Mil j ardenplannen
toor aardgaswinsten
llilieuwetgeving
liet uitvoerbaar
Grootaandeelhouder
schrijft Van Gelder af
uropese Gemeenschap is afhankelijk
Schokbeton moet zelf
inkrimping betalen
Middenstand somber
jhell en Esso in kolenvergassing
Rechtshulp
kan beter
'oorzitter chemische industrie:
18ass^
Nieuwste aanwinst
lukken gedoemd
Produktie schrijfwaren naar Van Dorp
Niet goedgekeurde
apparatuur kan
telefoon schaden
KAPITAALCERTIFICATEN ALS DEKKING"
uropese Commissie: Eigen reserves zijn beperkt
Weer topman
weg bij Ogem
Order voor DAF
NV SLAVENBUROS BANK
'Nieuwe treinen komen te laat'
NS vreest explosieve
groei aantal reizigers
UTEROAG 14 JUNI 19B0
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
25
W 'IM
an onze sociaal economische redactie
EN HAAG De olieconcerns Shell en Esso zullen in de jaren tachtig rond 36 miljard gulden
vesteren in Nederland. De plannen voor de eerste helft van de jaren tachtig, ten bedrage van
md veertien miljard gulden, liggen al klaar. Minister Van Aardenne (Economische Zaken)
hrijft dit aan de Tweede Kamer.
iell en Esso verdienen de komende
1 jaar ieder 7,7 miljard gulden aan
t Nederlandse aardgas. Daarvan is
or ieder ongeveer twee miljard
jre winst door de grote prijsverho-
ng voor olie na de crisis in Iran. De
I miljard kan nog meer worden,
inneer er nog meer prijsverhogin-
n voor olie komen de eerstkomende
ren.
ell en Esso hoeven niets te doen
I or de extra winst, als door de olie-
ijs ook de gasprijzen mee omhoog
an. Vanuit de Kamer was er dan
ook met name van PvdA-zijde op
aangedrongen, dat het staatsaandeel
in de gaswinsten wordt verhoogd.
Van Aardenne had evenwel liever,
dat Shell en Esso hun winst op Neder- Kolêll
lands gas in Nederland investeren.
Alleen als zij daartoe onvoldoende
bereid waren, wilde de minister over
gaan op vergroting van het staats
aandeel.
wenst" omdat dan de afspraken over
de miljarden investeringen weer op
de tocht komen te staan.
DEN HAAG Het is
een goede zaak dat de
eerstelijns rechtshulp
voor iedereen gratis
toegankelijk wordt,
maar te veel belangrij
ke zaken worden over
gelaten aan nadere uit
werking in algemene
maatregelen van
bestuur.
Dit is de reactie van de
Consumentenbond op
het voorontwerp van
wet op de van over
heidswege gefinancier
de rechtshulp. Omdat
een aantal zaken nog
nader moet worden uit
gewerkt, is het voor de
Consumentenbond niet
goed te beoordelen, of
de nieuwe wet voor de
rechtzoekenden wel
een verbetering zal
zijn.
Er ontbreken richtlij
nen wat betreft de
hoogte van het inko
mensniveau waarbij
een eigen bijdrage ver
schuldigd is en de
hoogte van de eigen bij
drage.
De Consumentenbond
vindt dat gefinancier
de rechtshulp ook voor
consumcntenklachten
mogelijkheden moet
gaan bieden. Daartoe is
het nodig, dat de kos
ten van de rechtshulp
in een redelijke ver
houding komen te
staan tot het financiële
belang van de klacht.
Voorts bestaat er ern
stig bezwaar tegen het
feit, dat medewerkers
van sommige rechts
hulp verlenende orga
nisaties door het ont
werp van deelneming
aan de van overheids
wege gefinancierde
rechtshulp worden uit
gesloten. In dit ver
band wordt erop gewe
zen, dat de medewer
kers van consumenten
organisaties en vak
bonden juist op dit ge
bied een ruime deskun
digheid en ervaring
hebben.
Van Aardenne vindt het resultaat
van het overleg met Esso en Shell
„bevredigend". Vergroting van het
staatsaandeel vindt hij nu „onge-
au onze redactie economie
(OTTERDAM De milieuwetgeving ontwikkelt zich tot een
japieren wereld, die ook voor goedwillenden in het bedrijfsle
ven niet hanteerbaar en uitvoerbaar is. Dit zei de aftredende
voorzitter ir E. W. ter Horst van de Vereniging van de
Nederlandse Chemische Industrie gisteren in de ledenverga-
öenifin Rotterdam.
De plannen van Shell vor 1980-1984
belopen 7050 miljoen gulden, en die
van Esso 6900 miljoen. Elk van de
twee heeft in deze plannen een pro
ject voor kolenvergassing. Nederland
is daardoor, aldus de minister, het
eerste land waar op grotere schaal
deze vorm van kolentechnologie in
praktijk wordt gebracht. „De kansen
op een moderne koleninfrastructuur
in de jaren negentig worden aanzien
lijk versterkt. „Dat is goed voor ver
scheidenheid in energiebronnen en
voor het milieu „Voor de Nederland
se industrie betekent het een uitge
zochte mogelijkheid, een vooraan
staande plaats in deze moderne tech
nologie te verwerven."
Voor de tweede helft van de jaren
tachtig denkt Shell in Nederland
rond acht miljard gulden te investe
ren, en Esso veertien miljard. De
plannen hiervoor zijn echter nog
vaag. Van Aardenne heeft echter wel
vertrouwen in de toezeggingen van
Shell en Esso op dit punt. Vooral
omdat de vaststaande investeringen
in de komende vijf jaar vanzelf ver-
volg-investeringen uitlokken.
1
De nieuwste aanwinst van de KLM, de DC-9-30 R „Utrecht", is op
Schiphol aangekomen, na een reis van veertien uur vanuit Long
Beach (Californië). Het toestel wordt ingezet op de Europese lijnen
van de KLM.
n had hij verklaard de mense-
t lichtzinnigheid te betreuren.
idustriebond FNV:
organisatie
hilips tot
DHOVEN (ANP) „Als Philips
I reorganisatieplannen toch door-
Y zullen de werknemers van de spe-
"asfabriek in Eindhoven hun
rerking weigeren. Daardoor is
•ganisatie bij voorbaat tot mls-
gedoemd".
jt heeft de heer Bos, voorzitter van
bedrijfsledengroep van de Indu-
etend FNV bij Philips Glas, giste-
ïfiiegd in een gesprek met de
indhovense burgemeester G. Borrie
over de reorganisatieplannen.
M bekend verdwijnen volgens de
reorganisatieplannen in totaal vijf
tienhonderd arbeidsplaatsen, waar
van de helft in Eindhoven. In het
ader van de reorganisatie, zal de
peclaalglasfabriek van Eindhoven
aar Winschoten worden overge-
laats. Daarvoor is nodig, dat de
ndhovense vakmensen de werkne-
in Winschoten „inleren". Vol-
Bos zullen de vakmensen in
ndhoven dat weigeren.
I erkent, dat de situatie bij Philips
door het mislukken van de reor-
isatie nog zal verslechteren, maar
Ivindt dat de verantwoordelijkheid
i Philips. Volgens hem heeft de
lustriebond FNV genoeg alterna
te plannen op tafel gelegd die
«zien In behoud van werkgelegen-
d. zowel in Eindhoven als in Win-
oten. „Philips hoeft alleen maar
te happen".
Hips geeft geen commentaar.
waarmee producenten en gebruikers
van chemische stoffen In het verleden
de bodem hebben verontreinigd.
Maar, zo voegde hij hieraan toe, de
nieuwe wet chemische afvalstoffen
en de situatie bij de afvalverwerking
Rijnmond hebben de situatie er niet
beter op gemaakt. Volgens hem is een
wet die uitgaat van een vergunning
stelsel zonder systeemvoor de op
vang en verwerking van afval, een
„lege dop".
Intussen vond hij dat haast gemaakt
moet worden met een praktisch uit
voerbare vorm van subsidie ter verla
ging van de kosten van wetenschap
pelijk speur- en ontwikkelingswerk
voor grote en kleine bedrijven. Hij zei
een aantal ondernemingen in Neder
land te kennen, die dit reserchwerk al
aan het kappen zijn.
Olie
Directeur ir. E. Werner van de Konin
klijke Shell Groep, die vaststelde dat
olie de meest aantrekkelijke grond
stof voor de chemische industrie is en
blijft, waarschuwde voor risico's die
kunnen voortvloeien uit oliecontrac
ten tussen regeringen.
Volgens hem vergroten deze (bilate
rale) contracten het risico van politie
ke complicaties. De zekerheid van
levering en de beschikbare hoeveel
heid olie worden er, aldus de heer
Wemer, niet groter door.
Een stabieler evenwicht tussen vraag
en aanbod kan naar het oordeel van
de Koninklijke/Shell alleen worden
bereikt, als de vraag naar olie uit de
OPEC-landen wordt verminderd tot
een peil dat duidelijk lager is dan wat
deze olielanden moeten produceren
om de inkomsten te krijgen die zij
nodig hebben.
Als nieuwe voorzitter van het bestuur
van de VNCI werd met algemene
stemmen gekozen drs. E. Meinsma.
directeur van Shell Nederland.
Van onze redactie economie
SAN FRANCISCO,TIEN
BOSCH Het Amerikaanse
papierconcern Crown Zeiler-
DEN HAAG (ANP) Alle telefoon
abonnees krijgen binnenkort bij hun
rekening een brief van de PTT met
het verzoek geen apparatuur te ko
pen die niet is goedgekeurd. „Illega
le" apparatuur kan het telefoonver
keer nadelig beïnvloeden en vergroot
het risico van storing, aldus de PTT.
Volgens een woordvoerder loopt het
met de handel in dergelijke appara
ten „een beetje de spuigaten uit". Het
gaat onder meer om de „fantasie
telefoons", draadloze telefoons (ver
boden omdat die in feite radiozenders
zijn), en apparatuur waarmee men
verkort kan kiezen en telefoonbeant-
woorders. Behalve de draadtelefoon
mogen deze apparaten alleen worden
gebruikt als ze door de PTT zijn goed
gekeurd. PTT-monteurs hoeven een
storing niet te herstellen als ze mer
ken dat die is veroorzaakt door het
gebruik van niet goedgekeurde appa
ratuur. Bovendien kunnen ze eisen en
controleren dat het goedgekeurde
materiaal weer wordt aangesloten.
bach, dat een vijftig procent
belang heeft in het kapitaal
van Van Gelder Papier, heeft
dit bezit geheel afgeschreven.
Crown Zellerbach is echter
niet van plan het bezit in Van
Gelder af te stoten, zo is giste
ren meegedeeld.
Het Amerikaanse concern had de
aandelen Van Gelder voor een waar
de van 33,9 miljoen dollar (ongeveer
70 miljoen gulden) in de boeken
staan. Dit bedrag is afgeschreven ten
laste van de winst die Crown Zeller
bach in het tweede kwartaal heeft
gemaakt.
Hierbij wordt aangetekend dat tot
deze afschrijving tot nul is overge
gaan, op grond van de situatie bij
Van Gelder. Het Nederlandse papier
concern heeft gedurende de afgelo
pen vijf jaar maar één jaar met winst
kunnen afsluiten. Bovendien zijn de
verliezen bij Van Gelder sinds begin
vorig jaar aanzienlijk toegenomen en
deze ontwikkeling heeft de waarde
die aan het bezit van Van Gelder kon
worden toegekend, steeds verder uit
gehold.
Herstructurering
Van Gelder is zeer tegen de zin van
het personeel en de vakorganisaties
bezig met een herstructurering,
waarmee de werkgelegenheid van
ADVERTENTIE
tegen een deuk in uw inkomen, bijv. pensioen in zicht?
tégen extra uitgaven over 6 k 10 jaren?
Verschuif uw inkomen met dit speciale toonderpapier.
Kapitaalcertificaten van Slavenburg geven hoge rente op rente met telkens uitbetaling in
coupures van I 1.000,-, t 5.000,-of 1 10.000,-, na het vooraf door u te kiezen aantal jaren
(1986 t/m 1989). Met dit groeigeld bent u goed uit.
Rente
Storting
tussen 16/6 en 1/7 '80
f 5.030,30
1 4.446,75
I 3.988.13
I 3.576,84
Uitbetaling
f 10.000,-op 15/12/'86
I 10.000,-op 15/12/'87
f 10.000,-op 15/12/'88
I 10.000,-op 15/12/'89
Kapitaalcertificaten zijn,
zolang voorradig,
verkrijgbaar bij al onze
kantoren, verspreid over
het gehele land.
N.V. Slavenburg's Bank, hoofdkantoor Rotterdam.
Dé bank om rekening mee te houden.
DEN HAAG Het af
gelopen jaar is voor de
meeste branches in de
detailhandel op een te
leurstelling uitgelopen.
Ook voor het lopende
jaar zijn de vooruit
zichten niet optimis
tisch, omdat met name
in voedings- en genot
middelen een daling
van de verkoop wordt
verwacht.
Dit blijkt uit een on
derzoek van het Econo
misch Instituut voor
het Midden- en Klein
bedrijf (EIM) in Den
Haag onder ongeveer
vierduizend bedrijven.
Vorig jaar zagen talrij
ke middenstanders hun
omzet stagneren. Een
van de oorzaken van
het achterblijven van
de omzet vorig jaar is
volgens het EIM een al
geheel verflauwen van
de kooplust bij het pu
bliek. Daarnaast heeft
vooral in de kledings-
ector het weer de de
tailhandel tegengeze
ten. De zeer strenge
winter, gevolgd door
een matige zomer sti
muleerden bepaald
niet tot winkelen. Bo
vendien was het in het
najaar volgens het EIM
juist weer de hoge tem-
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De oude klacht van de bonden, dat de
Ogem (bouw-, industrie- en handelsactiviteiten) wel de lusten
maar niet de lasten van haar dochterondernemingen wil
dragen, werd gisteren weer eens onderstreept tijdens een
bijeenkomst van Ogem-dochter Schokbeton, naar aanleiding
van het jaarverslag over 1979.
Het driekoppige team dat Schokbe
ton tijdelijk beheert totdat ingrijpen
de reorganisaties zijn afgerond,
maakte bekend dat de reorganisatie,
die het bedrijf in eerste instantie acht
miljoen gulden gaat kosten, door
Schokbeton op eigen houtje moeten
worden gedragen. Het moederbedrijf
is niet van plan in de kosten bij te
dragen.
Schokbeton, dat het afgelopen jaar
op het randje van een faillissement
balanceerde en dat een verlies van 7.8
miljoen ten laste van de algemene
reserve moet brengen, zal dit jaar
danig moeten afslanken.
Ondanks herhaald aandringen van
de bonden zal Ogem, dat in 1975 een
meerderheidsbelang in het bedrijf
verwierf omdat het Schokbeton no
dig had voor de uitvoering van een
omvangrijk project in Saoedi-Arabië,
niet in de reorganisatiekosten bij
dragen.
Tijdens werkzaamheden, verbonden
aan dit project, verloor Schokbeton KoDCrS
haar greep op de Nederlandse markt.
Volgens de bonden een kapitale be
leidsfout, die voornamelijk te wijten
zou zijn aan de raad van bestuur van
Schokbeton. Die telde na enige muta
ties nog slechts twee leden: ir. J. Z.
Agnes en mr. J. L. van Wuyckhuyse,
die, nu de gouden tijd in Saoedi-
Arabië voorgoed voorbij blijkt, op 27
maart jongstleden van hun taak wer
den ontheven.
De heer N. R. Meijer, secretaris van
de raad van bestuur bij Ogem, zal op
,1 september aanstaande zijn functie
neerleggen. Hij treedt dan in dienst
bij de Algemene Werkgevers Vereni
ging in Haarlem als public relations
officer. De heer Meijer zegt dat zijn
vertrek meer dan één reden heeft,
„maar geen enkele bijzondere".
Meijer is de zesde topman die dit
jaar weggaat bij de Ogem: de heer B.
de Bakker, D. G. Postma, oud-minis
ter Udink, J. Bartels en H. van Leeu
wen gingen hem voor. Meijer wordt
bij de Ogem opgevolgd door dr. D.
van Eek.
commissarissen hun verantwoorde
lijkheden ten aanzien van het bedrijf
niet naar behoren gedragen.
duizend tot twaalfhonderd mensen
op de tocht kan komen staan. Daar
bij is het de bedoeling aanzienlijke
investeringen te doen om meer effi
ciënt te kunnen produceren.
Als deze plannen worden verwezen
lijkt, zal het toch nog tot 1982 duren
voordat weer op winstgevende basis
kan worden gewerkt. Maar, aldus
Crown Zellerbach, nog jaren nadien
zullen de winsten nodig zijn om de
verliezen uit het verleden te delgen,
zodat geen dividenden betaald kun
nen worden.
Gisteren werd ook bekend gemaakt
dat Van Gelder de produktie van en
de handel in schrijfwaren aan Van
Dorp wil overdragen. Het gaat hierbij
om een fabriek in Apeldoorn met
vijfendertig man en een verkoopkan
toor in Amsterdam met vijftien me
dewerkers.
De produktie in Apeldoorn zal wor
den gehandhaafd, maar het verkoop
kantoor in Amsterdam zal worden
ondergebracht bij de vestiging van
Van Dorp in Bunnik.
De verwachting is, dat overeenstem
ming over de transactie zal worden
bereikt, aldus de beide ondernemin
gen, die nog laten weten dat de
schaalvergroting in de papierverwer-
kende industrie wenselijk is om de
steeds sterker wordende internatio
nale concurrentie het hoofd te kun
nen bieden.
Fouten worden echter ook de Ogem
zelf aangewreven, die vertegenwoor
digd was in de raad van commissaris
sen door de heer B. de Bakker, voor
heen lid van de raad van bestuur bij
Ogem. De laatste werd overigens in
tegenstelling tot wat de tijdelijke be
heerders schijnen te denken niet
door de centrale ondernemingsraad
van Schokbeton naar voren gescho
ven, maar door de raad van bestuur
van Schokbeton. nadat informeel de
afspraak was gemaakt dat de heer De
Bakker „de belangen van de werkne
mers zou behartigen". Tegenwoordig
heeft ook Ogem-bestuurslid ir. Van
Berkel zitting in de raad van commis
sarissen van Schokbeton.
Volgens de bonden hebben zowel de
raad van bestuur als de raad van
EINDHOVEN (ANP) De Afrikaan
se staat Soedan heeft in het kader
van de Nederlandse ontwikkelings
hulp 28 complete DAF-vrachtwagens
besteld. Met deze order is 2,6 mil
joen gemoeid. De wagens zijn besteld
bij de combinatie van Nederlandse
ondernemingen Volker-Stevin Roads
Euroconsult (Grontmij-Heidemij)
De opdracht zal voor 1 september
worden uitgevoerd. De trucks zijn
bestemd voor het wegenbouwproject
Nyala-El Fashea in het westen van
Soedan. Eerder kreeg DAF-Trucks al
opdracht voor levering van 39 trucks.
Schokbeton denkt intussen niet, dat
er veel winst kan worden gemaakt bij
de verkoop van de bedrijven Romein
in Dodewaard, Schokbeton Bouwbe
drijf in Zeist, Compton Rekencen
trum in Amsterdam, bedrijfsterrein
in Capelle aan de IJssel, een verkoop
kantoor in Düsseldorf en enkele min
derheidsdeelnemingen). De bedoe
ling is, dat uit de opbrengsten de
reorganisatiekosten worden bekos
tigd.
in, dat ook garanties kunnen worden
afgesloten voor behoud van de circa
210 arbeidsplaatsen. Als iemand uit
dezelfde branche de bedrijven koopt
om er een stuk overcapaciteit mee
weg te werken, dan zitten we nog met
een koude sanering, aldus een FNV-
woordvoerder. die dit in verband met
de grote overcapaciteit in de betonin-
dustrie niet uitsluit.
Winstje
Na de reorganisatie, die voor het eind
van dit jaar moet zijn afgerond,
houdt Schokbeton nog slechts twee
bedrijven over: in Kampen en in
Zwijndrecht, die in grote zelfstandig
heid moeten gaan opereren. Alle acti
viteiten die niet direct met het mon
teren van beton-bouwelementen te
maken hebben, zullen worden stopge
zet. Feenstra Beton blijft bestaan
maar verhuist naar Zwijndrecht.
Hoewel 1980 vrijwel zeker een nega
tief resultaat zal hebben hoopt
Schokbeton toch in 1981 weer een
bescheiden winstje te maken. De or
derportefeuille is goed gevuld (38 mil
joen gulden), beter dan vorig jaar om
deze tijd. Het exploitatieverlies van
vijftien miljoen gulden over 1979
wordt bekostigd uit reserve-kapitaal
en een overloop van de order in Saoe
di-Arabië, die in totaal zo'n 10 tot 15
miljoen zou hebben opgebracht. Over
de te varen koers voor het afgeslank
te bedrijf in de komende jaren moe
ten nog plannen worden gemaakt.
ADVERTFNTIF
Slavenburg, dé bank
om rekening mee te houden
Oók in het buitenland
Affiliaties fe New York. Los Angeles.
Curacao. Brussel. Antwerpen. Hamburg.
Frankfurt. Düsseldorf. Zurch.
peratuur die de mensen
hun kledingaankopen
deed uitstellen. AI met
al moest er snel worden
afgeprijsd, wat in de
winst te merken viel.
Het slechte winterweer
was wel gunstig voor
kleine buurtwinkels in
de sector voedings- en
genotmiddelen.
Niettemin is het alge
mene beeld in de de
tailhandel, dat de net
towinsten vorig jaar
flink daalden omdat
kosten als lonen en hu
ren sterker stegen dan
de omzet.
UTRECHT De NS zegt zich bezorgd te maken over een
explosieve groei van het aantal reizigers naar aanleiding van
de stijgende benzinekosten, die ervoor zorgen dat steeds meer
mensen de auto laten staan en gebruik maken van het
openbaar vervoer.
lUSSEL (ANP) De Europese Ge-
ttnschap is voor haar grondstoffen-
oreiening gevaarlijk afhankelijk
f andere landen. Daarom moeten
negen aangesloten landen probe-
een eigen grondstoffenproduktie
Ontwikkeling te brengen en die-
n ze verscheidenheid aan te bren-
ln m aanvoerbronnen in het buiten-
fa om ernstige tekorten in de jaren
entig te voorkomen.
de conclusie van een rapport van de
«opese Commissie. Door de bank genomen
af v voor haar Srondstoffenaanvoer voor
schatting 75 procent afhankelijk van an-
'anden. Voor Japan bedraagt de afhanke-
"ïeid negentig procent en voor de Verenigde
dlen slechts vijftien procent.
Voor bepaalde grondstoffen, zoals mangaan,
kobalt, chroom en platina, is de EG geheel op
andere landen aangewezen.
Het rapport merkt op. dat de grondstoffenaan-
voer uit een aantal landen om verschillende
redenen in gevaar zou kunnen komen. De
socialistische landen (de Sowjet-Unie, China
en Cuba) zouden hun leveranties om politieke
redenen kunnen stopzetten, terwijl de aanvoer
uit landen als Zaïre, Zambia, Zimbabwe en
Zuid-Afrika in gedrang zou kunnen komen als
gevolg van ernstige interne moeilijkheden in
die landen.
Daar komt nog bij, dat een deel van de leveran
ties van grondstoffen afkomstig is uit als con
currenten te beschouwen andere industrielan
den. In dit verband noemt het rapport titani
um. dat wordt gebruikt in kerncentrales, in
stallaties voor ontzilting van zeewater en
straalmotoren. De EG zal dit mineraal vrijwel
uitsluitend in Japan betrekken
Beperkt
De eigen reserves aan mineralen van de EG
zijn beperkt. Met lood- en zinkhoudend ge
steente in Ierland en op Groenland, is het
belangrijkste wel genoemd. Daarom beveelt
het rapport aan geologisch ondereoek op gang
te brengen, meer te doen aan het terugwinnen
van mineralen uit gebruikte produkten en het
gebruik van vervangende materialen te bevor
deren. Voorts moeten lange-termijncontracten
worden afgesloten met grondstoffenleverende
landen, dienen reservevoorraden te worden
aangelegd en is het noodzakelijk meer te inves
teren in de mijnbouw.
Het rapport raamt de behoefte aan investerin
gen in de winning van ijzer, koper, aluminium.
zink, nikkel en lood gedurende de periode 1977-
1980 op bijna 24 miljard gulden per jaar. De
voor de periode 1978-1983 voorgenomen inves
teringen bedragen echter twintig miljard gul
den per jaar, zo zegt het rapport.
In 1974 maakte de winning van de genoemde
zes mineralen 95 procent uit van de wereldpro-
duktie van mineralen.
Het rapport stelt vast dat een stijging van de
grondstoffenprijzen gunstig zal zijn voor de
EG. De koopkracht van de ontwikkelingslan
den die grondstoffen leveren zou daardoor
namelijk toenemen, zodat zij meer produkten
uit de industrielanden kunnen importeren.
Ten slotte merkt het rapport op. dat het nood
zakelijk is de eerste bewerking van de minera- -tr
ien te laten plaatsvinden daar waar zij worden VeTJOnging
gevonden: in het algemeen dus in de ontwikke
lingslanden.
De Spoorwegen hebben een aantal
grote bestellingen lopen om het ma
terieel uit te kunnen breiden Boven
dien loopt er een verzoek bij het mi
nisterie van verkeer en waterstaat
voor de aanschaf van 220 extra rijtui
gen. Daarmee denken de Spoorwegen
9.2 miljard reizigerskilometers aan te
kunnen.
Het aantal reizigers dat afgelopen
jaar van de trein gebruik maakte,
steeg met 4,5 procent, tot meer dan
8,5 miljard reizigers-kilometers. Als
de huidige groei van vier procent
doorzet, en de NS vreest dat die groei
nog wel groter zal zijn. dan wordt die
capaciteit van 9,2 miljard echter al in
1981 bereikt. Dat betekent dat de
bestelde voertuigen, die naar ver
wachting pas op z'n vroegst in 1983
kunnen worden ingezet, veel te laat
komen.
De investeringsuitgaven van de NS
stegen afgelopen jaar met bijna hon
derd miljoen gulden tot 542 miljoen
gulden. Het leeuwedeel daarvan is
gebruikt voor de vervanging van wat
door het ongeruste personeel van de
spoorwegen „slooptreinen" worden
genoemd.
De opbrengsten uit het reizigersver-
voer stegen het afgelopen jaar tot 767
miljoen gulden. Het goederenvervoer
nam in 1979 toe met bijna 20 procent
tot 21,8 miljoen ton. De opbrengsten
uit het goederenvervoer stegen tot
293 miljoen gulden; een stijging van
16 procent. Inclusief een rijksbijdra
ge van in totaal 893 miljoen gulden,
kreeg de NS in totaal 2.072 miljoen
gulden in het laatje. De kosten vielen
39 miljoen gulden lager uit dan de
opbrengsten, zo blijkt uit het jaarver
slag. De Spoorwegen houden dankzij
de 'gunstige ontwikkelingen in het
vervoer 70 miljoen gulden over van de
rijksbijdrage. Dat geld gaat terug
naar de schatkist.
Het ziekteverzuim bij de spoorwegen
daalde van 10 naar 9.5 procent. Dit
komt vooral doordat het personeels
bestand sterk aan het verjongen is.
Veel jongeren die tijdens de oorlog
door de bezetters dreigden te worden
ingezet in Duitsland, werden destijds
door de Nederlandse Spoorwegen in
dienst genomen, om van„Arbeitsein-
satz" vrijgesteld te worden. Deze
„grijze piek", bereikt in deze jaren de
pensioengerechtigde leeftijd.
De sterkste groei in het personenver
voer deed zich het afgelopen jaar
voor in de kop van Noord-Holland.
Op het traject Alkmaar-Amsterdam
steeg het aantal reizigers met onge
veer veertig procent (eerste klas). In
het najaar zal de NS in de kop van
Noord-Holland een proef nemen met
dubbeldekstreinen.
