PRIJSÏREFFERS DIE RAAK ZIJN!
SfefrV*
Het spoor en
de oranjes
3
50 V^w>*
2ÏSHIRTS
15-
VlS®
IK BRENG DE
KRANT ROND OP M*N
ZELFVERDIENDE
FIETS.
Laatste SF van
John Wyndham
Met liefde oud
\Jfavl5Qr Voth:
faksotivuwq
wywd ftmïJ.<oaM<£
%lyes(éh, \M^e*olMpatitoJo%>
Holtiduq msw&TwiMj i
Ixfyes&i-.Drvjt.
e*i L blauid-,
fwi'skeiMmsm-
fotfCupotyestfo/katie*o-
f\oiofiM.PUMtbjty&SC.
mbiQW~
\\QMs IO'\]ff0*b
\tfjtfjdeModeJt
wJt oeté&ik ~Pt£tii)i<i/pot<jés@i.
Jn el blauü, bhm, 2ioMtJikiqe
Qfyz.dbhm. a
DONDERDAG 5 JUNI 1980
TROUW/KWARTET
BOEKEN
Ve£e OMcWie klwMiv.
Kt: S-M-
i,fc®
;6-5<p;
Wv-SS'fy.
voor vaderen zoon
Grote Marktstraat 34, Den Haag - Rozemarijn 19-23, Leidschendam - Haarlemmerstraat 115-117, Leiden
Dat zo rond de troonswisse
ling oranje ook bij de uitge
vers voorrang zou krijgen,
was te verwachten, „Majes
teit, uw trein staat gereed"
door O.F. van Reeuwijk, een
van de vele spoorenthouslas-
ten ln ons land, is er één
voorbeeld van, al zegt uitge
ver Kluwer, dat dit boek al
ver voor de aankondiging
van de abdicatie in de pen
was.
In leder geval kan men niet zeggen,
dat het onderwerp er met de haren
Is bijgesleept, want vooral ln het
begin van het spoor heeft oranje er
veel mee te maken gehad. Sterker
nog: het was een oranje (Koning
Willem I), die ln ons land het spoor
van de grond heeft getild.
Toen ln het begin van de vorige
eeuw ln handelskringen ongerust
heid ontstond over de Belgische
plannen voor een spoorweg tussen
Antwerpen en Keulen, was hij het,
die uit eigen vermogen vier ton op
tafel wilde leggen om een „IJzeren
Spoorweg Maatschappij" op te rich
ten. Een gebaar, dat door andere
kapitaalverschaffers overigens niet
werd gevolgd (zij hadden geen ver
trouwen ln het rendement van een
spoorweg van Amsterdam via
Utrecht en Arnhem naar Keulen)
zodat de openbare Inschrijving een
totale mislukking werd.
Later, ln 1838, had hij meer succes
door de aanleg van de lijn gewoon
bij Koninklijk Besluit op te dragen
aan het ministerie van binnenland
se zaken. De financieringsproble
men loste hij op door zelf borg te
staan voor de negen miljoen gulden
rente.
Aardige anecdotes, zoals Van Reeu
wijk er meer verzameld heeft en die
samen behalve een leesbaar verhaal
ook een nogal onbekend stukje
spoorweggeschiedenis opleveren.
Een van die vele anecdotes betreft
de gebeurtenissen op 2 oktober 1875
toen een zo zware storm woedde,
dat veel spoorwagons, die gepar
keerd stonden op het Rhljnstation
ln Den Haag (het latere staatsspoor
station) op drift raakten, richting
Gouda. Dat gebeurde net op het
moment, dat Koningin Sophie, haar
zoon prins Alexander en haar hof
houding, terugkerend uit Duitsland
van Utrecht op weg waren naar Den
Haag. Paniek allerweg, want wat
werd gevreesd gebeurde: de wegge
blazen rijtuigen ramden bij „Soe-
termeer" de Koninklijke trein, juist
nadat de machinist de passagiers
had bevolen de trein te verlaten. Te
voet moest het Koninklijk gezel
schap langs de spoorbaan naar
Voorburg.
Met die anecdotes volgt Van Reeu
wijk de de geschiedenis tot het he
den, de tijd, dat het spoor voor het
Koninklijk Huls door het vliegtuig
min of meer op een zijspoor ls gezet.
Dat alles geüustreerd met veel teke
ningen en een aantal foto's van Ko
ninklijke rijtuigen. Vooral spoo-
renthouslasten zal het boek aan
spreken (ook al omdat er nogal wat
technische informatie ln wordt ge
geven), maar zeker ook „buiten
staanders" zullen er aardige gege
vens uit de spoorweghistorie ln
vinden. DJL
„Majesteit, uw trein staat gereed",
door G.F. van Reeuwijk. Uitgave
Kluwer, Deventer; prijs: 39,75.
John Wyndham (1903-1969) ls onder
de liefhebbers van science fiction en
fantasy een beroemdheid, en te
recht. Zijn laatste boek, „Web." (dat
hij niet meer helemaal persklaar
heeft kunnen maken), ls thans in
Nederlandse vertaling verschenen.
„Web" ls een aardig boekje, maar de
lezer zij gewaarschuwd, het verhaal
komt moeizaam op gang. Wyndham
gebruikt een bekend thema: een
groep Idealisten scheldt zich af van
samenleving en cultuur, om op een
verre, afgelegen plaats, in dit geval
op een onbewoond eiland, opnieuw
te beginnen. Het eilandje ls Tana-
kuatua ln de Stille Oceaan. Wynd
ham vertelt de geschiedenis van dit
eiland en verhaalt over de stomme
wreedheden waarmee de blanken
Inbreuk maakten op primitieve cul
turen waarvan ze niets begrepen.
Ook al zal niemand ooit het eiland
Tanakuatua op een kaart aantref
fen, toch ls dit ln wezen een authen
tiek verhaal.
Na de wereldoorlog misbruikt de
Britse overheid de omgeving van
het eiland voor nucleaire proeven.
Het eiland moet ontruimd worden,
niet omdat het ln de directe vernle-
tlngszöne ligt, maar omdat het be
dreigd wordt door radio-actieve
neerslag. De bevolking gehoor
zaamt, zij het Inwendig kokend van
verontwaardiging, omdat deze men
sen hun historische grond moeten
verlaten. Een vijftal bewoners wei
gert aanvankelijk te gaan. Ze blij
ven achter. Een van hen richt een
altaar op, spreekt de meest grondi
ge vervloeking over het eL'and uit
die denkbaar ls (omdat de bevol
king niet als één man geweigerd
had), en offert zichzelf daarna op
het altaar. De overige vier verlaten
dan eveneens het eiland.
Na de bom, en na de radio-actieve
besmetting, ontwikkelt zich op het
eiland een mutatie van een spinnen-
soort, die giftig ls en die het hele
eiland overwoekert met een vuil
grijze deken van webben. Er zijn
geen vogels meer, evenmin Insec
ten, en daardoor ook geen bloemen.
In deze hel komt het groepje idealfc-
ten terecht. Vanzelfsprekend vallen
er onmiddellijk doden. Het verhaal
ls niet alleen onderhoudend, maar
geeft ook een verantwoorde kijk op
de manier waarop religie ln een sa
menleving functioneert. De lezer
die heel goed toekijkt, zal trouwens
merken dat de grondhouding Je
gens religie die hier wordt gedemon
streerd, herkenbaar ls, ook voor
„verlichte" Westerse mensen. (BIJ
voorbeeld het mechanisme van wat
men wel eens „selffulfllllng prophe
sy" noemt). Dit boekje heeft enige
pretenties.
John Wyndham: „Web"
üitf. Spectrum. Omvang 158 nar
Prijs 12,90
C.G. v. Zw.
„Met liefde oud" heet het negende
deeltje ln de Seniorenreeks, een se
rie boekjes voor ouderen, uitgege
ven door de Nederlandse Federatie
voor Bejaardenbeleid. Het gaat
over liefde op latere leeftijd, en
Mimi RIJpstra-Verbeek, de schrijf-
stev, stelt daarin een aantal vragen
arm de orde die al lang niet meer
zulke vragen zijn. Het moet gezegd,
de problemen die gesteld worden
.rijn al uit en te na ln boeken en
tijdschriften behandeld, uitge
kauwd bijna. De hamvraag bijvoor
beeld: seksueel contact, kan dat
nog op latere leeftijd? Mevrouw
Rijps tra laat diverse deskundigen
het jawoord uitspreken, maar al zo
veel ouderen hebben daar nooit een
punt van gemaakt Mensen die het
daar op latere leeftijd wèl moeilijk
mee hebben, zullen hun hele leven
waarschijnlijk niet erg gemakkelijk
met de liefde omgesprongen zijn.
Dat ls hun goed recht; het ene ka
rakter verschilt nu eenmaal van het
andere. In het algemeen komen de
adviezen van de schrijfster neer op
het intrappen van open deuren,
maar er zit toch ook een aardige
kant aan het boekje: hier en daar
probeert de schrijfster af te rekenen
met taaie vooroordelen, en daar zul
len oudere mensen die zich (zoals ze
vroeger ook gedaan moeten heb
ben) te veel aantrekken van wat
„anderen" er van zullen zeggen,
misschien wel wat aan hebben. Je
kunt tegenwoordig bijvoorbeeld
best met een vriend of vriendin op
reis gaan zonder bang te hoeven
zijn daar op aangekeken te worden:
In een tijd waarin „sex" het wacht
woord bij uitnemendheid schijnt te
zijn ln elke situatie, kan men zich
toch moeilijk op het standpunt stel
len dat alle stervelingen, of ze nu 14,
30,50 of 75 zijn, zich niet anders dan
„hitsig" wensen op te stellen en te
gedragen Zelfs als er toch gerod
deld wordt, niets van aantrekken
dus.
Wie het boekje zelf bij de NFB (El-
senhowerlaan 114, Den Haag) kan
afhalen, krijgt het voor 3,50 mee.
Wie het wil bestellen kan vijf gulden
storten op giro 531100 van de NFB
op bovengenoemd adres, waarna
het thuisgestuurd wordt. .Met lief
de oud" moet dan wel op het glrobll-
Jet staan.
Lawaaiig boek over oorlog
De Deen 8ven Hassel ls gedurende
de tweede wereldoorlog ln Duitse
krijgsdienst geweest Over zijn oor
logservaringen schrijft hij nu boe
ken met bloedstollende scènes. Zijn
laatste boek, „Vernietig Parijs", be
gint met de Invasie ln Normandlé (6
Juni '44), en eindigt enkele maanden
later, als de Duitsers Parijs moeten
prijsgeven. Hassels talrijke slag-
veldscênes zijn niet bijster geloof
waardig. Ze doen een beetje denken
aan de stijl van Ooebbels, Hitiers
minister van propaganda, die Im
mers glashard elke nederlaag be
schreef ln de termen van een over
winning. Hassel doet dat ook. Hij
laat zijn grenadiers op het slagveld
enorm huishouden. Het terugtrek
ken geschiedt daarna om niet ge
heel naspeurbare redenen.
Het tweede deel van het boek speelt
ln Parijs. De laatste weken van de
Duitse heerschappij ln de Franse
hoofdstad tekent de auteur als een
volkomen chaos. Hassel schetst de
Duitse generaal Von Choltltz als
een man die het bevel om de stad te
vernietigen zonder enige terughou
dendheid wilde uitvoeren. Toen lüj
door gebrek aan middelen en man
kracht dat bevel niet kon uitvoeren,
zou hij zich hebben uitgegeven als
,de redder van Parijs. Maar Hassels
boek maakt niet de Indruk erg seri
eus te zijn.
Sven Hassel: „Vernietig Parijs"
Ultg. Elsevier Boekerij. Gebondea
Omvang 213 pag. Prijs
C. G. v. Zw.
