rammuseum lang een eenmans-zaak
KLEINE
atiënten wijken
»a dijkdoorbraak
musea
Turken vragen verbod
van de 'Grijze Wolven'
Jjriginele rails met wissel in een stadstuintje
In Limburg:
IN NEDERLAND
inkeldief was
ren actief
'Nederland is te passief'
Niet veel kans op
Nederlander voor
hoge Europese post
Notarissen
zijn tegen
lager tarief
Turk wil land niet
uitgezet worden
Turk mag land
worden uitgezet
Utrecht begint met
taalcursussen
voor buitenlanders
Gevangenisstraf
voor omkopen
politiebeambte
- JENSDAG 23 JULI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
drèpr Barend Mensen
r0( lERT Het Nederlands
vii immuseum is gevestigd in
ipo Kruisstraat in Weert. Er is
ff\s in deze straat dat op de
L iwezigheid van een mu-
im wijst. Je moet weten dat
achter het pand nummer
s gelegen of je moet het
- uk hebben de in een ijzeren
nhek uitgespaarde letters
op te merken. Passeer je
hek dan sta je wel even
de ogen te knipperen
It al ligt er achter het huis van de
Kühne een vrij flinke tuin het
jch wel een wonderlijke ervaring
rdrie levensgrote tramwagens in
ien staan. Het is een minuscuul
ije stad dat je ziet: een tramhalte
ipleet met een haltepaal waarop
at dat je van Den Haag naar Sche-
ingen kunt rijden en dat de tram
pt op vereoek.
voorste wagen is dan ook Haags
it geweest. Het is de 52 jaar oude
torwagen 822 van de Haagse
iweg Maatschappij die dienst
gedaan op de lijn Den Haag-
leveningen. De oud-gediende ziet
welverzorgd uit en hij staat met
onzichtbare wielen dan ook nog
at op de rails. Op de rails ja, want,
tof het of niet, er liggen in die
ster stadstuin van voor tot achter
lie tramrails met nog een wissel
tn motorwagen 822 is gekop-
•n Amsterdamse bijwagen die
ifdstad op alle lijnen dienst
gedaan.
eindje verder staat het derde
ik van het NTM, een tramwa-
die jarenlang in Berlijn heeft
Ook deze oude knar is meer
een halve eeuw oud en ziet er
lanks puntgaaf uit
rft de bezoeker dit onwerkelijke
ld in zich opgenomen dan valt zijn
op een bordje „Dóór melden."
herwijst naar een klein stenen
>sel dat zich boven de deur siert
een bord waarop „stationsge-
w" staat. Het zijn bepaald niet de
je bordjes die je bij een excursie
r het trammuseum te zien krijgt
inen hangen er aan de balken on-
het plafond misschien wel hon-
1 Ze vertellen je, soms beleefd
s uitgesproken blafferig, dat je
mag spuwen, niet met de be-
irder mag praten, binnen niet
ir op de balcons wél mag roken en
i „onbeschermde" hoedepennen
dragen. En al die verzoeken en
Jen dan in verschillende talen.
stationsgebouw" bevat slechts
de ruimten van bescheiden afme-
Ze zijn wel volgestouwd met
prachtige modellen van historische
trams, een compleet emplacement
met rijdende tramminiaturen, oude
foto's van beroemde trammetjes die
vroeger het openbaar vervoer tussen
stad en platteland of tussen een ke
ten van dorpen onderhielden en
meestal een bijnaam hadden, één- en
tweepersoons trambanken, uitrus
tingsstukken van trambestuurders
en conducteurs, dienstregelingen en
ga zo maar door. En hier ontvangt
dan de heer B. C. E. J. Kühne de
bezoekers van zijn trammuseum.
Veel scholieren
Een bijzonder mens, deze 64-jarige
gepensioneerde PTT-ambtenaar, die
net zo gemakkelijk een tram bestuurt
als hij, bij wijze van spreken dan,
vroeger postzegels plakte. Het is een
man vol humor, een eigenschap waar
van hij vooral gebruik maakt als hij
een schoolklas op bezoek heeft. En
scholieren kómen er nog al eens in
het trammuseum. Dat woelige volkje
wordt dan geruime tijd plezierig be
ziggehouden. Het krijgt alles over'
paarde-, stoom- en elektrische trams
te horen, moet vragen beantwoorden
en krijgt bij goede antwoorden „prij
zen" uitgereikt in de vorm van kleuri
ge tramposters. „Vaak zie ik later
sommigen van die kinderen terug ko
men met hun ouders", aldus de heer
Kühne. Ook het Nederlands Tram
museum is lang een eenmans-onder
neming geweest, gegroeid uit de beze
ten interesse van een kleine jongen
voor alles wat met de Haagse tram te
maken had en uit de tomeloze verza
melwoede die hij later aan de dag zou
leggen. Toen de heer Kühne in 1949
van Utrecht naar Weert verhuisde
had hij al een unieke verzameling
tramcuriosa. Bovendien had hij de
beschikking over een indrukwekken
de kring van relaties in de binnen- en
buitenlandse tramwereld. Zij zagen
(en zien) hem terecht als kenner bij
uitstek van de tramhistorie die inte
ressanter is dan men wel zou denken.
Dé dag van zijn leven had tramfanati
cus Kühne toen hij voor de som van
25 gulden een motorwagen van de
Amsterdamse tram kon kopen. Vrien
den en medestanders gaven hem naar.
aanleiding daarvan de raad met zijn
verzameling een museum in te rich
ten. Toen hij dat in 1950 had gedaan
breidde de collectie zich nog meer uit.
Die motorwagen van Amsterdam in
tussen heeft het NTM overgedragen
aan de Tramweg Stichting die de
verschillende museumtramlijntjes in
Nederland onder haar hoede heeft.
Hij rijdt nu weer op de Elektrische'
Museumtramlijn in Amsterdam
waarop ook Haagse, Rotterdamse en
Weense tramwagens in de nostalgi
sche behoefte aan een ouderwets
tramritje vooizien.
Klein behuisd
Het trammuseum in Weert is klein
behuisd. Daardoor komt veel van wat
De „lijst van Nederlandse musea",
uitgegeven door het ministerie
van CRM, vermeldt de volgende
Limburgse musea:
Asselt: Folkloristisch museum
(04740-1501). Beek: Heemkundig
Museum (04402-3262). Cadier en
Keer: Afrika-Centrum (04407-
1277/1225). Echt: Oudheid- en
Heemkundig Museum (04754-1777,
tst. 18); Carnavalmuseum (04754-
1777, tst. 40). Elsloo: Streekmu
seum Schippers beurs (04404-1995).
Heerlen: Thermen Museum (045-
716088); Museum Rijks Oeologi-
sche Dienst (045-711910). Hoens-
broek: kasteel Hoensbroek (045-
211182). Horst: Oudheidkamer
(04709-1441). Kerkrade: Mijnmu
seum (045-457138). Maastricht:
Limburgs Museum voor Kunst en
Oudheden-Bonnefantenmuseum
(043-51655); Museum De Helpoort
(043-17550); Natuurhistorisch Mu-'
seum (043-13671); Schatkamer van
de Basiliek van Onze Lieve Vrouw
(043-13854); Schatkamer van de
Sint Servaaskerk (043-10490).
Meerssen: Natuurhistorisch Mu
seum (04403-4124). Ospel: Peelmu-
seum (04951-41246). Roermond:
Gemeentelijk Museum Hendrik
Luyten-Dr. Cuypers (04750-13496).
Schaesberg: documentatiecen
trum Aad de Haas (045-315721).
Schinveld: Oudheidkundige Ver
zameling (045-251122) Sint Odi-
liënberg: Heemkundevereniging
Roerstreek (04752-2895). Sittard:
Streekmuseum Den Tempel
(04490-18688, tst. 435). Stein: Ar
cheologisch Reservaat (04495-
2850). Steyl: Missie-Museum Steyl
(077-33550). Tegelen: Pottenbak
kers Museum (gemeentehuis).
Thorn: Museum in de Stiftkerk
(04756-2279/2291). Valkenburg:
Streekmuseum Land van Valken
burg (Grotestraat). Venlo: Ge
meentelijk Museum (077-13457);
Goltziusmuseum (077-93333, tst.
2690); Museum Limburgse Jagers
077-93333, tst. 2690) Venray: Ge
schiedkundig- en Oudheidkundig
Museum (04780-3838). Weert: Ge
meentemuseum De Tiendschuur
(04950-37158).
Lijn Den Haag-Scheveningen strand in een stadstuintje in Weert.
er is niet of onvoldoende uit de doe
ken. Er is bijvoorbeeld een biblio
theek die de gehele geschiedenis van
het tramwezen bestrijkt maar ook
het nodige detailwerk omvat zoals
technische literatuur, tijdschriften,
personeelsbladen, hobbygeschriften
en gedenkboeken van binnen- en bui
tenlandse trambedrijven. Waardevol
is ook de grote collectie foto's en dia's
die een beeld geven van de ontwikke
ling van en de latere veranderingen in
het tramvervoer. Boeiend zijn de ver
halen die aan sommige van de zoge
noemde buurtspoorwegen vast zit
ten. Van verscheidene daarvan zijn'
tramstellen in model in het museum
aanwezig. Museumdirecteur Kühne
kent die verhalen als geen ander en
hij vertelt ze met aanstekelijk ent
housiasme.
Vooral voor kinderen is het leukste
van een bezoek aan het NTM het
denkbeeldige ritme met de echte mo
torwagen Den Haag-Scheveningen.
Tijdens die reis wordt precies uitge
legd hoe de tram wordt aangedreven,
wat de bestuurder doet met de kruk
om het wagenstel harder of zachter te
laten rijden, hoe de conducteur
kaartjes verkoopt en waarvoor de
voetbei en de trekbel dienen. Op het
eindpunt worden de leuningen van de
banken omgeklapt (want de tram kan
in Scheveningen niet keren!) zodat de
nieuwe passagiers weer „vooruit"
kunnen rijden.
Op dat ritje volgt een bezoek aan de
Berlljnse wagen die is ingericht als voorwerpen, uniformen, selnborden,
dependance van het museum en signaalhoorns, halteborden, boekjes
waarin tramlantaarns, bedieningspa- plaatsbewijzen enz. enz. zijn te bekij-
nelen, gereedschappen, gebruiks- ken. Een klein maar gezellig museum
waar de hartelijke ontvangst de Lim
burgse gastvrijheid bevestigt Het
Nederlands Trammuseum, waar ech
ter sinds kort een stichting staat, is
elke dag van 2-6 uur geopend (na
augustus 's maandags gesloten).
Groepen op afspraak. Toegangsprijs
ƒ2.
Interier van het trammuseum in Weert
onze verslaggevers
IEL Een dijkdoorbraak bij het Limburgse plaatsje Heel,
i westen van Roermond, heeft vorige nacht een flink stuk
id onder water gezet. Het als gevolg van de langdurige
snval wassende water van de Maas sloeg een gat van dertig
ter in de dijk. Het vee in de ondergelopen weilanden was
ir alle zekerheid maandag al weggehaald.
gat is gistermiddag gedicht. Een
later kon een tweede dijkdoor-
iak net op tijd worden voorkomen,
t het storten van een grote hoe-
Iheid grind werd verhinderd dat er
een gat ontstond in de dijk langs
Lateraal-kanaal tussen Linne en
gden.
de dijkdoorbraak bij Heel werden
patiënten van Huize St. Anna,
r ongeveer 750 zwakzinnigen wor-
verpleegd, overgebracht naar ho-
gelegen paviljoens. In het kinder-
uis Bethlehem werden maatrege-
getroffen voor een eventuele eva-
Ue.
het dichten van de dijk zijn 150
itairen uit een kazerne in Roer-
nel ingezet. Ook de brandweer uit
srmond en Rijkswaterstaat waren
lulpzaam bij het herstelwerk. Bij
aar zijn zo'n 250 mensen in touw
'eest. De dijk is vannacht bewaakt
ir ruim honderd militairen uit een
lerne in Venlo.
een onderzoek dat zal worden
fsteld naar de dijkdoorbraak zal
fden nagegaan of een ontginnings-
atschappij uit Nijmegen, die on-
gs in de nabijheid van de dijk
kzaamheden heeft verricht, zich
laan de afspraken heeft gehouden,
ids gisteren begint ook het noor
van Limburg rekening te houden
[OLLE (ANP) De politie heeft
f> 44-jarige man uit Wezep aange
ven wegens een grote serie win-
in de afgelopen jaren,
[man was onder meer actief in zijn
Epe en Apeldoorn. Veel
P wat hij wegnam verkocht hij
Pr maar toch vond de politie in
P huis een grote partij gestolen
Weren zoals geluidsapparatuur,
Pera's en kleding.
pELO (ANP) De rechtbank
*tt de 32-jarige A. M. W. uit Almelo
Pr het beroven van 37 Chinese res-
uranthouders uit alle delen van het
pd veroordeeld tot een gevangenis-
laf van twee Jaar en drie maanden.
els was 2.5 jaar. W. heeft in
jaar 360.000 gulden bij
war gestolen
met de hoge waterstand van de Maas,
die al eerder het zuiden en midden
van die provincie beheerste. Pontve
ren zijn uit de vaart genomen en
boeren hebben hun vee uit de weilan
den gehaald. Brandweer en politie
moesten bij dat laatste de helpende
hand bieden.
In Maastricht heeft de wateroverlast
tot nu toe aanzienlijke schade aange
richt. Mogelijk loopt die in de miljoe
nen guldens. Volgens de Maastrichtse
gemeentepolitie werd maandag
avond de voorlopig hoogste water
stand bereikt
Het wassende Maaswater heeft een
snelle afvoer van de 800 kubieke me
ter cyanidehoudende grond uit de
uiterwaarden in het Noordbrabantse
Empel (gemeente Den Bosch) nood
zakelijk gemaakt. Aanvankelijk zou
het zand pas op een later tijdstip
worden weggehaald.
DEN HAAO (ANP) De Turkse fascistische organisatie
„Grijze Wolven" moet in ons land worden verboden. De
Nederlandse regering Is op dit punt veel te passief, de onrust
over de Turken In Nederland groeit. Steeds meer van hen
lopen al uit voorzorg met een pistool op zak. Als de onrust
ontaardt tot chaos en terrorisme onder de Turken, is de
Nederlandse regering daarvoor verantwoordelijk.
Roeien in de regen. Prinses Margriet en haar gezin zijn met vakantie in Oostenrijk. Naast de prinses sit
prins Floris.
BRUSSEL (ANP) De Nederlandse
minister van buitenlandse zaken,
Van der Klaauw, heeft zich gisteren
in Brussel het recht voorbehouden
een Nederlandse kandidaat te noe
men voor de functie van secretaris
generaal van de Europese minister
raad. Maar de kans dat een Nederlan
der die hoge ambtelijke baan werke
lijk krijgt, lijkt gering. Van der
Klaauw zei tenminste dat hij nog
niemand op het oog had. In septem
ber moet het besluit vallen. Voorlopig
lijkt de Deense topambtenaar Er-
boell de grootste kanshebber te zijn.
Het zal niet de eerste keer zijn dat
Nederland opnieuw geen kandidaat
levert voor posten op Europees ni
veau. Al eerder namelijk was Neder
land niet in staat iemand naar voren
te schuiven voor de post van voorzit
ter van de Europese ministerraad. In
Nederlandse Europese kringen in
Brussel wijst men er echter op dat de
Nederlandse regering vrijwel steeds
als er een hoge post vrijkomt veel te
laat is met het stellen van een kandi
datuur van een Nederlander of dit
zelfs geheel verzuimt.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister Van Aarden-
ne (economische zaken) wil de tarie
ven verlagen, die notarissen in reke
ning brengen bij de overdracht van
onroerend goed. De Koninklijke no
tariële broederschap spreekt, bij
monde van voorzitter mr. Santen van
een „onverstandige, ja zelfs verwer
pelijke maatregel".
Met Ingang van 1 augustus worden de
tarieven van transport- en hypo-
theekacten met zes procent verlaagd.
„De minister vindt dat de notarissen
te veel verdienen. Hij houdt er echter
geen rekening mee, dat de inkomens
al dalen doordat de handel In onroe
rend goed sterk is teruggelopen. Die
teruggang leidt ln feite tot de daling
van inkomens, die de minister wenst.
De minister heeft ons echter niet de
tijd gegeven om dat met behulp van
cijfers aan te tonenm",aldus mr. San
ten. De broederschap hoopt de minis
ter later dit jaar alsnog te overtuigen
van diens ongelijk. „Juridische stap
pen of protestmarsen hebben wij niet
in petto", aldus mr. Santen.
In de loop van deze week zal het
ministerie van economische zaken de
maatregel officieel bekend maken.
ALMELO (ANP) De twintig-Jarige
Turk 8. Demir uit Hengelo, die tot
een groep Syrisch-orthodoxe christe
nen behoort, heeft in een kort geding
voor de president van de Almelose
rechtbank de Nederlandse staat ge
vraagd zijn uitzetting te voorkomen.
Demir wil in Nederland de beslissing
van de Raad van State afwachten op
zijn verzoek om als vluchteling te
worden toegelaten.
Demir heeft destijds in de St. Janska
thedraal in Den Bosch gezeten. Na
deze bezetting heeft staatssecretaris
Haars driehonderd gevallen van naar
Nederland gevluchte Turken in hero
verweging genomen. Daarbij kwam
ze tot 42 afwijzingen. Bij deze afgewe
zenen behoort Demir.
Demirs raadsman mr J. Rhodlus zei
dat zijn cliënt in Zuidoost-Turkije te
lijden heeft gehad van vervolgingen
door moslims. Aangezien de man ook
geweigerd heeft de militaire dienst
plicht te vervullen, zal hij volgens mr.
Rhodius zeker gevangen genomen
worden bij terugkeer naar Turkije.
Landsadvocaat mr Th. Bouma zei dat
het belangrijkste motief van Demir
om in Nederland te blijven de dienst
plicht is. Volgens hem is dat geen
reden om iemand als vluchteling toe
te laten. Uitspraak 30 juli.
ALMELO (ANP) De president van
de rechtbank in Almelo mr. H. J. J
van den Biesen heeft gisteravond bij
vonnis in kort geding beslist dat de in
Almelo wonende Turk H. Qöl die tot
de geloofsgemeenschap van de Ar
meense christenen behoort, het land
mag worden uitgezet
Tijdens de behandeling van het kort
geding tegen de Nederlandse Staat
dat eerder op de dag diende had
landsavocaat mr. H. Th. Bouma mee
gedeeld dat er voor de Turk passage
is geboekt ln een vliegtuig dat van
daag naar Turkije vertrekt.
Dit zei de voorzitter van de „Landelij
ke vereniging van het volk uit Turkije
in Nederland", Nlyazl Terzl, gisteren
in Den Haag.
Daar werd een dossier over de Grij
ze Wolven gepubliceerd, waaruit vol
gens Terzi blijkt dat de ongeveer vier
honderd Grijze Wolven in ons land
„progressieve" landgenoten intimide
ren en met de dood bedreigen. Het
dossier is ook gestuurd aan minister
Wiegel.
Het dossier verzet zich tegen de uit
spraak van minister De Ruiter van
justitie, die in november vorig jaar
het bestaan van de Grijze Wolven
ontkende. Volgens het dossier be
staan ze wel. zij het illegaal en onder
de naam „idealistische nationalisti
sche Turkse arbeiders verenigingen".
Ze zijn in ieder geval lid van de Fas
cistische Turkese Nationale aktle-
partij. Deze partij is verantwoorde
lijk voor honderden moorden in Tur
kije, aldus de twintigjarige Omer
Tanlak, die vertelde dat hij vier Jaar
actief lid is geweest van de partij. De
praktijken van deze partij worden
volgens hem betaald uit de opbreng
sten van seksclubs, gokhuizen en de
handel ln heroïne.
Omer Tanlak zegt van 1975 tot 1979
hoofd van een „discipiineraad" te zijn
UTRECHT (ANP) De gemeente
Utrecht gaat alfabetiseringscursus
sen geven in wijken, waar veel buiten
landers wonen. Het protest is bedoeld
om buitenlanders van zestien Jaar en
ouder te leren, zich op een redelijke
manier met het Nederlands te red
den. Het accent zal liggen op spreken
en verstaan, en niet op lezen en
schrijven.
Ten behoeve van de cursussen wor
den op korte termijn twee cursuslei
ders aangetrokken, die voorlopig
door de gemeente zullen worden be
taald. De alfabetisering van in
Utrecht wonende buitenlanders is
een eerste activiteit van het „educa
tief centrum voor buitenlanders".
Dat centrum bestaat overigens nog
niet officieel: voor de oprichting zijn
subsidie-aanvragen bij een aantal mi
nisters ingediend.
geweest. Dit orgaan moest erop toe
zien dat niemand uit de organisatie
stapte. Degenen die dat wel hebben
gedaan, zijn volgens Tanlak gedood,
gemarteld of „spoorloos verdwenen".
Volgens hem heeft de partij 150 actie
ve moordenaars in dienst, maar de
Turkse regering zou niet tegen haar
praktijken optreden.
DEN HAAO (ANP) De rechtbank
heeft de 52-Jarige mevrouw R. A. uit
Den Haag en haar evenoude zwager
H. van D. uit Rijswijk wegens het
uitlokken van en medeplichtigheid'
aan corruptie veroordeeld tot gevan
genisstraffen van 6,5 maand, waar
van vier voorwaardelijk.
De verdachten traden óp als tussen
personen bij het omkopen van een
Rijswijkse politiebeambte, die in ruil
voor enkele honderden guldens tijde
lijk verblijfsvergunningen afgaf voor
illegaal in ons land verblijvende bui
tenlanders. Tegen hen was acht
maanden geëist, waarvan drie voor
waardelijk.
De ln Indonesië geboren mevrouw A.
nam sinds 1977 paspoorten aan van
illegale landgenoten met de belofte
dat zij, tegen betaling van meestal
2500 gulden een stempel voor een
verblijfsvergunning kon regelen. Het
benodigde bedrag moest in het pas
poort worden gestopt.
Na zich een deel van het smeergeld te
hebben toegeëigend gaf zij de pas
poorten door aan haar zwager, die als
administratieve kracht werkzaam
was bij de directie vreemdelingenza
ken van het ministerie van Justitie.
Deze stak ook een deel van het geld in
eigen zak en speelde de passen door
naar een ambtenaar van de vreemde
lingendienst van de Rijswijkse po
litie.
De politiebeambte voorzag de identi
teitspapieren van een stempel en zijn
handtekening. Datgene wat nog over
was van de 2500 gulden aanvaardde
hij als beloning voor de bewezen dien
sten.
