John Bröcheler laat met
Thijl de zaal exploderen
Handel-opera als
hors d'oeuvre
Pianist Curtis Clark:
spannend musiceren
Wij zijn de mijnwerkers van de vocale kunst
Enquête: VARA
bevorderde op
30 april rellen
Verrassend werk van
Russische avant-gardist
Popdagen
KLM wil vijfi
Schipholbaan
Nieuwe boeki
DONDERDAG 19 JUNI 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
i
door Franz Straatman
AMSTERDAM Als er iets in dit Holland Festival is bewezen, dan wel dat Nederlandstalige
opera heel goed kan. Dat we in staat zijn die rollen uitstekend te bezetten met voortreffelijke
zangers van eigen bodem. Zelfs als er twee Nederlandse opera's tegelijk op de planken worden
gezet: De Aap van Peter Schat en Thijl van Jan van Gilse.
In beide zingt een Bröcheler: Joep als
de monnik Sandy in Aap en zijn wat
oudere neef John als titelrolzanger in
Thijl. Limburgers, van 't uiterste pun
tje: Vaals Bomen van kerels met
dijken van stemmen; fraaie bas-bari
tons. Er blijkt heel wat gezongen te
worden in de familie. De vader van
John is deze zomer vijftig jaar lid van
het kerkkoor; 'n gezamenlijke oom
glorieerde op de Duitse planken, t
Zijn allemaal baritons, behalve als ze
gedronken hebben: dan worden 't hel
dentenoren." zegt John Bröcheler.
De rollende lach die daarop volgt,
bevestigt het beeld dat wij Hollan
ders van Limburers hebben: joviaal,
hartelijk, van een kleurrijke tongriem
gesneden.
Voor de rol van Thijl is de 35-jarige
John Bröcheler 'n ideale bezetting
gebleken. De extreem zware partij
(„ik verlies per voorstelling l'/j liter
zweet") doorstaat hij met glans. Dat
stemt hem tot tevredenheid aan het
begin van 'n internationale carrière
„Thijl is heel belangrijk voor mij: dat
je voelt dat je dit aankunt."
Bij de Nederlandse Opera Stichting
bewees hij overigens kort geleden al
van bijzonder kaliber te zijn toen hij
de titelrol in Mozarts Don Giovanni
zong. In het buitenland, vooral in de
Verenigde Staten, wordt er hard aan
hem getrokken. In New York heeft hij
tot 1983 een vast contract bij de City
Opera, waar de beroemde sopraan
Beverly Sills tegenwoordig de leiding
heeft. Maar niet alleen opera boeit
Bröcheler. Ook het lied behoort tot
zijn werkterrein („in mijn opleiding
bij Leo Ketelaars in Maastricht het
belangrijkste onderdeel geweest")
wat de uitstekende tekstvoordracht
in Thijl verklaard, en het oratorium.
..Ik behoor tot de groep waar Hel-
muth Rilling de Cantates van Bach
mee op de plaat vastlegt. Dat is fijn
werken. In Nederland kijkt men ver
baasd op; 'n opera-zanger die liederen
doet. cantates zingt Hier wordt zo in
hokjes gedacht. Waarom? Het is je
vak en dat moet je zo wijd mogelijk
beheersen en uitoefenen
Zachte g
John Bröcheler als Thijl had ook het
voordeel dat deze Vlaamse held in
tongval zuidelijk gelocaliseerd kon
worden. Hoe bevalt het eigenlijk:
zingen in het Nederlands?
„Ik heb er geen problemen mee. Het
gaat erom of je zangtechnisch goed
toegerust bent. In de opleiding wordt
alle aandacht geschonken aan Ro
maanse en Germaanse talen. Het eni
ge wat ik als zuiderling voel, is 'n
zekere beklemming om die zachte g
goed naar voren te brengen, naar een
harde g. Dat je de r duidelijker moet
laten rollen dan je gewend bent. De L
is in het normale Nederlands veel
dikker. Ik heb natuurlijk het excuus
dat Thijl wat betreft spraakklank-
kleur veel dichter bij het Limburgs
staat dan bij het Hollands. Het groot
ste probleem wordt echter opgewor
pen door de dikke instrumentatie in
het orkest, waardoor ik heel bewust
met die medeklinkers moet omsprin
gen. Het is wel 'n feit dat je op opera
in vreemde talen beter bent voorbe
reid in je opleiding. Bij 't Nederlands
ontbreekt die coaching, ook in de
voorbereiding van zo'n opera als
Thijl."
Bröcheler bevestigt de constatering
dat Nederlands zich wel degelijk heel
goed leent voor vocale kunst. „Een
opera-componist, als hij het goed
doet, gaat uit van de kwaliteiten van
de taal. Van Gilse heeft dat ook ge
daan. Liefde; de ie is prachtig te zin
gen. Een woord als appelaars, 'n hele
boel aa's zingt uitstekend. Slaet op
den trommels (Bröcheler laat de r
voorwaardelijk rollen) is een ideale
zin. Het is waarschijnlijk een typisch
Nederlands trekje om wat uit het
buitenland komt belangrijker, beter
te vinden."
Zou u Italiaanse opera's in het Ne
derlands willen zingen, omwille van
de volgbaarheid, zoals in België nog
al eens gebeurt?
Neen. Je moet de taal gebruiken
waarin een componist gecomponeerd
heeft. Alleen als het een onbekend
werk betreft, of 'n stuk in een taal die
veraf staat, zoals het Tsjechisch, dan
kan ik me voorstellen dat een opera-
directeur zegt: dat stuk doen we in
het Nederlands. In Amerika gebeurt
dat heel veel. Falstaff van Verdi in
het Engels. Maar ik zou het onzin
vinden om zulke bekende dingen als
Le nozze di Figaro of Don Giovanni in
het Nederlands te doen."
Geen nadeel
Het blijkt eerder een voordeel dan
een nadeel te zijn om als eerste een
nieuwe rol op het toneel te brengen.
„Je kunt inderdaad niet op een voor
beeld, een plaat terugvallen; je moet
je eigen pad vinden. Maar je voelt je
ook minder belast dan bij 'n Don
Giovanni die ik ook voor het eerst
zong, maar die al eindeloos vaak door
anderen is gemaakt, al zo veel keer op
plaat is vastgelegd. Dan weet je dat
de kenners zitten te wachten op de
moeilijke plekken in de trant van:
zou hij het daar goed doen; is-ie beter
of minder dan collega X in uitvoering
IJ. Zijn ervaring is dat ik altijd het
meeste succes haal in rollen die ik als
eerste uitvoerende zing. Avant-garde
stukken van Kagel en Pousseur in de
Berliner Festwochen bijvoorbeeld, of
onlangs in 'n nieuwe opera van Me-
notti in New York."
In kritieken op de opera Thijl werd
gewezen op de holle, pathische effec
ten, met name „het schuttersstuk"
aan het einde van het tweede bedrijf.
Thijl als nationale volksheld. Kennen
we die gevoelens nog wel? Met enige
verbazing kijkt Bröcheler me aan.
„Kijk maar eens naar de gebeurtenis
sen rond de inhuldiging van de konin
gin, wat die aan gevoelens hebben
opgeroepen bij de mensen. Dan kie
zen de meesten voor het koningshuis.
Dat zijn ook nationale gevoelens. De
opera's van Verdi: haal daar eens de
nationale gevoelens uit, de geest van
de revolutie, dan hou Je niet veel over.
Misschien ben ik daar Limburger
voor om er geen problemen in te zien.
Bij ons leven die schutterijen nog;
vorige weekeinde werden de schut
tersfeesten gehouden: trommels, uni
formen, vaandels. Prachtie!"
„Een stuk ijdelheid als zanger speelt
natuurlijk ook mee in de beoordeling
van Thijl. Als je zo'n rol mag zingen,
weet je van te voren: daarmee laten
we de zaal exploderen. En dat ge
beurt ook. Met Henk Smit, de Lamme
Goedzak, zitten we samen te grappen
in de kleedkamer. Slaet op den trom-
mele in het Russisch! Hoe zou er in de
pers zijn gereageerd als dit werk uit
een oosteuropees land afkomstig
was?"
Mijnwerkers
Die vraagstelling woelt bij John Brö
cheler in dezelfde adem de hartekreet
los: „Waar was het publiek! Toch
John Bröcheler, met gladgeschoren kin. Voor Thijl moest zijn
zware zwarte baard eraf. „Ik zag er te Spaans uit. Maar na de laatste
voorstelling laat ik hem weer groeien".
Foto: Lex van Rossen
kippehok met één wasbak! En de
mensen maar denken: oh, opera, gla
mour. Je moet er eens achter kijken.
Ik wil niet klagen, maar we zijn wel de
mijnwerkers van de vocale kunst. En
dan moet zo'n nieuw, veeleisend en
grootbezet werk ook nog binnen vijf
weken voorbereid worden. Arme re
gisseur. Het mag een wonder heten
dat Thijl nog zo goed terecht is ge
komen".
Morgenavond de laatste voorstelling
in de Stadsschouwburg Utrecht.
triest dat hij de première van 'n Ne
derlands werk in dat grote Circus
theater zo weinig mensen waren.
Waar bleven de autoriteiten? Voor de
wereldpremière van zo'n geweldige
Nederlandse opera. Dan zou je toch
de koningin verwachten, op zijn
minst de minister van CRM. Ik vind
het heel juist dat daar in Trouw op
gewezen is in de recensie. De autori
teiten hadden dan gelijk kunnen zien,
hoe verschrikkelijk we daar in de
kleedkamers gepropt zaten: met drie
hoofdrolspelers in een ruimte als een
door Franz Straatman
UTRECHT Een loopplankier zoals bij modeshows wordt
gebruikt, omkadert aan vier zijden het Harlekijn Barok
Orkest. De sopraan Marjanne Kweksilber en de mannelijke
alt René Jacobs wandelen er. steeds in andere, oogverblinden
de kostuums (ontwerp Rudolf Corens) overheen. Omdat zij
tijdens hun elegante gang met barokke gestiek, ingestudeerd
door regisseur Eddy Habbema, schitterend zingen, is het
duidelijk dat men dinsdagavond in het Utrechtse Muziekcen
trum Vredenburg niet keek naar een historische Holland-
Festivalmodeshow, maar naar een opera.
Een opera die overigens niet bestaat.
Ton Koopman, het orkest leidend
met stuwende armgebaren en af en
toe meespelend op het klavecimbel,
vlooide zo'n veertig opera's van Hfin-
del door en selecteerde fragmenten
uit tien werkstukken. Hij voegde de
aria's, duetten en orkesttussenspelen
naar sfeer en inhoud samen tot een
zogenaamde pasticcio, zeg maar een
hors d'oeuvre van de mooiste en lek
kerste hapjes uit H&ndel. Een idee
dat voor het eerst werd uitgewerkt in
de zeventiende eeuw in Napels en in
de achttiende eeuw in heel Europa
tot een populair zangvermaak uit
groeide
Enig bezwaar tegen het geheel: nau
welijks afwisseling in stemhoogten.
want Koopman koos alleen stukken
voor sopraan en/of alt. En juist die
afwisseling is het aardige van een
avond opera. Na^de pauze is dit plak-
en-knipprodukt op zijn best, omdat
in het tweede deel bijna alle stukken
Speciaal vandaag
„Een arme miljonair" is een
amusante speelfilm, met Gre
gory Peck in de hoofdrol. Een
Amerikaanse zeeman in Lon
den krijgt onverwacht een
cheque van een miljoen in han
den. Dat heeft hij louter en
alleen te danken aan een wed
denschap van twee exentrieke
miljonairs over het effect van
zo'n gebaar.
Ned. 1/19.05
Holland Festival Poexie
in het park- een registratie van
Poetry International dat zon
dag in Rotterdam is gehouden
speciaal voor al die buiten
landse minderheidsgroepen
die in het industriële Rotter
dam en het Rijnmondgebied
hun bijdrage leveren aan onze
Nederlandse economie.
Ned. 1/22.10
Onder de titel Hollywood
wordt een documentaireserie
gewijd aan de Amerikaanse
stomme film. In de eerste afle
vering gaat het over „The
great train robbery" uit 1903.
Brt. 1/21.50
De AVRO zendt de hele dag
programma's uit waar bet on
derwerp Rusland als een rode
draad doorheen loopt Vanaf
Hilv. 2/7.20
afkomstig zijn uit Handels meester
werk Julius Caesar. Muzikaal opwin
dend met heerlijke soli voor hoorn,
trompetten, paukegeroffel, allemaal
op originele, zeer vaardig bespeelde
instrumenten. Het orkest klinkt voor
treffelijk, de strijkers voelen zich in
Handel zo te horen meer thuis dan in
Rameau. René Jacobs zingt erbij als
een vocale klaroen. Vanavond te ge
nieten in Den Haag en morgenavond
in Rotterdam.
Van onze radio- en. tv-redactie
DEN HAAG Dat de Eqdio-uitzen-
dingen van de VARA samen met Ra-
dio/Stad-amsterdam op 30 april de
rellen in Amsterdam bevorderd heb
ben is de mening van ruim de helft (58
procent) van de ondervraagden in een
landelijke enquête van het NIPO in
de tweede helft van mei. Het onder
zoek werd gehouden onder 1028 men
sen van achttien jaar en ouder. Dat er
geen opruiende werking van de radio
is uitgegaan vind 42 procent.
Ais gevolg van de gebeurtenissen op
30 april is een discussie over de pers
vrijheid op gang gekomen. De vraag
in de NIPO-steekproef „Vind u dat
radio en televisie altijd geheel vrij
moeten zijn om uit te zenden wat ze
willen en wanneer ze maar willen?"
werd door een meerderheid (52 pro
cent) beantwoord met „nee".
Algehele vrijheid wordt' bepleit door
44 procent, terwijl vier procent geen
oordeel heeft. Van degenen die vin
den dat er een stimulerende werking
van de radio-uitzending is uitgegaan
is 67 procent van mening dat er be
perking van uitzendvrijheid moet
zijn Van de groep die daar anders
over denkt vindt 65 procent dat er
volledige vrijheid moet zijn.
De meeste afkeuring van het VARA-
programma wordt gevonden in krin
gen van de WD (68 procent), CDA
(zestig procent) en D'66 (41 procent).
Van de PvdA-stemmers is dertig pro
cent het niet eens geweest met de
uitzending. De helft daar weer van
gelooft dat er geen invloed op de
rellen is uitgegaan Deze percentages
zijn veel lager bij de overige politieke
richtingen
De onvrede met het programma loopt
ook op met het klimmen der jaren
Bij de Jongeren (tot 24 jaar) is 47
procent tevreden, bij de volgende
groep (tot 34 Jaar) is dat nog veertig
procent. Daarna is er een ommezwaai
en klimmen de percentages mensen
die het niet eens waren met de uitzen
ding van 46 procent (tot 44 jaar) naar
55 procent (ouder dan 65 jaar)
door Frits Lagerwerff
AMSTERDAM Wat New York City is in de Verenigde
Staten, is Amsterdam in West-Europa, namelijk het absolute
centrum voor jazz en geïmproviseerde muziek. In deze hoofd
steden zijn naar verhouding meer speelmogelijkheden en
musici, ontstaan nieuwe trends en trekken muzikale ontwik
kelingen een grotere publieke en publicitaire aandacht dan
elders.
René Jacobs (links) als Julius Caesar hand in hand met Marjanne
(Cleopatra) Kweksilber.
Zo kent Amsterdam naast vele loka
len waar te hooi en te gras aan jazz
gedaan wordt drie aparte, full-time
jazzclubs. De Joseph Lam is er voor
dixieland en swing, het BIM-Huis
voor Jong talent en eigentijdse ge
ïmproviseerde muziek en de De
Kroeg voor jazz en aan improvisatie
verwante muziek, zoals salsa. In dit
laatste etablissement aan de Lijn
baansgracht concerteerden de afgelo
pen dagen de groepen van twee in
Nederland bekende Amerikanen, na
melijk pianist Curtis Clark en saxofo
nist Sandy Mosse.
De Kroeg is vooral door ouderen mu
zikanten afgeschilderd als een ideaal
podium. Hier kan worden gejamd,
foto jaap pieper hier wordt een link gelegd naar de
door Ralph Degens
ROTTERDAM Een avondje van eên personeelsvereniging
wanneer iedereen thuis naar het voetbal op de buis zit te
kijken. Daar begon het jubileumconcert van het 25-jarige
Nederlands Kamerorkest dinsdag in De Doelen na de pauze
op te lijken door het optreden van cabaretier Fons Jansen.
Die best aardige grapjes op de ellende van het orkestenbestel
had bedacht („in Rotterdam hebben ze wel de doelen maar
geen middelen" en „Gardeniers is net een geigenteller") en die
met veel andere muzikale zaken spits de draak stak, maar die
ondanks zijn muzikaal aanpassingsvermogen toch in dit
programma niet op zijn plaats was.
Zijn kwaliteiten komen in een volbe-
zette ruimte beter tot hun recht, net
als die van de muziek. Door de te
lange nagalm in de zeer slecht bezette
grote zaal liepen de zaken nogal eens
door elkaar.
Er was overigens een opmerkelijk in
teressant programma, met een door
Gido Kremer charmant en met ver
fijnde toon gespeelde Polonaise voor
viool en orkest van Schubert, een
goed afgewerkte vertolking van Mo
zarts Haffner-symfonie en twee pre
mières: het Concerto Grosso voor
twee vioien, klavecimbel en Strijkers
van Alfred Schnittke, en Styx van
André Douw. Bij de naam Schnittke
zou je een concert uit de Duitse ba-
roktijd verwachten, maar het is een
soort parodie daarop van een voor
aanstaand vertegenwoordiger van de
huidige Russische avant-garde.
Canon-vorm
Een van de kenmerken van het ka
rakter van zijn manier van parodië
ren is, dacht ik, het veelvuldig toepas
sen van de canon-vorm waarbij de
stemmen elkaar als het ware „op de
voet" volgen, vaak met hoogtever
schillen van maar een halve of een
kwart toon. Daar tussendoor vlecht
hij dan passages met een aan Corelli
herinnerende thematiek en het eerste
van de zes onderdelen is een geheel
tonale Preludio waarin hij een volks
melodietje op een gedeeltelijk (in het
hoge register) met houten en metalen
blokjes tussen de snaren „geprepa
reerde" piano laat spelen
Zowel de twee solopartijen als die
van de 21 strijkers zijn uitermate
virtuoos behandeld, en het geheel
met een bescheiden elektrisch ver
sterkt klavecimbel heeft een voort
durend boeiende contrastwerking
van mysterieus wervelende klankvel
den en beweeglijk open lijnenspel.
Hoewel af en toe hoorbaar was dat
niet alles in dit uitermate moeilijk te
realiseren werk precies ging zoals het
moest gaan, werd het dank zij de
meeslepende vertolkingen van de so
lopartijen door Gidon Kremer en
Jean Jacques Kantorow (concert
meester van het Kamerorkest) en het
bewonderenswaardige spel van het
ensemble onder An toni Ros-Marba,
het hoogtepunt van dit programma.
Dat was geopend met de eerste uit
voering van Styx voor hobo, althobo,
twee hoorns en strijkers van de 29-
jarige Nederlander André Douw, een
opdrachtwerk voor het jubilerende
orkest, dat de weinige opmerkelijke
kwaliteiten van dit eerste orkestwerk
van Douw met veel toewijding naar
voren bracht.
Dit programma in het Holland Festi
val wordt nog vanavond in Utrecht
(Vredenburg), vrijdagavond in Am
sterdam (Concertgebouw, met uitzen
ding door de NOS op Hilversum 2) en
zaterdag In Arnhem (Musis Sacrum)
gespeeld.
Popfestivals
Eendaagse popfestivals maken
de laatste jaren een ongekende
bloei door. De formule van Lo-
chem en Geleen heeft veel re
gionale initiatieven tot gevolg
gehad met kleine, maar aan
trekkelijke festivals. Zo wor
den er aanstaande zaterdag
twee gehouden in Winsum (Gr.)
en Heiloo, respectievelijk on
der de namen Pluu-Pop en
Bukpop '80. genoemd naar de
organiserende jongerencentra.
In Winsum spelen vanaf 13 uur
The Meteors, Lancee, Sinceros,
Turbo, The Headboys en Fi-
scher-Z. 's Avonds zal deze
laatste ook in Heiloo te horen
zijn, nadat The New Adventu
res, Rousers, Urban Heroes en
Carlsberg hebben opgetreden.
Volgende week zaterdag begint
om 11 uur in Veenendaal Zo-
merpop 1980 met The Original
Mirrors, The Cure, Lake, Nor-
maai. Massada en Vitesse.
Led Zeppelin
Na enkele jaren onderbreking
heeft de meest succesvolle
hardrockformatie Led Zeppe
lin zich opnieuw geformeerd
De „tweede carrière" komt ech
ter minder goed van de grond
maar hun naam zal deson
danks voldoende aantrek
kingskracht bezitten om Ahoy
overmorgen geheel uit te ver
kopen.
Bob Marley
Voor Marley die maandag
avond 23 Juni eveneens Ahoy
aandoet zal dat geheel geen
problemen geven. Hij was de
gene die voor de doorbraak van
de reggae zorgde en met zijn
concerten voor legendarische
gebeurtenissen wist te zorgen.
Headboys
Een Engelse new wave forma
tie die begin dit jaar tijdens
haar Nederlandse debuut veel
indruk wist te maken. Te zien
in Ekslt-Rotterdam (20), Win
sum (21) en de Glgant-Apel-
doorn (22).
Swinger
Sandy Mosse is een tenorsaxofonist
die in de orkesten van Woody Her
man, Lee Konitz en Dizzy Gillespie
heeft gespeeld en die met ontelbare
Nederlandse bebop-musicl samen
werkte. Hij is een swinger la Al
Cohn en Zoot Sims, blazers die na
Dexter Gordon en Sonny Rollins ge
polijste. thematische improvisaties
speelden Mosse musiceerde in De
Kroeg met zijn eigen trio en een jonge
collega. David Beecroft. Deze saxofo
nisten maakten van hun hart welis
waar geen moordkuil, zij waren tech
nisch in grootste vorm, maar hun
ideeën waren weinig sprankelend.
Daarbij kwam dat deze chorussen-
breiers door de ritmesectie tamelijk
onverschillig werden begeleid. Zo
kwam routineuze muziek tot stand,
voorspelbaar en enigszins gezapig
met hier en daar een uitschieter zoals
Quincy .Jones' Jones Speech in laag
tempo uitgevoerd.
Programma's voc,
donderdag 19 jur i
AMSTERDAM. Mlckery (20
uur): Humboldt's Current. U 1
versiteitstheater (20.30 uur):
ontdekking. Stadsschouwbi
(20.15 uur): Nederlands Dj
theater. Carré (20.15 uur);
Nationale Ballet.
DEN HAAG. Koninklijk Co
servatorium (20.15 uur):
HSndel Pasticcio. Haagse 7
ren (19 uur): Beiaardconce
Koninklijke Schouwbui
(19.30 uur, met busvervoer): z
mergasten. HOT (20.30
Jozef van den Berg.
ROTTERDAM. De Doek
(Grote zaal, 20.15 uur): Rott<
damse Philharmonisch Orkes
De Doelen (Kleine zaal, 20.1
uur): Poetry Internationa
Schouwburg (20.15 uur): Stutl
garter Ballet II. Museum Boy
mans-van Beuningen (20.3
uur): Nieuwe vormen van be*t
ging/dans Ib.
UTRECHT. Muziekcentm
Vredenburg (20.15 uur): Neda
lands Kamerorkest. Centrum
Hoogt (20.30 uur): Nieuwe vor
men van beweging/dans m
MIDDELBURG. Kuypt»
poort (20.30 uur): Nieuwe va
men van beweging/dans H.
Muziektheater
Morgenavond wordt in hi
paviljoen van Huize Queekl»
ven in Breukelen een tw
muziektheaterstukken uitr-i
voerd die het resultaat zijnn
een trainingscursus die varia!!
juni bij deze instelling is gat)
ven. Op de cursus konden co#
ponisten. instrumentalist
zangers, dansers en acteurs
kaar ontmoeten met de bed
ling om de traditionele gren
van de diverse genres van p<
umkunsten te verruimen en
creativiteit van jonge kunj
naars te stimuleren. Er hebt*
in totaal dertig kunstenaars)
15 landen aan deelgenomen.
Op het programma staat eq
compositie van Akin Euba u]
Nigeria, Chaka getiteld, gt
schreven naar een gedicht vac
Leopold Senghor. Van Beraap
van den Boogaard wordt Dew
drop (dauwdróp) gebracht, dal
gebaseerd is op een sprookjtl
De uitvoering, die om 15 uil
begint en gratis toegankellfi
is. wil een openbare demoB|
stratie zijn waarbij, ook yer
schillende vormén van de wet
ken in hun ontwikkeling tij
dens de afgelopen weken wa*
den getoond.
Black Arts beweging en Je krijgt naar
behoren betaald. De lokaal is onlangs
in andere handen overgegaan, met
als consequentie dat de donkere wan
den met affiches veranderd zijn in
lichte, harde vlakken met fluoriseren-
de wandschilderingen. Maar behalve
dit aan de new wave aangepaste inte
rieur is alles bij het oude gebleven, zo
ook de akoestiek waarin drums veelal
te hard doorklinken.
Curtis Clark maakte er ondanks die
handicap een plaatopname voor het
Duitse label Circle Records; hij had
voor de gelegenheid een combinatie
gevormd met de Zuidafrikaanse con
trabassist Henry Miller en slagwerker
Martin van Duynhoven. Dit leverde
een avond spannend musiceren op,
alleen al door de afgronden waar
langs dit trio balanceerde. Clark is
een pianist met een grote gave voor
verfijnde harmonie en melodische lij
nen, maar zijn spel is enigszins fleg
matiek van aard. Hij speelt dan ook
graag samen met musici die een alge-,
wogen gevoel voor timing hebben.
Duetten met altsaxofonist Nardie
Dedman waren vroeger zo bevredi
gend omdat deze blazer een rostvast
gevoel voor swing heeft.
Notenvreter
Nu was Harry Miller vanwege die
kwaliteit aangetrokken, een noten-
vreter met een duidelijke accentvoe
ring die het pad effende voor de crea
tieve opzetten van Clark en de impul
sieve aanvullingen van de geïnspi
reerde Van Duynhoven. Hoewel het
lastige karwei door de begeleiders op
meer dan competente wijze geklaard
werd, lijkt Curtis Clark bij uitstek
een pianist die solo-concerten aan
kan. Daarin kan hij zijn vanzelfspre
kende vloeiende composities spelen
zoals hij zelf wil zonder dat de beat
door anderen moet worden aange
geven
Een andere mogelijkheid is een uit
stekende ingespeelde, kleine forma
tie. Daartoe heeft Clark Nardy Ded
man uitgenodigd, al is deze saxofo
nist bij gebrek aan werk professio
neel houthakker geworden in de bos
sen aan de Amerikaanse westkust.
1
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De voorkeur vu
KLM gaat uit naar de aanleg van!
vijfde startbaan boven die va
gedraaide vierde. Dit standpunt!
de KLM gisteren gepubliceerd ak
actie op het structuurschema ba\
luchtvaartterreinen van de overt
De mening van de KLM over:
structuurschema komt overeen I
die van de NV Luchthaven Schijl
Beide bepleiten al jaren de aai
van die bewuste vijfde baan. D
naast vragen zij aan de overhejdl
dacht voor de bouw van rite
woongebieden rond de luchthi
voor het toenemende aantal werl
mers en voor een verbetering val
infrastructuur rond Schiphol. HI«
wordt gedacht aan een snelle aai
van de A22-Zuid en de aanslui
van de Schipholspoorlijn op het
delijke spoorwegnet.
De conclusie die getrokken kan i
den uit een onderzoek van hét Ni
naai Lucht- en Ruimtevaart Lab
torium is dat de vijfde baan it
toekomst de beste oplossing is i
de geluidshinderproblematiek. D
naast is de KLM van mening dat
vijfde baan tevens noodzakelijk
het dreigende capaciteitstekorl
1995 te voorkomen en om te vera
ren dat Schiphol ook na het jaar!
als nationale luchthaven kan blij
fungeren
Complete barbecue-gids, met w
ten van A. Hoogeweegen. Uitg.1
tingh, Laren, 94 blz 9.90
1 vaï
De kleine bron, gedichten
Bolkestein-van Binsbergen.
Callenbach, Nijkerk. 30 blz
2e druk.
Muxiektherapie voor gehandicfl
kinderen, geschreven door P. Nol
en C. Robbins, met een voorwö
van Benjamin Britten vertaald d
R. Cohen. Uitg. Unieboek, Busal
148 blz. 29.50
Voortekenen en bijgeloof, alti
tisch gerangschikt door P. Wafl
Uitg. De Kern. Bussum (220 bï
22.50). Van dezelfde uitgeverij
Meer kilometers uit een liter, Vat
Sikorsky en P. Fokker. Een gids v
de automobilist met ruim 200 tip»
brandstof te besparen. (100 W
16.50) en Schaduw van de
roman van M. M. Rate (642 bq
39.50)
Beginselen van beleidsontwtt
ling, door G. Kuypers. deel A: bsj
theorie, deel B: praktische method
Uitg. Coutinho, Muiderberg- reap
en 395 blz. Prijs per deel 40 guk*