wat er nü gebeurt is lecht voor het land' Nederland heeft vertrouwen in beleid Suriname 'Moskou achter inval Thailand' )e hoop heeft mij overeind gehouden' EDITH STEIN COLLEGE DOCENTtE) AMANUENSIS an Nico Scholten: Kabinet heeft Kamer onderschat Radioactief gas geloosd in Harrisburg MPAG 30 JUNI 1980 'eer dt kapper Zijn «ts-cn nbenc- st naai verba- chtdd wilia BINNENLAND/BUITENLAND TROUW/KWARTET gjjjn studententijd heb ik de ^id in Zuid-Afrika nog verde er althans begrip voor opge- it. Daar schaam ik me nu voor." Nico Scholten (48). zondagmid- bij hem thuis in Andel, aan het ran een gesprek over de langste tvan het kabinet-Van Agt, waar- een hoofdrol speelde. omstreden politicus. Nog maar geleden kreeg hij de klap te erken van zijn tuimeling op de idatenlijst van zijn partij, de i op een onverkiesbare plaats t. Het is het ergste wat een politi tan overkomen, dat zijn achter bet vertrouwen in hem opzegt. paar weken later staat hij in de een olieboycot tegen Zuid-Afri ,zek De uitkomst van het gevecht met 'dvj halsstarrig kabinet dat er niet voelt, is nog niet bekend als hij P D n P111 i Imiddernacht in het debat een katische slotverklaring aflegt, die ch Kien, vooral in de AR-gelederen, indruk maakt. lislu e mat int cus, louter uit op de val van het kabinet. Wellicht hebben zij dat ene cruciale zinnetje in zijn verklaring gemist. „Er is in dit kabinet gespro ken over moed. Ik heb op dat punt geen pretentie." Dat was echt een dramatisch mo ment. Een politicus die in het heetst, van de strijd ootmoed bekent, zijn beperkingen blootlegt. Scholten: „Ik hoorde het nieuws van mijn val op de kandidatenlijst toen ik in het buitenland was. Het was een grote klap Maar ik behoor tot het type mens dat zich bij grote tegensla gen het rustigst gaat voelen. Maar een oplazer was het wel. Het heeft een wond geslagen, al ben ik bemoedigd door mensen die zelden: dit mag niet gebeuren. Dat maakt de wond min der schrijnend." »n spreken na afloop honend tm. Een gehaaide tacticus, een pen vos, een pure machtspoliti- Ik heb voor mezelf twee conclusies getrokken: gewoon doorgaan met je werk en de communicatie met de partij verbeteren Uitleggen wat je doet en wat erachter zit Daar kwam het de laatste tijd niet meer van. Te druk Maar het moet wel." Halverwege het opmaken van de ba lans gaan de benen weer op tafel en steekt hij een sigaar op. „Ik ben weer gaan roken. De spanningen denk ik." Fractiegenoten zeiden onder het de bat, dat hij in de Zuid-Afrlka-kwestie jarenlang een consequent beleid heeft gevolgd. „Je kunt veel op hem tegen hebben, maar op dit punt niet," zeiden ze. Scholten: „Ik ben er in gegroeid. In 1866 ben ik er geweest. Je ziet dan de situatie. De bordjes „Slegs vir blan- kesDan voel je, dat er iets niet klopt. Politiek was ik er toen nog niet mee bezig." Dat komt later als hij Kamerlid is. Maar de verbetenheid ontstaat na een bezoek dat hij in 1973 samen met Relus ter Beek van de PvdA aan de verzetsbeweging in Guinee-Blssau brengt, toen nog een kolonie van Por tugal. „Daar is het verzet van mij gaan leven als een realiteit zet mij voor een rechtvaardige zaak. Het moet vergelijkbaar zijn met de inzet van het verzet hier tegen het nationaal-soclalisme." „Ik begrijp niet dat mensen die daar aan hebben meegedaan, zo weinig op hebben met de verzetsstrijd in de Afrikaanse landen. Misschien is het een gebrek aan informatie. Dat leidt veelal tot een conservatieve opstel ling in de politiek „Ik vraag me af. of Van der Klaauw goed geïnformeerd is over Zuid-Afri ka In het begin zat hij op onze lijn. Daarna is zijn beleid vervaagd. Hij heeft vergissingen gemaakt Vorig jaar sprak hij in de Verenigde Naties over „nieuwe stemmen". Een jaar te voren had hij nog gezegd: het is vijf voor twaalf." Speelruimte Verzetsgeest „In de contacten die we hadden, proefde je iets van de verzetsgeest. Dat is een oerbeweging. Het heeft mij enorm gemotiveerd. Je wist toen: Ik „De dingen die Botha zei, leken al leen maar aardig. Het is omgekeerd uitgepakt. Deze zwarte leiders heb ben dat van begin af aan onderkend. Het kan ook zijn, dat de speelruimte van Van der Klaauw gering is door de opstelling van de WD." „Een winstpunt van het debat is wel, dat vrijwel niemand meer in de Ka mer een goed woord over had voor het apartheidsregime. Dat is anders geweest. Ik heb nog geen eindoordeel over het debat." „Het grote verlies op dit moment is. dat een olieboycot niet doorgaat. Dat heeft een negatief effect op de ver zetsbeweging in Zuid-Afrika. Zie de eerste reacties. Er zijn wel enkele lichtpuntjes, maar op het kernpunt heeft Van Agt mist opgetrokken." „Maar ik ga door. Het is niet alleen een zaak van verstand, maar ook van geloof en hoop. Mijn predikant heeft me gewezen op Mattheüs 22, de laat ste verzen. Hij zei, dat we ln de poli tiek de neiging hebben het te exclu sief aan het verstand over te laten. Telkens weer nieuwe redenerinkjes bedenken." ..Het gaat vooral om de hoop. Dat heeft mij overeind gehouden. Het is emotioneel moeilijk om met een min derheid door te gaan. Maar ik gooi het bijltje er niet bij neer. Het gaat in deze zaak om de hoop voor mensen. Ik denk, dat dat ontzettend veel te maken heeft met het Koninkrijk Gods op deze wereld." IC e: Hans Goslinga 2, DEL ,,Na de dramatische op- laui|p van Lubbers aan het kabinet om deze zaak geen crisis te veroorza- en moed te tonen, zei iemand in me: daar ben je zeker wel ge lig mee? Ik zei: nog wel. Hij keek verwonderd aan. Ik zei: als het iet niet luistert, wordt die op- aan ons gericht. Zo is het ook lan. Ik was zelf niet uit op een maar in dit geval was het in ouden van het kabinet slecht de zaak." iep is bij mij slecht gevallen. Het was lelijk slechts een boodschap aan de frac- n in het belang van het land geen crisis te rzaken. Lubbers zei: we mogen in deze met tot zelfverbranding overgaan. Dat fek mij tegen de anti-revolutionaire haren, (uurlijk moet een politieke partij daar niet Hit zijn, maar zij behoort wel in de eerste ^ts het goede te doen." fet je wat de lijfspreuk was van Calvijn? Ik i verteerd worden, als ik maar nuttig ben. lam Kuyper heeft daar vaak op terugge- i. Niet het belang van de partij, de coali- Ket kabinet voorop, maar de gerechtigheid, 'was in dit geval partij kiezen voor de |lijk moedigen: bisschop Desmond Tutu. lee Beyers Naudé. de zwarte kerkleiders, setsbeweging in Zuid-Afrika eginsel It de oerbeginselen van de anti-revolutio- fc partij vind je heel nauw aansluiting bij pitionaire stromingen, hoe tegenstrijdig Ts klinkt. De woordkeus van Lubbers en ing van zijn oproep riepen bij mij heel associaties op. Zijn boodschap was pits: geen crisis." I Agt heeft nu gezegd, dat de Tweede r verblind was door het middel van de lycot. Er zijn nog zoveel andere signalen t kunnen geven, heeft hij gezegd. Daar- eeft hij te kennen, dat hij het hele proces heeft meegemaakt, niet heeft beleefd." hele internationale discussie spitst zich mbpop toe. De wereldraad van Kerken, de van Kerken in Nederland, de Afrikaanse ken hebben opgeroepen tot een olieboycot, is niet zomaar een signaal, dat je kunt "elen voor een ander." til heel zwaar aan die uitspraak van Van De Kamer geobsedeerd door een olieboy- Waar haalt hij het recht vandaan om de ner dat toe te schrijven? Stelt hij zich nnee niet op een aanmatigende wijze bo- alles? Geeft hij daarmee respect te kennen r de volksvertegenwoordiging? Nee. Het Ihem een eer moeten zijn om met de Kamer iaPI zijn beleid te debatteren." 0 (hullend is in de Kamer heel lang en veel gesproken over deze kwestie. We zijn er zeer intensief mee bezig geweest En dan zegt Van Agt: een olie- embergo? Er zijn nog zoveel andere signalen. Ik vind die uitspraak onthullend over hem." „We hebben vanuit de CDA-fractie veelvuldig en indringend aan Van Agt voorgehouden hoe zeer het ons ernst is met daee zaak. Hij kon( weten dat het kabinet voor de keus stond: of de Kamer tegemoetkomen of weggestuurd wor den. Maar Ik heb de Indruk, dat hij gedacht heeft: ach, die fractie, de knieën zijn zo soepel, als ik maar doorga met het bekende recept." „Het recept van de vage formuleringen, die voor verschillende uitleg vatbaar zijn. Daar mee lukte het hem overeind te blijven in de Urenco-zaak en bij de kernwapens. Dat zou nu wel weer lukken." „Ook nu liet hij een aantal kernvragen onbe antwoord. Ik heb gevraagd of de regering be reid was tot een eenzijdige boycot, wanneer het niet zou lukken die andere landen mee te krijgen. Hij wilde dat niet uitsluiten. Sommi gen hebben daar hoop uit geput. Maar het is gewoon de redenering van een jurist. Het is een van de mogelijkheden. Zo'n formule hoort niet thuis achter de regeringstafel. Het is geen beleldsf ormule „Het ging Van Agt uitsluitend om zijn kabinet. Het uitgangspunt om slechts binnen het kader van de EG te opereren, werd in 24 uur losgela ten. Vanwege de ernst van de situatie in Zuid- Afrika, zei Van Agt. Kom nou. Hij heeft ge woon eieren voor zijn geld gekozen." „Het kabinet heeft de Kamer onderschat. Dat is een kardinaal punt. Ik maak me daar grote zorgen over. Er ontstaat langzamerhand een patroon waarbij het kabinet uitspraken van de Kamer niet op de volle zwaarte weet te schat ten en zich uiteindelijk redt met veel mist „Ja, je kunt zeggen: maar de Kamer laat zich dat toch welgevallen, ik ben ervan overtuigd dat als het kabinet hiermee doorgaat, een parlement dat zichzelf respecteert, uiteindelijk nee zal zeggen." „Zes CDA-Kamerleden hebben nu gezegd: het is ons genoeg. Maar ik voel aan, dat die groep zich zal uitbreiden Het is geen ideaal beeld wanneer het CDA zijn eigen kabinet zou weg sturen, maar als Van Agt de loopplanken die hem worden toegeworpen, blijft wegschuiven is dat onontkoombaar." Tenen krom „Hij mag het nu weer gered hebben, maar hij zat deze keer wel met de tenen krom in zijn schoenen. Twee stemmen meer en hij was demissionair geweest." „Ik denk, dat Van Agt zich vergist in de anti revolutionaire aard. AR-mensen zijn vrij lang meegaand, tot een zeker punt is bereikt, met name een principieel punt zoals Zuid-Afrika. Dat gaat boven de partijpolitieke verhoudin gen uit. Voor Van Agt is dat geen vanzelfspre kendheid. Maar als hij leider van het hele CDA wil zijn, waartoe hij zichzelf heeft uitgenodigd, is hij verplicht zich daarin in te leven." „Er dreigt nog iets anders. Aan de basis leeft het idee van een alternatief CDA. Er zijn steeds meer mensen die zich aan hem beginnen te ergeren. Na het kernwapendebat is die ontwik keling in een stroomversnelling gekomen." Alternatief CDA „Ik denk, dat de vorming van een alternatieve partij onvermijdelijk is als het kabinet zijn beleid niet verandert. Van Agt moet zich dat realiseren. Ik verwacht op dit punt ook meer actie van de anti-revolu tionaire ministers ln het kabinet, Albeda, De Koning en de Ruiter. Ik heb de indruk, dat zij Van Agt maar laten lopen. „Ik zou een alternatief CDA geen goeie ontwik keling vinden. Als je eenmaal hebt gekozen voor het CDA, moet je proberen daaraan van binnenuit te werken. Maar dat moet wel moge lijk blijven." „Bij de formatie heb ik Van Agt gewaarschuwd om met Wiegel in zee te gaan. terwille van het CDA. Ik zag twee gevaren: het niet doorgaan van fusie en een breuk in de ARP. Dat laatste gevaar doet zich nu voor. Niet in de partij eng gezien, maar in de samenleving. Steeds meer mensen zeggen: als Jullie blijven meelopen en op principiële punten door de knieën blijven gaan, haak ik af." „Men herkent zich niet meer in het CDA. En het wordt voor ons steeds zwaarder tekenen van herkenning af te geven zolang een deel van de fractie het kabinet als vast en onbeweeglijk uitgangspunt voor het voeren van politiek be schouwt. „Tijdens het laatste fractieberaad voor de mo tie van afkeuring waren er weer die zeiden: O, het gaat jullie om de val van het kabinet en niet om de zaak zelf. In die gedachtenwereld is het ondenkbaar, dat enig punt kan leiden tot de val van het kabinet. Zij projecteren dat gegeven op anderen en denken dan dat je uitsluitend uit bent op een crisis. Zelf heb ik alles, wat rederlijkerwijs mogelijk is. gedaan om een crisis te vermijden Gammele meerderheid „Ik ben drie weken geleden al naar Van Agt gegaan ik ben goed met hem en heb ook bewondering voor de wijze waarop hij met zo'n gammele meerderheid overeind weet te blij ven. Ik heb op hem ingepraat, gezegd hoezeer het ons ernst was. Ik heb van stond af aan overleg gevoerd met Bolkestein van de WD. ik heb alle CDA-mlnlsters brieven gestuurd. Ik durf wel te beweren, dat ik in deze zaak tot de grenzen van mijn fysieke en psychische moge lijkheden ben gedaan." „Daarom kon ik in het laatste fractieberaad met de hand op mijn hart zeggen: ik heb alles gedaan om een crisis te voorkomen, maar we stuiten op de onwil van het kabinet. Ja, sommi gen zullen misschien zeggen: hij speelde va banque omdat hij op een onverkiesbare plaats is gezet, of hij deed het uit rancune. Wat een onzin Als ik hoog op de kandidatenlijst had gestaan, zouden ze dat ook hebben kunnen zeggen." „Er waren er in de fractie die mijn bloed wel konden drinken, ja. Het is een stroming die ons liever kwijt dan rijk is. omdat wij lastig zijn. Ik denk. dat zij een grote misrekening maken. Het betekent, dat het CDA de weg inslaat van de KVP." Afkalving Van onze correspondent PARAMARIBO Nederland wil de regering Chin A Sen in Suriname zo krachtig mogelijk steunen. Zij ziet in het kabinet de waarborg voor het herstel van de democratie in Suriname De Nederlandse minister voor ont wikkelingssamenwerking. De Ko ning, heeft dat hier gezegd in gesprek met een verslaggever van het ANP in Paramaribo. De vrijlating van alle politieke gevan genen is volgens de minister een gro te stap in de richting van herstel van de rechtsstaat in Suriname Vandaag beginnen de officiële ge sprekken van de Nederlandse minis ter. De Koning heeft al laten weten weinig te voelen voor de Surinaamse els de 2,7 miljard gulden Nederlandse ontwikkelingshulp waardevast te maken. Naar de mening van de minis ter gaat dat ten koste van de hulp aan andere, armere ontwikkelingslanden. Bovendien is van de nu toegezegde 2,7 miljard nog maar een half miljard besteed. Het resterende bedrag is vol gens de minister voor een groot aan tal Jaren toereikend. Het opnamever mogen van de Surinaamse economie voor ontwikkelingshulp is beperkt. Het waardevast maken (aanpassen aan de inflatie) van de Nederlandse steun zou ongeveer 700 miljoen gul den kost. Protest Het Surinaamse ministerie van on derwijs en volksontwikkeling heeft geen toestemming gegeven voor een protestmanifestatie die scholieren vandaag wilden houden De scholie ren wilden protesteren tegen de nega tieve houding van de Nederlandse regering tegenover na de omwente ling van 25 februari. Ondanks het verbod van het ministerie zal de pro testmanifestatie waarschijnlijk ge woon doorgaan. Afgelopen zaterdag is Desey Bouterse van de Nationale militaire raad officieel benoemd tot commandant van het Surinaamse le ger. Bouterse was al enkele maanden waarnemend commandant. De offi ciële benoeming kon pas zo laat ge- „De weg van de snelle afkalving. De KVP liet haar radicalen in de jaren zestig schouderop halend gaan. Lastig, weg ermee Diezelfde KVP raakte in die periode de helft van haar zetels kwijt. Dat gevaar bedreigt het CDA ook." ..Er is nog een teken dat daarop duidt. De KVP had indertijd een slechte relatie met het NKV. Dat leidde tot een massaal kiezersverlies. met name in grote steden in het zuiden. De relatie tussen het CDA en het CNV verslechtert ook. Wat Van der Meulen. de CNV-voorzitter. heeft gezegd, timmert hard aan." Beleid ..Wat het kabinet betreft, je kunt niet zeggen dat het er niks van gemaakt heeft. Jan de Koning heeft goed beleid gevoerd op ontwik kelingssamenwerking. Ginjaar heeft dat ge daan op milieugebied. Maar waar het gaat om het sociale gezicht van het kabinet, daar be gint het te wringen." „De kortingen op de sociale uitkeringen wor den in ijltempo door de Kamer gejaagd, het snijden in de topsalarissen daar heeft men jaren voor nodig. Dat men niet begrijpt dat zoiets niet kan." „Dit kabinet voert een politiek van pappen en nathouden. Vitale beslissingen worden voor uitgeschoven. Topsalarissen, hypotheekrente aftrek. Zuid-Afrika Een crisis slecht voor het land? Wat er nu gebeurt, is slecht voor het land." HARRISBURG (Reuter) Na een valse start zaterdag begon gisteren het ventileren van radioactief gas uit de in maart vorig jaar verongelukte Amerikaanse kerncentrale Three Mi le Island 2 bij Harrisburg, Pennsylva nia. Sommige omwonenden hebben heftig en emotioneel tegen de maat regel geprotesteerd Na de tegenstrij dige en verwarde berichten over de gevolgen van het ongeluk destijds, geloven zij geen enkele verzekering van de autoriteiten meer Voor de vakantiegangers, die in eigen land rijn gebleven, was afgelopen weekeinde wel een zonloos begin: de enkelen, die ondanks alles toch een strandwandeling wilden ma ken, moesten rich dik ingepakt tegen de gure wind wapenen. De buitenlandse toeristen, die zij tegenkwamen, liepen er ook al triest bij. Minister De Kening Eén van de onderwerpen die op de agenda staan van het overleg tussen de Sarinaamse regering en minister De Koning is de afwateringsproble- matiek in de Surinaamse hoofdstad. De Surinaamse onderhandelaars hebben in dat opzicht de wind mee. Enkele uren véór de aankomst van de Nederlandse minister viel er een langdurige en zware regenbni die grote delen van Paramaribo onder water zette. schieden vanwege complicaties, door het ontslag van de vorige bevelheb ber. Tijdens de feestelijkheden rond de benoemingen werd meegedeeld dat het „vrijwilligerskorps" voortaan valt onder het Surinaamse leger Het vrijwilligerskorps zal worden inge schakeld bij het afbouwen van wo ningen en het bestraten van wegen BANGKOK (AFP. Reuter, UPI) Amerikaanse zegslieden hebben na afloop van de ASEAN-vergadering in Koeala Loempoer de Sowjet-Unie verantwoordelijk genoemd voor de Vietnamees/Cambodjaanse inval in Thailand Vietnam werd gewaarschuwd dat het zich de woede van alle niet-communis- tische landen in het Verre Oosten, alsmede de Verenigde Staten op de hals zal halen, als het opnieuw probeert de terugkeer van Cambodjaanse vluchtelingen te verhinderen De Associatie van Zuidoost-Aziati sche landen (ASEAN, waarvan Indo nesië, Maleisië. Singapore, de Filip pijnen en Thailand deel uitmaken) heeft vergaderd ln de Maleisische hoofdstad Koeala Loempoer Daar aan werd ook deelgenomen door de VS. Canada. Japan. Australië en Nleuw-Zeeland. een zetel in de Verenigde Naties zal blijven steunen. Minst slechte Erkenning Hoewel alle aanwezigen eensgezind waren in een nieuwe veroordeling van Vietnam, bleef verschil van mening bestaan over de erkenning van Cam bodja. Wordt de Rode Khmer-rege ring gezien als de vertegenwoordiger van Cambodja, of moet het door Viet nam gesteunde vazallenbewind van Heng Samrin worden erkend? De ASEAN-landen voelen niets voor dat laatste, omdat dat regime door mili tair geweld in het zadel is geholpen. De Amerikaanse minister van buiten landse zaken weigerde hen de verze kering te geven, dat Washington de aanspraken van de Rode Khmer op De Rode Khmers hebben in Cambod ja een waar terreurbewind gevoerd, dat aan miljoenen mensen het leven heeft gekost en het land economisch heeft verwoest. De VS voelen daarom weinig voor blijvende steun. De ASE AN-landen menen echter dat. zij van twee kwaden het minst slechte moe ten kiezen; het verwerpen van de hui dige Vietnamgezinde regering in Cambodja. De Amerikaanse onrust over de gebeurtenissen in Cambodja. De Amerikaanse onrust over de ge beurtenissen aan de Thaise grens wordt onderstreept door het opvoe ren van de wapenleveringen aan dat land. Twee medewerkers van het Rode Kruis en twee fotografen die na de inval in Cambodja werden vastge houden zijn na een paar dagen gevan genschap weer vrijgelaten. Zij zeiden goed te zijn behandeld. Hun zegt het weinig dat de komende maanden bij gunstige wind zo'n zes procent wordt geloosd van de hoe veelheid radioactief gas die tijdens het ongeluk vorig jaar in enkele da gen ongecontroleerd vrijkwam en ook toen geen bedreiging voor de gezondheid vormde. Zij voelen zich eerder opgelicht dan gerustgesteld wanneer hun wordt verteld dat het effect van de totale operatie overeen komt met een half uur in de zon zitten. Het ventileren van het reactorge bouw is nodig om de stralingsbelas ting te beperken voor de technici en arbeiders die later het reactorgebouw zullen binnengaan om radioactief koelwater en overige besmettingen op te ruimen De eerste lozing werd zaterdag na vier minuten gestaakt toen in de con trolekamer van de centrale alarm- schellen gingen rinkelen. Die zouden erop wijzen dat zich in filters van het ventilatiesysteem radioactieve stof deeltjes verzamelden. Maar de filters bleken schoon te zijn gebleven, de stralingsmeters hadden alleen op het radioactieve gas gereageerd, dat in derdaad de bij normaal bedrijf ge loosde hoeveelheid sterk over schrijdt Kath. scholengemeenschap voor Gymnasium, Atheneum, HAVO. MAVO Louis Couperusplein 33 (bij Mauritskade) 2514 HP Den Haag vraagt met spoed voor het schooljaar 80/81 SCHEIKUNDE10 uur, 1e. 2e gr. FRANS6 uur, 2e gr. alsook voor de sectie Natuurkunde per 1 sept. 1980. Een amanuensis-diploma of MTS-opleiding is vereist. Ervaring met het PLON-programma strekt tot aanbeveling. Ook gegadigden die binnen afzienbare tijd hun studie voltooien, kunnen solliciteren. Brieven, graag spoedig, aan de rector, die bereid is telefonisch inlichtingen te verschaffen (tel. school 070-605568; privé' 070 643754).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7