bezetters van ambassade in Salvador vrezen bestorming Bulgarije is Macedonië nog niet vergeten Queen krijgt weer grondig onderzoek Russen snappen steeds minder van leiding VS Khama man van de gulden middenweg Nkomo weer aangevallen Vier doden bij aanslag in Spaans Baskenland ,andloze boeren vragen asiel Oost-Jeruzalem leidt tot actie Vulkaan heeft geen invloed op het weer Reageerbuisbaby's uit privé-kliniek iaNDAG 14 JULI 1980 BUfTENLAND TROUW/KWARTET SHINOTON (AP) De politieke jfn jn de Sowjet-Unie snappen ids minder van de leiders van de -nigde Staten. Zij krijgen de in- j )c dat Amerika staat te popelen de Sowjets aan te vallen. Dit staat ■en rapport aan de president waar- eventig lange gesprekken met di- naten. zakenmensen, Joumalis- en hoogleraren zijn verwerkt die r goede contacten hebben met den- en hoger kader uit de Russi- maatschappij. anonomiteit van zowel de Ameri- pse als de Russische informanten -ewaarborgd. Het rapport is sa- mengesteld door Gregory Ouroff, het hoofd van de afdeling Oost-Europa van de voorlichtingsdienst van de Amerikaanse regering. Het geldt als een soort gids voor president Carter. De Russen menen dat Carter en zijn belangrijkste adviseurs een zigzag beleid voeren en hebben het sterke gevoel dat ze geen zaken kunnen doen met de president. Algemeen beschouwen de Sowjets de betrekkingen met Amerika als de be langrijkste internationale relatie. Ze willen de toestand in de wereld stabi liseren met een gezamenlijke contro le van de gebeurtenissen. Zo kan wor den voorkomen dat er een „derde" in het spel komt wiens optreden tot een confrontatie tussen de supermachten kan leiden. De ondervraagde Ameri kanen hebben gemerkt dat de meeste Russen ervan overtuigd zijn dat zij niet als eerste zullen aanvallen. De Russische leiders snappen ook weinig van het Amerikaanse systeem. Waarom kan Carter de Democrati sche senatoren niet dwingen voor ra tificering van SALT-2 te stemmen, vroeg een lid van het politburo zich af. De Russen maken zich meer zor gen over Iran dan over Afghanistan en vinden dat Moskou in de kwestie van de gijzelaars de VS meer hadden moeten steunen. iN SALVADOR (AFP, AP, uter) De ruim honderd idloze boeren, die sinds jdagnacht de ambassade n Costa Rica in El Salvador zet houden, hebben een ntal landen om politiek iel gevraagd. ,,Als dat niet lit, betekent dat een zekere iod voor ons", aldus de be zetters, onder wie 58 kin deren. ueurrillastrijders in de Middenameri- kaanse republiek El Salvador over vielen vrijdagnacht de wacht bij de ambassade van Costa Rica, die in een luxe buitenwijk van de hoofdstad ligt. Daarbij kwam een politieagent om het leven. De gewapende activis ten lieten vervolgens 102 campesio- nos (landloze boeren) het gebouw bin nen gaan. ran onze redactie buitenland De nu overleden president Sir Seretse Khama heeft Botswana stabiliteit gebracht, sinds dat land in 1966 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië. Sir Seretse was een man van de gulden middenweg, zowel in zijn binnen in zijn buitenlandse beleid. Botswana behoorde tot de „front- lijnstaten" de zwarte buurlanden van het vroegere Rhodesië. De president van Botswana heeft in de politiek ten aanzien van Rho- 'desië vaak de andere zwarte lan den van al te harde maatregelen af n4te h uden. li Het land heeft ook banden met Zuid-Afrika, waarvan het econo misch ten dele nog afhankelijk is. Sir Seretse heeft tijdens zijn presi dentsschap met succes gepro beerd de verhouding met de zuide lijke buurman wat minder innig te maken. Makkelijk was dat niet. De verbindingen van de binnen- staat Botswana lopen via Zuid- Alrika. Met zwart Afrika is het slechts verbonden door een brug on« de Zambezi-rivier naar Zam- ei - b\a, waaraan Botswana over een alsünd van nog geen halve kilo- mrter grenst. Er bestaan plannen voor een spoorlijn door Namibië, zodat Botswana als dat land onafhanke lijk zal zijn geworden een verbin ding met de zee heeft. Afhankelijk Toen Sir Seretse president werd was Botswana behalve van Zuid- Afrika ook afhankelijk van het voormalige moederland Groot- Brittannië. Londen heeft veel steun in het land gepompt, maar dat is steeds minder nodig ge worden. Ook op economisch gebied heeft Khama een gematigd beleid afge voerd. waarbij de aanwezigheid van diamant- en nlkkelvoorraden hem goed van pas kwam. Westerse ondernemingen tonen grote be langstelling voor het land in zuide lijk Afrika. De bevolking van Botswana moet het voor een groot deel hebben van de veeteelt. Het woestijnach- Sir Seretse Khama'. tige land biedt goede mogelijkhe den. Botswana is een van de grote vleesexporteurs in de wereld. De voordelen van de ontwikkeling van het platteland komen echter grotendeels de stamhoofden ten goede, waarop Khama gedurende zijn bewind altijd heeft gesteund. Zij zorgen er voor dat zijn Demo cratische partij van Botswana (BDP) ook bij de jongste verkie zingen. in het najaar van 1979, een comfortabele meerderheid kreeg, want de Invloed van de stamhoof den op de bevolking is groot. Doordat de BNP 29 van de 32 zetels heeft en de „grootste oppo sitiepartij" het Nationale Front van Botswana slechts twee, wordt een rustige overdracht van de macht verwacht. Opvallende veranderingen in het binnen- en buitenlandse beleid zijn niet waar schijnlijk. President Khama heeft een zeker voor Afrika redelijk solide basis gelegd. Toen de politie vervolgens probeerde het gebouw binnen te dringen, kwam de ambassadeur met de Costaricaan- se vlag naar buiten, roepend dat het terrein Costaricaans gebied was en dat de politie weg moest gaan. De ambassadeur zei via de telefoon dat het geen bezetting betrof, maar een verzoek om politiek asiel op grote schaal. Hij voegde er aan toe dat de bezetters ongewapend zijn en zei het pistool te hebben waarmee de politie man was doodgeschoten. LP-28, één van de volksbewegingen in het met een burgeroorlog bedreigde land, nam de verantwoordelijkheid voor de actie op zich. Een woordvoer der van LP-28 zei dat men met de actie de aandacht wilde vestigingen op de vele martelingen en moordpar tijen op het platteland van El Salva dor, waar het leger de bevolking ter roriseert. De woordvoerder zei van de regering te eisen dat ze Internationale waarnemers toelaat op het platte land. Bestorming In de loop van zaterdag verliet de ambassadeur, samen met het overige personeel, het ambassadegebouw. De bezetters toonden zich hierover zeer teleurgesteld. ZIJ zeiden dat Alvaredo niet eens de tijd had genomen om naar hun eisen te luisteren. Zij vrees den dat voor de politie nu de weg vrij was om het gebouw te bestormen en alle aanwezigen dood te schieten. Volgens een woordvoerder bevinden zich onder de bezetters 58 kinderen en 26 vrouwen. Bij een vergelijkbare bezetting in het buurland Guatemala vielen eerder dit Jaar meer dan dertig doden, toen het leger de ambassade van Spanje bestormde. Na het vertrek van de ambassadeur deden de bezetters een beroep op de Verenigde Staten. Mexico, Panama en Venezuela hun politiek asiel te verlenen, omdat ze anders zo goed als zeker zouden worden doodgeschoten. De minister van buitenlandse zaken In Costa Rica verklaarde het afgelo pen weekeinde dat de regering van El Salvador heeft toegezegd het gebouw niet te zullen ontruimen, in afwach ting van mogelijk asiel. Twee journalisten van de oppositie krant Cronica zijn zaterdag even bui ten de hoofdstad vermoord aange troffen. De twee waren uit een café in de stad ontvoerd en bleken met hak messen om het leven te zijn gebracht. AMMAN (UPI, Reuter) de minis ters van buitenlandse zaken van 42 islamitische landen hebben in Am man besloten alle betrekkingen te verbreken met elk land dat het eens is met het Israëlische besluit, Oost- Jeruzalem te annexeren en het tot de hoofdstad van Israël te maken. In een slotcommuniqué staat dat dit ook geldt voor landen die hun ambas sades naar Jeruzalem verplaatsen. Het zegt ook dat van de landen die hun ambassades al in Jeruzalem heb ben, wordt gevraagd deze naar ande re steden te verplaatsen, „anders zal de volgende islamitische conferentie maatregelen bestuderen die tegen de ze landen genomen kunnen worden, zoals het verbreken van diplomatieke betrekkingen". Ook Nederland heeft zijn ambassade in Jeruzalem. WIESBADEN (Reuter, AP) De vrijdag door Iran vrijgelaten Amerikaanse diplomaat Richard Queen is het afgelopen weekeinde naar het Amerikaanse hospitaal in de Duitse stad Wiesbaden overgebracht. Hier wordt hij nader onderzocht. Dit onderzoek zal waarschijnlijk nog enkele dagen in beslag nemen. Mocht Queen moeten worden geopereerd voor een zenuwaandoening dan zal dat in de Verenigde Staten ge beuren. Volgens de ouders van de 28-jarige Queen knapt de ex-gijzelaar snel op. „Hij is in een goede stemming, heeft nieuwe kleren en schoenen gekocht, pizza gegeten, en gevraagd naar de prestaties van het honkbalteam de Chicago White Sox" aldus vader Queen tegenover verslaggevers. Queen koestert geen wrok tegen de Iraniërs „ondanks enkele verschrik kelijke momenten die hij heeft mee gemaakt". De familie is ayatollah Khomeini erkentelijk voor zijn „hu manitaire daad". Queen zei in een telefonisch vraagge sprek met de Amerikaanse omroep- Het „opera-oproer" in de Zwitserse stad Zürich heeft het afgelopen weekeinde zijn jongste opvoering be leefd. Gisternacht leverde het tref fen tussen jonge demonstranten en de politie drie gewonden en 130 ar restaties op. De moeilijkheden be gonnen zaterdagmiddag toen jonge ren zich verzamelden in een verlaten fabrieksgebouw dat was omge vormd tot „autonoom jeugdcen trum". Zij begonnen een demonstra tie om de vrijlating te eisen van de jongeren die bij het eerste oproer op 31 mei waren aangehouden. Toen protesteerden de jongeren er tegen dat de stad miljoenen uitgeeft voor de „klassieke" cultuur zoals «e uit breiding van het operagebouw en niets doet voor de vrijetijdsbeste ding van de jeugd die over weinig financiële middelen beschikt. Het treffen van gisternacht was feller dan dat van 31 mei, maar er werd minder geplunderd dan toen. Niette min sneuvelden gisternacht tal van etalageruiten, werd het verkeer ge blokkeerd en werden barricaden op geworpen en in brand gestoken. maatschappij ABC niet te weten of de andere 52 gijzelaars na de misluk te bevrijdingsactie van eind april over Iran zijn verspreid. Hij vertelde ABC dat zijn bewakers hem meerma len hadden geblinddoekt na de mis lukte reddingspoging zodat hij niet zou merken wat er om hem heen gebeurde. Interviewer Mike Kelly had naar het ziekenhuis in Zürich, de plaats waar Queen na zijn terugkeer uit Iran de eerste medische controle onderging, gebeld voor een gesprek met de behandelende arts maar hij kreeg de patiënt meteen zelf aan de telefoon. SALISBURY (Reuter, AP, AFP) Twee belangrijke volgelingen van de Zimbabweaanse premier Robert Mu gabe hebben gisteren nieuwe aanval len gedaan op het optreden van mi nister van binnenlandse zaken Jos hua Nkomo. Nkomo was onder het vorige bewind in het land met Muga be leider van het Patriottisch Front en is nu een rivaal van de premier. „Ik ben gemakkelijk ervan te overtui gen dat Nkomo het verdient uitge schakeld te worden," zei minister van arbeid Tekere. En senator Ndhlovu deed op een politieke bijeenkomst de suggestie van Zimbabwe een éénpar tij staat te maken als Nkomo door gaat met het in gevaar brengen van de vrede in het land. Eerder al be schuldigde minister Knala van finan ciën zijn collega van tegen de rege ring gerichte activiteiten. Nkomo die gisteren na een geheim zinnig kort bezoek aan Engeland in de Lybische hoofdstad Tripoli was zei over de aanvallen: „Robert Mugabe en lk hebben geen moeilijheden maar ik geef toe dat er problemen zijn met een paar gekken." Minister Tekere heeft ook gepleit voor de uitwijzing van twee Angli caanse geestelijken, een bisschop en een deken, uit Zimbabwe. Zij zouden in het verleden aan de kant van het blanke minderheidsbewind van Ian Smith hebben gestaan in de strijd tegen de zwarte guerrillabeweging. Bisschop Paul Burrough heeft in een reactie gezegd dat de minister ver keerd is geïnformeerd. SAN SEBASTIAN (Reuter, AFP) Bij een aanval op een politiekonvooi in Spaans Baskenland zijn gisteren twee leden van de Guardia Civil en twee aanvallers gedood. Drie andere leden van de paramilitaire politie raakten zwaar gewond. Het politiekonvooi liep even buiten de stad San Sebastian in een hinder laag van vermoedelijk gewapende le den van de Baskische afscheidings beweging ETA. Vlak bij een spoor brug ontstond volgens de politie een hevig vuurgevecht, waarbij gebruik werd gemaakt van mitrailleurs en handgranaten. De gewonden en do den aan de zijde van de Guardia Civil vielen bij de eerste salvo. Van een nabijgelegen opslagplaats voor muni tie kwam onmiddellijk versterking, die twee van de aanvallers doodscho ten. De overigen wisten te ontkomen in een gestolen auto. De politie opende onmiddellijk een grote jacht op de gevluchte aanval lers, waarbij gebruik werd gemaakt van helikopters, pantserwagens en jeeps. Door de aanval is het aantal doden als gevolg van politiek geweld in Baskenland dit jaar gestegen tot 62. ETA heeft het weekeinde aangekon digd door te zullen gaan met het „vakantie-offensief", een bommen- campagne die voornamelijk is gericht op toeristische plaatsen. Het strand van Laredo in Noord-Spanje moest zaterdag worden ontruimd na een bommelding van ETA. Er gebeurde echter niets. In een universiteitsge bouw van Pamplona ontploften vier bommen, die onder meer het data- centrum verwoestten. De aanslag werd gepleegd door drie mannen en een vrouw, die vier aanwezige men sen vastbonden Bij een andere bom explosie in Baskenland werd voor de tweede keer in 24 uur een transforma torhuisje beschadigd, waardoor ver scheidene dorpen enige tijd zonder stroom kwamen te zitten. PARIJS, PEKING (AFP) Franse meteorologen zijn me rendeels weinig onder de in druk van het idee van hun Brit se collega prof. Hubert Lamb, die het betreurenswaardige weer in Noord- en Midden-Eu ropa toeschrijft aan de uitbar sting van de Amerikaanse vul kaan Mount St. Helens. Het daardoor de hogere luchtlagen ingeslingerde stof zou tot alge mene verkoeling leiden door zonlicht tegen te houden. Dit effect is van historische grote vulkaanuitbarstingen be kend, maar de Franse weer kundigen wijzen erop dat Ame rika zelf momenteel lijdt onder een hittegolf en grote droogte. Ook in China is de zomer bui tengewoon warm. In het noord westen van het land en in Bln- nen-Mongolië is veertig graden gemeten, een absoluut record voor deze streken, aldus het persbureau Nieuw China. LONDEN (AP) De Britse artsen die verantwoordelijk waren voor de eer ste „reageerbuisbaby" gaan bij Cam bridge een privé-kliniek opzetten. Sinds, bijna twee jaar geleden. Louise Brown werd geboren uit een eicel die buiten het lichaam van haar moeder was bevrucht, hebben dr. Robert Ed wards en Patrick Steptoe weinig suc ces meer kunnen boeken. Eenender tig andere pogingen om een bevruch te eicel in te planten bij een vrouw die niet op de gebruikelijke manier zwan ger kon worden, resulteerden in drie zwangerschappen, waarvan er één tot een geslaagde geboorte leidde. Opname en behandeling in de nieuwe kliniek gaat een vrouw voor tien da gen duizend pond (4500 gulden) of meer kosten, aldus Edwards, die daaraan toevoegde dat „wij geen zwangerschap garanderen in elk ge val. Alles wat we zeggen is dat we streven naar het hoogst mogelijke percentage succes, en dat we hopen te verbeteren terwijl we bezig zijn." oor J. den Boef HRID (Macedonië) De Macedoniërs die door de eeuwen heen igewenst vreemd volk over de vloer hebben gehad, profiteren thans de jaarlijks terugkerende invasie van moderne veroveraars, onder Ie zich nogal wat Hollanders bevinden. gebieden, waar Macedoniërs leven. Volgens Bulgarije bestaan er geen Macedoniërs, of zij nu in Bulgarije zelf. in Joegoslavië of in Griekenland wonen. Het zijn allemaal Bul garen, zegt men in Sofia, maar het Berlijnse congres wilde dat in 1878 niet erkennen. "IC ir Macedonië het minder ontwikkelde irgachtlge zuidelijke deel van Joegoslavië zijn de inkomsten uit het toeristenver- fer erg belangrijk. Eén van de vele Mace- onlërs die er belang bij hebben, is de hauffeur die mij van het kleine vliegveld an Ohrid (uitspraak Ochrid) naar een hotel i dit oude stadje dichtbij de grens met lbanië bracht. man vertelde in vrij behoorlijk Duits dat 'I als gastarbeider in Berlijn had gewerkt, 'aar dat hij naar Macedonië was terugge- aerd nadat zijn schoonvader was overle gt In Ohrid kon deze ex-gastarbeider met Jn gespaarde geld een redelijk bestaan Jbouwen om voor zijn gezin (en zijn cboonmoeder) te kunnen zorgen. «ter heb lk mij afgevraagd of deze Mace- oniërs zich tijdens zijn Jarenlange verblijf 1 de hoofdstad van het vroegere Duitse «Jk heeft gerealiseerd, dat daar In 1878 een ongres werd gehouden waarop een beslls- mg werd genomen die lang daarna voor de Jacedoniërs van groot belang bleek te zijn. 'aarschijnlijk bracht hij Berlijn uitslul- j-nd in verband met de gruwelen van de •weede Wereldoorlog. Aanspraken De herinnering aan dit Berlijnse congres is m de afgelopen jaren een nieuw leven gaan h k als gevolB van de bedekte termen herhaalde aanspraken van Bulgarije op alle In Joegoslavisch Macedonië wijzen de men sen de bewering dat zij Buigaren zouden zijn, resoluut van de hand. Zij beschouwen zich als een Macedonische natie en zijn tevreden met de status van Macedonië als één van de zes republieken van de Joegosla vische federatie. Zij ontkennen niet dat de Macedonische identiteit door de eeuwen heen is vervaagd als gevolg van onderdruk king door vreemde overheersers, maar zeg gen dat zij nooit is verdwenen. Men herinnert graag aan het feit dat al ruim drie eeuwen vóór onze jaartelling Alexan der de Grote het Macedonische rijk uitbrei de en met zijn legers tot Perzié en Egypte doordrong. De komst van de Romeinen maakte een eind aan dit wereldrijk en na hen kwamen de Slaven, die in de zevende eeuw na Christus de basis legde voor ingrij pende etnische veranderingen, die tot de dag van vandaag bleven bestaan. Platgelopen Later vestigden Griekse kolonisten zich In Macedonische steden en dorpen. Bulgarije veroverde voor korte tijd deze gebieden, die vervolgens weer door Byzantium (het die het verzet tegen de Turken probeerden te organiseren. Voordat het al genoemde Berlijnse congres in 1878 bijeenkwam, was er in San Stefano (in de omgeving van Istanboel, het vroegere Constantinopol) al een vredesverdrag gete kend tussen tsaristisch Rusland en Turkije. In dit verdrag werd bepaald dat Macedonië en gebieden langs de Egeïsche zee voortaan bij Bulgarije zouden behoren. Men baseerde zich daarbij op door de grote mogendheden van die tijd gemaakte voorlopige af spraken. De uitbreiding van de Russische invloed sfeer tot aan de oostelijke toegang van het Middellandse zeegebied bracht echter de westelijke mogendheden ertoe, hun toezeg- T6IT6Ur gingen niet hard te maken. Engeland en Oostenrijk wisten de Duitse kanselier Otto von Bismarck ervan te overtuigen, dat het verdrag van San Stefano niet moest worden erkend. En zo was het na 132 dagen uit met de Groot-Bulgaarse droom. namelijk het ontstaan van een Groot-Bul gaars rijk uitsluitend verijdeld, omdat de westelijke mogendheden de Russische ex pansiedrift wilden inperken. De onmacht om zichzelf te bevrijden en de afhankelijk heid van Rusland deden de Bulgaren in 1878 de das om. In Macedonië betreurde men dit laatste niet, hoewel het nog tot 1945 zou duren, voordat een wezenlijke verbetering in hun omstandigheden zou intreden. Ook onder de Serviërs werden de Macedoniërs onder drukt. En nadat Servië aan het eind van de Eerste Wereldoorlog deel ging uitmaken van het koninkrijk Joegoslavië, hadden zij geen reden om hun Servische meesters om de hals te vallen. De Macedonische stad Skopje, hersteld van de aardbeving in 1963. Griekse of Oostromeinse rijk) werden opge slokt. Na een geslaagde opstand werd Mace donië in 976 weer een onafhankelijke staat met een eigen kerkelijk patriarchaat, met Ohrid als hoofdstad. In 1018 was het al weer afgelopen en totdat Servië het in 1340 ver overde, werd Macedonië platgelopen door Byzantijnen, Bulgaren en andere vreemde volken. De Serviërs werden 31 jaar later al weer uitgeschakeld door de Turken, die meer dan vijf eeuwen lang op meedogenloze wijze de Macedoniërs onderdrukten. Nadat Turkije in 1878 Bulgarije had ontruimd omdat het niet bestand was tegen oprukkende troepen van tsaristisch Rusland, vluchtten talrijke Macedoniërs naar Bulgarije. Zij vormden de kem van een revolutionaire beweging. Ontevreden Pas na de Balkanoorlogen in 1912 en 1913 kreeg Bulgarije een klein gedeelte van Ma cedonië, de rest kwam voornamelijk in Ser vische en in mindere mate in Griekse han den. Deze situatie is met onderbrekingen tijdens de twee wereldoorlogen, waarin Bul garije de zijde van de Duitsers koos geografisch vrijwel ongewijzigd gebleven, ook al weigert Bulgarije zich bij de beslis sing van 1878 neer te leggen. Deze Bulgaarse ontevredenheid valt te be grijpen, ook als vastgesteld moet worden dat de mensen in Macedonië nooit Bulgaren zijn geweest. Op het Berlijnse congres werd Het tegendeel was het geval en het was dan ook geen wonder dat een deel van de Mace- donische bevolking de zijde van Bulgarije koos, nadat de Duitsers Joegoslavisch Ma cedonië tussen Bulgaren en Albanezen had den verdeeld. De terreur van het Bulgaarse fascistische regime bracht de Macedoniërs evenwel snel tot andere gedachten en tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog waren de Bulgaren uit Macedonië verjaagd. In de opstand hadden Tito's partizanen een be slissend aandeel. In het nieuwe, communistische Joegoslavië, was het afgelopen met de dominerende po sitie van Servië. Het getuigde van groot politiek inzicht dat onder Tito het bestaan van een Macedonische natie werd erkend en dat Macedonië één van de deelrepublieken van de Joegoslavische federatie kon wor den. De Macedonische kwestie bleef echter wel als internationaal probleem bestaan. Daarover meer in een volgend artikel over Macedonië.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5