kleine
krant
Minder belasting
laagstbetaalden
Dreigt er een
tweede Soweto?
'Doemdenken' levensgevaarlijk
bij het opvoeden van kinderen
FNV wil stappen
tegen Zuid-Afrika
Trouw de
in liulTTU
Les klassieke oudheid
ook buiten gymnasium
'Unilever
geeft toe op
CAO-front'
Aanslagen in Zuid-Afrika
Luieren
Theatermaand
Afval maakt
kinderen ziek
'O
-X- --
lO
Volkstelling
Vijf jaar celstraf
voor moord op oom
Van Thijn: D'66
staat uitspraak
kiezers in de weg
Pleidooi WD'er De Korte:
Opgezette das mag blijven
DINSDAG 3 JUNI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
De kleine krant
Medewerkenden-
Piet Hagen
Hanneke Wijgh
Johanneke Leestemaker
Michile Koolbergen
Hans Masselink
Gilles Stoop
Brieven en reacties naar
Trouw, postbus 859
1000 AW Amsterdam
3 JUNI 1980
Van een onzer verslaggevers
JOHANNESBURG In Zuid-Afrika zijn gisteren
drie aanslagen gepleegd op olieraffinaderijen. De
olietanks ontploften en het leek wel alsof een
atoombom explodeerde, zo zei een toeschouwer.
De aanslagen waren gericht tegen de politiek van
de regering van Zuid-Afrika, die zwarten, kleurlin
gen en blanken niet gelijk behandelt.
Blanken hebben het heel
goed in dit land, kleurlingen
en zwarten een stuk minder.
Al meerdere malen zijn er op
standen uitgebroken uit pro
test tegen de apartheidspoli
tiek. Bijna vier jaar geleden
kwamen zwarte schoolkinde
ren uit Soweto in botsing met
de politie, omdat ze onder
meer verbeteringen in het on
derwijs wilden. De politie
schoot 174 zwarten zonder
pardon dood tijdens de
rellen.
Sedertdien heeft de regering
en de politie van dit land niet
veel geleerd. Ook nu proteste
ren meer dan 100.000 school
kinderen en studenten. Ze
willen hetzelfde onderwijs als
blanken en willen niet meer
naar school gaan als er geen
verbeteringen komen. De re
gering dreigt de kinderen van
school af te sturen als ze blij
ven „spijbelen". De scholie
ren, die tussen de rwaalf en
twintig jaar oud zijn, weige
ren gehoor te geven aan de
oproep van de regering. Ze
houden protestbijeenkom
sten op straat op verschillen
de plaatsen in het land.
In koele bloede
Vorige week kwam het bij
zo'n demonstratie tot een
harde botsing met de politie.
Twee jongens van vijftien
Jaar werden door politieman
nen in burger in koele bloede
doodgeschoten. De politie
agenten voelden zich be
dreigd, zo werd later ver
klaard. Na de dood van de
twee kinderen is de woede en
haat onder kleurlingen en
zwarten nog groter geworden
en heeft het peil bereikt van
vier Jaar geleden bij de bloe
dige opstanden in Soweto.
Maar het bijzondere nu is dat
ook kleurlingen in opstand
zijn gekomen.
De Zuidafrikaanse regering
had gehoopt de kleurlingen
op te kunnen zetten tegen de
zwarten, maar het is juist an
dersom. Kleurlingen kiezen
de kant van de onderdrukte
zwarten. Als de regering niet
op de eisen ingaat dan ziet
het ernaar uit dat de botsin-
gen tussen politie en scholie
ren nog heviger zullen wor
den. De politie in Zuid-Afrika
aarzelt niet te schieten, dat is
langzamerhand wel gebleken.
De scholieren en studenten
weigeren te stoppen met de
staking en krijgen steun van
hun onderwijzers, leraren en
zelfs ouders. De opstand die
nu dreigt zal waarschijnlijk
niet zonder bloedvergieten
verlopen. Krijgen we op 16
juni als het bloedbad van So
weto herdacht wordt een
tweede Soweto?
„Wie niet wil werken en liever
in de zon wil luieren, heeft
geen recht op een uitkering"
zegt meneer Rietkerk. Hij is
voorzitter van de WD-fractie
in de Tweede Kamer. Hij is
het niet eens met zijn par
tijgenoot Geertsema. Deze
had een mooi plan bedacht
voor werklozen. In Nederland
zijn zeker wel 220.000 werklo
zen. De meesten vinden het
niet leuk, dat ze geen werk
hebben. Ze doen allerlei kar
weitjes, bijvoorbeeld in het
buurthuis of ze helpen be
jaarden. Voor deze karweitjes
krijgen ze geen geld. Meneer
Geertsema had voorgesteld
dat werklozen, die dit soort
onbetaald werk willen doen,
toch een uitkering krijgen.
Maar meneer Rietkerk is er
tegen. Hij beroept zich op de
bijbel. Paulus schrijft in zijn
tweede brief aan de Thessalo-
nicenzen: „Wil iemand niet
werken, dan zal hij ook niet
eten." In de tijd van Paulus
echter was er nog genoeg
werk voor iedereen. Toen wa
ren er nog niet zoveel mensen
werkloos.
Deze maand worden er in het hele land voorstellingen
gegeven voor kinderen. In Amsterdam kan je clowns en
gekken zien lopen (zijn ze echt zo groot, of lopen ze op
stelten?). Toneelspel, muziek en musical door kinderen
gemaakt en gespeeld. Juni is de theatermaand, lijkt
wel. Het Holland Festival duurt tot 23 juni, Festival of
Fools (het feest van de gekken) duurt tot 15 juni. Veel
.van de voorstellingen zijn leuk voor kinderen of zelfs
speciaal voor jullie gemaakt.
De Kleine Krant vraagt of jullie als jullie deze weken
naar een theatervoorstelling gaan, er ons over willen
berichten. Je kan ons een brief sturen en daar in
vertellen wat je gezien hebt. Wij zullen dan een aantal
van jullie brieven in de krant zetten. Zet je naam en
adres op de brief zodat we de eventuele geplaatste
brieven een boekje kunnen belonen. Veel kijk- en
schrijfplezier.
Elf dorpen
Wie elf dorpen op een dag
wil bezichtigen, kan zon
dag 8 juni meedoen met de
fietstocht van de Maria Go-
retti Mavo uit Amstelveen.
Deze school organiseert
voor de derde keer de elf-
dorpentocht. De opbrengst
is bestemd voor de Nier
stichting. De tocht is 55 ki
lometer lang en voert onder
meer langs Aalsmeer,
Nieuwveen, Uithoorn en
Ouderkerk. Wie mee wil
fietsen, kan contact opne
men met de Maria Goretti
Mavo, Olmenlaan 4-8, Am
stelveen. Het inschrijfgeld
bedraagt 3,50, als je je te
voren aanmeldt. Op de dag
van de fietstocht betaal je
4,50.
Vissepijn
Hebben vissen ook gevoel?
Hebben ze pijn als de visser
voorzichtig het haakje uit
zijn vissebek trekt? De Ne
derlandse Vereniging tot
Bescherming van Dieren
vindt van wél. Boven vele
mooie visplekjes cirkelde
zaterdag en zondag een
vliegtuigje met achter zich
een spandoek, waarop
stond: „Vissen hebben ook
gevoel". Afgelopen zater
dag begon het nieuwe vis-
seizoen. Vissen is een ge
liefde sport in Nederland.
sbirv-cLe-uz-n sui-cbbn mce^A on-dsA, rroc-tojj.-utri- uwl-Jjaxq.
.11 ^110^ //7
Als je deze zomer gaat kam
peren in een warm land, zal je
van de ouders geen water uit
de kraan mogen drinken.
„Daar word je ziek van," zeg
gen ze, „drink liever mine
raalwater uit een fles".
Geen drinkwater, dat staat
soms als waarschuwing bij
zo'n kraan te lezen. De kinde
ren, die in het land thuis ho
ren, drinken het meestal wel.
Zij kunnen er beter tegen dan
wij omdat ze het al vanaf hun
geboorte drinken. Toch kun
nen ze er op den duur wel een
beetje ziek van worden.
In een rapport van de Vere
nigde Naties wordt zelfs ge
steld dat tachtig procent van
de ziekten van alle kinderen
van de wereld is te wijten aan
slecht drinkwater. Dit rap
port wordt op Wereldmilieu-
dag (donderdag 5 juni) open
baar gemaakt. Er staan nog
veel meer gegevens in over de
gevolgen van de afvalstoffen
in de lucht, bodem en het
water.
Voorbeeldje: De afgelopen
vijftig jaar hebben kinderen
veel last gehad van de uit
laatgassen van auto's. Ze
krijgen er teveel lood van in
hun bloed. Vooral de kinde
ren in de grote steden zijn
dupe.
„Kinderen hebben het meest,
veel meer dan volwassen
mensen, te lijden van de ver
ontreiniging van de natuur.-;
stelt het rapport vast. Maar
gelukkig geeft het rapport
ook aan hoe we in de komen
de tien jaar de vervuiling te
gen kunnen gaan.
r~'
De volkstelling In 1981 gaat niet door.
Het stond vorige week in de krant. En
waarom gaat die telling niet door? Om
dat, aldus het kabinet Van Agt, de men
sen niet voldoende mee zullen werken.
Een heleboel mensen zijn namelijk te
gen zo'n volkstelling. Ze vinden het on
zin dat Je allerlei persoonlijke gegevens
van Je zelf op een formulier moet schrij
ven. Want dat formulier komt ergens
centraal in een computer terecht, en je
weet maar nooit wie zulke persoonlijke
gegevens als inkomen en kerkgenoot
schap op dat formulier kunnen lezen.
Vaak hoor je als argument: Stel dat er
weer eens een vijand ons land binnen
valt, dan weten ze je meteen te vinden.
Eigenlijk is het ook een heel verkeerd
woord, volkstelling. Want het is precies
bekend hoeveel mensen er in Nederland
wonen. Dat wordt uitgezocht door het
Centraal Bureau voor de Statistiek in
Den Haag. en persoonlijke gegevens ko
men daarbij niet aan de orde. Een simpel
telefoontje leert je hoeveel mensen er in
Nederland wonen. Het laatste cijfer is
uit de laatste maand van het vorig jaar.
december dus, en bedraagt veertien mil
joen en 91.000. Daarbij zijn de gastarbei
ders inbegrepen.
Nu is het echt niet zo verwonderlijk dat
het kabinet de volkstelling heeft uitge-
~1
3 juni 1980
steld. Niet alleen krijgen de tegenstan
ders steeds meer gehoor bij politici die
spreken dan over bewaking van het pri-
véleven maar ook bleek een eerdere
volkstelling uit 1971 een compleet fiasco.
Maar liefst 23.000 mensen weigerden de
formulieren in te vullen. Zij waren daar
om strafbaar, maar ze zijn nooit veroor
deeld omdat het aantal te groot was. Een
nog grotere groep was eenvoudigweg
niet thuis. Zo kwam het dat er in totaal
driehonderdduizend mensen niet aan de
volkstelling van 1971 meededen. De ver
wachting is dat bij een nieuwe volkstel
ling dat het aantal nog veel hoger zal
liggen. Want de politici hebben bepaald
dat het niet meedoen aan de volkstelling
niet meer strafbaar is. Het kabinet heeft
de volkstelling nu verschoven naar 1983.
Prof. Dasberg over 'panische angst' voor het jaar 2000:
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het opvoeden van kinderen is niet behoorlijk mogelijk als je ze geen
perspectief kunt aanreiken dat de moeite van het bereiken waard is. Pedagogie is een per
definitie toekomstgerichte wetenschap. Daarom trok prof. dr. Lea Dasberg gisteren in haar
entreerede als hoogleraar in de theorie en geschiedenis van stromingen en stelsels in
opvoeding en onderwijs, ten strijde tegen het cultuurpessimisme dat in brede kring opgeld
doet.
Mevrouw Dasberg waarschuwde met
name tegen die vormen van doem
denken die schijnen voort te komen
uit irrationele, magische en mystieke
motieven. „Pedagogie in de schaduw
van het jaar 2000," noemde zij haar
rede, want het naderen van die „mijl
paal" vervult de mensheid kennelijk
met panische angst, alsof het niet een
jaartal was als elk ander.
'Later als ik groot ben'
De angst om dat jaartal te overschrij
den. is blijkbaar groter dan de angst
om de algehele ondergang omstreeks
dat jaar onder ogen te zien, aldus
mevrouw Dasberg, hetzij door een
atoomoorlog, hetzij door milieuver
nietiging. Zij vindt die angst opval
lend lijken op de golven van paniek
•die het aanbreken van het jaar 1000
voorafgingen. Maar dat was een tijd
perk dat nog geheel werd beheerst
door religie, mystiek en magie, waar
in zo'n reactie gemakkelijker te
plaatsen is. Volgens prof. Dasberg
blijkt veel zogenaamd rationalisme
van onze tijd in wezen niets anders te
zijn dan nieuwe mythen, nieuwe mys
tiek en defecte religiositeit.
DEN BOSCH (ANP) De rechtbank
in Den Bosch heeft gisteren twee
broers uit Haelen veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf wegens moord
op hun oom Bart S in Helmond. De
officier van justitie had ze? jaar ge-
eist tegen P. S. (18) en diens minderja
rige broer B.
De twee waren na een kroegentocht
in de auto van een derde in november
vorig jaar naar de woning van de oom
gereden. Het boterde tussen de man
nen al geruime tijd niet meer als
gevolg van een familietwist. Aanvan
kelijk zou het moordplan tijdens de
autorit zijn geboren, later verklaarde
broer B. dat hij en P. S. de messen pas
hadden getrokken toen de oom de
indruk maakte over een vuurwapen
te beschikken, dat hij ook zou gebrui
ken. Tegen de derde, een zwager van
de twee broers, was zes maanden cel
plus terbeschikkingstelling van de re
gering geëist. De rechtbank heeft de
zaak tegen hem aangehouden tot 7
juli.
Voor de pedagogie noemde zij deze
ontwikkeling levensgevaarlijk. Cul
tuurkritiek is voor de pedagoog die
zich richt op een betere toekomst
onmisbaar, maar cultuurpessimisme
is ontoelaatbaar. Elk kind ter wereld
spreekt, denkt en droomt over „later
als ik groot ben". Wanneer dat „later"
door de volwassenen aan kinderen
wordt gepresenteerd als een tranen
dal, of zelfs een inferno, zal er voor
opgroeienden geen andere uitweg
meer zijn dan de zelfvernietiging door
middel van mystiek, drugs en zelf
moord.
Daarentegen kan uit een rationeel
onderscheid tussen cultuurkritiek en
cultuurpessimisme een nieuwe peda
gogie van de hoop worden ontwik
keld, zei mevrouw Dasberg. Vandaar
de tweede titel van haar rede: Hulde
aan de hoop.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Waarnemend PvdA-
fractleleider Van Thijn meent, dat
D'66 een duidelijke kiezersuitspraak
in de weg zal staan als deze partij
samenwerking met CDA en WD niet
volstrekt uitsluit.
Hij zei dit gisteravond op een partij
bijeenkomst in Vaassen naar aanlei
ding van de aankondiging van D'66-
leider Terlouw, dat zijn partij voor de
verkiezingen een rangorde zal aange
ven van politieke voorkeuren.
„Dat betekent in feite, dat Terlouw
een blanco volmacht vraagt om na de
verkiezingen te doen wat hem goed
dunkt," aldus Van Thijn. Volgens
hem zou het wel ironie der geschiede
nis zijn als uitgerekend de vernieu
wingsbeweging van het eerste uur,
D'66, een duidelijke uitspraak van de
kiezers in de weg zou staan
UTRECHT (ANP) De FNV wil dat de Nederlandse regering
onmiddellijk stappen onderneemt tegen Zuid-Afrika in ver
band met de gebeurtenissen van de laatste week in dat land.
In Zuid-Afrika, waar de laatste tijd sprake is van toenemende
sociale onrust, zijn volgens de FNV vakbondsleiders gearres
teerd en werknemers ontslagen omdat zij probeerden betere
lonen en arbeidsomstandigheden te krijgen.
Zo werden onlangs in de Zuidafri
kaanse provincie Natal 7000 leden
van de textielbond ontslagen toen zij
om een loonsverhoging van 25 pro
cent vroegen. Hun inkomen ligt bene
den het staatsminimum, aldus de
FNV. De leiders van de betrokken
bond werden gearresteerd.
Deze. en andere gebeurtenissen ge
ven volgens de FNV aan. dat Zuid-
Afrika een politiestaat aan het wor
den is. waar ook de vakbondsrechten
Tekening uit het leerpakket „op weg naar de Romeinen" voor
de brugklassen van het voortgezet onderwijs.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Klassieke oud
heid is niet langer meer het privé
domein van de gymnasiumleer
ling. Vierhonderd scholen voor
voortgezet onderwijs hebben het
experimentele leerpakket „Op
weg naar de Romeinen" toege
stuurd gekregen van de Stichting
voor de Leerplanontwikkeling in
Enschede. De samenstellers van
dit pakket proberen op deze ma
nier de oudheid open te stellen
voor een breder publiek en daar
mee het elitaire karakter van het
gymnasium te verminderen.
Het lesmateriaal is bedoeld voor
brugklassen van het voortgezet
onderwijs en kan ondergebracht
worden bij geschiedenis of studie
lessen. De leerlingen krijgen een
algemene inleiding in de klassieke
oudheid. Het is dus niet de bedoe
ling dat onderwijs wordt gegeven
in de Griekse of Latijnse taal.
In de eerste leerlingenmap wordt
aandacht besteed aan het ont
staan van steden in de oudheid.
Hierbij maken de leerlingen ken
nis met diverse aspecten van het
leven uit die tijd, namelijk water
voorziening, amusement, werken,
winkelen, godsdienst en bestuur.
Er wordt ook aandacht besteed
aan historische bronnen, zoals
fragmenten van Romeinse au
teurs en een groot aantal geteken
de Inscripties, alles in een vrije
Nederlandse bewerking. Er wordt
bij ieder onderwerp steeds naar
het verleden verwezen.
De samenstellers van het leerpak
ket hopen op grond van praktijk
ervaring en een grondige evaluatie
een antwoord te krijgen op de
vraag of deze benadering van de
klassieke oudheid zin heeft. Men
kan daaruit opmaken of een verta
ling van klassieke auteurs zinvol
is en of er ook materiaal moet
komen voor de Griekse oudheid.
Van onze parlementsredactie
GOOR Het WD-Kamerlid De Korte pleit voor belasting-j
verlaging voor „de laagstbetaalden en degenen die daar net i
boven zitten". De koopkracht van deze groep werknemers kan i
op peil blijven als de regering de extra aardgasbaten gedeelte-
lijk gebruikt voor lastenverlichting, meent de liberaal.
Op een bijeenkomst van zijn partij in
Goor (Overijssel) gaf De Korte, finan-
cieel-economisch specialist van de
WD-Tweede-Kamerfractie, gisteren
aan hoe de extra aardgasopbrengsten
gebruikt moeten worden. In de eerste
plaats dient het geld ten goede te
komen aan versterking van de indu
striële structuur in ons land. De WD
huldigt al lang die mening. Maar een
deel van de extra aardgasbaten kan,
volgens De Korte, aangewend wor
den voor belastingverlichting. Hij
vindt dat een veel betere manier om
de koopkracht van een groot aantal
mensen te handhaven dan met be
hulp van loonstijgingen. „We kunnen
niet genoeg hameren op het aam
beeld van belastingverlichting nu de
extra aardgasbaten daartoe de moge
lijkheden bieden."
t
Geen succes
het onderspit delven. In een telegram
aan minister Van der Klaauw van
buitenlandse zaken dringt de vakcen
trale er op aan om hiertegen protest
aan te tekenen.
Ook in internationaal vakbondsver-
band komt de situatie Zuid-Afrika ter
sprake. Het Internationaal Verbond
van Vrije Vakverenigingen, het IVW
beraadt zich volgende week in Genè-
ve op mogelijke acties tegen Zuid-
Afrika.
DEN HAAG (ANP) Minister
Braks (landbouw en visserij)
wil particulieren niet verbieden
dode en opgezette dassen en
steenmarters in hun bezit te
hebben. De D'66-Tweede-Ka-
merleden Lambers-Hacque-
bard en Mertens hadden de mi
nister gevraagd de toestem
ming voor het in bezit hebben
van deze bedreidgde dieren te
beperken tot wetenschappelij
ke instellingen.
Aanleiding voor hun vragen
was, dat onlangs 24 dassen en
acht steenmarters in Zuid-Lim
burg door vergiftiging zijn
doodgegaan. Volgens Braks is
niet gebleken, dat de dieren
opzettelijk zijn vergiftigd door
stropers.
De minister is wel bereid na te
gaan of de das en de steenmar
ter moeten worden onderge
bracht in de jachtwet en de
natuurbeschermingswet.
De Korte doelde vooral op hogere
prijzen voor het Nederlandse aard
gas, dat in het buitenland afgezet
wordt. Tot nu toe heeft minister Van
Aardenne (economische zaken) op
dat terrein geen succes geboekt. Net
als de grootste regeringspartij, het
CDA, meent de WD'er echter dat de
regering niet moet schromen om de
buitenlandse afnemers via de wet
aardgasprijzen een hogere prijs voor
te schotelen, als succes in onderhan
delingen uitblijft.
De Korte verwacht, dat ons land vol
gend jaar op drie miljard gulden ex
tra kan rekenen, omdat de hogere
olieprijzen doorwerken in de prijs van
het aardgas (buiten- én binnenlands
verbruik). De WD'er is bang, dat
coalitiepartner CDA die extra miljar
den wil gebruiken om de noodzakelij
ke bezuinigingen zo beperkt mogelijk
te houden. Volgens De Korte is er
geen ontkomen aan, dat er volgend
jaar zo'n zes miljard gulden wordt
bezuinigd. Premier Van Agt heeft dit
bedrag, dat al eerder uit WD-hoek
naar voren werd gebracht, „zeker
geen dwaas cijfer" genoemd.
MOORDRECHT (ANP) De 17-jari-
ge Amerikaan Bradley Martin Taylor
uit Anadarko (Oklahoma) is gister
morgen bij een verkeersongeval op de
provinciale weg 26 ter hoogte van de
Noordringflljk in Moordrecht om het
leven gekomen. De jongen reed plot
seling de weg op en werd geschept
door een betonauto. Hij was op slag
dood.
Unie BLHP:
UTRECHT (ANP) Volgens de Unie
BLHP, vakbond van hoger personeel,
is Unilever aan het CAO-front over
stag gegaan. Aanvankelijk lag het;
concern dwars wat vrijwel alle vak
bondsverlangens betreft, maar dit
weekende kwam Unilever in een briel
aan de bonden met een nieuw bod dat
wellicht een basis kan zijn voor een v
principe-akkoord. Onder de Unilever-
CAO vallen circa 26.000 werknemers.
Volgens bestuurder Ger van Os van
de Unie BLHP is de* ommezwaai van
Unilever des te meer van belang, daar
het concern is aangesloten bij de Al-
gemene Werkgeversvereniging
(AWV). De bij de AWV aangesloten
bedrijven zoals Akzo en Shell waren c
tot nu toe allemaal bij de Cao-onder-
handelingen dwarsliggers. Van Os
hoopt dat de andere AWV-bedrijven
nu het voorbeeld van Unilever zuller
volgen en alsnog een eind aan dt
CAO-verlangens van de vakbondei
tegemoet zullen komen.
Unilever biedt volgens Van Os onder 1
meer een tweejarige CAO. herstel van
het gebruikelijke systeem van prijs-
compensatie, verwerking van de 26
gulden bruto in de loonmaatregel in
de vorm van één procent loonsverho
ging met een minimum van 26
gulden.
Voorts biedt Unilever forse verhogin-
gen van de toeslagen voor vuil werl 1
(van 60 tot 240 gulden per kwartaal)
verhoging van de ploegendienst
toeslagen met twee procent en eer
dag extra vakantie.
Wat de vervroegde uittreding (VUT
betreft is Unilever minder scheutig
Van verlaging van de leeftijdsgrens
van 63 naar 62 jaar. zoals de bonde
dat eisen, wil de directie niets wetei
Over die zaak wil Van Os woensda
als het CAO-overleg wordt voortg
zet, met de Unileverdirectie dan o(
nog eens een hartig woordje sprekejj
