Oosterscheldewerken onder de waterspiegel en onder water Instemmend gemompel vanachter vesten deTijd De mildheid van Wim Kok Paralympics teveel imitatie te weinig integratie 'Ondernemers zijn óók maar mensen' ■BB Vijfendertig pijlers voor dam in aanbouw UIT DE WEEKBLADEN weekblad BON voor DONDERDAG 10 JULI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 9 Joor Barend Mensen BURGHSLUTS De werk zaamheden ten behoeve van de pijlerdam In de Ooster- schelde spelen zich goeddeels onzichtbaar af. Er is alleen waar te nemen activiteit ln de bouwput Schaar bij het werk- eiland Neeltje Jans In die put worden de enorme pijlers gebouwd waartussen straks de schui ven worden opgesteld die bij te hoog tij het opdringende zeewater uit de Oosterschelde moeten weren. Al het andere werk voltrekt zich onder wa ter. Het betreft de verbetering van de bodem en het leggen van bodembe scherming, nodig om de stormvloed kering een onwrikbare basis te kun nen geven. Van 1974 tot en met vorig Jaar is volgens het laatstverschenen „voort' gangsrapport" voor de Oosterschel dewerken bijna anderhalf miljard gulden uitgegeven. Tot aan de vol tooiing ervan moet nog 4,7 miljard worden besteed waarvan alleen dit jaar al 671 miljoen. In dit bedrag zijn ook de bouwkosten van de zogenoem de comparttmenteringsdammen be grepen, de Phillpsdam en de Oester- dam, die beide worden vooralen van sluiswerken. Deze dammen dienen om het Oosterscheldegebied, waar binnen dank zij de pijlerdam getijde- werking zal blijven, te verkleinen en het zoute van het zoete water te scheiden. De Haringvlietsluizen, een gigantisch kunstwerk Achter de Oesterdam (tussen Tholen en Ooat-Beveland) zal het Schelde- Rtjnkanaal dan lopen. Aan de ooste lijke kant zal dit kanaal van het ln het Marklezaat van Bergen op Zoom te vormen Zoommeer gescheiden zijn door de Markiezaatskade. Het onder Tholen opgeworpen werkeiland Is vrijwel voltooid. Nu zal er de Oester damsluis worden gebouwd. Het eer ste gedeelte van de Oesterdam moet tot een lengte van drleêneen halve kilometer op 1 april 1982 klaar zijn. In hetzelfde jaar moeten vier kilometer van de Marklezaatsdam gereed zijn. Met de Phillpsdam (van Sint Phllips- land tot halverwege de Grevellngen- dam) worden eveneens goede vorde ringen gemaakt. Het in deze dam te bouwen sluizencomplex moet in 1983 operationeel zijn. Het Kanaal door Zuid-Beveland moet ln het kader van de Oosterscheldewerken worden ver- Dat kost de gemeente Hansweert haar gehele woonwijk Oost. Rijkswa terstaat is bezig de aankoop van de benodigde gronden te regelen. Twee derde van de ongeveer vierhonderd woningen die in Hansweert-oost moe ten verdwijnen is al aangekocht. Hoogtepunt In de bouwput Schaar intussen is dezer dagen het hoogstepunt bereikt van de eerste van de 66 pijlers die ln de drie kilometer lange stormvloed kering komen te staan. Deze pijler is 35 meter hoog. Dat komt neer op de hoogte van een flatgebouw met twaalf verdiepingen. Sinds vorig Jaar februari is in de bouwput een vrij diep onder de waterspiegel gelegen poldertje elke veertien dagen met het maken van een pijler begonnen. Nu zijn er dan ook 35 in verschillende stadia van uitvoering te zien. Aan de pljlerbouw werken op het ogenblik 750 mensen. De hoogte van de pijlers zal varieren tussen de 35 en 40 meter, hun gewicht schommelt rond de 17.500 ton en ze krijgen alle een voet van 25 bij 50 meter. Het plaatsen van deze kolossen begint in 1982. De bouwput wordt dan onder water ge zet zodat het speciaal voor dit doel te bouwen hefschlp ze stuk voor stuk kan optillen en naar hun plaats in een van de stroomga ten kan brengea De pijlers komen daar 45 meter uit el kaar te staan. Fundering Niet de pUlerbouw maar de fundering van deze zware gevaarten vergt het grootste onderzoek en het meeste werk. Zo moet bijvoorbeeld worden voorkomen dat de zeebodem aan weerszijden van de toekomstige stormvloedkering met betonblokken verzwaarde nylonmatten gelegd. De ze „blokkenmatten" zijn echter niet bestand tegen de stroom die ontstaat als bij het sluiten van de kering een van de 63 schuiven zou weigeren. Daarom moet dichterbij de dam een zogenoemd stort bed worden gelegd, een gesloten mat van asfaltmastlek Op dat bed worden later rotsblokken gestort. Aan de zeezijde is er al een stuk van klaar. Een nög gecompliceerder zaak is de wijze van fundering van de pijlers. Men is bezig met het wegzuigen van slecht, weinig draagkrachtig bodem materiaal. In de sleuf, die daardoor ontstaat, wordt schoon zand gespo ten dat door een met trilnaalden uit gerust schip wordt verdicht Op die verstevigde ondergrond wordt vervol gens het funde rings bed gelegd, een langwerpige matras gevuld met drie lagen steen. Pas als deze matras ligt en de pijlers geplaatst zijn kunnen met breuksteen (rotsblokken met een gewicht van minstens een ton per De bouwput Schaar, waarin het hoogste punt bereikt is van de eerste van de 68 pijlers. stuk) „drempels" tussen de pijlers worden opgebouwd. De totale werk gelegenheid die de Oosterscheldewer ken bieden komt volgens de Jongste berekeningen neer op 21.500 manja ren. Daarvan komt 65 procent voor rekening van de pijlerdam en de rest voor de compartimenteringsdammen en werkzaamheden zoals de partiële dijkverhogingen langs de oevers van de Oosterschelde (80 van de 140 kilo meter ls daarvan al klaar) en andere aanpassingswerkzaamheden Informatie Mede dank zij de activiteiten van rijkswaterstaat op het gebied van de ivoorllchtlng ls de belangstelling voor de Deltawerken en vooral voor de bouw van de pijlerdam elk Jaar bij zonder groot. De excursies die naar de Harlngvlletslulzen en naar het ln de monding van de Oosterschelde liggende eiland Neeltje Jans zijn te maken geven dan ook een uitstekend beeld van de grootste waterbouwkun dige operatie die ooit ls ondernomen. Op Neeltje Jans ls een informatiecen trum Ingericht dat de bouw van de pijlerdam aanschouwelijk maakt. Het staat zo hoog dat men de bouw put Schaar met de 35 op het ogenblik in aanbouw zijnde pijlers prachtig kan ovérzien. Tussen 10 en 15 J0 uur gaat er elk half uur een bus over de lange noodburg van Westen Schou wen af naar het eiland. Men mag niet met de eigen auto over de brug. Van Zlerlkzee kan men met een Interloka le bus naar het beginpunt van de excurslelijn. De Delta-Expo bij de Harlngvlletslulzen geeft een com pleet beeld van de Deltawerken. Dit Informatiecentrum ligt aan de voet van de bedieningstoren van de sluis werken. Ook hier ls men niet gauw uitgekeken. De Delta-Expo is van Rotterdam uit per bus te bereiken Zowel bij de Harlngvlletslulzen als bij de bushalte Neelte Jans ligt een roy aal parkeerterrein ADVERTENTIE door Kees de Leeuw Naast de ln deze periode dankbare, maar tevens haast onvermijdelijke onderwerpen als vakantie en het weer, zijn er in de opiniebladen van deze week twee „Items", zoals dat ADVERTENTIE Plet Steenkamp stapt eerdaags op als voorzitter van het CDA. een beslissing die zijn leven ingrijpend veranderen zal want 'het CDA beheerste leven en denken van ons gezin'. Rob Vermaas had een interview met de man die geen onrecht verdragen kan, een sterke voorkeur heeft voor links en de loyalisten voor geen geld kwijt wil. Verder: Leo Rijkens kibbelt met de meest intellectuele woordvoerder van behoudend katholiek Nederland: Cornelia J. de Vogel De verkapte koude sanering van Staatsbosbeheer verdrijft de betere boeren' De stiekeme discriminatie van de vrouw Rudi Fuchs en de pretentie van de Documents; 'Ik hoop de zaak goed overhoop te gooien' Jan Mulder belreedt het gras van het heiige Wimbledon. proefabonnement Sweken de Tijd voor Vh gulden kaam Adres Plaats TB28 fonder postzegel zenden aan de Tijd Antwoordnummer 6. 1000 PA Amsterdam. Betaling na ontvangst acceptgiro Abonnementen (dag en nacht, ook In het weekend): 020-462062 Overal te koop: f3,- heet, die er uit springen. Ze sluiten aan op de gebeurtenis sen van de afgelopen dagen en een beetje krantelezer kan dan ook vermoeden, dat het hier gaat om „Schmidts reis naar Moskou" en „De Koning ln Suriname". Wat het laatste betreft meldt het ene weekblad (Elsevlers Magazine), dat „Suriname doldraalt". meent een tweede (De Nieuwe Linie), dat „Suri name meer geeft dan het krijgt", ter wijl De Tijd wat cryptisch opmerkt dat dit land „zichzelf zoekt" en De Groene constateert, dat een „Wieder- gutmachung" ls uitgebleven. Datzelfde blad legt ook uit, waarom Schmidt de vrede wil bewaren. „Dat Schmidt uit Moskou kon terugkeren met een onderhandelingsaanbod over rakette, bewijst in elk geval dat daar vooralsnog politici aan de macht zijn, die de detente nog niet hebben opgegeven. Blijft de vraag of de Bondsrepubliek en de andere Westeuropeanen voldoende pressie op Washington kunnen uitoefenen om aan die kant de confrontatiespi raal tot staan te brengen". En de Haagse Post slaagt erin deze kwestie samen te vatten onder de wat dras tisch uitgevallen kop: „De politieke nekslag voor Franz Josef Strauss". HP ..mocht" twee weken lang D'66- lelder Jan Terlouw in de Kamer en tijdens spreekbeurten ln het land vol gen. Het resultaat: een „wamvmense lijk" verhaal, waarin vooral de twij fels van deze man, die volgens frac tiegenoot Chel Mertens Ujkt „op de schoonzoon die leder ouderpaar zich zou wensen", uitgebreid geëtaleerd Boycot De olieboycot (ja dan wel nee) tegen Zuid-Afrlka blijft daarnaast de ge moederen bezighouden, hetgeen te danken is aan het bezoek van minis ter van handel en Industrie Davis Smith uit Zimbabwe aan Nederland. Volgens Vrij Nederland mogen ook ontduikers van de boycot die voor heen voor dit land gold nu zaken doen met Zimbabwe. Smith hield ln Rotterdam een toespraak voor het „puikje van het Nederlandse bedrijfs leven", waarin hij om steun vraagt. Uiteraard niet voor een olieboycot, maar voor handelsbetrekkingen, want „die kennen geen grenzen", het geen volgens de verslaggever „een instemmend gemompel vanachter de strak toegeknoopte vesten" oplevert. Overigens bestaat er nog steeds ver warring over wat deze (blanke) minis ter uit het voormalige Rhodesië nou werkelijk heeft gezegd over de boy cot. Smith heeft zich niet voor of tegen een olieboycot willen uitspre ken. omdat dit niet tot zijn portefeuil le behoort, aldus De Groene. „Als alle journalisten hun werk zorgvuldiger deden, zou er geen enkele opschud ding geweest zijn over zijn uit spraken" Dat werpt toch wel een ander licht op het functioneren van de media dan wat hierover deskundige Anne van der Meiden zegt in Nieuwsnet. Hij is tenminste niet ontevreden over die media getuige zijn „Vergeleken met veel andere landen hebben we in het algemeen gesproken een goede pers. Ik denk dat onze media wel alert zijn en dus aan hun waakhondsfunctie voldoen". Dat alles neemt niet weg, dat hij „het publiek tegen media wil beschermen", maar gelet op zijn veel vuldige verschijning erin en ervoor Ujkt de vraag gewettigd of de media niet tegen hem beschermd zouden moeten worden. Portret Over naar de afdeling politieke por tretten, een vorm van journalistiek, die gerust bestempeld kan worden als lekker leesvoer dat zo heerlijk weg- hapt. waarmee overigens nog niets gezegd is over de inhoud Hij beaamt zelf nogal populair te zijn, maar zegt niet te weten waar dat op gebaseerd ls, waarna hij eraan toe voegt: „Ik denk dat het om een ma nier van doen gaat. Ik zeg de dingen, zoals ze zijn en dat ls men niet ge wend." Hervormd Nederland laat de komen de CDA-vooraitter Plet Bukman aan het woord en De Tijd de vertrekken de Plet Steenkamp. Bukman voelt zich al sinds Jaar en dag een beetje links van het midden staan en be schouwt het als één van zijn hoofdta ken er voor te zorgen dat „de vleugels aan de vogel" vast blijven zitten. Ook Steenkamp vindt, dat hij maat schappelijk gezien tot de linkervleu gel behoort en stapt met spijt ln het hart op, want „Het CDA was ons vierde kind ln huls." Belden spreken hun voorkeur uit voor een samenwer king met links, zij het op pragmati sche gronden, zodat het er op Ujkt dat door deze wisseling van de wacht aan de top van het CDA er niet zo bar veel zal veranderen. Relatie „Ook CDA" komt men tegen ln het gesprek, dat de Haagse Post had met CNV-vooraitter Harm van der Meulen over de moeilijkheden tussen de christelijke vakcentrale en deze par tij ln wording. Die moeilijkheden worden dan ook niet ontkend, maar de relatie zal nooit worden verbroken. Al zal deze niet meer zo innig worden, dat als voorheen de topmannen van de vakbeweging tevens lid zijn van het parlement. Van der Meulen: „Dat kan niet meer. Je moet nu kiezen. Als iemand zich hier bij het CNV op de lijst wil laten zetten, mag dat natuurlijk. Maar als je gekozen wordt, dan weet je dat je het CNV moet verlaten."Dle laatste opmerking zal zijn collega bij de FNV, Wlm Kok, deugd doen, want in Nieuwsnet praat hij onder meer over hetzelfde. Kok geeft het voorbeeld van Jan Lan- ser die indertijd als CNV-voorzitter ook ln de partijraad van de ARP zat. „Telkens als hij zaterdags op zo n vergadering had gesproken stonden de maandag «op de kranten vol van berichten. Niet met de mening van de heer J. Lanser te Utrecht, maar „dat het CNV weer het een en ander ge zegd had. Daarom vind lk dat het niet kan: vooraltter van een vakcentrale en daarnaast actief ln een poUtleke partij." Elsevlers Weekblad ging op zoek naar het „weerbericht voor de investerin gen" en kwam tot de kennelijk ver rassende ontdekking, dat „hèt inves teringsklimaat niet bestaat", wat niet verhindert dat dit blad het deson danks toch houdt op: „buien en op klaringen Massaal Die buien zij het dan letterlijk - hebben er volgens Elsevlers Magazi ne voor gezorgd (opklaringen zijn nog niet gesignaleerd), dat Nederlanders massaal de grens over worden ge jaagd. Voor de duidelijkheid: daar mee worden niet zozeer de onderne mers bedoeld dit keer (al zullen die er ongetwijfeld ook onder zitten) als wel de vakantiegangers. ETA-bommen, stijgende prijzen op het gebied van vUegen, benzine en accomodatle, niets houdt de vakan tieganger tegen ln zijn jacht naar de zon. aldus dit blad in een poging het vakantiebeeld 1980 te schetsen. Elsevlers Magazine ontdekte onweer ,4n beleggersland" ten aanzien van de markt van recreatiebungalows en Nieuwsnet daarentegen ls van me ning, dat steeds meer kampeerterrei nen het veld zullen ruimen, als de doornat deze terreinen te te belasten. Nieuwsnet schroomt niet te spreken over de „vertrossing van het kam peer bedrijf" en dat terwijl de al eerder geciteerde Anne van der Melden een paar pagi na's verder Juist uitroept, dat de „ver trossing rijn beste tijd heeft gehad." Het blijft opletten geblazen bij het doornemen der weekbladen, want voor je het weet wordt de ene vertros sing tegen de andere Ingeruild. Word Je er niet mee op de buis geconfron teerd, dan wel als argeloos kampeer der ln eigen land, waar het verblijf momenteel toch al verre van aange naam ls. Dat de lezer naast al het bovenstaan de nog wel wat anders kan aantreffen ln de hierboven geciteerde weekbla den, moge duldeUJk zijn uit de vol gende selectie. Zo heeft de Haagse Poet een gesprek met mijn favoriete striptekenaar OUbert Shelton, die weliswaar laat weten „tekenen te ha ten", maar niettemin legendarische scheppingen op zijn naam heeft staan. We noemen slechts het onna volgbare werk van de Fabulous Furry Freak Brothers en Fat Freddie's Cat. Deze week in Hervormd Nederland: Verder Interview met Braziliaans fysicus: De oppositie tegen het kernenergieprogramma 'De ondarwljsmachlnerte loopt vast Het Industrlerapport van de WRR: Misleidend en onwetenschappelijk Australische aboriginals staan machteloos: 'Wanneer de boor de grond in gaat. gaat hij recht door m'n hart'Een avond bij de Herstlgte Nationale Partij: 'Wij willen vechten voor ons witmanskap' Interview met Tim Smith: Het andere Amerika Komende CDA-voorzitter Bukman: 'Eerst een eenheidspartij en dan zien we wel verder' Grote onbekende prijswinnaar Maurice Gilllams: 'Succes laat mij koud als vis En Schmidt als iisbreker Suriname wordt zelfstandig O lk neem een proefabonnement van twee maanden voor 6.- O fk weet al voldoende van HN. Ik abonneer me 36,30 per half jaw Adres Code/plaats Bon sturen naar Antwoordnr. 1776. 2300 XJ Den Haag (in open envelop, geen postzegel). Of bel: 070-312111 Overal In de losse verkoop 1,85 Konijntjes Vrij Nederland meldt dat „wie langs de binnenwegen wandelt zich ln de duinen waant: als konijntjes schieten we weg." Ondanks al dit olijks gaat bet hier wel degelijk om een serieuze •n intrieste affaire, namelijk de Ille galen ln het Westland. „De tuinders daar ritten om mensen te springen" en „We zetten ze alleen het land uit, wanneer ze hard voor een politieman wegrennea" Cuba en set er „sl" achter met een vraagtekea Het blad organiseerde onder meer een ronde-tafel-a teeprek met vier kenners van dit land en gaf het geheel het motto „Het reële socia lisme op het eiland Utopia" mee. De Nieuwe Linie trekt drie pagina's uit voor een ander socialisme en wel van de „Parijse commune van 1871", dat achteraf toch niet zo reëel geweest ls. gelet op de afloop, al blijft deze com mune als inspiratiebron bestaan. ruimte aan de Australische aborigi nals, de oorspronkelijke zwarte bewo ners van dit land, die tweehonderd jaar geleden Mj blanken mede n De Oroene brengt een .special" over Hervormd Nederland besteedt veel uw baas u weer." komst van de met behulp van het stelsel van de missieposten werden onderdrukt, uitgemoord en tot slaaf gemaakt. Bn oen te eindigen ln de geest van het begin van dit overzicht tot slot een grap uit Vrij Nederland. Terzijde: „na regen komt zonneschijn en vervacht ADVERTENTIE In een uitgebreid interview levert Wim Kok kritiek op het PvdA- programma: "Wie wil er nou terug naar een zesdaagse werkweek!" Ook vindt hij dat er minder mensen in de W.A.O. moeten, dat ambtenaren geen kaas hebben gegeten van investeringen, dat de VAD-gelden best gehéél anders kunnen worden besteed; maar vooral dat met de werkgevers best te praten valt, want zegt hij mild: Shell slaat formidabele slag met gouden greep naar kolenkit Interview met Louis Ferron. Een heer in de literatuur WEKELIJKS NIEUWSMAGAZINE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 9