Christenen in Cuba in tweestrijd
GOS maant leden-kerken
in Zuid-Afrika
Uit brieven van lezers
GOS wil geen vrouw
studie mensenrechten
Trouw
VOORBIJGANG*
Boesak daagt minister uit
Finse zending weg
uit Namibië
Lamont mag
terug naar
Zimbabwe
DINSDAG 22 JULI 1980
TROUW/KWARTET
iDir
Door Koos Koster
HAVANA De aanhoudende vluchtelingenstroom van Cuba naar de Verenigde Staten (tot
nu toe meer dan 115.000) betekent een forse aderlating voor de kleine protestantse kerken op Nuchter
het eiland, die tussen de 25.000 en 60.000 actieve gemeenteleden telden.
dollars kan bestrijden, maar alleen
door een proces van sociale verande
ring. Daarom ben ik communist, be
kent hij trots.
De States is altijd een soort Mekka
voor de Cubanen geweest, zegt Raul
Fernandez Ceballos, de voorzitter
van de Cubaanse oecumenische raad.
Van de zestig baptistendominees zijn
er dertig naar Miami vertrokken. Van
de nieer dan honderd methodistische
onderwijzers, dominees en andere
kerkelijke functionarissen zijn er een
goede tien op Cuba gebleven. De
presbyteriaanse kerk, die bij vorige
emigratiegolven (1961 en 1964) zo
goed als geheel zonder dominees ach
terbleef, zit nu weer bijna zonder do-,
minees.
De r.k. kerk is dit keer minder getrof
fen door de uittocht. Een enkele
priester en sommige katholieke lei
ders hebben Cuba verlaten.
Bezoekers
Bij vroegere uittochten verdween
vooral de katholieke intelligentsia
die grootgebracht was in het kapita
listische gedrags- en waardenpa
troon. Nu geven Cubanen er de brui
aan, die twintig jaar in dit tropisch
socialisme opgevoed zijn. De bezoe
ken die de laatste twee jaar mogelijk
waren van de honderdduizend Cuba
nen die al in de VS leven, droegen
ertoe bij, dat Cubaanse families ver
gelijkingen gingen maken tussen hun
situatie en die van hun familieleden
in de States. Deze overlaadden de
Cubanen met blue-Jeans, geschenken
en consumptieartikelen. Ze presen
teerden zich als de in het leven ge
slaagden, terwijl hun Cubaanse fami
lieleden en vrienden eraf kwamen als
mislukte opbouwers van een revolu
tionaire staat.
Vorig Jaar waarschuwde de r.k. bis
schoppenconferentie de gelovigen
voor een egoïstisch bezits- en con
sumptiepatroon, dat door de bezoe
ken uit de VS dreigde te ontstaan. De
bisschoppen drongen aan op solidai
re inzet voor de gemeenschap door de
gelovigen. Ook in verklaringen van
protestantse kerken klonk de oproep
ernst te maken met de inzet voor de
doeleinden van de Cubaanse revolu
tie en zich niet te laten begoochelen
door propagandaleuzen en consump
tiebeloften uit Miami. „Wij zijn een
arm land, maar een waardig volk,"
staat op sommige affiches in gebou
wen, scholen en kantoren in Havana.
Maar de vleespotten van Miami blij
ken in de praktijk voor veel protes
tanten en katholieken aantrekkelij
ker dan de strakke levensstijl van het
tropisch socialisme op Cuba. Voor
een deel zijn partij en regering erin
geslaagd bepaalde beloften te vervul
len. Maar zij zullen zeker nog voor
twintig jaar de handen vol hebben
met het inlossen van niet nagekomen
verplichten tegenover de bevolking.
Armen
Van de een miljoen katholieken die
bij het uitbreken van de revolutie op
Cuba woonden, zijn de armen geble
ven, meent Ramon Castro, een broer
van Fidel. Hij leidt een groot veeteelt-
project even bulten Havana.
Ramon vindt, dat revolutionairen
geen christenen kunnen zijn en omge
keerd. Het is huichelarij om op de
partijvergadering de Internationale
te zingen, waarin het bestaan van
God ontkend wordt, en tegelijk naar
de kerk te gaan waar het atheïsme
wordt veroordeeld, zegt hij. Het is of
het een of het ander. Materialisme en
niet-materialisme zijn niet te vereni
gen. Hij zegt, dat Je de honger in de
wereld niet met aalmoezen, giften of
We leven in de wereld en niet in de
kerk, stelt Raul Gomez Treto, Jurist
en vooraanstaand rooms-kathollek,
echter nuchter vast. Hij is voorstan
der van het Cubaans socialisme. Hij
ziet wel, dat door de ziekte van aarts
bisschop Oves Fernandez van Hava
na, die tijdelijk vervangen wordt door
de conservatieve bisschop Meurice
Estiu van Santiago, de bisschoppen
zich vooral concentreren op de mis,
de preek en de sacramenten.
De pastorale toerusting van die leken
die zich in de revolutie storten, schiet
erbij in, vindt Gomez Treto. Hij zoekt
met een groep oecumenische christe
nen naar een eigen bijdrage voor de
problemen op Cuba.
Veler grepen de laatste maanden de kans om Castro's paradijs te
ontvluchten.
Een christen op Cuba kan geen par-
.tijlid zijn maar wel meewerken aan
de revolutie. Op hoog parttjniveau Voorspelling
schijnt een discussie aan de gang te
zijn over de vraag of bepaalde dog
ma's van het orthodoxe marxisme,
zoals dat godsdienst opium van het
volk is, nog wel beantwoorden aan de
werkelijkheid van Latijns-Amerika.
In een Pools tijdschrift voor filosofie
werd er onlangs op gewezen, dat de
revolutionaire kracht van bepaalde
groepen christenen, vooral in Latijns-
Amerika. marxisten tot bezinning
moet brengen of de negentiende-
eeuwse veroordeling van het chris
tendom niet achterhaald is.
Raul Gomez Treto. die dit vertelt,
voegt eraan toe. dat de werkelijkheid
dogma's ontdooit. De kracht van de
volksmassa's in Latijns-Amerika
doorbreekt het individualistische en
verburgerlijkte denk- en gezagspa-
troon van het calvinisme in West-
Europa, zegt Raul, en van het ver
steende marxisme in Oost-Europa,
voeg ik eraan toe.
Fidel Castro heeft een paar Jaar gele
den voorspeld, dat er nog eens een
theologische faculteit aan de univer
siteit van Havana zou komen. Voor
dat het zover is, moet er op Cuba aan
beide kanten nog wel het een en an
der gebeuren. Protestanten en katho
lieken hebben kleine groepen daar
gelaten nauwelijks blijk gegeven
van een inzet voor een socialistische
maatschappij op Cuba. De meeste
marxisten beroepen zich op de reac
tionaire rol van de r.k. kerk tijdens de
onafhankelijkheidsstrijd tegen Span
je en gedurende de eerste jaren van
de revolutie om de veroordeling van
de religie te handhaven.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas met corresponde
ren Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij pubtikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld
Bezuinigingen
De consumptie moet niet worden be
perkt, maar het consumptiepatroon
moet worden gewijzigd. Het zou bij
voorbeeld van nut kunnen zijn indien
meer mensen 's winters vaker naar de
bioscoop gaan, en daarbij de kachel
thuis lager zetten. Daar hebben ze
echter extra geld voor nodig! Vroeger
was het normaal als slechts één ka
mer van een woning werd verwarmd.
Vermindering van de koopkracht zal
een weinig effektief middel zijn om
een dergelijke selectieve besparing te
bewerkstelligen. Prijsmechanismen
hanteren om het verbruik van gas en
elektra terug te dringen op een so
ciaal aanvaardbare wijze is ook niet
zo eenvoudig. Distributie zou waar
schijnlijk nog het eerlijkst zijn.
Gemakkelijker zal het zijn die andere
energieslokop aan te pakken: de per
sonenauto. Gewoon door de verkeers
regels te handhaven. Het autopark
heeft zich enorm uitgebreid, maar het
controlerend apparaat is daarbij ver
achtergebleven. Het moet mogelijk
zijn op korte termijn grote aantallen
hulpverbalisanten onder wie auto-
technisch geschoolden te werven.
De kosten daarvan zijn op de kortste
termijn in veelvoud terugverdiend.
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidae Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur ing. O. Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel. 020-913456
Postgiro 66 00 00
Bank Neó Credtetbank
Rekenmgnr 23 00 12 574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
iel. 070-469445 (redactie)
tel. 070-468864 (uitsluitend voor
adverlenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel. 05200-17030
Melkmarkt 56 ZwoHe
Abonnementspnjzen
Per maand 16,98
Per kwartaal f 50,95
Per half (aar 101.90
Per |aar 201.60
Adverienbetarievon op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 18-20 uur telef 020-
913456
Opgave mmi-advertenttes lel.
020-936868 of schriftelijk aan
Mini-Adv afdeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend schrif
telijk aan onze Amsterdamse
adressen
Dubbel parkeren, door rood licht rij
den etc. geschiedt op dit ogenblik op
grote schaal straffeloos. Het voorge
stelde kan miljarden schelen op de
begroting. De betalingsbalans zal
verbeteren, naast tal van andere te
verwachten gunstige effecten. Een
derde mogelijkheid is het bevorderen
van reparaties arbeidsintensief
boven nieuwkoop. Dat zou bij voor
beeld kunnen door middel van wette
lijke regelingen met betrekking tot
de inhoud en duur van garanties.
Bezuinigen is inderdaad noodzake
lijk. Maar niet: de broekriem aanha
len ten einde plannen tot ergere ver
kwisting in theorie te kunnen finan
cieren.
Amsterdam D. J. Mulder
AOW en de vrouw (2)
Als de man ƒ50.000 verdient en de
vrouw brengt ƒ50.000 kapitaalop
brengsten in, dan wordt ER
ƒ5.000 AOW-premie betaald. Als de
man 100.000 verdient en de vrouw
het huishouden doet, dan wordt er
5.000 AOW-premie betaalt. Maar als
man en vrouw betaald werk en huis
houden delen en ieder verdient
50.000. wil de regering 10.000
AOW-premie opeisen. ..Nog niet zo'n
gekke gedachte" is uw commentaar.
„Ons is niets te gek" het mijne. Een
stap naar zelfstandige belastinghef
fing voor ieder boven 16 jaar? Nauwe
lijks. Een ander motief lijkt me waar
schijnlijker: Toen de arbeidsmarkt
daartoe aanleiding gaf, werd de ge
huwde vrouw het bedrijfsleven inge
dreven met zelfstandige inkomsten
belasting over haar arbeidsinkom
sten. Dat valt moeilijk terug te draai
en, nu er werkloosheid heerst. Maar
vadertje staat kan wel op AOW-ge-
bied terughalen, wat hij op het gebied
van de inkomstenbelasting moest
prijsgeven. Zo eenvoudig is dat.
Joppe D. Briill
AOW en de vrouw (3)
U stelt de vraag, waarom wel AOW-
premies van echtparen bij elkaar
worden geteld en niet die van twee
willekeurige inkomentrekkers. Ik zal
het u zeggen. Omdat beide echtelie
den bij het bereiken van de 65-jarige
leeftijd samen één AO W-uitkering ge
nieten en twee willekeurige inkomen
trekkers twee. Daarom! Werkende
echtelieden betalen gewoon samen
de maximumpremie voor ééN uitke
ring. Wilt u ze meer laten betalen? Dit
had u beslist in uw overwegingen
moeten betrekken en als u dat ge
daan had, had u deze column niet
geschreven.
Piershil W.H. Menger
Doel en middelen
Het artikel van H. J. Neuman in
Trouw van 11 juli komt neer op een
breedvoerig uitmeten van de ondoel
matigheid van een olieboycot jegens
Zuid-Afrika. Gezien de hardnekkig
heid waarmee dit argument keer op
keer naar voren gebracht worden, zou
het vermoeden kunnen rijzen, dat dit
het punt is, waarop de discussie zich
concentreert. Niets is echter minder
waar: de voorstanders van een olie
boycot wijzen er met nadruk op. dat
Nederlandse maatregelen juist moe
ten worden genomen met het oog op
de „signaalwerking" die ervan uit
gaat. Het lijkt dan ook op zijn zachtst
gezegd zinloos, de ineffectiviteit van
een „eenzijdige" Nederlandse maat
regel te blijven inprenten, waar nie
mand het tegendeel beweert. De heer
Neuman vervolgt met het opsommen
van een vijftal mogelijke „doelstellin
gen" van de motie-Scholten:
het tot uitdrukking brengen van
onvrede met de apartheidspolitiek;
het geven van een signaal aan Zuid-
Afrika omringende landen; het ge
ven van een signaal aan de Zuidafri-
kaanse bevolking; het tot stand
brengen van een beleidswijziging van
het apartheidsregime; het ten val
brengen van het apartheidsregime.
Mijns inziens geeft geen van deze vijf
argumenten de drijfveren van Schol
ten en zijn medestanders Juist weer,
en wel om twee redenen niet: 1) Alle
genoemde doelstellingen gaan uit
van de bedenkelijke, om niet te zeg
gen arrogante, vooronderstelling, dat
de apartheidspolitiek een kwestie is
tussen de Nederlandse en Zuidafri-
kaanse regering, waarbij de Zuldafri-
kaanse bevolking tussen neus en lip
pen door wordt gedegradeerd tot het
publiek van een, al dan niet interna
tionaal interessante, voetbalwed
strijd, en 2) In deze opsomming wordt
geheel voorbij gegaan aan de door
Scholten zelf gegeven argumentatie
voor een olieboycot, namelijk het ge
hoor geven aan de dringende oproep
van het verzet in Zuid-Afrika, tot een
olieboycot over te gaan (Zie bijv. het
interview met Scholten ln „Trouw"
van 30 Juni). Beleefd uitgedrukt is er
ook een fikse portie zelfverzekerd
heid voor nodig om, de stem van de
zwarte kerken en de verzetsbeweging
negerende, staande te houden, dat
tot een olieboycot niet mag worden
overgegaan, met het oog op de scha
de, die de zwarten zal worden berok
kend.
Amsterdam
Van een onzer verslaggevers
N1MES De gereformeerde oecumenische synode heeft gisteren een dringend beroep gedaan
op de leden-kerken in Zuid-Afrika alles te doen wat in hun macht is om structurele
veranderingen in dat land tot stand te doen komen en om hun invloed daartoe bij hun regering
aan te wenden.
Jaap Klein
Machtsvorming (2)
Na veel lezen en herlezen van Ver-
beeks artikel ln (Trouw 16-7) zie ik
eigenlijk maar één ding wat hij zeg
gen wil: stem nooit CDA want dan
doe je een onchristelijke daad. Aan
de andere kant roept hij Goudzwaard
en de zijnen toe: komt bij ons, hier
komt de daad van het Evangelie tot
zijn recht. Zijn argumenten zijn mis
leidend en schijnheilig. Hij blijft de
R.K. trouw, die juist in veel staten
kerkelijk en politiek de macht vor
men. is voor de wereldraad van ker
ken. is voor de IKV, is zelfs voor het
samengaan met de meest linkse ele
menten, als ze hem en zijn politiek
maar de macht geven, Is bereid des
noods met gewelddadige rellen en
demonstraties, zijn doel te bereiken
enz. Waar blijft de christen Verbeek,
die beweert via Gods Woord precies
te weten, waar de grens ligt tussen
een christelijke en niet-christelijke
daad. Waar is zijn oproep tot beke
ring? Waar zijn oproep om vanuit
datzelfde Woord een sterk front te
vormen tegen de anti-christ, die
dwars door kerken, partijen en men
sen heenloopt? Waar is zijn oproep
om zich te keren tegen de vele onno
dige abortussen? Waarom geen op
roep om via die C. te komen tot een
gezamenlijk uitgangspunt, nl. ons
rentmeesterschap dat ondanks onze
zonden, fouten en gebreken een bij
belse opdracht blijft. Moeten wij als
christen altijd niet blijven bidden om
kracht en wijsheid, zodat de C. (dus
de christendaad) tot zijn recht komt
tot eer en glorie van Gods Rijk.
Maasland A. Noor dam
Tolkenprobleem
„Tolkenprobleem wordt onoverko^
melijk". (Trouw 15 juli van de Euro
pese Gemeenschap in Brussel) De
zaak is niet dat de EG wordt geteis
terd door chauvinisme van de lidsta
ten. maar het gaat er om dat men de
kleinere lidstaten tracht te discrimi
neren in hun eigen taalgebruik, het
geen regelrecht indruist tegen de Ver
klaring van de Rechten van de Mens,
waar in art. 2, naast gelijkheid voor
alle mensen, ongeacht ras, huids
kleur, geloof enz. dit geldt voor hun
taal. Discriminatie van mensen, al
leen al om de taal die zij spreken,
komt nog maar al te vaak voor. Tol
ken zullen wel altijd nodig zijn, maar
de enig juiste oplossing is de snelle
uitvoering van een neutraal commu
nicatie-middel, dit boven de partijen
staat; eneraijds bedoeld voor doel
treffend internationaal gebruik, an
derzijds voor behoud en bescherming
van de eigen taal en cultuur. Het
enige dat hiervoor in aanmerking
komt is het Esperanto. Het is de énige
plantaai die zich van een taalprojekt
in de loop van 90 jaar heeft kunnen
ontwikkelen tot een echte levende
taal, welke dagelijks over de hele
wereld door velen wordt gebruikt en
steeds meer in de belangstelling
komt. Politici zijn het geweest die
met de wet op de leerplicht ons heb
ben leren lezen en schrijven. Zij heb
ben later de mogelijkheid geschapen
dat wij Engels, Frans en Duits heb
ben kunnen leren. Nü zullen zij de
invoering van Esperanto moeten be
werkstelligen.
Den Haag Th. J. van Woerden
Rectificatie
Onder de ingezonden brief „Joods
congres" (21 juli) stond een onjuiste
ondertekening. Dit moet zijn: Hen-
riette Boas, Badhoevedorp.
De motie was oorspronkelijk afkom
stig van de Nederlandse gedelegeerde
dr. K. Runia, die alleen een beroep
wilde doen op de twee grootste blan
ke Afrikaner kerken omdat deze naar
verhouding veel verantwoordelijk
heid dragen voor de situatie in Zuid-
Afrika. Maar de Afrikanen, ook de
zwarte en kleurling-afgevaardigden,
wilden niet alleen een beroep op de
blanken doen en zij kregen een meer
derheid van de vergadering aan hun
kant. De Dopper prof. dr. B. 8poel-
stra zie daarover dat een beroep op de
blanken ook discriminatie inhield. „U
wilt Beélzebub met Beëlzebub uit
drijven", merkte hij naar goed gere
formeerde traditie op.
Prof. Runia wees eröp dat de blanke
kerken bijzonder goede relaties met
de regering ^onderhouden. Maar ten
slotte ging een meerderheid van de
GOS toch mee met de Zuid-Afrika
nen die hun actie gemeenschappelijk
wilden ondernemen. De synode be
sloot opnieuw in Zuid-Afrika met de
kerken te gaan praten. Niet alle gede
legeerden meenden dat de blanke
kerken in Zuid-Afrika „ernstige aan
dacht gaven aan de problemen die
ongenoegen en onrust in Zuid-Afri
ka" scheppen, zoals in het voorstel
stond dat de synodeleden voor zich
hadden.
Ds. Eddy Leeuw van de Nederduitse
gereformeerde sendingskerk merkte
op dat de bijeenkomst die in 1978 met
de kerken in Zuid-Afrika in Pretoria
is gehouden om de gebeurtenissen
van 1976, onder meer het bloedbad in
Soweto, te bespreken, veel beter een
jaar eerder gehouden had kunnen
worden. Maar prof. Tjaart van der
Walt van de Dopperkerk reageerde
door te zeggen dat zijn kerk en de
NG-kerk hun stukken wel gereed
hadden voor de voorgenomen confe
rentie in 1977, maar dat de zwarten en
kleurlingen verstek lieten gaan en
hun rapporten pas een jaar later
klaar hadden.
Sex-shops
Ds. David Botha van de kleurlingen-
kerk legde uit dat zijn kerk wel heel
wat minder mankracht ter beschik
king heeft dan de blanke kerken. Hij
zei verder dat zijn kerk, in tegenstel
ling tot de andere kerken, de aanbe
velingen van de samenspreking uit
1978 heeft uitgevoerd. Zijn kerk had
duidelijk protest laten horen tegen de
wet op de gemengde huwelijken, te
gen de wet op de groepsgebieden en
tegen de apartheidspolitiek.
Ds. F. D. Sakale uit Zambia legde uit
dat hij weliswaar veel op heeft met de
Zuid-Afrikanen, maar dat er in dat
land meer moet gebeuren met groter
snelheid om bloedvergieten op grote
schaal te voorkomen. Hij riep de
blanke Zuid-Afrikanen op tot een
profetisch getuigenis, maar zijn colle
ga 8. P. M. Moshapo van de zwarte
Dopperkerk prees zijn eigen land om
de daar heersende orde. „Wij zijn niet
voor rassendiscriminatie maar bij
ons heb je tenminste geen seks-shops
en op de stranden zal men vergeefs
zoeken naar naakte borsten, maar
alle kinderen krijgen bij ons vanaf
hun zesde jaar verplicht godsdienst
onderwijs. Je moet alles in het juiste
perspectief zien", vond ds. Moshapo.
En dat vond zijn kleurling-collega I.
J. Mentor ook. Hij gaf toe dat de
blanke kerk niet snel genoeg gaat,
maar angst voor tegenstellingen
dwingt haar daartoe, aldus Mentor.
Hij gaf blijk enthousiast te zijn over
premier Botha, maar ook deze heeft
te maken met de traagheid van de
kerken.
Er zijn kabinetsleden, vertelde Men
tor, die het officiële geschrift van de
Nederduitse Gereformeerde kerk
(„ras, volk en nasie in die lig van die
Heilige Skrif") citeren om Botha de
pas af te snijden.
Steeds sneller
De hele discussie over Zuid-Afrika
werd gisterochtend geopend door de
Australische afgevaardigde. ds.
Arent de Graaf, die namens zijn syno
de teleurstelling uitte over de wal al
te rustige wijze, waarop de Zuidafri-
kaanse kerken proberen de oorzaken
van de problemen weg te nemen. „De
zaak gaat steeds sneller in Zuid-Afri
ka en ik vraag me af, of de kerken
zich dat realiseren", zei De Graaf. De
Australiër wees op de macht van de
Zuidafrikaanse kerken met hun in
vloed in het kabinet en via de veel
gesmade Broederbond. „Broeders,
kun je niet wat sneller?" vroeg De
Graaf.
Maar de Zuidafrikaanse broeders ble
ken te menen, dat zij al ruimschoots
snel genoeg gaan. Prof. E. Brown van
de Nederduitse gereformeerde kerk
vond de vooreichtige opmerking van
De Graaf zelfs nogal brutaal en een
zijdig en daardoor weinig behulp
zaam. „Onze kerk heeft altijd haar
reserves getoond jegens de apart
heidspolitiek", zei Brown. Zijn
kerkgenoot L. Moolman beklaagde
zich dat de aandacht altijd maar op
Zuid-Afrika gericht is. „Laten we ook
eens voor Miami bidden", aldus deze
Zuidafrikaan. „Waarom zijn wij altijd
het zwarte schaap?"
Hij wees op Australië, waar de abori
gines ook klagen over het gedrag van
de blanken. „Toen de blanken daar
kwamen, waren er meer aborigines
dan nu", zei Moolman, „bij ons is dat
net omgekeerd", zei hij.
De synode besloot ten slotte door te
gaan met het praten met de Zuidafri
kanen, ook al merkte de Zuidafrikaan
Potgieter nog op, dat de GOS haar
beperkte middelen beter voor wat
anders kon gebruiken.
HET DERDE GEZICHTSPlnf*'
En de Heer dacht: Zou I )e
Abraham verbergen wat en
doen? (Genesis 18.16-21) i
Er komt nu nog een derde |e I
gezichtspunt in het verhaal. lei e 1
eigenlijk niet bestaan kan: el,
Heer dachtHoe kan dat ge n l
worden? Zijn gedachten gaani
immers te boven! Ze zijn hoge?
onze gedachten. Dat blijkt ooi if,
gedachten gaan niet verder da
dilemma ten aanzien van alles
op aarde gebeurt. Wij zien twer;
mogelijkheden: God doet aller^
alles bepaald en nu voltrekt zi
geschiedenis als eeri lot vanweflT
God, of: wij doen alles. Er kom !pt
God aan te pas. Geschiedenis 1
mensenwerk. Hier lezen we
dat geheimzinnige derde Dp
gezichtspunt. De verteller verti
meer en het gaat er niet meer a
Abraham het beleeft, nu lezen
Heer dacht. En dat mogen we»
als een verborgen achtergrond! u
geschiedenis. God maakt de rcqlu
deelgenoot van wat Hij gaat da
begint nu werkelijk een gesprei r
geweldig dit is valt niet in de to 1211
van een krant te beschrijven. 8
neemt ons hoog op. Hij gaat ny f
werkelijk niet aan zijn knecht
voorbij, maar staat stil en begfc Va
hem een gesprek. De geschiede
geen lot en geen doem, maar 6 M
geschiedenis voltrekt zich inpf
gesprek. Bij Amos lees ik (A
„Voorzeker, de Here HERE d
ding, of Hij openbaart zijn rai(
zijn knechten de profeten." Z
worden er bij betrokken. Niel
hen en zonder hen, maar metfl
samen maakt God geschieder
dichtbij dit alles komt nog e
duidelijker uit in de vraag. Hef
theoretisch mogelijk dat de H
plan verbergt. Dan blijft er n
ons over. Dan worden we werk
pionnen die misschien het besl
om bij de ingang van de tent te
blijven slapen. Zou ik voor Abi
verbergen wat Ik ga doen? Mas
is dat andere. Gods komen bij
ons deelgenoot te maken van z
toekomst
V(
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Goudswa d<
Veldman kand. te Ridderkerl
Goudriaan-Ottoland (toez.) A
kand. te Gorinchem.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Arnhem E. Veni
Drachten, voor St. Catharines
rio, Canada) en voor Fort Jf
(Alberta, Canada) A. Verga
Veen.
BAPT. GEMEENTEN
Aangenomen: naar Ede J-l
wijk past. medew. en kand.i
door Aldert Schipper
Van onze correspondent
JOHANNESBURG - Dr. Allan Boe
sak, de welbekende theoloog van de
nederduits gereformeerde sending-
kerk (voor kleurlingen) heeft minister
Louis le Grange uitgedaagd, te bewij
zen dat burgerlijke ongehoorzaam
heid jegens onrechtvaardige regerin
gen of wetten in strijd is met de
gereformeerde leer.
Boesak daagde de minister ook uit, te
bewijzen dat zijn wetten rechtvaardi
ge wetten zijn.
Hij reageerde op een rede, die minis
ter Le Grange vorige week in Potchef-
stroom hield op de jaarvergadering
HELSINKI (LWI) De Finse zending
heeft besloten, haar mensen uit Na
mibië terug te trekken vanwege de
gevaarlijke situatie daar. Wie wil blij
ven, mag dat. Om de gevolgen van
het wegvallen van de Finnen op te
kunnen vangen, zal de Owamboka-
vango-kerk in Namibië extra finan
ciële steun krijgen. Op het ogenblik
werken er vijftig Finse zendingsarbei
ders in Namibië, in 1975 waren dat er
nog hónderd.
van de Afrikaanse Studentenbond.
Le Grange, minister van politiezaken
en zelf lid van de NG kerk, waar
schuwde daar voor de gevaren van
een zwart dictatorschap.
De minister verweet het Afrikaans
nationaal congres (ANC), dat het aan
spoort tot dienstweigering. De raad
van kerken en kerkleiders als Boesak
zaten volgens hem in het kielzog van
het ANC. Hij doelde op Boesaks op
roep, vorig jaar, dat de kerken zich
moeten toeleggen op een programma
van burgerlijke ongehoorzaamheid.
Le Grange zei, dat hij niet wilde be
weren, dat de raad van kerken een
agent van het ANC was, maar hij
waarschuwde de raad van kerken wel
voor de „ver reikende effecten" van
zo'n program van burgerlijke onge
hoorzaamheid.
Boesak reageerde op Le Granges be
toog door eraan te herinneren, dat hij
zijn oproep tot burgerlijke ongehoor
zaamheid verleden jaar op een confe
rentie van de raad van kerken uit
drukkelijk heeft gedaan als predi
kant. „Ik heb vervolgens de minister
van justitie een brief geschreven <m
uit te leggen wat ik ermee bedoel en
gezegd, dat burgerlijke ongehoor
zaamheid zoals ik die voorsta, hele
maal in overeenstemming is met 0e
gereformeerde leer. Le Grange kent
die leer. Hij moet dan maar eens
bewijzen, dat Ik ongelijk heb." aldus
Boesak.
NIMES De gereformeerde
oecumenische synode in Ni-
mes heeft gisteren besloten
een studie op te zetten over de
rechten van de mens. Daartoe
wordt een internationaal stu
diecomité opgericht waarin
echter geen vrouwen zitting
kunnen hebben.
Het voorstel om in de commissie ook
vrouwen op te nemen werd met 26
tegen 24 stemmen afgewezen. Voor
namelijk Nieuw-Zeelanders, Zuidafri
kanen en afgevaardigden van de Or
thodox Presbyterian Church uit de
VS waren tegen. De Argentijn N.
Wolf vond, dat het besluit om nu nog
met een studiecommissie te komen
geen excuus mocht zijn om niet actief
voor de rechten van de mens aan de
gang te gaan. Hij stelde de GOS-
gedelegeerden in een motie voor. nu
alvast op basis van de universele ver
klaring van de rechten van de mens
aan de gang te gaan. De Zuidafri
kaanse prof. dr. Tjaard van der Walt
maakte hier op formele gronden be
zwaar tegen en de motie wordt nu
voorgelegd aan de commissie die
voor het einde van de synode haar
advies zal geven voordat de motie in
stemming komt.
synode besloot echter haar n
met The World Evangelical P
ship te versterken.
In de middagvergadering wen
opgemerkt, dat het besluit van
ochtend inzake de mensenn
niet opgevat moet worden a!
verbod om vrouwen in de studlf
missie inzake mensenrechten
nemen.
Plichten
De Australische dominee Arent de
Graaf zei, dat het spreken over de
rechten van de mens zonder tevens
over zijn plichten te praten bijbels
gezien onjuist is en dat gereformeer
den daar niet aan horen mee te doen.
Maar de Nederlandse hoogleraar dr.
Klaas Runia uit Kampen wilde, dat
niet werd vooruitgelopen op de studie
die voor 1984 afgerond moet zijn. .Als
we gaan studeren komen de plichten
van de mens vanzelf wel aan de orde."
In het besluit wordt gepleit voor een
bewerking van het uiteindelijke rap
port ten behoeve van ontwikkelings
landen. De Indonesiër dr. Daud Pali-
lu maakte hier echter bezwaar tegen.
„Alsof in ontwikkelingslanden moei
lijke dingen niet gelezen kunnen wor
den of alsof er alleen bij ons schen
dingen van mensenrechten plaats
hebben."
Palilu maakte eerder bezwaar gegen
al te nauwe relaties van de GOS met
de evangelicals. „Dat zijn bij ons nu
net degenen die moeilijkheden ver
oorzaken". aldus de Indonesiër. De
SALISBURY (KNA'EPD) D
ring van Zimbabwe heeft de r
schop Donald Lamont uitgei
terug te keren naar Zimbabwe,
entegen hebben een anglicaan
schop en een deken de raad gek
vrijiyillig te vertrekken.
De nu 69-jarige Lamont. een:
liet uit Ierland, verd drie jaar
uitgewezen uit het land dat t«
Rhodesië heette, omdat hij
teerde tegen het beleid van de
ring van Ian Smith. Hij is bis
van Umtali.
De anglicaanse bisschop van
naland, de Engelsman John P
rough, en de deken van Sai
John da Costa zijn door minis'^
kere tot „ongewenste personen
klaard. De minister, die ook se<
ris-generaal van Moegabes par
ZANU is, noemde de beide angt
se geestelijken „exponenten v
kolonialistische staatskerk"
dat hun houding nog niets ven
was. „In tegenstelling tot andtf
ken hebben de anglicanen nief
de verandering in Zimbab*»
leerd," zei Tekere.
Opmerkelijk is, dat de andere i
caanse bisschop in Zimbabwe
het bisdom Matabeleland)
schot bleef. Bisschop Bour
schreef in een eerste reactie Te
uitlatingen toe aan een persoo
rancune. Hij zei, dat hij bij Ianf
destijds meermalen voor de rei
van de zwarten opgekomen Is
voor Tekere toen deze in de gev
nis zat.
