igola wil stappen Veiligheidsraad Veiligheidsplan Israël valt slecht in Cairo Joegoslavië heeft problemen met zijn moslims olieboycot zuid-afrika nu ti te Opnieuw aanslag Spanje Ontvoering Frankrijk erk van misdadigers' eroordeling Zuidafrikaanse inval gaat niet ver genoeg Eskimo's praten over toekomst President Botswana ongeneeslijk ziek dan MOETEN we slagen met UW steun ons GIRONUMMER 600657 Keniase studenten betogen tegen VS Moskou veroordeelt Franse rol in Afrika -UNDAG 30 JUNI 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET f YORK, FREETOWN (AFP. AP, Reuter) „Onbegrtjpe- dat er kennelijk nog meer agressie nodig is. voordat de eidsraad tot verdere sancties besluit". En: „Zuid-Afri- fvordt veroordeeld, maar niets wordt gezegd over degene 1 alle mogelijkheden veroorzaakt, (de Namibische bevrij- eweging) SWAPO". 'HO Rynü 00f( tiden jwaren de reacties van achtereen- s de Angolese minister van landse zaken Paulo Jorge en ifrikaanse staatssecretaris jü Fourie op de uitspraak van de iidsraad. dat Zuid-Afrika zich terugtrekken uit Angola. In een [ie reactie op de Angolese klacht een invasie op grote schaal, aan- Ide de raad een resolutie waarin idafrikaanse inval vanuit Nami- (Zuidwest-Afrika) ..krachtig" It veroordeeld. Twaalf landen den voor de verklaring, er waren tegenstemmen, terwijl de Vere de Staten. Groot-Brittannië en ijk zich van stemming ont- dachelijk' d-Afhka had eerder alle Angolese Jphuldigingen tegengesproken en t var. yaard dat het slechts ..een kleine abuu ijdmacht' naar Angola had gezon- «rtu^n om guerrillastrijders van de el lai ^po te bestrijden. Minister van ~K t< tenlandse zaken Roelof Botha grol mde berichten uit Loeanda dat stija land enkele brigades in Angola van ft „belachelijk" en berichten als 'Mi den Angolese burgers zijn gedood er le gewond door Zuidafrikaanse mili- ren „volstrekt ongegrond' lolese schattingen over het aantal lafrikaanse militairen in het zui- van het land lopen uiteen van 'bin? tot zesduizend. De troepen- 'Ml cht zou verschillende steden bezet r^° iden De SWAPO, die het Zuidafri- §nse bestuur over Namibië aan- it, heeft in Angola diverse kam- Zuid-Afrika bestiert Namibië thtens een mandaat van de vol- ibond, waaraan de Verenigde Na- 11 ieen einde hebben gemaakt. Zuid- .Ü®K ika heeft zich daar echter niet veel i aangetrokken. Volgens de Zuid- 'PNl kaanse minister Botha is de mili- activiteit van zijn land alleen gericht tegen de SWAPO, en niet te gen Angola. Volgens de leider van SWAPO. Sam Nujoma. heeft zijn bevrijdingsbewe ging tot nu toe tien man verloren in de strijd met de Zuidafrikanen, maar is een ..groot aantal" Zuidafrikanen gesneuveld. Een SWAPO-woordvoer der in Londen noemde het cijfer hon derdvijftig. Nujoma zei dat de Zuid afrikaanse actie de meest uitgebreide van dat land is sinds de tweede we reldoorlog. „maar het is niet gemak kelijk mijn guerrillakampen te ver nietigen. Mijn mannen zijn zeer flexi bel en hebben zich verspreid." Nujoma meent dat Zuid-Afrika de SWAPO wil wegvagen, voordat even tueel onder toezicht van de VN ver kiezingen worden gehouden in Nami bië. Nujoma zei dat hij alleen met Pretoria wil onderhandelen op basis van het VN-vredesplan voor de voor malige Duitse kolonie, die rijk is aan mineralen Voorstellen van Groot- Brittannië. Frankrijk. West-Duits- land, Canada en de Verenigde Staten voor Namibië konden in de ogen van Nujoma weinig genade vinden. „Hun belang is beperkt tot hun eigen inves teringen. Ze zijn niet geïnteresseerd in het volk van Namibië." Nujoma wees erop dat de Zuidafrikaanse mili tairen gebruik maken van militair materieel van Britse en Franse ma kelij. De SWAPO-leider is op het ogenblik in Freetown, de hoofdstad van het Westafrikaanse land Sierra Leone. Daar begint morgen de topconferen tie van de Organisatie van Afrikaan se Eenheid (OAE). die de afgelopen dag is voorbereid door de ministers van buitenlandse zaken. Deze veroor deelden gisteren voor de derde maal de Zuidafrikaanse „aanval op" Ango la. die als „platte agressie" werd be stempeld. GODTHAAB (Groeu- land) (AP) Vertegen woordigers van de naar schatting honderddui zend Eskimo's in de we reld zijn een vergade ring begonnen over de toekomst van hun be sneeuwde en bevroren woongebieden. Met na me komt aan de orde wie de zeggenschap krijgt over de grote na tuurlijke rijkdommen van die gebieden. Ver der zal worden gepraat over oprichting van een permanente orga nisatie om de belangen van de zeer verspreid wonende Eskimo's te verdedigen. De bijeenkomst wordt gehouden in Godthaab, op Groenland, binnen de poolcirkel. Boven de vergadering wapperen de vlaggen van de Ver enigde Staten, Canada, de Sowjet-Unie en De nemarken. Met name Canada maakt beswaar tegen het aannemen van een handvest, waarin bet recht op een eigen va derland voor de Eski- mo's wordt vastgelegd. Het vreest dat zo'n handvest onderhande lingen met de Eskimo's over hun gebiedsaan- spraken zal door kruisen. De Eskimo's willen een groter aandeel in de ex ploitatie van de uitge breide voorkomens van ertsen, olie en gas on der de arctische gebie den, waar zij van ouds her hebben gewoond. Anderzijds willen zij voorkomen dat daar door hun jacht- en vis gronden onbruikbaar zullen worden. „Wij le ven hier op de grens van de bestaansmoge- lijklheden," zo ver klaarde de premier van Groenland, Jonathan Motsfeldt. (Denemar ken gaf Groenland in mei intern zelfbestuur. Kopenhagen blijft de defensie en de buiten landse politiek beharti gen). Motzfeldt zei dat de Eskimo's zichzelf moeten bewijzen als „mensen die geloven in hun eigen toekomst, in een veranderende we reld". In Groenland wonen veertigduizend Eski mo's (tegen tiendui zend Denen). In Cana da, de Verenigde Sta ten en de Sowjet-Unie vormen zij een minder heid, die weinig in te brengen heeft. De Sow- jet-Unie heeft verte genwoordigers van de vijfduizend Eskimo's in Siberië geen toe stemming gegeven het land te verlaten. Een delegatie van de Wereldraad van in heemse volkeren woont de bijeenkomst van de Eskimo's als waarnemer bij. Zij staat onder leiding van een indiaan uit Nicara gua. De raad zegt veer tig miljoen mensen te vertegenwoordigen, die behoren tot in heemse minderheden in de hele wereld. Bemanningsleden van een reddingsschip bergen een slachtoffer van het vliegtuigongeluk. PALERMO (Reuter. AP. AFP) - De oorzaak van de ramp met het Itali aanse verkeersvliegtuig was gister avond nog niet bekend. De Italiaanse DC 9 stortte vrijdagavond neer in de Thyrreense Zee. Alle 81 inzittenden kwamen daarbij om het leven. Na een uitgebreide reddingsactie konden 42 lichamen worden geborgen. Aanvankelijk werd gedacht aan een aanslag door een terroristische orga nisatie. maar het onderzoek tot nu toe leverde geen aanwijzingen in die richting op. De zogeheten „zwarte Oorzaak vliegramp nog niet bekend doos" werd niet gevonden. Een dagblad in Milaan kreeg een tele foontje waarin werd gezegd dat een rechtse groepering verantwoordelijk was voor het ongeluk. Onder de inzit tenden zou een lid zijn van de NAR. een neo-fascistische beweging. Dit werd later door de politie ontkend. De DC-9 van de Italiaanse binnen landse luchtvaartmaatschappij Ita- via stortte neer tijdens een vlucht van Bologna naar Palermo. Ongeveer 50 minuten na het opstijgen van het toestel nam de gezagvoerder contact op met de verkeerstoren in Rome en zei dat hij met de landing ging begin nen. Onmiddellijk daarna verdween het toestel van alle radarschermen. De weersomstandigheden op het mo ment van de ramp waren goed. Aan boord van het toestel waren alleen maar Italianen. MADRID (AP. Reuter) De Spaanse hoteleigenaars vrezen een grote te rugloop van toeristen als de bom aanslagen van de Baskische afschei dingsbeweging ETA doorgaan. Afge lopen zaterdag kwam de zesde bom tot nu toe tot ontploffing in een vijf sterrenhotel in de badplaats Estepo- na aan de Costa del Sol. De ETA is niet van plan met de aanslagen op de toeristenindustrie op te houden zolang niet negentien Bas kische gevangenen zijn vrijgelaten en een gevangenis-directeur wordt ont- RIJS (AFP. AP. Reuter) De Franse politie denkt dat de voering van de zestigjarige industrieel Michel Maury- ribière niet het werk is van de linkse groepering „Action icte", maar van misdadigers. y-Laribière. die vice-voorzitter ran de Franse werkgeversorganisa- 4 (CNPF) werd zaterdagmorgen ont- «rd. toen hij met zijn auto op weg s naar de Westfranse stad Angou- waar zijn bouwmaterialenfa- is gevestigd. Zijn vrouw en een pijn zes kinderen vonden zijn I langs de weg met een briefje "n werd gevraagd om een losgeld lijna anderhalf miljoen gulden. nry-Laribière. ce Presse werd later op de dag opge beld door iemand die verklaarde dat ..Action directe" verantwoordelijk was voor de ontvoering. „Na de acties tegen de Franse politiestaat, tegen zijn multi-nationals, en tegen dege nen die het proletariaat onderdruk ken" heeft de organisatie tot de ont voering besloten, zo zei de man aan de telefoon. Onwaarschijnlijk De politie noemde het echter onwaar schijnlijk dat „Action directe" de ontvoering op zijn geweten had, aan gezien de ontvoering een patroon had zoals in de misdadigerswereld ge woon is. Als de ontvoering werkelijk door „Action Directe" op touw is ge zet. dan is dit de eerste maal dat deze organisatie tot een dergelijke actie is overgegaan. .Action directe" heeft dit jaar wel een bomaanslag gepleegd op het vliegveld Orly waarbij zeven mensen gewond raakten. Bovendien heeft de organisatie gewapende aanvallen uit gevoerd op Franse ministeries en computerinstallaties van twee Ame rikaanse firma's. Michel Maury-Laribière staat in Frankrijk goed bekend en kreeg on langs bezoek op zijn fabriek van de Franse minister van financiën René Monory vanwege de goede resultaten. Het personeel van de fabriek heeft aangeboden het geëiste losgeld geza menlijk te betalen. GABORONE (AP. Reuter. UPI) President Sir Seretse Khama van Botswana „lijdt aan een ongeneeslij ke ziekte en zijn toestand wordt snel slechter". Dit heeft plaatsvervangend president Lenyeltse Seretse zondag in Gaborone bekendgemaakt. In een radio-uitzending zei hij dat Khama in Londen wordt verpleegd maar „zo snel mogelijk naar huis zou worden overgebracht". De 58-jarige Khama was naar de Britse hoofdstad gevlo gen voor wat in eerste instantie een normale controle leek van zijn hart. Botswana is een van de vijf frontlijn- staten die een bijdrage hebben gele verd aan de komst van een zwarte meerderheidsregering in Zimbabwe. CAIRO. JERUZALEM (Reuter, AFP, UPI) De Egyptische minister van buitenlandse zaken Kamal Hassan Ali heeft erop gezinspeeld dat zijn land het Israëlische „veiligheidsplan" voor de bezette gebieden zal verwerpen bij de besprekingen over de Palestijnse autonomie. Een Israëlisch dagblad had vrijdag melding gemaakt van een plan dat Israëlische troepen moeten worden teruggetrokken uit sommige delen ADVERTENTIE Bijna was het gelukt. Maar het kabinet-Van Agt kreeg nog eens uitstel. Net als zoveel andere westerse landen neemt de Nederlandse regering het racistische Zuid-Afrika nog steeds in bescherming tegen sancties. Wel veel mooie woorden tegen de apartheid, maar de olieboycot bleef uit. Komitee Zuidelijk Afrika en werkgroep Kairos zetten hun kampagne voort. Met steun van kerken, vakbonden en vele anderen en de zaak komt binnenkort terug in het Nederlandse parlement en KOMITEE ZUIDELIJK AFRIKA, Da Cos tast raat 88, Amsterdam, tel. 020-183596 van de westelijke Jordaanoever en de Oaza-strook. maar dat belangrijke wegen naar Arabische steden onder militaire controle moeten blijven. De Israëlische militairen zouden volgens het plan ook vrijheid van beweging hebben in die gebieden zonder dat toestemming moet worden gevraagd aan een Palestijnse autonome raad. De Egyptische minister Kamal Has san Ah zei volgens het Egyptische dagblad Al Ahram dat het plan „vol komen in strijd is met het Egyptische standpunt en ook met de akkoorden van Camp David". Die akkoorden voorzagen in het hergroeperen van de Israëlische militairen naar bepaalde punten gedurende de periode van overgang naar autonomie. Volgens Kamal Hassan Ah is het niet mogelijk dat Israël de controle blijft uitoefenen over veiligheidspunten of joodse nederzettingen in die gebie den onder voorwendsel van veilig heid. Ali zal evenals de Israëlische onderhandelaar Josef Burg de ko mende week in Washington bespre kingen voeren over de mogelijkheden tot hervatting van het autonomie- overleg. Josef Burg verweet Egypte gisteren dat het Israël in het defensief pro beerde te dringen voor de bespre kingen. In Egypte was de Westduitse CSU- leider Franz Jozef Strauss op bezoek bij president Sadat. Zij spraken on der meer over de Palestijnse autono mie. Zowel de Duitse christen-demo craat als de Egyptische leider ver klaarden naderhand dat zij het volle dig met elkaar eens zijn over interna tionale politieke problemen. Op de vraag of een regeling in het Midden- Oosten gebaseerd zou moeten zijn op de inrichting van een Palestijnse staat en op garantie van veilige gren zen voor Israël zei Strauss: „Ik denk niet dat het realistisch is om alle zaken tegelijk te verwezenlijken." Resolutie Inmiddels hebben 22 islamitische landen in de Veiligheidsraad in New Vork een ontwerp-resolutie inge diend waarin zij voorstellen Israël te gelasten de status van Jeruzalem on aangetast te laten. Vandaag wordt een stemming hierover verwacht. De tekst van de resolutie is aanzienlijk minder scherp dan aanvankelijk was bedoeld. Eerst wilden de islamitische landen Israël veroordelen en sancties in het vooruitzicht stellen. Maar ze haalden de dreigende kantjes van de resolutie af om de Verenigde Staten en westerse landen mee te krijgen. Op de westelijke Jordaanoever heb ben Israëlische soldaten zaterdag een 25-jarige Palestijn doodgeschoten. HIJ werd ervan verdacht dat hij twee dagen geleden een Israëlische geheimagent had gedood. Volgens het Israëlische opperbevel opende de Palestijn het vuur op de soldaten die zijn schuilplaats nabij Nabloes om singelden. De soldaten schoten terug en de Palestijn. Bassan Habasj. werd gedood, aldus de Israëlische lezing. slagen. De beweging heeft zich tot nu toe aan zijn woord gehouden en geen aanslagen op personen gepleegd. Minister van handel en industrie Luis Oamir zei dat de bomaanslagen nog geen invloed hadden op het aantal bezoekers. „Ze hebben tot nu toe meer ongemak dan persoonlijk risico veroorzaakt." aldus Oamir Hotelei genaren verwachten deze week wel een aantal afzeggingen. In de Baskische stad Azcoitia werden in de nacht van vrijdag op zaterdag drie mensen in een bar doodgescho ten. een vierde raakte gewond. Het waren een voormalige politieagent en twee van zijn vrienden. Niemand claimde naderhand de verantwoorde lijkheid voor de aanslag, maar de politie dacht direct aan de ETA De drie mannen die de aanslag pleeg den waren per auto komen aanrijden tot vlak bij het café en openden het vuur toen de vier naar buiten kwamen. NAIROBI (AP) Honderden Kenia se studenten hebben betoogd tegen de aanwezigheid van Amerikanen en andere buitenlanders in het land Met name het akkoord tussen Nairobi en Washington over militaire faciliteiten in ruil voor economische steun is de studenten in het verkeerde keelgat geschoten. De Amerikanen willen hun gevechts sterkte in en rondom de Perzische Golf vergroten. Zij hebben daartoe onder meer met Somalië. Oman en Kenia afspraken gemaakt. De studenten uitten bedreigingen te gen blanken langs de route, en riepen leuzen tegen de geheime dienst CIA en de Amerikaanse Citi-bank. De aanwezigheid van grote aantallen buitenlanders is een teer punt in veel Afrikaanse landen. De Keniase presi dent Moi zei vorige week dat alle blanken die niet echt nodig waren Kenia zouden moeten verlaten. De invloedrijke minister van binnen landse zaken Njonjo meent echter dat ze moeten kunnen blijven. MOSKOU (AFP) Het Russische persbureau Tass heeft Frankrijk be schuldigd van het voeren van een „neo-koloniale politiek in Afrika" om zich te kunnen „verrijken aan natuur lijke hulpbronnen" Frankrijk draagt volgens Tass ook bij aan de „verster king van de oorlogsmachine van het apartheidsbewind )r J. den Boef i t ILGRADO Al voordat president Tito op zijn ziekbed terecht kwam, id Joegoslavië geconfronteerd met een oplevend islamitisch nationa- Tie. Onder de oppervlakte was dit altijd wel aanwezig geweest, maar tt name door de schokkende gebeurtenissen in Iran kreeg het nieuwe pulsen De moslims van Joegoslavië leven voornamelijk in de repli ek Bosnië-Herzegowina en in de autonome provincie Kosovo (die ministratief onder de republiek Servië valt). tnië-Herzegowina. dat ongeveer vier n inwoners telt. leven bijna twee mil- moslims, zij beschouwen zichzelf niet "m als een godsdienstige gemeenschap, k ook als een „natie" binnen de Joego- TChe federatie. Zij worden „Slavische s" genoemd. De situatie lijkt merk- J. maar deze dubbele aanduiding is W Belgrado zelf in de hand gewerkt, toen ■moslim-zijn om een oneigenlijke reden 7 keuzemogelijkheid bij de volkstelling P1971 werd ingevoerd stond namelijk een nogal ernstig me- •verschil tussen Serven en Kroaten f de vraag, tot welke „natie" de moslims 'Bosnië gerekend moesten worden. Deze ioi slims zijn afstammelingen van Serven hpc "oaten, die tijdens de Turkse overheer- 'vi B overgingen op de Islam, waarschijnlijk geheel vrijwillig. Er voegden zich ook 'ken bij hen en zo ontstond een gemeen- "^P die geleidelijk een eigen culturele ^ntiteit ontwikkelde, met handhaving 11 het Servo-Kroatisch als taal i de Bosnische moslims zijn het bestaan pi natie en de godsdienst met elkaar verwe- L Dat geldt voor vrijwel de gehele ge nschap van de moslims, zo vertelde mij Jonéic. lid van het centraal comité van de Servische Liga van communisten, die zich met het nationaliteitenvraagstuk bezighoudt. Die gemeenschap maakt onge veer 29 procent uit van de totale bevolking van Bosnië. Circa 27 procent bestaat uit Serven en 22 procent uit Kroaten. Ook enkele kleine nationaliteiten maken deel uit van de bevolking van Bosnië. Waarschuwing Tito Voordat het Islamitische nationalisme zich aanmeldde, toonden de moslims van Bos- nië-Herzogewina zich nogal teleurgesteld over hun vroegere moslimbroeders, de Tur ken. Zij voelden zich gekwetst als zij als Turken werden geschouwd. Zij namen het Turkije kwalijk dat het de moslims in hun gebied in 1878 in de steek had gelaten, toen dit aan Oostenrijk werd afgestaan. Ook het feit. dat Turkije in 1918 een lekenstaat was. kon geen waardering vinden. Enkele maanden voordat de ziekte begon, die tot zijn dood leidde, bracht president Tito nog een bezoek aan Bosnië. Hij her haalde de waarschuwing aan de moslimlei ders niet verder te gaan met pogingen, de eenheid van de Joegoslavische federatie te verstoren. Tito prees de leiding van de repu bliek vanwege het krachtige optreden tegen ondermijnende acitviteiten en zei te ver wachten dat zonodig strenge maatregelen genomen zouden worden, voordat het te laat is. Aangenomen wordt dat van Belgrado uit zal worden gestreefd naar het beëindigen van de nauwe relatie die bij de Bosnische moslims bestaat tussen „nationale" en godsdienstige belangen. Koéa Jonfiié ver telde mij dat dit onderscheid al wordt ge maakt. Bij de aanduiding van de „natie" wordt namelijk een hoofdletter gebruikt voor het woord moslim, terwijl het met kleine letters wordt geschreven als het om gelovigen gaat. Het beëindigen van deze relatie zal niet eenvoudig zijn, ook al omdat de moslims in Bosnië goede contacten hebben met de Arabische wereld, hetgeen aanvankelijk goed paste in de politiek van Joegoslavië ten opzichte van de landen van de derde wereld. Talrijke moslims trekken ieder jaar naar Mekka, waardoor de banden worden verstevigd. Belgrado moet dan ook voor zichtig te werk gaan. omdat het probleem niet alleen nationale, maar ook internatio nale aspecten heeft. Albanese Moslims Anders is het met de vooral in de autonome provincie Kosovo wonende 1.3 miljoen Al banezen. die voor het grootste deel moslim zijn. Zij hebben binnen de Joegoslavische federatie voor de Albanese nationaliteit ge kozen en willen üleen in godsdienstig op zicht als moslim worden beschouwd. Er bevinden zich vrijwel evenveel Albanezen in Joegoslavië, als in Albanië zelf. Zij spre ken bijna allemaal de Albanese taal. RIEKENLANP Veel wordt van Belgrado uit gedaan aan de ontwikkeling van Kosovo, omdat hierin de enige mogelijkheid ligt om te voorkomen dat het vooral onder de jongere intellectue len groeiende nationalisme ui een richting wordt geleid, die voor de Joegoslavische eenheid nadelig is. Er wordt veel geld in- Kosovo gestopt, maar de wil om zich bijzon der in te spannen lijkt bij de Albanese bevolkingsgroep nog niet groot te zijn. Bo vendien. aldus mijn zegsman, neemt de Albanese gemeenschap snel in grootte toe, waardoor meer geld nodig is. Zolang in de Albanese hoofdstad Tirana het strakke bewind van Enver Hoxha blijft ze telen. is er voor Joegoslavië nog geen reden om zich zorgen te maken over de mogelijk heid. dat een streven ontstaat naar het verenigen van Kosovo met Albanië. Dat kan anders worden, als er in Tirana werke lijk een ander bewind zou komen, vergelijk baar met het open Joegoslavische systeem De Albanezen in Kosovo, die behalve tv- en radio-uitzendingen ook boeken en periodic ken in hun eigen taal hebben, beschikken •over een eigen universiteit. Daar vindt het nationalisme zijn beste voedingsbodem De positie van de Serven in Kosovo (dat als autonome provincie deel uitmaakt van de republiek Servië), wordt er niet prettiger op De Albanezen, die vroeger door de Serven werden onderdrukt, verlangen naar werke lijk gelijke rechten. Maar dat kan nu niet van de ene op de andere dag gebeuren Onlangs verscheen in het in Belgrado uitge geven blad „Politika" een reportage over Kosovo, waarin melding werd gemaakt van een proces, dat tegen 50 Albanese nationa listen zou worden voorbereid. De juistheid hiervan werd in Belgrado en in Priistina, de hoofdstad van Kosovo, vrijwel onmiddellijk na verschijning van Politika ontkend Het zou slechts over een gering aantal Albane zen gaan en een 'Ventueel proces tegen hen zou in het openbaar worden gevoerd. De indruk bestaat, dat men in Belgrado pro beert, de gehele zaak op de lange baan te schuiven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5