Over strenge roomsen en strenge gereformeerden Karl Barth en de christen-socialisten Benedictus-herdenking als paapse stoutigheid Geloven, hoe bedoel je? Trouw VANDAAG l Kerk van Brazilië vond pausbezoek geweldig succes Lutheranen willen algemeen concilie Wereldraad doet te weinig voor Afghanen Kerkdiensten op slot Loevestein MAANDAG 14 JULI 1980 TROUW/KWARTET door A. J. Klei Mijn collega J. A. A. Leechburch Auwers van de Nieuwsbrief, „orgaan van de R.K. Partij Nederland, tevens informatie- en opinieblad voor rooms-katholiek Nederland", maakt in zijn blad opgetogen melding van „een enthousiaste ontboezeming in een telefoongesprek vanuit het zuiden des lands naar Voorburg". Opmerkelijk is dat de heer Leechburch Auwers zorgvuldig aangeeft dat het telefoongesprek kwam uit een zeer ver van zijn woonplaats gelegen gebied. Daarmee vestigt hij onze aandacht er op, dat de enthousiasteling ook iets over had voor zijn ontboezeming, zelfs al zou deze gebruik hebben gemaakt van het goedkopere avondtarief, want op zo'n afstand loopt het dan nog aardig in de papieren. De ontboezeming luidde als volgt: „Ik zie altijd met veel belangstelling uit naar de Nieuwsbrief; zodra die er is, lees ik hem van voor tot achter grondig door". Nu is het vervelende dat men zich in het zuiden des lands, en trouwens ook elders, een niet gering deel van het jaar vergenoegen moet met uitzien naar de Nieuwsbrief, aangezien deze maar ongeveer eenmaal per kwartaal uitkomt. Geen wonder dat in de kring van de R.K.P.N. een sterke begeerte leeft naar passende lectuur, die veelvuldiger verschijnt. De volgelingen van de heer KI. Beuker zouden best een eigen dagblad willen hebben, maar wat niet is kan in dit geval ook nog niet komen. Dit heeft de redactie van de Nieuwsbrief ertoe bewogen enige reclame te maken voor het Nederlands Dagblad van de vrijgemaakte gereformeerden. De krant van de strengste soort gereformeerden zou misschien wel eens wat kunnen zijn voor strenge roomsen. Wat er verder aan kranten te koop is, is niet veel zaaks. Niet alle lezers van de Nieuwsbrief waren erg gelukkig met die aanbeveling en in hetzelfde nummer als waarin gewaagd wordt van een enthousiaste ontboezeming uit het zuiden des lands, geeft J. L. de N. te kennen: „Jammer (achteraf?) van de aanprijzing en advertentie van het .Nederlands Dagblad'. Zo wordt de noodzaak van een katholiek weekblad laat staan van een dagblad door velen nooit ingezien." J. L. de N. krijgt van de redactie van De Nieuwsbrief dit antwoord: „Wij hebben begrip voor uw bezwaren tegen het 'Nederlands Dagblad' (zie ook de volgende lezersbrief). Maar welk dagblad mogen wij vandaag de dag ,100/0 goed' noemen, zeker waar het betreft de r.k. KI. Beuker, de leider van de R.K.P.N. beginselen? Zo goed als alle van huis uit katholieke dagbladen zijn in uitgesproken modernistische handen en werken stevig indoctrinerend in de vrijzinnige richting; zg, .neutrale' bladen druipen vaak van de smerige sex-advertenties. Als je alleen maar de keuze hebt onder de .minder slechte' dagbladen, dan is de graag van aanvaardbaarheid van het .Nederlands Dagblad' misschien voor ons wel het hoogst (al zijn we lang niet altijd gelukkig met ieder artikel of opvatting daarin). Wel geeft het vaak katholiek nieuws dat Je vrijwel nergens anders vindt en, wat de politiek betreft, staat deze GPV-krant vaak op één lijn met ons, of het dichtst bij." A. F. M. te R. deelt de genegenheid van de redactie van de Nieuwsbrief voor het Nederlands Dagblad niet, althans niet meer. Hij laat weten dat hij enkele Jaren geabonneerd was op de vrijgemaakte gereformeerde krant, maar zich in december jl. genoodzaakt zag, te bedanken. „Om de Nieuwsbrief-lezers vollediger in te lichten tot welke mate de christelijke levensprincipe gelden voor het Nederlands Dagblad", biedt A. F. M. te R. zijn opzeggingsbrief ter publikatie in de Nieuwsbrief aan. Deze brief schreef A. F. M. te R. naar het Nederlands Dagblad: „In uw editie van 17 dec. jl. las ik het artikel: „Steeds meer vrouwen laten de pil links liggen". Na aandachtige lezing was ik zeer teleurgesteld over de inhoud ervan. Van een afwijzing van de diverse methodes tot geboortenregellng op grond van een christelijke levensovertuiging kon ik weinig tot niets bespeuren. Opvallend was ook dat bij de opsomming van deze methodes de periodieke onthouding en het wetenschappelijk onderzoek daarnaar ontbreken. Een zeer kwalijke opmerking vindt ik: „Er zijn omstandigheden denkbaar, waarin het niet-gebruiken van de pil nog gevaarlijker kan zijn". Met de schrijfster van het artikel had ik telefonisch al een gesprek, waarbij door haar werd opgemerkt, dat er over anti-conceptie niets in de Bijbel stond. Er zijn er ook die zeggen, dat er over homoseksualiteit niets in de Bijbel staat. Wat er allemaal wel in staat, daarover hoor je ze niet, tenzij ze menen, dat ze met de Bergrede toch wel alle kanten op kunnen („Zalig de zuiveren van harte"). In leder geval mag duidelijk zijn dat de Bijbel het huwelijk voorstelt als een heilige zaak of instelling De ernst over deze zaken zit bij mij wel zó hoog, dat ik door dit artikel afstand meen te moeten nemen van het „Nederlands Dagblad" en dat ik daarom, zeer tot mijn spijt, mijn abonnement opzeg." De redactie van de Nieuwsbrief geeft hierop geen commentaar. Ik zal dit ook niet doen, leder moet maar voor zichzelf uitmaken of hij de strenge roomsen te streng, of de strenge gereformeerden te soepel vindt. Wel wil ik nog kwijt dat het me deugd doet dat de redactie van de Nieuwsbrief duidelijk afstand neemt van „neutrale" bladen. Dit kan ik niet van alle strenge gereformeerden zeggen. Ik weet althans van één vrijgemaakte, die liever een „neutraal" boulevardblad in huis haalt dan Trouw, omdat daar een advertentie van de VARA in had gestaan, 't Is maar, hoe je de lijnen trekt. Van een onzer verslaggevers UTRECHT In een afgeladen Domkerk werd zaterdag een vesperdienst gehouden ter gelegenheid van de vijf tienhonderdste geboortedag van Benedictus. Hoewel de sobere plechtigheid zich daar eigenlijk nauwelijks toe leende, kreeg de gebeurtenis door de aanwezigheid van autoriteiten en door de drukte een show-achtlg karakter. Sommige monniken be treurden achteraf de grootse opzet van deze viering, omdat het mo nastieke koorgebed huns inziens zich met enige pompeuzigheid niet verdraagt. In een feestrede vroeg bisschop Bluyssen van Den Bosch zich af hoe het komt dat zoveel Jongeren op zoek naar be zinning terecht komen bij vreem de, vaak zelfs zeer commercieel gerichte bewegingen. Hij achtte het overigens niet alleen een vraag aan de monniken, maar aan alle christenen om te zorgen dat de geestelijke rijkdom van het evan gelie en de christelijke spirituali- telten weer toegankelijk worden. De benedictijnse vesper in de Domkerk was, naar men verze kert, de eerste roomse dienst sinds 1580 toen de laatste bisschop van Utrecht gestorven was (de laatste tot de rk hiërarchie werd hersteld in 1853). Niet iedereen was even gelukkig dat de hervormde ge meente voor deze keer de dom aan de roomsen had afgestaan. Buiten stond iemand die blijkens zijn bord de „actiegroep regeneratie Nederlandse hervormde kerk" vertegenwoordigde. Hij klaagde de „mis als vervloekte afgoderij" aan en verklaarde verder de oor log aan „alle secten buiten en alle modaliteiten binnen de Neder landse hervormde kerk". De eenmansactie bleef niet onop gemerkt. Sommige kerkgangers poogden een gesprek aan te kno pen over verdraagzaamheid en liefde, maar volgens de actievoer der verbleekten die geboden bij het verbod van afgoderij. Anderen vonden het een grote schande en herinnerden de man eraan dat die kerk ooit van hen was afgepakt. Weer anderen raakten werkelijk opgewonden, een oude mevrouw gaf het gelaakte bord een stevige tik met haar paraplule. De politie maakte van de mini-rel nog een echte zaak door het bord in beslag te nemen, tot tevredenheid van enkele omstanders al leken de ver- dra agzamen in de meerderheid die dit ingrijpen uiterst overbodig achtten. Dese hontsnede, illustratie bij de woorden: „En zie, het was teer goed" is één van de afbeeldingen in „Geloven, hoe bedoel je?", een 104 pagina's tellend boekje met belijdenissen, getuigenissen, gebeden en gedichten, dat het Boekencentrum te Den Haag uitgeeft (prijs 9,80). Dit boekje behoort bij het laatste, pas uitgekomen deel I, serie C van de „Handleiding voor de catecheet", die het Boekencentrum in samenwerking met uitgeverij Kok te Kampen doet verschijnen. Dit deel Ic handelt over vragen van het geloof aan de hand van de apostolische geloofsbelijdenis, en is bedoeld voorvde catechese aan ouderen en belijdeniscatechisanten. Bij deze serie zijn geen werkbladen ontworpen, maar de handleiding verwijst naar het boekje „Geloven, hoe bedoel j<e?", dat overigens ook los van de handleiding te gebruiken is. De prijs van handleiding plus boekje is 29,90. AMSTERDAM (ANP) Zaterdag is paus Johannes Paulus n na een reis van 12 dagen door Brazilië in Rome teruggekeerd. De Braziliaanse bis schoppen geven blijk van grote tevre denheid met het pausbezoek en de steun die de paus gegeven heeft voor hun beleid. „Een warmere steunbe tuiging die had ik me niet kunnen AUGSBURG (ANP) De 98 leden- kerken van de lutherse wereldbond moeten er bij de Zuidafrikaanse rege ring op aandringen dat er een vreed zame oplossing komt voor Namibië. Ze moeten de regering in Pretoria er aan herinneren dat kerken over de gehele wereld de apartheid afwijzen. Aldus luidde een resolutie die het bestuur van de wereldbond dit week einde heeft aangenomen. „Met de opstellers van de Augsburgse Belijdenis geven wij de hoop op een vrij, algemeen, christelijk concilie niet op," aldus het bestuur van de LWB. In de verklaring hopen de lu theranen op vooruitgang in de ge sprekken met roomskatholleken, or thodoxen, anglicanen en vertegen woordigers van andere protestantse kerken, zij vinden dat alle christenen gezamenlijk praktische stappen moe ten zetten op de weg naar de eenheid. waarin opgenomen: De Rotter dammer, met Dordta Dagblad, Nieuwe Haagse Courant met Nieuwe Leldse Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hoofdredacteur Jenze Tamminga Directeur ing. O Postma HOOFDKANTOOR Postbus 859 1000 AW Amsterdam Wibautstraat 131 Amsterdam tel 020-913456 telex 13006 Postgiro 66 0000 Bank Ned Credietbank Rekeningnr 23 00 12574 Gemeentegiro Amsterdam X11000 REGIO ROTTERDAM/DORORECHT Postbus 946 3000 AX Rotterdam tel 010-115588 (abonnementen en bezorging) tel 010-115588 (redactie) tel 115700 (uitsluitend voor advertenties) Westblaak 4 Rotterdam REGIO DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 2501 CC Den Haag tel 070-469445 (abonnementen en bezorging) tel 070-469445 (redactie) tel 070-468864 (uitsluitend voor advertenties) Parkstraat 22 Den Haag REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND (abonnementen en bezorging Postbus 3 8000 AA Zwolle tel 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwolle Abonnementsprijzen: Per maand 16,98 Per kwartaal 50.95 Per half jaar 101.90 Per jaar 201.60 Advertenbeteneven op aanvraag Tele Ionische abonnementenop drachten (zie adressen boven) Opgave familieberichten 9-19 30 van maandag t/m vri|dag Op zondag van 18-20 uur telaf 020- 913456 Opgave mim-advertentles let. 020-936868 o» schriftelijk aan Min»-Adv afdeling, postbus 433 1000 AK AMSTERDAM Adreswijzingen uitsluitend schnl- teli|k aan onze Amsterdamse adressen door prof. dr. H. M. Kuitert Karl Barth is bekend geworden van wege zijn indrukwekkende dogma tiek in twaalf delen (en nog niet af toen hij stierf). Het heeft hem zijn wereldnaam bezorgd. Wie Barth zegt, zegt Kirchliche Dogmatik. Minder bekend zijn allerlei kleine boeken en opstellen van zijn hand, al waren juist deze in hun tijd van ingrijpender betekenis dan de dikke dogmatiek of soms zelfs letterlijk bedoeld om in te grijpen in de lopende discussies. Een dergelijk opstel Is de rede die Barth ln 1919 gehouden heeft op de landdag van de Duitse christen-socialisten, bekend onder de naam Tambacher Rede (ln het vervolg afgekort tot TR). Het Is met deze rede een merkwaardig geval. Hij ls Jarenlang ongebruikt gebleven, ook al omdat Barth zelf zich ervan distantieerde, maar zoals dat gaat, ineens weer herontdekt en door de Christenen voor het Socialisme tot hun Magna Charta verheven. F. W. Marquardt, die al eens eerder Barth en het socialisme onder één noemer heeft wlllèn brengen (in Theologie und Sozialismusheeft nu een boekje geschre ven onder de titel Der Christ in der Oesell- schaft 1910-1979), met als ondertitel Oeschtch- te, Analysen und aktuelle Bedeutung von Karl Barths Tambacher Rede (uitg. Kaiser, Mün- chen. Prijs ƒ15,-). Deze ondertitel geeft vrij nauwkeurig weer, wat Marquardt ln dit boekje doet, heel goed doet, zij het vanuit een inter pretatiekader dat hem meer in deze rede laat vinden dan erin staat, maar daarover straks. Voorgeschiedenis Marquardt begint met een minutieus en gewe tensvol onderzoek naar de voorgeschiedenis van de TR. Deze voorgeschiedenis is daarom zo belangrijk omdat de tekst van de TR op elke bladzij het dilemma weerspiegelt waarvoor Barth kwam te staan. Aan de ene kant sympathiseerde hij met de christen-socialisten (de SDAP'ers van die tijd) die uit hun geloof in het Koninkrijk Gods hun keuze voor het socialisme afleidden. Aan de andere kant had Barth in zijn pas verschenen commentaar op Romeinen be weerd dat het Koninkrijk Gods zo'n andere werkelijkheid is dat niets van ons doen of denken in het verlengde ervan ligt, ook niet het socialisme. Barth moet dus de keuze voor het socialisme afhaken van het geloof in het Rijk Gods, en tegelijk volhouden dat christenen op grond van hun geloof voor het socialisme moeten kiezen. Dat lijkt een beetje op het zoeken naar een vierkante cirkel en dat is het dan ook wel geworden In elk geval verklaart deze vraag stelling dat iedereen in de TR wel wat van zijn gading kan vinden als hij Barth aan zijn kant probeert te krijgen. Voorstanders van het soci- Karl Barth (overgenomen uit „Opstand", het blaf van de beweging „christenen voor het socialisme") alisme kunnen erin vinden dat de sociaaldemo cratie in onze tijd nog de meeste gelijkenis met het Rijk Gods vertoont, maar iemand als Van Agt kan zich weer bevestigd voelen, als Barth het heeft over het vermijden van kortsluitin gen naar rechts zowel als naar links, van dit soort tweespalt staat de TR bol. Vereenzelviging Marquardt lk zou er nog op terugkomen behoort tot de voorstanders van het socialis me. Hij buit ln zijn commentaar vooral de reeks uitspraken uit, die geschikt zijn om het socialisme als een „must" voor christenen voor te stellen, maar hij is royaal genoeg om vast te stellen dat Barth van het socialisme ook weer niet zoveel gemaakt heeft, geen marxisme bij voorbeeld, geen maatschappij analyse, maar louter theologie. Het neemt niet weg dat Marquardt in het laatste deel van het boekje de TR zonder al te veel nuances voor zijn eigen politieke keuze annexeert, waardoor hij in een vereenzelviging van geloof en politieke keuze terecht komt die ons regelrecht terugbrengt bij de tijden van Colijn, maar nu dan in andere richting. Navol ging van Christus heeft deze keer niet de burgerlijke deugden maar het socialisme no dig om van de grond te komen, of nog krasser: Christus is niet de kracht van de liberale staat („de kracht van hunne kracht" zoals de man nenbroeders zongen) maar de kracht die tot socialisme dwingt. In het zand Van dit „euvel der vereenzelviging" heeft juist Barth ons verlost in de jaren vijftig. De begrijp niet hoe je met Barth er weer naar kunt terug keren. Praktisch loopt de redenering trouwens in het zand. Christenen moeten vanwege hun geloof socialist zijn, maar met de ogen op „het reëel bestaand socialisme" (Bahro) gericht, kan dat ook weer niet, en zo loopt het bij Marquardt op niets uit. Niet op doen, bedoel ik. Dat deed het ook al niet bij Barth. De slotre gels van de TR gaan op de vraag in wat we dan tenslotte moeten doen, want daarvoor was men toch ln Tambach bij elkaar gekomen. Het antwoord van Barth ls: we kunnen maar één ding doen en dat éne doen wij zelf Juist niet maar dat doet God. Ook dat kun Je geen handelingsaanwijzing noemen. Was Barth dan een man die alle kanten heen kon? Allerminst. Maar het eerste dat Je moet zeggen is dat zijn TR om andere dingen be langrijk is dan om het probleem of christenen socialist moeten zijn of niet. Die andere dingen haalt Marquardt er ook wel uit, maar daarbij had hij het, wat mij betreft, wel kunnen laten. Nu wordt het te veel de Barth van 1919 laten antwoorden op vragen van 1979 en dat bekent altijd Barth laten buikspreken. Twee werelden Het tweede dat van belang ls, ls dat er vrijwel niets meer uit kan komen (behalve dan zwarte theologische verhalen) als je Je eenmaal hebt vastgelegd op het principe van de absolute kritiek, en dat doet Barth in de TR. Ik laat allerlei andere, hoogst merkwaardige en deels door Barth ook weer teruggenomen theologi sche ideeén nu maar onbesproken en beperk mij tot die absolute kritiek, want dé&r ligt de bron van alle heen en weer praten in de TR, ook de bron van een aantal tegenstrijdigheden. Barth begint zijn rede met het uittekenen van twee totale (en totaal tegenovergestelde) we relden: de wereld van God en de wereld van ons mensen. Deze werelden sluiten elkaar uit. Van God uit zijn er geen vensters naar ons, en onze wereld heeft geen vensters naar God zij ls zonder perspectief aan zichzelf en haar eigen wetmatigheden overgeleverd. Wat is dan de plaats van de christen in dit geheel? De chris ten ervaart deze wereld ln zijn bankroet; daar in is de christen door God aangeraakt (anders zou hij er immers niets om geven). Door de christenen is de wereld dus niet echt leeg, wat God betreft, maar dan moet er onmiddellijk aan worden toegevoegd dat het dan eigenlijk niet om de christenen zelf gaat maar om Chris tus in de christenen. Wat de christenen be weegt is Christus en zijn opstanding. In deze zin komt iets van de andere kant dan toch over naar deze kant, in de christenen. de liberale staat, dus ook de sociaal-democrati sche staat bijvallen. Ik maak bij deze kern van Barths betoog n een paar opmerkingen. Allereerst dat Barth onder socialisme de sociaal-democratische staat verstaat en niet een marxistisch maat schappijmodel. Als er maar democratie heerst en als er maar Inzet is voor sociale gerechtig heid, kan de staatsvorm hem niet zoveel sche len, getuige het feit dat hij ln Christengemein- de und Bürgergemeinde zelfs de „Freigeldwirt- schaft" acceptabel vindt. Een tweede opmer king: waar het Barth om gaat, is niet dat blijkt uit het bovenstaande duidelijk genoeg een maatschappijtheorie, zoals Marquardt wil. Barth zoekt veeleer naar de dragers van een nieuwe beweging, en zegt dat die dragers ner gens anders vandaan kunnen komen dan van God, als het tenminste dragers van een nieuwe beweging zullen zijn en niet die van de overbe kende oude. Dragers Beweging Maar dat mag je, in de eerste plaats niet annexeren als het bezit van christenen (dan zou het Rijk Gods immers lets van ons wor den). Het moet actuele beweging blijven, de vogel die vliegt, zeg maar, en niet een plaatje van of een praatje over een vogel. In de tweede plaats: Je mag de beweging niet beperken tot de christenen. Overal waar pro test is tegen onze wereld, onze cultuur, onze maatschappij, is die beweging aan de gang. Dat alles is te herleiden tot God met Zijn Rijk dat „gans anders" is, en al moet het duizen- maal herhaald herhaald worden dat de bewe gingen die wij op ons platte vlak tegenkomen, nooit de beweging van Koninkrijk Gods zelf zijn, desondanks mogen we zeggen dat die bewegingen lijken op het Rijk van God omdt het protestbewegingen zijn. Vandaar dat chris tenen die protestbewegingen herkennen en voor hun deel bijvallen en voor zover de soci- aaldemocratlbhesn protestbeweging is tegen 'ger i Jll eni( wensen," verklaarde kardinaal Aras, de als progressief te boek staande aartsbisschop van Sao Paulo. In zijn toespraak bij de ope ning van het nationaal eucharistisch congres was de paus afgeweken van een voorbereide tekst. Hij liet opmer kingen over het cellbraat achterwege en vulde enige prijzende woorden ln aan het adres van de basisgroepen „De paus heeft eenheid gepredikt, aldus Arns, maar hij liet ruimte om eigen standpunten in te nemen. „Het ls belangrijk dat we niet allemaal met hetzelfde hoofd hoeven denken." Een van de concrete maatregelen waar de paus zijn zegen aan gegeven heeft is een steunproject voor Nicara gua. Daar dreigt een tekort aan voed sel en medicijnen. Leiders van de snelst-groelende protestantse groepe ring in Brazilië, de pinksterbeweging, zijn niet op komen dagen toen de paus een ontmoeting had met verte genwoordigers van andere godsdien sten. Zij noemen het „triomfalistisch karakter" van de pausreis als reden voor hun wegblijven. DAMASCUS (AP) Aartsbisschop Elias Zakka van Bagdad is gekozen tot Syrisch-orthodox patriarch van Antiochlë. De verkiezing vond plaats door de heilige synode van de kerk, die ln de Syrische hoofdstad 24 uur later dan de bedoeling was begon, omdat sommige bisschoppen zo laat arriveerden. Damascus is de zetel van de Syrisch-orthodoxse kerk. WAT MOET IK DOEN? „In die tijd trad een theoloog op Jezus toe om hem op de proef te stellen. Hij zei: „Meester, wat moe doen om het eeuwige leven te verwerven?" (Lukas 10,25-37). Ongeveer ln gelijke bewoording® horen we de zg. rijke jongeling Jg toespreken (Lukas 18). We weten i liep anders af dan hier. Toen hij daarover verder sprak met Jezua kwam er een moment dat hij wegging, bedroefd, want hij had g groot bezit. Hier loopt het anders, Jezus stelt een wedervaag naar wa in de tora geschreven staat. De nu zegt dat op, ln de samenvatting vai hetzg. dubbelgebod, nl. de liefde t< God en tot de medemens. Goed,» Jezus, doe dat dan en je zal leven. tÉ zover loopt het verhaal parallel mr wat we zaterdag hebben gelezen in rede van Mozes (Deut. 30.10-14). Bi gebod is dichtbij en duidelijk. De man kent het ook perfect. Maar da: heeft hij nog een vraag. Er staat oa bij waarom hij die vraag stelde. NB heeft: Maar hij wilde zichzelf rechtvaardigenDe Willibrord vertaling heeft: Maar omdat hij zij: vraag wilde verantwoorden Dt vraag luidt: wie is mijn naaste? Buj, de vraag eruit is antwoordt Jezus hem met de gelijkenis van de barmhartige Samartiaan. De mem die zo handelt, bedoelt Jezus, diekt Je een echte naaste noemen, een te medemens. Nu heb ik 'thele verh* al verteld, maar ik ga nog even t*e naar het begin: wat moet ik doen1 Vroeger hoorde ik wel eens zegge dat die man helemaal fout zat, wi Je moet niets doen. Je krijgt 't eeuwige leven of Je krijgt 't niet. Typisch Joods om te denken dat> wat moet doen! Maar Jezus denkt daar blijkbaar toch anders over. R kapittelt die man helemaal niet on die eerste vraag. Hij negeert hemoi niet. Hij gaat er op in. Je moet inderdaad iets doen. Daar ls heeldi tora op gericht, op het doen van mensen. Dat is Godshand naar ora toe. Doe wat! Doe wat! Doe dat en j leeft! OSLO (EPD) De hulp van de reld van kerken voor de Afghaan vluchtingen in Pakistan is volgens* bisschop van de Pakistaanse evi lische kerk Ame Rudvin onl kend. De uit Noorwegen si zendeling, die al twintig jaar in tan werkt en daar leidend bisscl zei tijdens een bezoek aan Nooi tot de pers, dat de wereldrai bijzonder geïnteresseerd lijkt cal slachtoffers van de Russische sie te helpen „blijkbaar uit ant_ een mogelijke Russische reactie" Bisschop Rudvin leidt het co< tie-comité voor een groot deel vat hulpacties in Pakistan. Volgens k leven thans 1,1 miljoen vluchtelinj in kampen ln het westen en noori van Pakistan. Tot oktober zal aantal, naar de verwachting Is, o tot anderhalf miljoen oplopen. Gu rillakampen heeft hij ln Pakistani gezien, zei de bisschop. De vluchtelingen zullen zich vol» hem moeten instellen op een langfl rig verblijf in Pakistan. Dat betefa dat er mogelijkheden voor werk onderwijs moeten komen. De Pal taanse regering ziet hier voor a geen taak, zolang de eigen menses deze gebieden nog op de rand van) bestaansminimum leven, Rudvin. Barth zegt daarover prachtige en treffend juis te dingen, al laat ik de constructie waarin hij het inpakt (en die door Marquardts reconstruc tie nog ingewikkelder wordt gemaakt) voor zijn eigen rekening. In de TR zijn de dragers overal waar protest is, dus ook buiten de kerk. Dat betekent toch weer of Barth het nu wil of niet dat er zoiets als Algemene Openba ring moet zijn, maar dat laat lk verder rusten. Derde opmerking: Barth heeft ln de loop van zijn ontwikkeling de dragers van de nieuwe beweging meer en meer onder de noemer van de kerk gebracht. Zijn hoofdwerk heet niet voor niets Kerkelijke Dogmatiek! In de TR zit hij op de wip. Hij deelt met de christen-socia listen het anti-kerkelijke pathos en speelt met de gedachte dat het christendom eigenlijk een maatschappelijke (in plaats van een kerkelij ke) beweging ls. Marquardt haalt dat feilloos naar boven, en het lijkt mij het meesh belang rijke gesprekspunt dat de TR aan de orde stelt. Kritiek Waarom is Barth op dat spoor niet verder gegaan? Ik denk vanwege zijn absolute kritiek. Dat onze wereld onder de kritiek van God staat, en dat Gods kritiek totaal en absoluut is, is een onaanvechtbare waarheid. Absolute kri tiek is echter oningevulde kritiek: alles is mis. Vul Je de kritiek concreet ln en dat moet wel als Je ermee wilt werken dan is het geen absolute kritiek meer maar menselijke kritiek, met behulp van menselijke maatstaven uitge oefend, en dus relatieve kritiek. Karl Barth probeerde in de TR nog boven dit probleem uit te komen door de „christenziel" een directe oorsprong in God te geven: wat christenen zien, doen. vinden enz. vindt dus eigenlijk God. Kritiek van christenen is kritiek van God. Maar deze uitweg heeft Barth niet verder uitgewerkt; gelukkig maar, want het zou het subjectivisme ten top zijn geworden. En zo is het gebleven bij een spaak in het wiel van de christen-socialisten, van de al te voort- varenden dan. Dat was da oorspronkelijke bedoeling van de TR en dat moet maar zo blijven. POEDEROTEN (PNHK) Op sondag 3 augustus wordt 's middags van twee tot drie uur in de kapel van slot Loeve stein een kerkdienst speciaal voor toeristen gehouden. Voorganger is de hervormde predikant van Poederoyen, d». M. van Campen. Dat de predikant van Poede royen tevens predikant is van slot Loevestein, is eeuwen ge leden so bepaald en daarna is die bepaling niet meer gewij- sigd. Tot aan het eind van de vorife eenw preekte de predikant eens per maand in de kapel van het slot voor de soldaten, die daar gelegerd waren. In de winter moest hij daarvoor met een bootje vervoerd worden, omdat de omgeving van Loe vestein dan onder water stond. Aan het begin van dese eeuw lijn de kerkdiensten in de win ter afgeschaft. Van mei tot en met oktober preekt ds. Van Campen nog steeds elke eerste zondagmiddag van de maand in de Loevesteinse kapel. De diensten sijn nu niet meer bedoeld voor soldaten, maar voor toeristen die op zondaf het slot komen bezichtigen. Een orgel is in de fraaie oude kapel niet aanwezig. Er wordt tijdens de dienst capella ge- tongen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2