Hevige concurrentie in koek- en beschuitbranche Veel bedrijvent overtreden loonmaatregel Bouwfonds verlaagt hypotheekrente opnieuw 10.9% Ceausescu zet heel Roemenië aan het werk Toerisme maakt Spaan; olie-import niet goed Produktie sterk versnipperd Hypotheekrente omlaag bij RPS en Friesch-Groningsche Legbatterij politieke kwestie Milieusteun voor ijzergieterijen j Stuur mij nadere informatie over de j Naam I Adres nv 'n Bouwfonds-hypotheek helpt u in 'n eigen huis Nederlandse Gemeenten Bouwfonds Economie moet uit het slop met 'verplicht' particulier initiatief WOENSDAG 23 JULI 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P10 I I0E Van onze redactie economie AMSTERDAM De Nederlander is in de Jaren zeventig steeds meer banket en koekjes gaan eten. De consumptie van ontbijt- en snijkoek bleef ongeveer op peil, maar die van beschuit daalde lange tijd enigszins. De laatste jaren is deze daling echter tot staan gekomen. Voor de hele bedrijfstak was het een goede periode want stijgende loon- en grondstofkosten konden door expan sie worden opgevangen, schrijft de Verbisko (Vereniging van fabrikan ten van banket, beschuit, biscuit en koek), in het jaarverslag. De laatste jaren stagneerde de afzet echter. Enkele internationaal geo riënteerde bedrijven daargelaten, daalde de export terwijl de binnen landse afzet vrijwel niet omhoog ging. Het gevolg was een verhevigde concurrentie, de prijzen hadden de neiging te dalen. In sommige pro- duktgroepen kwamen de prijzen zelfs op een dusdanig peil dat de zwaksten de concurrentiestrijd moesten op geven. Toen de prijsconcurrentie zelfs me nigmaal de kwaliteit ging aantasten, heeft een aantal fabrikanten getracht de bakens te verzetten door niet lan ger de prijs maar de kwaliteit van het produkt als concurrentiemiddel te hanteren. Toch blijken er nog bedrij ven te zijn die de voorkeur geven aan het prijswapen. Want hoewel de Ver bisko zich er enerzijds over beklaagt dat slechts een gedeelte van de loon kostenstijging mag worden doorbere kend, moet de vereniging aan de an dere kant constateren dat de te ge ring geachte toegestane prijsverho ging niet eens altijd wordt doorge voerd. De verdeling van de produktie over vele (vaak kleine) bedrijven geeft in toenemende mate moeilijkheden, blijkt uit het verslag. Zo wordt men geconfronteerd met het feit dat de koek- en biscuitindustrie in de omrin gende landen wel sterk is geconcen treerd. Mischien nog van meer belang voor de Nederlandse producenten is dat de handel in deze sector in han den is van een vrij klein aantal bedrij ven. Voorzitter O. P. van Bereljk: „De 20-80 regel komt steeds sterker naar voren. Dat wil zeggen dat 20 procent van het aantal afnemers in dezoetwa- rensector 80 procent van de omzet voor zijn rekening neemt. Ook hier het beeld van de vele aanbieders te genover een steeds meer geconcen treerde wederpartij". De bedrijfstak ondervindt daardoor moeilijkheden, aldus het verslag. Nog afgezien van de druk op de prijzen en de leveringsvoorwaarden, uitgeoe fend door de handel, hebben veel bedrijven te maken met eenmalige hoeveelheden die geleverd moeten worden welke zo groot zijn dat er problemen ontstaan bij de produktie- en verkoopplanning. Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG Bij de controle op naleving van de loonmaal gel zijn in maart bij rond elf procent van de onderzocl bedrijven overtredingen van de loonmaatregel gevonden. blijkt uit het verslag van de loontechnische dienst van l ministerie van sociale zaken over de controles die in ma zijn gehouden. Versnippering De bedrijfstak voor koek, banket, be schuit en koekjes is sterk versnip perd. De Verbisko heeft ruim negen tig leden waarbij het uiteraard alleen gaat om bedrijven die fabrieksmatig produceren. De vele duizenden bak kers en banketbakkers die weliswaar geen beschuit maken maar zich vaak wel op de andere binnen de Verbisko vallende terreinen bewegen, zijn bui ten beschouwing gelaten. AMSTERDAM De Frlesch-Gro- nlngsche hypotheekbank heeft met inang van vandaag besloten tot een verdere verlaging van de hypotheek rente. Hierdoor is het tarief voor stan daardhypotheken met gemeentega rantie thans op 10,8 procent geko men. Het tarief voor hypotheken zon der gemeentegarantie bedraagt 11 procent. Postgiro en Rijkspostspaarbank ver lagen eveneens met ingang van 22 Juli de hypotheekrente, zowel voor maandbetallngen als voor halfjaarbe- tallngen met 0,3 procent. De rente voor gewone hypotheken met maan delijkse betalingen wordt 10,5 pro cent (effectief 11,16 procent) en voor tophypotheken 10,7 procent (effectief 11,38 procent). De rente voor gewone hypotheken met htdfJaarlijkse betalingen wordt eveneens met 0,3 procent verlaagd en wordt 10,7 procent (effectief 11,12 procent) en voor tophypotheken 10,9 procent (effectief 11,33 procent). Export Voor verschillende produkten probe ren fabrikanten gezamenlijk hun uit voer te verhogen. Zo hebben twaalf producenten in de banket- en biscuit- sector zich in West-Duitsland gepre senteerd met een gezamenlijk Hol land-embleem waarmee volgens het verslag succes is geboekt. Het Verbis- ko-bestuur hoopt echter wel dat de Nederlandse exporteurs bij het ver overen, respectievelijk heroveren van de Duitse markt niet te veel nadruk leggen op lage prijzen. Uit kwaliteits overwegingen zou dat niet goed zijn. Collectieve propaganda voor een ty pisch Nederlands artikel als beschuit wordt sinds enkele Jaren gemaakt in Engeland. Ook in Nederland doen de beschuitfabrikanten gezamamlijk wat aan de populariteit van hun arti kel. Mede daardoor is de consumptie van beschuit die tussen 1970 en 1977 was gedaald van 18,3 tot 14,1 miljoen kilo de laatste twee Jaar weer toege nomen tot 15,7 miljoen kilo. De ex port van beschuit is in tien Jaar ge daald van 5,4 tot 3,7 miljoen kilo. al is er de laatste paar jaar ook daar spra ke van een opleving. Het cijfer van 1979 was ongunstig beïnvloed door een vervoersstaking. begin 1979, in Engeland. Pluimveehouders maaiden de actiegroep Lekker Dier gisteroch tend in Barneveld het gras voor de voeten weg: De leuze bij de kip op voorgrond luidt „Hier sta ik dan als trots van de boerderij, groot geworden in een legbatterij." Ministers van landbouw van de negen lidstaten van de EO hebben zich gis teren over de benauwende levensom standigheden gebogen van de circa 300 miljoen legbatterij-kippen in Eu ropa. Vóór november volgend jaar wil de ministers een rapport uitbrengen, waarin gedetailleerder voorstellen worden gedaan tot verbetering daar van. Meer dan negentig procent van alle Europese kippen worden in leg batterijen gehouden. West-Dultaland heeft de legbatterij-kip tot politieke kwestie gemaakt bij de verkiezingen in oktober. De controles vonden plaats na het opstellen van een steekproef. De dienst ondensocht aldus in maart 764 ondernemingen met in totaal bijna 108.000 werknemers. In rond 90 be drijven kwamen overtredingen van de loonmaatregel aan het licht. De overtredingen waren van zeer uiteen lopende aard en kwamen zoals ook al uit eerdere onderzoeken was geble ken voornamelijk voor in kleinere bedrijven. De overtredende bedrijven hadden samen rond 4000 mensen in dienst. Dat is dus nog geen vier pro cent van het totale aantal werkne mers wier ondernemingen onder de steekproefcontrole vielen. De loon technische dienst heeft de overtre dende ondernemers aangemeld bij de officieren van Justitie. De rechter kan hen veroordelen tot maximaal twee jaar gevangenisstraf of 25.000 gulden boete. De dienst deed ook navraag naar wat de ondernemers zelf denken over de loonmaatregel. Meer dan de helft van hen stemde met de maatregel in. Wel is er bij nogal wat ondernemers vrees dat vakbekwame personeelsleden zouden worden weggekocht door dere bedrijven die zich niet houj aan de loonmaatregel. Deze vree» 0» staat vooral bij kleinere onder er mers, die dan de grote bedrijven i ie, denken van neigingen tot wegko van personeel. „Veel kleine ondere mers zijn vrij snel bereid, onder dj lp* van de arbeidsmarkt en gezien ja relatief grote waarde van enkele g de werknemers voor het bedrijf, vi die werknemers iets extra's te do« 'C1 aldus het verslag van de loonteci jl sche dienst. >u Voor zover overtredingen wen É1 vastgesteld, bleken de verboden 1e talingen aan directieleden in verho IC' ding om de hoogste bedragen te gu De overtredingen ten gunste varna tt werknemers kwamen relatief jrg minst voor, en wanneer ze voort t:h men, betroffen het in verhoud kir kleinere bedragen. De dienst wijs op hierbij op dat directieleden in lub praktijk veel minder vaak loorui tri! beteringen krijgen dan cao-werij#! mers, maar als ze dan een verbei krijgen, gaat het veelal meteen forse bedragen. DEN HAAG (ANP) In het kader van de herstructurering Nederlandse ijzergieterijen hebben vier gieterijen van het ministerie van volksgezond heid en miliehygiéne een bijdrage ge kregen in de kosten van Installaties tegen luchtverontreiniging. Aan het voortbestaan van de ijzergie terijen na de herstructurering, waar bij de bedrijven tot intensieve samen werking moeten komen, is de voor waarde verbonden dat zij aan zeer strenge eisen moeten voldoen op het gebied van luchtverontreiniging. Dit omdat zij vlak bij woonbebouwing zijn gevestigd. De ijzergieterij Vulcanus in Doetln- chem krijgt een bijdrage van 2,3 mil joen gulden, Vulcanus in Vaassen krijgt 1,8 miljoen, de Ijzergieterij Doesburg 2,2 miljoen en de Rade makers Gieterij in Klazienaveen 1,3 miljoen. De bijdragen zijn bestemd voor onder meer de aanschaf van afzulglngslnstallaties en luchtwas- sers en worden beschikbaar gesteld op grond van de wet inzake de lucht verontreiniging. MADRID Het tekort op de Spaanse betalingsbalans kanCs jaar oplopen tot ruim vier miljard dollar, terwijl het tekort de handelsbalans kan verdubbelen tot ell miljard dollar. Vi hangt af van het verloop van het toeristenseizoen van juli en met september. Met ingang van 22 juli heeft het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten de hypotheekrente opnieuw verlaagd van 11.2% naar (5 jaar vast). Bouwfonds is van huis uil' ook hypotheek specialist E en garantie voor betrouwbaar advies Keute uit hypotheekvormen Vergaand aan uw wensen aan te passen I Bouwfonds-hypotheken. Bon in gesloten envelop zonder postzegel sturen aan: Bouwfonds, Antwoordnummer 34, j 3860 VE Hoevelaken. U kunt bi/ Bouwfonds de woonbedragen trente aflossing) per maand betalen handig voor uw huishoud budget Bouwfonds kent de weg bij ffeeftu T"chl 'nL bank en notaris ,,PZïLeoZan h*P°theek Voordeel voor u: hu tn rï^li.™ar/ei ?p n afwikkeling met geld bi, to n belangrijke beslissing en notariële acte I Bouwfonds verstrekt hypotheken op alle hutten, dus ook op met Bouwtondshunen en bestaande panden De Bouwfonds hypotheek kan heel gemakkelijk gekoppeld worden aap een ingebouwde over lijden s risicover tek er mg I Postcode/Plaats I I Telefoon Het is de vraag in hoeverre de brengst uit het toerisme de Spaai olie-invoerrekening (geschat op ell I" twaalf miljard dollar, tegen vorig ]s >t zes miljard dollar) kan compenserc aldus officiële kringen. tf it et Vorig Jaar leverden de toerist c Spanje 5,5 miljard dollar op. De v uitzichten voor dit Jaar zijn niet I moedigend als gevolg van de stijg! van de prijzen en bomaanslagen do Basklsche afscheidingsbeweging in de toeristencentra. De eerste i maanden van dit Jaar zijn er 9,5 i cent minder toeristen Spanje bir gekomen dan verleden jaar. Er 4 tekenen die wijzen op een verslet ring in het hoogseizoen. De Spaanse nationale bank scha&l tekort op de betalingsbalans dit op 3,5 miljard doUar. Voorzie! ramingen over het eerste half Ja mep echter al uit op 2,5 miljard dj lar. Deskundigen voorzien een veil tering van de positie van de pesetit de tweede helft van dit Jaar, door het tekort op de lopende r ning „slechts" Iets meer dan vier fl Jard dollar zal bedragen. Vorig Jaar was er sprake van overschot op de betalingsbalans vi 1,18 miljard dollar, tegen een oh schot van 1.63 miljard dollar ln Iffll en een tekort van 2,16 miljard doQ ln 1978. Er zijn niet-officiële raming van een tekort van zes miljard dolk voor dit Jaar, maar deskundigen no men dit overdreven. door J. den Boef BOEKAREST Energiebesparing, de teelt van groenten en fruit en het fokken van kleinvee zijn in Roemenië een nationa le deugd geworden. De gehele bevolking is gemobiliseerd in een poging de moeilijkheden te overwinnen die door economi sche stagnatie worden veroorzaakt. Hoe ernstig de situatie is, moge blij ken uit de toespraak die president Nicolae Ceausescu onlangs op een bijeenkomst van leden van het cen trale comité van de Roemeense com munistische partij heeft gehouden. Daarin hekelde hij misstanden in in dustrie en landbouw en waarschuwde hij „dat aan deze anarchie een eind zal worden gemaakt". De president constateerde dat „een ambtelijke papierlawine alle activi teiten dreigt te verstikken en dat overal formalisme, een gebrek aan verantwoordelijkheid en discipline en de neiging om alles op anderen af te schuiven om zich heen grijpen. Dit heeft geleld tot een geweldige verspil ling van arbeidskrachten en materi aal", aldus Ceausescu. De tekortkomingen wegen vooral zwaar in de sector van de olie- en kolenwinning. In één district bleef de produktie niet minder dan zes mil joen ton onder het planniveau. De ontwikkeling van kleine elektrici teitsbedrijven blijft achter op wat is overeengekomen en dure geïmpor teerde industriële InstaDaties worden niet volledig benut, vaak door slecht onderhoud. Ook ln de landbouw staat het er volgens de president niet best voor. Ook hier ziet hij de hoofdoorzaak in een gebrek aan discipline. Zo werd vorig Jaar de oogst te laat binnenge haald. waardoor de resultaten tegen vielen. „Dat mag dit jaar niet gebeu ren, hoe de weersomstandigheden ook zijn", aldus de president, blijk baar doelend op het feit dat de zware regenval, die veel wateroverlast ver oorzaakte, tot nieuwe sombere ver wachtingen aanleiding gaf. Verplichte 'eigenteelt' In een speciaal decreet werden alle burgers, ook de stedelingen die over een tuintje beschikken, verplicht om groenten of fruit te telen, dan wel kleinvee of gevogelte te fokken. Wat zij niet voor eigen gebruik nodig heb ben moet aan de staat worden gele verd. Dé gemeenten moeten er op toezien dat een bepaalde extra hoe veelheid vlees ter beschikking komt Niets doen op grond braak laten lig gen, wordt niet meer getolereerd: niet bewerkte grond kan worden afgeno men. Ambtenaren, die volgens Ceau sescu te veel langs elkaar heen wer ken, moeten voortaan in het voor- en najaar op het land gaan helpen. Dat geldt overigens ook voor leden van Het stadje Orsava, in de buurt van de machtige hydro-elektrische centrale in de Donau, werd geheel nieuw gebouwd omdat het oude in het stuwmeer moest verdwijnen. het centrale comité en de minister van landbouw. Het binnenhalen van de oogst zal dit Jaar een „actie met een militair ka rakter" worden. Intussen wordt voortgegaan met de uitvoering van ambitieuze plannen om de landbouw gronden te verbeteren, meer irrigatie- werken te bouwen, meer kunstmest ter beschikking te stellen, meer vee teelt mogelijk te maken en tot volle dige mechanisatie van de landbouw te komen. De produktie per hectare is in Roe menië nog laag, mede door de bodem gesteldheid. Tot 1950 werkte nog 75 procent van de Roemeense bevolking in de landbouw. Sindsdien is de indu strialisering begonnen, die gepaard ging met modernisering van de land bouw. Ook nu trekken nog veel men sen naar de steden, waar betere werk omstandigheden, betere sociale en andere voorzieningen zoals opleiding, medische zorg en woonruimte aan trekkingskracht uitoefenen. Dienstverlening Niet alleen in de landbouw wordt het particuliere initiatief min of meer ver plicht gesteld. Bij decreet is ook be paald dat particuliere bedrijfjes zich mogen bezighouden met dienstverle nende taken Vooral familieleden ko men voor zulke activiteiten ln aan merking. maar ook zaakjes met maxi maal drie man personeel krijgen een kans om voor eigen rekening te gaan werken. Er is één voorbehoud: de overheid stelt prijzen en tarieven vast. Volop werk is er voor blikslagers, slotenma kers, mensen die een restaurantje of een kiosk willen openen, of die zich willen bezighouden met reparatie van uurwerken of elektrische apparatuur. Gepensioneerden en anderen die niet meer aan het arbeidsproces deelne men, worden aangespoord om goud te gaan zoeken in het drijfzand van rivieren. Het energie-probleem blijft echter het grootste probleem van Roemenië. De doeleinden van het nu aflopende vijfjarenplan kunnen niet worden verwezenlijkt door de nog steeds op lopende olieprijzen. Bovendien moet een deel van de rafflnage-capaciteit onbenut blijven doordat Roemenië uit bezuinigingsoverwegingen min der olie ging importeren. Energiebesparing is aan de orde van de dag (en de nacht). Om de andere week moeten de Roemenen zondags hun auto laten staan. De straatver lichting is tot soms meer dan de helft teruggebracht. En zelfs de industrie ziet zich genoodzaakt om zo zuinig mogelijk om te springen met elektri citeit, gas of olie. Er is een plan opgesteld om Roeme nië binnen tien jaar zelfvoorzienend ^e maken. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de bouw van nieuwe hydro-elek trische centrales, niet alleen ln de Donau (waarin ook samen met Bulga rije aan een dam wordt gewerkt), maar eveneens in de kleinere 1 meense rivieren. Ook wordt vers overgeschakeld van gas en olie o kolen. In 1985 moet de eerste kere centrale (Canadese licentie) strooi leveren. Olie uit Sowjet-Unie Roemenië wil niet alleen uit econotnl sche overwegingen zo gauw mogelljl in eigen energie-behoeften kunne voorzien, maar ook om politieke redt nen. Tot 1978 importeerde het —I tegenstelling tot de andere Oosteufl pese landen geen olie of gas uit df Sowjet-Unie. Dat is thans wel M geval als gevolg van onzekerheid ov de toekomstplannen van de leiders Iran. S Dit Jaar voert Roemenië ongeveer! miljoen ton olie en 1,5 miljoen kub* ke meter aardgas uit de Sowjet-Unk in die het in tegenstelling tot andf re Oosteuropese landen in dollan moet betalen. Om de schade zoved mogelijk te beperken, laat Roemen# sinds vorig Jaar de toeristen uit dr andere socialistische landen in hard» valuta betalen voor getankte be* zlne. De grondstoffenschaarste heeft tt Roemenië (dat toch al met een te vei doorgevoerde centralisatie te makes heeft) tot structurele verandering# geleid. Produkties die te veel energie verbruiken, worden beperkt, bijvoor beeld die van cement en plastic* Elektronika gaan meer en meer man kracht vervangen. In de komende vi]! Jaren zal nadruk worden gelegd op meer en beter, met minder inspan ning en kosten, waardoor de export kansen kunnen toenemen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 12