Lekker warm douchen, onder een flinke straal
Werkloosheid in regio fors gestege
Van der Luit
'Bouw nieuw gemeentehuis
Wassenaar aan Havenkade'
I INNEMEE I
BV
Den Haag zoekt nieuwe functie
voor haar twaalf badhuizen
Hoofd (m/v)
Nieuwe cijfers arbeidsbureaus
Advies ingenieursbureau:
Meer samenwerking
met China op
onderwijsgebied
V
Begrafenissen-Crematies
Transporten
Leidse PSP
blijft weg bij
installatie
burgemeester
TEL. 070/60.39.05
KORTE VLIETSCHOOL
WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1980
REGIO DEN HAAG
TROUW/KWARTET
VOE
Het „badhuis" lijkt een uitstervend
fenomeen. Ook in de oudere
buurten van de grote steden zijn de
meeste huizen inmiddels wel
voorzien van een douche of kuip.
En voor degene die een dergelijke
voorziening wil aanleggen, ligt nog
steeds een vette rijkssubsidie
klaar.
Den Haag telt op dit moment nog
12 gemeentelijke badhuizen. De
bezoekersaantallen verminderen
snel. Betraden in 1964 ruim een
miljoen mensen een van deze
huiten, in 1979 was het aantal
bezoekers teruggelopen tot 107.600.
Hej gevolg is dat de badhuisen stuk
voorstuk met verlies draaien. Die
tekorten verschillen per huis
aanzienlijk. Voor elke bezoeker
aan het badhuis aan de Jan van
Gojenstraat moet de gemeente
bijvoorbeeld 2,62 bijbetalen.
terwijl de bader aan de
Harstenhoekstraat waarschijnlijk
niet beseft dat de gemeenschap op
elk bad van hem niet minder van
19,97 moet toeleggen.
Om de tekorten een beetje in de
hand te houden besloot de
gemeente in 1974 het aantal
openingsuren van de badhuisen
terug te brengen tot gemiddeld 19
per week. Dit met uitsondering van
het badhuis aan de Torenstraat,
dat een centrale stedelijke functie
is toebedacht.
Veel badhuisen zijn nog slechts ten
dele in gebruik. Van de aparte
dames- en herenafdelingen,
waarmee de meeste oorspronkelijk
waren uitgerust, is in veel gevallen
nog slechts een gedeelte in
exploitatie om de kosten te
drukken.
Ondanks de malaise in het
badhuisbezoek zijn er de afgelopen
jaren in Den Haag geen badhuizen
gesloten. De opheffing van een
badvoorziening in het HTO-
gebouw aan de Rijswijkseweg
buiten beschouwing gelaten,
dateert de laatste sluiting van een
gemeentelijk badhuis uit 1966, toen
de Hemsterhuisstraat zonder
kwam.
Den Haag is al weer een tijd aan
het zoeken naar andere functies
voor de steeds leger wordende
badhuizen. Gesprekken met
particulieren over de vestiging van
sauna's in de badhuizen, hebben
merkwaardig genoeg tot de
conclusie geleid dat een lonende
exploitatie hiervan niet mogelijk
is. Evenmin geslaagd was een
experiment met „trim-badhuizen".
Op suggestie van een
gemeenteraadslid werden twee
badhuizen (aan de Tholensestraat
en de Noorderbeekdwarsstraat)
van trimruimten voorzien, met als
bedoeling het badhuisbezoek te
stimuleren. Veel gebruik werd er
niet van gemaakt en van een
wervende kracht bleek in 't geheel
geen sprake.
Vorig jaar verscheen een nota van
wethouder Vink, waarin hij
voorstelt zich in de toekomst te
richten op twee
bevolkingsgroepen: bejaarden en
peuters. Voor bejaarden (en ook
voor gehandicapten) moeten
speciale voorzieningen worden
aangelegd. Zo zullen de cellen
ruimer moeten worden om ook de
aanwezigheid van een helper of
helpster mogelijk te maken.
Handdouches, handsteunen en
andere apparatuur moeten het
baden vergemakkelijken. Verder
zullen „uitpufruimtes" gecreëerd
moeten worden voor na het
douchen. En, erg belangrijk,
vervoer van en naar het badhuis.
In de hadhuizen Spionkopstraat en
Noorderbeekdwarsstraat is
inmiddels bij wijze van
experiment het „bejaarden-
baden" gestart. Het is in beginsel
mogelijk dit ook te introduceren in
de badhuizen Duinstraat, Jan van
Gojenstraat, Luxemburgstraat en
Paets van Troostwijkstraat. Aan
de Escamplaan, waar onlangs een
zwembad voor gehandicapten
annex wijkcentrum is geopend, is
nu ook het aangrenzende badhuis
door middel van een liftinstallatie
voor gehandicapten bereikbaar
geworden.
Enige tijd geleden zijn
experimenten gestart met het
gebruik van de badhuizen Jan van
Gojenstraat en
Noorderbeekdwarsstraat door
nabijgelegen scholen. Daarbij
schijnt dan het nuttige (douche* rf
de gymnastiekles) met het
aangename verenigd te word^
Dit aangename moet gezien
worden in het bedrijven vanet*^
„waterspel", meldt de geme^L
Verder meent men in de badhoiji
een mooie speelgelegenheid vo«m
peuters te kunnen creëren. I
Kinderen van praktisch alle
leeftijden spelen nu eenmaal pJ 1
in en met water.
In overleg met wijkorganisatit,
'zal tenslotte bekeken worden hi
de niet gebruikte ruimtes in del
badhuizen benut kunnen worde*
Bijvoorbeeld als vergaderzaalt»
clubruimte enzovoort. Den Haai
staat welwillend tegenover de
wens van bepaalde groepen
gastarbeiders voor het in
groepsverband huren van
badhuizen voor ceremonieel
gebruik.
door Chris Bruijnius
DEN HAAG „Hier in de Torenstraat hadden we vroeger
aparte ruimtes voor vrouwen en mannen. Als badmeester
mocht je ook niet op de damesafdeling komen, daar stond
de doodstraf op. In het badhuis aan de Noorderbeekdwars
straat bevonden de douches voor mannen en vrouwen zich
wel in één ruimte, maar in rijen tegenover elkaar. Wanneer
het erg druk was werden er wel eens mannen die altijd
rijker vertegenwoordigd waren in de vrouwenrij gestopt.
Maar dan moest er wel een leeg hokje tussenzitten."
Badmeester J. de Bruin weet het
nog goed. De hoogtijdagen van het
badhuiswezen in Den Haag in de
jaren veertig, vijftig en nog voor
een deel zestig, staan in zijn ge
heugen gegrift. Éénenveertig jaar
werkt hij nu al in de gemeentelijke
badhuizen van Den Haag, waarvan
de laatste vijftien jaar „vast" in de
Torenstraat.
In vroeger jaren werd De Bruin
net als zijn collega's steeds weer
overgeplaatst. Van Spionkopstraat
naar Jan van Gojenstraat, van Har
stenhoekstraat naar Parallelweg.
Alle twaalf badhuizen van de ge
meente heeft hij gehad. De bad
meester denkt te weten wat de drijf
veer was achter al deze overplaat
singen, waar geen reden voor werd
opgegeven: „Men wilde voorkomen
dat je te amicaal werd met je
klanten."
Het badhuis aan de Torenstraat,
midden in het Haagse centrum, is
het enige dat nog vijf dagen in de
week is geopend. Dinsdag en woens
dag van twaalf tot zes. tegen het
einde vim de week elke dag een
uurtje langer. Wat de tekorten be
treft zit de Torenstraat laag in de
middenmoot: voor elk bad legt de
gemeente 7,72 gulden bij.
Het betreden van dit badhuis, dat
iedere Hagenaar tenminste van de
buitenkant moet kennen, en het
aanschouwen van de badvoorzie-
ningen, levert een lichte teleurstel
ling op. Hoewel bekend met het feit
dat de capaciteit van alle badhui
zen is verminderd, verwacht je in
dit verdiepingenhoge, kazerne-ach-
tig gebouw toch meer dan de aan
wezige dertien douches en drie
kuipbaden.
Uitgebreider badgelegenheid blijkt
echter niet meer nodig. Waar in 1964
nog ruim 2.700 klanten per week de
kassa passeerden, trekken nu hoog
stens 500 bezoekers wekelijks een
kaartje uit de automaat, die de kas
sa al geruime tijd heeft verdrongen.
Wachters
Op de benedenverdieping wierpen
Het badhuis aan de Torenstraat.
vroeger 36 douches hun stralen af
op de aan verschoning toezij nde
klanten. Alle cellen zijn er nog, ver
waarloosd of half afgebroken. Op de
eerste etage, bereikbaar via brede
betegelde gangen en eenzelfde trap
penhuis, blijken zich nog de resten
van 36 kuipbaden te bevinden.
Met gevoelens van nostalgie toont
de heer De Bruin de voor een deel
gesloopte cellen. Hij vertelt van
vroeger, toen het badhuis nog volop
in bedrijf was. „We gingen om acht
uur in de ochtend open tot 's-
avonds een uur of elf. Of nog later,
want we moesten wachten tot ieder
een weg was. Als de deuren open
gingen stroomden de klanten naar
binnen. We zaten 's morgens al di
rect met wachters. Soms had je over
de honderd wachters. Riep je dan
bijvoorbeeld volgnummer 14 af, dan
kwamen er twee met dat nummer."
Het ging er enige decennia geleden
in het badhuis ook aanzienlijk pri
mitiever aan toe. „Voor het warm
maken van het water werd nog ko-
lenstook gebruikt. In die tijd werk
ten we met negen man. Eén had
stookdienst, die kwam om vijf uur
's ochtends om de vier kachels aan
te steken. Tegen achten hadden we
dan net genoeg water warm," herin
nert De Bruin zich.
Samen met het klantenbestand is
de personeelsbezetting in de Toren-
straat danig ingekrompen. De heer
De Bruin wordt nu nog geholpen
door één collega. Met z'n tweeën
kunnen ze het gemakkelijk aan. De
wachtruimte is er nog wel. maar
nooit meer bezet.
„Wat er nu nog zo voor klanten
komen? Wijkklantjes," zegt De
Bruin. Op de rand van de oude wijk
Westeinde/Kortenbos heeft het
badhuis zijn functie nog niet geheel
verloren. In een aantal huizen, voor
al bij oudere mensen, is nog geen
douche aanwezig. Maar zelfs al is-ie
er. De badmeester „Ik ken zo'n
beetje al mijn klantjes. Veel men
sen die hier iedere week komen,
hebben thuis wel een douche. Maar
daar staat vaak zo weinig druk op,
dat er maar een miezerig straaltje
uitkomt. Of er is geen verwarming
in de doucheruimte. Ik heb ook een
klant die zegt: als ik thuis onder de
douche ga, moet ik eerst de wasma
chine. een trapleer, de strijkplank
en weet ik wat voor rotzooi uit de
douchecel slepen. In die kleine hui
zen wordt die plaats vaak als
opslagruimte gebruikt. Wat zal je
moeilijk doen, als je hier voor drie
kwartjes lekker warm kan douchen,
onder een flinke straal Naast de
mensen uit de buurt telt het bad
huis aan de Torenstraat ook een
redelijk aantal buitenlandse
nemers onder zijn clientele, b
jeugdige toeristen, die met hun*
zak door de stad lopen en naX
trokken worden door de groteE
ters „Badhuis" op de muur. P
Voor de prijs hoef Je een bezoek
het badhuis niet te laten. ToenT
heer De Bruin aan zijn lange lot
baan begon kostte douchen r1
dubbeltje (kinderen half geld).»
tarief is lang niet met alle prljJ
gingen meegegaan. „Daarom
ken we ook met verlies. Het btf
van de gemeente is dat iedereen*
bad moet kunnen nemen," w«t|j
badmeester „Een kuipbad, waarfa
ons alleen bejaarden in mogen, kX
één gulden vijftig. Daar zou Je.sE
al dat water, zeker een tientje v*
moeten vragen."
Pensioen
Het badhuis aan de TorenstJ
heeft zijn langste tijd gehad.;!
gehele buurt wordt binnen enil
jaren gesaneerd en een verbred!
van de Torenstraat hangt io|
lucht. Maar het oude centrum'»!
een badhuis nog niet missen,®
zal er een nieuw moeten konJI
Waar is echter nog niet duideN»
Ook voor de heer De Bruin zit 1»
bijna op. Volgend jaar gaat hijl
pensioen. Móet hij met pende
kan je beter zeggen, want leuk vi
hij het allerminst. Na 41 jaar h
hij er nog geen genoeg van. „Je J
het eigenlijk af moeten kui
bouwen." vraagt de badmeester^
begrip, „vanaf je zestigste een p
uur minder per week. Nu koratj
ineens zo'n leegte. Ik zal mijn k
jes missen."
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De werkloosheid in Den Haag is zowel onder
mannen als onder vrouwen in juli fors gestegen ten opzichte
van de maand ervoor. Het Gewestelijk Arbeidsbureau in Den
Haag, dat dit gisteren bekendmaakte, tekent hierbij echter
aan dat in deze tijd van het jaar een stijging van de werkloos
heidscijfers niet ongewoon is.
Het arbeidsbureau registreerde vori
ge maand een toename van ruim 5
procent van de werkloosheid onder
mannen en ruim 8 procent onder
vrouwen. In totaal waren ruim 7500
mannen zonder werk en 3260
vrouwen.
De locatie, die een ingenieursbureau heeft geadviseerd voor een nieuw gemeentehuis van Wassenaar.
Van een onzer verslaggevers
WASSENAAR De beste locatie voor een nieuw gemeentehuis in Wassenaar is op de plaats
van de huidige gemeentewerf, op de hoek van de Havenkade en de Johan de Wittstraat. Dit
advies heeft een door de gemeente ingeschakeld ingenieursbureau uitgebracht.
Volgens het arbeidsbureau werd de
stijging van de werkloosheid onder
meer veroorzaakt door de inschrij
ving van schoolverlaters en bouwvak
kers. De toename van het aanbod van
arbeidskrachten kwam voor een be
langrijk deel voor rekening van jon
geren. De werkloosheid steeg het
sterkst in de bouw, de metaal en
onder onderwijzend en kantoorperso
neel
Het aantal vacatures daalde met bij
na 400. Deze vermindering had bijna
geheel betrekking op schoolverlaters.
Ook het aantal aanvragen voor part
time krachten nam aanzienlijk ai De
afname van de vraag deed zich voor
namelijk voor in de sectoren kantoor-
en onderwijzend personeel, aldus het
arbeidsbureau.
Ook de werkloosheid in Leiden is fors
gestegen. Hier deelt het Gewestelijk
Arbeidsbureau mee dat er in de
maand juli ruim 220 mannelijke en
115 vrouwelijke werklozen zijn bijge
komen (in percentages uitgedrukt be
droeg de stijging respectievelijk ruim
10 en bijna 12 procent). Ook hier deed
de grootste stijging van de werkloos
heid zich voor onder jongeren. De
meeste werklozen werden geregis
treerd in de sector bouw en onder
wijs. Vergeleken met vorig jaar juli
zijn er in Leiden 334 meer werklozen.
SCHIPHOL (ANP) Nederland en
China zullen op het gebied van onder
wijs en wetenschappen nauwer gaan
samenwerken. Hiertoe heeft minister
Pais drie overeenkomsten getekend.
De bewindsman keerde gisteren te
rug na een bezoek van ruim twee
weken aan dit land. Hij noemde het
bezoek een ondersteuning van een
mogelijk cultureel akkoord tussen
Nederland en China. Premier Van
Agt is van plan in oktober met minis
ter Van der Klaauw van buitenlandse
zaken naar China te gaan, mede ter
ondertekening van een dergel
koord.
Tijdens zijn bezoek heeft
Pais de universiteit van Peki
gezegd te zullen helpen bij het!
van docenten voor de leerstoel!
lands. Deze zal in '81/*82 aan d
versiteit worden gevestigd, waan
voor het eerst in China de mog
heid zal bestaan daar Nederlaul
studeren.
Volgens de bewindsman zal bj
uitwisseling van studenten end
ten de komende twee jaar heti
enigszins verlegd worden naaril
wisseling van afgestudeerden.
uitwisselingsovereenkomst
over en weer maximaal tien'sta
ten, vijftien afgestudeerden en
docenten per jaar gebruik kun
maken.
In het nieuwe gemeentehuis zouden 4
gemeentelijke diensten kunnen wor
den ondergebracht. Gezien de plaats
van de nieuwbouw in het centrum
van het dorp, adviseert het bureau er
sterk publieksgebonden diensten
(GG en GD. bevolking, sociale dienst)
in te vestigen. In het monumentale
oude raadhuis De Paauw, dat een
eind van de dorpskern is verwijderd,
kunnen dan, aldus het advies, de ove
rige gemeentelijke diensten en het
college van b. en w. gehuisvest
blijven.
De nieuwbouw aan de Havenkade
gaat ruim 15 miljoen gulden kosten.
Hierbij zijn nog niet inbegrepen de
kosten van verplaatsing van een gas-
station, dat nu op het terrein staat
(1.500.000 gulden).
Om meer ruimte in De Paauw te
creëren is het noodzakelijk dat dit
wordt gerenoveerd. De vernieuwings-
werken zullen voornamelijk het inte
rieur betreffen, dat opnieuw wordt
ingedeeld. Ook de buitenkant van het
monument krijgt een opknapbeurt.
ADVERTENTIE
In hel rouwcentrum is gelegenheid lol
opbaring in onze aula's. Koffiekamer
beschikbaar Ruime parkeergelegenheid
Willem de Zwijgerlaan 179
Postbus 432. 2300 AK Leiden. Telefoon 071-142644*
De kosten van deze werken worden
becijferd op ruim 3 miljoen gulden.
Met de bouw van een tweede gemeen
tehuis is het niet meer nodig dat op
het terrein van De Paauw nieuwbouw
wordt gepleegd. De oorspronkelijke
plannen om aan het oude raadhuis
een nieuwe vleugel te bouwen, stuit
ten op grote weerstand bij de bevol
king. De nieuwe vleugel zou de monu
mentale waarde van De Paauw te
niet doen, was de algemene tendens
van de protesten. Op voorstel van de
PvdA in de Wassenaarse gemeente
raad en de Vereniging Vrienden van
Wassenaar is daarna gezocht naar
alternatieve locaties voor de nieuw
bouw.
VOETBALTOERNOOI In het
FC Den Haag stadion worden van
avond de finales gespeeld van de
wijkzomervoetbalcompetitie. De fi
nales beginnen om 18.30 uur.
SKELTERS Een kart (skelter)
demonstratie is vanavond te zien van
17-22 uur in de Alberdink Thijnstraat
in Den Haag.
TENTOONSTELLING In het
museum voor het onderwijs aan de
Hemsterhuisstraat in Den Haag is tJ
m 20 aug. de tentoonstelling „In de
wereld van Boedha" te zien. Ope
ningstijden: dagelijks van 10-17 uur
en za. en zo. van 13-17 uur. Toegang
een kwartje.
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De twee fractiele
den van de PSP in de Leidse
gemeenteraad blijven weg bij
de installatie van de nieuwe
burgemeester van Leiden, C. H.
Goekoop. De installatieverga
dering is volgende week
maandag.
De PSP-fractie laat met haar
boycot zien dat zij de functie
van burgemeester overbodig
vindt, schrijft fractieleider me
vrouw Ponsen in een persver
klaring. „Zo kan het voorzitten
van de gemeenteraadsvergade
ring net zo goed door een van de
leden van de raad worden ge
daan." aldus het raadslid, „dat
heeft loco-burgemeester Waal
de afgelopen maanden wel be
wezen".
Mevrouw Ponsen vindt verder
dat de representatieve taken
van een burgemeester kan wor
den overgenomen door „een
eens per jaar te kiezen Leide-
naar". „Hij zou ten minste we
ten hoe je op 3 oktober de eerste
haring moet eten," besluit het
raadslid.
BEGRAFENIS-EN CREMATIEVERZORGING
alle formaliteiten £7MW
verz advertenties
eigen rouwkamers
eigen rouwdrukkerij -
- eigen rouw/ volgauto's dag en nacht
HOOIKADE 43-46
H OEN HAAG
Het bestuur van de Stichting Korte Vlietschool te Leiden (samenwerkings
school) roept sollicitanten op voor de betrekking van
voor haar school voor zeer moeilijk lerende kinderen. Schubertlaan 131 te
Leiden.
De gedachten gaan uit naar kandidaten die
voldoende ervaring hebben in de omgang met zeer moeilijk lerende kinderen;
beschikken over organisatorische en goede contactuele eigenschappen;
in staat zijn leiding te geven aan een multidiciplinair team 25 personen);
voldoen aan de eisen gesteld in het besluit Buitengewoon Onderwijs 1967
Enkele gegevens: er zijn momenteel ±130 leerlingen ingeschreven;
Er wordt gewerkt in 11 groepen
De functie van hoofd der school is volledig ambulant.
Het nieuwe schoolgebouw is in 1977 gereed gekomen en aangebast aan de
moderne eisen.
Het team en de oudercommissie van de school zullen betrokken\worden bij
de selectieprocedure.
Nadere inlichtingen worden U. gedurende de schooluren, gaarne\verstrekt
door het waarnemend hoofd der school, mej. M. W van der Gugten (lel.: 071 -
767532), of, na 18.00 uur door de secretaris van het schoolbestuur.de heer
J. Kwestro (tel.: 071-150861)
Sollicitaties, voorzien van een staat van dienst en opgaaf van referènties,
dienen binnen 10 dagen na het verschijnen van dit blad gericht te wo,
aan het bestuur van de Stichting Korte Vlietschool. p/a Begonia/aan.. 14.
2343 XN Oegstgeest