Gevolgen kernenergie aanvaarden Tekening van een lezer op een hoog abstractieniveau TtQUW Commentaar Koopkracht (1) Koopkracht (2) Verdeling huizen in Almere Blokkade Greenpeace moet storten radio-actief afval voorkomen 'Atoomafval binnenshuis opbergen' (EE optiplan 0251025645'! Siegfried showkoor kerkhoven ei WOENSDAG 11 JUNI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 In de afgelopen dagen heeft de regering onzekerheid doen ont staan o\er haar voornemen de koopkracht van minimum gezin sinkomens in 1980 te handhaven". Pit constateren de fracties van CDA en VVD in een motie in de Tweede Kamer. Hun constatering is juist Toch wordt er de laatste tijd te weinig hij stilgestaan dat koopkracht en inkomen geen vaste \erworvenheden zijn. Zoiets als het bereiken van de leeftijd van meerderjarigheid, wat je nooit meer kan ontvallen Koopkracht en inkomen moeten echter elk jaar opnieuw weer wor den verdiend. Ondanks vijfender tig jaar van sterke economische groei is dat minder vanzelfspre kend dan het lijkt. Er zijn in de geschiedenis van de mensheid be schavingen van hoog niveau ver dwenen. en historisch beschouwd is het waarschijnlijker dat ook aan de huidige episode van hoge be schaving eens een einde zal ko men. dan dat de opbloei onbeperkt voort zal blijven duren. Na de lange periode van economi sche groei lijkt nu een periode van mindere groei en wellicht stagnatie begonnen. Schokkend hoeft dat niet te zijn. Belangrijk is in zulke Het is de verdienste van de premier dat hij met zijn uitspraken in elk geval een aantal mensen hopelijk - aan het denken heeft gezet over liet gegeven dat inkomen en koop je kracht niet vanzelf uit de lucht bi komen vallen. Dat neemt niet weg ra dat de koppeling tussen lonen (wer- 1 kenden) en uitkeringen (niet-wer- kenden) pas met ingang van 1 i januari tot wet is verheven. Een 20 regering die al na zes maanden laat weten niet in staat te zijn de wet uit uu te voeren, zou strikt formeel genomen eigenlijk meteen moe ten opstappen Die koppeling tussen lonen en uit- de keringen is een belangrijk principe, eti Het gaal niet aan degenen die niet meer kunnen werken (arbeidsonge- rui schikten) of niet meer mogen wer- ergiken (werklozen) ook nog eens in —hun inkomen (uitkering) achteruit 1 te zetten bij de werkenden. Dan zou het recht van de economisch sterk- «en (de werkenden) worden ge anctioneerd. Want zij zijn het die a? een steeds groter aandeel van het F nationaal inkomen voor zichzelf overhouden, doordat steeds meer economisch minder krachtigen worden uitgestoten uit het arbeids proces naar de groep van de „niet- werkenden". De overheid heeft tot taak het recht van de sterksten te confronteren, en mag dat recht ze ker niet de vrije loop laten. De uitstoot van minder produktieve ^arbeidskrachten moet worden te gengegaan- door meer deeltijdba- g nen. door verkorting van arbeids tijd, door ondernemingen en ar- perioden. dat alles wordt onderno men om de ontwikkeling ten goede te keren, en ook dat de nadelen van stagnatie of teruggang niet eenzijdig en onrechtvaardig op be paalde groepen in de bevolking neerkomen. Op beide punten wekt de regering helaas de indruk te passief te zijn. en de zaken te veel over te laten aan het maatschappelijke krach tenspel. De omstreden kwestie van de koopkracht van de laagste inko mens is hiervan een voorbeeld. Niemand kan voor alle tijden en alle omstandigheden die koop kracht garanderen. Het is daarom juist dat de regering dat ook niet wil doen Ook de PvdA-oppositie zegt overigens dat zij zo n garantie niet kan en niet wenst te geven. De strekking van de uitspraken van premier Van Agt, vorige week vrijdag, was evenwel een andere, die kwam erop neer dat het kabi net geen kans zou zien de inko mens van de werkenden zodanig te doen matigen in 1981, dat er van het nationale inkomen voldoende overblijft om de inkomens van uit keringstrekkers op peil te houden. De premier schreef dit vooral toe aan de sterke stijging van het aan tal uitkeringstrekkers. beidsorganisaties te verplichten ge deeltelijk arbeidsgeschikten te handhaven en arbeidsplaatsen aan te passen voor gehandicapten. Ze ker. dat zal de produktiviteit niet ten goede komen, en de „loonruim te" verkleinen. Dat is echter de solidariteit die de economisch krachtigen. de fitte burgers, beho ren op te brengen met de econo misch minder presterenden. Juist doordat dit soort maatregelen on voldoende krachtig worden doorge voerd, stijgt het aantal niet-werken- den zo schrikbarend, en moeten voor hen zulke hoge sociale premies en belastingen worden opgebracht. Het is daarom goed dat in een Kamermotie gisteren het principe van de koppeling van uitkeringen aan de inkomensontwikkeling van de werkenden nog maar eens is neergelegd. Eigenlijk is die motie overbodig, want de wet hierom trent is nog geen half jaar oud. Maar nu vanuit kabinetskring onze kerheid wordt gewekt over de inten tie van die zijde, kan het geen kwaad wanneer het parlement als medewetgever de bedoelingen van die wet nog eens kamerbreed on derstreept. Ook met deze motie en met deze wet wordt geen garantie gegeven voor behoud van koopkracht van laagste inkomens of laagste uitke ringen. Maar wel wordt uitgespro ken dat, wanneer door stagnerende economie zelfs de laagste inkomens zullen moeten inleveren, werken den en niet-werkenden daarin gelijk zullen moeten worden behandeld rk: iro! rd8 DEN HAAG Staatssecretaris ,tt« Brokx van volkshuisvesting gaat zich all «raden op het al dan niet invoeren va »an de woonruimtewet in Almere. Op ma orte termijn zal hij de Tweede Ka pkamer vertellen wat hij zal aanvangen del ®et een gisteren aanvaarde motie, heip vraagt de woonruimtewet daar in e voeren. BA, D'66, SGP en GPV stemden jen de motie. De WD stemde met it rest van de oppositie vóór de mo- t die was ingediend door de PvdA. door Hans Schmit IJMUIDEN Wie alleen praat over licht radio-actieve watjes en injectienaalden uit ziekenhuizen en laboratoria, geeft een verkeerde voorstel ling van de werkelijkheid. In de vaten, die aan boord van de zwaarbewaakte „Andrea Smits" worden gelaten, ne men die watjes en injectie naalden flink wat ruimte in, maar daar gaat het niet om. Het gewicht en het volume van het radio-actief afval is niet het belangrijkste: je moet naar de hoeveelheid straling kijken. Op het dek van de houten tweemas ter „Fri" legt Hans Guyt van de mili euorganisatie Greenpeace uit dat meer dan de helft van de straling van het Nederlandse afval op rekening komt van het afval uit de kerncentra les in Dodewaard en Borssele, hoewel dat afval wat betreft volume een be scheiden plaats Inneemt. Onderbro ken door het lawaai van de telkens overvliegende helikopter, vertelt hij dat de 5700 ton radio-actief afval die dit jaar met toestemming van de mi nister Ginjaar (volksgezondheid en milieuhygiëne) in de Atlantische Oce aan wordt gestort, een radio-activi teit van maximaal tachtigduizend cu rie mag hebben. Op dezelfde stort plaats, zo'n 750 kilometer ten zuid westen van Ierland, stort Engeland nog eens afval met een radioactiviteit van negentigduizend curie. Meer dan een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar, aldus Hans Guyt. Fotograferen Wanneer hij tegen het middaguur zijn verhaal over het waarom van de actie afsteekt, is de blokkade van het Buitenspuikanaal in IJmuiden reeds een feit. Aan weerszijden van de „Fri" liggen in totaal veertien binnenvaart schepen in de lengterichting van het kanaal, de steven gericht naar de pontons die moeten verhinderen dat de actievoerders opvaren naar de „Andrea Smits". Op de pontons zit ten en liggen tientallen manschappen van de mobiele eenheid: op de pieren staan de bekende donkerblauwe bus jes. Rond de drijvend blokkade varen permanent twee boten van de rijk spolitie te water, waarop mannen in burger druk in de weer zijn het bonte gezelschap op de actieschepen te fil men en te fotograferen. Twee uur tevoren had de In 1912 in Denemarken gebouwde „Fri", die te genwoordig San Francisco als thuis haven heeft, de haringhaven in IJ muiden verlaten. In het kielzog van de tweemaster doken binnenvaart schepen op, die de tweemaster volg den op de korte tocht naar de pon tons in het buitenspuikanaal. Bij het opvaren tot voor de pontons deed zich bijna een incident voor, toen een van de politieboten het begin van de blokkade wilde doorbreken door twee schepen opzij te duwen. De „Fri" kwam daarbij dwars op de sterke ebstroom te liggen en liep daarbij bijna op de pier: een confrontratie die volgens een van de binnenschippers zonder twijfel ernstige schade aan het houten schip zou hebben aange bracht. Blootsvoets De actie van de politie heeft echter niet kunnen verhinderen dat de blok kade tot stand komt. Tussen de mas ten van de „Fri" wordt een spandoek opgehangen („Geen atoomafval in zee") en de bemanning van de „Fri" De blokkade van Greenpeace, bestaande uit het schip „Fri" van de milieu-organisatie zelf en een tiental binnenschepen in het IJmuidense Buitenspuitkanaal. Op de achtergrond de .Andrea Smits" het met kernafval geladen schip, waartegen de blokkade gericht is. (blootsvoets, zeer bedreven in touw klimmen en klauteren) verspreidt zich over de andere schepen. Aan het drukke heen-en-weer geloop van schip naar schip nemen ook twee herdershonden deel; een klein Cypers katje geeft er de voorkeur aan het gebeuren vanachter het glas in de stuurhut te volgen. Het kind in een speciale speelruimte op de kajuit van een van de binnenschepen krijgt ge zelschap van een leeftijdgenootje: de jongste opvarende van de „Fri". De lucht blijft onveranderd loodgrijs, slechts op enkele plaatsen opgefleurd door zwarte en gifgroene wolken uit de pijpen van het hoogovencomplex. Eén van de politieboten heeft burge meester Molendijk van Velsen opge haald. Wat hij in de megafoon roept, is moeilijk te verstaan, maar de poli- tieboot komt ondanks verzoeken daartoe niet dichterbij. De burge meester zegt de actievoerders dat Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. De Kamer wil dat de adviesraad van Almere (een soort gemeenteraad) zeg genschap krijgt over de verdeling van de woningen. Daarvoor is invoering van de woonruimtewet nodig. Tuijn- man van verkeer en waterstaat wil echter, dat zijn ambtenaren van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpol- ders, die voor de ontwikkeling van Almere zorgen, een flinke greep hou den op de verdeling van de woningen en wordt daarin gesteund door Brokx. maandag reeds een groot deel van hun doel is bereikt, nameijk publici teit. Een weinig overtuigend argu ment om de blokkade op te heffen: die is immers niet bedoeld om publi citeit te krijgen maar om het storten van radio-actief afval in zee te voor komen. De burgemeester wijst erop dat met de blokkade de standpunten verharden: „Ik ben gekomen om u daarvan te weerhouden." „Onzin," zegt binnenschipper Jan Blom die een aantal collega's heeft overge haald met Greenpeace mee te doen, „de actie is en blijft wat ons betreft volstrekt geweldloos." Na het half onverstar nbare toespraakje vertrekt de politieboot snel: uit de gebaren blijkt dat een weerwoord van de ac tievoerders niet op prijs wordt gesteld. „Greenpeace", zo vertelt Hans Guyt. „wil verhinderen dat de .Andrea Smits" de haven van LJmuiden ver laat om de lading van achttienhon derd ton Nederlands radioactiefafval in Zeebrugge aan te vullen met nog eens 3900 ton uit België en Zwitser land en de vaten vervolgens in de Atlantische Oceaan te storten. Greenpeace zal de blokkade opheffen zodra minister Ginjaar der vergun ning die hij in mei voor het storten van het radioactieve afval verleende, opschort." Het afgelopen weekeinde heeft minis ter Ginjaar de milieu-organisaties die tegen de vergunning bij de Kroon in beroep zijn gegaan (Natuur en Milieu. Greenpeace Nederland, werkgroep Noordzee en Stroomgroep stop kern energie Haarlem/IJmond), laten we ten niet tot schorsing te kunnen over gaan. De Raad van State dient daar over te beslissen, meent minister Gin jaar. De milieugroepen vroegen dan ook maandag de Raad van State de vergunning te schorsen zolang het beroep nog niet behandeld is. Wan neer maanden later de uitspraak valt, is het onherstelbare reeds geschied. Kernenergiewet Hans Guyt is tijdens het gesprek aan dek nog onwetend van het feit dat later op de dag de Raad van State het schorsingsverzoek zou afwijzen, on der meer omdat niet kan worden in gezien hoe een milieuorganisatie in haar belangen kan worden geschaad door een lozing in zee op een afstand van achttienhonderd kilometer van Nederland. Desondanks kan minister Ginjaar in de ogen van de milieugroe pen wel degelijk ingrijpen. Hans Guyt: „Hij kan dat op grond van de kernenergiewet: hij kan te allen tijde een vergunning aanpassen en de voorwaarde wijzigen." Het belangrijkste bezwaar van Greenpeace en andere groepen (in het samenwerkingsverband „geen atoomafval in zee" hebben zich reeds tweehonderd organisaties verenigd) is het potentiële gevaar voor het zee milieu. De vaten blijven officieel 250 jaar heel. maar de tijd die nodig is om de sterkte van de straling van de stoffen die nu worden gestort te hal veren, is ruim zeven keer zo lang. Hans Guyt wijst erop dat inmiddels in andere landen bedenkingen zijn gerezen tegen het storten van Neder lands, Belgisch, Zwitsers en Engels afval. Binnen de organisatie van in dustrielanden (OESO) hebben landen als Zweden, Noorwegen, Denemarken en Oostenrijk zich tegen dergelijke lozingen gekeerd; Canada en de Vere nigde Staten staan er uiterst kritisch tegenover. Herbezinning Greenpeace wil dat het afval tijdelijk op land wordt opgeslagen in afwach ting van een veilige oplossing. Hans Guyt: „Als je kernenergie aanvaardt, moet je ook de consequenties aan vaarden en het afval niet in zee stor ten maar binnenshuis veilig opber gen." Ook wil Greenpeace een onder zoek naar de verwerkingsmethoden van het afval en een herbezinning over de wenselijkheid van de activi teiten die tot het afval leiden. Hans Guyt, naast het gestreken zeil van de „Fri": „Er komt steeds meer chemisch en radio-actief afval. Je kunt het niet begraven en ook niet in het water lozen. Dat betekent echter niet dat Je het dan maar in zee moet gooien." ADVERTENTIE termijnbewaking I brengt rust èn dynamiek I in uw organisatie I Ö^IIMO Vaktaal is een manier van praten die door deskundigen in een be paald beroep (beter gezegd: vak talen die door de meeste deskun digen in allerlei beroepen) zo vaak en graag wordt toegepast dat buitenstaanders steeds meer buitenstaanders worden doordat ze er geen woord van begrijpen. De deskundigen van de Rijks dienst voor de IJsselmeerpolders maken zich niet minder dan an deren schuldig aan dit euvel, con stateert Theo Dirks in Cultuur- rijp, het personeelsorgaan van de RIJP. Het nu volgende heeft hij gevonden in verslagen en nota's, of opgepikt op vergaderingen en bijeenkomsten: Een planningdeskundige sprak tot driemaal toe over „een stij ging in bovenwaartse zin". „Het gebouw, bouwkundig, tech nisch en architectonisch samen gesteld, vraagt een disciplinaire inbreng van beeldende kunst, welke zich evenwichtig zal invoe gen, welke kenmerkend zal zijn en welke het gebouw als gebruiksobject mede zal karakte riseren", schreef een bouwkun dige. Conclusie van een wetenschap pelijk onderzoeker: „De sector raad zou zich vooral moeten rich ten op het ontwikkelen van glo bale visies op een hoog abstrac tieniveau". En op een vergadering van louter deskundigen noteerde Dirks de volgende vak-kreten: nul-groei of niet-groei, infra-economische ontwikkelingsassen, gekwalifi ceerde arbeidsmarkt van groot stedelijke allure, en tot slot nog „stedelijke potenties optimaal benutten door middel van een motorisch element". Na deze waterval van moeilijke en onbegrijpelijke vaktermen was er in de zaal een even simpele als duidelijke reactie te horen: „Daar heb ik allemaal geen moer aan". Een verzuchting die niet uit de mond kwam van de verslagge ver, de portier, de dame achter het buffet of de leerling-deskun dige die voor het eerst naar zo'n vergadering mee mocht, maar van een „tamelijk nuchter inge steld" directielid. Zonder die directieleden van de RIJP persoonlijk te kennen moe ten we trouwens concluderen dat ze zich blijkbaar in meer opzich ten van hun collega-directeuren in den lande onderscheiden. Want ga maar na: is er ergens een personeelsfeest, waar de directie acte de présence geeft, dan zitten de directieleden met hun vrou wen en eventuele genodigden op de voorste rij, welwillend toekij kend hoe anderen op het toneel hun best staan te doen. Bij de vijftigste verjaardag van de Rijksdienst voor de IJsselmeer polders vorige maand ging het heel anders toe. Daar zat het per soneel ln de zaal en stonden drie directieleden met hun vrouwen op het toneel te zingen. „We heb ben er vijftig jaar op moeten wachten, tot 7 mei 1980", lezen we in het personeelsblad. „Maar dat heeft niet, het goede rijpte langzaam en manifesteerde zich in sprankelende, zelfverzonnen teksten, een meeslepende dictie en pure overgave". Alleen die eerste rij zal nog wel voor ze gereserveerd geweest zijn. Geen wonder dat Robert Hardy de rol van Siegfried Farnon, de oudste van de drie veeartsen uit James Herriot met zoveel overga ve speelt. Hij is dol op dieren, is op het platteland geboren en ge togen en woont op een boerderij met paarden, pony's, ezels, gan- sen, honden, pauwen en nog veel meer dieren. „Veeartsen zijn denk ik zulke aardige mensen omdat ze constant met dieren omgaan. Omdat ze dichter bij de natuur leven, vermoed ik," peinst hij in de NCRV-gids. Hij wordt, schrijft de gids, als de populair ste veearts van Engeland gezien, meer nog dan „James Herriot" en Tristan". Postzakken vol fan mail krijgt hij, waarin mensen hem smeken om zijn stropdas sen, hoed, zakdoeken, pochetjes, handtekening en zelfs z'n schoe nen. Allerlei clubjes zeuren of hij niet wil komen, om een voor dracht te houden of een lezing, of iets te openen. Zijn secretaresse verstuurt stapels standaardbrie ven. Veeartsen, zegt Hardy, heb ben het in Engeland niet makke lijk. Ze werken als paarden en het is moeilijker om voor je vee artsexamen te slagen dan om je bul voor medicijnen te halen. De opleiding voor veearts duurt ook langer. De acteurs van „James Herriot" hebben steeds onder toezicht van twee heuse veeart sen gewerkt. ,JSn die hebben ons werkelijk van alles bijgebracht. Bij mij zouden de mensen nu rustig met hun zieke honden kun nen aankloppen, ik zou wel we ten wat ik er mee aan moest. Jammer alleen dat het tegen de wet indruist" Robert Hardy, vader van twee dochters en een zoon die boer geworden is beschouwt zijn beroep nauwelijks als een vak: „Het is meer een afwijking, een toestand, dat acteur zijn. Je moet er ook behoorlijk geschift voor zijn om het te worden. Oeen be roep is onzekerder." Na twaalf uur draaien, toen hij het wereldrecord orgeldraaien al hoog en breed had verbeterd, wilde de Fin Vexi Poutiainen best nog een tijdje doorgaan, maar zijn orgeltje kon niet meer. Dat is voorlopig in reparatie. De in keurige donkere pakken gestoken zangers van het man nenkoor dat zich steevast in NCRV's Showroom laat horen, verdwijnen voorlopig van het scherm. Het programma van vrij dag is het laatste van dit seizoen en dan horen we dus, voor het laatst „showroom", „allemaal show" en meer show-achtlgs uit hun monden. Best mogelijk dat u dit koor vandaag of morgen in een kerk hoort, met andere liede ren dan natuurlijk. Het heet „De lofstem" en heeft zijn thuisbasis in Broek op Langedijk. Voorzit ter Stins vertelt ln Televizier. dat zijn koor een erg veelzijdig reper toire heeft: „We zingen heus niet uitsluitend geestelijke liederen, maar ook spirituals, musicals, licht Nederlands, kortom, van al les wat" Zodoende traden de zangers uit Broek op Langedijk ook eens in Utrecht op een feest van een 25-jarige zoutjesfabriek op, waar Jan Fillekers van Show room onder de luisteraars was. En zo is het gekomen. Zouden tandartsen zo duur zijn dat zelfs landsbestuurders dezen niet meer kunnen inschakelen voor een goede mondbehande ling9 Het is opvallend dat ln het bijzonder ministers en staatsse cretarissen zulke slechte gebitten hebbe*. Zouden de cameraman nen daarom de goedheid willen hebben van dergelijke figuren geen Al te nabije opnamen meer te doen uitstralen op onze beeld- bulzen? Die bruine kerkhoven in close-up te zien is namelijk niet erg appetijtelijk. (Deel van een brief in Televizier van een lezer die benadrukt zelf geen tandarts te zijn). Toen burgemeester Edward Koch van New York op een me disch congres begon te spreken over de noodzaak van sluiting van een aantal gemeentelijke zie kenhuizen. werd de arts Hayvin Gordon (31) zo kwaad, dat hij een ei greep, er mee naar het spreek gestoelte stormde en het kippe- produkt boven het hoofd van de burgemeester stuk kneep. De rechtbank veroordeelde de arts voor zijn spontane protest tot dertig dagen cel en tweeduizend gulden boete, maar het is nog helemaal niet zeker of de man die straf ook krijgt: hij is in beroep tegen het vonnis gegaan en na een paar uur "zitten' al weer vrij gelaten, nadat er een borgsom van tienduizend gulden voor hem was gestort Hitlers zilver Op een velling in New York is een zilveren siga rettendoos die eens van Adolf Hitler geweest is. voor bijna ƒ3500 van de hand gegaan. De vroegere koning Faroek van Egypte kreeg de doos later ca deau. Er staat nog altijd een ade laar op die een hakenkruis vast houdt en de initialen van Hitier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5