GOS valt Nederlands
synodebesluit fel aan
Kerk in Nicaragua doet voorzichtig
Duitse bisschop wil
twee theologen kwijt
Trouw
Zondeval
der
kerkvaders
i u r
VANPAA<
'Geen homo aan Avondmaal'
VOORBUGAr
Petitie tegen
'preolymische
schoonmaakwoed
Conferentie
VRIJDAG 25 JULI 1980
door Aldert Schipper
NIMES De gereformeerde afgevaardigden in NImes hebben een alternatieve inhoud
gegeven aan het synode besluit van het vorige najaar waarin de gemeenten werden
opgeroepen tot aanvaarding van de homofiele naaste en waarin gezegd werd dat de kerk de
homofiele geaardheid en beleving niet kan veroordelen, omdat het laatste woord in deze alleen
aan God is.
Deze synodale uitspraak werd alom,
ook door homoseksuelen, opgevat als
aanvaarding van de gereformeerde
homo in zijn totale wezen inclusief
zijn seksuele praktijk. Hier in Nimes
blijkt echter dat de synode zich des
tijds alleen voor de aanvaarding uit
sprak van de homofielen die als vrij
gezel door het leven gaan en dus geen
vriend of vriendin hebben.
Dit moest ik tenminste opmaken uit
de woorden van prof. dr. K. Runia,
die daarover namens de Nederlandse
gereformeerden de gereformeerde oe
cumenische synode gisteren toe
sprak. Runia zei dat hij eerst tegen
het synodebesluit was, maar bij nade
re beschouwing had hij ingezien dat
de synode alleen sprak over de homo
fiele geaardheid en de homofiele
praktijk buiten beschouwing liet. De
Apeldoomse christelijk gereformeer
de prof. dr. W. H. Velema merkte
ironisch op dat hij het wel vreemd
vond dat hij naar Nimes moest reizen
om deze uitspraak van Runia te ver
nemen.
Zonde
Runia's herinterpretatie van het sy
nodebesluit was echter piet voldoen
de voor de homo-jagers onder de
GOS-leden om hen tot Inkeer te bren
gen. Voor de synode begon waren de
Nieuw-Zeelandse reformed churches
en de Free church of Scotland al op
het vinkentouw gesprongen. De af ge-
Van onze kerkredactie
AUGSBURG De roomskatholieke bisschop van Augsburg,
mgr Josef Stimfle, heeft twee theologen de kerkelijke leerbe
voegdheid ontnomen, ZIJ zijn als wetenschappelijk medewer
ker verbonden aan de katholieke theologische faculteit van de
Augsburgse universiteit.
vaardigden uit deze beide kerken, ds.
G. I. Williamson en prof. C. Graham
bleken nog steeds de homoseksuali
teit in zijn theorie en praktijk als een
zonde te zien en zij wilden dat de
Nederlanders dat de Nederlanders
dat ook zo zagen. Prof. Graham vond
het onderscheid maken tussen homo
filie en homoseksualiteit of hoe je dat
ook noemt kan een kerk net zo min
aanvaarden als moord en diefstal.
Liefde tussen twee mannen mag niet
liefde heten maar is wellust. „Harde
woorden", aldus Graham, maar „de
kerk moet het homoseksuele kwaad
aanwijzen, de homo helpen er vanaf
te komen en zij mag de homo niet
aanvaarden. Dan wordt de hele ge
meenschap ziek. Dat is de ware taal
der liefde, namelijk die van betouw,
inkeer en gehoorzaamheid". William
son vond dat de grens bereikt is bij de
Nederlandse gereformeerden. Hij wil
de absolute zekerheid dat in Neder
land de praktiserende homo tenmin
ste van het Avondmaal geweigerd
wordt. „Hier is geen compromis mo
gelijk". aldus de Nieuwzeelander.
Sodom
De bisschop beroept zich op het con
cordaat tussen Beieren en het Vati-
caan; volgens deze regeling heeft de
plaatselijke bisschop het recht de be
noeming te weigeren of het ontslag te
eisen van docenten aan de theologi
sche faculteiten die zijn ingeschakeld
bij de rk ambtsopleiding. In Tübin-
gen in de deelstaat Baden-Württen-
berg deed onlangs een dergelijk geval
zich nogal geruchtmakend voor inza
ke de Zwitserse hoogleraar Hans
Küng.
De actie tegen de beide theologen,
Michael Lattke en Werner Hörmann.
is ondernomen meteen op de eerste
dag van de zomervakantie. De bezwa
ren die de bisschop tegen Lattke
heeft zouden vooral hierin bestaan
dat Lattke zijn twee kinderen niet
heeft laten dopen. Het echtpaar Latt
ke, beiden theologen, vindt dat de
kwestie van de kinderdoop ook in de
rk kerk een omstreden zaak is en kan
zijn en zij hebben op goede gronden
en met veel overleg ervoor gekozen de
doop uit te stellen totdat hun kinde
ren daar zelf aan oe zijn.
G«heim
In het geval Hörmann zou er aan zijn
orthodoxie getwijfeld worden. Vol
gens Hörmann heerst er al jaren een
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordta Dagblad,
Nieuwe Haagae Courant met
Nieuwe Leldae Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur ing. O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel 020-913456
telex 13006
Postgiro 66 0000
Bank Nad Credietbank
Rekaningnr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel. 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel. 010-115588 (redactie)
tel. 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westbtaafc 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel. 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Oen Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLANO
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand 16,98
Per kwartaal f 50,95
Per half jaar 101.90
Per jaar 201,60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave (amiliebenchten 9-19 30
van maandag t/m vnjdag. Op
zondag van 18-20 uur telef 020-
913456
Opgave mmi-advertenties tel
020-936868 ol -schriftelijk aan
Mini-Adv afdeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend schrif
telijk aan onze Amsterdamse
adressen
klimaat van wederzijds wantrouwen
en is hij in het geheim aangeklaagd.
„In tegenstelling tot het gangbare
recht geldt hier dat je schuldig bent
totdat je bewezen hebt onschuldig te
zijn", zo verklaarde Hörmann. Maar
van officiële zijde wordt erop gewe
zen dat Hörmann zijn priesterambt
heeft neergelegd, zonder de daarvoor
benodigde kerkrechtelijke stappen te
ondernemen. Hij zou zich daardoor in
een kerkrechtelijk vacuüm hebben
geplaatst en daarmee zou zijn positie
als katholiek theoloog onhoudbaar
zijn geworden. Hörmann beweert
echter dat hij niets heeft „neerge
legd", hij zou alleen gevraagd hebben
zijn ambt een tijdje te laten rusten.
De rector van de universiteit, prof.
Meessen, wil de juridische conse
quenties van de bisschoppelijke be
slissing zo klein mogelijk houden.
Juist zoals in het geval van Küng
gedaan is wil hij zoeken naar wegen
om de beide theologen zo veel moge
lijk te laten blijven functioneren.
Meessen verklaarde verder door de
beslissing van de bisschop volledig
verrast te zijn.
De kwestie in Augsburg is niet een
duplicaat van de zaak-Küng. In Tü-
bingen moest het hele Duitse episco
paat plus de Vaticaanse curie eraan
te pas komen, mede omdat de plaat
selijke bisschop, Georg Moser. zich
tot het laatste toe nogal terughou
dend opstelde. De bisschop van
Augsburg handelt daarentegen zelf
uit zijn eigen verantwoordelijkheid;
hij staat bekend als een exponent
van de rechtervleugel van het West-
duitse bisschoppencollege
De afgevaardigden uit Schotland en
Nieuw-Zeeland kregen gezelschap
van de Australiër Arent de Graaf en
de Zuidafrikaan Duvenhage. Deze
laatste acht het verschijnsel van de
homoseksualiteit net zo iets als pro
miscuïteit, het snelle wisselen van
seksuele partners.
Het typeert de permissieve maat
schappij, waarin vrijwel alles is toe
gestaan. In Zuid-Afrika is het ver
schijnsel dan ook onbekend, aldus
Duvenhage. Hij herkende deze ver
schijnselen niet alleen in de tijd van
Noach en Sodom en Gomorra, maar
ook ten tijde van het verval van het
Romeinse Rijk. De Zuid-Afrikaan zei
dat hij schroom moest overwinnen
bij het spreken over een optocht van
homo's, die een collega van hem eni
ge tijd geleden met eigen ogen in
Amsterdam had aanschouwd. „Ons
enige wapen daartegen is de oproep:
„Terug naar God", aldus de Zuid-
Afrikaan. Ook hij wilde van geen
compromis ter synode weten.
De Australiër Arent de Graaf gaf ook
nu weer het standpunt van zijn syno
de weer „Ons standpunt is dat God
aan de man niet een man, maar een
vrouw als partner heeft gegeven. Ho
moseksualiteit, zeker als dat wordt
gepraktiseerd, is dus tegen de natuur
die God heeft geschapen." De Graaf
raakte bovendien het punt van de
theologische onderbouwing van het
gereformeerde synodebesluit van vo
rig najaar aan. Nadat de synode had
besloten tot aanvaarding van de ho
mo's droeg zij een studiecommissie
op om de Schriftgegevens daarover te
ordenen en te interpreteren. Dat laat
ste heeft in Australië een verkeerde
indruk gemaakt. „Hoe kunnen de ge
reformeerden nu nog van de Zuid-
Afrikanen verlangen dat zij naar Hol
land luisteren, als deze laatsten niet
bereid zijn om de bijbel serieus te
nemen," riep De Graaf uit.
Prof. Runia vertelde dat de gerefor
meerde synode twaalf jaar met het
bijbelse spreken over de homoseksu-
Dat er na de kerkvaders nog
steeds gedacht wordt over de
vragen van oorlog en vrede,
kan de brochure „Alles over
dienstweigeren" van Pax
Christ! bewijzen. Uit die bro
chure komt deze cartoon van
Len Munnik.
door dr. K. A. D. Smelik
Een niet verwezenlijkt onderwijsproject bij de Vrije Universiteit heeft ertoe geleid, dat
een collegecyclus over het thema „Kerk en vrede in oudheid en middeleeuwen'' nu in
een publikatie aan een breder publiek wordt aangeboden. Het gaat hier om een thema,
dat zijn actualiteit heeft behouden, en om deze reden is dit boek een aanwinst voor wie
in christelijke visies op de vragen rondom oorlog en vrede geïnteresseerd is.
In het boek van J. N. Sevenster:
„Bijbel en bewapening" kan men
lezen, dat in de Bijbel zelf geen
duidelijke uitspraken over het
probleem van oorlog en vrede ge
daan worden. In het boek „Kerk
Vrede in oudheid en middeleeu
wen" vindt men als het ware het
vervolg: men kan zien hoe de kerk
zich geleidelijk aan steeds meer
bij wereldse aangelegenheden be
trokken voelde, en hoe parallel
daaraan visies over de vrede wer
den ontwikkeld en herzien. Tege
lijkertijd ook, hoe christenen zich
steeds hebben verzet tegen een al
te gemakkelijke gelijkschakeling
van christelijke beginselen met
wereldse belangen.
Verschillend
De opzet van het boek is voor de
twee delen (oudheid en middel
eeuwen) verschillend. Bij het ge
deelte over de middeleeuwen ligt
de nadruk op deelonderwerpen,
ieder behandeld door een andere
auteur. Zo krijgt men een beeld
van een aantal visies en initiatie
ven, die in de Middeleeuwen ten
aanzien van de vrede ontstonden.
Deze opzet is begrijpelijk, maar
heeft voor de buitenstaander het
nadeel, dat hij de grote lijnen niet
makkelijk in het oog krijgt.
Wat de oudheid betreft, is voor
een andere aanpak gekozen, die
het de lezer makkelijker maakt.
De verschillende hoofdstukken
zijn op één na van de hand
van één auteur L. de Blois, en zij
willen een overzicht van de gehele
ontwikkeling van het denken over
oorlog en vrede bij de antieke
christenen geven.
Doordat de auteur deze opvattin
gen steeds in een historisch kader
plaatst, kan men de veranderin
gen in de visies der kerkvaders
makkelijker begrijpen. In een eer
ste fase, toen men de wederkomst
van Christus nog als zeer nabij
verwachtte, was de belangstelling
voor wereldse aangelegenheden
gering, dit in navolging van het
nieuwe testament. Men bad voor
keizer en staat, maar onthield zich
van wapengeweld, althans in theo
rie. Toen er echter steeds meer
christenen kwamen, raakte de
kerk ook meer betrokken bij het
voortbestaan van het Romeinse
rijk, dat in deze periode minder
vanzelfsprekend werd.
Betrokkenheid
Deze betrokkenheid nam sterk toe
vanaf Cons tan tijn de Orote: het
christendom en het Romeinse rijk
werden min of meer aan elkaar
gelijkgesteld en pacifistische
ideeën, dat christenen geen sol
daat konden worden of blijven,
werden herzien. Men had ook wei
nig keus. Dankzij de legers aan de
grenzen van het rijk, had het Mid
dellandse Zee-gebied een onge
kende tijd van vrede gekend. Ver
mindering van de militaire in
spanning zou een toevloed van
barbaarse volkeren ten gevolge
hebben en het ineenstorten van
het rijk, dat deze vrede garandeer
de. Daarpm werden christenen ge
acht de verdediging van dit rijk
ook met het zwaard op zich te
nemen. Het christelijke pacifisme
van de voorgaande periode werd
nu voorbehouden aan de geeste
lijkheid.
Begrip
Dit compromis tussen het gebod
de vijand lief te hebben en het
belang van de staat wordt thans
door sommigen wel als een zonde
val van het christendom gezien. In
deze visie geldt het bondgenoot
schap tussen kerk en staat in de
vierde eeuw als een voor het chris
tendom ongunstige ontwikkeling.
De Blois voelt weinig voor een
dergelijke moraliserende benade
ring: de christenen konden ge
zien de historische omstandighe
den moeilijk anders dan deze
weg kiezen.
Inderdaad, wanneer men de histo
rische achtergrond kent (en wie
die niet mocht kennen, vindt in dit
boek een uitstekend beknopt
overaicht), zal men begrip hebben
voor de keuze van de kerk toen.
Dat neemt niet weg, dat de herzie
ning van christelijke opvattingen,
die toen plaatsvond, tot op heden
doorwerkt en bepaald niet altijd
ten gunste. Om die reden acht ik
een kritischer benadering van de
ze keuze toch niet onverantwoord.
Dr L. de Blois en prof. dr A. H.
Brederode (red.), Kerk Vrede in
oudheid en middeleeuwen. Uitg.
Kok, Kampen, 202 blz., prijs
ƒ27,50.
T-
aliteit is bezig geweest. Dat kun je
dus onmogelijk onwil noemen om
naar de Schrift te luisteren en een
collega van Runia uit Kampen dr. E.
Noort legde uit dat de gereformeer
den juist nog trouwer de Schrift wil
len uitleggen dan veelal gebruikelijk
was in het verleden. Maar het veran
derde allemaal niets aan de vastbe
slotenheid van de tegenstanders dat
er een motie moest worden aangeno
men waarin duidelijk en onontwijk
baar werd gezegd dat gepraktiseerde
homoseksualiteit zonde is en dat
mensen die hun seksualiteit zo bele
ven niet aan het Avondmaal thuis
horen.
De Apeldoomse prof. Velema wilde
dat zo'n uitspraak wordt gedaan om
dat de gemeente beschermd moet
worden. Zoiets stond ook te lezen in
het commissierapport Hierin werd
zelfs de bescherming van kinderen
genoemd als motief voor een vastbe
sloten optreden tegen de geprakti
seerde homoseksualiteit. In dit com
missierapport werd bovendien ge
zegd dat de G08 in overeenstem
ming met de traditionele reformatori
sche schriftopvatting en de belijdenis
de homofiele praktijk als zondig
moet verklaren. De gereformeerden
worden opgeroepen verheldering te
geven over hun inzichten en zij moe
ten verzekeren dat praktiserende ho
mo's niet aan het Avondmaal worden
toegelaten. De gereformeerde synode
praeses ds A. C. Hofland en diens
plaatsvervanger ds C. H. van der Berg
door Koos Koster
MANAGUA Tijdens een vergadering van priesters vroeg
een van de aanwezigen aandacht voor het probleem of pries
terstudenten die met dé wapens in de hand tegen Somoza
gevochten hadden nog wel door konden gaan met hun studie.
Het werd doodstil, tot een Spaanse priester uitriep: „Ik wil
niemand kwetsen, maar mijn vraag is of wij die niet de
wapens hebben opgenomen wel door kunnen gaan met ons
priesterschap."
Eén jaar na de revolutie in Nicaragua
staan veel bisschoppen, priesters en
religieuzen met een mengeling van
onbegrip, achterdocht en vrees tegen
over de ontwikkelingen van de nieu
we volksdemocratie. Op het punt van
creatieve catechese, pastorale bege
leiding en theologische oriëntatie in
het revolutionaire proces laten vele
priesters het nog afweten. Een uitzon
dering is, het centrum voor vorming
en toerusting van boeren; dit pro
beert met populaire brochures de
boeren het verband bij te brengen
tussen christelijk geloof en revolutio
nair handelen. Elders zijn mensen
bezig de volksreligie te zuiveren van
allerlei bijgelovige elementen en
open te breken naar een revolutionai
re inzet toe. Meer theoretisch doet het
oecumenisch centrum van mgr. Val-
divfèso in Managua hetzelfde
Van de andere kant maakt de welva
rende klasse gebruik van de religie
om de wat bang uitgevallen midden
klasse te waarschuwen voor commu
nisme, atheïsme en Cubaanse en Rus
sische invloed
Twee kerken
De Belgische non Lucy Morren noemt
de revolutie van Nicaragua ontzet
tend edelmoedig. Zij probeert in de
streek rondom Esteli de voedingsge
woonten te verbeteren. Zij vindt de
ruimte voor vergeving een teken van
die edelmoedigheid. In Salvador en
Guatemala ziet zij die ruimte niet.
Er zijn eigenlijk twee kerken in Nica
ragua. vindt een medezuster, de kerk
van het volk en de officiële kerk. In de
kerk van het volk komen boeren 's
zondags praten over alcoholisme, de
mannenmaatschappij, de verbete
ring van wegen en de prijzen van
landbouwprodukten en vragen van
daaruit naar het licht van het evange
lie over deze problemen. De meeste
boeren denken niet in termen van
communisme of kapitalisme, niet van
systeem en ideologie. Hun interes
seert de verbetering van hun lot als
individu en ais klasse en de uitroeiing
van de onderdrukking
De officiële kerk speelt een twee
slachtige rol, ook bij monde van de
aartsbisschop van Managua, mgr.
Obando y Bravo. Een negatief bis
schoppelijk schrijven in juli vorig
jaar en een document in november
dat het socialisme positief waardeert.
Dit laatste zou zijn opgesteld door de
Peruaanse bevrijdingstheoloog Gus
tavo Gutierrez. Nu neemt de officiële
kerk meer een centrumpositie in; na
de eerste roes van de overwinning
volgt nu de kennismaking met de
werkelijkheid, aldus mgr. Obando.
Volgens zuster Morren heeft de kerk
de boot gemist bij de alfabetiserings
campagne. Zij heeft weinig gedaan
om de jeugd aan te moedigen voor
deze „kruistocht tegen het analfabe
tisme". In tegenstelling tot El Salva
dor en Guatemala schijnt de kerk
van Nicaragua eigenlijk niet voorbe
reid op de revolutie. Het zijn vaak de
niet-christelijke commandanten van
Mgr Obando y Bravo houdt een herdenkingsrede voor de slachtof
fers van heh tijdperk Somoza.
de revolutie die bijbelse taai in hun
toespraken durven gebruiken
Lichaam
Toen het lichaam van de voornaam
ste ideoloog van het Sandinistisch
bevrijdingsfront. Carlos Fonseca
Amador, werd overgebracht, hield
Tomas Borge als minister van bin
nenlandse zaken een rede. Hij wees
op de kist en zei: „Deze beenderen
zijn niet dood, maar Carlos leeft on
der ons, ieder moment dat wij ons
lieten alleen op dat laatste punt we
ten de aanbevelingen van de GOS-
commissie niet te aanvaarden.
In de overwegingen staan nog meer
dingen die lastig te verdedigen zullen
zijn in Nederland. Zo zou de homo
seksualiteit brede verspreiding krij
gen als de kerk haar accepteert. De
gereformeerde synode krijgt een oor
konde van onvermogen aangeboden
en haar besluit wordt onduidelijk en
zelfs verwarrend genoemd. De com
missieleden onder wie ds Hofland en
ds Van de Berg zeggen dat de proce
dure waarlangs het besluit vorig jaar
in Lunteren werd genomen te betreu
ren is en zij betuigen hun spijt dat zij
de zusterkerken er niet bij hebben
geraadpleegd.
VAKANTIE EN GOD
Ik was nog niet klaar gekomen rot c
mijn gedachten over vakantie eni
dingen, en de naaste en jezelf Nu
dan; vakantie en God. Vakantie ij 7
een stuk vrijheid die je krijgt. Je
moet eens even niet alles, je mag.
Soms denken wij dat vakantie
betekent: vrij van. Zo vatten we to
al vaak het begrip vrijheid op.
Intussen hebben we elkaar verteld a
dat vrijheid in de eerste plaats is:
vrijheid vóór. Als we ons dus in 4
vakantie gedragen volgens de
houding: vrij van God, dan zijn
ernaast. Vakantie van God. Je ho
niet meer aan Hem te denken. Ikltjj
me dat wel indenken. Ik denk dalj
geldt voor mensen voor wie God I
zoiets is als het boze oog, of, mini'
bedreigend: het altijd toeziend 01
Jona dacht ook toen hij de opdr
hoorde: ik smeer 'm. Dat hing, d
ik, nog een beetje samen met de
heidense gedachte, dat ieder la
god had. Was je de grens over d
hield zijn machtsbereik op. In h
boek Koningen wordt dan ook a
gesproken van „de god des land]
Maarzo negatief wil ik hier niet01
schrijven, 't Lijkt me nogal
onvolwassen, wat het geloof betn
om te denken dat je met vakantk
vrij van je geloof bent. Vrij vóór4
Vrij voor God. Eerlijk gezegd kwa
je anders ook niet zo veel aan Hes
toe. Tussen haakjes: ik wil Hem rt
isoleren van de mensen, misschitt
was je heel druk, in zijn geest, mtt
mensen bezig. Maar: God op zich
Ook dat kan misverstand wekket
bedoel niet dat wij iets weten van
God op zichzelf. Ik bedoel dan: O
in je hele leven. Hoe komt Hij da*
voor? Hoe beleef je, hoe beleef Je
dan? Wat betekent Hij voor je? I
niet in twee woorden te zeggen. M
wel krijg je misschien juist in die 1
dagen een beetje de gelegenheid!
daar eens, al wandelend, over te
denken en te spreken.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Hansweert (bijst. p
raat) W. B. Harleman te WilT
te Oud-Loosdrecht A.
Joure; door de gen. synode te I
(geest. vera. Huis van Bewaring) ij
de Savornin Lohman te Bis
Aangenomen: naai- Eexta J. W. E
kert te Lemelerveld.
Bevestigd: te Utrecht ten
van het bejaardenpastoraat in i
pleeghuizen: J. G. Bos uit Slochtq
Met ingang van 1 aug. is ven
emeritaat verleend om gezorv"
redenen aan E. Stegenga te f
terveen. Hij neemt geen t'
een kerkdienst.
ALG. DOOPS. SOC.
Afscheid: op 27 juli van j
D.- L. Th. Broer ber. te Bui
den.
GEREF. KERKEN
Afscheid: van Deventer: G. Kal
ber. te Vlissingen.
Benoemd: tot docent godsdienst!
Scholengem. Amsterdam-Noord?
van Gilst te Papend recht, die
benoeming heeft aangenomen.
inzetten voor een nieuw Nicaragua.
Net als de apostelen die naar het
lichaam van Christus zochten: zij
werden verwezen naar de Opgestane,
die leeft. Zo worden wij bij deze
plechtigheid opgeroepen om ons te
laten inspireren door Carlos Fonseca
die onder ons leeft en van wie alleen
het lichaam in deze kist ligt. Hij is één
van de doden die nooit sterft," aldus
minister Borge.
Het centrum voor vorming en toerus
ting wil het pastoraat vooral concen
treren op het platteland waar 60%
van de bevolking woont. De proble
men zijn er enorm; analfabetisme,
ziekten, ondervoeding. En alleen met
gezonde mensen kun je revolutie ma
ken, zegt Frans Meyer die onder de
boeren van Chinandega in het noord
westen werkt.
Het anti-communisme is een van de
obstakels die kerkelijke vernieu-
wingsgroepen tegenkomen. Het is
veertig jaar lang door de Somoza-
dynastie bij het volk ingestampt en
vooral sterk in kerk en middenklasse.
Maar in de loop van dit jaar zijn de
media grotendeels in handen van de
sandinisten geraakt en dezen pogen
daarmee de bevolking te laten zien
waar de onderontwikkeling van Nica
ragua aan te wijten is geweest. De
officiële kerk maakt de indruk achter
te liggen op het tempo waarmee de
bevolking zich bewust wordt van het
onrecht in haar geschiedenis. De bis
schoppen willen voorkomen dat door
een anti-revolutionaire houding de
kerk in een isolement raakt, zoals dat
indertijd met de katholieke kerk in
Cuba gebeurd is.
In Nicaragua zijn velen overtuigd dat
de katholieke kerk en de commissie
voor de mensenrechten de belangrij
ke taak en de mogelijkheid hebben
om de sandinisten zo nodig te critise-
ren of op fouten te wijzen. Zij zijn de
enige die dat kunnen doen zonder zelf
op macht uit te zijn. Kritiek wordt
weliswaar niet altijd in dank afgeno
men, maar de commandanten van de
revolutie luisteren er wel naar
WENEN In een petitie met 50
handtekeningen heeft de Oostent
se commissie Justitia et Pax de 1
lating gevraagd van veertig gekrri
in de Sowjet-Unie. Volgens de pel
die bij de Russische ambassade 1 u
afgegeven door de Linzer wijblsac
Alois Wagner heeft er een pre-olyn
sche schoonmaakwoede gehet
„Het is pijnlijk te moeten const]
ren dat het oppakken van gelovi
ook tot de voorbereiding van de 1
len behoorde," aldus de ondert
naars. Zij menen verder dat de d
stelling van de spelen: werekW
verbroedering, alleen mogelijk fe
de mensenrechten worden geëed
digd
Melbournedag voor predikst
en andere evangelisatiewerkers
de vraag „Hoe kan Melbourne di
werken naar het grondvlak?" mi
mevr. ds. J. van der Velden en di
van Lin, vrijdag 5 september 9.4
uur, Kerk en Wereld, Driebergent
03438-12241).
Wat bezielt de mens? Ren
strantse najaarsconferentie
vrouwen, 8-12 september, De Hod
boeg. Hilversum (tel. 02157-2311
Luthers meditatieweekend c
ds. J. Happee en ds. B. G. te Wil
12-14 september, Hoekelum.
Aanm tel. 071-131966
Geloven in het werk, voor w-r
in A-ziekenhuizen. 8-9 septeffl
Den Alerdinck, Laag Zuthem
05290-541).
Geloofs- en gebedspraktika>
13 september. Bezinmngscenl
Smakt bij Venray (tel 04782-2»
