in Bolivia
Ronald Reagan en Gerald Ford
toch onbereikbaar voor elkaar
Indonesië weert Australische hulp voor O.-Timor
Een 'jonker' in de politiek
Eind aan staking Z.-Afrika
Meer bevoegdheden
or parlement Iran
^President gevangen in paleis
Bevelhebber van
leger Zimbabwe
legt functie neer
'Groenen' doen mee
aan verkiezingen
VRIJDAG 18 JULI 1980
BUrTENlAND
TROUW/KWARTET
H S 7
LA PAZ (AFP, Reuter, UPI, AP) De Boliviaanse presidente Lidia Oueiler wordt door
legereenheden die de hoofdstad La Paz bezetten gevangen gehouden ln haar palels. De zesde
divisie van het leger kwam gisteren in opstand tegen het burgerbewind van Oueiler en
gisteravond leek het erop dat een machtsoverdracht onvermijdelijk was.
.Jpe militairen in het noorden van het
land willen dat Oueiler de macht
f? overdraagt zodat kan worden voorko-
I men dat het congres op 4 augustus de
Hunks van het centrum staande Siles
guazo kiest als haar opvolger. Siles
guazo is gisteren bij de acties gewond
^geraakt en ligt ln een ziekenhuis. Mi-
f* utairen en gewapende burgers heb-
ten in La Paz vakbondsgebouwen.
1ak radiostations en de telefooncentrale
"o bezet. Daarbij zijn enkele doden ge-
ll<i vallen Een vakbondsleider is aange-
houden
h Het legergarnizoen in het departe-
.a jnent Beni greep gisteren de macht in
no< Se hoofdstad van dit departement,
rke Trinidad. In reactie op deze actie
W tiepen de politieke partijen, arbei-
kn /Iersgroeperingen, academici en reli-
;t h giéuze instellingen op tot een algeme-
ne landelijke staking, de blokkade
van alle wegen en burgerlijk vereet
de democratie te verdedigen.
^Onverwachts
De Inname van Trinidad, een stadje
met 30.000 inwoners kwam volkomen
onverwachts. De openbare gebouwen
alsmede het radiostation en strategi
sche punten werden bezet. Op de,
radio werd een verklaring voorgele
den door de commandant van de zes
de divisie, kolonel Francisco Monroy,
waarin hij de overgangsregering van
mevrouw Oueiler verwierp en het ge
hele leger opriep de macht in Bolivia
over te nemen.
Gisteravond voegde het garnizoen in
Santa Cruz de la Sierra zich bij de
opstandelingen in Trinidad. Hoofd
stad La Paz leek gisteren op een dode
stad. Geen mens durfde zich om twee
uur plaatselijke tijd op straat te
wagen.
Militaire patrouilles reden door de
straten en af en toe werden geweer
schoten gehoord. Een correspondent
van het Franse persbureau AFP werd
bijna getroffen door een kogel die een
van de ramen van de taxi waarin hij
zat verbrijzelde.
In Bolivia werden op 29 Juni voor de
derde maal in twee jaar tijd presi
dentsverkiezingen gehouden. Siles
Suazo kreeg de meeste stehimen,
maar bleef twaalf procent onder de
vereiste absolute meerderheid. Vol
gens de grondwet moet het congres
nu het nieuwe staatshoofd kiezen. De
verkiezing van Silez Suazo zou vrij
wel zeker zijn.
Volgens de opstandelingen in Trini
dad is er bij de jongste verkiezingen
ERAN (AFP, Reuter) De revolutionaire raad van Iran
ift gisteren zijn wetgevende bevoegdheden afgestaan aan
parlement en zal zich tot aan de benoeming van een
abinet alleen met de uitvoerende macht bezighouden.
ét parlement zal voortaan onder
itrole staan van een „raad van
«zicht" gekozen door tenminste 180
feevaardigden Deze raad, waarin
es mohammedaanse wetsgeleerden
lelema's) en zes juristen zitting heb-
en. moet ervoor waken dat wetsont-
erpen die het parlement goedkeurt
liet strijdig zijn met de islam en de
rondwet.
itussen worden steeds meer mensen
verband met de „samenzwering"
fgen de islamitische staat gearres-
eerd. Drie Iraniërs met nauwe ban-
met de vorige regering Bakhtiar
len aangehouden. Het zijn de
lallge minister van gezondheid
•shiravan Pouyan (van 1973 tot
f6) en twee neven van premier
tiar, Abolhassan en Samsan. Zij
iden meegewerkt hebben aan deze
samenzwering die tot doel
had Bakhtiar weer aan de macht te
brengen.
Volgens het communistische Iraanse
blad Tudeh is er al weer een „zeven
de" samenzwering gesmeed. Samen
zweerders staan klaar om de oliepro
vincie Khoezestan en de kuststreken
aan de Perzische Golf „vanuit de
lucht, vanuit zee en over land" aan te
vallen. Deze provincie zou dan sa
mengevoegd moeten worden met de
provincie Koerdistan, zodat vanuit
beide provincies „in de toekomst
agressie kan worden gepleegd", aldus
het blad.
Het hoofdkwartier van het Nationaal
Front, een van de partijen die tegen
de sjah gekant waren is in de nacht
van woensdag op donderdag aange
vallen door een „dertigtal gewapende
individuen". Ze hebben aanzienlijke
schade aangericht, zo verklaarde het
Iraanse persbureau Pars.
geknoeid. ZIJ pleiten voor een „sta
biele regering die direct maatregelen
treft om de economische en sociale
problemen op te lossen". Bovendien
zou de samenwerking tussen boeren
en leger hechter moeten zijn om de
nationale eenheid te versterken.
Bolivia heeft in de 154 jaar van zijn
bestaan naar schatting 200 regerings-i
wisselingen beleefd.
SALISBURY (Reuter, AP, AFP)
De topman van het nieuwe leger van
Zimbabwe, luitenant-generaal Peter
Walls, zal eind dit jaar zijn functie
neerleggen. Zijn aankondiging heeft
een grote schok teweeggebracht bij
de blanke gemeenschap in deze voor
malige Britse kolonie die dit jaar on
afhankelijkheid kreeg. Velen van hen
zien ln de aanwezigheid van Walls op
een dergelijke hoge post een garantie
dat de blanke gemeenschap geen ge
vaar zal lopen onder de nieuwe rege
ring van Robert Mugabe. Omdat
Walls nog enige maanden verlof te
goed had, zal hij eind Juli met zijn
werk stoppen.
Bij de onafhankelijkheid had Walls
de opdracht gekregen voor de inte
gratie van de twee guerrillalegers en
het Rhodesische leger zorg te dragen.
Bij deze taak zou hij veel problemen
hebben gehad met de bevelhebber
van de guerrillastrijders van Mugabe,
Rex Nongho. Walls was opperbevel
hebber van het Rhodesische leger tij
dens de zeven jaar oorlog ln het land.
Het Zimbabweaanse ministerie van
defensie maakte bekend dat Walls al
bij de onafhankelijkheid had ver
klaard dat hij zich zo spoedig moge
lijk wilde terugtrekken.
BONN (DPA) De Westduitse partij
voor milieubescherming, de 'Groe
nen'. zal bij de Bondsdagverkiezin-
Een op 5 oktober in alle deelstaten
andidaten stellen.
George Bush
Van onze buitenlandredactie
George Bush is de kandidaat van de landjonkers, heeft
het vooruitstrevende Amerikaanse blad The New Repu
blic eens ietwat spottend geschreven. Toch klopt het
beeld wel want de vice-presidentskandidaat van Ronald
Reagan behoort tot wat men de Amerikaanse aristocra
tie kan noemen. Bush is een echte Wasp, een blanke
protestant wiens voorouders eeuwen geleden vanuit En
geland naar de nieuwe wereld trokken. Hun vaderland
binnen de VS is het noordoosten. New England.
Ook al woont Bush nu in Texas, zijn wieg stond in de
woning van een zeer bemiddelde zakenman-politicus uit
de staat Connecticut. De familie behoort tot de Episco
paalse kerk, de Amerikaanse versie van de Anglicanen en
dé kerk van de elite in de VS. Bush heeft een modeloplei
ding gehad met als afsluiting een economische studie
aan de Yale-universiteit. Voor de Republikeinen in het
zuiden en westen van Amerika is hij nog steeds een Ivy
Leaguer, een corpsbal die de taal van het gewone volk
niet spreekt.
De lange atletische oliemÜjonair kan bogen op een ruime
politieke ervaring. Hij was in de jaren zestig vier jaar lang
Congreslid voor een district in Texas maar tijdens een
gevecht om een vacante Senaatszetel moest hij het
afleggen tegen de Democraat Lloyd Bentsen, die wat
opvattingen betreft als twee druppels water op Bush
leek. Maar Texas telt nu eenmaal meer Democratisch
gezinde kiezers dan Republikeinen.
Zijn andere functie in de nationale politiek was die van
partijvoorzitter. Hij heeft die rol bekwaam vervuld maar
velen menen toch dat hij tijdens het Watergateschandaal
Richard Nixon te lang de hand boven het hoofd heeft
gehouden. Buitenlandse ervaring heeft hij opgedaan als
Amerikaans ambassadeur bij de VN en vertegenwoordi
ger in China. Ook hier geen noemenswaardige kritiek
Bush' laatste functie voordat de Democraten het voor
het zeggen kregen was de leiding van de CIA. de Ameri
kaanse lnlichtendienst Mensen die huiverig stonden
tegenover zijn benoeming met 63 tegon 27 stemmen in
de Senaat zijn daar later publiekelijk op teruggeko
men. Vrijwel iedereen die met hem heeft gewerkt wjêet
een ding zeker: Bush is een nette en aardige vent -
Met uitzondering van Reagan is Bush van de vele Repu
blikeinse presidentskandidaten, die er begin dit jaar
rondliepen, degene geweest die het vroegst met zijn
campagne begon Dat heeft er volgens kenners toe geleid
dat de Texaan te vroeg zijn climax bereikte. Dat gebeur
de in de staat Iowa in januari. Toen de voorverkiezings-
caravan naar het noordoosten en het zuiden trok leek
Bushs ster snel te verbleken.
Reagan moest hem in enkele als vooruitstrevend bekend
staande staten nog de overwinning gunnen maar een
werkelijke bedreiging heeft George Bush al vanaf het
voorjaar niet meer gevormd. Vóór de laatste primarytfag
op 3 juni met als Inzet ongeveer een vijfde van het
totale aantal afgevaardigden naar de conventie had
Bush de handdoek al in de ring gegooid.
De snel geïrriteerde „tweede man" van Reagan heeft de
schuld voor het inzakken van zijn campagne deels aan de
media gegeven. Zij zouden hem voortijdig naar het. „big
momentum", de climax hebben gevoerd. Het moet voor
Bush wat bitter zijn dat dit „Big Mo", dat zijn aanwijzi-
ging als „runner mate" had kunnen zijn, door de ontwik
kelingen rond Gerald Ford meer een koude douche is
geworden.
De afdeling ln de deelstaat Bremen
was de laatste die, met krappe meer- de Amerikaanse
derheid, besloot aan de nationale ver
kiezingen mee te doen. Eerder had
het. partijbestuur in Bremen zich uit
gesproken tegen deelneming aan de
Bondsdagverkiezingen-
door Maarten Huygen
DETROIT Vermoeid en
geërgerd heeft George Bush
zijn nieuwe functie aanvaard.
De langgewilde baan was be
duimeld geraakt, want Bush
was duidelijk tweede keus. En
dat alles omdat de nieuwste
zet van meesterbrein Henry
Kissinger was mislukt. Die
zet was het overhalen van
oud-president Gerald Ford
om de kandidatuur voor het
vice-presldentschap te aan
vaarden.
Ronald Reagan had al lange tijd bij
Tord gelobbyd om zijn „running
mate" te worden want de Republikei-
nen waren bezorgd over de statuur
van hun kandidaten. Maar de oud
president had er geen zin in om onder
Reagan de tweede viool te gaan spe
len. „Ik wil niet naar Washington
gaan om als boegbeeld te fungeren."
zei hij vlak voor de nominatie van
Reagan tegen de grijze eminentie van
tv Walter Cronkite
- JOHANNESBURG (Reuter, AFP) Zuidafrikaanse scholleren hebben gisteren een eind
(«maakt aan de al drie maanden durende schoolstaking. De beslissing werd genomen na een
I («rgadering van het comité van 81, dat de protest-actie tegen het slechtere onderwijs voor
I kleurlingen en zwarten leidde.
lade westelijke Kaapprovincie werd
gehoor gegeven aan de oproep van
liet comité, maar in de oostelijke
inq JCaap zetten zwarte studenten de
Fort Hare-universlteit de onderwijs-
staking nog voort.
De boycot bracht in Zuid-Afrika veel
,'oniust en gewelddadigheden teweeg.
^Afgelopen maand kwamen ten min
ste dertig mensen om het leven bij
botsingen met de politie.
Bet Zuidafrikaanse ministerie van
kleurlingenzaken had eerder laten -
weten dat bij voortzetting van de
Maar zoals Kissinger al had verwacht
liet Ford blijken wel een terugkeer in
de presidentiële politiek te willen. Hij
was zeer geroerd geweest door de
enthousiaste wijze waarop de con-
boycot de scholen moesten sluiten.
Het comité van 81 heeft nu na overleg
met de scholieren besloten de boycot
op te schorten. Aan enkele eisen zou
door de regering zijn voldaan. Zo is
reparatie van schoolgebouwen en de
aanschaf van geschikte schoolboe
ken toegezegd. Het ministerie van
kleurlingenzaken verklaarde deze
week dat er geen bezwaar bestaat
tegen het instellen van autonome
leerlingenraden, een van de belang
rijkste eisen van de stakende scho
lieren.
De Zuidafrikaanse minister voor sa
menwerking en ontwikkeling Piet
Koomhof heeft aangekondigd dat de
apartheidswetgeving zal worden ver
zacht en dat binnenkort een aankon
diging te verwachten is over de rege
ling van de persoonsbewijzen. Vol
gens Koomhof (een van de gematigde
ministers) zal er een eind komen aan
de gedwongen verhuizing van zwarte
werklozen naar de thuislanden en zal
het vraagstuk van het staatsburger
schap van de zwarten definitief wor
den opgelost.
ventie hem en zijn vrouw Betty had
ontvangen. Hij begon de boel nog
eens te overwegen. Reagan was er
zeer voor ln. „Het zou een unieke
gelegenheid zijn." En een Reagan-
Ford „ticket" zou de regering van
Jimmy Carter de stuipen op het lijf
jagen. Zelfs aartsconservatieven die
Ford veel te gematigd vinden liepen
warm voor de combinatie.
Betalen
Er volgden lange onderhandelingen
tussen beide Republikeinse leiders.
Maar Reagan kon Ford niet zo maar
krijgen; hij moest betalen. Ford wilde
geen vice-presldentschap maar een
soort gezamenlijk, een co-president-
schap „want eigenlijk voel ik er niet
veel voor Elders zou ik veel nuttiger
werk kunnen doen." Tot op het laat
ste moment probeerde Reagan Ford
achter zich te krijgen. De presidents
kandidaat die graag delegeert zou
zelfs een sterke vice-president naast
Gerald Ford en Ronald Reagan. Het had de bekroning van de conventie
kunnen zijn. Maar het feest ging niet door
winnen met Reagan en Ford":rofcs
om zich heen. Reagan belde Qeörge
Bush. Die had eerder op de avond zijn
toespraak tot de afgevaardigden be
kort en was met een wat zuur lachje
naar zijn hotel vertrokken. „De over
eenkomst tussen Ford en Reagan is
gesloten." zei hij somber tegen e^n
journalist. Een uur later kreeg hij
volledig uit het niets een telefoontje
van Reagan. Of hij vice-presidents
kandidaat wilde worden. „Ik was to
taal verrast, want Ik dacht dat het de
andere richting op zou gaan," zou hij
later in zijn kamerjas gekleed yofcr
Zijn hotelkamer zeggen
Reagan had via de tv het tumult óp
de conventie gadegeslagen en besloot
tegen de traditie in voor de conventie
te verschijnen om aan de stroom van
geruchten over het vice-presiderit-
schap een einde te maken. Onder veel
fanfare, gejuich en gebrul verscheen
hij plotseling in de zaak. Die dacht
dat hij kwam melden dat Ford zijn
..running mate" werd. „President
Ford kwam tot de conclusie dat hij
diep gelooft van meer waarde te zijn
door hard campagne te voeren," zei
Reagan wat zenuwachtig lachend, pe
zaal dacht als vice-presidentskandi
daat en juichte weer „Ik dacht dat ik
vanwege alle geruchten het schema
moest veranderen" ging Reagan ver
der. Weer Juichte de zaal. Reagan: „Ik
deel mee dat president Ford niét. ik
zeg niét mijn tweede man zal zijn. Ik
beveel Oeorge Bush aan voor de be
noeming tot vice-presidentskandi
daat" De Bush-aanhang gilde van
vreugde, maar de rest van de zaal
ervoer de mededeling als een schok:
geen duo Reagan-Ford. De regering-
Carter kon verlicht adem halen.
zich willen dulden. Maar een co-presi
dent Ervaren senatoren schudden
er hun hoofd over en zeiden dat het
zeker aanleiding zou geven tot moei
lijkheden.
Inmiddels was het op de conventie-
vloer gaan gonzen van de geruchten.
„Het is al voor negentig procent in
kannen en kruiken," zeiden de dele
gatiezetbazen. Ford zou de leiding
van de nationale veiligheidsraad en
het ministerie van financiën willen
hebben en ook voor Kissinger zou de
oud-president een functie hebben ge
vraagd. Er waren constitutionele pro
blemen omdat Reagan en Ford bei
den uit Californië komen. „Maar Rea-
gans juristen zullen daar wel een op
lossing voor vinden," aldus de voor-v
ganger van Jimmy Carter.
Midden in de nacht stapte Ford uit
zijn hotelsuite en klopte aan bij Rea
gan. Betty en hij hadden besloten het
toch maar niet te doen, aldus Rea-
gans lezing van de feiten Anderen
menen dat Reagan voor de breuk
heeft gezorgd omdat hij te bevreesd
was voor een overwicht van Fordaan
hangers in zijn regering. Hoe het ook
zij, Henry Kissingers laatste gooi
naar een ministerspost was mislukt
en Gerald Ford was definitief veroor
deeld tot een staatsmanschap in een
villa in Palm Springs.
Doldraaien
Mede dank zij de omroepmaatschap-
pijen en de persbureaus begon de
conventiezaal langzaam maar zeker
dol te draaien en greep de „Wij gaan
Wantrouwen
Bush's kandidatuur was niet voor ie
dere Republikein een onverdeeld ge
noegen. De aartsconservatieven wan
trouwen de man van de oostkust en
de uiterst rechtse senator Jesse
Helms had gedreigd zich kandidaat
te zullen stellen als Bush naar voren
zou worden geschoven. Maar Reagan
kan via Bush wel wat electorale ver
sterking in het noordoosten gebrui
ken. Waarnemers hopen dat hij veel
invloed zal krijgen in het buitenland
se beleid. Reagan voelt veel voor de
legatie aan de tweede man. „Als gou
verneur van Callfomië heb ik goede
ervaringen opgedaan bij de samen
werking met de assistent-gouverneur.
Ik vind dat vice-presidenten te veel
een symbolische functie hadden," zei
hij tijdens een persconferentie.
door Jan Halkes
LISSABON Hoewel de voedselsituatie in OostrTimor is verbeterd, is
er nog steeds behoefte aan internationale hulp. Indonesië weigert echter
hulp van Australische organisaties en legt de activiteiten van het Rode-
Kruis en de Amerikaanse „Catholic Relief Service" (katholieke hulp
dienst) aan banden.
Deze beschuldigingen worden geuit door de
Australische pater Pat Walsh, van de orde
van het heilig hart. Hij is als medewerker
van de „Actie voor wereldontwikkeling"
fen Australische interkerkelijke organisa-
e van katholieken en protestanten naar
üropa gestuurd om namens zeven Austra-
sche hulporganisaties steun te zoeken
oor Oost-Timor. Onder deze zeven bevin
den zich zowel katholieke als protestantse
en humanistische groepen. Deze week is
pater Walsh ln Nederland.
In oktober 1979 kwam er uit Oost-Timor
•steeds meer informatie over een omvangrij
ke hongersnood die de hele bevolking dreig
de te halveren. Na veel aandringen kregen
«et internationale Rode Kruis en de Ameri
kaanse katholieke hulpdienst, CRS, toe
stemming van de Indonesische autoriteiten
*en hulpprogramma op te zetten. Deze or
ganisaties mogen echter niet meer doen dan
voedsel en medicijnen verstrekken. „De
oorzaak van de hongersnood wordt niet
aangepakt", zegt pater Walsh.
De werkelijke oorzaak van de hongersnood
J» de Indonesische bezetting van dit kleine
«land ten noorden van Australië. Pater
J'alsh „Wanneer Indonesië de vroegere
Portugese kolonie niet met geweld had be-
Mzou er geen noodsituatie zijn ontstaan
nationale Rode Kruis zijn zeer beperkt De
CRS mag niemand full time ln Oost-Timor
plaatsen Het Internationale Rode Kruis
heeft slechts drie mensen in Oost-Timor,
een dokter, zijn vrouw en een technicus. Het
komt er dus op neer dat deze organisaties
hun hulp overdragen aan de Indonesische
regering die dan voor de verspreiding zorgt.
„Toevallig is de reputatie van de Indone
siërs wat betreft het gebruik van de verde
ling van internationale hulp zeer slecht."
Al de hulp wordt geconcentreerd in de 150
verzamelkampen die de Indonesiërs voor de
Oosttimorezen in de bergen hebben opge
zet. De Timorezen mogen die kampen
slechts bij uitzondering verlaten. Voedsel
verbouwen is alleen in de directe omgeving
van het kamp toegestaan. De 300.000 Timo
rezen in die kampen kunnen dus niets doen
om zelf een einde aan de hongersnood te
maken. Zij worden daar ook niet toe gesti
muleerd zolang het voedsel door het Rode
Kruis en de CRS wordt verstrekt Maar de
organisaties zullen na oktober het land
weer moeten verlaten, hun contract met de
Indonesische regering is dan afgelopen.
„Wanneer de Internationale hulp helemaal
wegvalt moet het ergste gevreesd worden
voor de materiële toekomst van de Oost-
Timorezen," zegt pater Walsh.
Uitgemergelde Oosttimorese kinderen zoals ze in de laatste maanden van vorig
jaar uit de bergen kwamen.
Misleidend
flet is ln zekere zin misleidend te zeggen dat
internationale hulp in Oost-Timor wordt
^rleend, vindt Walsh. De hulpprogram
ma's van de Amerikaanse CRS en het Inter-
Traditie
De Australische hulporganisaties wordt in
tussen elke toegang tot Oost-Timor ont
zegd. „Wij zijn daar zeer boos over omdat
wij tot 1975 het jaar van de Indonesische
invasie in Oost-Timor gewerkt hebben en
een goede kennis van de situatie daar heb
ben opgedaan. Van het Rode Kruis weten
we dat hulp van meer organisaties nodig is.
Wij hebben de middelen en bovendien zou
den wij gemakkelijk toegang tot Oost-Ti
mor hebben omdat het zo dichtbij is."
De Australische organisaties zouden er voor
kunnen zorgen dat landbouwprojecten van
de grond komen, gebaseerd op de traditie
van de Oosttimorezen. Die was misschien
wel primitief maar veroorzaakte toch geen
echte hongersnoden. De Amerikaanse CRM
is bezig met het ontwerpen van dergelijke
projecten maar pater Walsh betwijfelt of
die ooit gerealiseerd zullen worden.
„De CRS is eigenlijk niets meer dan een
verlengstuk van de Amerikaanse regerings
hulp aan Oost-Timor," zegt hij, „Zij lopen
aan de leiband van de Indonesische militai
ren. Katholiek is die hulp alleen in naam. In
feite werken zij als een instrument van de
buitenlandse politiek van de Verenigde Sta
ten, die de belangrijkste diplomatieke en
militaire bondgenoten van Indonesië zijn.
Pater Walsh wil echter noch het CRM, noch
het Rode Kruis beschuldigen: „Het is de
Indonesische regering die weigert de inter
nationale overeenkomsten (van Genève) na
te komen."
Vermisten
Zo is er ook het probleem van de duizenden
vermisten waar het Rode Kruis zich niet
mee mag bemoeien. Onder de Timorese
vluchtelingen in Australië en Portugal is er
nauwelijks een gezin volledig. Niemand
weet waar de vermiste familieleden ln Ti-
mor zijn, dood of levend. Het is een van de
traditionele taken van het Rode Kruis die
mensen op te sporen, maar „het Rode
Kruis" mag zelfs de gevangenissen in Oost-
Timor niet bezoeken."
Het probleem van de Timorese vluchtelin
gen is een van de belangrijkste redenen
voor pater Walsh's bezoek aan Portugal. De
Australische hulporganisaties beijveren
zich voor de overkomst van de bijna 2000
vluchtelingen in Portugal naar Australië,
waar ongeveer 3500 Timorezen wonen. Het
vluchtelingenkamp van de Timorezen ln
Lissabon noemt pater Walsh „een schan
daal". „De Timorezen leven er als de ergst
onderdrukte groepen in bij voorbeeld Au
stralië." In Australië zouden de Timorezen
uit Lissabon werk kunnen vinden, zich kun
nen verenigen met familie, vrienden en ken
nissen en zich bovendien dicht bij hun
vaderland weten. De Timorezen die geen
directe familieleden in Australië hebben
krijgen van de Australische immigratie
dienst echter geen verblijfsvergunning
In Nederland wil pater Walsh in het bijzon
der de activiteiten van de protestantse ker
ken in Oost Timor aan de orde stellen. Met
steun van de Wereldraad van Kerken zijn
de protestanten op Oost-Timor bijzonder
actief. Toch waren er tot voor de Indonesi
sche invasie nauwelijks protestanten in de
Portugese kolonie te vinden. Nu zetten zij.
afkomstig uit West-Timor en Noord-Indone-
sië. kerken, gemeenschapscentra en andere
projecten op, ln nauwe samenwerking met
de Indonesische bezetter. Deze projecten
zijn volgens een brief van de Indonesische
Raad van Kerken in februari van dit jaar
aan de Wereldraad in Oenève „dringend
noodzakelijk om de bevolking in Oost-Ti
mor het gevoel te geven tot de grote Indone
sische gemeenschap te behoren."
Solidariteit
De houding van de Indonesische roorijs-
katholieke kerk beantwoordt volgens pater
Walsh beter aan de gevoelens van het Oost
timorese volk. Het diocees van Oost-Timor
weigert zich aan te sluiten bij de Indonesi
sche bisschoppenconferentie. Dat stand
punt wordt door de bisschoppen in Jakarta
gerespecteerd. Het verschil tussen de ka
tholieke en protestantse visie op de Indone
sische aanwezigheid in Oost-Timor is zo
groot dat een gezamenlijk hulpprogramma
vanwege deze verschillende uitgangspun
ten niet van de grond kon komen.
Het hoofd van de rk kerk in OostrTimor,
mgr. Martinho da Costa Lopes, deed dit
voorjaar een beroep op de internationale
christelijke solidariteit. Het Fretilin (de
Oosttimorese bevrijdingsbeweging), verzet
zich nog steeds tegen de Indonesische be-
zetting, zei hij. terwijl hij ontkende dat het
Fretilin een atheïstische organisatie zou
zijn. „Onze katholieken werken met bet
Fretilin samen op scholen en seminaries.
Wij vechten voor onafhankelijkheid Ik zie
niet in wat daar verkeerd aan is", aldus Da
Costa Lopes volgens pater Walsh voor de
Westduitse radio.
Walsh beseft niettemin dat de strijd van het
kleine Oosttimorese volk tegen de door het
Westen gesteunde Indonesische Goliath
niet gemakkelijk Is. „Maar ik zie niet in hoé
deze strijd moeilijker zou zijn dan de vrij
heidsstrijd van welke onderdrukte groep
dan ook. Waarom kan de hele westerse
wereld wel tegen de Russische invasie vhii
Afghanistan worden gemobiliseerd maar
niet in staat zijn iets voor de Oosttimoreaeo
te doen?"