hoge prioriteit ge
ven. zullen de mensen daar een hoge
re prijs voor over moeten hebben, zo
is de redenering. De laagste inko
mens geven nu elf procent van hun
netto inkomen uit voor het wonen, en
spanningen aan het politieke
it van Suriname werden gister-
id opeens weer acuut, toen om
acht alle verbindingen uitvielen,
gebeurde kort nadat het Suri-
persbureau SNA had laten
dat een onbekend aantal leden
de vorige regering was opgepakt,
was er sprake van verhoogde
Iteit in de Memre Boekoe kazer-
en spoedberaad van regering, le
ading en Nationale Militaire
ad.
8 vraagstuk van de functionering
an het Surinaamse parlement is al
Btfe tijd een punt van geschil tussen
(binet en president. Het geschil liep
Isteren zo hoog op, dat premier Chin
Sen het nodig oordeelde een spoed
ig van het kabinet de legerlei-
tag en de Nationale Militaire Raad
houden.
i
Onduidelijk was gisteravond nog
welk verband er bestaat tussen dit
geschil tussen president en kabinet
en het oppakken van een aantal le
den van de vorige regering. De per
schef van de NMR, sergeant Zinha-
gel, was niet bereid namen te noemen
van gearresteerde personen. De be
richten over het oppakken van oud
ministers komen nog geen week na de
mededeling dat oud-premier Henck
Arron was vrijgelaten. Arron was de
laatste van een reeks politici die in
arrest waren gehouden.
De laatste dagen zijn er ook spannin
gen binnen het leger. Aanleiding
daartoe zijn de hervormingen in de
ADVERTENTIE
NMR anderhalve week geleden. Voor
al de ex-leden van de NMR. Joeman.
Sital en Abrahams zouden uiterst
ontevreden zijn met de huidige gang
van zaken. Er doen geruchten de ron
de dat zij een tegenactie van plan
zijn. Majoor Desi Bouter.s de grote
man van de staatsgreep van 25 febru
ari. maakte zich los van de Nationale
Militaire Raad en heeft zich nu als
commandant gevoegd naar de in
structies van de burgerregering Chi
na A Sen. De voorzitter van de NMR,
de nogal op Cub$ georiënteerde ser
geant Sital trad recentelijk af en
werd vervangen door sergeant Mij-
nals.
orgels
vleugels
Gitaren, drums, versterkers en2. Zie
rubriek muziekinstrumenten
Van pnze soc.-econ. redactie
DEN HAAG Het ontwerp
program van het CDA bevat
enkele opvallende punten die
ingaan tegen standpunten die
het kabinet onlangs heeft
ingenomen en die zijn verde
digd door premier Van Agt.
Het gaat om de bouw van
kerncentrales, de inpoldering
van de Markerwaard en de
bereikbare economische
groei.
Het program stelt dat er nu geen
verdere bouw van kerncentrales mag
plaatsvinden, terwijl het kabinet eni
ge weken geleden de bouw van drie
nieuwe kerncentrales bepleitte.
Voorts kiest het program voor open
houden van de Markerwaard, terwijl
het kabinet kortgeleden heeft beslo
ten tot inpoldering.
Toen twee maanden geleden de PvdA
haar ontwerp-program publiceerde
met daarin als taakstelling twee pro
cent economische groei per jaar,
vond Van Agt op zijn wekelijkse pers
conferentie na de ministerraad dit
cijfer onhaalbaar hoog en „ontspro
ten aan een droom." Het CDA-pro
gram gaat nu echter nog verder en wil
een jaarlijkse groei van 2,5 procent
bewerkstelligen.
Geen rekening
Prof. Franken, voorzitter van de pro-
gramcommissie. zegt dat de commis
sie geen rekening heeft gehouden met
het feit dat Van Agt belangrijk
kandidaat voor het lijsttrekkerschap
van het CDA op genóemde punten
zich al duidelijk had uitgelaten. S.
Faber, vice-voorzitter van het CDA-
bestuur, was „er niet op voorhand
benauwd voor" dat deze verschillen
de geloofwaardigheid van Van Agt
aantasten wanneer hij lijsttrekker
zou worden. „Van Agt is premier van
een coalitiekabinet," aldus Faber,
erop doelend dat de premier vaak
standpunten moet verdedigen die
een compromis zijn van CDA en
WD.
Van Agt is niet betrokken geweest bij
de opstelling van het CDA-program
Daarentegen was CDA-fractieleider
Lubbers, die als tweede kanshebber
geldt voor het CDA-lijsttrekker-
schap, adviseur van de programcom
missie. Lubbers had ook een groot
aandeel, gisteren op de persconferen
tie, in. de toelichting en verdediging
van het ontwerp-program. Faber
lichtte toe dat een adviseurschap van
de fractieleider normaal Is, terwijl het
juist niet past in de scheiding van
verantwoordelijkhedenVin het Neder
landse staatsbestel om een regerings
leider als adviseur van partijbestuur
of programcommissie te laten op
treden.
PvdA-fractieleider Den üyl was giste
ren „blij" dat het CDA. net als de
PvdA. streeft naar enige procenten
economische groei en dat het CDA
zich daarmee distantieert van Van
Agts uitspraak dat een streefcijfer
van twee procent is „ontsproten aan
een droom." Prof. Franken vertelde
dat hij eergisteren nog contact had
gehad met Van Agt. omdat hij wel
verwachtte dat de uitspraak van de
premier tegen het licht van het CDA-
program zou leiden tot vragen. Van
Agt bleek daarbij er van uit te gaan
dat de twee procent groei in het
PvdA-program geen taakstelling was
maar een veronderstelling. Bij een
taakstelling moet de groei nog wor
den waargemaakt door beleid, bij een
veronderstelling verwacht je dat die
groei vanzelf tot stand komt. Prof.
Franken gaf desgevraagd echter toe
dat zowel in het CDA- als het PvdA-
program sprake is van een taakstel
ling.
Het ontwerp-verkiezingsprogramma voor het CDA
dreigt een alzijdig politiek succes te worden. Den Uyl
ziet parallellen, Rietkerk voelt zich sterk aangesproken.
Dat kan nog een héél brede coalitie opleveren als dat zo
doorgaat. U blijft op de hoogte, met
Boetseerset (Al
Boelseerktei me! vert in 3 kleuren en
penseeltje Wordt zonder oven
ovenhard
Schroevedraaierset (B)
Grote, kleine en kruiskopschroeve-
draaier in één Handgreepje met
omslagmechaniek, voor extra gemak.
Authentiek Slavisch
kleedje (O
met fraai diermottef. Als onder
legger of voor de sier
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blankhouten hang-
plankje plus een Zandlopertje aK
garantie voor zacht gekookte eieren
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Onder toenemende Arabische druk gaat de
Nederlandse regering zich opnieuw beraden over de positie
van de Nederlandse ambassade in Jeruzalem. Het kabinet zal
hierover waarschijnlijk volgende week een beslissing nemen
aan de hand van een nota over de kwestie Jeruzalem die
momenteel op buitenlandse zaken wordt opgesteld.
Jhc ik u voorstellen: notaris Boon'
In diplomatieke kring wordt ver-
wacht dat Nederland de Arabische
landen in ieder geval een stap tege
moet wil komen, gezien hun dreige
ment de diplomatieke en handelsre
laties met Nederland te verbreken,
als de ambassade in Jeruzalem ge
handhaafd blijft. Het tot nu toe inge
nomen standpunt dat er geen enkele
aanleiding is de Nederlandse ambas
sade uit Jeruzalem te verplaatsen
(zoals minister Van der Klaauw nog
op 17 juli meedeelde) heeft de Arabi
sche pressie niet doen ophouden, in
tegendeel.
Na het bezoek van de Arabische am
bassadeurs aan buitenlandse zaken
in juli, hebben de Arabische landen
de afgelopen dagen opnieuw krachtig
aangedrongen op verhuizing van de
ambassade. Zij zien de aanwezigheid
van deze Nederlandse vestiging in
Jeruzalem (als enig Europees land)
als een erkenning door Nederland,
dat Jeruzalem de hoofdstad van Is
raël is en als een aanvaarding van de
Israëlische annexatie van OostrJeru
zalem (de oude stad). De verdedigirfg
van minister Van der Klaauw dat de
Nederlandse ambassade als consu
laat al ver voor de vestiging van de
staat Israël in Jeruzalem was geves
tigd en dat er geen sprake is van
erkenning van de Israëlische aan
spraken op de gehele stad. heeft de
Arabieren niet tevreden gesteld.
De ambassadeurs van Saoedi-Arabië
en Irak in Den Haag hebben dit afge
lopen vrijdag in een gesprek op het
ministerie duidelijk gemaakt en die
boodschap is ook van tal van andere
Arabische landen gekomen. De
woordvoerder van buitenlandse za
ken deelde daarop gisteren mee: „De
Nederlandse regering bestudeert de
door deze landen naar voren gebrach
te gezichtspunten uiterst zorgvuldig
en met de grootst mogelijke aan
dacht. Het ligt daarbij in het voorne
men de kwestie-Jeruzalem in al haar
aspecten in het kabinet te bespre
ken," aldus de woordvoerder.
Uitstel
Minister Van der Klaauw, die mo
menteel in het buitenland zit, zal voor
dit beraad naar Nederland terugke
ren, zo wordt verwacht, koorts is het
vertrek uitgesteld van de nieuwe Ne
derlandse ambassadeur in Jeruza
lem, I. Verkade. Deze zou op 18 au
gustus naar zijn nieuwe standplaats
gaan, maar de Nederlandse regering
stelt er prijs op de ambassadeur bij
de komende beraadslagingen te be
trekken, zo zei de woordvoerder van
buitenlandse zaken.
De positie van de Nederlandse am
bassade in Jeruzalem is vooral moei
lijk geworden nu het Israëlische par
lement de gehele stad tot hoofdstad
heeft uitgeroepen en premier Begin
naar verwachting zijn kantoor in het
bezette Oost-Jeruzalem zal vestigen.
Nederland heeft de Israëlische rege
ring eerder al gewaarschuwd dat de
Nederlandse ambassadeur geen be
zoeken zal brengen aan het kantoor
van premier Begin als dit inderdaad
naar bezet gebied wordt verhuisd. Er
is tot nu toe door Nederland echter
niet gedreigd met verhuizing van de
eigen ambassade in dit verband.
Behalve Nederland hebben alleen elf
Zuid- en Middenamerikaanse landen
hun ambassades in Jeruzalem. De
meeste andere ambassades bevinden
ach in Tel Aviv.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee1
Postcode en plaats
Uw naam:
Uw adres:
_Giro:
Postcode en plaats:
-Tel.:
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoning van 7.50
Kado naar keuze QA. DB DC. DD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformalie 020-913456
