asreserves oed op peil Bewoners in protest tegen dwang gemeenten Schuitema wil Unigro OM schoorvoetend eens iet gescheiden structuur Wind beste wasverzachter yquidatiebalans van Gelder publiceren' sunie: verruiming aanbod ie door import chting Onderzoek Bedrijfsinformatie: Ruim 57 miljoen voor stoppen bedrijf ekteverzuim schrikt buitenlanders af Eigen tv-mast moet soms weg voor centrale antenne Pindakaas nu veilig Mening over reclame DAG 25 JUNI 1980 FIN ANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 13 RS 11 Hl onze redactie economie Innenlandse gasreserve blijft goed op peil. De laatste vijf Is, althans voor het binnenlandse verbruik, de benodigde raad niet afgenomen. Dat is te danken aan een verrui- van het aanbod, voornamelijk door opwaardering van }roningse veld en door sinds 1975 afgesloten importcon- ;n. taat in het Plan van Oasfazet van de Nederlandse Gasunie, ivoor de zesde maal verschijnt. Plan van Gasafzet wordt de gische planning voor het afzet- van ons aardgas op korte en termijn uiteengezet. nie beschikt over een verzekerd 5d van 1740 miljard kubieke me id gas per 1 Januari 1980, opge- j uit 1570 miljard kubieke me- s uit Nederland en het Ne- deel van het continentale n voor 170 miljard kubieke me- t importcontracten. Daarenbo- ekent Gasunie in de komende nog op een extra hoeveelheid 890 miljard kubieke meter van een totaal verwacht od van ruim 2600 miljard kubie- leter aardgas aan het begin van ar denkt Gasunie haar afzetplan el volgens de doelstellingen te uitvoeren. irtcontracten van Gasunie n de hoeveelheid aardgas 100 miljard kubieke meter ictueel met Sonatrach is Gasunie, op de hoogte problemen aan Algerijnse zij- de levering van vloeibaar blijft in dit Plan van Gasaf- van het ook door de re ge keurde contract; van Al- zijde is het contract niet op- li Op dit ogenblik staat vast ie aanvankelijk gedachte aan- van levering, medio 1983, min- leen jaar vertraging ondervindt. erwachte extra aanbod van 890 rd kubieke meter aardgas denkt uie te krijgen uit herwaardering ekende velden, voorts uit resul- van exploratie in Nederland en ederlandse deel van het conti- le plat en uit door haar te con tracteren nieuwe importen. Opge merkt wordt in dit verband dat de belangstelling voor aardgasimporten uit Noorwegen, Afrika. Rusland en het Midden-Oosten toeneemt. Reden, waarom het de komende Jaren zeer grote inspanningen zal vergen hier van een deel voor Nederland te ver werven. Evenmin, zegt Gasunie, bestaat er zekerheid over de economische ont wikkeling in ons land op lange ter mijn en de daarmede samenhangen de energievraag, tenslotte is er ook geen zekerheid over de beschikbaar heid van de overige energiedragers in de komende decennia. Bij een aan merkelijke vervanging van andere energiedragers door aardgas kan wel iswaar enerzijds de energie-importaf hankelijkheid tijdelijk worden terug gebracht, anderzijds betekent dit een belangrijke versnelling van het uit puttingstempo van de eigen binnen landse reserves en een overeenkom stig minder gunstige resterende aan bodpositie. Op grond van een en ander ziet Gas unie in de nu geraamde aanbodposi tie geen aanleiding om een funda mentele wijziging van het afzetbeleid te overwegen. Vooralsnog vormt elke verbetering van het aardgasaanbod een welkome versterking van de ener- giepositie van Nederland op lange termijn. Werknemer aan de slag bij de Gasunie. Afzetstrategie Het huidige afzetbeleid van Gasunie blijft gericht op het op economische wijze voortzetten van de gasvoorzle- ning in Nederland. Dit wordt nage streefd door een selectieve afzetstra tegie het op den duur beperken van de leveringen tot die markten waar aardgas bij uitstek geschikt voor is het bevorderen van een efficiënt ge bruik van aardgas en tenslotte het conserveren (sparen) van de daarvoor in aanmerking komende Nederlandse aardgasvoorraden door een actief in- koopbeleld. De afzetstrategie is er enerzijds op gericht de leveringen aan het klein verbruik en de hoogwaardige toepas singen in de industrie voort te zetten en anderzijds de levering aan het kleinverbruik en de hoogwaardige toepassingen in de industrie voort te zetten en anderzijds de levering voor ondervuringsdoelelnden geleidelijk af te bouwen en de thans overeenge komen leveringen voor centrales en export niet uit te breiden. Het sparen van de daarvoor in aaner- king komende Nederlandse aardgas voorraden streeft Gasunie na door een actieve inkooppolitiek, die o.a. het verwerven van buiten Nederland gelegen aardgasreserves behelst. Bo vendien ondersteunt Gasunie voort gaande opsporing en winning door producenten van nieuwe door gaans kleine aardgasvelden in Neder land, waarbij mogelijk snelle uitver koop van de eigen Groningen voor raad wordt voorkomen In het Plan van Gasafzet wordt ook de nodige aandacht besteed aan het aandeel van aardgas in onze totale energievoorziening. Dat aandeel van de totale Nederlandse energievoorzie ning zal drastisch (van 50 procent nu naar ruim 30 procent in de toekomst) gaan teruglopen, omdat wordt voor zien dat het totale energieverbruik constant blijft toenemen. Vandaar dat Gasunie pleit voor efficiënt ver bruik. Enerzijds door intensieve voor lichting dienaangaande te geven en anderzijds door ondersteuning van onderzoek naar rendementsverbeter- de gasapparatuur, gericht op indus trie en particulier. Als de grootste energieleverancier in Nederland is Gasunie zeer betrokken bij een efficiënt verbruik van aard gas. Gasunie heeft daarom veel aan dacht besteed aan de ontwikkeling van c.v.-ketels met hogere rendemen ten, bestemd voor huishoudelijke doeleinden. Verwacht wordt dat de ketel niet vóór medio 1981 in produk- tie wordt genomen. De foto toont het beproeven van een prototype van een dergelijke ketel in het bedrijfslabora- torium van Gasunie redactie ERDAM De Stich- |0nderzoek Bedrijfslnfor- eSOBI heeft In een jaar sprocedure bij de damse Onderne mer van het papier- cem Van Gelder geelst, dit een liquidatiebalans In r jaarverslag opneemt. S0BI doet dit op grond van de b dat Van Gelder, die al Jaren in rede cijfers zit, volgend jaar geen terslag zal hoeven te publiceren dat het concern dan failliet zal Volgens de SOBI zijn belang- benden niet in staat om uit het verslag 1979 inzicht te krijgen in werkelijke toestand van het «m. voorzitter van de SOBI drs. P. eman, wijst erop dat in 1979 een lere concentratie van schuldei bij de moedermaatschappij heeft ltsgevonden, terwijl er geen acti- werden ondergebracht. De Sobi, die zichzelf ook onder de belangheb benden mag rekenen, vreest dat het Van Gelder moederbedrijf door de dochtermaatschappijen wordt uitge hold, zodat alles wat rest tegen de tijd dat het op een faillissement uitdraait, een lege huls Is. waarop de schuldei sers hun tanden kapot mogen bijten. De kortlopende schulden van de moe dermaatschappij liepen in 1979 op van 98 tot 140 miljoen gulden. De korte leningen van de dochtermaat schappijen verminderden van 34 tot 26 miljoen gulden. Mede door dit ver schijnsel is het vermogen van de hol ding, exclusief deelnemingen, in de loop van 1979 negatief geworden. Schuldeisers hebben voor het mee- rendeel vorderingen op de moeder maatschappij. Van Gelder heeft een vijftal deelne mingen (geen van alle zijn 100-pro- cents deelnemingen): Van Gelder Couranten papierfabriek in Renkum, Mopavi in Veenendaal, Tapesystems in Naarden, Flevohout in Wagenin- gen en Van Gelder Recycling in Velsen. Van onze economie AMSTERDAM Het afgelopen jaar is ruim zevenenvijftig miljoen gulden aan bedrijfsbe ëindigingshulp uitge keerd. Dit blijkt uit het jaarverslag van de Stichting Ontwikke ling en Sanering voor het Midden- en Klein bedrijf in Amsterdam. In totaal hebben tot nu toe ongeveer achten twintigduizend mid denstanders van de sa neringsregeling ge bruik gemaakt om met hun bedrijf te (kunnen) stoppen. Hiermee is een bedrag gemoeid ge weest van ongeveer ze- miljoen venhonderd gulden. Het aantal onderne mers, dat vorig jaar een aanvraag indiende voor sanering van hun bedrijf, lag op ruim elf honderd; vrijwel gelijk aan het jaar daarvoor. Volgens de Stichting O S zal het aantal aan vragen om bedrijfsbe ëindigingshulp de ko mende jaren weer toe nemen. Dit als gevolg van een belangrijke wijziging in de rege ling, waardoor onder nemers van 58 jaar en ouder in het vervolg kunnen rekenen op een maandelijkse uitkering tot aan het bereiken van de 6S-jarige leef tijd. Onder de oude re geling was die termijn twee jaar. Opgemerkt wordt nog, dat ruim zes op de tien aanvragers in de leef tijdsgroep tussen de 58 en 65 zitten, waarvoor herplaatsing in het ar beidsproces vrijwel niet meer mogelijk blijkt. AMERSFOORT (ANP) Schuitema ln Amersfoort wil Unigro in Utrecht welk be drijf al enige tijd onderhan delt met Albada Jelgersma ln Breda overnemen. Het be stuur van Unigro is hiervan door Schuitema op de hoogte een onzer verslaggevers 0NINGEN De directie de Noordelijke Ontwikke- Maatschappij (NOM) schoorvoetend akkoord een nieuwe structuur, om organisatie aanvaard- te maken voor de FNV. en interne notitie noemde 4-directeur ir. H. Wisman e structuur onlangs „schi- reen". tern ervan is dat twee NOM-taken jjt tot ontwikkeling brengen van rtjven en het beheer van onderne men worden gescheiden. Reden it de FNV wel mee wil praten over hkkellng, maar niet verantwoor- 1k wil zijn over beheer van bedrij- waarin de NOM deelneemt. w jaar geleden stopte de FNV- wurder Henk Müller op als NOM- "ttlssaris. Zijn achterban begreep feUJk vaak niet de achter gesloten to» genomen beslissingen over beheer van bedrijven, als die niet a direct in het voordeel van de •Wegenheid uitvielen, discussie kwam onlangs een ge- rapport uit, waarvan de inhoud Bor Trouw werd gepubliceerd De is dat er voor het beheer stlchting komt en voor de pra NOM-taken. waaraan de FNV wel wil meedoen, blijft een raad van commissarissen functioneren. Ir. Wisman verzette zich omdat hij vreest dat de directie op deze manier twee „bazen" krijgt, wat tot schizo frenie kan lelden. Gisteren zei hij bij de presentatie van het Jaarverslag, nog steeds zijn bedenkingen te heb ben. „Ik zou liever zien dat partijen verantwoordelijkheid nemen voor wat zij beslissen. Maar als dit de enige manier is. dan Is het de moeite waard deze opzet het voordeel van de twijfel te geven. Of dat lukt zal de toekomst moeten leren." De NOM-delegatles van de verschil lende maatschappelijke groeperin gen (werkgevers en werknemers) heb ben de nieuwe structuur al geaccep teerd. President-commissaris J. Laan Jr. verwacht, dat minister van Aar- denne binnenkort de voorzitters van werkgevers en werknemersorganisa ties bijeen roept voor nader beraad en het nemen van een definitieve beslissing. Eén van de taken van de NOM Is het deelnemen ln bedrijven, die moeite hebben het hoofd boven water te hou den. Het door de regering gegaran deerde financieringsplafond Is on langs verhoogd van 300 miljoen tot 470 miljoen gulden. Een addertje on der het gras is overigens de voorwaar de, dat ook de noordelijke provincies dertig miljoen gulden beschikbaar moeten stellen. De minister van Economische Zaken blijft wel de enige aandeelhouder van de NOM, maar de provincies zouden langs andere weg ook hulpbehoeven de bedrijven moeten steunen. Hoewel de provincies hier nog nauwelijks op zijn ingegaan, is het om politieke redenen onwaarschijnlijk dat de re gering aan deze voorwaarde vast houdt Optimisme Intussen klinkt in het Jaarverslag wat meer optimisme door dan vroeger. Er is een aantal bedrijven waar de NOM in deelneemt die het Intussen wat voor de wind gaat, ook al zijn er eveneens nog zorgenkinderen. Het blijkt, dat ook meer goed rende rende bedrijven aankloppen. Dit houdt verband met de ontwikkelings taak van de NOM: het stimuleren van bijvoorbeeld het op de markt bren gen van nieuwe produkten. Dit wijst op een toenemend vertrouwen bij het bedrijfsleven, meent de directie. Hetzelfde geldt voor het feit, dat te genwoordig minder „vijf voor twaalf bedrijven" aankloppen. Ondernemin gen waarschuwen de NOM namelijk vroegtijdiger, als ze in de puree drei gen te komen De heer Wisman attendeerde er overi gens op, dat buitenlandse onderne mingen terugschrikken omdat in Ne derland veel ziekteverzuim en ander zins afwezigheid van werknemers voor zou komen. Waar het verzuim in vergelijkbare Amerikaanse bedrijven beperkt blijft tot drie procent, zitten gesteld, terwijl tevens de vak organisaties zijn ingelicht. In een bericht heeft Schuitema giste ren laten weten, een bod voor te be reiden op het gehele aandelenkapi taal van Unigro. Hierop liet Unigro weten, zich van commentaar op de aankondiging van Schuitema te wil len onthouden. Schuitema houdt zich o.m. bezig met de groothandel in levensmiddelen (le veringen aan Centra-winkeliers), zelf bedieningswarenhuizen (Famllia) en supermarkten (Massa Markt). In 1979 werd met 1.692 man personeel een concemomzet behaald van 1.023 miljoen.. Unigro, dat een uitstaand aandelen kapitaal van bijna 2,22 miljoen heeft, boekte in het op 31 januari afgesloten boekjaar 1979-1980 een omzet van 566,3 miljoen. Op die datum telde Unigro 794 personeelsle den, van wie 98 part-timers. Unigro levert met name aan Vivo- en IFA- wlnkellers. Begin mei maakte Albada Jelgersma Beheer in Breda (ca. 800 man perso neel met een omzet van rond ƒ500 miljoen) bekend, dat besprekingen met Unigro waren begonnen over een mogelijke samenwerking. Evenals Unigro levert Albada Jelgersma aan zelfstandige detaillisten, waarbij de grossiers belangen van VéGé, De Kroon, Tip en Almarkt in Zuid-Ne derland worden behartigd. Albada Jelgersma zei desgevraagd, op de hoogte te zijn van het voorge nomen bod van Schuitema op Uni gro. Volgens de woordvoerder worden de besprekingen mej; Unigro over een mogelijk samenwerkingsverband ge woon voortgezet, al zullen deze door de stap van Schuitema gecompliceer der worden. Nederlandse ondernemingen op ruim tien procent. De heer Wisman zei contact te heb ben met twee buitenlandse onderne mingen. die om die reden aarzelen om te investeren in Nederland. In 1979 vroegen drieënveertig regionale be drijven met zesduizend werknemers om medewerking. Het aantal bedrij ven waarin de NOM deel neemt steeg van tweeëntwintig tot achtentwintig. Sommige gemeentebesturen gaan in hun enthousiasme over „iets nieuws" wel eens zo ver, dat inwoners in verzet komen. Dat bleek enige tijd geleden in Rosmalen en dat kwam onlangs weer naar voren ln Harlingen. Beide gemeenten mogelijk zijn het er méér en vandaar dit artikel trachten de inwoners te verbieden een eigen radio- en tv-mast op het dak te zetten en ze hiermee min of meer te dwin gen een aansluiting op de centrale anten ne-inrichting mee te nemen. Het relaas van twee opstandige burgers. Een inwoner van Rosma len stapte een poos gele den naar de Reclame Code Commissie in Am sterdam, met een klacht tegen een huis-aan-huis folder van de gemeente Rosmalen. Daarin werd medegedeeld: „In de ge meentelijke bouwveror dening wordt gezegd dat, indien uw woning kan worden aangesloten op een gemeenschappelijke of centrale antenne-In richting, u geen eigen mast buiten de woning meer mag oprichten". Volgens de klager was die mededeling mislei dend, aangezien de tekst van het desbetreffende artikel van de bouwver ordening zegt: „Indien een woning of tot bewo ning bestemd gebouw ligt binnen een afstand van twintig meter van een gemeenschappelijke of centrale antenne- voorziening, waarmee Alle ter plaatse goed ont- vangbare omroep- en tv- signalen kunnen worden doorgegeven, mag bui ten die woning of dat tot bewoning bestemde ge bouw geen voor minder dan twintig woningen of wooneenheden dienende antenne worden aange bracht". Verweer Op grond hiervan stelde de klager zich op het standpunt dat niet ln alle gevallen, waarin een woning op een centrale antenne kan worden aangesloten, een eigen mast Is verboden. Het verbod, zo luidde het ver weer, geldt alleen ln die gevallen, waarin met de centrale antenne Alle ter plaatse goed ontvangba- re omroep- en televisie signalen kunnen worden doorgegeven. In Rosma len is het evenwel zo, dat het aantal radio- en tele visiezenders dat met een goede eigen antenne kan worden ontvangen, aan zienlijk groter is dan het aantal zenders, waarvan de signalen via de cen trale antenne-inrichting worden uitgezonden. De klager ving in eerste aanleg bot bij de Recla me Code Commissie. Niet ontmoedigd ging hij vervolgens met zijn klacht naar het college van beroep van de Recla me Code Commissie. In appel voerde de klager nogmaals aan, dat de centrale antenne ln zijn woonplaats Rosmalen minder mogelijkheden bood en biedt dan een goede eigen antenne. Toekomst De gemeente verweerde zich door aan te voeren. dat alle zenders die met een eigen antenne kun nen worden ontvangen, in de toekomst vla de centrale antenne-inrich ting kunnen worden doorgegeven. Het college van beroep kwam wikkend en we gend tot de conclusie dat de gemeente niet vol doende had aangetoond, dat zij altijd in staat ls geweest Alle ln Rosma len te ontvangen radio- en televisieprogramma's aan de bewoners door te geven (via de centrale antenne). Hieruit volgt, aldus het college van be roep, dat het ingevolge de bouwverordening van Rosmalen niet steeds verboden is een eigen an tenne op het dak te heb ben, omdat hiermee méér en Andere zenders te ontvangen zijn. De ge meente Rosmalen werd verzocht zich voortaan te onthouden van een dergelijke misleidende manier van reclame maken. Dat betekende dat de opstandige inwoner als nog gelijk kreeg en een eigen mast op zijn huis kon zetten. Dwingen De recente ervaring van een inwoner van Harlin gen is soortgelijk. De ge meente Harlingen heeft hem namelijk via een koopcontract gedwon gen de buitenantenne van het dak te halen. Deze kwestie is intussen „opgepakt" door de Con sumentenbond. Het blijkt, dat de consumen tenorganisatie de zaak in eerste instantie voor de rechtbank heeft verlo ren, maar dat inmiddels hoger beroep ls aangete kend. Het uitgangspunt hierbij ls, dat de vrijheid van de consument ln het geding ls waar het gaat over de manier van ontvangst van radio- en tv-pro- gramma's en de vrijheid een eigen antenne te hebben. De Consumentenbond heeft een aantal princi piële bezwaren tegen an tenne-verboden omdat ze: in strijd zijn met het Verdrag van Rome; worden misbruikt als dwangmiddel om een aansluiting op een cen trale antenne-inrichting ts nemen; willekeurig worden toegepast; de keuzevrijheid be perken, aangezien de consument wordt ge dwongen minder of meer te kopen dan hij (of zij) wenst van een „artikel dat vrij ln de lucht zit"; de consument geen alternatief laten, wan neer de centrale anten ne-inrichting niet voldoet. Met belangstelling mag de uitkomst van dit ho ger beroep worden afge wacht. Dit niet alleen voor de inwoner van Har lingen, maar ook voor alle andere mensen die zich verzetten tegen de dwang van gemeenten op dit gebied. De wind (of de trommel- droger) is de beste was verzachter. Dit blijkt uit een al wat ouder, maar niettemin nog actueel onderzoek van de Stich ting Instituut voor Huis- houdtechnisch Advies (IVHA) in Den Haag. Hard wasgoed heeft niets te maken met hard water; het ls het stllhan- gen tijdens het drogen, dat wasgoed hard maakt. In tal van geval len ls het gebruik van wasverzachter dus zinloos. Het naspoelen van was goed met wasverzachter kan het effect hebben, dat hard en stug aanvoe len van de was wordt te gengegaan. Op weefsel of breisel van sunstheti- sche vezels heeft wasver zachter echter weinig ef fect. Wél kan statische oplading, zoals kleven en knetteren, daarmee wor den tegengegaan Gewaarschuwd wordt niet te veel wasverzach ter te gebruiken, vooral niet voor handdoeken, droogdoeken en luiers, omdat anders de opna me van vocht merkbaar achteruit kan gaan. Ove- Van de zevenentwintig merken pindakaas, die de Consumentenbond heeft onderzocht, bevat geen enkele pot te veel aflatoxlne (een vergif dat kankerverwekkend kan zijn). Dit is een duidelijke ver betering ten opzichte van een aantal Jaren ge leden, toen uit een test van de Stichting Verge lijkend Warenonderzoek bleek dat het op enke le uitzonderingen na niet best was gesteld met pindakaas. Uit het onderzoek blijkt voorts, dat de informatie op de potjes slecht is en dat de prijzen nogal uit een lopen. Ardanta De Consumentenbond adviseert ln de Consu mentengids van Juli, geen begrafenisverzeke ring bij Ardanta te slui ten. Met bijna tweehon derdduizend verzeker den en een verzekerde som van meer dan hon derd miljoen gulden. Ls' Ardanta een verzekeraar waarvan, naar het oor deel van de Consumen tenbond. de garanties voor het voortbestaan niet voldoende zijn. De macht bij Ardanta is in handen van één man en het .toezicht' wordt uit geoefend door zijn vrouw. rigens, op al wat oudere handdoeken heeft was verzachter weinig effect. Het blijkt, dat wasver zachter niet werkt, wan neer er nog resten was middel ln het spoelwater zitten. Daarom dient de (handlwas altijd goed ge spoeld te worden. Water Een ander punt waarop in het onderzoek op wordt gewezen (en tele fonisch nog eens wordt onderstreept) is, dat er fabrikanten zijn, die het produkt méér verdunnen dan nodig ls. Op deze manier wordt de consu ment als „watersjouwer" gebruikt. Helaas biedt de Warenwet de consu ment geen bescherming, want de aanduiding was verzachter mag worden gebruikt voor ln principe élke verdunning. Kritiek is er ook op de vijf-liter flacons wasver zachter, die door dit ge wicht nauwelijks han teerbaar zijn. In enkele gevallen zit er bovendien zo weinig wasverzachter (en zoveel water) in, dat de consument ook nog bedrogen uitkomt. Het devies kan dan ook zijn: rustig aan met was verzachter en bij voor keur de was aan de Ujn. Let bij het kopen van wasverzachter op het (groene) zegel „goedge keurd door de Neder landse Vereniging van Huisvrouwen" en ge bruikt niet meer dan op het etiket staat aangege ven. Méér wasverzachter in het spoelwater gieten dan nodig is, heeft name lijk geen zin. Mevrouw Engel (huisvrouw en bejaardenhelpster): Soms erger ik m'n eigen dood aan de tv.-reclame zoals (b.v.) van Zwitsal zeep, dat die vroow een groot meisje is, zogenaamd gewassen moet worden, waarom nou geen meisje van 10 jaar of zo? Maar er zijn ook leuke dingen, zoals die poesjes die eten krijgen, en van de gekste plaatsjes te voorschijn komen enig is dat! En van (Zwarte Kip) advocaat, de tv-spot, met ik meen Jenny Arean, dat die andere vrouw naar de fles kijkt waar die advocaat nou blijft! Maar ik word op den dnur het wel 's zat, van die reclame over zeeppoeder. Wij weten op den du ar toch niet, wat we gebruiken moeten? Het ene wast witter dan het andere was poeder, nou Lk heb met verschillende merken gewassen, ik zie heus geen verschil allemaal even wit hoor! En bovendien nog schoon zonder vlekken. (Bijeengebracht door FHV/ BBDOL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 13