VS vragen zekerheid
van de NAVO-landen
[ederland geeft
ton extra voor
rN-vrouwenfonds
Rechtse praat
populair bij
Republikeinen
Samenwerking Joegoslavië-Roemenië neemt toe
'China instrueert
strijders Pol Pot'
Miami rustig na rassenrel
VN conferentie
van vrouwen
Zestien dioden bij
treinramp Spanje
Saoedische koning
roept bescherming
in van Pakistanen
Kleine ingreep bij s
ex-sjah van Iran
U nONDERDAG 17 JULI 1980
UFTENLAND
TROUW/KWARTET
jrUSSEL (Reuter, AFP, AP) De Verenigde Staten willen dat alle NAVO-landen doorgaan
net de modernisering van het kernwapenarsenaal. Volgens Washington kunnen alleen op
eze manier de onderhandelingen met Moskou over beperking van de kemraketten in Europa
uccesvol verlopen. Half september willen de VS hun onderhandelingspositie ten opzichte van
e Sowjet-Unie kunnen bepalen.
lit werd gisteren door de Amerikaan-
onder-minister van buitenlandse
jlcen Warren Christopher bekendge-
,aakt aan de Belgische minister van
ultenlandse zaken Charles Ferdi-
and Nothomb.
mededeling wordt gezien als een
nt in de richting van de Belgische
regering om eindelijk eens te verkla
ren wat zij met de kwestie van de
installatie van de kernraketten aan
wil. België heeft nog steeds geen be
slissing genomen en nog niet kenbaar
gemaakt wanneer het een besluit
gaat nemen.
De Westduitse bondskanselier Hel-
r Hanneke Wijgh
KOPENHAGEN De Nederlandse regering stelt honderd
duizend gulden extra beschikbaar voor het vrouwenfonds van
de Verenigde Naties. Nederland geeft jaarlijks al een kwart
róiljoen gulden aan dit fonds. Het initiatief voor het vrouwen-
fonds is in 1975 op de VN-conferentie in Mexico genomen.
1 vrouwen, die een project willen beginnen in hun land, kunnen
loor geld bij het fonds aanvragen.
mut Schmidt had dinsdag zijn be
zorgdheid uitgesproken tegenover de
Luxemburgse premier Pierre Werner
over de „aarzelende houding van
sommige Westeuropese landen enke
le van de 572 Amerikaanse Pershing-2
en kruisraketten te plaatsen".
Schmidt noemde geen landen bij na
me, maar Werner verbond er direct de
conclusie aan dat daarmee België en
Nederland werden bedoeld.
Beeld België
Dt toezegging werd gisteren gedaan
1 door minister J. de Koning van ont-
Ikkelingssamenwerking. Hij was
oor de laatste dag voorzitter van de
kderlandse delegatie op de VN-con-
t rentie over de positie van de vrouw,
t, tt voorzitterschap is overgenomen
lor staatssecretaris van emancipa-
szaken. mevrouw Kraaijeveld-Wou-
rs. Zij spreekt vandaag op de ple-
lire zitting van de conferentie.
[nister De Koning kondigde op de
Ireep ook de komst van een folder
n die aan alle Nederlandse ambas-
des en aan de ontwikkelingslanden
irdt verstuurd. Hierin wordt aan
ouwen uitgelegd hoe ze bij de Ne-
rlandse regering geld kunnen aan-
igen voor allerlei kleine projecten,
deze manier wil Nederland vrou-
nbewegingen in de ontwikkellngs-
iden steunen bij kleinschalige pro-
iten op het gebied van de gezond-
Idszorg, onderwijs en de arbeids-
Drziening.
laster De Koning wil geen maxi-
invoeren voor de financiering.
Sfomen aan dat het geen miljoe-
MMojecten zijn, waarbij de hulp
I van Nederland wordt ingeroepen."
Hflgeld zal worden verstrekt in de
wravan een gift of als lening. „Als er
pidwordt geleend, bijvoorbeeld voor
ét aanschaf van een vrachtwagen
vooreen fabriekje van vrouwen, die
manden maken, zullen we dit tegen
r«r zachte voorwaarden doen" aldus
De Koning.
Dwaze moeders
rt is hoogst waarschijnlijk dat een
T4 ran de dwaze moeders uit Argentinië
lsnog naar de conferentie in Kopen-
agen kan komen. Zij wordt officieel
if itgenodigd door Denemarken, Vene-
lela, Nederland en het Vaticaan. Mi-
0 is ter De Koning heeft al eerder deze
tek de toezegging gedaan, dat de
rderlandse regering het geld van de
is zal betalen plus de verblijfkosten
het dure Kopenhagen. Hij stelde
hter als voorwaarde dat andere lan-
i het Nederlandse initiatief zouden
sunen.
t conferentie zelf begint zachtjes op
ng te komen. In de plenaire verga
ring mag elk land in een kwartier
rtellen, wat er in hun land voor de
ouw gebeurt en welke voorstellen
ze hebben voor de komende vijf jaar.
Die toespraken zijn meestal erg
braaf, omdat geen van de landen de
vuile was wil buitenhangen.
Het echte werk gebeurt ook niet in de
plenaire zitting en ook niet tijdens de
vergaderingen van de twee commis
sies, maar wel in de wandelgangen.
Hier worden medestanders geworven
voor eikaars standpunten en amen
dementen die op het actieprogramma
zijn ingediend. Dit actieprogramma
is een bijstelling van het in Mexico
afgesproken programma.
Tegenstellingen
De grote politieke tegenstellingen
zijn ook op de vrouwenconferentie in
Kopenhagen terug te vinden. Neder
land opereert voornamelijk binnen
de groep van westerse landen, die de
berere kansen voor de vrouw op de
eerste plaats stellen. De niet-gebon-
den landen, die samenwerken binnen
de groep van 77, waar overigens meer
landen in zitten leggen het accent op
de economische tegenstellingen tus
sen rijke en arme landen. Als voor
waarde voor de emancipatie van de
vrouw zien zij een nieuwe internatio
nale economische orde. Eerst moet
dit worden bereikt, voor zij over de
positie van de vrouw willen discussië
ren. Het is de vraag van het kip of het
ei. Is een andere verdeling van de
rijkdom tussen de landen een voor
waarde voor de gelijke kansen van de
vrouw, of is het juist andersom? De
conferentie in Kopenhagen heeft nog
twee weken de tijd om hier een ant
woord op te bedenken.
De Belgische minister van buiten
landse zaken Nothomb zei dat er niet
al te lang onzekerheid moet blijven
bestaan over de kwestie van de sta
tionering van de 48 kemraketten in
zijn land. Dit zou het beeld van België
schaden, zowel binnen de NAVO als
bij het Warschau Pact, aldus Not
homb. Binnen de Belgische rege
ringscoalitie bestaat onenigheid over
de kwestie van de raketten. De chris
ten-democraten willen in de herfst al
een besluit en de liberalen en socialis
ten willen de beslissing opschorten
tot eind 1981, als Nederland ook op
nieuw de plaatsing van kernraketten
op zijn grondgebied gaat bezien.
Nederland voelt zich overigens niet
aangesproken door de kritiek van
Schmidt op „sommige aarzelende
landen". Het ministerie van defensie
zei gisteren dat Nederland tot nu toe
geen aarzelende houding heeft inge
nomen, aangezien al een tijd bekend
is dat eind volgend Jaar verder beslist
zal worden over deze zaak.
Tridentsysteem
Het besluit van Groot-Brittannië om
het Trident-systeem van de VS te
kopen heeft zeer veel kritiek losge
maakt in dit land. Het vooruitstre
vende kernbewapeningssysteem gaat
de Britten ongeveer 23 miljard gul
den kosten, een bedrag dat het arm
lastige Groot-Brittannië zich niet kan
veroorloven. Het blad The Guardian
zei dat Engeland zijn financiële on
dergang tegemoet gaat met zulke uit
gaven.
De Britse regering gebruikt als argu
ment dat het project meer dan
200.000 arbeidsplaatsen oplevert en
dat 70 procent van het geld dat met
de aanschaf gemoeid is in Groot-Brit
tannië zelf zal worden uitgegeven.
Het Russische persbureau Tass
noemde gisteren de Amerikaanse ver
koop van het Trident-systeem aan
Engeland een slag voor de vrede die
de nucleaire wapenwedloop zal ver
snellen.
Het Westduitse ministerie van defen
sie maakte gisteren bekend dat de
Warschau Pactlanden in Polen, Oost-
Duitsland, Tsjechoslowakije en de
westelijke grensgebieden van de
Sowjet-Unie bijna een miljoen mili
tairen hebben gelegerd.
In deze gebieden heeft het Warschau
Pact 58 divisies tussen de tien en
twaalfduizend man en bovendien
zo'n 19.000 tanks. Binnen drie dagen
kunnen de Russen daar nog eens 33
operationele divisies en 3500 tanks
opstellen, aldus Bonn.
DETROIT De afgevaardig
den naar de Republikeinse
conventie zitten politiek
rechts v an de gemiddelde kie
zer op deze partij, zo heeft een
opiniepeiling van de Ameri
kaanse omroepmaatschappij
CBS onlangs uitgewezen. En
dat is iiu Detroit wel te mer
ken aan de toespraken en de
reacties «daarop.
Neem Barry Goldwater, de kandidaat
van 1964 «Lie door zijn extremistisme
de verkiez Ingen verloor van de zitten
de president Lyndon Johnson. Deze
senator uit het Wilde Westen, die
graag over zijn revolver praat en om
de tien woorden „damned" zegt hoor
de ontroerd aan hoe de zaal langdurig
julchtte en> applaudisseerde voor zijn
geharnaste taal. Zijn John Wayne-
achtige wereldvisie is weer in de mo
de geraakt.. Extremisme Is geen on
deugd, zei lhij in 1964 en hij zegt het
nog. „HIJ hl id toch gelijk", zegt Gold
water junior als hij zijn vader aan
kondigt. „Misschien is het wel de
laatste Republikeinse conventie en
over enkele weken de laatste Demo
cratische conventie", roept de oud-
presidentsitandidaat apocalyptisch.
„De krachten werken tegen ons."
Voor het overige heeft de Reagan-
machlnerie de zaal goed in de hand.
ZIJ hebben, de aanhangers van de
oud-gouverneur van Califomlë ge
ïnstrueerd neen boe te roepen bij het
optreden van Henry Kissinger. Deze
republikein uit de gematigde Rocke-
fellerschool en architect van de ont-
spanningspcl'litlek met de Sowjet
Unie heeft uooit goed gelegen bij de
rechtse krachten. HIJ herhaalde zijn
traditionele thema's zoals opbouw
van de defensie met daarna onder-
door Maarten Huygen
handelingen met de Sowjets over ont
wapening. Hij paste echter met enige
terughoudendheid de Reaganformu-
le toe en dat heeft bij de conventle-
gangers die niet genoeg krijgen van
klappen en juichen succes. Met aca
demische verwondering keek Kissin
ger naar de uitwerking van zijn woor
den op de zaal.
Zwarte leider
Dank zij de Instructies klapte men
ook keurig voor Benjamin Hooks, een
zwarte leider die zich in vrijwel zijn
hele redevoering tegen de beginselen
van deze conventie keerde. Hij pleitte
voor steyn aan de arme minderheids
groeperingen en bedrijven die die
minderheden in dienst willen nemen.
Hij was voor een vrije abortus en het
gelijkberechtigingsamendement
(ERA) in de constitutie. De zaal juich
te er zelfs voor. Maar Hooks had zich
wel op de lijst van sprekers moeten
dringen met het dreigement dat an
ders alle zwarte afgevaardigden
twee procent van het totaal van 1994
zouden wegblijven uit Detroit.
Iedere spreker op de conventie keert
zich in opzwepende woorden tegen
president Carter en hier en daar
wordt een grap gemaakt over „Pinda-
boer Carter". Iedere alinea eindigt
met de woorden: „En er is maar één
man die ons kan redden en dat is
Ronald Reagan. Steeds weer terugke
rende trefwoorden zijn: Amerika,
vrijheid, Sowjetdreiging, crisis, mili
taire macht en „tegen het communis
me". De resultaten van het eenvoudi
ge recept zijn verbluffend.
Achter dit beeld van eenheid speelt
de verdeeldheid verder. Over de
vraag bij voorbeeld of Kissinger on
der een president Reagan weer minis
ter van buitenlandse zaken zal wor
den. Hijzelf denkt niet dat hij onder
Reagan weer een nieuwe post zal krij
gen. Kissingers ideeën en die van
Reagans belangrijkste adviseur op
het punt van de buitenlandse politiek
Richard Allen zijn ruwweg gelijk
maar beiden hebben een persoonlijke
vete. Kissinger zegt het in grote lij
nen eens te zijn met Reagan ook al is
hij weliswaar niet zo ervaren in de
buitenlandse politiek als anderen.
En op een persconferentie probeerde
Allen wantrouwige journalisten er
van te overtuigen dat Reagan niet zo
extreem is. De kwestie van het nucle
aire overwicht is op verschillende ma
nieren te lezen. We moeten van een
wapensysteem als de marine meer
hebben maar dat geldt niet voor de
andere. Allen: „We vinden dat we niet
te snel moeten veranderen als we aan
de macht komen. Reagan heeft een
plotselinge ommezwaai in het hiiten-
lands beleid altijd gekritiseerd."
Dat het ook onder de doorsnee afge
vaardigden niet alles koek en ei is
blijkt ook wel uit het optreden van de
machinerie die de zaal in het gareel
moet houden. Het partijprogramma
werd slechts onder gemopper zonder
discussie en stemming aangenomen
„Wij blussen de plaatselijke brand
jes, daar zijn we voor", zegt een van
de delegatiezetbazen die voortdurend
in verbinding staat met de „controle
kamer". Verscheidene staten pro
beerden nog een stemming te krijgen
over het programma maar ze haalden
niet het vereiste quorum van zes. Het
merendeel van de delegatie van de
staat Illinois heeft zich al van Reagan
afgekeerd. „We waren van plan op
hem te stemmen maar de partij is
zover naar rechts geschoven dat we
ons er niet meer mee kunnen vereni
gen" zegt de delegatieleider. De stem
men gaan nu naar de onafhankelijke
Republikein John Anderson.
Voor de prinsen van de grote om
roepmaatschappijen biedt de con
ventie weinig plezier en zij richten
zich helemaal op de vraag wie Rea
gans kandidaat voor het vice-presi-
dentschap zal worden. Gisteren was
Bush favoriet, eergisteren was het
Jack Kemp. „Dit is de saaiste con
ventie die ik ooit heb meegemaakt"
zegt een commentator die toch al
tientallen jaren meeloopt.
Een overzicht v an de ravage.
MADRID (Reuriïr, DPA) Bij een
botsing tussen die sneltrein Barcelo
na-Madrid en eein stilstaande goede-,
rentrein in het noorden van Spanje
zijn zestien mens en om het leven ge
komen. Na afloop van de zestien uur
durende berglngnoperatie werd mee
gedeeld dat 21 mensen met verwon
dingen in het ziekenhuis zijn opge
nomen.
De expresstrein boorde zich dinsdag
avond op het station van Torralba del
Moral in de goederentrein. Veel pas
sagiers moesten met snijbranders
worden uitgezaagjd. Naar verluidt liet
een noodsein het afweten, omdat na
een onweersbui ch; stroom was uitge
vallen.
MOSKOU, BANGKOK (AFP, AP) Chinese instructeurs
helpen bi) de militaire opleiding van de guerrillastrijders van
de oud-premier van Cambodja Pol Pot. Het Russische persbu
reau Tass maakt dit op uit een Franse televisiefilm die
gemaakt is in Thailand.
MIAMI (Reuter) Miami was giste
ren weer rustig na de rassenrellen die
zich voor de tweede maal dit jaar in
deze zuidelijke Amerikaanse stad
hadden voorgedaan. Bij de rellen
raakten vijf politiemannen gewond
door schoten hagel en glasscherven.
De moeilijkheden begonnen toen de
politie in de zwarte wijk van de stad
een blanke automobilist te hulp
schoot die door. zwarten werd be
roofd. Volgens de -politie van Miami
heeft men een rel. als die van afgelo
pen mei weten te voorkomen door
het gebied af te .-grendelen en de ge
moederen te laten afkoelen. Gister
nacht werd in de wijk nog sporadisch
geplunderd en in brand gestoken. Uit
vooraorg hebben d!e autoriteiten in de
stad gisteren alle; scholen gesloten
gehouden.
Op de film was te zien dat er in het
grensgebied tussen Thailand en Cam
bodja „hele detachementen anti-
Vietnamese Cambodjaanse strijders"
voorzien waren van Chinese wapens.
„De Chinese instructeurs in vermom
ming die de vluchtelingenkampen
hebben geïnfiltreerd leiden de kop
pensnellers van de zogeheten Rode
Khmer op voor bandietendaden te
gen het Cambodjaanse volk", zo zegt
Tass. Het persbureau beschuldigt
Thailand ervan de „handlanger te
zijn van Peking en Washington in
hun anti-Cambodjaanse campagne".
Guerrillastrijders van Pol Pot gaven
gisteren toe dat zij het zeer zwaar te
verduren hebben van de Vietnamese
eenheden rondom de Malai-heuvels.
Ze vroegen dringend om internatio
nale hulp om de strijd te kunnen
voortzetten. De Vietnamezen zouden
een belangrijke brug veroverd heb
ben en de Pol Pot-eenheden waren in
kleine groepen verdeeld om de strijd
te kunnen volhouden.
De gesprekken over de internationale
hulp hebben weinig vooruitgang ge
boekt. Het grote probleem waar de
Thaise regering en de hulporganisa
ties niet uit kunnen komen is: Hoe
krijgen we de hulp bij de hongerige
en zieke Cambodjaanse burgers en
hoe kunnen we voorkomen dat de
guerrillastrijders niet van deze hulp
profiteren. De hulpverlening vindt
daarom nog steeds geen doorgang in
de gebieden waar de Rode Khmer
strijders van Pol Pot opereren.
LONDEN (AP) Pakistan levert Sa-
oedi-Arabië twee legerdivisies om de
koninklijke familie te beschermen te
gen aanvallen. Dit meldt de Daily
Millet, een in Londen uitgegeven
krant voor in West-Europa wonende
Pakistanen. De Pakistaanse militaire
leider Zia Oei Haq heeft de hulp vori
ge week toegezegd tijdens een ont
moeting met de Saoedische koning
Khaled.
Volgens de Daily Millet is de konink-
lijke familie bevreesd voor een mas
sale opstand, gelijk aan die van vorig
jaar waarbij moslems de grote mos
kee in Mekka bezetten. Het is niet
duidelijk hoeveel koning Khaled Pa
kistan zal betalen voor de bescher
ming.
Na zijn terugkeer in Pakistan heeft
generaal Zia met juristen, bestuur
ders en andere hoge functionarissen
overlegd over de overeenkomst. Het
kabinet heeft afgelopen maandag
zijn goedkeuring aan het plan ge
hecht De twee divisies zullen „zeer
spoedig" naar Saoedi-Arabië ver
trekken.
De koninklijke familie heeft Zia tij
dens zijn bezoek meegedëeld dat de
bezetting van de moskee ten doel had
de troon omver te werpen en dat er
weer een samenzwering tegen de mo
narchie in de maak is. De grote mos-,
kee werd op 20 november door tussen-
de twee- en driehonderd mensen be- J
zet, die waarschijnlijk behoorden tot -
de sjiitische minderheid in het land.
Vijf dagen na de bezetting bestormde
het leger de moskee en sloeg de op
stand neer. Op 9 januari werden 63
opstandelingen terechtgesteld na een
veroordeling door de religieuze recht
banken van Saoedi-Arabië.
CAIRO (AP) De voormalige sjah
van Iran heeft gisteren een „kleine
operatie" ondergaan, waarbij een
nieuw abces in zijn dij werd schoon
gemaakt. „Het was nauwelijks een
operatie te noemen. Het was iets
kleins, niets ernstigs," aldus de Egyp
tische arts die de ex-sjah behandelde.
Na de ingreep is de gezondheidstoe
stand van de ex-sjah verbeterd en hij
is er nu weer „goed" aan toe.
tor J. den Boef
jRADO/BOEKAREST De indrukwekkende dam met hydro-
iktrische centrales bij de IJzeren Poort in de Donau is één van de
lest opvallende symbolen van de verbondenheid tussen Joegoslavië en
jemenië twee communistisch geregeerde landen die een eigen
Tiankelijke weg willen gaan en daar problemen mee hebben.
de plaats waar de dam ls gebouwd, ls
..engte" van het dal van de Donau
in de Transsylvaanse Alpen en het Ser
ie bergland, vormt deze rivier de grens
tn beide landen. Het is een natuurlijke
«ns, die slechts één keer eerder letterlijk
figuurlijk werd „overbrugd", nl. tussen
jaren 103 en 105 door de legioenen van de
'meinse keizer Marcus Ulpius Trajanus,
i trokken over de Donau om Transsylva-
a. Walachije en een deel van Moldavië te
foveren, welke gebieden 170 jaar lang als
keizerlijke provincie Dacië deel van het
Mneinse Rijk zouden uitmaken.
Jewel de Romeinen pas in het Jaar 271
'dracht kregen om zich over de Donau
"tg te trekken (hetgeen velen blijkbaar
et deden) werd de brug tussen wat nu de
aemeense stad Turnu Severin en het Joe-
'siavische stadje Kladovo zijn, op bevel
i keizer Publius Aelius Hadrianus in het
ar 130 afgebroken, Achteraf wat voorba-
en mogelijk één van de verklaringen
jor het feit, dat talrijke legionairs in Dacië
nterbleven, zich met de bevolking van de
•zette gebieden vermengden en een blij-
"de invloed zouden uitoefenen op haar
141 en cultuur.
ii0Turnu Severin kan men nog enkele
in h Van de verdwenen brug zien en ook
de Joegoslavische kant van de Donau
ulQt men nog resten van dit stenen bouw
werk. Aan Roemeense zijde bevindt zich
nog een grote gedenksteen met inscriptie,
die de Romeinen bij het voltooien van hun
brugge- en wegenbouw bij de IJzeren Poort
ter ere van keizer Trajanus aanbrachten.
Het gevaarte van 250 ton werd in veiligheid
gebracht voordat het water van de Donau,
die over een lengte van 135 kilometer een
kunstmatig meer werd, een peil bereikte
dat 30 meter hoger was dan het oude ni
veau.
Moderne autoweg
Sinds de voltooiing van de dam, die Joego
slavië en Roemenië per jaar meer dan 11
miljard kilowatturen elektriciteit levert, is
de verbinding over de Donau hersteld. Een
moderne autoweg die over de dam is aange
legd, vergemakkelijkt het grensverkeer.
Ook het scheepvaartverkeer profiteert van
het enorme project, dat tevens twee grote
sluizen omvat, tot de „verplaatsing" van
het toeristeneiland Ada Kelah en het onder
water verdwijnen van stadjes en dorpen
heeft geleid. De smalle gedeelten van de
Donau, waar het water een snelheid van
drie meter per seconde had, bestaan niet
meer.
Elk land heeft aan zijn kant van de dam zes
verticale generators, die slechts voor een
deel door de Sowjet-Unie werden geleverd.
Het water komt van een hoogte van meer
Een deel van de enorme dam in de Donau, gezien van de Roemeense kant. De centrale met
de Joegoslavische generatoren bevindt zich links van het middengedeelte, dat water
doorlaat als de stand in het stuwmeer te hoog wordt. Rechts het buiten-aanzicht van de
Roemeense centrale.
dan 27 meter naar de turbines. Om het
project te kunnen verwezenlijken morsten
over een lengte van bijna 200 kilometer
stroomopwaarts (bijna tot aan Belgi-ado)
aan weerszijden van de Donau damme n en
andere oeverversterkingen worden aange
legd om het ontstaan van het enorme s tuw-
meer mogelijk te maken. Ook werden ir riga-
tlewerken gebouwd ten behoeve van de
landbouw.
Op het ogenblik wordt al hard gewerkt aan
een tweede Joegoslavisch-Roemeense dam,
30 kilometer stroomafwaarts, die in 1983
gedeeltelijk in gebruik kan worden geno
men. Eind 1985 moet het hele werk zijn
voltooid, ook de spoorwegverbinding, die
naast de autoweg over de dam zal worden
aangelegd. Dat zal een enorme verbetering
betekenen voor het goederenverkeer tussen
beide landen vooreover dat niet vla de Do
nau kan gaan, want de treinverbinding met
Belgrado maakt nu nog een enorme omweg
via Timisoara, de tweede stad van Roe
menië.
Zelfde achtergrond
In het gebied van Timi$oara, dat een welva
rende indruk maakt op de vluchtige bezoe
ker, zijn de banden tussen Roemenië en
Joegoslavië vanouds het sterkst geweest.
Dat merkte ik tijdens een verblijf in deze
stad, maar het was me al verteld in Boeka
rest, waar ik op het ministerie van buiten
landse zaken een onderhoud had met Pa-
nait Lefter, die zich na een -langdurig ver
blijf in China opnieuw met de betrekkingen
tussen Roemenië en Joegoslavië bezig
houdt.
Deze relaties bestaan zo vertelt hij al
1200 jaar, lang voordat beide staten in hun
huidige vorm bestonden. Er waren nooit
problemen omdat beide „partijen" dezelfde
historische achtergrond hadden. Beide wa
ren zij slachtoffers van de grote buren als
Turkije en tsaristisch Rusland. Zij vochten
aan dezelfde kant omdat zij belde naar
soevereiniteit en onafhankelijkheid streef
den. Het gezamenlijke verleden vormde dan
ook een goede basis voor de huidige rela
ties.
Als socialistische landen hadden beide lan
den nog meer reden tot samenwerking en
zeker niet alleen omdat zij na verloop van
tijd daartoe genoodzaakt waren om hun
nationale onafhankelijkheid te bewaren.
Aanvankelijk waren de betrekkingen na de
Tweede Wereldoorlog niet goed, maar in
1954 een jaar na de dood van de Sowjet-
leider Josef Stalin kwam daar verbete
ring in, toen Roemenië officieel liet weten
dat de maatregelen van Stalin tegen Joe
goslavië ten onrechte waren genomen. La
ter kwam de nieuwe Sowjetleider Nikita
Chroestajow tot eenzelfde erkenning.
Tito en Ceausescu
Van belang voor de relaties tussen belde
landen waren de ontmoetingen, soms drie
keer per jaar maar niet altijd officieel, tus
sen president Tito en zijn Roemeense colle
ga Nicolae Ceausescu. Roemenië was het -
eerste socialistische land dat Tito na de
breuk van 1948 bezocht. Ook zijn laatste
reis maakte de Joegoslavische president
naar Roemenië, in november, betrekkelijk -
kort voordat hij door een ziekte werd ge
veld, waarvan hij niet meer zou genezen.
Het overlijden van Tito heeft geen verande
ring gebracht in de nauwe betrekkingen.,
tussen beide landen. Een maand geleden
bracht één van de prominente Joegoslavi-
sche leiders, Stane Dolanc, een bezoek aan
president Ceauséscu. Voor het overige zijn
de contacten zeer informeel, zodat het vaak -
mogelijk ls om telefonisch regelingen te
treffen.
De economische samenwerking tussen bei
de landen ls voor uitbreiding vatbaar. Op
het ogenblik wordt nog onderhandeld over
26 onderwerpen voor de nieuwe vijfjaren
plannen van beide partners. Eén van de
problemen die de samenwerking bemoeilij
ken ls het feit dat geen van beide landen in
belangrijke mate over grondstoffen be
schikt. Zij moeten zich nog beperken tot de
klassieke handel. Een nieuwe mogelijkheid
biedt samenwerking in contacten met lan
den van de „derde wereld", aldus de heer
Lefter
