vol moed en humor
Een lieve
Italiaan
in Chicago
California Surf:
een saaie film
Marino Marini: een kunst
zonder beperkingen
Een vrouwenfilm
Tennis en liefde
Permette Rocco Papaleo
Howard Spring
Mijn zoon,mijn zoon
En dan nog
Prolongaties
en reprises
Dertien cursisten
op internationale
dirigenten cursu
Nieuwe boeken
Simone Barbès ou la Vertu
Players
De Kern - Baarn
VRIJDAG B AUGUSTUS 1980
FILM/KUNST
TROUW/KWARTET
door W. Wleiek-Berg
't Komt helaas slechts zelden voor dat ln een vrouwenfilm (Ik blijf die term als het niet om een
uitgesproken feministische film gaat bij gebrek aan beter gebruiken) moed en humor de
drijvende krachten zijn. Maar al te vaak wordt de vrouw in dit genre voorgesteld als een wezen
dat door het lot (oftewel de man) voorbestemd is slachtoffer te zijn en vooralsnog te blijven.
Vreemd, deze hergeboorte van het zwakke geslacht.
Als ik het goed heb begrepen, was het de bedoeling vt
regisseur Anthony Harvey om een malse liefdesfilm te make
la „Love Story) met als interessante achtergrond theories
praktijk van het professionele tennisspel.
worden) ontstaat een affaire, die q
danks veel ditjes en datjes, gezaoi
gezeur en theatrale scènes overgu
ln de grote liefde. Zij brengt htt
ertoe, zijn talent te ontwikkelen en»
apotheose is de ster-match in Wij
bledon, fascinerend gefilmd, al w«i
het voortdurend ln beeld rukken n
de lege stoel waar All op hoort j
zitten enige irritatie.
Gelukkig wordt er in Marie-Claude
Treilhou's debuut „Simone Barbès
ou la Vertu" met een geheel ander
bijltje gehakt. Haar titelfiguur (le
vensecht gespeeld door de formida
bele Ingrid Bourgoln, die evenals Si
mone Barbès ouvreuse is) houdt zich Gfiluldfin
met moed. beleid, en een grote dosis
humor staande in haar Parijse straat
wereldje.
wat bijfiguren, bezoekers van het por-
no-bioscoopje waar Simone werkt. Ze
heeft daar een huiselijk plaatsje ver
overd aan een tafeltje in de hal. met
boeken, een lamp, een glas.
Zij zoekt de mannen niet en zij haat
ze niet. ze heeft ze niet nodig (ze is
lesbisch), ze benadert ze met Ironie en
een zeker medelijden. In het begin
(het scenario, dat uitmunt door een
voortreffelijke dialoog, is ook van
Marie-Claude Trellhou) zien we heel
Van de films zien we niets, we horen
alleen belachelijke geluiden die het
decor vormen van de gesprekken tus
sen Simone en haar veel kwetsbaar
der collega, van de commentaren op
de kijklustige mannen die. als het
nodig is, eerder parmantig dan cru op
hun nummer worden gezet. Dit ls niet
Simone's tehuis, maar wat is dat wel?
Zeker niet het etablissement wat ze
bezoekt om haar ontrouwe vriendin
af te halen.
In dat café zien we weer een galerij
van bijfiguren, ditmaal lesbische
vrouwen, amusant, koddig, tragisch,
maar Simone blijft ln die randfigu-
renwereld een bultenstaandster; ze
ziet het aan, ze doet niet mee. Zelfs
een moord schijnt haar kouwe kleren
nauwelijks te raken. Ze ls bedroefd
maar ze geeft zichzelf niet prijs, ze
gooit haar gevoelens niet te grabbel.
Heldenrol
Heeft ze de stereotiepe heldenrol van
de zwijgzame, intrigerende man over-
Ingrid Bourgoin en Martine Simonet in „Sime Barbès ou la
Vertu".
genomen? Ja en nee. Als ze op weg
naar huls wordt benaderd door een
automobilist ls zij het, die letterlijk
het stuur overneemt, maar zij troost
de hullende, wanhopige man met een
zekere nuchtere moederlijkheid.
Simone Barbès ls gewoon een mens
die zich in geen cliché laat vangen, zo
natuurlijk, dat het milieu waarin ze
haar nachten doorbrengt, door ons
noch als een navrante parodie, noch
als een bizarre hel, noch als een door
de status quo vest paradijs wordt
ondergaan. Ietan dat alles zit er
wel inmaant leidende motief
van de film ls,de een zus is, de
ander zo en Sim» gelukkig zichzelf.
Marie-Claude Ttou heeft de omge
keerde wereld vSimone Barbès op
een geheel eig wijze benaderd.
Haar IJzersterke buut smaakt naar
meer.
Amsterdam-Clnier; Rotterdam-'t
Venster, 16 jr.
Maar de achtergrond heeft de voor
grond verdrongen: „Players" ont
leent zijn (relatieve) kracht aan de
lange en zeer realistische tennls-se-
quentles (de beslissende match in
Wimbledon ls een doublure van de
klassieke wedstrijd Villas-Borg ln
1978), het liefdesverhaal hangt er ra
felig bij.
De mannelijke hoofdrol van Chris
Chrtstensen, die zijn tennis-talent
uitbuit terwllle van opllchterspraktij-
ken: zijn boezemvriend verleidt arge
loze toeschouwers tot kwasiargeloze
weddenschappen die de zakken van
het duo spekken) wordt gespeeld
door Dean Paul Martin. In het
gewone leven is hij een tennis-profes-
slonal, die niet van zins ls zijn tennis
carrière in de steek te laten voor een
acteurs-carrière, hoewel hij de zoon is
van Dean Martin, ln de filmbuslness
welbekend.
Zijn tegenspeelster Is All McGraw:
tussen hem en deze veel oudere dame
met een geheimzinnig heden en een
nog geheimzinniger verleden (het is
onmogelijk om daaruit recht wijs te
Echte tennisspelers (Guillermo Vilt
Ion Tlriac, Ilie Nastase om er enkt
te noemen) geven de film een d»
van authenticiteit. De groofc
„vangst" van producer en regisseui
Sancho Gonzales, een tennis-steri
de Jaren vijftig en zestig, die Cl
trainer speelt. „Tennisliefhebl
die zich nog niet zat hebben gekel
aan de televisie-uitzendingen van
gebeuren in Wimbledon kunnen at
„Players" (gefilmd in flash-back
Chris herleeft, tijdens de gw
match, zijn verleden) htm hart oph
len. Ze moeten het liefdesgedoe da
maar voor lief nemen.
W.W.i
Amsterdam-Alfa 1, al.l.
De Italiaanse regisseur Ettore Scola is vrij laat in Nederland
ontdekt, maar na het succes van „Una giornata particolare"
heeft hij een vast plaatsje veroverd.
In afwachting van zijn nieuwste film
„La Terrezza" wordt nu een vroegere
vertoond „Permette Rocco Papaleo".
waarin het oeroude thema van de
vertrapte en geperverteerde onschuld
is aangepast aan een moderne omge
ving. Rocco Papaleo (Marcello Ma-
stroianni) is een Italiaan die als bok
ser is mislukt omdat in zijn karakter
de haat en woede ontbreken. Hij
woont al twintig jaar in Amerika,
doch heeft het niet verder gebracht
dan een armoedig baantje ergens in
Alaska.
Hij komt voor een avondje naar Chi
cago om een bokswedstrijd te zien,
maar wordt op weg naar het stadion
aangereden door een beeldschoon fo
tomodel. Aan haar verliest hij zijn
kinderlijke hart. Ze laat zich amuse
ren door zijn vreemdsoortige, om
slachtige taalgebruik, raakt geïrri
teerd door zijn beleefde vasthou
dendheid, ls misschien ook een beetje
geroerd door zijn goedheid. Maar zij
is zo neurotisch, zo cynisch en zo
kapot, dat ze hem ten slotte haar
macabere vriendenkring toewerpt als
een smakelijk bot.
Van John Milius' film Big Wednesday, waaraan in het Nede
lands de oer-hollandse titel „California surf" is meegegeven-
wordt gezegd, dat er een „waar verhaal" in wordt verteld.
Marcello Mastroianni en Lauren Hutton in „Permette Rocco Papaleo".
ADVERTENTIE
Toestanden
hij zal zich niet meer laten trappen
doch heeft zichzelf verloren. „Permet
te Rocco Papaleo" is, zoals meer
films van Scola, een zwarte komedie
met zeer grimmige ondertonen. Je
kunt er hartelijk om lachen, maar de
nasmaak ls bitter. Scola's losse, na
tuurlijke manier van filmen houdt de
aandacht gevangen, „Rocco" is zeker
de moeite waard, maar het gevoel dat
de regisseur in zijn eigen milieu, Ita
lië, uiteindelijk toch beter thuis is
dan in Amerika li zich niet ver
drijven.
W.W.-B.
Amsterdam-Movies en Alhambra
2, 16 jr.
Het boek van de tv-serie
ligt in elke boekhandel
voor f 25,-
Charles de Wolff geeft vanavond 7
augustus om kwart ovec acht een
orgelconcert in de St. Agathakerk te
Lisse. Hij speelt werken van Andries-
sen, Reger en Cesar Franck In de
Oude Kerk te Amsterdam bespeelt
Herman van Vliet op 9 augustus het
orgel. Centraal staat de grote koraal
fantasie „Wie schön leucht' uns der
Morgenstern" van Max Reger Daar
naast staan op het programma wer
ken van Bach. Mozart. Guilmant en
Dupré
Speciaal vandaag
Rocco is intussen in aanraking geko
men met allerlei toestanden waarvan
hij slechts theoretisch weet had: ra
cisme, homo-seksualiteit, prostitutie
van de erbarmelijkste soort. HIJ be
nadert iedereen onveranderlijk vrien
delijk, hij weet best dat hij bedrogen
en uitgelachen wordt maar met een
zekere waardigheid blijft hij zichzelf.
Tot de oude man bij wie hij zich min
of meer heeft aangesloten, een half
blind wrak dat voortdurend omziet in
wrok en vol venijn spuwt op de we
reld (hij noemt zichzelf Djengis Khan
en zeult rond met een bom om de boel
op te blazen) door een corrupte poli
tieman de dood wordt ingedreven.
Dan raakt Pocco zijn open glimlach
kwijt. Hij neemt de bom en de woede
over, hij is een ander mens geworden.
Die verlorene Ehre der Ksthmrln* Blom Ult-
tekende politiek onthullende film van Volker
Schlöndorff naar de roman van Helnrtch Böll
De gehele week ln Blo. Schiedam.
Prepares voa moaeholra. Bijzonder amusan
te, satirische Franse comedle van Bert rand
Bller. met prachUge rollen van Oerard Dépar-
dleu en Patrick Dewaere. De gehele week ln
Royal 3. Osa.
Die Bleehtrommel Film van Volker Behlön-
dorf f naar bet boek van OQnter Oraas met een
unieke Inbreng van Davld Bennent als Oskar,
de kleine trommelaar. De gehele week ln City
6, Amsterdam.
Uetta Maalna, Anthony Qulnn en Richard
Basehart. De gehele week ln Alhambra 1.
Amsterdam en Odeon 5. Den Haag.
Satyrleon FelUnl'8 bizarre verbeelding van
het leven ln het oude Rome. De gehele week ln
Cinecenter. Amsterdam.
Les demoiselles de Wilko Mooie film vol
Tajechov-achüge sfeer van de Poolse regis
seur AndrzeJ Wajda. De gehele week ln Krtte
rion, Amsterdam.
Cgetra Monagatari Poé til. tedere film van
Kenjl Mlzoguchl, de Jaae meester. De
gehele week ln t Hoogt, tcht
L'Arrentnra Film over geheim en de
ontoereikendheid der mtlljke gevoelens
uit 1059, van Mlchelangelntonlonl De ge
hele week ln Krlterlon, Aerdam en Film
huis, Nijmegen.
Rashomon De beroemdsllm van de be
roemde Japanse filmer Al Kurosawa over
de realiteit van de waarnag. 3 en 0 aug. 't
Venster. Rotterdam; 11 autjkhuls. Lelden.
Prima della Rlvolosslonen van Bernardo
Bertoluccl over revoluüomenUment ln de
Jaren zestig. De gehele w ln 't Venster.
Rotterdam.
De waarheid van dat verhaal zal on
geveer gelijk staan aan de waarheid,
die aan verhalen als „Dik Trom" of
„Pietje Bel" ten grondslag ligt. De
waarheid namelijk van de sterke kna
pen verhalen, die als sociaal en mo
reel kompas moeten dienen voor de
generaties, die de jongenskiel nog net
niet of net wel ontgroeid zijn. Met
andere woorden, het is in beelden,
karakterologie, strekking en omstan
digheden allemaal conventie wat
de klok slaat.
De conventie sluit ln, dat, in het door
Milius en zijn vriend en „mede surfer"
Dennis Aaberg geschreven verhaal,
de „nadruk wordt gelegd op de nood
zaak van het aanvaarden door de
jeugd van een erecode, van onderlin
ge trouw en wederzijds respect". Ro
mantische cliché's, door Milius ook
toegepast in andere voorbeelden van
filmverhalen waarin hij eveneens de
hand heeft gehad, zoals „Jeremiah
Johnson", Evel Knievel" e.a.
Spaakgelopen
Er bestaat, in aanmerking genomen
de publikaties erover of de films die
zijn gemaakt een bijzondere belang
stelling voor reconstructies van „de
Jeugd van de jaren zestig. Die jeugd
scheen iets aan te kondigen van een
nieuwe levensstijl, een nieuw levens
inhoud. Dat is volstrekt spaak gelo
pen. Het oorspronkelijke élan heeft
niet als energiebron kunnen dienen
voor enige spectaculaire vernieu
wing. Waarom niet? Om een ant
woord daarop te kunnen vinden op
die vraag allerlei naverbeeldingen
van de teleurstellende en zelf teleur-r
gestelde generatie groep.
Boeiend
Het thema is belangwekkend genoeg.
Alleen jammer, dat het tot nu toe
alleen maar heeft geresulteerd in
middelmatige cliché's en conventio
nele imitaties van het eerste, fris re
volutionaire élan. In „Big Wednes
day" gaat het om een drietal jonge
ren, in gretige afwachting verkerend
aan de drempel van het volwas*
leven. Je herkent al gauw de <fe
vaste „dramatische" typen. De b
gripvólle waarnemer: hij leeft wel r
gelijk met de vrienden mee, mi
staat er toch wel zo ver naast, datl
hen voldoende begrijpt ln hun caj
citeiten en kwaliteiten. Dan ls en
volstrekt onkreukbare doordramn*
met conventioneel idealistische U.
op het leven, dat nationaal en bi
lijk gestempeld moet blijven,
derde is er de begaafde zwakkel
die op poten gehouden moet won
steeds struikelt en het grote zorgen c
kind blijft van „de vrienden".
Dit speelt zich allemaal af tegen
achtergrond van de surf sport, wai
bij het gaat om de grote bevestigü
van de doorslaggevende voornaai
held van „de vriendschap". In wew
is elke actie, elke wending in de gt
beurtenissen voorspelbaar. Daaroi
als totaal, een saaie film.
Amsterdam-City 7, a.l.
Van onze radio- en tv-redactie.
door G. Kruis
„Vitaliteit en oorspronkelijkheid, respect voor de traditionele waarden en voor het moderne in
even grote mate." Zo kenschetste de kunsthistoricus prof. E. Trier in de Jaren zestig het oeuvre
van de dinsdag overleden Marino Marini die een van de grote voorlopers was van de moderne
Italiaanse beeldhouwkunst.
Simonscoop. Simon van
Collem belicht speelfilms die
binnenkort in ons land in pre
mière gaan. Simon heeft ver
der gesprekken met Clint
Eastwood die in „Bronco Bil
ly" speelt en met Bob Fosse
die „All that Jazz" regisseerde.
Ned 1 19.52 uur
Dream Weaver. Een show
die de Gouden Rosos van Mon-
treux dit jaar won. Het talent
van de internationale schaats
ster Toller Crantson staat cen
traal in het programma.
Ned I 20.35 uur
TROS-Sport Extra besteedt
aandacht aan de twee interna
tionale voetbaltoernooien die
dit weekeinde in ons land ge
houden worden. In Amster
dam spelen vanavond Ajax en
Bayern München en AZ'67 en
Nottingham Forest tegen el
kaar. In Rotterdam bindt Fey-
enoord de strijd aan tegen FC
Brugge en spelen Schalke 04
en Southampton tegen elkaar.
Ned 1 22.25 uur
Ik kan me voorstellen dat zo'n uit
spraak als je hem niet goed tot je laat
doordringen, nu wat ouderwets over
komt. Maar professor Trier heeft het
niet over respect voor de traditie,
maar over de „traditionele waarde"
In Italië is dat de roemrijke beeld
houwkunst van het oude Rome die
toch voor een heel groot deel was
gebaseerd op een ronduit grandioos
vakmanschap.
Bij Marini ging dat gepaard met een
indringende emotionele zeggings
kracht. Als je bij zijn beelden spreekt
van „mooi", bedoel Je daar niet alleen
de schoonheid in estetisch opzicht
mee, maar vooral de uitingen van een
diep menselijke bewogenheid. Want
dat was de grootste kracht van Mari
nes plastieken: het deelhebben aan
het door iedereen, bewust of onbe
wust geweten gebeuren, dat leven
heet. Marino Marini zal de geschiede
nis ingaan als de beeldhouwer Marini.
maar er was ook nog de schilder Mari
ni. „de kunstenaar." zoals één van
zijn biografen, Raffaele Carrieri
schreef, „wiens kunst geen enkele be
perking kent. Zij ontstaat uit een
primaire behoefte tot communicatie
en kan beschouwend zijn, bruisend,
origineel, berekend, spontaan."
En evenmin als je in feite onder
scheid kunt maken tussen de beeld
houwer en de schilder Marini, kun je
dat tussen zijn schilder- en beeld
houwkunst. Het vormt een nu afge
sloten totaliteit. Baudelaire noem
de de beeldhouwkunst „een kunst der
Caraïben", omdat zij zo oud was als
de wereld. Hij verweet haar zelfs be
grijpelijk te zijn voor boeren. Zo be
grijpelijk als het ware dat hij, Baude
laire de denker, de intellectueel, met
zijn egoïstische conflicten er niets
meer van begreep. Het moeiteloze
genieten was hem wellicht vreemd
geworden. Kunst ls en ik geloof dat
dit de enige min of meer aanvaardba
re definitie is een afspiegeling van
het leven. Niemand begrijpt iets van
het leven als zodanig, je kunt het
aanvaarden, eronder lijden, ervan ge
nieten.
Kunst is net zo onbegrijpelijk. Het is
immers onmogelijk uit een bepaald
kunstwerk waardoor je diep getroffen
werd. precies dat complex van gege
venheden te distilleren dat die ont
roering teweeg bracht. Een-alleen-
maar-verstandelijke benadering van
kunst kan eventueel tot een bepaalde
registratie leiden. Niet tot een verdie
ping van Inzicht
Eén van de plastieken van Marini „II
grande Miracolo", het staat op het
Zuidplein in Rotterdam, zie ik vaak,
een ongelofelijk mooi beeld: het
paard is uitgelopen, staat zelfs niet
meer op de achterste benen, het
steunt daar zelfs nog ternauwernood
op. De voorbenen klauwen angstig in
het niets, zoekend naar enig houvast,
de ruiter heft de armen ten hemel en
blijft, als door groot wonder, il grande
miracolo, te paard. Een bijna bizar
één zijn van mens en dier. De vorm
geving is teruggebracht tot de volko
men essentie. Een uiting van woeste
kracht die nog net beheerst wordt.
Sober maar dramatisch met enkele
lijnen in de ruimte geschreven. Dat is
de registratie. Wat je werkelijk onder
gaat bij het telkens weerzien van deze
plastiek is niet exact onder woorden
te brengen.
Marini's kunst is nooit helemaal ab
stract geworden. Hij baseerde zich op
herkenbare onderwerpen die steeds
weer terugkeerden: paarden, met of
zonder ruiter, vrouwenfiguren Po
mona's en saltimbanks, kermisgas
ten. De 'een'realitelt die hij in de loop
der jaren op een steeds veranderende
maar ook steeds weer eigen manier
interpreteerde. In het werk van Mari
ni. word je dikwijls geconfronteerd
•MMM
HILVERSUM Zes Engelsen, dn
Amerikanen, drie Nederlanders s
een Canadees nemen deel aan de 7'.
Internationale Dirigentencursus vc
de NOS, die deze maand in Hilversuc
wordt gehouden. Deze dertien cursu
ten werden uitgekozen na een toel*
tingsexamen, dat de afgelopen dage
plaatsvond en waarvoor 23 kandid»
ten waren.
De cursus, die wordt geleid door
Engelse dirigent Edward Downet
staat dit keer geheel in het teken va:
de Opera en de operette. De eerst*
twee weken wordt door de dertic
cursisten gewerkt met twee piarüs
ten, de Nederlandse pianist Jan Slot
houwer en de Engelsman Andrei
Greenwood. Daarna kunnen maJd
maal acht van hen verder met tw«
NOS-orkesten het Omroeporkest
en het Promenade Orkest en hf
Groot Omroepkoor en solist
daaruit
Tijdens de cursus is er een openbi
cursistenconcert door het Omroep
kest en solisten uit het Groot
roepkoor. Dit concert wordt gegevi
op zaterdag 23 augustus om 20.15 uir
in VAR A-studio 1 te Hilversum. I"J
slotconcert van de cursus is zaten
30 augustus in de KRO-studio in I
versum. Daaraan wordt meegewerl
door het Promenade Orkest,
Groot Omroepkoor en solisten.
De dertien werkende kursisten zijr
(ln alfabetische volgorde)
Daan Admiraal (31) Nederland (Amsterdam). U»
Brown (35) Engeland Brace Cohen (32) Amerlf
Paul Wilson Daniel (22) Engeland Andrew Orw
wood (31) Engeland Ayls Jonnides (37) Engelai
Igor Kennaway (32) Engeland Gilbert Paten"
(33) Canada James Ponman (271 Engeland. E
ard Rasquin (33) Nederland (Maastricht). D
Robertson (22) Amerika Martin Rutlshauer (2
Amerika. Lex Veelo (30) Nederland (Den Hal
AO-boekje nr 1825: Gebruik en mb
bruik van de wereldzeeën, door A. I
Zwinenberg. Uitg. Stichting IVIO, Lt
lystad. (20 blz - 1.90).
Marino Marini: „Rrd met ruiter" 1956-1957
met een extatisch kutenaarsschap. uit de bewonderende bewondering
Die extase werd echtnoott tot een om de dingen en niet uit een hoog- "uC"sImsom"Alohen":d
roes. omdat zij kennéc voortkwam' moedig besef van eigen grootheid ö°mera. uitg. Samsom. Alphen ad
Van uitgeverij Elsevier te Amst
dam zijn de volgende boeken: 2<H
nxaktfototips, van R. A. Bürkle (100,
blz - 10.90). Een ondergronds be
staan, een avonturenroman van I
Cottonwood (228 blz - 18.90). Ee»
zaam duel, roman van A. Evans ov«t
de oorlog ter zee (248 blz - 19.90). Hd
blauwe ijs, avonturenroman van H
Innes (319 blz - 14.50). Bewijs val
herkomst, roman van F McDonald
(427 blz - 34.50).
De strijd om het bestaan, een inlq
ding in de politieke economie van F
Rijn (280 blz - 32.50).
~s
