Kleine musea bieden somber beeld
Ttoüw Commentaar
j
w
i
nadine durft
Blijven praten
M
Vallend element van gevel doodt man
Financiële en huisvestingsproblemen, te weinig deskundigheid
ilii'
winst uit glas
goeie ogen
ouverture
een huis te ver
lauwersmeer
'"donderdag 3 juli 1980
BINNENLAND
trouw/kwartet
5
Het is op dit moment nog moeilijk
uit te maken of het optimisme
waarmee de Westduitse bondskan
selier Helmut Schmidt is terugge
keerd uit Moskou in de eerste plaats
een bewust gekozen politieke hou
ding is omdat hij zich een openlijke
mislukking van zijn missie niet kan
permitteren, dan wel een op reële
toezeggingen van het Kremlin ge
baseerde gemoedsgesteldheid. De
verklaring die de bondskanselier
vandaag in de Westduitse bonds
dag hoopt af te leggen zal wat dat
betreft wat meer duidelijkheid kun
nen brengen. Meer definitieve con
clusies zullen echter pas te trekken
zijn als de besprekingen tussen
Breznjew en Schmidt een concreet
vervolg krijgen.
Toch valt een eerste balans van
Schmidts reis naar Moskou al wel
op te maken. De Westduitse leider
heeft er in de hoofdstad van de
Sowjet-Unie geen enkel misver
stand over laten bestaan dat hij niet
bereid is afstand te nemen van het
westelijke bondgenootschap. Zijn
keiharde veroordeling van de Rus
sische inval in Afghanistan binnen
de muren van het Kremlin is hem
daar niet in dank afgenomen. De
reactie van de Sowjet-media daar-
op maakte wel duidelijk dat
-I Schmidts opmerkingen op de rand
van het diplomatiek gebruikelijke
i waren. Zijn uitlatingen over Afgha-
5. nistan zijn de bondskanselier voor
r- het eerst sinds tijden weer op lof
van de Amerikanen komen te
jjj staan. Dat is een luxe die Schmidt
niet vaak te beurt valt, ondanks de
n recente verzoening tussen de
bondskanselier en de Amerikaanse
J president Carter tijdens de econo-
i. mische top in Venetië. In Washing-
:t ton hangt nog altijd een gevoel van
jM onbehagen over het tamelijk zelf-
standige denken en optreden van
Schmidt in de verhouding met de
i- Russen.
l" Enige toezegging over een vermin-
J dering van de Sowjet-aanwezigheid
(in Afghanistan heeft Schmidt in
Moskou niet los kunnen krijgen.
Niemand had dat ook verwacht,
gezien de politieke en militaire in-
■j vesteringen die de Sowjet-Unie in
4 dat land heeft gedaan.
B-
1 Toch heèft Schmidt met zijn reis
naar Moskou duidelijk gemaakt dat
het zinvol is om ook in tijden van
oplopende spanning met de tegen-
|r stander in gesprek te blijven. Het
t ziet er naar uit dat hij erin geslaagd
is enige beweging te krijgen in het
gebrek aan bereidheid bij de Rus-
l sen om te spreken over de middel-
lange-afstandswapens in Europa.
Tot dusver heeft Moskou steeds
geweigerd hierover besprekingen te
beginnen zolang de NAVO haar
beslissing over de stationering van
572 Pershings en kruisraketten niet
ongedaan maakt. Het is enerzijds
droef te constateren dat de Russen
niet op voorhand bereid zijn de
stationering van de SS-20 raket te
bevriezen, maar er is al veel gewon-
rnen als mocht blijken dat zij bereid
zouden zijn dit wapen in te brengen
bij het door de NAVO in december
van het afgelopen jaar voorgesteld
gesprek.
Hopelijk vormt de opstelling die
Schmidt in Moskou gekozen heeft,
één die duidelijk maakt waarop het
staat in de verhoudingen zonder de
bereidheid tot overleg overboord te
zetten, een aanzet voor een nieuwe
gemeenschappelijke strategie van
het Westen tegenover de Sowjet-
Unie. Tot dusver bestaat er wat dat
betreft een duidelijk verschil in be
nadering tussen Europa en de Ver
enigde Staten. Mede door de grote
invloed van de publieke opinie in
dat land. heeft de regering van de
Verenigde Staten de neiging tot
overdrijving zeker in een periode
van presidentsverkiezingen. Jubel
de men daar enkele jaren geleden
nog over de gevolgen van de ont
spanning, na de Russische bezet
ting van Afghanistan klinkt de roep
om een welhaast totale confrontatie
met de Russen. Ontspanning is on
deelbaar. zo heet dat in Wash
ington.
Schmidt heeft door zijn reis duide
lijk gemaakt dat een politiek con
flict in een bepaald deel van de
wereld niet per definitie hoeft te
leiden tot een algemene confronta
tie. Hij trekt de consequentie uit het
feit dat er eigenlijk geen alternatief
voor ontspanning is, terwijl de ma
nier waarop hij dat heeft uitge
werkt, overtuigend aantoont dat
die wetenschap niet hoeft te leiden
tot politiek defaitisme.
Overigens betekent die allemaal
niet dat met Schmidts reis nu alles
weer koek en ei is in de verhoudin
gen tussen Oost en West. Zijn be
zoek aan Moskou was een opening,
maar er zal nog veel van het weste
lijke uithoudingsvermogen gevergd
worden om de Russen wat verder te
helpen op de nu aarzelend ingesla
gen weg. Een voor de hand liggen
de volgende stap is de goedkeuring
van het tweede akkoord ter beper
king van de strategische kernwa
pens door de Amerikaanse Senaat.
Het is niet voor niets dat Schmidt in
de voorbije maanden hierop heeft
aangedrongen. Daarmee zou ook
formeel de deur open staan voor de
besprekingen over een derde
SALT-akkoord, in het kader waar
van over de middellangeafstands-
wapens moet worden gesproken.
De reis van Schmidt werpt ook een
nieuw licht op de discussie die in
ons land aan de gang is over de
plaatsing van Pershings en kruisra
ketten. Er lijken nu wat minder
redenen te bestaan voor de vrees
die premier Van Agt begin deze
week uitte na zijn ontmoeting met
Schmidt dat na 1983 overgegaan
"zal moeten worden tot een versnel
de plaatsing van deze raketten. Als
het in Moskou begonnen gesprek
inderdaad tot een doorbraak leidt,
dan is de kans groot dat het door
Nederland gemaakte voorbehoud
bij de in december in Brussel ge
maakte NAVO-afspraken aan bete
kenis wint.
door Haro Hlelkema
i EINDHOVEN (ANP) - De 29-jarige'
Italiaan Attlllo Barichello is om het
ileven gekomen toen hij werd getrof-
fen door een vallend gevelelement.
Dat gebeurde op een complex van
I Philips aan de Maalakkerstraat in
(Eindhoven, waar een nieuwe fabriek
'wordt gebouwd. Het slachtoffer was
ln dienst van een Duitse firma, die de
gevelelementen moest plaatsen. Op
een hoogte van anderhalve meter
raakte tijdens het aanhechten een
RIJSWIJK Als paddestoelen schieten de kleine musea in
ons land uit de grond. Bijna maandelijks krijgt het ministerie
van CRM bericht over plannen om een museum op te zetten,
soms met de meest vreemdsoortige voorwerpen. Toch ziet de
situatie er voor de kleine musea bepaald niet florissant uit.
Financiële problemen, huisvestingsmoeilijkheden en onvol
doende deskundigheid bij het opzetten of aan de man brengen
van de historische collectie vormen samen een somber beeld.
Het is de vraag ln hoeverre het minis
terie van CRM aan dit donkere schil
derij een kleurtje zal kunnen geven.
Feitelijk is de betrokkenheid van de
overheid met de kleine musea niet zo
groot en bij het verwezenlijken van.
de decentralisatiegedachte zal er van
de relatie tussen rijksoverheid en
kleine musea vrijwel helemaal niets
overblijven.
Toch zegt de hoofdconsulent voor de
musea op het ministerie van CRM in
Rijswijk, de heer J. Karsten, dat we
erg veel zouden missen als de kleine
musea zouden verdwijnen. „Veel
mensen die door Nederland dwalen,
zouden dan maar weinig kunnen
proeven van de regionale en plaatse
lijke historie van onze cultuur."
De eind 1978 gepubliceerde rijks-mu
seumnota. die gebaseerd is op de ge
dachte van de decentralisatie, heeft
ertoe geleld dat het straks de provin
cies en gemeenten zijn die de verant
woordelijkheid voor de kleine musea
moeten dragen. „Op zichzelf nemen
die musea ln een regio of gemeente
wel een belangrijke plaats ln, maar
het zijn toch voorzieningen die in het
totale museum bestel van een te be
scheiden niveau zijn om ze voor reke
ning van het rijk te laten komen. Dat
wil zeggen dat zulke musea ten laste
dienen te komen van de lagere over
heden. Het rijk houdt zich primair
bezig met rijksmusea, musea van na
tionaal belang," aldus Karaten.
Begin valt mee
De kleine musea hebben het vaak
niet gemakkelijk. Ja, ln het begin valt
het wel mee. De eerste opzet van een
museum(pje) is niet zo duur. Meestal
is er een aantal enthousiastelingen,
die de verzameling op poten heeft
gezet en denkt de zaak wel te kunnen
runnen. Maar als het eerste vuur er
uit is, als de verzamelaars uit de be
ginfase verdwenen zijn, dan komen
In de komende weken pu
bliceren wij een aantal ar
tikelen over kleine musea
ln ons land. Ter inleiding
hadden wij een gesprek
met de hoofdconsulent
voor de musea over de fi
nanciële problemen, waar
mee kleine musea te kam
pen hebben.
de financiële perikelen om de hoek
kijken. Zo gaat het ook ongeveer met
die musea die met de regelmaat van
een klok bij CRM als „nieuw" worden
aangemeld en die meestal ook om
subsidie vragen (er zijn nu zo'n vijf
honderd musea tegen ongeveer hon
derd begin deze eeuw). Ook die stam
men voor een groot deel uit verzame
lingen van enthousiastelingen, die
echter hun hobby boven hun hoofd
hebben zien groeien. Via een stich
ting hopen ze een stevige financiële
basis te verwerven.
Maar de moeilijkheid van de financie
ring verdwijnt daarmee nog niet.
Karsten: „De kosten van de beheer
der blijven, de exploitatie is een groot
probleem. De afwenteling van de kos
ten van de particulier op de overheid
gaat niet zo gemakkelijk en het ver
werven van geld uit fondsen wordt
steeds moeilijker. De betekenis van
fondsen als het Prins Bemhardfonds,
de Anjerfondsen, of de Vereniging
Rembrandt is sterk gegroeid, zeker
nu de overheid nauwelijks speelruim
te heeft om meer geld uit te geven. In
elke provincie zijn fondsen die de
kleinere musea wel zouden kunnen
bijspringen ook al doordat de en
treegelden veel te weinig soelaas bie
den (in sommige plaatsen is de toe
gang gratis, omdat de gemeente deze
post op de begroting voor haar reke
ning neemt, maar dit komt maar zel
den voor). „Het is belangrijk dat een
Een van de kleine musea: het stoommachine-museum in Medem-
blik. Kees Jongert bij een van de onderdelen van het museum.
gemeente zich interesseert voor een
verzameling en bereid is er geld voor
uit te trekken. Dan zit een museum
heel behoorlijk," aldus Karaten
Het rijk heeft volgens de hoofdconsu
lent in het verleden wel het nodige
gedaan om de moeilijkheden waar
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
ri
Tïïïi
HT3
TT
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
WIK VAN DE DRIE....
hoekelement van driehonderd kilo
los. Het slachtoffer werd getroffen.
HORST (ANP) De twintigjarige J.
Th. M. Theeuwen uit Meerlo (L) is
woensdag bij een verkeersongeval in
het Limburgse Horst omgekomen. De
man viel met zijn motor bij een in
haalmanoeuvre, waarna een tege
moetkomende vrachtwagen op hem
Inreed.
Geldstroom
maakt(e) oc moeilijkste reis
Karaten verwacht niet dat het af
schuiven van de verantwoordelijk
heid voor de kleinere musea door het
rijk tot opheffing van deze verzame
lingen zal lelden. Met de herverkave
ling van verantwoordelijkheden zal
er volgens hem ook een verandering
moeten plaats vinden in de geld
stroom: niet meer vanuit de CRM-
pot, maar vanuit het provincie- en
gemeentenfonds. „Dan is het ln de
decentralisatie-opzet de keuze van
een provincie of gemeente of zo'n
klein museum in stand gehouden
moet worden."
Karaten meent verder dat de voorzie
ningen voor de kleine musea niet
hoeven te lijden onder de decentrall-
satlegedachte. „Gemeente en provin
cie kunnen hun eigen apparaat opzet-
De afdeling voorlichting van
het ministerie van CRM heeft
een lijst van Nederlandse mu
sea opgeateld, die gratis ver
krijgbaar is door middel van
een briefje aan Postbus 51 in
Den Haag. De voorraad is be
perkt. Bij de Staatsuitgeverij
kwam onlangs de Nederlandse
Museumgids uit. Voor 17.50
is dexe gids ln de boekhandel
te koop.
mogelijk te verlichten. „Het was al
leen geen gericht beleid, maar meest
al het Inspelen op initiatieven van
derden. Toch vertonen de gelden die
sinds 1950 zijn vrijgemaakt ten bate
van nlet-rijksmusea een sterk stijgen
de lijn. Het begon dertig Jaar gelden
met zo'n 40.000 gulden en het Is nu
ongeveer zeven miljoen gulden."
Een bijdrage van het rijk is onder
andere de subsidie, die sinds vijf Jaar
wordt gegeven voor het beveiligen
van museumverzamelingen tegen in
braak, diefstal en brand. „Dat was
een eenmalige injectie," aldus Kar
sten, „bedoeld om musea op het be
lang van een goede beveiliging te
wijzen. Dit Jaar is het verkrijgen van
zo'n subsidie nog mogelijk, maar vol
gend Jaar stoppen we ermee. Dan
gaat CRM proberen een ander facet
van het museumbeleid en -beheer te
stimuleren, bij voorbeeld de conser
vering, het beter toegankelijk maken
van musea voor bejaarden en gehan
dicapten of een betere documentatie.
In het Visserijmuseum in Vlaardin
gen is tien Jaar geleden met subsidie
van CRM (nu honderd procent) een
documentatle-project gestart, waar
van alle musea kunnen gaan profite
ren. We hopen dat andere musea zul
len volgen. Het is ook erg belangrijk
dat het totale bezit van musea in
Nederland in de computer wordt op
geslagen om zo dat bezit beter toe
gankelijk te maken."
ten. Nu al heeft bijna elke provincie
een museum-consulent, een vakman
die met name gericht is op de kleinere
musea. Zo'n algemeen museumdes-
kundige kan de mensen achter kleine
musea begeleiden, ook bij praktische
dingen."
Daarnaast zou er volgens de ambte
naar van CRM per museumsoort een
rijksmuseum als „moedermuseum"
moeten opereren voor de weten
schappelijke voeding naar lagere mu
sea. Een dergelijk rijksmuseum zou
ook een handreiking moeten kunnen
geven bij de documentatie, bij het
opzetten van tentoonstellingen of bij
het verzorgen van reizende exposi
ties. Ook zouden er per regio kemmu-
sea moeten gaan functioneren die
voor praktische begeleiding zouden
kunnen zorgen, die restauratiemoge
lijkheden zouden kunnen verschaffen
en die over een depotruimte zouden
moeten beschikken.
Steun bij elkaar
Kleine musea zouden bovendien wat
meer steun bij elkaar kunnen zoeken,
is de opvatting van Karsten. HIJ
denkt aan samenwerking op het ge
bied van publiciteit, op het uitgeven
van gezamenlijke folders (zoals mu
sea in Friesland, Noord-Brabant en
Noord-Holland doen), bij de opzet
van exposities, bij het voeren van
acties voor fondswerving. „Men moet
niet blijven rommelen met een be
heer dat weliswaar uiterst welwillend
maar ook vaak amateuristisch is.
Men zou eens moeten denken aan het
gezamenlijk aantrekken van een vak
man, bij voorbeeld een streekconser-
vator (zoals ln Tiel, Culemborg en
Z<bommel is gebeurd); een geza
menlijk betaalde beheerder voor
meer musea."
Karaten kan niet ontkennen dat tal
van noem het dan maar amateuris
tisch opgezette kleine musea een
zekere charme hebben, ook al vol
doen ze maar voor een klein deel aan
de voorwaarden die men aan musea
mag stellen. Zestig tot zeventig pro
cent van de kleinere musea zal zich
niet met wetenschappelijk onderzoek
bezighouden. Welke collectie is per
manent te bezichtigen en welk mu
seum beschikt over een „educatief
apparaat" om zo een brug naar het
publiek te slaan? „Er zijn vakmensen
nodig om de collectie op te stellen en
om de gedachte achter de collectie te
verwoorden. In veel kleine musea zie
Je honderd-en-één dingen zonder ver
band. Met een toelichtende tekst lain
Je een verzameling veel meer laten
spreken."
Nog gaten
Regelmatig worden nieuwe musea in
gericht, over de meest uiteenlopende
voorwerpen. Toch zijn er volgens
Karaten nog wel gaten te bespeuren.
Er is geen totaalbeeld, zegt hij. „Met
name de sector bedrijf en techniek is
nog slecht vertegenwoordigd, de in
dustriële ontwikkeling. Er wordt wel
aan gewerkt, in Enschede bij voor
beeld, maar een totaaloverzicht zoals
het Science Museum in Londen geeft,
is hier niet. En juist omdat er in de
snelle technische ontwikkeling zoveel
verdwijnt, is het een gemis. Op het
gebied van de historie, de na tuur his
torie en de beeldende kunst is er veel
meer, de techniek blijft nog een beet
je in de marge. Er zijn musea met
fietsen, auto's en trams en treinen,
maar de overkoepeling, een centraal
kader, ontbreekt, aldus Karsten, die
zich wel een betere spreiding van de
musea in ons land zou wensen. „Maar
Je kunt de historische vaak op toeval
berustende ontwikkeling niet terug
draaien. In het westen is een sterke
samenklontering. Daar doe je niks
tegen. Drente, Groningen en Zeeland
komen er daarentegen bekaaid af en
wat daar aan musea is, zijn hoofdza
kelijk historische verzamelingen."
De Franse pers toonde vorige
week ongekend grote belangstel
ling voor een uniek proces. Vier
prostltuées hadden de moed hun
„beschermheer" aan te klagen.
Voor Frankrijk de eerste maal
dat een dergelijk proces werd ge
voerd. Twee Jaar geleden vond de
politie een 22-Jarig meisje dood
bij een van de uitvalswegen van
de Zuidfranse stad Grenoble. Ge
storven door uitputting. Ze had
te hard „gewerkt" en was mis
handeld door haar beschermer.
De jonge enthousiaste rechter
van instructie Paul Welsbuch
dook ln de zaak en ontdekte een
beerput van misstanden. On
danks dreigementen en gevaar
voor eigen leven slaagde hij erin
het vertrouwen te winnen van
enkele meisjes, die de trottoirs
van de buitenwijken van Greno
ble bewandelen.
Bernadette, Fabienne. Mercedes
en Nadine waren bereid te getui
gen in een proces tegen negen
beschermers. Het proces duurde
vijf dagen en gevangenisstraffen
van vier tot tien jaar werden ge
ëist tegen de negen. Uit vrees
voor represailles hadden de meis
jes nieuwe beschermers in de
vorm van politieagenten, die hen
24 uur per dag onder hun hoede
namen.
De vier waren het vak als het
ware in gesleept. Nadine noemde
haar eigen voorbeeld: een pater
jezuïet stelde haar voor aan een
„achtenswaardige" man die haar
eerst met liefkozingen, maar la
ter met dreigementen en mishan
delingen overhaalde tot het vak.
Haar „vriend" dwong haar ver
slavende drugs te nemen die haar
volledig afhankelijk maakten.
HIJ tatoueerde haar en drukte als
strafmaatregel meerdere malen
slgarettepeukjes op haar lichaam
uit. Nadine moest soms zestig tot
tachtig klanten per dag afwer
ken. Haar beschermer verdiende
een bedrag van 25 tot 50 duizend
gulden per maand.
Vorige week zat dezelfde bescher
mer met gebogen hoofd ln de
beklaagdenbank en de vier meis
jes zijn nu ln Frankrijk ware
h eldlnnen. Nadine in onvervalst
Frans (netjes vertaald): „Als ze
met meerderen zijn hebben ze
een grote mond, maar alleen
doen ze het ln hun broek van
angst." Bernadette, Fabienne,
Mercedes en Nadine worden nu
angstvallig schuilgehouden door
een door 19 organisaties opge
richt steuncomité, dat ook hun
levenskosten betaalt.
Uitspraak volgt op 10 juli.
Een brandweerman is wel wat hitte gewend, sou je denken.
Toch had ook deze brandblusser uit de Amerikaanse stkd
Dallas het niet meer, toen de temperatuur tot de recordhoog
te van meer dan veertig graden steeg. Met een doek, die
gedrenkt is in ijswater, probeert hij het hoofd koel te houden.
De glasbakken die de gemeente
Woerden bij de vier plaatselijke
winkelcentra heeft geplaatst, be
zorgen de gemeentelijke kas een
aardige meevaller die ongetwij
feld niet van tevoren uitgedok
terd zo blijkt uit het Bulletin
van de Stichting Verpakking en
Milieu dat de gemeente voor
elke gulden die vorig Jaar in de
glasbakken is gestoken, er 2,33
voor heeft teruggekregen.
De gemeente Woerden moest
ruim 5000 gulden betalen voor de
huur en het legen van de bakken,
die samen 173 ton glas oplever
den. De reinigingsdienst bespaar
de evenwel bijna 12.000 gulden
aan transport- en vullverwer-
kingskosten, omdat het ingeza
melde glasafval niet met het ove
rige vuilnis naar Rijnmond ver
voerd hoefde te worden. Als de
173 ton glas er bij waren geweest,
had Woerden dat ruim 69 gulden
per ton gekost.
De wereldberoemde lijkwade van
Turijn heeft weer een nieuw certi
ficaat van echtheid verworven. In
deze doek zou volgens eeuwen
lange overlevering Jezus van Na
zareth zijn gewikkeld na zijn
kruisdood en ln het graf hebben
gelegen tot aan zijn opstanding.
Er is al heel wat onderzoek ge
weest naar de echtheid van deze
doek, al hebben de kerkelijke au
toriteiten tot nu toe een ouder-
doms-onderzoek met behulp van
de koolstof-14 methode verbo-
,den, omdat de lijkwade daardoor
zou worden beschadigd. Een pa
ter Jezuïet, Francis Fllas, heeft
nu ontdekt dat op de plaats van
het rechteroog een vage afdruk
zichtbaar is van een muntstuk
dat onder Pontlus Pllatus zou
zijn geslagen en dat alleen in die
tijd gebruikt werd. Het zou inder
daad de gewoonte zijn geweest
de dode een muntstukje op het
ooglid te leggen om dit dicht te
houden. Volgens de pater heeft
hij hiermee een veel sterker be
wijs voor de echtheid van de lijk
wade gevonden dan een koolstof-
proef kan.
De doek wordt al meer dan 400
Jaar bewaard in Turijn. Het is een
lap van ruim vier meter lang en
een meter breed. Paars kleurig
zijn de contouren zichtbaar van
een man met iets dat lijkt op
bloedvlekken bij het hoofd, de
handen en de voeten.
Als Peter Tsjaikowski nooit de
„Ouverture 1812" had geschre
ven, waren er in het Canadese
Windsor deze week niet 42 con
certgangers licht gewond ge
raakt. Het plaatselijke symfonie
orkest had het stuk zo mooi in
gestudeerd en zou het op de oe
ver van Detroit ten gehore bren
gen. Om de ouverture extra rea
listisch te doen klinken was een
kanon opgesteld, dat op het juis
te moment zou „invallen". De
ontploffing van het zwarte krult
kwam echter een paar maten te
vroeg en bovendien zo luidruch
tig dat 42 luisteraars oppervlak
kige snijwonden opliepen.
De rekening die de gemeente
Brussel hem presenteerde voor
het schilderen van zijn woning,
weigerde de Belgische huiseige
naar pertinent te betalen. Hij had
immers nooit om de opknapbeurt
gevraagd. De gemeente stelde
hem in het gelijk en nam de reke
ning weer terug. De man kon er
toch ook niets aan doen dat de
verfbeurt voor het huis van zijn
buurman bedoeld was geweest
De Werkgroep Lauwersmeer laat
deze maand een film maken van
het Lauwersmeer als strijdmid
del tegen de plannen om het
meer gedeeltelijk in te richten als
oefenterrein voor defensie. De
werkgroep hoopt de publieke opi
nie met de film te bewerken. En
als het oefenterrein er toch komt,
is de film de laatste registratie
van het unieke natuurgebied, al
dus de filmmakers. De film moet
klaar zijn, als op 25 oktober een
grote protestbijeenkomst tegen
de plannen van defensie wordt
gehouden.