Buti en Boesak boos op
Nederlandse delegatie
Niet in een bunker,
maar in een bungalow
Trouw
Twee geloven op
één kussen
Kerkbouwactie in
Oost-Duitsland
Conferenties
Weer een proefschrift
over J. J. van Oosterzee
Samen op Weg?
brochure van
geref. bond
VANDAAG
VOORBUGANGEB
WOENSDAG 23 JULI 1980
KERK
TROUW/KWARTET
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG De gereformeerde synodepraeses ds. A. C. Hofland en zijn voorganger
dr. A. Kruyswijk hebben zich met uitlatingen in een Zuidafrikaans blad de woede op de hals
gehaald van de zwarte gereformeerde predikanten Sam Buti en Alan Boesak in Zuid-Afrika.
Hofland en Kruyswijk, die in Nimes
de gereformeerde oecumenische sy
node (GOS) bijwonen, hadden tegen
over het blad commentaar gegeven
op het wegblijven van Buti van de
GOS. Buti en Boesak hebben daarop
nu gereageerd, dat de Nederlandse
gereformeerden blijkbaar de zwarte
gereformeerden niet serieus willen
nemen in hun strijd tegen de apart
heid De Nederlanders zijn slap te
genover de blanke NG kerk en in de
grond van de zaak bang voor die
kerk. Aldus Buti en Boesak
De beide Nederlanders waren geïnter
viewd nadat bekend geworden was.
dat Buti niet op de GOS zou komen,
omdat hij niet meer op internationale
conferenties aan één tafel met verte
genwoordigers van de blanke NG
kerk wil zitten. De Nederlanders zei
den het jammer te vinden, dat Buti
de spanningen tussen de blanke en de
drie zwarte NG kerken „uitbuit" ten
koste van een wereldconferentie.
Hofland vond Buti's afwezigheid
..een beetje teleurstellend" en Kruys
wijk was het eens met ds. Lebone (de
voorzitter van de kerk waarvan Buti
scriba is, en die wel naar Nimes is
gekomen), dat Buti's brief in Nimes
niet aan de orde zou kunnen komen.
Kruyswijk kon zich ook niet vinden
in Buti's opvatting, dat de kerken
buiten Zuid-Afrika niet meer moeten
willen praten met de blanke NG kerk.
totdat deze de apartheid zou afwij
zen. „Dat is de oecumene niet," zei
Kruyswijk. Diepe meningsverschillen
betekenen niet, dat men niet meer
met elkaar mag praten.
Zwijgen
Buti ..Als ik vrede wilde, had ik moe
ten blijven zwijgen over de kardinale
kwesties voor mij en mijn kerk. En
hoe kon ik dat rechtvaardigen tegen
over mijn eigen mensen? Wij zijn op
GOS-conferenties geweest in Grand
Rapids, Lunteren, Sydney. Kaapstad
en in Potchefstroom met de blanke
NG kerk. Wat heeft het al die jaren
geholpen? Hadden we nu weer voor
Ds. A. C. Hofland
de zesde maal moeten gaan praten
over gemengde huwelijken en ge
mengde kerkdiensten, zolang de
blanke kerk heel duidelijk niet van
zins is, haar steun aan de apartheid te
staken?"
Buti wil. dat de GOS radicaal breekt
met de blanke NG kerk. „Ze moeten
te horen krijgen: jullie ethiek is
scheef, al zijn jullie in de leer mis
schien nog zo zuiver. Net zoals jullie
met de gereformeerden in Nederland
braken vanwege de leer. Om redenen
van theologie en praktische gerech
tigheid moeten die banden verbroken
of opgeschort worden."
Mensenlevens
De Nederlandse gereformeerden wek
ken volgens Buti de indruk, dat zij
weer bij de blanke Zuidafrikanen in
de gunst willen komen, ten koste van
de zwarten
Rome wil priesters eerlijker verdelen
VATICAANSTAD Door het Vati-
caan is gisteren een document vrijge
geven waarin opgeroepen wordt om
priesters en geld evenwichtiger te
verdelen. De r.-k. bisschoppen moe
ten commissies in het leven roepen
die hiervoor plannen uitwerken, al
dus het schrijven van de congregatie
voor de clerus
Volgens het document woont in Euro
pa en Noord-Amerika nog niet de
helft van het aantal rooms-katholie-
ken. maar is daar ongeveer driekwart
van het totaal aantal priesters werk
zaam. In Latijns-Amerika en c!e Filip
pijnen woont ongeveer eenzelfde aan
tal rooms-katholieken, maar zij heb
ben slechts een zesde van het aantal
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer, met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidee Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredatteur Jenze Tamminga
Directeur »ng. O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel 020-913456
telex 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbank
Rekenmgnr 23 00 12 574
REGIO nOTTERDAM/OORORECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
lel 010-115588 (redactie)
lel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westbiaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIOEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
lel 070-468864 (uitsluitend voor
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en beiorgmg
Postbus 3
8000 AA Zwolle
iel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen.
Per maand 16,98
Per kwartaal 50,95
Per half jaar 101,90
Per |aar 201.60
Advertentietarieven pp
aanvraag
Tpletomsche abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 18-20 uur telef. 020-
913456
Opgave mmi-adverlenties tel
020-936868 of schriftelijk aan
Mim-Adv afdeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend serial-
lelijk aan onze Amsterdamse
adressen
priesters tot hun beschikking. Wat de
financiële middelen betreft is de ver
deling niet rooskleuriger.
In sommige bisdommen zou 20'n
overvloed aan priesters zijn dat die
met hun tijd geen raad weten, terwijl
elders de priesters overbèlast zijn en
de voortgang van het werk ernstig in
gevaar zou zijn. Het document wijst
erop dat veel landen weliswaar gele
den hebben van een scherpe terugval
in het aantal priesters, maar dat de
laatste tijd het aantal seminaristen
weer duidelijk stijgt.
De richtlijnen van het Vaticaan ge
ven een aantal praktische suggesties
voor priesters die bereid zijn tijdelijk
in de noodlijdende gebieden te
werken.
Dr. Alan Boesak
Alan Boesak zei mij gisteren dat hij
al lang de indruk heeft, dat de toon
aangevende instanties in de gerefor
meerde kerken in Nederland de zwar
te kerken niet serieus nemen. „De
laatste vier, vijf jaar hebben wij de
Nederlanders keer op keer duidelijk
gemaakt, dat het voor ons maar niet
om een politiek geschilpunt gaat,
maar dat apartheid voor ons een zaak
is van leven of dood. een fundamente
le levenshouding, het lijden van een
volk, verschrikking en terreur. Apart
heid vraagt mensenlevens, zoals pas
weer de moord op schoolkinderen in
Elsiesrivier bij Kaapstad. En dat
blijft de blanke NG kerk verdedigen
met bijbelteksten."
..De oecumene, waarvan dr. Kruys
wijk spreekt, betekent niet, dat je je
kerkopvatting in de praktijk maar zo
ruim moet maken, dat op het laatst
iedereen met zijn ketterij erin past.
En de steun van de blanke kerk aan
de apartheid is ketterij."
„Het lijkt erop. dat de Nederlandse
kerk liever wil, dat de blanke NG
kerk met héór kapt, dan dat zij zelf de
moed heeft op zo'n fundamentele
zaak met de NG kerk te breken."
Boesak waarschuwde, dat als de
GOS de brief van Buti niet In behan
deling neemt, zij eens te meer ge
toond heeft onwillig te zijn om funda
menteel over de problemen van Zuid-
Afrika te praten.
Misplaatst
Brazilië maakt wet
tegen buitenlandse
missionarissen
BELEM (Brazilië) In Brazilië staat
een nieuwe vreemdelingenwet op sta
pel die inhoudt dat alleen buitenlan
ders die het land economisch vooruit
helpen voor een permanente ver
blijfsvergunning in aanmerking
komen.
Als de wet wordt aangenomen zou dit
kunnen betekenen dat honderden
buitenlandse religieuzen Brazilië zou
den moeten verlaten. Zij werken als
missionarissen en zijn afkomstig uit
vooral Italië, Spanje, Frankrijk en
Nederland. Hun arbeid wordt door de
regering niet gezien als een bijdrage
aan de economische ontwikkeling
zoals die de regering voor ogen staat.
BERLIJN (EPD) Een kerkbouwac
tie van de protestantse kerken in
OostrDuitsland heeft 2,5 miljoen gul
den opgebracht Het geld is nodig
voor de bouw van kerken en gemeen
tecentra in nieuwe steden en stads
delen.
De Oostduitse bond van" kerken heeft
bekendgemaakt, dat alle tien projec
ten van de eerste ronde van het
nieuwbouwprogramma, dat in 1976
door de staat in het vooruitzicht ge
steld werd. goedgekeurd zijn. Ook
een volgende projectenlijst van de
tweede ronde is in principe door het
Oostduitse kabinet geaccepteerd. De
kerken hoeven de nieuwbouw maar
voor dertig procent zelf te betalen.
Victorie, ZoekJicht-toogdag o.l.v
evang. J. Kits sr. Sprekers ds. W
Harkema. ds J. P. van Roon, evang
A. P. v.d. Sande, ds. H. G. Koekkoek,
ds. J A. Malgo, ds. D. W. Veldkamp,
zang van Gert en Hermien, zaterdag
30 augustus 10-17 uur, Expohal, Hil
versum. Inl. tel. 03430-2332.
Agressie in en tegen je, trainings
dag voor vrouwen van Kerk en Vrede,
zaterdag 6 september 10-19 uur.
doopsgezinde kerk. Zwolle. Inl. tel.
030-763690.
Tot zover onze correspondent Hennie
Serfontein in Zuid-Afrika. In een eer
ste reactie zei dr. Kruyswijk ons gis
termiddag vanuit Nimes, dat hij het
inderdaad betreurt, dat Buti is weg
gebleven van de GOS, en dat terwijl
hij in het bestuur zitting had en ook
officieel door zijn eigen kerk als afge
vaardigde was aangewezen. Dr.
Kruyswijk acht het ook vanzelfspre
kend, dat Buti's brief geen agenda
punt van de GOS kan vormen.
De verwijten aan het adres van de
Nederlandse gereformeerden zijn vol
gens hem misplaatst. Er is geen spra
ke van, dat de Nederlandse gerefor
meerden proberen weer bij de blan
ken in Zuid-Afrika in de gunst te
komen en dat zij de moed niet heb
ben om met de NG kerk te breken.
Dr. Kruyswijk: „De banden zijn al
lang verbroken en men weet in Zuid-
Afrika heel goed, dat wij nooit tot
herstel van de band met de blanke
NG kerk zullen overgaan zonder
voorafgaande uitdrukkelijke instem
ming van de zwarten."
Op 5 juni promoveerde te
Utrecht aan de rijksuni
versiteit dr A. van Brum
melen, hervormd predi
kant te Huizen (N.H), een
dissertatie over „Het
praktisch-theologisch on
derwijs van J. J. van Oos
terzee." Promotor was
prof. H. Jonker. Van
Brum melen was niet de
eerste die bij prof. Jonker
op Van Oosterzee de doe-
torsgraad behaalde. In
1974 leverde dr. T. F. J.
Dreyer uit Zuid-Afrika,
een proefschrift over Van
Oosterzee „as homileet".
Jnker heeft terecht de
aandacht van zijn promo
vendi op Van Oosterzee
gevestigd. Er valt van de
ze negentiende-eeuwer te
leren, zeker op bet gebied
van de praktische theo
logie.
Aldus dr. R. H. Bremmer,
vrijgemaakt gerefor
meerd predikant te En
schede, ter inleiding op
zijn bespreking van het
proefschrift van dr. Van
Brummelen, dat 201 pagi
na's telt en uitsluitend
verkrijgbaar is bij de au
teur, Oranjeweeshuis-
straat I, Huizen (N.H.) De
prijs is, inclusief verzend
kosten, 35 gulden.
door dr. R. H. Bremmer
Misschien vragen heel wat
lezers zich af wie Van Oos
terzee was. Dat was voor ker
kelijk meelevenden en
niet alleen voor hen in
Nederland tussen 1850 en
1880 geen vraag. Vooral als
kanselredenaar was hij be
faamd. Maar laat ik iets over
hem vertellen om de achter
grond van dit proefschrift
duidelijk te maken.
Van Oosterzee begon als predikant
in 1841 te Eemnes-Binnen, ging in
1843 naar Alkmaar en stond daar
slechts dertien maanden. Hij preek
te er afscheid met Johannes 4 vers
40b, over Jezus die slechts twee
dagen in een stad der Samaritanen
bleef. Zijn thema was tyerend: „de
zegen eener kortstondige Evange
liebediening".
Van Alkmaar ging hij naar Rotter
dam. Daar was hij geboren en geto
gen. Vandaar een lntreepreek over
Lucas 4 vers 16-22a, nu met het
thema „Jezus' eerste Evangeliepre
diking te Nazareth". De parallel is
duidelijk. In die preek zegt hij dat
hij het „Evangelie des levens" be
diende „staande boven het graf van
mijnen waardigen vader". We zijn
in de negentiende eeuw!
Kanselredenaar
Te Rotterdam was Van Oosterzee
tot 1863 en hij bracht er zijn dagen
niet in ledigheid door. Naast de
enorme opgang die hij als kanselre
denaar maakte, catechiseerde hij
jaarlijks meer dan vijfhonderd leer
lingen. Hij gaf een wekelijkse Bij
belcursus voor honderden belang
stellenden en was actief in zieken
en huisbezoek.
Het is onbegrijpelijk dat hij daar
naast nog kans zag een stroom van
artikelen en boeken te publiceren.
Van Brummelen gewaagt dan ook
van zijn ijzeren discipline. Van Oos
terzee wilde dolgraag hoogleraar
worden en stak dat in correspon
denties met zijn vrienden niet onder
stoelen of banken. Telkens ging een
benoeming aan hem voorbij tot hij
in 1863 hoogleraar te Utrecht werd.
Hij kreeg er o.a. de praktische theo
logie te doceren.
schip van Kuyper en de zijnen. Ook
met zijn kinderen beleefde hij ver
drietige toestanden. De Doleantie,
die kort na zijn overlijden losbrak
en de opbloei van de ethische theo
logie brachten hem vrij snel In het
theologische vergeetboek.
Te meer is het daarom te waarderen
dat dr Van Brummelen thans een
studie schreef over Van Oosterzee's
praktisch-theologische arbeid. Zijn
Practische theologie" (1877) be
hoort tot het beste wat hij schreef.
Hij gaf het boek als ondertitel „Een
handboek voor jeugdige godgeleer
den": verrukkelijk die negentiende-
eeuwse terminologie.
Overzicht
Het werd vertaald in het Duits, het
Engels en het Deens. Van Brumme
len geeft in zijn studie een zorgvul
dig en zeer lezenswaard overzicht
van de inhoud. Hij is geïnteresseerd
in de principiële visie van Van Oos
terzee op het ambt in de kerk, de
theoretische grondslag dus van de
praktische theologie.
Je zou kunnen zeggen: waar moet
volgens Van Oosterzee een dominee
de inspiratie voor zijn werk van
daan halen? Wat was zijn visie op
de tijd en op de wereld waarin de
dominee van toen zijn werk deed?
Zijn antwoord is dat Van Oosterzee
de predikant midden in de kerk
zette, de kerk „als kweekschool
voor het Godsrijk", een manier van
uitdrukken waar we in honderd jaar
enorm ver vandaan zijn gegroeid.
We zouden vandaag zeggen: de pre
dikant werkt bij Van Oosterzee
vooral aan de basis en voor dat
werken aan de basis op de kansel en
in de catechisatiekamer, als liturg
en als huisbezoeker geeft hij heel
wat wenken die vandaag nog
vruchtbaar zijn.
Slaapmuts
Het bezit van de zaak is soms zelfs
bij professoren het einde van het
vermaak. In Utrecht staat een
slaapmuts op de Domtoren, schreef
Van Oosterzee eens. Hij vond het er,
anders dan in Rotterdam, maar
„kerkhofachtig".
Van Oosterzee was ijdel. In zijn
openhartige autobiografie „Uit
mijn levensboek" liet hij een deftig
portret van zichzelf afdrukken met
vier ridderordes. Maar wie zou met
zo'n toeloop heel het leven door niet
ijdel worden?
oordeel dat we er vandaag nog onze
winst mee kunnen doen. Ik ben het
daarom goed met hem eens als hij
schrijft „dat de oude pastoraaltheo-
logie zich niet laat verdringen". De
dominee moet pastor blijven en
geen psycholoog of socioloog
worden.
Zinspelend op een term uit de mo
derne planologie zegt Van Brumme
len: de predikant moet pastor blij
ven en zich niet in de hoek van de
„actor" laten dringen, een leuke
woordspeling. Inderdaad zijn er te
genwoordig predikanten die menen
niet meer aan bezoekwerk te moe
ten doen. Dat heeft m.i. op de duur
gevolgen niet alleen voor hun ge
meenten maar ook voor hun pre
ken. Van Oosterzee die van wanten
wist als het om het preekwerk ging,
nam toch in Rotterdam een dag in
de week voor het wijkwerk.
Positie
wat de theologische plaatsbepaling
van Van Oosterzee betreft, kan ik
mij goed vinden in de kritiek van
Van Brummelen op Maarten van
Rhijn die ln 1940 in zijn „Gemeen
schap en vereenzaming" een boei
ende studie over Van Oosterzee
schreef. Van Brummelen schrijft
dat het oordeel van Van Rhijn „als
zou Van Oosterzee een oud-liberaal
gestemde theoloog zijn" hem te „ge
chargeerd" voorkomt.
Nu zegt Van Rhijn dat niet zó stel
lig. Hij schrijft dat velen in Van
Oosterzee „iets van den oud-libe
raal gestemden theoloog meenen te
moeten zien" en noemt dat terecht.
Dat is voorzichtig gesteld. Maar ook
zo doet hij geen recht aan Van Oos-
terzee's theologische positie. Die
heeft in het midden van de vorige
eeuw de eerste hevige aanval van de
moderne theologie opgevangen en
heeft zijns ondanks, dat wel
met Doedes het spit voor de ortho
doxie afgebeten. Terecht schrijft
Van Brummelen dan ook: „In den
grond van zijn hart is Van Ooster
zee veel meer gereformeerd en con
fessioneel bepaald dan hijzelf wil
toegeven". Het boek van Van Rhijn
is naar mijn oordeel beslist zwak als
het om Van Oósterzee's theologi
sche positie gaat.
Leerlingen
Vergeetboek
Zijn laatste jaren waren moeilijk.
Hij raakte tussen de wal van de
nieuwe ethische theologie en het
J. J. van Oosterzee.
Praktijk
Hij viel niet in de fout, aldus Van
Brummelen, zich te veel met de
theorie bezig te houden, maar
kwam ook tot de praktijk. „Hand
grepen leren" noemt de auteur dat.
Ik vind dat niet zo'n gelukkige
term. Maar hij heeft gelijk in zijn
Interessant is wat Van Brummelen
schrijft over de leerlingen van Van
Oosterzee. Die zijn te vinden zowel
onder de dominees die met de Dole
antie meegingen als onder hen die
hervormd bleven. Tot de eersten
behoren o.a. mannen als Geesink, J.
C. 8ikkel, Wagenaar en B. van
Schelven. Tot de laatsten b.v. Isafic
van Dijk, Van der Flier, de cate
cheet van koningin Wilhelmina, C.
H. van Rhijn en de latere minister
De Visser.
De meesten hadden grote belang
stelling voor sociale en politieke
vraagstukken. Van Oosterzee heeft
met zijn praktisch theologisch on
derwijs predikanten gevormd, al
dus de auteur van dit proefschrift,
die niet in een bunker wilden wo
nen, maar die een bungalow betrok
ken het beeld is wat anachronis
tisch met uitzicht naar alle kan
ten. Ik vind dat een raak gezegde,
ondanks het anachronisme, en zette
het daarom als titel boven dit ar
tikel.
BERLIJN (EPD) De in
Oost-Duitsland momen
teel gepropageerde „ka
meraadschap" van chris
tenen en communisten in
de politiek biedt bepaald
nog geen basis voor een
gelukkig huwelijk.
Op deze manier heeft het
blad van de Oostduitse
communistische jongeren
„Junge Welt" zijn lezers
weer eens ernstig gewaar
schuwd om toch niet te
trouwen met een christe
lijk iemand.
De waarschuwing is teke
nend voor de verwarring,
die er in de DDR is over
de koerswijziging van de
partij, die kerk en christe
nen op het ogenblik weer
politiek positief waar
deert.
„Junge Welt", het blad
van de Freie Deutsche Ju-
gend (FDJ), behandelt in
zijn vragenrubriek „On
der vier ogen" de vraag,
of tussen een atheïstisch
marxist en een gelovig
christen een huwelijk mo
gelijk is als men van tevo
ren afspreekt, „dat men
elkaar wederzijds in zijn
opvattingen accepteert".
Begin er maar niet aan, is
het advies van het blad,
want belde wereldbe
schouwingen staan zo
lijnrecht tegenover el
kaar, dat een huwelijk
noodzakelijk moet leiden
tot compromissen waar
bij of de een of de ander of
allebei hun geweten ge
weld aan moeten doen.
Het mag dan in de poli
tiek waar wezen, dat
christenen op grondslag
van wederzijdse aanvaar
ding zij aan zij met de
partij kunnen strijden
voor een „meer menselij
ke wereld". Maar in het
huwelijk is zo'n „kame
raadschap" praktisch niet
mogelijk.
Junge Welt wijst op de
moeilijkheden die je on
vermijdelijk krijgt bij de
opvoeding van de kinde
ren, en voert als hard ar
gument de echtschei
dingsstatistiek aan. vol
gens welke in de DDR
„onverenigbaarheid van
levensopvattingen" in de
rij van echtscheidings
gronden op de vierde
plaats staat.
Maar het huwelijk zou
toch weieens het middel
kunnen worden tot beke
ring van de ander? Dat
argument blijkt ook in
Oost-Duitsland bekend en
Junge Welt geeft toe, dat
zoiets een heel enkele
keer ook weieens gebeurt,
maar adviseert wel om
het eerst maar eens bij
een lange verkeringstljd
te laten, of er werkelijk
zo'n „ontwikkeling in de
goede richting in jullie
verhouding" te bespeuren
valt
Het is voor het eerst sinds
1972, dat het blad weer
een waarschuwing in deze
geest heeft doen horen.
Van een onzer verslaggevers
HUIZEN Als bijdrage tot
,,een werkelijke bezinning op
de vragen van het kerk-zljn,
juist ook binnen de gemeen
te" heelt het hoofdbestuur
van de gereformeerde bond ln
de Nederlandse hervormde
kerk een brochure gepubli
ceerd. getiteld „Samen op
Weg?"
Het boekje bevat de „tussentijdse
situatieschets", die het hoofdbestuur
eind 1979 over de verhouding tussen
de hervormde en de gereformeerde
kerken publiceerde, en de lezing die
ds. C. den Boer in januari voor een
predikantenvergadering hield. Daar-
aan is een aantal gespreksthema's
toegevoegd ten dienste van gerefor
meerde bondskerkeraden, die het ge
sprek met de gereformeerde kerke-
raad ter plaatse aangaan.
In een ten geleide schrijven ds. L. J.
Geluk en ds. R. J. van de Hoef, voor
zitter en secretaris van de gerefor
meerde bond, dat de bond de eenwor
ding met de gereformeerden, zoals
die nu wordt nagestreefd, niet heeft
begeerd, omdat zij daarin te veel de
verworteling in de belijdenis(-ge-
schriften) van de Reformatie missen.
Maar toch voelt de bond zich verant
woordelijkheid als het gaat om deel
name aan de bezinning. In de ge
spreksonderwerpen gaat het „om die
zaken, die naar de mening van het
hoofdbestuur juist in het licht van
het belijden der kerk centraal moeten
staan in de bezinning op de vragen
van het geestelijke, gemeentelijke en
kerkelijke leven. Wanneer men elkaar
op deze punten in het gemeentelijke
leven niet vinden kan, is het de vraag
of men inderdaad wel samen gemeen
telijk leven kan; of men ter plaatse
wel samen op weg kan."
Het boekje is te krijgen door 5,90
over te maken op gironummer 93301
t.n.v. Administratie De Waarheids
vriend, Maassluis.
Bisschop houdt Europa
christenplichten voor
STRAATSBURG Bisschop Franz
Hengsbach van het Duitse Essen
heeft als voorzitter van de bisschop-
pencommissie van de Europese Ge
meenschap de negen opgeroepen om
nieuwe lidstaten broederlijk in hun
midden op te nemen en ook om een
nieuwe houding aan te nemen jegens
de derde wereld.
Hengsbach vond dat geen Europees
land met een democratische grond
wet uitgesloten kan worden van dé
EEG. waar naar hij zei veel tot stand
was gebracht maar waar toch teveel
de nadruk ligt op economische en
financiële zaken. „Europa moet haar
ziel hervinden en zich haar gemeen
schappelijke geest en verleden herin
neren", aldus Hengsbach.
Wat betreft de houding tegenover de
derde wereld meende hij dat de be
trekkingen niet alleen bepaald zou
den moeten worden door economi
sche belangen; men moest die landen
beschouwen als partners met dezelf
de belangen. Op de vraag of de kerke
lijke hulp aan de derde wereld wel zo
belangeloos is antwoordde Hengs
bach dat de rk kerk zeker geen kolo
niale pretenties had. Voor de kerk
gaat het om de mens, „zijn bestaans
recht. zijn waardigheid als individu,
zijn vrijheid, zijn gezondheid, zijn fa
milie en vooral zijn uiteindelijke be
stemming en verlossing door Chris
tus Jezus."
Hengsbach, die tevens aan het hoofd
staat van de Duitse roomskatholieke
zendingsactie „Adveniat", is de afge
lopen jaren herhaaldelijk in het
nieuws geweest. De ingezamelde gel
den zouden vooral ten goede komen
aan zeer reactionaire kerkelijke krin
gen in Latijns Amerika. Deze geruch
ten werden toen op hoog niveau te
gengesproken, onder meer door de als
progressief bekend staande Brazili
aanse kardinaal Lorscheider.
WAT VOORBEDE IS
Toen ging de Heer weg, nadat Hij
geëindigd had tot Abraham te
spreken (Genesis 18,22-33)
NU kan ik natuurlijk niet ineens
ophouden. Ook dit hoort bij dit
verhaal van de ontmoeting van
Abraham met de drie mannen. Ood
heeft wat Hij gaat doen niet voor
Abraham verborgen. Sodom zal
vanwege z'n boosheid verwoest
worden. Geen verontwaardiging: h
is in deze eeuw ons handwerk, sted
verwoesten. De klap komt hard aan
Abraham kan het zich niet
voorstellen: een stad verwoest,
ongeacht wat voor mensen er wonet
rechtvaardigen of onrechtvaardig*!
En dan komt die vreemde voorbed*
die doet denken aan bieden en loven
Als er nu eens vijftig rechtvaardigen
ln die stad wonen? Het bod verlaagt
telkens en eindigt op tien
rechtvaardigen. Een soort voorbede
die ons vreemd aandoet. Abraham
confronteert God met wat hij van
Hem meent te weten. Zo bent U niet
zegt hij telkens weer. Dan stort mijn
wereld in elkaar als U zulke dingen
doet. En daartegenover Ood, die ni«
ongeduldig wordt om naar deze men
te luisteren: „Ik zal haar niet
verwoesten terwille van de tien. Tod
ging de Heer weg, nadat Hij
geëindigd had te sprekenHet
gesprek, dit gesprek, is afgelopen.!
gaat er iets geschieden. Alles is
duidelijk. De mens heeft mogen
optomen tegen wat hem
onrechtvaardig voorkomt. Hij heef
Gods geduld op de proef mogen
stellen. Hij is een serieuze partner.
God legt het niet naast zich neer. M
moet hier niet alles willen
overbrengen op onze situatie, maar
één ding is duidelijk: de zin van de
voorbede ligt ln de deelname aan de
geschiedenis van Ood en zijn heil
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Minnertsfa A. N. Langt»
te Drogeham; te Ede J. Maasland te Bi
nevelt.
Aangenomen: naar Zetten-Anddst B.
van Vreeswijk vlc. te Stellendam.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Sa&senheim H. B. Be
doorn kand. te Veenendaat.
Klara Lenkey
Voor het eerst is aan de
academie van de Hongaarse
vormde kerk in Debrecen een
gepromoveerd tot doctor in de
logie. Klara Lenkey-Semsey
zelfs een „summa cum laude"
hoogst denkbare lof) toegekend
haar proefschrift „Vrouwen in
Nieuwe Testament". Zij is niet
de eerste Hongaarse theologe die «1
doctorsgraad verwierf, maar ookil
eerste vrouwelijke docent aan de tk
ologische academie van Debrecs
waar in het afgelopen Jaar 50 manna
en 40 vrouwen studeerden. Onder te
waren ook twee Nederlanders. Bt
proefschrift van Klara Lenkey a
van invloed zijn op de discussie,
momenteel binnen de Hongaam
kerk gaande is over het al of nlf
toelaten van de vrouw ln kerkelijki
ambten.
Ian K. Paisley
Een internationaal fundamentals
ten-congres, dat voor november
Sydney (Australië) gepland Is, kf
niet in de grote stadshal gehoude
worden. Het gemeentebestuur heef
de aanvankelijke toezegging Inge
trokken, toen bekend werd dat dt
Noordierse dominee Ian Paisley
van de voornaamste sprekers zot
zijn. De vroede vaderen vinden nu W
veiligheidsrisico te groot Het congra
wordt belegd door een groep, die ziel
onder leiding van Paisley hebben al
gescheiden van de International!
raad van christelijke kerken (ICC0
van dr. Carl Mclntyre.
'Muzorewa kan geen
kerkleider blijven'
KITWE (Zimbabwe) De verenigd»
methodisténkerk in Zambabwe mod
pressie uitoefenen op bisschop Muzfr
rewa om af te treden als kerkleider,
aldus Ralph Dodge, voormalig hoott
van de methodistenkerk in Rhodeaü
Volgens Dodge is Muzorewa ais ker
kelijk leider niet te handhaven orodii
hij politiek actief ia en als minister
president verantwoordelijk was vooi
de doden in de nadagen van de Rh»
desische regering. Muzorewa zou e
volgens Dodge goed aan doen eigen»
beweging af te treden.
Dit bericht komt kort nadat de rk
bisschop Lamont uit ballingschap
naar Zimbabwe mocht terugkeren es
twee anglicaanse geesteijken door 6
regering van dat land tot ongewend
persoon waren verklaard, omdat
exponenten zouden zijn van de „kol»
nialistische staatskerk".
Een andere anglicaanse bisschop, Pt
ter Haatendi, ziet sinds de onafhan
kelijkheid een opleving van de tradi
tionele Afrikaanse godsdienst, vooral
op het platteland. De traditionele
godsdienst wil „buitenlandse goden'
uitbannen; het vrije Zimbabwe durft
nu de blanke Christus en de christe
lljke opvattingen uit te dagen. HU
acht dit een directe bedreiging voor
het christendom in Zimbabwe, waar
de kerken het antwoord nog op moe
ten vinden.
