Het ware gezicht van de ARP
Tekening van een lezer
VU verdeeld over
contact Indonesië
Trouw Commentaar
1
gezond eten, gezonde politiek
De handicaps van een kandidaat
)waallichten
'Niet bij brood alleen' logische uitkomst van ontwikkeling
VB STEtfffSTH SCHOUDERS DE ZWAARSTE LASTEN
fjou, PAT Klopttoch!?
I I
lil
:Jj
I
stuur 'n brief
processie
'operatie'
verandering
//e/"
f'aiifhte
J 2ATERDAG 7 JUNI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 5
0e eerste ronde van de Ameri
kaanse verkiezingen is deze week
afgesloten met de laatste ..prima
ry's". en logisch gesproken moet
de tweede ronde deze zomer, als
Republikeinen en Democraten
fiun kandidaten stellen, weinig
spanning brengen. Ronald Reagan
js de onomstreden kampioen van
de eersten, en titelverdediger Jim
my Carter heeft zoveel gedelegeer-"
den naar de Democratische con
ventie achter zich. dat hij in de
eerste ronde Edward Kennedy
poet kunnen verslaan,
och ligt het nog niet helemaal
ipel. Uit de klinkende overwin
ning die hij op de valreep boekte
leeft Kennedy het vertrouwen ge
it dat hij Carter alsnog kan ver
daan. In de resterende tien weken
loopt hij zoveel gedelegeerden er-
an te overtuigen dat Carter niet
e ideale kandidaat is. dat zij in
oldoende grote aantallen naar
ijn kamp zullen overlopen. Een
lergelijke revolte is echter zo on
gehoord. dat slechts weinigen echt
ikening houden met deze theore-
Ische mogelijkheid. En als de De-
Kjcratcn zich al van Carter afwen
en. zullen zij eerder een conpro-
niskandidaat als vice-president
falter Mondale opzoeken dan de
iet bijster geziene Kennedy,
iéttemin zal de voortgaande
Önjd in eigen partij de president
Qog wat verzwakt aan de start van
e echte strijd, tegen Reagan,
brengen. Het is dan ook zeer be-
rijpelijk dat Carter donderdag
reeft getracht Kennedy tot een
bestand over te halen. Zou Kenne
dy daarop zijn ingegaan, dan had
i president zich net als Reagan
bevrijd van de aanvankelijk nood
zakelijke. maar op den duur on-
trkwikkelijke broederstrijd, om
ich vervolgens te kunnen concen-
reren op de meer zinvolle strijd
egen de ideeën van zijn politieke
egenstander.
'arter heeft meer handicaps dan
Heen Kennedy. Hij slaagt er niet
een krant het eens met alle
pvattingen die erin worden ge-
intileerd? Zeker niet. Wij probe-
n de lezers zoveel mogelijk op de
logte te houden van belangrijke
jiuwikkelingen, zodat zij in staat
»ijn zich een mening te vormen, zo
tij dat wensen. Deze kolom is
daarbij niet meer dan een handrei-
op king.
J Noor de vorming van een mening
•o is hn soms nodig velen aan het
rk woord te laten, teneinde eenzijdig
heid te voorkomen. In die veelheid
van meningen kunnen er zeker ook
enkele schuilen die ons antipathiek
zijn.
üVan'daag geeft pagina 7 hiervan
„een voorbeeld. Aanhangers van de
tik militante Israëlische rabbijn Meir
Cahane gaven onze correspondent
{Jj n Jeruzalem hun onthutsende visie
jgjip de aanslagen die deze week zijn
tl epieegd op twee Palestijnse bur
ro emeesters in door Israël bezet
ebied. Het is een betoog waar de
onden geeri brood van lusten. Als
in zijn geringe populairteit te ver
groten en hij heeft ook weinig
concrete successen te tonen waar
mee hij dat zou kunnen bereiken.
Zijn verdiensten liggen overwe
gend op het vlak van „het had
erger kunnen zijn", en hoe ver
dienstelijk dat op zichzelf ook kan
zijn. indruk op brede lagen van de
bevolking maakt het niet. Er is
geen oorlog in het Midden-Oos
ten. de kwestie-Iran zit niet muur
vast. de ontspanning is niet geheel
bevroren, de relatie met China is
zeker niet slechter geworden, het
westelijk bondgenootschap is niet
uiteen gevallen, de economische
toestand in de VS is niet veel
zorgelijker dan die in andere lan
den. enzovoorts. Carters concreet-
ste argument is nog, dat we weten
wat we aan hem hebben, terwijl
Ronald Reagan een avontuur
blijft.
Waar de strijd niet met wapenfei
ten kan worden gestreden, moeten
de politieke ideeën het werk doen.
En dan doemt daar die onvoor
spelbare buitenstaander op. de
derde kandidaat John Anderson.
Het is vaker voorspeld: dit keer
wordt het een strijd tussen drie
partijen. Telkens werd het toch
weer Democraten tegen Republi
keinen. Doorbreekt de van visie
getuigende, en bij vele. naar
ideeën hunkerende Amerikanen
populaire Anderson dit patroon?
Voorzover daar nu een zinnig
woord over is te zeggen, moet het
dit keer mogelijk worden geacht.
Het is jammer dat het Witte Huis,
om te voorkomen dat Anderson
denkt serieus te worden genomen,
een debat tussen Carter en Ander
son heeft geweigerd. Want daar
had Carter kunnen bewijzen dat
hij weliswaar weinig heldendaden
heeft verricht, maar dat zijn ideeën
gehoord mogen worden. Aan een
herbevestiging van die stelling, die
vier jaar geleden de onbekende
oud-gouverneur van Georgia in
het Witte Huis bracht, zijn we
langzamerhand wel toe.
de Arabieren niet vrijwillig ver
trekken, moeten bommen en gra
naten maar als argumenten die
nen. En zo er al van geweld moet
worden afgezien dan zijn er nog
andere charmante middelen tot
overtuiging: belastingbetaling zon
der recht te hebben op de tegen
prestaties van de overheid, uitslui
ting van ziekenfondsen, vervan
gende dienstplicht, etc.
Soms doet een krant er verstandig
aan de ideeën van dwazen niet al te
luid aan te halen. Niet omdat de
lezers zich erdoor zouden kunnen
laten misleiden, maar omdat het al
te vaak het hoogste doel van de
dwaas is gehoord te worden en
daarmee ernstig genomen. In dit
geval echter, waar de Israëlische
regering tot dusver niet heeft ge
toond vastberaden te willen optre
den tegen deze gevaarlijke dwaal
lichten, is signaleren van dit soort
ideeën onzes inziens wèl geboden.
Maar de aard van de gesignaleerde
opvattingen is zó eng, dat we graag
een bovenbedoelde handreiking
bieden.
door Hans Goslinga
DEN HAAG Wie op zoek wil naar hel ware gezicht van de ARP, doet er niet slecht aan de
blik te wenden naar de werkgroep „Niet bij brood alleen" (NBBA). Niet omdat deze groep zou
staan voor het hele antirevolutionaire volksdeel, maar wel omdat zij de logische uitkomst is
van een ontwikkeling die zich ruwweg de algelopen twintig jaar binnen de ARP heeft
voltrokken.
Een analyse hiervan kan voorkomen,
dat op grond van de uitslag van de
stemming over de AR-kandidaten-
lijst al te oppervlakkige conclusies
worden getrokken. Het is nu wel dui
delijk, dat een gering aantal kiesver
enigingen door een extreem gebruik
van het kiessysteem het beeld heeft
scheef getrokken.
Het antirevolutionaire Tweede-Ka
merlid De Kwaadsteniet, die als oud-
partijsecretaris de radertjes en
moertjes van de partijmachinerie
kent als de achterkant van zijn hand,
schat hun aantal op tien procent.
Toch hebben velen, onder wie niet de
minsten, de gevolgtrekking gemaakt,
dat hier de basis had gesproken, dat
hier de ARP haar ware gezicht had
laten zien.
Sommigen deden dit wellicht ter ge
ruststelling van zichzelf, anderen lij
ken gemakzuchtig te hebben terugge
grepen op oude clichés (de ARP van
Biesheuvel tegen de ARP van Aan-
tjes).
Deze waarnemingen echter gaan ge
heel voorbij aan datgene wat zich, de
laatste jaren zelfs in versneld tempo,
binnen de ARP heeft afgespeeld, niet
onderhuids of verborgen, maar in alle
openheid. Over het ware gezicht ge
sproken.
De ontwikkeling laat zich het duide
lijkst waarnemen in de uitspraken
van de AR-partijraad over zaken als
kernwapèns, kernenergie, alternatie
ve samenlevingsvormen en Midden-
Oostenbeleid. Zij illustreren een con
sequente opschuiving in evangelisch-
radicale richting.
Onze politieke redacteur
Willem Breedveld is met
vakantie. Vandaar dat dit
keer zijn wekelijkse ru
briek niet verschijnt.
Men kan tegenwerpen, dat de partij
raad slechts de top van de partij
vertegenwoordigt en derhalve geen
zuivere afspiegeling vormt van de
partij als geheel. Maar ook dat is een
te vlotte conclusie.
De uitspraken van de partijraad kwa
men niet zo maar uit de lucht vallen,
maar waren het resultaat van diep
gaande en langdurige discussies aan
de basis.
Taboe
De verslagen hiervan in het partij
blad maken bovendien duidelijk, dat
niet over één nacht ijs is gegaan en
zelfs, dat bepaalde stappen niet van
harte werden gezet, onwennig als het
was ineens te spreken over bij voor
beeld zaken waarop jarenlang een
taboe had gerust
De rode lijn in de discussies, die nog
eens onderstreept dat men niet van
modieuze oprispingen te doen heeft,
was het enten van de evangelische
boodschap op praktische politieke
vraagstukken. Dat leidde nogal eens
tot conclusies waar men zelf ver
baasd over stond.
Zoals ook de ommezwaai van wijlen
Bruins Slot in de Nieuw Guinea-
kwestie aan het begin van de jaren
zestig verbazing wekte. Dat is natuur
lijk zacht uitgedrukt. Zijn sprong ver
oorzaakte. vooral door het onver
hoedse en radicale ervan, een schok
die bij de één tot vervreemding leid
de, bij de andere herkenning bracht.
Deze gebeurtenis moet in dit verband
worden genoemd, omdat zij de ont
wikkeling inluidde die vandaag een
uitdrukking vindt in de werkgroep
NBBA, en al eerder leidde tot. het
ontstaan van de „christen-radicalen".
0m drie redenen is het bestaan van
de werkgroep voor het CDA bedrei
gender dan de christen-radicalen des
tijds waren voor de ARP.
Voor de laatsten gold sterk de loyali
teit van de Antirevolutionairen aan
hun partij. Aan het eind van de jaren
zestig kon je menig ARP-er tegenko
men, die de lood-om-oud-ijzer-theorie
van Zijlstra verfoeide, zelf heel an
ders wilde, maar er niet over prakki-
zeerde de partij te verlaten.
Zoutende zout
Bovendien kregen de christen-radica
len binnen de ARP de ruimte, sterker
nog de partijleiding juichte hun acti
viteiten toe. „Jullie zijn het zoutend
zout". Een insider vertelde later, dat
Biesheuvel en Veerman daar niks van
meenden, maar door hun opstelling
een uittocht zoals bij 'de KVP, ver
hoedden.
Misschien hebben zij wèl onderschat
dat het christen-radicale element in
de partij zou doorwerken. De jonge
ren van toen zijn in de Kamurbanken
en op belangrijke posten in het partij-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
bestuur terechtgekomen en sinds en
kele jaren hebben zij daar de over
hand.
Je zou ook kunnen zeggen: zij maken
de dienst uit, maar dan wèl en dat
is van belang binnen de ruimte die
de partij hen toestaat. Van afkeuring
van hun optreden is op de vergaderin
gen van de partijraad nooit gebleken.
Het lijkt derhalve moeilijk vol te hou
den, dat zij te ver voor de kudde
uitlopen.
De antirevolutionair Schakel en CH-
voorman Van Leijenhorst hebben die
conclusie getrokken uit de uitslag
van de kandidaatsverkiezing. Het
lijkt sterk op een miskenning van de
werkelijkheid. Of sluiten zij daarvoor
tegen beter weten in de ogen en koes
teren zij zich met de gedachte dat de
ARP zich nu probleemloos zal laten
opnemen in het CDA?
De ontwikkeling van de ARP in evan-
gelisch-radicale richting is dat zal
ook dit tweetal duidelijk zijn niet
alleen tot uiting gekomen in de op
richting van de NBBA-groep, maar
ook in het stemgedrag van de AR-
Kamerleden in de Kamer, bijvoor
beeld in de kernwapenkwestie.
Het CDA heeft op deze ontwikkeling
tot dusverre sterk afwijzend, soms
zelfs boosaardig, gereageerd. De
meest klemmende vragen die de
christen-radicalen van nu zich dan
ook bij de naderende eenwording
stellen zijn:
Hoeveel ruimte biedt ons straks nog
het CDA en hoeveel kans is er dat
met deze partij een christelijke, dat is
een evangelisch-radicale politiek valt
te voeren?
Bij de een is het antwoord al in nega
tieve zin uitgevallen (Goudzwaard),
bij de anderen overheerst nog de twij
fel. Optimisme is echter, hoewel met
de mond nog beleden, ver te zoeken.
Men gelooft er nauwelijks in. maar
loopt vooralsnog vast op de vraag:
wat zijn de mogelijkheden bij uit
treden?
i -i
««Klif
Niet dat het eten in de Tweede
Kamer-restaurants uitgesproken
slecht is, maar je kunt er wel dik
en dus ongezond van worden. In
het ene jaar dat mevrouw Wijnie
Jabaay de Tweede Kamer als lid
van de PvdA-fractie frequen
teert, is ze wel tien pond aange
komen. En zij is nog maar één
voorbeeld, en lang niet de dikste.
Samen met haar collega's Anne
ke Krijnen (WD) en Gé Schaap
man (PvdA) heeft ze een actie
ontketend voor gezonder eten in
de Kamer-restaurants, waar veel
Kamerleden minstens drie keer,
en anderen zeker hun mede
werkers wel vijf keer per week
op zijn aangewezen.
„Het is heus niet alleen dat eten.
waardoor je gewicht toeneemt."
zegt mevrouw Jabaay. „Het is de
combinatie van een onregelmatig
leven, het lange zitten in die ake
lige rechte banken in de Kamer
en dat eten samen. Je krijgt ge
woon te weinig beweging, en een
beetje trimmen is dan niet vol
doende."
Het begon allemaal doordat Wij
nie Jabaay zich tijdens een open
bare commissievergadering over
tandheelkunde een opmerking
over het eten in de Kamerrestau
rants liet ontvallen. De reacties
van de pers en vervolgens uit het
land hebben haar eigenlijk ver
baasd, „omdat het om zoiets in
terns ging, maar blijkbaar staat
gezond eten toch erg dicht bij de
mensen. Ik kreeg erg leuke brie
ven uit het hele land, bijvoor
beeld van oudere mensen die me
schreven dat ze intussen al heel
oud waren geworden dank zij ja
renlange gezonde voeding. Een
ander stuurde een boekje „De
nieuwe geneeswijze van vet
zucht." Niet één negatieve reac
tie was er bij."
Na de brief die zij en haar beide
Kamergenoten intern rondstuur
den, bleek dat de meesten wel
achter de gewenste verbeterin
gen staan. Er zal nu een enquête
worden gehouden om te zien wat
iedereen dan wel verbeterd of
veranderd zou willen zien. „Ik
kan me voorstellen dat veel men
sen liever alleen maar bruin
brood hebben, en rauwkost, en
eens een andere suikervrije fris
drank dan alleen maar bronwa
ter. Of vers, uitgeperst fruit. Onze
actie heeft wel al wat uitgehaald.
Intussen staat er een rauwkost-
schotel op het menu, en tot mijn
vreugde ontdekte ik ook een ca
lorie-arm toetje. Het moet na
tuurlijk allemaal binnen de mo
gelijkheden passen want de koks
zijn best bereid cm dingen te
veranderen, maar ze werken
maar in een beperkte ruimte en
kunnen ook geen Ijzer met han
den breken. Misschien zou er iets
moeten komen als een tafel in het
midden, waar liefhebbers zelf
hun salades kunnen samenstel
len of fruit uitpersen. Zelf pro
beer ik nu al zo mager mogelijk te
eten en niet te uitgebreid. Maar
het is verleidelijk voor veel men
sen, die dagschotels, de luxe
vleeswaren, de kroketten en de
saté."
De actie van de drie Kamerleden
is zelfs al tot het perscentrum
Nieuwspoort doorgedrongen.
„Sinds een week of twee serveren
ze daar een Italiaanse rauwkost-
schotel die naar mij genoemd is.
Niet officieel op het menu, maar
in de wandeling." Met die voorlo
pige resultaten is Wijnie Jabaay
natuurlijk in haar sas. maar waar
ze niet blij mee is, is dat ze nu
noga! eens wordt voorgesteld als
iemand die tegen gezellig en lek
ker lang tafelen is, en alsof ze
voortdurend ontevreden loopt te
zijn. Dat Is absoluut niet waar,
zegt ze. „Begrijp me goed, dit is
helemaal geen klaagzang of zo. Ik
houd ook van gezellig eten op z*n
tijd, maar ik maak me gewoon
ongerust. Niet alleen over mezelf,
maar ook over anderen. Wie?
Nee, ik noem geen namen, maar
ze zitten bij links en rechts. Een
gezonde geest in een gezond li
chaam, tiaar komt mijn pleidooi
op neer. Dat moet dan wel leiden
tot een gezonde politiek."
Na door een zgn. nood-krijgsraad
er van beschuldigd te zijn in 1974
politieke overtredingen te heb
ben begaan, zitten zestien men
sen al jaren in Zuid-Korea gevan
gen. Hun proces ging vergezeld
van foltering en ernstige vergrij
pen tegen de rechtsgang. De zes
tien onder wie zakenlieden,
onderwijzers en winkeliers be
hoorden tot een groep van 54
mensen, die tot organisaties zou
den behoren die volgens de auto
riteiten ten doel hadden de rege
ring gewelddadig omver te wer
pen en een communistisch be
wind te stichten. Op 9 april 1975
werden acht van hen opgehan
gen, dit in tegenspraak met ver
zekeringen van de openbare aan
klager dat geen executie zou wor
den voltrokken, voordat de aan
geklaagden in beroep konden
gaan. Een missie van Amnesty
naar Zuid-Korea berichtte dat
verdachtsn tijdens het verhoor
werden gefolterd en rapporteerde
ernstige misstanden tijdens het
voorarrest en onregelmatigheden
in de rechtsgang. De Amnesty-
afvaardiging verklaarde „dat ver
dachten in hoge mate belemmerd
werden in hun verdediging". Veel
van de 54 gevangenen werden
vóór de afloop van hun straftijd
vrijgelaten. De zestien overgeble
venen zitten nog straffen uit van
vijftien en twintig jaar, of levens
lang. Alle 54 werden veroordeeld
op grond van presidentiële nood
wetbepalingen, de wet op het an-
ti-communisme en de wet op de
nationale veiligheid, wegens lid
maatschap van de revulitionaire
volkspartij en de nationale de
mocratische jeugd- en studenten-
organistie.
Het gaat nu nog om: Cho man-ho,
Chon Chang-il, Chong Man-gin,
Hwan Hyong-sung, Kang Chang-
dok. Kin Chong-dae. Lee Chae-
hyong, Lee Chang-bok. Lee
Kang-chul, Lee Tae-hwan, Na
Kyong-il, Lee 8ong-chae, Kim
Han-dok, lm Koo-ho. Chun Chae-
won en Yu Jin-gon. Beleefde brie
ven met het verzoek om hun on
middellijke vrijlating kunnen ge
stuurd worden aan: H. E. Presi
dent Choi Kyu-hah The Blue
House Chongno-gu Seoul.
Republic Korea: en aan: H. E. Mr
Falk Sang-gi, Minister of Justice
Seoul, Republic of Korea.
Dat het stadje Huissen, bij Arn
hem, morgen versierd is met
vlaggen en wat al niet meer, heeft
te maken met de sacramentspro
cessie, de 'Huissense Umdracht'.
De processies zijn er al een eeu
wenlange traditie, en daardoor is
Huissen een van de weinige
plaatsen boven de Moerdijk waar
processies volgens de grondwet
toegestaan zijn. In de grondwet
(1848) werd bepaald dat proces
sies buiten gebouwen en besloten
plaatsen overal toegestaan zijn
waar ze ook al vóór dat jaar 1848
werden gehouden. De Moerdijk
heeft daar dus weinig mee te ma
ken, maar van oudsher hebben ze
in het roomse zuiden uiteraard
veel meer aan kerkelijke optoch
ten gedaan. Waarom er nog altijd
geen nieuwe processies worden
toegestaan in een land waar vol
ledige godsdienstvrijheid heerst,
zal nog wel lang onderwerp van
discussie blijven. Maar het mag
wèl overal dat wordt nogal
eens over het hoofd gezien
waar een processie op privéter-
rein blijft. Artikel 184 van de
grondwet zegt dat 'alle openbare
godsdienstoefening binnen ge
bouwen en besloten plaatsen
wordt toegelaten', en in de toe
lichting op de wet wordt ver
klaard dat daarmee niet anders
kan zijn bedoeld 'dan open en
niet overdekte plaatsen die door
muren, heiningen of heggen zijn
omgeven en daardoor van de
openbare weg zijn afgescheiden'.
Een probleem lijkt dit verbod
overigens nauwelijks op te leve
ren; zoveel animo schijnt er van
daag de dag boven de grote rivie
ren niet meer voor processies te
zijn.
Blijkbaar is de patiënt doods
bang voor de dokter, stelden de
artsen vast die in een ziekenhuis
in het Engelse Sheffield een uit
het Midden-Oosten afkomstige
man onder handen kregen die
zich door een vriend aan zijn
keelamandelen had laten 'opere
ren'. De vriend, wiens naam hij
niet wilde noemen, zou de aman
delen op zijn keukentafel verwij
deren, eenvoudig met een keu
kenmes en schaar. Toen het
bloed uit de keel van de patiënt
begon te stromen, vond de 'chi
rurg' het toch raadzamer hem bij
een ziekenhuis af te zetten. De
patiënt kwam daar met ander
halve tonsil aan; een halve was
inmiddels afgeknipt. „We hebben
de man nu nog kunnen redden,"
zeggen de artsen van het zieken
huis, „maar voor hetzelfde geld
had hij een dodelijke infectie
kunnen oplopen, of ten minste
onherstelbare schade aan zijn
stembanden of ademhaling."
Er is de laatste tien jaar veel
veranderd: „In de jaren '80 wor
den we door de chips geregeerd,
in de jaren '70 aten we ze nog op,"
lezen we in de Vara-gids.
Wat maakt de werkgroep NBBA nu
zo bedreigend voor het CDA? In de
eerste plaats is het een beweging die
aan de basis is begonnen. Daarmee
wordt geïllustreerd dat het christen-
radicale element, dat in de jaren zes
tig een aangelegenheid was van een
handvol intellectuelen, sterk in de
partij heeft doorgewerkt, en dus een
verbreding heeft gekregen.
In de tweede plaats zal het bindmid
del van de loyaliteit aan de partij,
straks bij het CDA veel minder sterk
werken. De herkenning is in een mas
sale partij gewoon minder dan in een
betrekkelijk kleine.
Ten slotte is er het feit. dat de groep
binnen het CDA niet echt getolereerd
wordt, al heeft CDA-voorzitter Steen
kamp, zij het krampachtig en pas na
zware druk van ARP-zijde, wel van
een positieve waarde gewaagd.
De verwijten die hij daarop liet vol
gen. hebben echter de verhouding
niet verbeterd en bij de groep alleen
maar de scepsis over haar kansen in
het CDA versterkt. Het afhaken van
Goudzwaard heeft daar inmiddels
nog een schep bovenop gedaan. Men
is nu zover dat de gedachte aan een
eigen partij de leden serieus in over
weging is gegeven.
Nu valt zeker niet te verwachten, dat
de ARP op haar laatste partijraads
vergadering. vandaag in Utrecht, zal
besluiten om in navolging van Goud
zwaard van het CDA af te haken. Je
springt niet gemakkelijk uit een rij
dende trein.
Maar wel is zeker, dat de diepgaande
twijfels over de mogelijkheden van
een evangelisch-radicale politiek in
CDA-verband, sterk tot uiting zullen
komen. De ontwikkeling die zich de
afgelopen jaren geleidelijk en conse
quent binnen de ARP heeft voltrok
ken, zal op een of andere wijze de
ruimte moeten krijgen. Binnen het
CDA zolang het mogelijk en geloof
waardig blijft, maar anders daarbui
ten. Het ware gezicht laat zich im
mers niet verbergen.
Forumdiscussie in Amsterdam
Van een medewerker
AMSTERDAM „Gezien het ontbreken van de marges dient
samenwerking van de VU met de UGM (Universitas Gadjah
Mada) gestopt of afgebouwd te worden", luidde een der
stellingen, die uitgereikt werden op de rustig verlopen Indone-
sië-manifestatie van de Indonesië Werkgroep VU, donderdag
avond in het VU-hoofdgebouw in Amsterdam.
Het ziet er echter nog allerminst naar
uit dat de universiteitsraad deze
maand inderdaad zal besluiten het
samenwerkingsverband met de
staatsuniversiteit in Djokjakarta te
verbreken. In de forumdiscussie
bleek geen eenstemmigheid over de
vraag of er nog marges aanwezig zijn
waarbinnen in het Indonesië onder
Soehartho kan worden gewerkt. Met
name drs. N. Schulte Nordholt, die
jarenlang verbonden is geweest aan
de christelijke universiteit Satya Wa-
cana in Salatiga, stelde dat elke gene
ralisatie over Indonesië per definitie
onwaar is. Als criterium voor door
gaan of stoppen gaf hij aan de opvat
ting van democratisch gezinde Indo
nesiërs. Als zij niet zeggen: stop, wie
zijn wij dan om daartoe te besluiten?
Ook universiteitsraadslid de heer T.
Sminia bleek niet toe aan het afbre
ken van de contacten op dit moment.
„Aan afbouwen zou je kunnen
denken."
Student-universiteitsraadslid A. de
Jong bleek een radicaal andere op
vatting" toegedaan: „Het samenwer
kingsverband kan nooit ten goede
komen aan het Indonesische volk."
Verbolgen
Geen van de projectverantwoordelij
ken voor het samenwerkingsverband
met de Gadjah Mada-universiteit
was bereid geweest in het forum zit
ting te nemen, verbolgen nog steeds
over de door de Indonesië Werkgroep
recentelijk in publikaties gewekte
suggestie als zouden VU-natuurkun-
digen op enigerlei wijze betrokken
zijn bij de ontwikkeling van een Indo
nesisch kernwapen. In de forumdis
cussie speelde deze zaak overigens
geen enkele rol meer. Tot heftige de
batten kwam het donderdagavond
niet in de marge-discussie. Geen n
de woordvoerders had voor
wind-Soehartho een goed w
-
iIihh- Frfzr l'ijlmnti
Oude wei
Zij wacht maar onder deze graspartij;
de grond vol humus en vol scherten
De mol, de rat ze zullen erin sterven.
Hun huis, hun bed is deze oude u>ei.
Ik kwam hier ooit om erin rond te zwerven,
trok laarzen aan, hield er een flora bij,
druk in de weer om kennis te verwerven,
van Zwanebloem tot Akelei.
Het is gaan leven toen ik erop ging letten.
Het leefde voort al kwam ik er niet meer,
tot dit moment nu ik besef hoezeer,
het ieder jaar opnieuw omhoog komt zetten,
dezelfde planten en hetzelfde gras,
want alles keert terug tot wat het was.
