Spanningen in Iran
lopen nog verder op
Schmidt pleit voor kernenergie
Running mate' moet Reagans feilen opvangen
'Alle gevangenen
Uruguay gemarteld'
Agent Orange moest
toen levens redden -
en verwoest ze nu
Londen wijst Libische
vertegenwoordiger uit
Meer hoop op vrijlating gijzelaars
Premier Van Agt al overtuigd van noodzaak
Chileense
vakcentrale verboden
Ex-geheim agent openbaart:
Carter wil ontspanning en bewapening
Gezocht: jong persoon met veel ervaring en voor iedereen aanvaardbare ideeën
^ÜRDAG 14 JUNI 1980
v BUITENLAND
TROUW/KWARTET H S 7
n TEHERAN (Reuter, AFP)
pe vrees voor verheviging van
Jj de binnenlandse onrust in
5 Iran groeit met het uur. Tij
dens de vrijdaagse gebeden in
de hoofdstad zijn oproepen
aan zich te verzetten te
gen de links-islamitische
Jmodjaheddien. die een dag
1 eerder aanleiding waren tot
J levige vechtpartijen.
pe islamitische geestelijke Abdolma-
Moadikhah. een lid van het on-
jngs gekozen Iraanse parlement en
vaardigde voor de orthodoxe Is-
tische Republikeinse Partij beti-
lde de modjaheddien. die indertijd
in belangrijk aandeel hadden in de
i van de sjah. als contrarevolutio
naire elementen en beschuldigde hen
van het zaaien van verdeeldheid on
der het Iraanse volk. Zijn opmerkin-
tn. gemaakt tijdens een toespraak
een gebedsbijeenkomst op het ter
rein van de Theraanse universiteit,
werd begroet met kreten als „dood
tan de modjaheddien"
De Iraanse regering heeft berichten
legen gesproken als zouden revolu
tionaire gardisten gericht hebben ge
schoten op de modjaheddien. Ze be
klemtoonde dat de gardisten op
dracht hadden gekregen alleen in de
lucht te schieten om een einde te
Op het hoogtepunt van de In-
dochinese oorlog verwierp de
Amerikaanse Senaat een
voorstel om het militaire ge
bruik van ontbladeringsmid-
delen in Vietnam te verbie
den. De overweging was dat
zo'n verbod Amerikaanse le
vens in gevaar zou brengen.
Nu. een tiental jaren later, wordt de
Senaat lastig gevallen door duizen
den Amerikaanse Vietnam-vetera-
nen. die de oorlog in Vietnam dan wel
overleefd hebben, maar in toenemen
de mate te kampen krijgen met ziek
teverschijnselen, die juist door de
ontbladeringsmiddelen zijn veroor
zaakt.
Maar het zijn natuurlijk niet de Ame
rikaanse of Australische militairen
die in Vietnam het meest te verduren
hebben gehad van het giftige dioxine
dat samen met de miljoenen liters
ontbladeringsmiddelen op het weste
lijk deel van Zuld-Vietnam werd uit
geworpen. Voor hen waren de onfrisse
„agents", aangeduid met de namen
van frisse tinten als oranje, wit en
blauw, tenslotte niet bedoeld.
Het zijn de Vietnamese bevolking en
de soldaten van het Zuidvietnamese
bevrijdingsfront geweest die er het
meeste last van hebben gehad en nu
nog steeds hebben.
Volgens de Vietnamese ecoloog dr Le
Chi Thanh, die op het internationale
ecologiecongres in september 1974 te
door Johan ten Hove
L>en Haag een voordracht hield, zijn
twee miljoen Vietnamezen met deze
stoffen besmet en zijn tienduizenden
van hen gestorven. Maar in Vietnam
is er nog te weinig onderzoek gedaan
naar de gevolgen van de ontblade
ringsmiddelen om exacte cijfers te
kunnen geven.
In december vorig jaar is een delega
tie van het Medisch Comité Neder-
land-Vietnam op bezoek geweest in
Vietnam en heeft daar met name in
formatie ingewonnen over de volks
gezondheid. Het comité zegt dat zo'n
onderzoek in Vietnam niet de eerste
prioriteit heeft en dat het land na de
verwoestende oorlog, ook op het ge
bied van de volksgezondheid zijn
handen voorlopig wel vol heeft aan
het oplossen van de vele andere pro
blemen.
Gezwellen
In Vietnam houdt vooral professor dr.
Ton That Toeng, de meest vooraan
staande chirurg in het land, zich met
de gevolgen van Agent Orange bezig.
Sinds 1972 heeft hij daarnaast zijn
tijd besteed aan het wegsnijden van
kankergezwellen, veroorzaakt door
ontbladeringsmiddelen. De giffen
tasten volgens hem met name de le
ver aan. Voordat Vietnam met de
giffen werd besproeid maakte lever
kanker 2,9 procent uit van alle kan
kergevallen. Momenteel is dat per
centage tien en de stijging is het
hoogst in gebieden waar gesproeid is.
Professor Toeng heeft een vergelij
kend onderzoek verricht naar de ge
volgen voor het geboortepatroon van
het gif. Daartoe zette hij 670 echtpa
ren, van wie de man. in besproeide
gebieden had gevochten, naast een
controlegroep van 670 echtparen, van
wie de man niet in een dergelijk ge
bied was geweest. De resultaten wa
ren angstaanjagend.
Bij de eerste groep was 3,6 procent
van de kinderen misvormd tegen 0,0
procent van de controlegroep; er wa
ren 15,3 procent miskramen en te
vroeg geborenen tegen 10,4 procent
van de controlegroep; 3,3 procent van
de echtparen van de eerste groep was
onvruchtbaar tegen 1,9 procent van
de controlegroep. De 670 echtparen
hadden tesamen 1187 kinderen gekre
gen van wie er 43 ernstig misvormd
waren, een aantal dat beduidend ho
ger is dan „normaal" verwacht kan
worden.
Samenwerking
Prof. Toeng heeft meer kleine onder
zoeken verricht, en hij zegt dat het
nog steeds moeilijk is wetenschappe
lijk aan te tonen dat de dioxine in het
gif de oorzaak van alle ellende
Maar het statistisch materiaal dat dit
verband bevestigt, neemt elke maand
toe Toeng roept op tot internationale
wetenschappelijke samenwerking in
het onderzoek. „Het is een probleem
dat grenzen en ideologieën over
schrijft".
Al in 1970 waarschuwde prof. Toeng
]at dioxine levensgevaarlijk was.
Zijn waarschuwingen werden toen
vooral in de Verenigde Staten afge
daan als anti-Amerikaanse propa
ganda. Maar toen enkele jaren gele
den de Italiaanse Seveso-alfaire in
ternationaal voorpaginanieuws werd.
konden de autoriteiten in Rome zich
herinneren dat er ergens een man
moest zijn die al wat ervaring met
dioxine had. Die man was prof. Toeng
en het land was Vietnam, waar ten
slotte minstens honderdmaal zo veel
van het uiterst giftige dioxine was
vrijgekomen als in Seveso.
Meer over de gevolgen van Agent
Orange voor de Vietnamveteranen
op pagina 13.
Gewonde modjaheddien krijgen eerste hulp na de hevige onlusten
in Teheran.
maken aan de gevechten tussen de
linkse islamieten en een meer ortho-
iONDEN (Reuter, AP) Groot-Brittannië heeft het hoofd
nm de diplomatieke missie van Libië, Moesa Koesa, het land
uitgezet. Dit gebeurde nadat Koesa, die door de Britse rege
ling niet als diplomaat wordt beschouwd, in de Times had
verklaard dat twee voormalige Libische regeringsfunctiona
rissen, die in ballingschap in Groot-Brittannië leven, ter dood
gebracht zouden worden.
De Britse onderminister van buiten-
landse zaken Sir Itar. Gilmour ont-
pood Koesa gisteren op het ministe
rie om hem mee te delen dat zijn
3merkingen zijn aanwezigheid in
Iroot-Brittannlë niet langer wense-
Ijk maakten. Koesa is secretaris van
et Libische Volksbureau in Londen,
aals de voormalige Libischè ambas-
ide nu heet.
)e Libische leider, kolonel Khadaaf-
fi. verklaarde eerder deze week dat de
eommando-acties tegen in het bui-
nj Vatiand verblijvende Libische ballin-
%eivmoeten worden stopgezet, totdat
toe door revolutionaire rechtbanken
fijttgroordeeld. De twee Libiërs in
Gro^Brittannië zouden nu inmid-
Mi veroordeeld zijn en Koesa ver-
doxe tegenstanders. De betoging van
de modjaheddien, die donderdag
avond plaats vond na een grote bij
eenkomst in een stadion in Teheran,
was gericht tegen de toenemende re
pressie waaraan linkse groeperingen
in Iran bloot staan. Bij de gevechten
die daarop volgden viel zeker één
dode en enkele honderden mensen
raakten gewond.
Het bezoek van de Iraanse minister
van buitenlandse zaken Ghotbzadeh
aan de vergadering van de socialisti
sche Internationale in Oslo heeft
geen concreet plan opgeleverd voor
de bevrijding van de Amerikaanse
gijzelaars
door Ferry Mingelen
VENETIË De Westduitse bondskanselier Schmidt heeft Nederland gisteren op de Europese
topconferentie in Venetië opnieuw opgeroepen meer kernenergie te gaan gebruiken. Volgens
Schmidt is dit de enige manier om het dreigende energietekort in de komende vijftien jaar te
overbruggen.
„Regeringen moeten het in- die noodzaak overtuigd maar
zicht en de moed hebben dit
hun volken voor te houden,"
in Nederland is eerst een bre
de maatschappelijke discus-
ADVERTENTIE
klaarde in The Times, dat hij zijn
goedkeuring had gegeven aan de vol
trekking van het vonnis. Scotland
Yard stelt nu een onderzoek in naar
de dreigementen. Enkele Libiërs heb
ben politiebescherming gekregen.
In een reactie op zijn uitwijzing ver
klaarde Koesa dat de Libische rege
ring overweegt steun te geven aan het
verboden Ierse Republikeinse Leger
ais Groot-Brittannië doorgaat met
steun aan dissidente Libische ballin
gen. Vorige maand was Libië al ge
dwongen vier vertegenwoordigers op
het volksbureau terug te halen naar
Tripoli, na de druk van de Britse
regering. Eerder kwamen twee tegen
standers van Khaddaffi bij aanslagen
in Londen om het leven.
Eerst werden 134 havenarbeiders ontslagen;
nè 1 mei werden 37 vakbondsmensen naar onherbergzame gebieden
verbannen,
nu is hun vakcentrale FUT helemaal verboden.
Wat hun rest is de hoop op ons protest èn onze steun.
Giro 1918108 Clat-Nederland. Nieuwe Gracht 47-
3512 LE Utrecht.
Stuur een protestkaart, vanaf maandag aan te vragen
op telefoonnummer 030-519675 of schriftelijk bij ons
buro te Utrecht.
zei Schmidt. Premier Van Agt sie nodig om dit het volk in te
reageerde: „Ik zelf ben al van prenten."
Schmidt wees erop dat door het over
matige energiegebruik van het wes
ten met name de derde wereldlanden
in de knel komen. Van Agt beklem
toonde dat de westerse afhankelijk
heid van olie als het belangrijkste
energiemiddel, moet verminderen
want, zo zei hij, we Zijn nu overgele
verd aan de genade van de Arabische
landen. Volgens Van Agt moeten er
politieke afspraken gemaakt worden
om te voorkomen dat de Arabische
landen hun olieprijzen verhogen om
het westen het olieverbruik te probe
ren te beperken.
Van onze buitenlandredactie
Het voormalige lid van de
Craguayaanse inlichtingen
dienst. Hugo Walter Garcia
Rivas. heeft een getuigenis af
gelegd over martelpraktijken
dit Latijnsamerikaanse
lam
Gai
id.
-arcia Rivas die noodge
dwongen heeft meegedaan, is
met vrouw en baby gevlucht
naar Brazilië waar hij zijn re
laas deed aan SIJ AU. Dit is
het Internationale Secretari
aat van Juristen voor Amnes
tie, in Uruguay.
arcia Rivas kwam op 18-jarige leef-
Ijd in het leger en twee jaar later in
577 bij de inlichtingendienst. Op de
ïilitaire school leerde hij onder meer
'an een Amerikaan de technieken
De negen Europese landen hopen op
een dialoog over dit probleem met de
olieproducerenden landen (OPEC),
maar gisteren wezen zij erop dat de
recente prijsverhoging dit gesprek
wel bemoeilijkt. Volgens de Europese
Gemeenschap vormen de prijsstijgin
gen voor olie een bedreiging voor de
internationale stabiliteit 0
Over de Europese begrotingsproble
men was Van Agt het niet eens met
de Westduitse bondskanselier. Deze
had op de eerste dag van de Europese
top bepleit dat een maximum wordt
ingevoerd voor de verdiensten die
sommige landen uit het gemeen
schappelijk beleid halen. Schmidt zei
dat de bondsrepubliek dit jaaï 4,7
miljard gulden bijdraagt aan de Eu
ropese begroting (waarvan 70 procent
aan landbouw wordt besteed) terwijl
andere rijke landen er jaar in jaar uit
flink aan verdienen.
Zoals Nederland met een netto-op
brengst van één miljard gulden in
'1980 en een verwachte anderhalf mil
jard gulden in 1981. Schmidt vindt
dat dit probleem de komende jaren
bij de algemene wijziging van het
Europese begrotingsbeleid (en dat
betekent met name verandering van
het landbouwbeleid) moet- worden
opgelost.
Van Agt reageerde; „Ik geloof niet
dat Schmidt gelijk heeft.'Het finan
cieringsstelsel van de EG verwijdert
zich van de lusten- en lastenrekening
per land." Van Nederlandse zijde
werd er voorts op gewezen dat de
bondsrepubliek weliswaar niet in de
landbouw, maar wel in de industriële
sector enorm verdient aan de Europe
se markt. Met zorg werd geconsta
teerd dat na Engeland nu ook West-
Duitsland nadrukkelijk de verlies- en
winstrekening in de directe begro
tingssfeer gaat bekijken. „Het rot
tingsproces van het echte gemeen
schappelijke Europese beleid gaat
steeds verder," zo werd opgemerkt.
Op de topconferentie bestond alge
mene teleurstelling over het feit dat
men er niet in geslaagd was een nieu
we voorzitter te kiezen voor de Euro
pese Commissie (het dagelijks be
stuur van de EG) als opvolger van de
Brit Jenkins. Verschillende namen,
waaronder die van de Luxemburgse
minister van buitenlandse zaken
Thorn, de Belgische Europese com
missaris voor industrie d'Avignon en
zelfs de Nederlandse oud-ministers
van financiën Duisenberg en Zijlstra
deden de ronde. Van Agt ontkende
echter een kandidaat te hebben.
Thom zou met eensgezinde Benelux-
steun de meeste kans maken, maar
daarover moet de komende weken
nog worden beslist.
ROME (AFP) De Italiaanse pre
mier Francesco Cossiga moet het par
lement opnieuw bewijzen dat hij zijn
partijgenoot, de voormalige secreta
ris van de christen-democratische
partij Carlo Donat-Cattin, niet heeft
ingelicht over een dreigende arresta
tie van diens zoon Marco
van het martelen. Bij gevangenen
moesten de leerlingen injectienaal
den onder de nagels stoppen en elek
troshocks toedienen. Bovendien wer
den de arrestanten ondergedompeld
in water of opgehangen aan een touw
met hun handen op de rug.
In 8ao Paulo verklaarde Garcia Ri
vas donderdagavond dat zonder uit
zondering alle gevangenen worden
gemarteld. Zelf heeft hij aan vijf of
zes zittingen deelgenomen.
Garcia wees verder op de nauwe sa
menwerking met andere landen in
Latijns-Amerika. De geheime dien
sten van Guatemala, El Salvador,
Costa Rica en Paraguay maken ge
bruik van de „martelkennis" van
Uruguay. Bovendien bestaat er een
nauwe samenwerking tussen de dien
sten van Brazilië en Uruguay. Garcia
Rivas zelf moest helpen bij een opera
tie die internationaal gezien veel op
schudding heeft veroorzaakt. In sa
menwerking met de Braziliaanse po
litie ontvoerde zijn geheime dienst
twee politieke tegenstanders van het
regime in Uruguay en hun twee kin
deren. Het ging om Rodriguez Dias
en Lilian Celiberti die door Garcia
Rivas werden gefotografeerd met wa
pens in de hand. De wapens werden
in hun handen gestopt om aan te
tonen dat ze wapensmokkelaars
waren.
Garcia Rivas was ook betrokken bij
de dood van de arbeider Humerto
Pascaretta, die de martelingen niet
overleefde. Toen Gardla Rivas zich
bewust werd van wat er gaande was,
wilde hij ontslag nemen uit het leger.
„Mijn meerderen dreigden me echter
te arresteren", zo zegt hij nu. In de
cember van het vorig jaar kon hij na
een -directiewisseling bij de dienst
weg, maar hij moest wel op papier
beloven dat hij niets over zijn activi
teiten openbaar zou maken.
WASHINGTON (AP. Reuter) De
Amerikaanse regering hoopt zowel
door een bevordering van de ontspan
ning als docr een verhoging van de
militaire inspanningen een „produc
tievere verhouding" met de Sowjet-
Unie te krijgen. Dit heeft de Ameri
kaanse president Carter meegedeeld
in een uitgebreide verklaring voor de
commissie van de Democratische
Partij, die het verkiezingsprogramma
moet opstellen.
De Amerikaanse president schrijft
dat hij voor een echte ontspanning is,
waarvan zowel de Verenigde Staten
als de 8owjetrUnie profiteert. Carter
schrijft dat de Russische inval in Af
ghanistan de Verenigde Staten ge
confronteerd heeft met een grote
strategische uitdaging. Hij herhaalt
zijn begin dit jaar ingenomen stelling
dat enige uitbreiding van de Russia
sche invloedsfeer in de richting van
de Peizische Golf desnoods met mili
tair geweld zal worden tegenge
houden.
Als belangrijke doelstellingen van
het buitenlands beleid noemt Carter:
het bewegen van de Russen tot
terugtrekking uit Afghanistan en
het herstel van een niet-gebonden
regering in dat land.
het vergroten van de inspannin
gen, in samenwerking met de
bondgenoten en bevriende landen,
om verdere Russische agressie te
gen te gaan. Daarbij valt de bijzon
dere nadruk op de regio van de
Perzische Golf.
ratificatie van het tweede SALT-
akkoord zodra dat doenlijk is, wat
niet alleen in het eigen belang van
de VS is, maar ook de veiligheidssi
tuatie verbetert.
Voor het komende decennium ziet de
Amerikaanse president als belangrij
ke uitdagingen de verbetering van de
samenwerking met de bondgenoten,
het werken aan meer gerechtigheid in
de derde wereld, het werken aan vre
de in het Midden-Oosten, het uitbou
wen van het defensie-apparaat en de
beheersing van de bewapening ook
na de ratificatie van het tweede
SALT-akkoord De Amerikaanse pre
sident zei verder dat zijn regering de
relatie met China verder wil uit
bouwen.
door Bert van Panhuis
»*u de Republikeinse partijconventie volgende maand in Detroit Ronald
Reagan aanwijst voor de strijd om het Witte Huis, gaat de aandacht
voorlopig uit naar zijn keus voor het kandidaat-vice-presidentschap.
Reagan gaat niet over één nacht ijs. Dat
*omt niet alleen doordat al zijn rivalen zijn
verdwenen,' dit in tegenstelling tot vier jaar
eleden toen hij in een bikkelharde strijd
*as gewikkeld met de zittende president
Gerald Ford. Reagan heeft ook geleerd van
"in kardinale fout in 1976. Hij probeerde
de show te stelen door lang voor de
Wnventie zijn keus bekend te maken. En
«e was zeer opmerkelijk; senator Richard
Schweiker uit Pennsylvania, op het gebied
v»n sociale en economische zaken één van
oo meest vooruitstrevende Republikeinen
jo de senaat
Mot name de bazen in de zuidelijke staten
*aren woedend. Reagans staf trachtte de
rarnP te keren door Ford te dwingen vóór de
Write stemronde zijn keus voor het vlce-
Pfesidentschap te maken. De meerderheid
van de gedelegeerden verwierp „Rule 16-C".
zoals deze kunstgreep heette, en onder lei-
d'ng van de afvaardiging uit Mississippi
strafte het zuiden Reagen af door voor Ford
w stemmen.
Eu?80 wil niet dat door een soortgelij-
fout zijn kansen verspeelt tegen John
Anderson en, vrijwel zeker, president Jim-
jjiy Carteï. Uiterst zorgvuldig wordt bestu
urd met wie de oud-gouverneur zoveel
«vogelijk extra kiezers kan trekken.
zijn enkele vaste gegevens. Reagan zal
een eventueel presidentschap beginnen als
öijna zeventigjarige en daarmee zou hij een
record breken. Nog nooit in de geschiedenis
van de Verenigde Staten is iemand op zo'n
gevorderde leeftijd tot het presidentschap
geroepen De kans dat Reagan in het har
nas sterft is niet denkbeeldig al heeft een
medisch onderzoek deze week nog uitgewe
zen dat zijn gezondheidstoestand nu zeer
goed is. Een 'running mate" van tussen 40
en 60 Jaar zal de gemoedsrust van de kiezer
enigszins vergroten. Een tweede gegevens is
dat nummer twee ais het even kan uit het
Washingtonse circuit moet komen. Net als
Jimmy Carter vier jaar geleden is Reagen
niet thuis in de wetgevende en uitvoerende
wereld van de Amerikaanse hoofdstad, en
met name Carters verhouding tot het Con
gres heeft aangetoond hoe belangrijk dat is.
Carter onderkende dat probleem vier jaar
geleden en het was niet toevallig dat op de
conventie van New York drie senatoren
John Glenn uit Ohio, Edmund Muskie uit
Maine en Walter Mondale uit Minnesota
ais laats ten overbleven
Kanshebbers
Reagans medewerkers hebben de afgelopen
weken een lijst van achttien kanshebbers
opgesteld. Hun populariteit wordt momen
teel getest onder een dwarsdoorsnee van
kiezers. Op die lijst staat een aantal kandi
daten voor de vorm en dan blijven er nog
zeven over. twee outsiders, twee kansheb
bers, twee serieuze gegadigden en de man
wiens kandidatuur even sensationeel als
onvoorstelbaar zal zijn.
De outsiders zijn de oud-ministers Donald
Rumsfeld en William Simon. Beiden heb
ben gediend onder Gerald Ford en Simon
ook nog onder Richard Nixon. De 47-jarige
Rumsfeld heeft ervaring ais Congreslid
zes jaar voor de staat Illinois en was
onder Nixon ambassadeur bij de NAVO in
Brussel. Na de grote schoonmaak in het
Witte Huis in 1974 werd hij Fords adjudant
en. na James Schlesingers ruzie met Henry
Kissinger, minister van defensie. De niet
gemakkelijke Rumsfeld leidt momenteel
een farmaceutische onderneming in Illinois.
Zijn sterke kant is zijn ervaring en dat geldt
ook van William Simon, de 52-jarige oud-
minister van financiën. In tegenstelling tot
de gematigde Rumsfeld is Simon een uitge
sproken conservatief, vooral op zijn eigen
financieel-economische terrein. Met andere
toppers uit Fords regering treedt Simon op
als adviseur van Reagan. In 1976 was hij in
de markt voor de running mate-kandida-
tuur, zowel onder Ford als onder Reagan,
die hij bewondert. Nu zit Simon in de beurs-
wereld.
Gematigd
Göede kansen maken senator Richard Lu-
gar uit Indiana en Congreslid Jack Kemp
uit New York. Lugar, 48 jaar, is dit voorjaar
campagneleider geweest van Howard Ba
ker. de minderheidsleider in de senaat die
net als Reagan presidentsaspiraties .had.
Hij behoort tot het beminnelijke soort con
servatieven waar Gerald Ford het bekend
ste voorbeeld van is en daarom moet hij ook
voor gematigden aanvaardbaar zijn. Lugar.
eens Richard Nixons favoriete burgemees
ter (van Indianapolis), is autoriteit op het
vlak van defensie en buitenlandse zaken.
Hij is tegen SALT-2, de overdracht van het
Panamakanaal en een van de weinige politi
ci, die het eens is met Reagans plan"om de
bescherming van ongeboren kinderen op te
nemen in de grondwet van de VS.
Jack Kemp is een trouwe volgeling van
Reagan, en staat te popelen om senator te
worden. Een imposant figuur, die zijn spo
ren verdiende als verdediger van de foot-
ballclub Buffalo Bills. En ook zonder schou
dervullingen kun je hem dat aanzien.
Kemp, 44 jaar oud, is een echte populist, die
veel vertrouwen geniet onder de conserva
tieve Repulbikeinen. Vooral in behoudende
werknemerskringen is hij populair. Hij
heeft tot nu toe het meest aan de weg
getimmerd met een plan voor drastische
belastingverlaging, dat Reagin wil overne
men als hij in november wint.
Bovenaan
Bovenaan Reagans lijst staan zijn rivalen,
de 52-jarige Howard Baker en de drie jaar
oudere George Bush, de oud-CIA-directeur,
die pas veertien dagen geleden uit de race
stapte. Beide zijn gematigd. Baker wat
meer dan Bush, maar Baker heeft duidelijk
het meest gezag in Washington. Als schoon
zoon van de voormalige Republikeinse lei
der Everett Dirksen kostte het Baker wei
nig moeite de aanvoerende Republikein in
de senaat te worden. Hij heeft een aantal
minpunten. In de eerste plaats hebben veel
conservatieven hem niet vergeven dat hij
voor de Panamaverdragen heeft gestemd
en bovendien wekt zijn liberale abortus
standpunt afkeer. Hij geldt niet als een
echte stemmentrekker, maar hetzelfde kan
worden gezegd van Bush. Ervaring, met
name in het buitenland is diens sterke punt
en bovendien zou hij de kioof tussen conser
vatieven en gematigden kunnen overbrug
gen. Nadelig voor Bush is zijn soms veron
gelijkte optreden. Hij zou Reagan goed van
pas komen in het welvarende liberale
noordoosten, maar conservatieven in het
westen spreekt hij nauwelijks aan. Het is
ook zeer de vraag of Bush en Reagan elkaar
persoonlijk liggen.
Vraagteken
Het grote vraagteken tenslotte is oud-presi
dent Ford. Is hij over te halen om een
ondergeschikte positie te aanvaarden onder
Reagan? In het verleden is het vaker ge
beurd. zeggen waarnemers, maar het is zelfs
van de goedmoedige Ford erg veel ge
vraagd.
Ford heeft dit voorjaar in tegenstelling tot
wat men dacht nadrukkelijk een nieuwe
kandidatuur voor het Witte Huis afgehou
den. De oud-president is geen aanhanger
van Carters beleid maar nog minder deelt
hij Reagans opvattingen. Zijn stelling dat
hij Reagan niet mag en dat de Californlsche
Ronald Reagan met een van de politici die
hij wel als tweede man zou willen hebben
voor de presidentsverkiezingen: oud-presi
dent Gerald Ford.
oud-gouverneur geen kans maakte gekozen
te worden, heeft hij enkele weken geleden
pas ingeslikt ter wille van de eenheid in de
partij. Vandaar dat het logisch gezien zal
gaan tussen Baker en Kemp. Baker als
Reagan de relatie met „Washington" van
belang acht, Kemp als hij op grond van zijn
economische plannen denkt het noordoos
ten te kunnen winnen.
