Bennie Wallace: liefde voor de traditie
Aardige introductie
tot Robert Walser
School-tv komt met
veel onderwerpen
i
En dan nog
Belgische dag
op KRO-radio
Tekort aan bussen
in streekvervoer
Nieuwe boeken]
WOENSDAG 9 JULI 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Frits Lagerwerf!
Bennie Wallace
PMo Rico D'R
AMSTERDAM „De oude solis
ten en componisten boelen mij nog
altijd, de muziek van Coleman
Hawkins, Ben Webster, Don Byas,
Johnny Hodges, Sidney Bechet,
Paul Oonzalves moet ik noemen,
Duke Ellingtondie muziek
maakt mij warm. Meer kan ik er
eigenlijk niet van zeggen, of het
betere muziek of slechtere is dan
the Art Ensemble of Chicago en
Sam Rivers, want die muziek ken
ik nauwelijks."
„Ik houd niet zo van avant-garde klanken,
maar lk heb er ook geen oordeel over. Dat
kan best veranderen. Omette Coleman was
vroeger niet bepaald mijn favoriet, nu vind
lk hem fantastisch. Ik geef toe. er ls veel
meer prachtige muziek. Ik moet nog veel
leren, maar voorlopig koop lk eerst de pla
ten van Webster. Byas, Charlie Parker, die
generatie. Wanneer lk meer geld heb zal lk
andere platen kopen en beluisteren. Mis
schien word lk. net zoals hier In Europa
waar de eigentijdse Jazz populair is. ook wel
een liefhebber van Rivers en het Art En
semble
Aldus Bennie Wallace, een jonge tenorsaxo
fonist uit Tennessee, die zich als kind be
paalde tot de klassieke klarinetstudie, maar
die. eenmaal door jazz gefascineerd het
thematisch improviseren verkoos. Dat dit
'm voortreffelijk afgaat is niet alleen op
Enja-platen te horen, daarop is zijn grote
toon trouwens iets te dun geperst, maar ook
op het komende Northsea Jazz Festival in
Den Haag. waar hij zondagmiddag optreedt
met bassist Wilbur Little en drummer Dan
ny Richmond, en 's avonds in de tenorsax-
wedstrijd. de battle, meedoet. Zijn werve
lende stijl doet aan Roland Kirk denken en
aan Eric Dolphy, de toon is fraai gekleurd,
en de aandacht voor intonatie in de enorme
intervallen op z'n minst opmerkelijk. Juist
in een tijd, waarin de thematische improvi
satie in onbruik leek te raken, en alleen
commercléle Jongens als 8cott Hamilton
goede zaken doen met het klakkeloos ko-
piéren van de oude meesters, doet Wallace
zijn entree in de internationale jazzwereld.
Ook al heeft Bennie Wallace zijn naam tegen, zijn spel op de plaat en de
radio schept bij menig jazzliefhebber het beeld van een uitbundige, fors
uitgevoerde, zwarte blazer. In werkelijkheid is deze tenorsaxofonist
blank, tenger en terughoudend, maar razend muzikaal. Dat bracht hem
in New York in conflict met zwarte musici en journalisten die de avant-
garde claimen als een puur zwarte aangelegenheid. Blanke muzikanten
die met een „zwarte" toon spelen en zich voor muzikale vernieuwing
inzetten zijn er hoogst verdacht. Ook trombonist Ray Anderson kan
daarover mee praten. Inmiddels is Bennie Wallace in Europa met
ronkende superlatieven ontvangen: De Grote Blanke Hoop, en de
grootste blanke saxofonist na Stan Getz. Hij heeft 't daar moeilijk mee.
met ronduit verfrissende Ideeën over de Jazz
van de Jaren veertig. Zo kiest hij van zijn
favorieten een solo uit, of alleen een lijn. om
daarop, harmonisch ongebonden, fris van
de lever te improviseren
„Sinds mijn Jeugd heb lk naar thematisch
spelen geluisterd, lk zat met onder andere
Ray Anderson in een traditionele band van
Brew Moore. Mood Indigo en ander werk
van Ellington te blazen. Ik wist toen niet
eens dat er zoveel saxofonisten in de jazz
waren, in Tennessee had Je vooral gitaris
ten. Jazz had voor mij al gauw een grote
emotionele kracht, die lk op klarinet niet
kon uitdragen. Ik wist niet hoe dat moest, ik
kende wel Pete Fountain, maar niet Ed-
mond Hall en Bamey Bigard Ik had dus
geen voorbeelden op klarinet die te vergelij
ken waren met de giganten die er op tenor
sax waren Ik heb door het klarinetdiploma
een goeie techniek op de tenor gekregen,
maar dat ls dan ook alles wat lk over de
klarinet nog kan zeggen, ik heb 't ding voor
altijd ingepakt."
Tegenstelling
„Bij het beluisteren van saxofonisten ben lk
altijd van mijn eigen plezier uitgegaan, ik
speelde solo's na en ben ik het verleden nog
vergeleken met Stan Getz, Parker en Col-
trane. Het was een uitdaging om naar deze
geweldenaren te luisteren, maar 'tis ook
een valkuil natuurlijk. Met het navolgen
moet Je op een gegeven moment ophouden
Mijn liefde voor de traditie uit zich nu in het
feit dat ik onder meer stukken speel op
basis van standards als Giant Steps. Stella
by starlight en Donna Lee. en op Ellington-
compositles fraseer. Ik ben naast Duke ook
in Monk geïnteresseerd, die man kan met
een minimum aan techniek de schitterend
ste harmonieën spelen, Dolphy daarente
gen was als technicus superieur maar in
harmonieën niet minder puur. Ik begreep
uit die tegenstelling dat Je zelf moet nagaan
hoeveel techniek Je nodig hebt om Je ideeën
uit te dragen. Ik heb veel techniek nodig."
„In het zuiden van de Verenigde Staten
wordt nog bebop gespeeld met een sterke
bluesinvloed, Cannonball Adderley is daar
een voorbeeld van. Het was dus een niet
geringe verrassing voor me toen ik Jonge
componisten aan de oostkust over eigen
tijdse muziek hoorde uitwijden. Met één
van hen. Doug Davis, een groot talent, heb
lk tien jaar geleden erg vrij gespeeld, we
baseerden ons op het twaalltoon-systeem of
op een enkele toonreeks. Doug had een
enorme invloed op me, de songvorm was
toch een tijdje passé. Toch verlangde ik
terug naar de muziek van Duke en Monk,
daar was ik nog lang niet op ultgeluisterd,
en besloot om voor het genoegen nog één
jaartje iets traditioneler te spelen. Wat Je er
ook van vinden mag, Je merkt dat lk er niet
meer van los heb kunnen komen."
Je speelt niet met pianisten, dat ia in de
traditie toch ongewoon.
„Dat klopt. Op de hlghschool en de univer
siteit waren ze er gewoon niet, en lk heb dan
ook nooit de gelegenheid gehad om aan
pianisten te wennen. Op een EnJa-piaat
speel lk met Tommy Flanagan, maar dat is
dan ook een begeleider van zeldzame klasse
die Je overal heel flexibel in volgt. De mees
te Jonge pianisten zijn niet van dat niveau,
en vaak zozeer door McCoy Tyner beïnvloed
dat het moeilijk ls om bij hen niet als
Coltrane te klinken. Die hebben lang sa
mengespeeld en worden nu nog langdurig
gevolgd."
Geen rock
„Ik kwam in "71 naar New York, dat was
toen de enige stad waar van muziek enigs-
zins te leven was. Je leerde er veel, repeteer
de veel in allerlei appartementen, en Je kon
oude musici horen ook al hadden die niet
meer hun oorspronkelijke Intensiteit. Er
waren voor mij niet veel speelmogelljkhe-
den. Ik houd niet van luide muziek, rock
heb ik nooit gespeeld, maar dat werd Juist
één van de vele modieuze stromingen. Pu
bliciteit kreeg ik nauwelijks, behalve in de
keurige dagbladen. Journalisten uitnodigen
vergelijk ik wel eens met een meisje voor
een feestje vragen, het heeft veel weg van
het 'dating system', het gaat erom zo aan
trekkelijk en verleidelijk mogelijk te zijn.
Mocht je dus soms vinden dat lk te weinig
bekend ben in Amerika dan moet Je de
oorzaak toch bij Je collega's zoeken!"
„Ik weet dat er onder de Jongere zwarte
musici in New York een wat racistische
stemming heerst. Daar word Je misselijk
van. Er is racisme ten opzichte van mij,
maar ook ten opzichte van de zwarten,
terwijl ik de kwestie huidkleur onbelangrijk
vind. Ik heb er last van gehad, ja, maar ik
wil er niet te veel ophef van maken. Het is
namelijk niet bijzonder, er ls overal racis
me, in Afrika tussen blank en zwart en
tussen zwarten onderling, en ook in Europa.
Het heeft allemaal met onwetendheid te
maken. Hetzelfde geldt voor de politiek in
de muziek. Er zijn veel muzikanten in Ame
rika wier faam berust op politieke en dus
commerciële macht. Maar lk ben saxofonist
en geen politicus, dus ik kan Je niet alle
achtergronden van deze situaties schetsea
Het ls waar dat er een zeer willekeurig
systeem is waarin pure artistieke kwaliteit
lang niet altijd doorslaggevend is. Sommige
Jonge muzikanten zijn nu beroemd in New
York, maar in Las Vegas kun Je in een
droefgeestige club een gigant horen als Ed
die 'Lockjaw' Davis. Het verschrikkelijke is
dat zo'n prachtmuzlkant, en met hem nog
vele anderen, er eigenlijk maar een beetje
bljhangt. Hij ls niet nieuw, en daarom voor
New York niet interessant."
Van onze radio- en tv-redactie
DEN HAAG De Nederland
se Onderwijs Televisie (NOT)
zal voor het nieuwe school
jaar projecten over een uitge
breid aantal onderwerpen uit
zenden. Ze zijn voor een be
langrijk deel afgestemd op de
behoefte van de afnemers en
op de vernieuwingen in het
onderwijs. De stichting gaat
in samenwerking met de NOS
en de omroepverenigingen ne
gentien projecten presente
ren voor het kleuter- en lager
onderwijs en zeventien voor
het voortgezet onderwijs.
Voor kleuter- en basisonderwijs zijn
er vijf paketten waarin het spelele
ment centraal staat. Ook de actuali
teit speelt bij de samenstelling van de
projecten een belangrijke rol. In de
rubriek School-tv-actueel zullen er
komend schooljaar vijftien uitzen
dingen komen, waarin getracht wordt
aan eH- tot dertienjarigen duidelijk te
maken wat er om hen heen gebeurt
Voor dezelfde leeftijdsgroepen is ook
Journaal-voor-de-scholen. De mid
denklassen beschikken over twee ac
tualiteitenprojecten: ..Horen, zien en
doen en de reeks ..Wat gebeurt er
deze maand0"
Aanbieding
Voor de lagere klassen komt er een
serie over consumentenvorming on
der de titel ..Een speciale aanbie
ding" De hoogste klassen van het
basisonderwijs kunnen verder kijken
naar „In aanraking met justitie", met
informatie over de gang van zaken op
het politiebureau, bij de rechtbank
Speciaal vandaag
Samenvatting van de van
daag verreden etappe in de
Tour de France
Ned. 2/18.30
In het IKON-magazine voor
het gezin „Het paard van Tro-
je" is de Kerk in Zuid-Ameri-
ka het onderwerp. Aanleiding
is de reis van paus. In drie
korte films wordt getracht de
kijkers het verschil tussen de
twee kerken te laten zien die
er op dit continent zijn
Ned. 2/18.59
Onderwerpen in Van ge
west tot gewest zijn: de laatste
stoomhoutzagerij in Neder
land, de parken van Arnhem
(zoals Sonsbeek), de grindwln-
ning in Midden-Limburg en
een plateelbakkerij in Bleis-,
wijk
Ned. 1/19.00
Diane is de titel van een tv-
spel van de BBC dat de NOS
uitzendt. Het gaat over de bij
zondere relatie tussen het jon
ge meisje Diane en haar vader
Ned. 1/19.50
Panoramiek besteedt aan
dacht aan Griekenland dat op
1 januari 1981 als tiende land
doel zal gaan uitmaken van de
Europese Gemeenschap
Ned. 121 55
Radio Toor de France -
rechtstreeks verslag
...HUv, 1/15.82
en in de gevangenis. Een project ge
richt op de derde, vierde en vijfde
klas van de lagere school is „Ik en Jij
en wij", in aansluiting op de discussie
over de veranderingen die het onder
wijs in de moedertaal zou moeten
ondergaan
Het accent van het aanbod bij het
voortgezet onderwijs ligt voor het
nieuwe schooljaar op maatschappe
lijke, culturele en levensbeschouwe
lijke onderwerpen. Ook hier de pro
gramma's School-tv-actueel en Jour-
naal-voor-de-scholen. Voor de lagere
klassen van het voortgezet onderwijs
is er in het kader van de beroepen-
oriëntatie het programma „Denken
over beroepen"
Ook is er een nieuw programma over
groeien, dat heet „Tenslotte ben je
geen kind meer". Het gaat hierbij om
zes gedramatiseerde programma's
waarbij telkens een onderwerp cen
traal staat. De onderwerpen zijn: het
gezagsprobleem in een gezin, echt
scheiding. drank, verliefdheid, de
school en werkgelegenheid.
Voor de hoogste klassen van het
voortgezet onderwijs gaat het project
van vorig Jaar „Wereld in oorlog"
door en komt er een nieuw project
„kernbewapening" bij. Ook zijn er
drie projecten over de Engelse taal
voor de lagere en middenklassen. Bij
het project „algemene technieken"
komt de nadruk te liggen op techniek
en samenleving, waaronder onder
werpen als milieu, energie, produce
ren. consumeren, voedsel, vervoer en
communicatie vallen
Nederland doet mee
met wapenconventie
DEN HAAO (ANP) Nederland is
gisteren toegetreden tot een Éuropfe-
se conventie die ten doel heeft de
autoriteiten meer greep te geven op
het bezit van vuurwapens
De Nederlandse vertegenwoordiger
bij de Raad van Europa, mr. J. Bre-
man, tekende in Straatsburg een con
ventie. die ook al door Denemarken.
West-Dultsland, Ortekenland, Ier
land, Luxemburg. Turkije, Engeland.
Cyprus en Portugal is getekend.
De conventie kent twee controlemo
gelijkheden: of een land waar een
buitenlander een vuurwapen koopt
moet het land waaruit de koper af
komstig ls van de transactie op de
hoogte stellen, of de transactie kan
slechts plaatsvinden, indien belde
landen ermee akkoord gaan
'Onderzoek bij KLM
verontrust personeel'
DEN HAAO (ANP» Volgens het
Tweede-Kamerlid Van den Bergh
(PvdA) is er onder het KLM-personeel
grote onrust ontstaan over een be
trouwbaarheidsonderzoek dat wordt
ingesteld. Dit in verband met het
eventueel beschikbaar stellen van
vliegtuigen aan de overheid in oorlog
stijd. De veiligheidsonderzoeken wor
den toegepast op bepaalde groepen
werknemers van KLM. Martinair en
Transavia. en hebben mogelijk gevol
gen voor het plaatsingsbeleid van het
personeel.
Van den Bergh heeft de regering de
toezegging gevraagd dat geen specia
le maatregelen tegen het personeel
worden genomen voordat de Tweede
Kamer is Ingelicht. Het Kamerlid wil
verfler dat de Vereniging van Neder
landse verkeersvliegers, de vakbon
den, en de ondernemingsraden van
de luchtvaartmaatschappijen bij het
-overleg-werden ingeschakeld
Theo Stokkink
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De KRO-radlopro-
gramma's op Hilversum 3 staan van
daag geheel ln het teken van de Belgi
sche pop. Alle programma's worden
uitgezonden vanuit de studio van de
gewestelijke omroep BRT 2 ln Ant
werpen. De Nederlandse dlskjockey's
Vincent van Engelen, Theo Stokking,
Peter van Bruggen, Hanneke Kappen
en Hans Wijnants worden van af de
vroege ochtend tot de late avond ge
assisteerd door Belgische collega's.
De opzet van deze dag is de Neder
landse luisteraar kennis te laten ma
ken met de Belgische popmuziek.
Volgens de KRO wordt door onze
zuiderburen uitstekende muziek ge
maakt, maar de platen halen de Ne
derlandse markt doorgaans nooit. In
de programma's staan artiesten en
groepen uit het verleden en heden
centraal. Uit het verleden onder meer
The Pebbles, Walace Collection, Jess
and James, Clee's Five en Kleptoma
nia. Enkele artiesten anno 1980: Ray
mond van het Groenewoud, The
Kids, The Flouze, Kris Bruyne en Jan
de Wilde en Cleaver.
Hier en Nu bekijkt
politiek klimaat
In de Sowjet Unie
Van onze radio- en tv-redactie
HILVER8UM De NCRV-radlo be
steedt vandaag via Hilversum 1 (18.11
uur) in de actualiteitenrubriek Hier
en Nu speciale aandacht aan de poli
tieke situatie in Rusland vlak voor
het begin van de Olympische Spelen.
In de twee weken voor de openingsce
remonie belicht Hier en Nu steeds een
onderwerp. In de uitzending van van
daag wordt gesproken over de defen
siepolitiek. In de komende afleverin
gen wordt er gepraat over de buiten
landse politiek, de kerk, het opvoe
dingssysteem en de mensenrechten.
Voorwaardelijke straf
voor dodelijke steek
ALMELO (ANP) - De rechtbank ln
Almelo heeft dinsdag een 19-jarige
jongeman uit Almelo, die op 12 de
cember 1979 zijn even oude mede
scholier Eric Collet, eveneens uit Al
melo, met een stiletto heeft doodges
token. veroordeeld tot drie maanden
voorwaardelijk. Vier maanden, waar
van twee voorwaardelijk was geëist
De steekpartij speelde zich af op de
protestants christelijke MEAO-
school voor Twente in Almelo. De
jongelui lagen al jarenlang met el
kaar overhoop. Op de morgen van de
twaalfde december is er in de garde
robe van de school tussen beide scho
lieren gevochten.
door Hans Ester
De op 14 april 1878 in
Biel/Bienne geboren
Zwitserse schrijver
Robert Walser werd
door vele van zijn me
deschrijvers-tijdge
noten bewonderd
(Kafka, Musil, Mor
genstern, Hesse). Hij
is in bredere kring
pas bekend geworden
toen uitgeverij Suhr-
kamp ln 1978 een
nieuwe editie van zijn
werk publiceerde.
De oogst van het herden
kingsjaar 1978 bestond niet
alleen uit nieuwe uitgaven
maar ook uit bijeenkom
sten (vooral in ZQrich) waar
hedendaagse Duitstalige
schrijvers getuigden van
hun verknochtheid aan Ro
bert Walser. Walsers leven
is daarbij niet in de scha
duw blijven staan. De pu
blicatie van zijn brieven
(1975) heeft ln de Jaren
daarna tot velerlei vergelij
kingen van blografie en li
terair werk aanleiding ge
geven.
Dat leven is meer een ont
kenning dan een bevesti
ging geweest Met zijn pu
blicaties had Walser weinig
geluk, zijn werkzaamheden
als kantoorbediende bevre
digden hem niet, tot een
Intieme relatie met een
vrouw is het tot Walsers
spijt nooit gekomen. Hij
leed aan een ziekte die hij
zelf als „Kopfkrankheit"
aanduidde. Vanaf 1933 tot
aan zijn dood verbleef hij
in de inrichting Herisau
voor geesteszieken. Op 25
december 1958, een koude
dag, overleed hij tijdens
een wandeling ln het park
van de inrichting.
Waarin ligt de aantrek
kingskracht van deze stille
ln den lande? Wat is de
bron van de sympathie die
zoveel producenten en ken
ners van de literatuur voor
hem voelen? Op het Wal
sercongres ló Zürich (14
april 1978) zei zijn naamge
noot Martin Walser over
hem: met onverbid
delijke mildheid heeft deze
verschrikkelijk zachtmoe
dige mens alles gebillijkt
wat hem onderdrukte en
deed lijden."
Vederlichte
structuur
Het geheim van Robert
Walser ligt ln zijn vertel
stijl: speels, schijnbaar
doelloos, op het eerste ge
zicht nonchalant, steeds af
dwalend. zichzelf voortdu
rend onderbrekend, met
een combinatie van banali
teit en verhevenheid. Zijn
werken zijn bouwsels van
een vederlichte structuur.
Zijn toon lijkt naïef maar is
het bij nader inzien niet.
Walser lezen is een proces
ln twee fasen. De eerste ls
Robert Walser.
er een van verwondering
over het doodgemoede
reerd voortkabbelende ver
tellen. In de tweede fase
voel Je als lezer nattigheid.
Er is veel meer aan de
hand. Hier wordt het wa
pen van de ironie op zeer
subtiele wijze gehanteerd:
het vertelde heeft een dub
bele bodem.
De zojuist verschenen ver
taling van Walsers debuut
bundel, Fritz Kocher z'n
opstellen, vormt een aardi
ge opmaat tot zijn werk. In
een inleiding worden de
verschillende opstellen ge
presenteerd als afkomstig
van een Jongen die kort na
het veriaten van de school
gestorven is. Fritz Kocher
schrijft in opdracht van de
meester op school over zo
uiteenlopende onderwer
pen als „De Hertat", „De
brand", „vriendschap", „de
school", „het vaderland"
en over nog veel meer. Fritz
schrijft schijnbaar op de
hem aangeleerde manier.
In werkelijkheid worden al
zijn opstellen gedragen
door een subtiele opstan
digheid. Hij is vaak zó ne
derig en onderdanig, zijn
geluksspreuken en dank
betuigingen worden zo
vaak herhaald, dat ze onge
loofwaardig aandoen en
aan een tegengestelde hou
ding doen denken. Een van
de mooiste gedeelten vind
ik de verzameling schetsjes
over „De commies". Een
kort citaat moge het hier
boven gezegde illustreren:
„Neen, het gemoed van een
handelscommies is zo wit
en smetteloos als de staan
de boord die hij om heeft,
en wie heeft ooit een com
mies anders dan met onbe
rispelijke staande boorden
gezien? Ik zou wel eens wil
len weten, wie?" (p. 71).
Aan het slot maakt de
schrijver zijn lezer dubbel
argwanend met de woor
den: „Met deze woorden,
hoop ik, heb ik de voor
gaande. ietwat overmoedi
ge wijze waarop ik over
commiezen heb gesproken,
weer goedgemaakt. Dit
hoop ik van ganser harte."
(p. 85).
Humor
Wie deze bundel opatellen
leest, moet dat voor zich
zelf en anderen hardop
doen. Dan komt de fijne
humor het best tot zijn
recht.
Ik zou niet zoals Heinz
Piontek gedaan heeft over
Walser als „Kafkas Bru-
der" willen spreken. On
danks overeenkomsten
zijn er zeer grote verschil
len in thematiek en stijl.
Ook zal Robert Walser
nooit de brede werking van
Kafka kunnen evenaren.
Misschien wel, omdat hij
pas zo laat ontdekt is.
De komende jaren zullen er
meer vertalingen van Wal
sers werk in Nederland ver
schijnen. De Arbeiderspers
komt grote waardering toe
voor de eerste stap op weg
naar een juiste beoordeling
van deze bijzondere Zwit
serse auteur
Dit door Robert Walsers
broer Karl geïllustreerde
boek werd vertaald door
Jeroen Bronwers, is een
uitgave van uitg. De Ar
beiderspers en kost 23,50
gulden.
In de Amerikaanse staat Califo
nlë is op 66-Jarige leeftijd de balie
danser Yurek Lazowskl overledei
Lazowski was tussen 1941 en '43 ee
der top danders bij het America
Ballet Theatre, waarna hij naar lx
Ballet Russe in Monte Carlo vertrol
Hij schreef verschelde choreografiei
voor de Metropolitan Opera in Ne
York. Lazowski, die in de Poolal 1
hoofdstad Warschau was geborei t
kreeg in 1944 de Amerikaanse natio
nallteit.
Eveneens in Califomië, in West
wood is de Britse fllmspeler Reginak
Gardlnier op 77-jarige leeftijd ove/Jf
den. Gardiner heeft in ongeveer tat
derd films geacteerd, zowel ln kom
sche als in ernstige rollen. Hij deb
teerde, 20 jaar oud, in The Prisoner i
Zenda. Bekende films waarin hij oj
trad, zijn onder meer The great Diet
tor (1940). The Man who came
dinner uit 1941, Cluny Brown (1'
en Mr. Hobbs takes a Vacation
1962. Hij woonde sinds 1936 in
Verenigde Staten.
UTRECHT (ANP) Het streekw
voer kampt met een fors tekort uf
bussen, doordat de vervanging va i
afgeschreven materieel en de leveriai
van extra bussen achterblijft bij 6 1
fors stijgende behoefte. Die stijglc.
wordt vooral veroorzaakt door verto
ging 'van de produktie en door toen^
mlng van het aantal verkeersknooa
punten. De hierdoor veroorzaakte er
tra materleelbehoefte ontstaat door
dat tengevolge van verlies van rip
nelheid bussen langer onderweg zij:
Dat blijkt uit het verslag over 191
van de ESO, het samenwerking»!
gaan van de Nederlandse streekve
voersbedrijven. Volgens het verslag
het tekort aan bussen ongeveer 1
procent (bijna 160 bussen).
Volgens de ESO is de materieelpi»
blematiek al ln 1945 ontstaan, toem
in Nederland vrijwel geen brulkl
autobus meer rondreed. Er zijn
in enkele Jaren tweeduizend niet
bussen gekomen en deze grote ve
nleuwingsgolf zette zich daarna I
het vervangingsprogramma voor
Pogingen om hieraan langzamerhai
een eind te maken werden bijvoo
beeld doorkruist door de vervangii
van tramlijnen door busdiensten.
Het streekvervoer heeft in 1979. votf
al door het barre winterweer ruim I
procent meer reizigers in de bus p
had (ruim 2,5 miljoen) dan voorgaai
de jaren.
Zeilschepen, prenten van de Ni.
landse meesters van de zestiende tc
de negentiende eeuw. Uitg. Schwartj
Maarssen. 285 blz 79,50.
Bij het Nederlands Letterkundig Mu
seum en documentatiecentrum
Den Haag zijn twee delen verschei
van de brieven die J. C. Bloem h(
geschreven aan P. N. van Eyck, uitg*
geven, ingeleid en van aantekening»
voorzien door O. J. Dorleijn, A. L
Sötemann en H. T M. van Vliet. Dee
1: 1910-1916 en deel 2: 1917-1962. 8>
men 468 blz. Oeen prijsopgave.
300 vragen over de onderneming
raad. door prof. mr. I. A. C. vr
Haren. Uitg. Kluwer, Deventer
blz. - 26,50.
Bij uitgeverij Spectrum te Utrecht!
verschenen: Orassen, varens, mos»1
en korstmossen van R. Phillips en£
E. Stumpel-Rienks. 190 pagina's ra'
zeer veel kleurenfoto's. Prijs tot!
aug. 1980: 34.50. daarna 39.50.
