egenbouwers in zorgen oor gebrek aan orders DA, PvdA en D'66 willen toekomstplan voor textiel ["VLOOIEN" PLAAG?Q Geen duizend man weg bij AVEBE Werkgevers willen Bestek'81 terug ROXASECT Platenwinkelier mist inzicht in overig repertoire Positieve ontwikkeling arbeidsmarkt Limburg Gist-Brocades werft in België personeel 'Eén- Grote bezuinigingen onvermijdelijk Industriebank LIOF in verslag: in Aardenne tegen nieuw sturend orgaan Brvenooög LARVENDODER Toch drastische maatregelen nodig irool-directeur «rzocht functie *r te leggen Hitparade vormt voornaamste bestellijst Meer kans banken tot deelname in ondernemingen UDAG 20 JUNI 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 15 - RHS 17 kxn onze redactie economie iuTIn HAAG De Nederlandse Vereniging van Wegenbouwers is bang, dat in haar bedrijfstak 10 k (slagen zullen vallen. Uit een onlangs uitgevoerd onderzoek blijkt, dat al sgevolg van het "j6" >1 teruglopen van de werkzaanheden, dat na de bouwvakvakantie zal inzetten, met name in Noordelijke provincies, werknemers in de grond- weg- en waterbouw zonder werk komen te AO. 2. ik al In Noord-Nederland, (Gro- 1, Friesland, Drente en Overijs- zitten 3100 van de ruim 7000 Icnemers in deze sector zonder t De wegenbouwers vrezen voor lomende maanden, met een bezui- gsoperatie van de overheid van de drie miljard, het ergste. sombere visie werd ten beste fven door de voorzitter van de erlandse Vereniging van Wegen- a0!tyers. die gisteren in Den Haag jaarverslag van de vereniging pre- leerde. reeft de vereniging een weg aan. kan leiden tot een verminderde deze bedrijfstak: aanvullen- Oen "op ...„Ir, ■ken met een omvang van drie gulden kunnen uitkomst s Nachts werken Jenergiebesparend' tui 2kM Dt Nederlandse Vereniging Xtajvan Wegenbouwers onder- xoekt of energie en ergernis lan worden bespaard door be paalde werkzaamheden aan snelwegen en wegen buiten de bebouwde kom 's nachts uit te voeren. Hoewel nachtelijke werkzaamheden een kosten- :end effect zullen heb ben, kan op deze wijze moge lijk wel een hoop oponthoud dal «verdag niet alleen geld kmfmaar ook de nodige erger- 1 ciiwekt, zowel bij automobi- i I lóten als bij de wegenbouwers 1 4 worden voorkomen. Na- itl/i I (tjaan wordt of dit voordeel eJjiBisschien opweegt tegen de »i| I kfere loonkosten. Een tweede idee dat de wegen bouwers lanceren is de aanleg ran grote, goed aangelegde en bewaakte parkeerterreinen bij bepaalde centra. Automobilis- zouden elkaar daar kunnen ->n om bepaalde trajecten trvolgens samen af te leggen. Een soort carpooling" noemt i vereniging het De wegenbouwers gaan binnenkort praten met minister Beelaerts van Blokland van volkshuisvesting en Tuijnman van verkeer en waterstaat om te trachten die opdrachten in de wacht te slepen. De rijks- en lagere overheden zijn namelijk de grootste werkgevers in deze sector. De wegen bouwers wijzen erop, dat het niet alleen om wegen gaat, ook het Neder landse rioleringsnet zou „achterge bleven gebied" zijn. Bezuinigingen die het afgelopen Jaar bij verkeer en waterstaat zijn doorge voerd, noemen de wegenbouwers, „desastreus". Onderzoek in de Noor delijke Provincies heeft aangetoond dat in de eerste drie maanden van dit jaar de werken daar een omzet heb ben gehad van 71 miljoen gulden, tegen 78 miljoen in 1979 en 158 mil joen in 1978. De vereniging is de pes simistische mening toegedaan dat, als zij ertoe zou overgaan ook de andere delen van het land te onder zoeken, de resultaten waarschijnlijk hetzelfde zouden zijn. De toestand in de water- weg- en wegenbouw zou bovendien ernstig te lijden hebben onder de prijsverhogin gen van de laatste tijd voor olie en olieprodukten. Deze zouden een kos tenverhoging van twintig procent tot gevolg hebben gehad. liep in 1979 de twee miljard gulden. Weliswaar was dat meer dan in het jaar daarvoor, maar, zo schrijft de vereniging in haar Jaarverslag: dat hebben we slechts te danken aan het feit dat de uitzonderlijk slechte win ter (vorstschade) heeft gezorgd voor veel onderhoudswerkzaamheden. Bo vendien kwamen gelden uit werken die in 1978 nog niet waren voltooid, ten goede van de jaarrekening van 1979. Van onze soclaal-economl- sche redactie AMSTERDAM Aanzienlij ke bezuinigingen in de collec tieve uitgaven zijn in 1981 on ontkoombaar en het ls zelfs onvermijdelijk dat er in de bestaande overheidsuitgaven wordt „gesnoeid en gerooid". Deze hartekreet slaken de gezamen lijke werkgevers, verenigd in de Raad van de Centrale Ondernemingsorga nisaties, (RCO), in een brief aan de ministerraad. De werkgevers houden in hun brief een krachtig pleidooi om terug te keren naar de bezuinigingsfi losofie van Bestek '81. „De lijn van Bestek '81, die ten onrechte werd afgezwakt, moet opnieuw en scherper worden getrokken," schrijft de RCO. Verder vinden de werkgevers het de hoogste tijd dat de extra aardgasba ten worden gebruikt om de positie van het bedrijfsleven te versterken. Het liefst zien zij invoering van de inflatieneutrale belastingheffing vol gens de plannen van Hofstra (die de gevolgen van die inflatie In de belas tingheffing te niet doen). BIJ de aan wending van de extra aardgasbaten gaat het om een bedrag van 1,3 mil jard gulden. Dit bedrag moet nog worden verhoogd met de extra op brengst uit hoofde van de olieprijs stijgingen, die sinds vorig jaar zijn opgetreden. De werkgevers wijzen erop, dat Edle toonaangevende analyses bijvoor beeld van het Centraal Planbureau, De Nederlandsche Bank en de Weten schappelijke Raad voor het Rege ringsbeleid in dezelfde richting wij zen: We hebben meer opgemaakt dan we verdienden, de verwachtingen zijn nog steeds te hoog gespannen en de flexibiliteit van het produktieproces is mede door de verstarde arbeids markt voor een groot stuk ver dwenen. Collectieve sector De werkgevers rekenen de minister raad voor dat de filosofie van Bdstek '81 ervan uit ging dat de overheid vorig jaar van de totale groei van het nationale Inkomen van 15,6 miljard gulden zo'n 8,9 miljard (of 57 procent) aan zichzelf zou toebedelen. In werke lijkheid bedroeg de groei slechts 2.3 miljard en viel aan de overheid inclusief de gestegen aardgasbaten zo'n 8,3 miljard toe. „De collectieve sector nam derhalve ruim 3,5 maal zoveel in beslag als de groei van het nationale inkomen voor de totale eco nomie opleverde. Dit maakt wel dui delijk dat de collectieve sector terug moet," aldus de werkgevers. Tot slotte vragen de ondernemingsor ganisaties met klem aandacht voor de zeer gebrekkig functionerende ar beidsmarkt. tot uiting komend in enerzijds een grote werkloosheid en anderzijds in een groot aantal vaca tures. Grotere verschillen in de netto lonen van de werknemers onderling èn ten opzichte van de niet-actieven zouden, volgens de werkgevers, de arbeidsmarkt beter doen functione ren. „Het is nodig dat er voldoende prikkels bestaan om de juiste man op de Juiste plaats te krijgen en om de niet-actieven weer actief te krijgen", meent de Raad van de Centrale On dernemingsorganisaties. Kritiek In het jaarverslag uit de vereniging kritiek op minister Beelaerts van Blokland, omdat deze een te roos kleurig beeld afschildert van de sec tor. De bouwprognose 1980 van de minister voorziet in een omzetstij ging van bijna vijf miljard gulden, tot een totaal van 5,5 miljard (op basis van het prijspeil van 1978). De minis ter komt tot dit cijfer op basis van een stijging van overheidsopdrach ten met vijftien procent die voort komt uit het op gang komen van de Oosterscheldewerken. De totale waarde van de opdrachten die de leden van de vereniging ter uitvoering krijgen aangeboden, be- Van onze redactie economie AMSTERDAM De ontwikkeling van de werkloosheid is het afgelope.n jaar in Limburg iets gunstiger geweest dan lande lijk. Dit zegt de directie van de Industriebank LIOF (Lim burgs Instituut voor Ontwikkeling en Financiering) in het jaarverslag over 1979. Werkzaamheden aan de weg Scharwoude-Wognum, die waarschijnlijk in juli volgend jaar klaar is. Er is, aldus dit verslag, sprake van een positieve richting in de arbeids marktsituatie in Limburg, doch het absolute niveau van de werkloosheid blijft onverminderd vragen om voort zetting en zelfs intensivering van de inspanning voor extra-werkgelegen- heid. Niet alleen in kwantitatief, maar ook in kwalitatief opzicht. Geconstateerd wordt, dat de afbraak van industriële werkgelegenheid tot redelijke proporties beperkt is geble ven. Dit houdt in dat ondanks een voortgaande structurele en conjunc turele Impasse het huidige niveau van industriële bedrijvigheid qua ba sis voldoende sterk moet worden geacht Toch, aldus het LIOF, zal structuur versterking om permanente aan dacht vragen. Daarenboven vraagt het niveau van de particuliere dien stensector om verbreding en kwali teitsverbetering in samenhang met het wegwerken van de kwantitatieve achterstand. Op Jaarbasis bedroeg eind 1979 de werkloosheid in Limburg 28.400 per sonen, wat de toename in 1979 be perkt hield tot 200 personen, of 0,7 procent. Voor Nederland als geheel kwam het Jaargemiddelde verleden Jaar ruim 2 procent hoger uit dan in 1978. In Limburg ls, evenals in Nederland als geheel, de werkloosheid bij de mannen gedaald en bij de vrouwen gestegen. De provinciale toename bij de vrouwen (9.8 procent) was echter in het afgelopen Jaar minder dan de landelijke stijging (12,2 procent) en beduidend geringer dan in voorgaan de jaren (1977/1978: 22,8 procent in Limburg en 18,9 procent in Neder land). ADVERTENTIE DES HAAG (ANP) - CDA, vdA en D'66 willen, dat de ping samen met het be- jlsleven en de vakbonden plan ontwikkelt, dat de Mtkomstmogelijkbeden van Nederlandse textielindus- analyseert. De chrlsten- .Tkocraten vragen de rege- g daarvoor een orgaan op lichten, dat het plan moet JN rerken. De PvdA wil nog stap verder gaan: zij wil 1 to n orgaan, waarin indus- i, werknemers en handel i vertegenwoordigd, zono- bij wet belangrijke be- 2 sbepalende bevoegdhe id krijgt. Dat is de strekking i de moties, die de drie tijen donderdag indienden ïns een uitgebreide com- sievergadering van de vas- kamercommissie voor eco- tfsche zaken met minister i Aardenne over de moel- beden in de textielindus- linister was vóór het ontwlkke- in een toekomststrategie, maar er bezwaar tegen die toe te spit- op de vorming van een nieuw, wepelend orgaan. Hij wilde het ellen van het plan overlaten aan P* estaande commissie voor overleg ttmenwerkende textielbedrijven ST) en de KRL-begeleidlngscom- ie (KRL staat voor katoen, rayon inen). Onlangs stapte de FNV uit laatste commissie. Aardenne vond, dat het toe- Man de knelpunten in de tex- ector moet inventariseren, zon der een al te grote inmenging van de overheid bij de oplossing ervan. „Het gaat niet om de vormgeving, maar om het beleid zelf. De initiatieven moeten uit de bedrijven komen, er moet meer ondernomen worden", zei Van Aardenne. Hij verwees naar de textielindustrie in West-Duitsland. Deze was tien jaar geleden ten dode opgeschreven, maar bloeit nu weer volop met een beperk te overheidsbemoeienis. Te gelaten De PvdA vond, dat de minister de problemen in de textiel te onsamen hangend en te gelaten aanpakt. Vol gens de socialisten is een nieuw stu rend orgaan nodig, dat de zeggen schapsverhoudingen afbakent. Woordvoerder Van der Hek noemde het onverantwoord, dat de minister de handhaving van een minimum produktiecapaciteit in de textiel niet nodig en niet zinvol vindt. „De minis ter moet nieuwe activiteiten tot stand brengen en daar een beleid op los laten", zei hij. Zijn collega Rienks diende nog een motie ln, waarin hij de regering vraagt de loonveredellngsactivitelten van industrie en hsmdel aan regels te binden. Van Aardenne zei dit te wil len onderzoeken. CDA'er Gerritse wees op het milieu vriendelijk karakter van de textielin dustrie en het grote aantal vrouwen, dat daarin werkzaam ls. Deze bedrijfstak zou daarom een streepje voor moeten hebben bij de minister, vond hij. D'66'er Engwirda waarschuwde voor het samenklonteren vsm bedrijfjes in grote, onbestuurbare ondernemin gen. „Op die manier is het met de herstructurering in de wolsector ook fout gegaan." Hij vroeg de minister ook onderzoekactiviteiten van TNO naar innovatiemogelijkheden ln de textiel niet terug te dringen. De minister kondigde aan, dat over een week of twee een kaderregeling voor de textiel te verwachten ls. Daarin zal de overheid ln brede lijnen haar beleid uit de doeken doen. ROXASECT Als u net thuis van vakantie niet meteen besprongen wilt worden door hongerige honde- of katte- vlooien. moet u vlak voor de va kantie even spuiten met Ook afdoende tegen mieren, kakkerlakken en ander kruipend ongedierte. Bij uw drogist. ffSb PHILIPS-DUPHAR NEDERLAND B V AMSTERDAM VEENDAM Ontslag van 1000 van de 3000 werknemers en Inkrimping van 25 procent van de aardappelteelt door de 7000 bij het aardappelconcern AVEBE aangesloten boeren zijn niet ln het geding. Dit zei voorzitter R. Renkema van deze coöperatie gisteren. HIJ ontkende dat deze cijfers voorkomen ln een vertrouwelijk rapport van het ministerie van landbouw. DELFT (ANP) De chemische fabriek Gist-Brocades kan voor ongeveer twintig vacatures geen Nederlandse gegadig den krijgen. Het bedrijf zoekt nu vla haar vestiging ln Brugge naar Belgische arbeidskrachten. Het tekort aan mensen bij Gist-Bro cades ln Delft is volgens directeur J. van Heest ontstaan doordat Neder- een onzer verslaggevers STERDAM De hoofddirectie Perscombinatie, die de dagbla- Het Parool, de Volkskrant en (j uitgeeft, heeft de directeur - Het Parool, A. van der Hart, j, '°cnt zijn functie neer te leggen. datum van ingang is nog niet iteld. 5 Van der Hart houdt het ver verband met een verschil van over het karakter van Het De hoofddirectie ontkent dit. die zijde wordt gewezen op de aak het uitgeversbeleid van de te wijzigen en op het afwijken- 'Punt dat Van der Hart daar- it Van onze redactie economie AMSTERDAM De fonografische industrie en de handel hebben gedurende vele Jaren hun groeimarkt gezocht in het hitgevoelige wegwerp-repertoire. De repertoireversmalling en de verschraling, die hiervan het gevolg zijn geweest, wreken zich in het geringe assortiment dat de consument nog ln zijn platenwinkel aangeboden krijgt. Dit zeggen de auteursrechten organisatie Buma en Stemra in het jaarverslag over 1979. De doorsnee platenwinkelier, aldus het verslag, is gewend geweest de hitparade als bestellijst te gebruiken en heeft niet meer voldoende inzicht in het overige repertoire om zijn win kelassortiment breed op te bouwen en zijn cliënten tot aankoop ervan te bewegen. In het streven naar efficien cy en kostenbesparing zijn door de industrie verkoopvoorwaarden ont worpen, die evenmin repertoire-ver bredend werken. Ook kan men zich afvragen, aldus Buma/Stemra, of het distributiesysteem, waarbij de detail list vanaf het fabrieksmagazljn be voorraad wordt, nog wel voldoet. Een veelgehoorde klacht van winke liers is, dat dit systeem het inhaken op de consumentenvraag naar min der gangbaar repertoire onmogelijk maakt. De opkomst van grossiers en inkoopcombinaties zou wel eens een aanwijzing kunnen zijn dat er in dit opzicht een en ander schort Het zou volgens Buma/Stemra goed zijn, als de industrie en de handel hun gedachten gezamenlijk eens zouden laten gaan over een wijziging ln het distributiesysteem, b.v. in analogie aan de boekenwereld waar het distri butiesysteem het totale boekenaan bod gemakkelijk toegankelijk maakt voor de boekhandel en daardoor te vens zoals uit de praktijk blijkt voor het publiek. De zorgelijke situa tie op de geluidsdragersmarkt vraagt een grondig onderzoek en een struc turele aanpak door zowel de industrie als de handel. De organisatie gaat in het verslag ook in op de problemen, waarmede de geluidsdragersindustrie nu wordt ge confronteerd, zoals piraterij, het pri vé kopiëren en het in Nederland be staande prijzensysteem. Voor wat be treft het privé kopiëren heeft Stemra te zamen met de NVPI (de Nederland se Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdra gers) de Stichting voor Economisch Onderzoek der Universiteit van Am sterdam opgedragen een tweede on derzoek ln te stellen naar de aard en de omvang van het privé kopiëren van geluid in Nederland. De resulta ten hiervan zullen in de loop van 1980 bekend worden. Schattingen geven reeds aan. dat in Nederland jaarlijks tussen de 30 en 40 miljoen blanco cassettes verkocht worden. Deze cijfers duiden op de gigantische vlucht, die het privé ko piëren heeft genomen en hoe noodza kelijk het is, dat spoedig wettelijke maatregelen worden genomen om au teurs, artiesten en fonografische in dustrie een redelijke betaling te ge ven voor het gebruik van hun presta ties. De samenwerking tussen Stemra en de NVPI met betrekking tot de be strijding van piraterij van geluidsdra gers ls ook ln 1979 zeer effectief ge weest. Toch blijft de opsporing en de vervolging van vervalsers, met name van geluidscassettes, een niet afne mend probleem, aldus het verslag. landse sollicitanten afzagen van een aanstelling, toen bleek dat in Delft en omgeving onvoldoende huisvestings mogelijkheden bestaan. Ook zagen de kandidaten op tegen lange reistij den tussen huls en werkplaats. Voor minimaal tien en maximaal twintig proces-operators heeft Gist- Brocades zich nu gewend tot haar vestiging ln Brugge, waar al enige tijd een wachtlijst van belangstellenden bestaat. De Belgen die bereid zijn ln Delft te komen werken, krijgen hier een opleiding, terwijl het bedrijf ook zorgt voor huisvesting ln pensions en hotels ln Delft en directe omgeving. Volgens directeur Van Heest krijgen de Belgische werknemers voorlopig een contract voor een Jaar. In die periode zal Gist-Brocades met een nieuwe wervingscampagne trachten toch nieuwe arbeidskrachten uit Delft en onmiddellijke omgeving te vinden. Van onze redactie economie AMSTERDAM De volgende maand gaan de banken met De Ne derlandsche Bank rond de tafel zitten om de praten over een verruiming van de mogelijkheden van het bank wezen tot deelname in het kapitaal van niet-financiële ondernemingen. Een en ander blijkt uit een vraagge sprek van Het Flnancieële Dagblad met dr. J. Zijlstra, president van De Nederlandsche Bank. Momenteel is het de banken slechts toegestaan voor niet meer dan vijf procent deel te nemen in het aande lenkapitaal van dergelijke bedrijven. Een grens, die ten doel heeft de risi co's voor het bankwezen te beperken en machtsconcentraties tegen te gaan. Berichten van deze strekking hebben veel onrust veroorzaakt in Oost-Gro- ningen. Oorzaak is, dat AVEBE vorig Jaar 35 miljoen gulden verlies leed. Op grond van oude afspraken heeft het Rijk hiervan 17 miljoen gulden betaald. De aangesloten boeren moesten 15 miljoen extra opbrengen. Het overblijvende verlies was toen 3 miljoen gulden. Het ziet ernaar uit, dat AVEBE ook de komende Jaren forse verliezen zal blijven lijden. Toegegeven wordt wel dat het voortbestaan van AVEBE in het geding ls als er geen drastische maatregelen worden genomen. Een lichtpuntje is overigens dat het eigen vermogen nog niet hoefde te worden aangetast. Om niet nog verder in de moeilijkhe den te komen heeft AVEBE een pau ze van twee jaar ingelast, waarin geen Investering in milieumaatregelen worden gedaan. Deze pauze is tevens bedoeld om een herstructurering van de financiële basis te realiseren. Hier bij zal verdere overheidssteun nodig zijn. In verband daarmee heeft AVEBE, op aanwijzing van de regering, een gedelegeerd bestuurslid aangesteld ln de persoon van de heer J. Nieuwen- huijs. Ook de overname van enkele zetmeelbedrijven van het failliete concern KSH speelt parten. Dit heeft AVEBE vorig Jaar een kleine tien miljoen gulden gekost. De KSH-loka- tie te Foxhol wordt omgebouwd om te voldoen aan de els het afval te zuiveren. Negatief effect Deze Investering gaat dit Jaar voor het eerst óók op de exploitatie druk ken, wat nog een extra negatief effect op het financiële resultaat zal heb ben. Andere oorzaken zijn de hoge rentes en enorme energiekosten. Of twee jaar voldoende is om een oplos sing te vinden kunnen bestuur en directie niet zeggen. Zo nodig zal de pauze worden verlengd. Dit betekent een nóg langer opschor ten van de milieumaatregelen om de Oostgroningse kanalen te ontlasten. De kosten van de zuiveringsoperatie zijn geraamd op één miljard gulden, waarvan het Rijk een deel betaalt. Van het totale concern ls inmiddels 40 procent gezuiverd. Het aantal pro- duktielokaties zou volgens de oor spronkelijke plannen worden vermin derd van tien tot drie. Twee zijn al verdwenen, maar Inmiddels zijn er weer twee KSH-lokaties bijgekomen, maar inmiddels zijn er weer twee KSH-lokaties bijgekomen, zodat het totaal weer op tien is gebracht. Een rekensommetje leert dat de AVEBE na de KSH-overname op vijf overblijvende produktielokatles zou. moeten uitkomen. Het onderzoek ln de komende twee Jaar zal zich er o.m. ook op richten of dit aantal toch nog verder moet worden ingekrompen. De campagnetij d van de aardappel- verwerking ln de herfst zou dan moe ten worden verlengd om de afgeno men aardappelen toch te kunnen ver werken. Arbeidsplaatsen hoeft dit volgens de directie niet te kosten, omdat dan zal worden overgegaan op continu-draaien. Bij alle moeilijkheden komt ook nog dat er een overcapaciteit op de Euro pese zetmeelmarkt is. AVEBE ver wacht dat dit zal lelden tot een sane ring van de Europese zetmeellndus- trie. Ook AVEBE is vorig Jaar blijven zitten met 100.000 ton aardappelen. Men probeert nieuwe afzetgebieden te vinden. Het toch al wereldwijd werkende con-« cem zal o.m. een verkoopvestiging ln Singapore stichten voor de markt in het Verre Oosten. De wijze waarop ln de komende Jaren de EO-zetmeelre- geling wordt aangepast zal eveneens van grote invloed zijn op het AVEBE- resultaat. VEG-Gasinstituut: Steenkoolgas moet snel in produktie APELDOORN Het VEG-Gaslnstl- tuut, de gezamenlijk onderzoek dienst van de Nederlandse gasbedrij ven, vindt dat zo spoedig mogelijk moet worden begonnen met de pro duktie van gas uit steenkool met een lagere verbrandingswaarde. De ach tergrond van deze aanbeveling is de verwachting dat in toenemende mate aardgas van een andere kwaliteit dan het Groningse gas zal worden aange boden. Als er geen maatregelen worden ge nomen, zo denkt het Gasinstituut, dan moeten te zijner tijd alle gastoes- tellen worden omgebouwd. Dit komt doordat de verbrandingswaarde van gas dat niet uit Groningen komt over het algemeen hoger ligt dat bij voor beeld Noordzeegas. Door die gassoor ten te vermengen met een gas van een lagere verbrandingswaarde, zoals steenkoolgas, zou precies de juiste „melange" ontstaan, waardoor de be staande distributiekanalen in ge bruik kunnen blijven. t Het VEG-Gasinstituut kondigt ver der een studie aan over de techni sche, economische, milieutechnische en financiële vraagstukken die aan het gebruik van steenkoolgas zijn verbonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 17