Het bestaansrecht van de PPR Tekening van een lezer Trouw ontploffingen met een diploma HOEBAT Commentaar Viditel Rotterdamse politie gaat niet in op verzoek Scotland Yard VANDAAG DE das z!)n Eft veel minder Politieke gevangenen in iran dan tudens +iet bewind van de sjaw. stuur 'n brief zuid-afrika duim |P 3fa/irncMie 'TITIRDAG 9 AUGUSTUS 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET Een handvol Nederlanders beschikt sinds deze week over een gloed nieuw middel om zich te laten voor lichten Waar de modale Nederlan ders het voor de opfrissing en uit breiding van zijn kennis moet doen met boeken, kranten, tijdschriften, radio, televisie en telefoon, daar lunnen deze bevoorrechten zich sinds donderdag ook bedienen van de Viditel. Het is een combinatie van telefoon en televisie, waarmee de gebruiker toegang heeft tot zo'n 120.000 pagina's informatie. Dat klinkt veel meer dan het is, want een „Viditel-pagina" bevat ongeveer net zoveel tekst als een Hein krantenberichtje van een regel of acht Goedkoop is deze nieuwig heid ook al niet. Het speciale televi sie-toestel dat nodig is komt voor lopig op ruim drieduizend gulden en de gebruiker moet voor zijn verbinding met de computer in Den Haag (daar ligt al die informatie opgeslagen) de gewone telefoon- losten betalen. Dat houdt in dat de „informatie" voor de inwoners van de residentie en omstreken wat goedkoper is dan voor de Nederlanders in het uiterste noorden en zuiden. Daar hoeven overigens die mensen in Groningen en Limburg zich voorlopig niet zo druk over te maken want bijna alle gegevens die Viditel kan verschaf fen, zijn ook wel in andere vorm (kranten en boeken bijvoorbeeld) te krijgen. En dag- en weekbladen brengen in het hele land dezelfde prijs in rekening, ongeacht de hoge transportkosten. Wat Viditel precies voor de samen leving gaat betekenen kan op dit moment nog niemand met enige zekerheid voorspellen. In Neder land zijn we deze week begonnen aan een eerste proef op enigszins uitgebreide schaal. Over de mogelijkheden van dit nieuwe medium aan de kant van het aanbod bestaat al een goed beeld. In beginsel kan alles worden aange boden. Daar heeft de propaganda zich tot nu toe ook op geconcen treerd. Dankzij Viditel zullen er nieuwe werelden voor ons open- i. Het is, bij wijze van voor beeld, op de duur mogelijk u thuis de jaargangen van de New York T imes te laten doorbladeren. Dat is een prachtig vooruitzicht, maar de nuchtere consument zal dimt de vraag stellen: wat koop ik daar nu voor? Hoeveel Nederlan ders zitten te wachten op de moge lijkheid vanuit hun huiskamer het door Bram Pols archief van een grote Amerikaanse krant te raadplegen? Het voorbeeld is wat gezocht, maar kan wel dienen om het grote gevaar aan te stippen dat dit soort nieuwe media in zich draagt: ze zijn erg geschikt om de kloof in kennis (en dus macht) die er nu al in de samenleving bestaat, aanzienlijk te vergroten. De mensen die nu al een voorsprong hebben door hun oplei ding en ontwikkeling zullen eerder van het nieuwe middel gebruik kun nen maken en daardoor hun voor sprong nog eens vergroten. De Nederlandse overheid heeft te recht de naoorlogse jaren gepro beerd de kennis beter te versprei den, bijvoorbeeld door middel van het onderwijs, maar ook door een goed bibliotheekwezen op te zetten, waar op eenvoudige wijze een schat aan gegevens door bijna iedereen is te raadplegen. Zullen let werk en het geld die daarin zijn geïnvesteerd straks waardeloos worden door de opkomst van de Viditel? Sommige propagandisten voor dit nieuwe medium hebben wel voor speld dat het gedrukte woord prak tisch zal verdwijnen onder de druk van de nieuwe media. Het is even onwaarschijnlijk als onwenselijk dat dit op korte termijn zal ge beuren. Toch is hier grote waakzaamheid geboden. Het is erg gevaarlijk om tegenover nieuwe technologieën de houding aan te nemen van „we zullen wel zien". Een onverschilli ge, of zelfs maar aarzelende hou ding van de kant van overheid zal het bedrijfsleven alle kans geven de richting te bepalen waarin de „in formatie-maatschappij" zich zal ontwikkelen. Alleen een actief beleid zal dat kunnen verhinderen. Het heeft er veel van dat de overheid totnutoe te veel de volger is van de techniek. Dat kan er wel eens toe leiden dat we geleidelijk aan opgescheept ra ken met een aantal prachtige nieu- wè produkten, waar eigenlijk nie mand om heeft gevraagd, maar die wel onze bestaande samenleving grondig door elkaar kunnen schud den. De overheid moet dan achter af maar zien er weer enige orde in aan te brengen. Beter zou het zijn om van te voren met elkaar te bepalen wat we willen hebben en vervolgens eens bij de techniek te vragen hoe ze daarbij kan helpen. DEN HAAG Ria Beckers, fractieleider van de Politieke Partij Radikalen sprak nog geen drie maanden geleden het congres van haar partij toe met de volgende woorden: „De PPR ls twaalf jaar ver der. We weten dat het aanvan kelijke enthousiasme en opti misme al snel een gevoelige knauw kreeg. Alles bleek niet zo maar te veranderen. Ge vestigde machten en structu ren gaven wel wat mee, maar bleken uiteindelijk hard als graniet. Ondanks alle prachti ge discussies en acties ging de bewapeningswedloop ver sneld verder, werd de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter, werd de oliecrisis In '73 de voorbode van een economische crisis die sinds de Jaren dertig zijn weerga niet had, en kwam de mens alleen maar verder in de ver drukking. Door de voort schrijdende techniek, door dat hij werd opgeborgen In de reservaten van de verzor gingsstaat, door de massale werkloosheid en door een po litiek die snel weer In zijn ou de zelfgenoegzame werkwijze terugviel." Met deze termen gal zij aan, dat het voortbestaan van haar partij nog al leszins gerechtvaardigd ls. Een partij die belichaamd wordt door een groot aantal non-conlormisten, die zich on der geen beding wensen neer te leg gen bij de maatschappij, zoals die er nu uitziet In welke flagrante tegenspraak daar mee la de uitspraak die mr. H. W. van Doom vorige week deed ln een Inter view ln het weekblad de Haagse Post: „Ik vindt dat lk niet voor een tweede keer moet weglopen bij een politieke partij. En zolang de PPR bestaat blijf lk m'n contributie betalen. Maar lk ben er wel voor dat er nu eindelijk tot Oud-minister Van Doorn zaken gekomen wordt met de PvdA. Het ls duidelijk dat de PPR ln de PvdA behoort op te gaan. Anders bereiken we niks." Is deze vooraanstaande radicaal be vangen door de „grote mattlgheid", zoals SOP-lelder ds Abma bij de laatste algemene beschouwingen de hedendaagse mentaliteit ken schetst, of moet men hem een koele 'nuchterheid aanrekenen? De oud-ml- nister van CRM UJkt zich de puur Hollandse vraag te hebben gesteld: hoe beleg lk m'n centjes het best? In elk geval meent hij dat de PPR niet langer de horzel zou moeten zijn, die zij ln de loop der Jaren alUJd wilde zijn. Een hotzel overigens die ln de loop der Jaren de pels van de confes sionele pollUek met opgetrokken neus heeft verlaten en nu veeleer de PvdA op de hielen zit. PPR-fractleleider Ria Beckers Dat er bij het ontstaan van de PPR al sprake was van een hevig lonken naar de PvdA ls duidelijk. We moeten daarvoor terug naar 8 mei 1967. Bin nen de KVP was onvrede en tumult over de werkwijze van de partij, die de kiezers niet voldoende duidelijk heid bood en vooral volgens een handvol KVP'ers eens de spiegel voorgehouden moest krijgen ten ein de een Indruk te krijgen van het ge mis aan progressiviteit die zij uit straalde. Op deze dag schoof een groepje van deze kritische katholie ken aan ..aan" een tafeltje ln het Haagse caie de La Palx Enkele KVP-radlcalen, ook wel de groep-Bo- gaers genoemd, sprak met een aantal oudere KVP-pollUcl. „De bijeen komst was niet om over naar huls te schrijven//, zo wordt later uit de school geklapt Het groepje werd ln elk geval wél Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. ROTTERDAM (ANP) De Rotter damse politie heeft Scotland Yard laten weten dat zij (nog) niet kan ingaan op het verzoek om een 45- Jarige makelaar uit de Maasstad te arresteren. De Rotterdammer wordt door Scotland Yard beschouwd als het brein achter een grote scheeps- fraude. De man zou volgens Scotland Yard het plan hebben bedacht om de Libe riaanse tanker 'Salem' voor de kust van Senegal tot zinken te brengen, nadat daarvoor de lading van bijna 200.000 ton ruwe olie tegen alle inter nationale afspraken ln in Zuid-Afrika was gelost. Volgens Scotland Yard was het de bedoeling dat de man en drie ook door de politie gezochte handlangers, behalve de koopsom van de lading olie ook nog de verzeke- ringspennlngen voor het gezonken schip totaal ongeveer driehonderd miljoen gulden zouden lnnem uitgebreid, met als resultaat een wat rommelig geheel, dat door toevallig heden was geformeerd. Maar een club van veertien van deze katholieken, die zich verwant voelden aan de „christen-radicalen", richtte een paar maanden later een bepaald hartig te noemen adres aan het partijbestuur en de partijraad van de KVP. De veertien verzochten deze twee orga nen er zorg voor te willen dragen, „dat op de partij vergadering in Am- hem besluiten worden genomen, die het vertrouwen in de democratie zou den herstellen en de mogelijkheid voor een krachtig en vooruitstrevend beleid zouden heropenen." Het adres kreeg een niet geringe pu bliciteit en sloeg bij katholiek Neder land ln als een bom. Onder het adres stonden een paar opmerkelijke na men. Drs J. M. Aarden, later promi nent PPR-man en mede-oprichter van die partij, oud-premier mr. J. M. L. Th. Cals, dr. M. van Huiten, onder het kabinet-Den Uyl staatssecretaris van PRR-huize, mr. E. C. M. Jurgens, enkele jaren geleden door Van Doom benoemd tot NOS-vooxzitter, drs. R. F. M. Lubbers, de huidige fractielei der van het CDA, en mr. H. W. van Doom, toen lid van de Tweede Ka mer en voorzitter van de KRO. Binnen de politiek waren de reacties verdeeld. Den Uyl voorzitter van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer, vond het adres „bijzonder sympa thiek". ARP-vooizltter Berghuis liet weten dat de Inhoud van de brief hem sterk aansprak. Maar binnen de KVP waren hier en daar verontwaardigde geluiden te horen. Achteraf zullen velen het met de radi calen op dit punt eens zijn: de KVP moest als grootste partij van Neder land maar eens duidelijk zijn tegen over haar kiezers. Je koos KVP, maar met wie ze in zee ging, daar kon je slechts naar gissen. In vijf Jaar tijds regeerde ze immers een keer met de liberalen, een keer met de socialisten en een keer zonder socialisten en zon der liberalen. De kiezer moest weten wat er ging gebeuren en door wie. Zelf maakten de radicalen deze fout niet, rij geloofden zo werd gesteld niet in een samenwerking met de WD of met splintergroepen. Ziedaar de hand die men de PvdA toen al drukte. Voorts formuleerden de radicalen hun gedachten ln punten als: belas tingverlaging komt niet te pas. zo Blazen ze bij u ln de buurt ook dag aan dag oude gebouwen op? Nee natuurlijk. En toch schijnen er zoveel torens en bouwsels de lucht ln te gaan, dat het Veilig heidsinstituut een speciale cur sus geeft waarin je kunt leren veilig om te gaan met springstof fen. Al Jaren zelfs. Het diploma „springmeester" dat Je aan het eind van die cursus kimt halen, wordt door de arbeidsinspectie erkend als wettelijk bewijs van deskundigheid voor de opslag, het vervoer en het gebruik van springstoffen. Heb Je dat diplo ma veroverd, dan kun Je je nog in een vervolgcursus specialiseren in het laten springen van gebou wen en hoge bouwwerken, ln het „springen onder water" en het „springen in open groeven". Dat is dus handig voor individu en die van zins zijn stationsge bouwen met man en muis op te blazen, of een vliegtuig te kapen met behulp van een lading springstoffen. Zo leer Je hoe je Jezelf op tijd in veiligheid kunt stellen. Want op het eerste ge richt lijkt het of ook iedereen met snode bijbedoelingen even die cursus van negen weken kan doen. Gelukkig ligt het niet zo eenvou dig. Iedereen die zich aanmeldt, zeggen ze op het Veiligheidsinsti tuut, moet eerst een bewijs van goed gedrag overleggen dat op het gemeentehuis aangevraagd moet worden. Sta je bekend om je slechte of verdachte gedrag, dan krijg je zo'n bewijs niet en word je ook niet tot de cursus toegelaten. Meestal komen de cursisten trouwens van een be drijf dat met springstoffen werkt, zijn ze al veiligheidstechnicus van beroep en hebben ze een technische opleiding gehad, want ook dat is een vereiste. Boven dien moet ledereen na afloop van de cursus een aantal praktijku ren volmaken, anders krijgt le nog z'n diploma niet. Toch nog niet waterdicht, dat systeem, ondanks de Ingebouwde „veiligheidskleppen", want Je weet maar nooit wat iemand zich met zijn technische opleiding en bewijs van goed gedrag later nog eens ln zijn hoofd kan halen of misschien nu al van plan ls. Een hele troost dat de toeloop nooit overweldigend groot is: vorig Jaar waren er maar 24 kandidaten. Wie er dit Jaar, uit hoofde van zijn beroep dus, bij wil zijn, kan uitvoerige documentatie over de cursus gratis krijgen bij het Vei ligheidsinstituut, afdeling Oplei dingen, postbus 5665, 1007 AR Amsterdam. Jammer trouwens, dat er nog al tijd geen cursus is voor mensen die gevaarlijke chemische stoffen per tankwagen of trein moeten vervoeren. Daar zijn er vast veel meer van dan het aantal mensen dat verantwoord springstoffen tot ontploffing moet brengen. Gewapende onbekenden hebben vorig Jaar Juli de 49-Jarige predi kant Goedlna Toemsa, algemeen secretaris van de Ethiopisch- evangellsche Mekane Jezus-kerk, bulten het kerkelijk bureau ln Addis Abbeba ontvoerd. Zijn vrouw Tsehal Tolessa werd ook meegenomen, maar werd in een buitenwijk van de stad weer los gelaten; ds. Toemsa is sindsdien niet meer gezien. Aangenomen wordt dat zijn ontvoerders in burger geklede veiligheidsagen ten waren, maar de Ethiopische autoriteiten hebben de arrestatie van ds. Toemsa niet bevestigd. Zijn kerk, aangesloten bij de lu therse wereldfederatie, is de grootste nlet-orthodoxe kerk in het land. De meeste leden beho ren tot het Oromo-volk ln het zuiden, dat zich steeds meer ver zet tegen het militaire bewind; gedeelten van het land zouden al bestuurd worden door het Oro- mo-be vrij dings front. Vaak wor den Oromo's ln Addis Abbeba en andere steden verdacht van sym pathieën met het bevrijdings front; dit jaar hebben op grote schaal arrestaties plaats gevon den. In de afgelopen twee jaar zijn veel leden van de Mekane Jezus-kerk opgepakt op verden king van „contra-revolutionis- me". Maar kerk keurt excessen, uitgevoerd in naam van de revo lutie, Juist af, en heeft steeds ge zocht naar een rol binnen de re volutie en niet er tegen. Ds. Toemsa werd al twee-keer eerder ge vr.ngen genomen, in oktober ÏP' 6 en in Juni 1979. Hem ls nooit cS ten laste gelegd, maar aange nomen wordt dat men hem ver dacht van steun aan het Oromo- verzet. Hij heeft die beschuldi ging steeds beslist van de hand gewezen. Beleefde, in het Engels gestelde verzoeken om informatie over de verdwijning van (Engelse spel ling) reverend Gudina Tumsa, kunnen gericht worden aan: It- col. Mengistu Haile Mariam, He- ad of State,-Provisional Military Government of Socialist Ethio pia - Provisional Administrative Council - P.O.Box 5707 - Addis Abbeba, Ethiopia. In een land waar elke willekeuri ge voorbijganger door dë politie naar zijn of haar persoonsbewijs kan worden gevraagd, deugt Iets niet In een land waar alleen de mensen met een zwarte huids kleur verplicht zijn een pasje te dragen ls het helemaal mis. Zuid- Afrika dus. Daar is de pasjeswet geving verankerd in het systeem dat gebaseerd is op apartheid. Het verzet van de kant van de zwarte bevolking tegen de pas jeswetgeving is net zo oud als die wetgeving zelf. Op 9 augustus 1956 werd een hoogtepunt be reikt. Op die dag (vandaag pre cies 34 Jaar geleden) kwamen 20.000 vrouwen uit heel Zuid- Afrika ln Pretoria bijeen om van hun ongenoegen blijk te geven. Het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), de bevrijdingsbeweging in Zuidelijk Afrika, heeft deze dag later tot Zuidafrikaanse vrou wendag uitgeroepen. Behalve daar wordt deze dag ook in Cana da, Engeland en Nederland ge bruikt om mensen te Informeren over de strijd van vrouwen tegen het apartheidsregime. Een vrouw in Zuid-Afrika wordt op drie manieren onderdrukt: als vrouw, vanwege haar huidskleur en als arbeidster. Van verzet van vrouwen tegen hun arbeidsom standigheden komt zelden iets naar buiten, wat niet wil zeggen dat er op dat front niets gebeurt. Half Juli protesteerden bijvoor beeld tien schoonmaaksters ln Johannesburg tegen hun slechte werkomstandigheden. Hun eis om hoger loon (ze verdienen 175 gulden per maand) werd beant woord met onmiddellijk ontslag. Toen de „Post" over deze actie publiceerde werden zij meteen weer in dienst genomen, echter zonder dat op hun eisen werd ingegaan. Inmiddels is één van hen overleden aan de gevolgen van het zware werk. De vrouwensectie binnen de An ti-Apartheidsbeweging Neder land is al enkele jaren bezig om vanuit Nederland de vrouwen- strijd ln Zuid-Afrika te steunen. Ter herdenking van 9 augustus 1956 zullen ln Amsterdam van daag op een aantal plaatsen In formatiestands staan, onder meer op de Dam, het Spul, het Waterloopleln, het Leidsepelin, de Dappermarkt en de Albert Cuypmarkt. Ook zal er een col lecte gehouden worden voor de kindercrèche in Morogoro ln Tan zania, een project van de vrou wensectie binnen het ANC. Wie wil collecteren of meer wil weten over het werk van de Anti-Apar theidsbeweging Nederland kan terecht op Lauriergracht 116 in Amsterdam. Niet alle ouders zullen zo opgeto gen naar hun kind zitten kijken als Irene en Neal Bamard In Cle veland (in de Amerikaanse staat Ohio), wanneer hun kleine Jacob zijn duim in z'n mond steekt Zowel voor het echtpaar als voor Jacob is dat een volkomen nieu we ervaring, want het nog geen twee Jaar oude ventje had tot nog toe helemaal geen duim. Hij werd in oktober 1978 zonder duimen geboren, maar het is orthope disch chirurg Avrum I. Froimson gejukt Jacob één duim te bezor gen door zijn rechterwijsvinger- tje operatief in een soort duim te veranderen. „Zo'n ingreep ls las tiger dan een afgesneden duim er weer aanzetten", vindt Froimson, „maar het is een succes gewor den. Jacob gebruikt zijn nieuwe duim alsof hij nooit anders ge daan heeft" Het zal voor het Jon getje niet de laatste operatie ge weest zijn. In de toekomst zal hij ook zijn wijsvinger normaal moe ten kunnen gebruiken en daarom zal er nog heel wat aan Jacobs handen gedokterd moeten worden. lang er nog zoveel voor de zwaksten ln de samenleving moet worden ge daan. Arme landen moeten worden geholpen en niet slechts met een aal moes. Ook in Nederland moeten ver schillen ln kansen, inkomens en ver mogens worden weggewerkt. Neder land moet de barricades op om te ageren tegen verwerpelijke regimes van dictatoren. Woningbouw en werkgelegenheid moeten voorrang krijgen in het beleid. Eigendom mag niet langer een heilige koe zijn voor het behoudende deel van de natie. Werknemers moeten medezeggen schap krijgen, en niet minder pikant: de wereldvrede is het nemen van risi co's waard. Het Atlantisch bondge nootschap moet dienstbaar worden gemaakt aan dit einddoel: bezuini ging op defensie en tenslotte ontwa pening. Welaan, de radicalen heben niet geze gevierd op de partijvergadering. „De slag om Arnhem" werd verloren en de PPR was in oprichting. Boekhouding We zijn nu bijna toe aan het 127»-jarig Jubileum van deze radicalen, die se dertdien een publiek hebben getrok ken, dat grosso-modo niet meer doet denken aan de radicalen van confes sionele komaf. Als dan de weinig- meer aan de weg timmerende rechter uit Utrecht, Harry van Doom, zijn eigen partij kamikaze aanbeveelt moet Je de boekhouding nog eens doornemen. Als belangrijkste wapenfeit van de nog zo Jonge partij kan toch wel wor den genoemd dat ze twee ministers heeft geleverd aan de op z'n zechtst gezegd ambitieuze regering-TDen Uyl: Van Doom en Trip, heren naar wie werd geluisterd. Maar nu. drie Jaar na de val van dit kabinet en parlementair geopereer in de marge ziet de partij niettemin te rug op een druk bezocht congres. Bij toeval meldde <e radio op dezelfde dag bovendien dat de radicalen vol gens de opniepeilingen weer in de lift zaten. Nota bene een partij met drie man in de Kamer, met twaalfduizend leden, (D'66 heeft slechtere tijden gekend), die vooral regionaal niet schromen om voor hun idealen de straat op te gaan. Een partij bovendien die moge lijke bondgenoten in een progressie ve samenwerking niet ontziet als het om ongezouten kritiek gaat, getuige de woorden van mevrouw Beckers op het congres: „In de politiek van van daag vinden zelfs PvdA en D'66 progressieve partijen van de zestiger jaren het niet meer nodig om geza menlijk een beleid te formuleren dat wel de broodnodige perspectieven kan bieden. Sterker nog: weigeren ook zij het om principiële keuzen te maken, want het gaat tenslotte om regeringsmacht. Wat je ermee doet is twee. De PvdA-fractie had geen echt grote problemen met de uitgangs punten van het sociaal-economische beleid van Van Agt en die heeft ze ook niet met de F-16." Kaarsjes Dat zijn niet bepaalde zaken, die er op wijzen dat de tijd gekomen is om in de armen van de socialisten te vallen. Maar Van Doom is niet de enige in zijn denkbeelden. Mede-oprichter Aarden zei twee Jaar geleden nog in een interview naar aanleiding van het tienjarig bestaan van de partij: Ik brand geen kaarsjes voor de PPR, alleen voor de progressieve samen werking." Een cynicus kan het opgaan in de PvdA natuurljk wel het toppunt van samenwerking noemen, maar duide lijk is dat de huidige PPR-top daar iets anders onder verstaat dan haar nestoren. door Fetze Pijlman Vogels Het gras lag als een grote groene deken geplooid tot aan de buitenwand, met ramen die op niets anders keken dan wei en af en toe een ivaterkant. De eend, de meerkoet in de smalle kreken, de kieviet, grutto, wulp en de fazant, ze waren in dit landschap neergestreken en zongen er elk in eigen trant Er stond een beeldje in de vensterbank. Er hing vitrage met een roze rand en uit de kamer klonk een schrille klank. Er zaten vogels uit een tropisch land: witte, gele, blauwe, groene, rooie, in drie zelfgemaakte vogelkooien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5