Schmidt in de pas
net bondgenoten
Hoessein laat zich
nog niet ompraten
Moedige broederstrijd in
Afghaanse regeringspartij
'Joegoslaven' nog kleine minderheid in Joegoslavië
Spaanse chauffeurs
blokkeren grenspost
Chef Revolutionaire
Garde neemt ontslag
Rebellen op Hebriden
weren onderhandelaars
;eun voor gesprek met Breznjew'
Na aanval Franse boeren
nazi s
ïochten niet
s imonstreren
'Russencircuit' in
luchtverdediging
van VS opgespoord
Na kritiek van Khomeini
Militaire chef
VS blijft aan
India beschuldigt
'buitenlanders' van
bloedbad Tripoera
Britse kruisraketten
in omgeving Londen
JSDAG 18 JUNI 1980
BUfTENLAND
TROUW/KWARTET RHS 7
(JN (AP, Reuter, AFP) De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt zal, als hij eind
maand gaat praten met de Russische leider Leonid Breznjew, in de pas blijven lopen met
grienden en bondgenoten van de Bondsrepubliek. Dat heeft hij gisteren in de Bondsdag
lelijk gemaakt in een toespraak ter gelegenheid van de „Dag van de Duitse eenheid",
■steld ter herinnering aan de opstand in Oost-Berlijn op 17 juni 1953.
LONDEN (Keuter,
AFP) De Britse rege
ring heeft gisteren de
Russische ambassa
deur in Londen op het
matje geroepen in ver
band met moeilijkhe
den die Britse bezoe
kers sinds het begin
van dit jaar hebben on
dervonden in de Sow
jet-Unie. Vier toeristen
zijn vooral op de Russi
sche luchthavens las
tig- en zelfs aangeval
len „in omstandighe
den die sterk de indruk
wekken dat de aanval
len niet toevallig
waren".
In zijn onderhoud met
ambassadeur Loenkow
Londen laakt
actie Russen
tegen Britten
herinnerde ondermi
nister Peter Blaker er
aan dat het aantal ge
vallen van intimidatie
van Britse toeristen
groeit en dat daarbij
gebruik wordt ge
maakt van onderzoe
ken, ondervragen en
soms fotograferen.
Vooral Britten die had
den gesproken met
Russische burgers tij
dens hun bezoek aan de
Sowjet-Unie werden
het slachtoffer. De
Britse regering wil dat
aan dit soort zaken een
einde komt en dat er
een volledig onderzoek
komt naar wat er in het
verleden is gebeurd.
Het Britse protest is
met name geuit met het
oog op bezoeken van
Russen aan de Sowjet-
Unie ten tijde van de
Olympische Spelen. De
gebeurtenissen geven
aan, aldus een Britse
functionaris, hoever de
Russen willen gaan om
te vermijden dat het
tot contacten komt tus
sen westerse bezoekers
en gewone Russische
mensen.
LA JUNQUERA (Reuter, AFP) Boze Spaanse vrachtwagen
chauffeurs hebben gisteren de grenspost La Junquera oo de
weg naar Frankrijk geblokkeerd. De blokkade was een reactie
op de aanval van boze Franse boeren op Spaanse vrachtwa
gens, waarbij maandag tien voertuigen in vlammen opgingen.
Ndt zei dat de Duitsers een „spe-
plicht" hebben om „iedere mo
eheid te benutten" om bij te dra-
ian de vrede in Europa. Of het
^Êk aan Moskou een opening zou
ireren om crises op te lossen kon
egeringsleider niet voorspellen,
hij wist wel dat alle Duitsers als
geen ander volk in Europa scha-
óuden ondervinden van een ver
ging van de internationale span
en.
ondskanselier meldde niet of hij
eiding in het Kremlin specifieke
stellen zal doen. Hij heeft on-
s opnieuw bepleit dat de NAVO
jiet Waifschau Pact drie jaar lang
Hisg .Q van: het plaatsen van nieuwe
nil ïellange-afstandsraketten in Eu-
Tpm zo de gelegenheid te schep-
voor ónderhandelingen. De Ame-
anse regering heeft hiertegen
>rp stelling genomen en het als
verzwakking van het Atlantische
^genootschap veroordeeld.
Ig6tf: andag nog zei Hodding Carter, de
-der van het Amerikaanse
van buitenlandse zaken
zo'n „bevriezing" de situatie in
Jjid hield die de NAVO juist wilde
I* ««en.
M
:p
oortzetting
je besprekingen in Moskou zullen,
is ie Westduitse regeringsleider,
reen uitgebreide voortzetting zijn van
^^"^rèle besprekingen op het
niveau zoals die in Belgrado
jde begrafenis van Tito We-
tussen vertegenwoordigers
ierika, Rusland, Engeland en
5en
Frankrijk en in Warschau de
ontmoeting Giscard-Breznjew zijn
gehouden. „Wij zullen duidelijk en
open praten over de gevaren die de
wereldvrede bedreigen en over de
oorzaken, met natuurlijk in het bij
zonder de kwestie-Afghanistan, en
over de Eurostrategische raketbewa
pening van de Sowet-Unie", aldus
Schmidt. Al praat hij slechts namens
de Bondsrepubliek hij zal dit doen
„volgens de lijn, waarover wij met
onze vrienden en bondgenoten heb
ben overlegd en die we samen hebben
uitgestippeld. We hebben hun steun".
Onder applaus van de Bondsdag ver
klaarde Schmidt dat hij op de Euro
top van vorige week in Venetië heeft
gesteld dat er grenzen zijn aan de
bijdrage van West-Duitsland aan de
Europese schatkist. Als er geen bete
re verdeling van de lasten kan wor
den afgesproken, dan zal er een pla
fond moeten komen voor het nettobe
drag dat de landen van de EG aan
„Brussel" afdragen en volgens
Schmidt was gebleken dat hij niet de
enige is die daar zo over denkt. Hij
liet doorschemeren dat het om
Frankrijk en Engeland ging. Daar
Schmidt de bijdrageregeling niet wil
veranderen, zal er gekort moet wor
den op de landbouwuitgaven omdat
die anders spoedig de hele schatkist
zullen opslokken.
WASHINGTON (AP) Onderzoek
van het Noordamerikaanse luchtver
dedigingscommando heeft „met gro
te betrouwbaarheid" aangetoond dat
De blokkade, die gisteren aan het
eind van de middag werd opgeheven,
zorgde voor grote opstoppingen in de
grensplaats. Volgens grensfunctiona-
rissen stonden aan beide zijden van
de grens in totaal ongeveer duizend
Franse vrachtwagens te wachten,
voor een groot deel met een bederfe
lijke lading. Ook het toeristenver
keer, dat voor het grootste deel via
deze weg Spanje binnenkomt, onder
vond langdurige vertragingen.
De Spaanse chauffeurs blokkeerden
de grens met hun vrachtwagens, na
dat Franse boeren ln de buurt van
Perplgnan tien volbeladen Spaanse
wagens hadden aangehouden en ver
volgens in brand gestoken. De boeren
protesteerden tegen de goedkope im
port van landbouwgewassen uit
Spanje, waardoor hun eigen bestaan
in gevaar komt.
Konvooi
De Spaanse minister van buitenland
se zaken Oreja heeft bij de Franse
ambassadeur in Madrid geprotes
teerd tegen de gewelddadige actie
van de Franse boeren. Een speciale
anti-terreur brigade van de Franse
politie werd daarna ingeschakeld om
een konvooi van dertig Spaanse
vrachtwagens door Zuid-Frankrijk te
loodsen, daarbij bijgestaan door heli
kopters. Volgens woordvoerders van
het ministerie van buitenlandse za
ken in Madrid nam minister Oreja
met die politiebescherming genoe
gen. De Spaanse chauffeurs vonden
de aangeboden bescherming echter
onvoldoende en hieven de blokkade
pas op, nadat de Franse politie de
toezegging deed ook 's nachts voor
bescherming te zullen zorgen.
Een van de grootste Spaanse organi
saties voor wegtransporteurs oefen
den gisteren in een verklaring scher
pe kritiek uit op de houding van de
Spaanse regering tegenover Frank
rijk, die veel te slap zou zijn. De
wegtransporteurs eisten een vergoe
ding van de schade, die wordt ge
schat op vijf miljoen gulden.
TEHERAN (Reuter, AP) De commandant van de Revolu
tionaire Garde in Iran heeft zijn ontslag ingediend. De com
mandant werd onlangs door president Bani Sadr benoemd en
zijn ontslag wordt gezien als een nieuwe aantasting van de
positie van de president.
het valse alarm voor Russische raket- 'Zelfde doel, verschillende wegen'
ten op 3 en 6 juni veroorzaakt is door
;rco
pi NKFURT (DPA) Westduitse
riteiten hebben gisteren uit vei-
lidsoverwegingen een bijeen-
st verboden van de rechts-radi-
„Nationaldemokratische Partei
tschlands" (NPD) in Phillipsthal
e deelstaat Hessen aan de grens
de DDR. De NPD wilde daar de
sopstand van 1953 in de DDR
stetisen.
EnSple duizenden tegendemonstran-
J ten zorgden er met blokkades op de
straten voor dat maar ongeveer hon
derd NPD-aanhangers de plaats van
bestemming konden bereiken. Onge
veer duizend politiemensen en solda-
van de grenstroepen waren met
•agens en waterkanonnen
Phillipsthal gekomen om bot-
igen tussen beide groepen te voor
men.
rechtbank had aanvankelijk het
eutschlandtreffen" van de NPD
rlaatbaar geacht en het verbod van
tegendemonstratie bevestigd. Ook
Frankfurt kwam het tot demon-
ities tegen de NPD. Ongeveer
100 mensen betoogden tegen het
ofascisme en voor „vrijheid en soci-
gerechtigheid". Aanleiding was de
rutschlandtag" die de rechts-radi-
partij in de stad aan de Main
ie organiseren. De CDU-burge-
ester van Frankfurt heeft de bij
komst hl zijn stad intussen ver-
len.
storing in een micro-elektronische
circuit in de verbindingsapparatuur.
Volgens onderminister van defensie
Gerald Dinneen hadden de officieren
van dienst op sleutelposten snel vast
gesteld dat er niets aan de hand was.
„Wij hebben er vertrouwen in dat we
alle valse alarmen zullen onderschep
pen, hoe die ook ontstaan", aldus
Dinneen. Bovendien wordt de foutop-
sporing in het communicatiesysteem
verbeterd, volgens de onderminister
een „kleine modificatie" die in een
week of twee kan zijn uitgevoerd.
WASHINGTON (AP) De vooratter
van de Amerikaanse chefs van staven
generaal David C. Jones zal niet uit
eigen beweging aftreden als er in no
vember een nieuwe president in het
Witte Huis zal worden gekozen. Die
president zal hem moeten ontslaan,
aldus generaal Jones, naar aanleiding
van een rapport waarin wordt gesteld
dat hij zal aftreden als Ronald Rea
gan in de plaats komt van Jimmy
Carter. Conservatieve Republikeinen
in het Congres hadden gedreigd op
positie tegen Jones te gaan voeren.
De hoogste militair in de VS was
maandag voor een tweede termijn
van twee jaar voorgedragen door de
senaatscommissie voor de strijd
krachten.
WASHINGTON (Reuter, AP, AFP, UPI) President Carter
van Amerika en de Jordaanse koning Hoessein zijn gisteren
hun tweedaagse overleg begonnen met de constatering dat zij
verschillende wegen bewandelen naar hetzelfde doel: vrede in
het Midden Oosten. Niets wijst er daarom op dat Hoessein en
Carter ondanks hun goede betrekkingen elkaar op dit
punt nader zullen komen.
„Er zijn soms verschillen in bande-
ring van de huidige crisis," aldus de
Amerikaanse president „maar we
hebben dat altijd eerlijk onderkend.
Het heeft in ieder geval nooit aan het
fundament geknaagd en de relatie
aangetast die onze landen bindt."
Carter had eind vorige week gezegd
dat hij Hoessein, die hij tweeëneen
half jaar niet had ontmoet, zo snel
mogelijk zou proberen te winnen voor
het Camp David-akkoord maar de
koning toonde zich daartoe gisteren
op geen enkele manier bereid.
President Sadat van Egypte heeft in
Cairo verklaard naar aanleiding van
Hoesseins bezoek aan het Witte Huis:
„Ik hoop dat de koning zich zal herin
neren dat hij het was die mij in Camp
David opbelde en zich bereid ver
klaarde onmiddellijk deel te nemen
LAMABAD (Reuter, AFP) De regering in Afghanistan heeft niet alleen te kampen met
amitische opstandelingen, maar ook in toenemende mate met onrust in rivaliserende
ugels van de regeringspartij. De afgelopen week hebben ruim zeventig functionarissen van
:e partij bij onderlinge twisten het leven verloren.
blijkt uit verslagen, die diploma
gisteren vanuit de Afghaanse
fdstad Kaboel naar Islamabad
ilostan) stuurden. Herhaaldelijk is
sprake van vuurgevechten tussen
en van de regeringspartij, die is
jesplitst in twee vleugels: de Chalq
de Parcham. Daarbij gaat het
estal om een treffen tussen voor-
lige studenten, die de ruggegraat
i het veiligheidsapparaat van de
rtij vormden, en jongeren zonder
eiding. Velen verloren hun werk
en Babrak Karmal, leider van de
rcham, in december met Russische
lp aan het bewind kwam en de
alq-leider, de toenmalige president
bin, verdreef.
esident Karmal heeft geprobeerd
twee vleugels met elkaar te verzoe-
n door Chalq-persoonlijkheden, be
nd om hun trouw aan de Sowjet-
bb, op te nemen in de regering,
'der hen waren zijn plaatsvervan-
r en eerste vice-premier Assadoella
wari en minister van binnenlandse
Ken Sayed Mohammed Goelabzoi.
erdeeldheid
eenheid heeft klaarblijkelijk geen
btd gehouden en de spanningen
"rien de Revolutionaire Raad (het
Dinet) zijn ontaard in handgemeen
^straat in de grote steden en heb-
fj geleid tot verdeeldheid in de
'jgsmacht. De meest hoge officie-
J hierin zijn Chalqi. Begin juni ver
aarden de diplomaten uit het wes-
dat, de commandanten van de
?n tegeronderdelen rondom Ka-
aei hadden geweigerd hun bevel
ii!L «eeven aan nieuwe officieren,
Parchami. Volgens berichten
die uit Afghanistan verzetleiders in
Pakistan hebben bereikt, komen in
de andere grote steden van Afghanis
tan, dagelijks gevechten tussen Chal
qi en Parchami voor.
Kolonel Watanjar werd vorige week
voor de tweede keer in zeven dagen
naar Kandahar gestuurd om er be-
stuurs- en partijzaken te bespreken.
Diplomaten zeiden dat hij ook de
jongste mobilisatiecampagne leidt en
probeert een einde te maken aan het
interne partij geruzie.
aan het vredesproces." Volgens Sa-
dat is de koning vooral om zijn be
hoefte aan geld daarop teruggeko
men, een verwijzing naar de grote
financiële steun voor Jordanië van
olierijke Arabieren, die het akkoord
van Camp David afwijzen.
Een goed gesprek ondanks verschil
len van mening over het Midden Oos
ten, zo kenschetsten de Westduitse
bondskanselier Helmut Schmidt en
koning Khaled van Saoedi-Arabië
het twee uur durende gesprek dat zij
gisteren hadden. Schmidt wilde niet
nader toelichten wat die verschillen
de zienswijze precies inhield. Amnes
ty International-West Duitsland
heeft gisteren in een open brief aan
de Saoedische koning gevraagd een
einde te maken aan de lijfstraffen in
zijn land. De organisatie heeft ook de
toepassing van de doodstraf in het
land veroordeeld. De Amerikaanse
minister van defensie Harold Brown
zal eind deze maand een ontmoeting
hebben met zijn Saoedische ambten-
oot oyer de levering van zestig F-15
gevechtsvliegtuigen aan Riaad. De
Saoediërs willen een technisch betere
uitvoering dan Washington denkt te
leveren.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken Boetros Ghali heeft gis
teren in Den Haag verklaard dat Eu
ropa een keer kan helpen brengen in
de verharding, die zich de afgelopen
twee maanden heeft voor bij de beide
bij de Midden Oostencrisis betrokken
partijen. Ghali heeft een bezoek van
drie dagen aan Nederland gebracht
en onder meer gesproken met minis
ter VAn der Klaauw. Volgens de mi
nister moet Europa Israël onder druk
zetten om te stoppen met het vesti
gen van nederzettingen in de bezette
gebieden, de westelijke Jordaanoever
en de Gazastrook.
Gewapend met automati
sche geweren en omhangen
met bloemen lopen islami
tische geestelijken langs de
Amerikaanse ambassade
in Teheran. President
Abolhassan Bani Sadr en
Sayed Ahmad, zoon van
ayatollah Khomeini na
men daar een parade af.
NEW DELHI (AFP) De Indiase
minister van binnenlandse zaken, Gi-
ani Zail Singh, zei gisteren dat „bui
tenlanders" zitten achter de bloedige
onlusten in de straat Tripoera. Vol
gens hem hebben de gevechten tus
sen de oorspronkelijke bewoners en
immigranten tot dusver aan 358 men
sen het leven gekost, terwijl er meer
dan vijfhonderd zijn gewond en onge
veer 220.000 dakloos zijn geworden.
In zijn ontslagbrieg zegt comman
dant Aboe Sharif dat hij er niet in
slaagt van de revolutionaire Garde
„een wapen voor de onderdrukten in
de wereld" te maken. Sectarisme en
machtshonger zouden daar de oor
zaak van zijn. De Revolutionaire Gar
de is sinds het vertrek van de sjah
verantwoordelijk voor de openbare
orde en leek ln de eerste dagen van de
islamitische revolutie de ware macht
hebber in Iran. Sharif was door aya
tollah Khomeini vanuit Frankrijk be
noemd tot coördinator van een guer
rilla-oorlog tegen het toenmalig regi
me van de sjah.
Het opzienbarende ontslag kwam een
dag nadat ayatollah Khomeini kri
tiek uitoefende op het functioneren
van de Nationale Garde. Volgens de
geestelijke leiders bevonden zich ver
raders onder de gelederen van de
Revolutionaire Garde. De laatste tijd
nam het aantal klachten over eigen
zinnig optreden van de Garde bij
arrestaties en onteigeningen sterk
toe. Vorige week oefende het ministe
rie van binnenlandse zaken kritiek
uit op de gardisten bij de Amerikaan-
PORT VILA (AFP, Reuter) Opstandelingen op de Nieuwe
Hebriden hebben op het eiland Espiritu Santo gisteren de
landingsbaan van het vliegtuig onbruikbaar gemaakt. Daar
door kon een vliegtuig met regeringsfunctionarissen, die van
plan waren met de rebellen te onderhandelen, niet landen.
De opstandelingen rolden vaten olie
op de landingsbaan en plaatsten er
vrachtwagens bij, waardoor het rege
ringstoestel niet kon landen. De spe
ciale onderhandelaar Sela Molisa leg
de de schuld van het mislukken van
zijn missie bij de Fransen, die „rege
lingen hadden moeten treffen" op het
door Frankrijk en Groot-Brittannië
bestuurde eiland.
Enige uren na deze mislukte poging
tot onderhandelen kwamen de op
standelingen met een eigen voorstel.
In een brief aan de premier van dit
Frans-Engelse gebied, Walter Lini,
stelden de opstandelingen voor dat
donderdag een onderhandelaar van
de regering samen met Engelse en
Franse functionarissen naar het ei
land komt voor verkennende bespre
kingen.
De brief werd aan Lini overhandigd
door de Franse autoriteiten. Lini
heeft verklaard niet vóór woensdag
een besluit te nemen over het voor
stel ln de brief, die was geschreven
door de leider van de opstandelingen,
Jimmy Stevens. Stevens en zijn
Franssprekende aanhangers namen
twee weken geleden op het eiland de
macht over. De opstandelingen vre
zen dat, wanneer de Nieuwe Hebriden
op 30 juli onafhankelijk worden, zij er
economisch op achteruit zullen gaan.
WENEN (Reuter, AP, AFP) Een
anti-terrorismegroep van de Oosten
rijkse politie heeft gisteren een ont
slagen Joegoslavische werknemer
doodgeschoten die in Graz 23 mensen
gegijzeld hield. De groep bestormde
de woning van de arts, waar de Joe
goslaaf zijn gijzelaars vasthield na
dat zij binnen een schot hadden
gehoord.
se ambassade in Teheran, omdat die
zouden hebben geschoten op demon
stranten. Aboe Sharif was pas een
maand geleden benoemd tot com
mandant van de Revolutionaire Gar
de door president Bani Sadr, die
sinds zijn verkiezing tot president vijf
maanden geleden poogt de bij zijn
functie behorende bevoegdheden te
krijgen.
Olie
De Iraanse minister van olie. All Ak-
bar Moinfar, voerde gisteren in Tehe
ran besprekingen met een Joegoslavi
sche delegatie. Radio Teheran meld
de dat de Joegoslaven hoopten op
„grote hoeveelheden" olie en gas uit
Iran, in ruil voor de levering van
reserve-onderdelen voor de Iraanse
olie-industrie en deelname petro
chemische projecten in Iran. ")e on
derhandelingen zouden orden
voortgezet.
In het noordwesten van Iran kw. men
in Oshnavijeh zes Iraanse manschap
pen om het leven en werden zeven
anderen gewond bij een botsing tus
sen Iraanse strijdkrachten met wat
de staatsomroep omschreef als „on
wettig gewapende mensen". Koerden
en Arabieren in dit gebied eisen auto
nomie van de centrale regering in
Teheran.
De Koerdische Democratische Partij,
de belangrijkste groepering ln de ge
vechten tegen de centrale regering, is
in twee delen uiteen gevallen als ge
volg van een conflict over de gewa
pende strijd en over de betrekkingen
met de communisten. Het afgeschei
den deel van de Koerdische partij
riep in een verklaring op de wapens
neer te leggen en te gaan onderhan
delen met ayatollah Khomeini.
LONDEN (Reuter) De Britse rege
ring heeft bekend gemaakt waar de
160 Amerikaanse kruisraketten wor
den gestationeerd, die Engeland van
af 1983 op zijn grondgebied krijgt. De
belangrijkste basis wordt ingericht in
Greenham Common, honderd kilo
meter ten westen van Londen. Er zal
gebruik worden gemaakt van een re
servebasis van de Amerikaanse
luchtmacht.
De tweede groep raketten gaat naar
Molesworth, tachtig kilometer ten
noorden van de Britse hoofdstad, in
het graafschap Cambridgeshire. Daar
heeft de Britse luchtmacht een niet
meer gebruikte basis.
door J. den Boef
BELGRADO De toekomst van de federale republiek Joegoslavië zal in
belangrijke mate afhangen van de manier, waarop de verschillende volken
die binnen haar grenzen wonen, het met elkaar kunnen vinden. En wat dat
betreft lijkt er een gunstige ontwikkeling aan de gang, ondanks het feit dat
nog angstvallig rekening wordt gehouden met allerlei gevoeligheden.
Er zijn aanwijzingen dat de oude etnische
tegenstellingen niet meer zo belangrijk zijn.
Met het verdwijnen van de oudere generatie
lijken zij langzaam maar zeker uit te sterven.
De jonge generatie kan het niet zoveel meer
schelen waar ze eigenlijk bij hoort. Het zal
dan ook heel interessant zijn om te zien, hoe
zich dat verder ontwikkelt.
Bij de laatstgehouden volkstelling in 1971
was er slechts een miniem percentage dat
zich wilde laten registreren als „Joegoslaaf".
Volgend jaar wordt er weer een volkstelling
gehouden, en dan zal moeten blijken of er
inderdaad een wezenlijke verandering aan de
gang is. Het zouden er dan veel meer moeten
zijn, maar dat is nog geenszins zeker en wel
om een zeer merkwaardige reden.
Een van de paradoxen van het Joegoslavi
sche systeem is, dat maar weinigen zich echt
kunnen veroorloven om zich voortaan alleen
als Joegoslaaf te beschouwen en bij voor
beeld niet als Kroaat of Serviër. Je moet
ergens bij horen, anders kom je populair
gezegd niet aan de bak. Alle interessante
banen worden pond-pondsgewijs verdeeld
over mensen uit de zes republieken en twee
provincies.
Belangen
De tegenstellingen worden op die manier ook
nog kunstmatig in stand gehouden. Men
moet zich nog altijd in een groep laten inde
len om carrière te kunnen maken. Dit neemt
niet weg dat de tijd voorbij is waarin de
verschillende volken elkaar naar het leven
stonden. Overigens hoort men van mensen
die al jaren in Joegoslavië wonen, dat Ser
viërs op het eerste gezicht niet van Kroaten
zijn te onderscheiden.
De wedijver heeft zich verplaatst naar het
volstrekt materiële en wordt nu gevoerd door
en is belichaamd in de zes republieken en
twee provincies, die allemaal hun eigen staat
je spelen bij de verdediging van hun materië
le belangen. Onvermijdelijk kijken hier soms
de oude verschillen in historie en cultuur ook
nog wel een beetje om de hoek. Desondanks
leeft er een grote mate van solidariteit, om
dat men weet dat men het met elkaar moet
maken.
Dit geldt voor Bosnië-Herzegowina dat vorig
jaar volgens schattingen vier miljoen inwo
ners telde, Kroatië met ruim 4,5 miljoen
mensen, Macedonië met bijna twee miljoen,
Montenegro met ruim een half miljoen, Slo
venië met bijna twee miljoen, Servië met
ruim 5,5 miljoen en de tot deze republiek
behorende autonome provincies Vojvodina
en Kosovo (waar voornamelijk Albanezen
wonen) met respectievelijk twee en anderhalf
miljoen. Vorig jaar had Joegoslavië ongeveer
22 miljoen inwoners.
Uit de laatstgehouden volkstelling van 1971
(in welk jaar Joegoslavië nog 20.5 miljoen
inwoners telde) blijkt echter dat de etnische
nationaliteiten soms geheel andere cijfers
vertonen dan de Inwonertallen van republie
ken en provincies. Niemand zei bijvoorbeeld
de nationaliteit van Bosnië-Hereegovina, Ko
sovo of Vojvodina te hebben. Als Kroaat
beschouwden zich 4.5 miljoen mensen, als
Macedoniër bijna twee miljoen, als Montene
grin ruim een half miljoen, als Sloveen circa
1.7 miljoen, maar het aantal Serven bedraagt
niet minder dan 8,1 miljoen.
Serven
Een belangrijke etnische groep vormen dege
nen die zich als moslem hadden opgegeven
(1.7 miljoen). Dan volgen de mensen van
Albanese afkomst (1.3 miljoen) een half mil
joen Hongaren en vervolgens in volgorde van
bevolkingsgrootte: Turken, Slowaken, „Ro-
manen", Bulgaren, Roemenen, Tsjechen, Ita
lianen, Oekraïners en nog enkele etnische
nationaliteiten. Slechts enkele honderddui
zenden gaven zich op als „Joegoslaaf" en een
nog kleiner deel gaf niets op.
Dat 2,5 miljoen Joegoslaven meer zich als
Serven aangemeld hebben dan er ln de repu
bliek Servië mensen wonen, wordt veroor
zaakt door het feit dat talrijke Serven in
andere delen van Joegoslavië wonen, bij
voorbeeld in de formeel tot de republiek
Servië behorende autonome provincie Vojvo
dina, maar ook in Kosovo, Bosnië-Herzegowi
na en de vier andere republieken. Bij de
andere volken ls deze spreiding veel minder
groot dan bij de Serven.
Naarmate de verschillen tussen het .rijke
noorden" van Joegoslavië en het beslist niet
meer arme, maar toch relatief nog onderont
wikkelde zuiden afnemen, en tegelijkertijd
het geld, dat Kroatië, Slovenië en Servië
moeten afstaan ten behoeve van de minder
bedeelde gebieden, beter wordt besteed, kan
de solidariteit binnen de veelvolkerenstaat
Joegoslavië sterker worden.
Deze solidariteit is dwingend nodig, om aan
een al meer dan dertig jaar bestaande drei
ging van buiten af het hoofd te kunnen
bieden. Want ook de jongste geschiedenis
leert dat het beter is te voorkomen dan te
genezen voor zover er nog wat te genezen
zou zijn.