xiscard wijst Carters
Ifghanistan-plan af
Spanje verwacht
Ineer aanslagen
Aziatische landen achter
Thais vluchtelingenbeleid
Geen problemen
EG-begroting
rondstoffenfonds principiële winst voor derde wereld
Staking Salvador
minder massaal
a D
-ï idden-Oosten
erdeelt NAVO
Rode Khmer dringt Cambodja verder binnen
Immigranten
Assam verder
onder druk
ï-
Benoeming van
Gaston Thorn
vrijwel zeker
'Europarlement
veel te duur'
IIJDAG 27 JUNI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
H S 7
^BIJS/ANKARA (AFP, AP, Reuter) De Franse president Discard is tegen het voorstel
b Carter voor een „overgangsregeling" in Afghanistan. De Amerikaanse president sprak
li onderhandelingen over een overgangsregeling, op voorwaarde dat de Russen Afghanistan
ilaten.
.tai£?
ver
'OU*
ïf aa] eigens Oiscard zal de Sowjet-Unie
lijd een 2eker aantal militairen in
jhanistan moeten achterlaten, wat
zal leiden tot guerrilla-activitei-
ïgelc n. „Naar mijn idee moeten we nu
g niet zoeken naar een overgangs-
nling". aldus Glscard. Carter
van de bereidheid dat wanneer
Russische troepen zich terug-
icken uit Afghanistan „mee te wer-
aan een regeling om te komen tot
werkelijk niet-gebonden Afgha-
ian".
d goede wil van de Sowjet-Unie
p, naar de mening van Oiscard uit
"■•terugtrekken van een divisie uit
ilstan. Die terugtrekking werd
Igemaakt tijdens de topconfe-
van westerse industrielanden,
afgelopen weekeinde in Venetië.
Ut duidelijk is om hoeveel milltai-
kh het gaat. President Carter had
d»erder te kennen gegeven dat het
den» M om minder dan tien Procent van
Russische troepensterkte (er zijn
000 manschappen uit de Sowjet-
de in Afghanistan). Volgens Britse
aire bronnen zijn sinds zondag
militairen teruggehaald. Het zou
iter niet om gevechtseenheden
in, terwijl de Russen bovendien.
nSS* over de P"ens hun kampen heb-
aakr !n OP*®81*®®1*- zodat zij ieder ogen-
emti
Ü1CARA (AFP.AP) De ministers
nr. de NAVO-landen die twee dagen
iAnkara hebben vergaderd zijn het
cffns over het Midden-Oosten. Een
Ktal, deels Europese, landen wilde
"ig maken van het recht van
ichikkingsrecht voor de Pales-
L De Amerikaanse minister van
nlandse zaken Muskie was daar-
blik weer in actie kunnen komen.
Uit de Russische houding kan echter,
aldus Oiscard, duidelijk worden afge
leid dat Moskou wil proberen de ver
der verslechtering tot staan te
brengen.
Oiscard bestreeedt dat Frankrijk
voor de VS een lastige bondgenoot
zou zijn. „Wij zijn onafhankelijk,
maar niet neutralistisch", zo zei hij.
Als de NAVO zou worden bedreigd,
aldus Glscard zullen wij onze ver
plichtingen ten volle nakomen."
Het parlement zal met misschien en
kele kleine amendementen de begro
ting accepteren, omdat het afgelopen
half jaar toch overeenstemming is
bereikt tussen de Negen over een
strengere controle op de uitgaven,
vooral op het gebied van de land
bouw dat meer dan zeventig procent
van de uitgaven voor zich opeist. De
Nederlandse socialist Plet Dankert,
wiens ster rijst na zijn rol bij de
vorige behandeling van de begroting
in het Europaparlement, wijst er op
dat het parlement nu wel tot een
compromis bereid is omdat de situa
tie is veranderd. Zowel de minister
raad als het parlement hebben geen
baat bij het tot stand komen van een
begroting te traineren. Het zou bete
kenen dat het dagelijks bestuur van
de EG, de Europese Commissie niet
meer haar financiële verplichtingen
kan nakomen.
De NAVO-ministers van buitenland
se zaken hebben hun bijeenkomst in
de Turkse hoofdstad Ankara beslo
ten met een felle veroordeling van de
Russische invasie in Afghanistan. De
Inval werd „schadelijk" voor de ont
spanning tussen Oost en West ge
noemd. Onder geen voorwaarde, al
dus de bewindslieden uit vijftien NA
VO-landen, zal een toestand worden
geaccepteerd die met geweld is opge
legd.
Volgens de NAVO heeft de Sowjet-
Unie door de aanval op een niet-
gebonden land „duidelijk gemaakt
dat het bereid is van de gelegenheid
misbruik te maken om het machtse
venwicht in zijn voordeel te verande
ren." De bewindslieden benadrukten
dat het voor het eerst is dat Moskou
zijn eigen troepen heeft Ingezet, en
niet die van vazallen, zoals ln Angola
en Ethiopië.
Volgens NAVO-secretarls-generaal
Luns zijn de leden van het bondge
nootschap niet onder de Indruk van
de gedeeltelijke terugtrekking van de
Russische troepen.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Muskie zei overigens
dat er aanwijzingen zijn dat de Rus
sen htm troepenmacht de afgelopen
weken juist hebben versterkt. Hij
meent dat de Russen van plan zijn
langdurig in Afghanistan te blijven,
maar sluit niet uit dat zij onder wes
terse druk overstag zullen gaan.
j ADRID (Reuter, AFP, AP) In de Spaanse vakantieoorden
Inde kust werden gisteren nog meer bomaanslagen ver-
icht.
Cambodjaanse vluchtelingen zoeken een veilig heenkomen bij de
inval van Vietnamese en Cambodjaanse troepen in Thailand. Deze
hebben zich nu weer teruggetrokken maar het grensgebied blijft
onveilig omdat het nog steeds vanuit Cambodjaans grondgebied
wordt beschoten.
KOEALA LOEMPOER, BANGKOK (AFP, AP, Reuter) De landen van de ASEAN steunen
het beleid van de Thaise regering om Cambodjaanse vluchtelingen op zijn grondgebied op
basis van vrijwilligheid te repatriëren. Dit beleid was deze week de aanleiding voor een inval
van Cambodjaanse en Vietnamese troepen op Thais grondgebied. Het Thaise exportverbod
naar Cambodja is één dag na invoering weer opgeheven zodat de internationale hulp- en
voedselverlening vanuit aan dat land vanuit Thailand weer op gang gekomen is.
t krant in Valencia ontving een
w dreigement van de Baskische
leidingsbeweging ETA dat in de
van donderdag op vrijdag nog
«r bommen zouden ontploffen. De
men zouden tot ontploffing wor-
nb gebracht in hotels in Valencia en
nabij gelegen Cullera.
De Spaanse regering tilt niet zo zwaar
un het dreigement en twijfelt aan de
^|echtheid. Ook Baskische kringen wis-
niets van een nieuwe dreigement
sen geregeld deelnam aan de bijeen
komsten van de hoogste leiding van
de Baskische afscheidingsbeweging.
Roson leverde ernstige kritiek op de
geringe samenwerking van de Franse
politie met de Spaanse politie en op
het feit dat ETA-mensen aan Franse
kant niet worden gestraft.
In het kantoor van de toeristenbond
in het Franse Biarritz is gisteren een
bom tot ontploffing gebracht. Biaritz
ligt in Frans Baskenland.
De landen van de ASEAN Thai
land, Indonesië, Maleisië. Singapore
en de Filippijnen hebben hun congres
in Koeala Loempoer afgesloten met
een oproep aan de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties Kurt Wald-
heim, een internationale conferentie
te organiseren over Cambodja. Ook
vroegen zij om VN-waamemers naar
Thailand te sturen vanwege de voort
durende spanning in het grensgebied
met Cambodja.
Twee doorlaatkampen van gevluchte
anti-communistische Khmer Serei
bij Noon Mark Moon en Nong Chan
.zijn verwoest. Vanuit het kamp Sa
Kaeo zijn gisteren echter ruim elf
honderd Rode Khmers, aanhangers
van Pol Pot, via het zuidelijke grens
gebied weer naar Cambodja terugge
keerd. Sinds het begin van de repa
triëring vorige week zijn nu bijna
achtduizend Cambodjanen terugge
keerd.
Gisteren is in Thailand niet meer
gevochten. De Thaise legerleiding zei
echter dat troepenverplaatsingen
binnen Cambodja erop konden dui
den dat een tweede inval, ln het zui
delijke grensgebied, voorbereid
wordt
De Cambodjanen en Vletnamezen
hebben de kampen aangevallen vlak
voor het begin van de natte moesson,
een ideaal Jaargetijde voor een even
tuele guerrillastrijd voor de Khmer
8erei en de Rode Khmer vanuit het
grensgebied.
Rode Khmertroepen zijn volgens de
Thaise legerleiding verder Cambodja
binnengedrongen, waar zij proberen
een toevoerroute in de buurt vim de
grensplaats Poipet te bezetten. Deze
weg is ook een belangrijke doorrels-
route naar midden-CambodJa. Ook ln
het Malaigebergte in het zuid-westen
van Cambodja zouden gevechten tus
sen Rode Khmers en legereenheden
van Cambodja en Vietnam geleverd
worden.
Na de Verenigde Staten en China
heeft ook Oroot-Brittannlë de inval
ln Thailand veroordeeld. Het noemt
de actie „een escalatie van de Vietna
mese agressie ten opzichte van om
ringende landen". De regering in Ha-
nol heeft China ervan beschuldigd
„niet af te zien van zijn expansiepoli
tiek".
De Vietnamese minister van buiten-
Spaanse hoteleigenaars melden
j»Jpp het ogenblik een grote leegstand
r de aanslagen. Tweederde van de
tls aan de kust zou leegstaan,
ir de bescherming van de kust-
n ilaats Marbella werden vier extra po-
tle-eenheden ingezet. Woensdag zijn
Alicante en Javea bommen tot
atploffing gebracht. De aanslagen
,p, «ren van te voren aangekondigd.
NEW DEHLI (AFP, AP. Reuter) De
Indiase deelstaat Assam Is getroffen
door een algehele vierentwintig uur
staking, uitgeroepen door studenten
en de groepering „Strijdend volk van
Assam". Zij willen de uitzetting van
Bengaalse en Nepalese Immigranten.
Interne vluchten naar de deelstaat
zijn afgelast, het treinverkeer ligt stil,
evenals het openbare leven ln Gauha-
ti, de hoofdstad van Assam. De poli
tie, die gewapend door de straten
patrouilleert, arresteerde honderd de-
monstranten die parlementariërs wil-
iren indirect Frankrijk beschul- den verhinderen het gebouw van de
-> deelstaatregering binnen te gaan.
e S Ilse bommeldingen leidden woens-
t. 2 1 tot de ontruiming van twee ho-
yt Els in San Sebastian in Spaans Bas-
m! enland.
Ie Spaande minister van blnnen-
zaken Juan Jose Roson heeft
jJ Jlgd De acties van de Basken zouden
„Jjp Frans grondgebied zijn georgani-
Roson zei dat een aantal Fran- De centrale regering van mevrouw
Gandhi in New Dehll probeert een
oplossing voor de eisen van de sta
kers te vinden. In de afgelopen negen
maanden heeft de centrale regering
al driemaal tevergeefs met hen onder
handeld.
Volgens de premier van de deelstaat
Tri poe ra Nripen Chakraborty zijn de
leiders van de stammen, die de afge
lopen weken ln deze deelstaat duizen
den Bengaalse en Nepalese immi
granten vermoordden, de Jungle in
het berggebied dat de deelstaat om
ringd ingevlucht. Hij waarschuwde
dat de stammen vanuit hun schuil
plaatsen mogelijk tot nieuwe acties
over kunnen gaan.
Tienduizend man van het Indiase le
ger zijn in Trlpoera aangekomen om
eventuele nieuwe acties de kop in te
drukken. Ongeveer 250.000 mensen,
oftewel veertien procent van de be
volking van Tri poe ra, hebben uit
vrees voor nieuwe massamoorden
hun toevlucht genomen in een vluch
telingenkamp.
door Hans Masselink
Het Europese parlement vergadert ln Luxemburg over de
Europese begroting. Vorig jaar december had het 410-leden
tellende parlement de begroting verworpen, maar nu zullen de
Europese volksvertegenwoordigers naar verwacht vandaag
nog een nauwelijks veranderde begroting goedkeuren.
landse zaken Nguyen Co Thach, was
gisteren op doorreis naar Hanoi van
uit Indonesië ook ln Bangkok. „Ik
ontken dat Cambodjaanse en Vietna
mese troepen Thailand zijn binnen
gevallen", zei Hij beweerde dat de
troepen op Cambodjaans grondge
bied waren gebleven en dat verwar
ring gezaaid was omdat „de grens
tussen de belde landen niet duidelijk
gedefinieerd is".
ANKARA (Reuter, ANP, AFP) Zes
ministers van buitenlandse zaken
van de EO-landen hebben woensdag
avond toegezegd aan de kandidatuur
van de Luxemburger Gaston Thorn
voor de opvolging van de voorzitter
van de Europese Commissie Roy Jen
kins. Een formeel besluit over zijn
kandidatuur wordt verwacht als de
negen ministers voor het eind van
deze maand in Brussel bijeenkomen.
Woensdagavond kwamen de minis
ters van buitenlandse zaken van
Groot-Brittannië, Italië, West-Duits-
land, Nederland, België en Denemar
ken bijeen in de Italiaanse ambassa
de in Ankara. De Franse minister van
buitenlandse zaken Francois-Plncet
was niet aanwezig. Volgens vertegen
woordigers van het Nederlandse mi
nisterie van buitenlandse zaken wa
ren de ministers het „volkomen eens"
over de kandidatuur van Gaston
Thorn.
Naar verwacht zal Frankrijk Thorn
ook steunen omdat de Fransen heb
ben toegezegd dat zij hun verzet te
gen deze benoeming zullen staken als
zij alleen komen te staan.
Dit is althans de mening van de be
grotingscommissie van het Europar
lement die vorige week na drie dagen
discussies met de ministerraad van
de Negen vrijwel unaniem voor aan
vaarding van deze begroting stemde.
Drie van de 32 leden van de commis
sie onthielden zich van stemming en
geen enkel lid keurde de begroting
voor L980 af. Na de verwerping van de
begroting in december vorig Jaar
een van de meest opvallende daden
van hert Europarlement in zijn éénja
rig bestaan heeft de Europese Ge-
meenftchap in feite zonder begroting
gezefcm. Maandelijks mocht slechts
een tvraalfde van het budget van 1979
wordein uitgegeven.
Het parlement zal met misschien en
kele Itleine amendementen de begro
ting accepteren, omdat het afgelopen
half Jaar toch overeenstemming is
bereikt tussen de Negen over een
streng-ere controle op de uitgaven,
vooral op het gebied van de land
bouw dat meer dan zeventig procent
van d.t uitgaven voor zich opeist. De
Nederlandse socialist Piet Dankert,
wiens ster rijst na zijn rol bij de
vorige behandeling van de begroting
ln het Europarlement, wijst erop dat
het parlement nu wel tot een compro
mis txoreld is omdat de situatie is
verandftrd. Zowel de ministerraad als
het parlement hebben geen baat bij
het tot stand komen van een begro
ting te traineren. Het zou betekenen
dat het dagelijks bestuur van de EO,
de Europese Commissie niet meer
haar financiële verplichtingen kan
nakomen.
De raad van ministers van de EG
heeft het Europarlement al toegezegd
dat de sociale en regionale uitgaven
omhoog mogen gaan en dat 648 mil
joen gulden wordt toegevoegd aan de
begroting die in december werd inge
diend.
Deze toezeggingen zijn nauwelijks
meer dan een appeltje voor de dorst
en dienen meer om het Europarle
ment, dat zo driftig de vorige begro
ting 'rerwierp geen gezichtsverlies te
laten lijden. Het totale bedrag van de
begroting bedraagt nu 47,6 miljard
gulden.
LUXEMBURG (ANP) De
vertegenwoordiger van D'66
in het Europese Parlement De
Goede, heeft gisteren bezwaar
aangetekend tegen de kosten
van dit parlement. „Hoewel
het Europees Parlement twee
maal zo groot is als het natio
nale parlement in Nederland,
is het tienmaal zo duur als
beide Kamers", zo zei De
Goede.
Het vergaderen op verschil
lende plaatsen kost het parle
ment te veel. Op het ogenblik
komt het afwisselend bijeen in
Luxemburg en Straatsburg,
terwijl de commissievergade
ringen vaak in Brussel plaats
hebben. De Goede zegt dat het
beter is te „werken in plaats
van reizen".
Het is niet te verwachten dat het
Europarlement er voor de zomer niet
uitkomt. De begrotingscommissie
heeft het begrotingsdebat beperkt
tot één ronde en gedurende die ene
zitting zal het parlement geen opval
lende veranderingen eisen, zo wordt
verwacht.
Het Europarlement kon pas nu be
slissen over de begroting omdat de
negen geen oplossing konden vinden
voor de Britse bijdrage. Afgelopen
maand werden de EG-landen het pas
eens over vermindering van de Britse
bijdrage, nadat eerst de Gemeen
schap bijna op springen stond door
de ruzie tussen Parijs en Londen over
het aandeel van de Britten.
Het Europarlement heeft weinig zeg
genschap over de zogeheten verplich
te uitgaven van de EG (landbouw) en
kon ln december alleen zijn veto uit
spreken over de „niet-verpllchte uit
gaven". zoals de regionale, sociale en
energieuitgaven en de rampenhulp.
SAN SALVADOR (AFP) De algehele staking ln El Salva
dor, die door vier guerrillabewegingen was uitgeroepen uit
protest tegen de staat van beleg en de onderdrukking, was op
de tweede en laatste dag minder massaal. In El Salvador
waren de meeste kleine zaken weer open. Bij het openbaar
vervoer en ln het onderwijs werd nog gestaakt
Na de eerste dag van de staking, die
85 procent van het openbare leven in
de hoofdstad San Salvador had stil
geBogd, riep het juntaild kolonel Ab
dul Gutierrez stakende ambtenaren
op weer aan het werk te gaan. Zo niet,
dan liepen zij de kans ontslagen te
warden of geen loon te ontvangen
voor de dagen waarop gestaakt was.
Ongeveer 80.000 mensen zouden dins-
dang gestaakt hebben.
Voor het eerst sinds weken bleef het
matig in San Salvador. De mensen
bleven thuis, terwijl op staat het leger
overal aanwezig was om het vormen
v*n demonstraties tegen te gaan. Een
woordvoerder van één van de guerril
lagroepen, het Revolutionaire Demo-
aratische Front, (RDF) zei dat de
staking het land in een stadium heeft
pebracht, waarin een staatsgreep mo
gelijk is.
Dezelfde guerrillagroep heeft het Sal-
radoriaanse leger beschuldigd van de
znoord op vijfenzeventig kinderen
tussen zes en twaalf jaar, begin deze
maand. Volgens een woordvoerder
van het RDF zouden de kinderen van
wie de ouders al door het leger waren
gedood, bij de Rio Sumpul zijn ge
dood toen zij naar Honduras wilden
uitwijken.
Twintig missionarissen in Honduras
maakten eerder deze week bekend
dat bij dezelfde rivier zeshonderd
mensen door de legers van El Salva
dor en Honduras waren gedood. De
regering in Honduras overweegt deze
missionarissen uit te wijzen.
De regering van El Salvador heeft
bekend gemaakt dat bij een aanval
op een kamp bij de grens met Hondu
ras acht guerrilleros zijn gedood. Ook
zegt de regering, op 63 kilometer van
San Salvador, vijftien andere guerril
leros gedood te hebben, onder wie
„commandant Wilson", één van de
belangrijkste personen binnen de aan
de communistische partij verwante
guerrillagroepering FARN
K>r Nico Kussendrager
Iet instellen van een grondstoffenfonds voor de Verenigde Naties kan
tig als een lijdensweg worden bestempeld. Er is vijf Jaar over
derd, en wat er uiteindelijk uit de bus is gekomen is niet wat de
kelingslanden hadden gehoopt. Zij hebben echter wel een princi-
overwinning behaald. Het fonds moet er voor zorgen dat de prijzen
r grondstoffen op de wereldmarkt evenwichtiger worden, wat zeker-
r inkomsten voor de ontwikkelingslanden betekent.
prijs te hoog te worden, bijvoorbeeld door
schaarste ten gevolge van een misoogst,
dan wordt er cacao vanuit de voorraad op
de markt gebracht en blijft de prijs op peil.
Grote schommelingen worden voorkomen
en de ontwikkelingslanden die grondstoffen
uitvoeren weten ongeveer op welke uitvoer-
Inkomsten zij kunnen rekenen.
ïtrtfiK, k. fw -I*".—u, >v
\*m, pttfAi* -l» valide, co (Bms)Sooi
iWw.., fvüV)-" e*
l/rf ptincif\c toih» mmm - cea4*i'm/ aAm», cA-aLC.i4f
Nb utt» bocs»'l CM 90 Söc -Me UfMMs+tep
Paraplu
'1 van die landen kunnen nu geen plan-
op lange termijn maken. Het ene ogen-
worden goede prijzen betaald voor blj-
ld katoen, koffie of koper, het ande
moment brengen die grondstoffen bijna
tts op. Voor de derde wereld bestaat er
*n enkele zekerheid.
IJ stelden daarom een grondstoffenfonds
Oor. Dat zou gevormd moeten worden bin-
de Unctad, de VN-conferentie voor han-
d en ontwikkeling waarvan de Nederland-
ex-bewindsman Jan Pronk onlangs twee-
f man is geworden. De vierde Unctad-
onferentie, die in 1976 in de Keniase hoofd
lid Nairobi werd gehouden, stond hele-
®*1 in het teken van het grondstoffen-
•ds.
tt overleg leverde uiteindelijk niets op,
®dat de westerse landen dwars bleven
|en. Met name de Verenigde Staten en
«t-Duitsland voelden niets voor een der-
Ujke instelling, onder meer omdat het een
ntasting zou betekenen van de vrije
>irlit van vraag en aanbod (alsof de Euro-
ose Gemeenschap dat niet is). Bijkomende
Men was dat een dergelijk fonds geld zou
•en, en met ontwikkelingssteun zijn een
ital westerse landen nu eenmaal niet
"wutig. Tijdens de nachtelijke slotzitting
'in de conferentie in Nairobi las de Neder-
landse bewindsman een verklaring pro-
grondstoffenfonds voor, mede namens een
aantal gelijkgezinde industrielanden. Maar
het zette allemaal weinig zoden aan de dijk.
De conferentie in Nairobi werd gevolgd
door een aantal bijeenkomsten ln Genève,
het hoofdkwartier van de Unctad, die speci
aal aan het grondstoffenfonds waren ge
wijd. De vergaderingen beantwoordden aan
het beeld dat vaak van dergelijke conferen
ties bestaat: eindeloze onderhandelingen,
uren gepraat over komma's, weglopen en
weer terugkomen en uiteindelijk toch geen
resultaat. Tot gisteren. „Het fonds is gebo
ren", kon de woordvoerder van de westerse
landen, de Franse ambassadeur Hessel,
meedelen.
De omvang van het fonds is geringer dan
veel ontwikkelingslanden hadden gehoopt.
Het krijgt voorlopig de beschikking over 1,5
miljard gulden. De aanvankelijke gedachte
van de secretaris-generaal van de Unctad,
de van Sri Lanka afkomstige Corea, ging uit
naar 12 miljard gulden. Het nu overeenge
komen bedrag is voor het grondstoffen
fonds veel te weinig om zelf regelend op te
treden op de grondstoffenmarkt, door het
aanleggen van buffervoorraden.
Als de prijs van bijvoorbeeld cacao laag is
koopt de beheerder van het fonds cacao op.
De prijs stijgt dan weer. Dreigt de cacao-
Als gezegd ls de omvang van het fonds veel
te gering om zelf grote buffervoorraden te
kunnen aanleggen. Het zal daarom als een
soort paraplu moeten gaan functioneren,
waaronder verschillende bestaande cn ge
plande grondstoffenakkoorden een plaats
kunnen vinden. Bovendien kan het Unctad-
fonds, met als onderpand het nu overeenge
komen kapitaal, lenen op de geldmarkt,
zoals Corea voortdurend benadrukt.
Het cynische is dat de vooruitzichten voor
afzonderlijke grondstoffenovereenkomsten
op het ogenblik niet bijster gunstig zijn. De
overeenkomst die er bestond voor cacao ls
onlangs verlopen, terwijl de gesprekken
over tin op een mislukking dreigen uit te
lopen. De overeenkomst voor rubber is nog
steeds niet van kracht, en ook met de suiker
zijn er grote problemen. Werk aan de winkel
dus voor het Unctad-fonds om afzonderlijke
akkoorden voor grondstoffen van de grond
te krijgen, die door het nieuwe Unctad-
fonds kunnen worden overkoepeld.
Dit „poolen" werd aanvankelijk door de
ontwikkelingslanden van de hand gewezen.
In de loop van de onderhandelingen zijn zij
echter overstag gegaan, net zo goed als zij
zich hebben neergelegd bij een veel kleiner
fonds dan aanvankelijk de bedoeling was.
Gevonden op de tafel van een afgevaardigde tijdens de onderhandelingen.
Tekst: „uiteindelijke positie", „bzx", „iets wat grondstoffenfonds heet", „dat
wil zeggen", enzovoort. „Iedereen die het daarmee niet eens gaat naar de
bovenmeester". Kennelijk verveelden en ergerden sommige deelnemers aan
het overleg in Genève zich.
Verwerking
Van het nu overeengekomen kapitaal van
dit fonds van 1,5 miljard gulden, zal iets
minder dan de helft 700 miljoen gulden
worden bestemd voor steun aan ontwikke
lingslanden voor het verwerken van hun
grondstoffen en het slijten van de eindpro-
dukten. Dit zogenaamde „tweede loket"
van het fonds is zeker zo belangrijk als het
„eerste loket" dat bedoeld is om de grond-
stoffenprijzen te ondersteunen. Voor een
derde wereldland is het veel voordeliger zelf
koffie te branden of van ruw hout planken
te maken, dan dat dit in het westen ge
beurd. Het „tweede loket', moet hen daarbij
helpen.
Vaak ktïiinen de verkopers uit de ontwikke
lingslanden de weg niet op de markt hier
Ook voor die „marketing" kunnen zij te
recht bèi het „tweede loket". Daaruit kan
ook nieuwe bedrijvigheid in ontwikkelings
landen ivorden betaald, zodat zij niet langer
afhankelijk zijn van de uitvoer van grond
stoffen alléén of grotendeels. Op dit punt
hebben de westerse landen wat water in de
wijn geslaan.
Ook wat betreft de stemmenverhouding
binnen het nieuwe fonds is duidelijk sprake
van een compromis. Kern van veel kritiek
uit de derde wereld op het westen is dat
internationale instellingen (als bijvoorbeeld
de internationale handelsovereenkomst
GATT de Wereldbank, en het internatio
nale geldfonds IMF door de industrie
landen worden overheerst. Zij werden ge
vormd in de koloniale tijd, toen veel van de
huidige ontwikkelingslanden nog niets in
de melk te brokkelen hadden.
Daarom wilde de derde wereld een aanzien
lijke invloed bij het beheer van het grond
stoffenfonds. Dat is haar tot nu toe één keer
eerder gelukt. In het internationale fonds
voor agrarische ontwikkeling (IFAD) heb
ben industrie- olie- en ontwikkelingslanden
elk éénderde van de stemmen. Bij het
grondstoffenfonds is nu overeengekomen
dat elk land dat meedoet 200 stemmen
krijgt (hier is de derde wereld in het voor
deel), plus extra stemmen voor de financiële
garanties die de aangesloten landen voor
hun rekening nemen. Daar hebben de ont
wikkelingslanden verloren. Wie geld heeft,
heeft macht en dat zijn de westerse landen
en de olielanden.
Belangrijkste winstpunt van de derde we
reld is echter dat de westerse landen voor
het eerst hebben toegegeven dat de vrije
markt in het voordeel van de één en dus in
het nadeel van de ander werkt. Het nu
overeengekomen Unctad-fonds moet daar
aan op het terrein van de grondstoffen wat
doen.
De ontwikkelingslanden kunnen redeneren
dat als er één schaap over de dam is. er meer
volgen. In veel internationale handelingen
bepleiten zij een ordening van de werelde
conomie, waarbinnen ontwikkelingslanden
nu op de plaatsen zitten waar de klappen
vallen. Het grondstoffenfonds is mogelijk
een zeer bescheiden begin van een dergelij
ke ordening.
